Spoedberaad over de CAO voor
het metaalbedrijf
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
1
Personeel van Werkspoor
legde het werk neer
HET WEER
EISENHOWER ONDERWEG
NAAR WEST-EUROPA
Rebellen in Laos gebruiken
taktiek van zenuwoorlog
Zesenhalf miljoen beschikbaar voor
gerepatrieerden uit Indonesië
^'MORRIS before ijou ïïnij!
Nog geen Russisch
antwoord
Chinese penetratie
in staat Bhoetan
Geef mij maar
Iets koeler
Aan het strand
Nieuwe loonronde in
België vrijwel zeker
FALCON WOLLEN TWEEDMANTELS
In de krant van heden:
Rilland-B ath is herrezen
Bus in India door stroom
meegesleurd, 30 doden
Het woord is aan
Topberaad in Parijs over
de Algerijnse kwestie
Arabisch beroep op de
Verenigde Staten
74e JAARGANG No 40
WOENSDAG 26 AUGUSTUS 1959
304e JAARGANG No 192
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
Naar van de zijde van de werknemers
organisaties in het metaalbedrijf wordt
medegedeeld, zou het College van Rijks
bemiddelaars vanochtend in spoedzit
ting bijeenkomen en vanmiddag nog een
gesprek met de vakraad hebben.
Mocht de goedkeuring op de C.A.O.
voor het metaalbedrijf door het College
worden onthouden, dan verwachten de
werknemersbonden grote moeilijkheden
in het metaalbedrijf.
Vanmiddag om twee uur is te 's-Graven-
hage een bespreking begonnen tussen
leden van het College van Rijksbemidde
laars, van de Looncommissie van de Stich
ting van de Arbeid en van de vakraad voor
de metaalindustrie. Deze bespreking was
reeds voor vanmiddag vastgesteld.
Er heerste vanmorgen onder de metaal
arbeiders van Werkspoor, de N.D.S.M. en
Loos en Co. in Amsterdam enige ongerust
heid. De arbeiders hopen echter dat het
resultaat der besprekingen, die vandaag
gehouden worden, die ongerustheid kan
wegnemen. De ongerustheid onder de me
taalarbeiders heeft hedenochtend in de
Advertentie
V I R A nqéï
P IGARET T life
Advertentie
GOEDEREN-
WtW -SNELVERVOER
Verwachting tot morgenavond:
Droog weer met zonnige perio
den en matige noordwestelijke
wind. Iets koeler.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Donderdag overwegend noord
westelijke wind. Zonnige perioden.
Temperatuur omstreeks 19 gr. C.
Helder water, vrij zwakke branding,
temperatuur 19 gr. C. Laag water
des middags half zes; hoog water
des morgens om half tien. Strand
voor fietsen berijdbaar tussen half
twee en acht uur des avonds.
fabriek van de n.v. Werkspoor in Amster
dam geleid tot het stilleggen van het werk.
Directie en vertegenwoordiging van werk
nemers voerden tegen het middaguur be
sprekingen. Na afloop van deze bespreking
deelde de directie mede gegronde hoop te
hebben, dat de arbeiders na de lunchpauze
hedenmiddag het werk zullen hervatten.
In Bellevue te Amsterdam wordt van
avond om 8 uur voor het kader van het
district Amsterdam door de Algemene
Nederlandse Bedrijfsbond voor de Metaal
nijverheid een vergadering belegd, waai
de landelijk voorzitter I. Baart een uiteen
zetting zal geven over de onderhandelin
gen, die voor de C.A.O. zijn gevoerd.
By Hoogovens alles rustig
Naar men ons van de zijde van de Hoog
ovens mededeelde verwacht men aldaar
vandaag een regeringsverklaring. Van
enige ongerustheid is de directie niets
gebleken en het wordt niet verwacht dat
het werk zal worden neergelegd.
Vandaag zal in Brussel de officiële com
missie bijeenkomen, die tot taak heeft het
indexcijfer voor de kosten van het levens
onderhoud voor de maand augustus vast
te stellen. Vrijwel zeker zal de commissie
de reeds gepubliceerde officieuze stijging
van het indexcijfer van 109.60 in juli op
basis van 1953 tot 110.08 bevestigen,
waardoor de volgende maand de lonen in
een aantal Belgische basisindustrieën
automatisch met 2,5 percent zullen worden
verhoogd en de salarissen van de ambte
naren per 1 oktober zullen volgen.
Aan het indexcijfer zijn in België ook
een aantal sociale voorzieningen gekop
peld, die met vijf percent zullen worden
verhoogd. Geschat wordt, dat de verhoging
der ambtenarensalarissen en uitkeringen
de Belgische schatkist komt te staan op
een bedrag van 1.700 miljoen frank per
jaar, ongeveer 127,5 miljoen gulden.
Advertentie
BARTEUORISSTR- HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (Blf KONINGSPLEIN) AMSTERDAM .TEL 223596;'
WASHINGTON (AFP-Reuter) Presi
dent Eisenhower is vanmorgen van de
luchtbasis Andrews bij Washington naar
Europa vertrokken. De Boeing 707, het
nieuwste Amerikaanse straalverkeers-
vliegtuig waarmee de president met zijn
gevolg onder wie zijn minister van Bui
tenlandse Zaken Herter, de reis maakt,
zal een tussenlanding maken op de basis
Harmon op Newfoundland. De Boeing
wordt vanavond te 18.30 uur op het vlieg
veld Wahn bij Bonn verwacht.
Zes of zeven Amerikaanse oorlogssche
pen in het noordelijke deel van de Atlan
tische Oceaan zullen zich tijdens de vlucht
van Eisenhower bij wijze van voorzorg op
bepaalde plaatsen langs de luchtroute-be
vinden.
Eisenhower heeft op zijn persconferen
tie in Washington verklaard dat hij bij
zijn bezoek aan Europa opnieuw het Ame
rikaanse verlangen naar een eervolle en
rechtvaardige vrede naar voren zal bren
gen. Hij zal er bij zijn bezoeken aan Bonn,
Londen en Parijs de nadruk op leggen dat
de Verenigde Staten de overige westelij
ke landen militair zullen steunen zo zij
met geweld weerstand zullen moeten bie
den aan een aanval.
Hij zal voorts nogmaals bevestigen dat
de Verenigde Staten bereid zijn om op een
realistische basis met de Sovjet-Unie te
onderhandelen over een redelijk en we
derzijds uitvoerbaar plan voor een alge
mene of gedeeltelijke ontwapening. De
Verenigde Staten zijn ook bereid een begin
te maken met de oplossing van het Duitse
vraagstuk. Eisenhower zal verder nog
maals onomwonden verklaren dat de Ver
enigde Staten achter de NAVO zullen blij
ven staan. Ten slotte zei hij in Bonn, Lon
den en Parijs te zullen voorstellen geza
menlijk de middelen te onderzoeken, die
het mogelijk zullen moeten maken om de
levensstandaard van de twee miljard be
woners van de minder ontwikkelde lan
den omhoog te brengen.
Onderdrukte volken
De Verenigde Staten zullen nooit toege
ven dat er een duurzame vrede bestaat
als de landen, die door de communisten
onderdrukt worden, niet vrij zijn om hun
eigen lot te bepalen, aldus Eisenhower. De
Verenigde Staten zullen nooit ophouden
elk mogelijk vreedzaam middel aan te
grijpen om deze landen de gelegenheid te
geven hun opvattingen en wensen over
hun eigen lot kenbaar te maken, zo ver
klaarde hij.
Kernproeven
Eisenhower verklaarde verder dat er
nog geen besluit genomen is over de kwes
tie of de Verenigde Staten na 31 oktober
al dan niet hun kernproeven zullen her
vatten. De Verenigde Staten hebben toe
gezegd een jaar lang geen kernproeven te
doen. Op 31 oktober eindigt deze termijn.
Eisenhower verwierp met kracht de kri
tiek die hem verweten heeft dat hij een
man als Kroesjtsjev heeft uigenodigd een
bezoek aan de Verenigde Staten te bren
gen. De president verklaarde dat de toe
komst van het menselijke geslacht van
de besprekingen tussen Kroesjtsjev en
hem afhangt. Het doel van dit overleg is
het scheppen van een klimaat dat gunsti
ger dan he huidige is voor de wereldvre
de. Eisenhower zei voorts dat hij Kroesjt
sjev bij diens aankomst op het vliegveld
in Washington zal begroeten.
Ontwapening
Bij de verdediging van zijn plan om
naar Moskou te gaan, wees Eisenhower
er nog op dat de Verenigde Staten op het
ogenblik 41 miljoen dollar per jaar uit
geven voor de bewapening. Maar nie
mand schijnt er over na te denken wat
het gevolg hiervan is, aldus de oresident.
Hij voegde hieraan toe dat een president,
die geen nieuwe wegen naar de vrede
tracht te ontdekken, verdient veroordeeld
te worden door het Amerikaanse volk.
Eisenhower ontkende voorts dat zijn
broer Milton, die met vice-president Nixon
in Rusland is geweest, hem een wenk had
gegeven dat Kroesjtsjev misschien 'n nieuw
voorstel inzake Berlijn had te doen. (In
Washington hebben geruchten de ronde ge
daan dat Kroesjtsjev zal voorstellen West-
Duitsland het beheer over West-Berlijn en
de corridor naar dit stadsdeel te geven
als de westelijke mogendheden hun bezet
tingstroepen uit West-Berlijn terugtrek
ken).
pag-
Onrust over Metaal-C.A.01
Weerrapporten 1, 2
Economisch- nieuws2
Van dag tot, dag3
Op de Praatstoel 3
Feuilleton4
Radio en Televisie4
Kunst 4
Kerkelijk Leven4
Agenda 4
Beurs 7
Floriade 9
Van Dam tot Dam 9
Weg en Wiel 11
Sport 13
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S'.
De Zeeuwse wapenspreuk „Luctor et
Emergo" is wel bijzonder van toepas
sing op Rilland-Balh, de thans weer
welvarende gemeente in het vruchbare
kleigebied op Zuid-Beveland. Op de
welige korenvelden zijn de oogstwerk-
zaamheden reeds begonnen. Rilland-
Bath werd zwaar geteisterd door de
februariramp van 1953. Het heeft zich
niet alleen hersteld, maar ook uitge
breid en verfraaid. Er staan nu 300
woningen meer dan in 1953. Het aantal
inwoners, dat op 1 februari 1953 2150
bedroeg, is thans gestegen tot 2900.
RelaF rf is Rilland-Balh met deze be
volking stoeneming gedurende de laat
ste vijf jaren de sterkst gegroeide ge
meente in Zeeland. Op deze K.L.M.-
Aerocarto-luchtfoto's ziet men links
het overstroomde Rilland-Bath, rechts
het dorp, zoals het zich na de ramp
heeft hersteld. (K.L.M.-Aerocarto)
BOMBAY (UPI) Een autobus, die met
44 vakantiegangers op terugweg naar
Bombay was, is op 150 km van zijn doel
door een snelstromende beek meegesleurd.
Dertig inzittenden kwamen om het leven.
De chauffeur wilde de beek niet door
rijden, maar een aantal der inzittenden,
die haast hadden om in Bombay te komen,
zetten hem zo onder druk dat hij tenslotte
Anonymus:
Fortuin kan de boxLWstof van het geluk
zijn. Fortuin kan de steen zijn, die het
geluk vernielt; de bouwer of vernieler
is de mens zelf.
toegaf. Tijdens de overtocht werd de bus
door de stroom gegrepen en vijftig meter
meegesleurd.
VIENTIANE (UPI) Het hoofdkwar
tier van de strijdkrachten van Laos heeft
dinsdagavond ontkend, dat de rebellen
reeds op grote schaal zouden opereren in
de omgeving van de hoofdstad Vientiane
en dat zij Pak Sane, op 100 kilometer van
de hoofdstad bezet zouden hebben. Bij
Pak Sane hadden slechts enkele schermut
selingen plaats met mannen van de Meao-
stam en met opiumsmokkelaars, die de
rebellen over laten rondvertellen, dat zij
reeds in grote delen van het land doorge
drongen zouden zijn.
Piloten die geregeld voorraden overvlie
gen naar Loeang Prabang in Noord-cen
traal Laos zeggen, dat het daar rustig is
en dat de prijzen normaal gebleven zijn.
De rebellenactiviteit moet het grootst zijn
in de omgeving van Loeang Prabang, Pho
ny Savan en Sam Neua, maar de piloten
zeggen, dat zij niets merken van troepen
bewegingen op de grond.
Leiders van het Laotische leger hebben
uiting gegeven aan hun bezorgdheid over
een toenemende activiteit van de opstan
delingen in de vallei van de Cadinh, waar
het land slechts 100 km. breed is.
Er is 6.5 miljoen gulden beschikbaar ge
steld voor uit Indonesië gerepatrieerden,
die ernstige materiële oorlogsschade heb
ben geleden. Van dit bedrag is tot nu toe
ongeveer 2,5 miljoen gulden door de stich
ting „Pelita" besteed aan tegemoetko
mingen in gevallen van schrijnend mone
tair verlies. Dit heeft de minister van Bui
tenlandse Zaken meegedeeld aan de Com
missie Overgangszaken Indonesië uit de
Tweede Kamer, die met de bewindsman
mondeling overleg heeft gepleegd over de
sociale paragraaf van de begroting van
Buitenlandse Zaken voor 1959.
In het begin van het overleg, zo zegt de
commissie in haar rapport over dit over
leg aan de Tweede Kamer, verklaarde de
minister met nadruk, dat hij niet het
standpunt aanvaardt, dat Nederland op
dient te komen voor de gevolgen van de
daden van de toenmalige Nederlandsch-
Indische regering en haar rechtsopvol
gers De commissie heeft de minister er
aan herinnerd, dat de regering soepelheid
had toegezegd bij de behandeling van
aanvragen voor een tegemoetkoming in
wederinrichtingskosten voor na 1 januari
1954 in Nederland aangekomenen. Ten
aanzien van een beperkt aantal groepen
was deze soepelheid wel betracht en wa
ren de kwesties, die na de gestelde tijds
limiet ingediend waren, behandeld. Met
name was dit gebeurd met leden van de
militaire missie en politieke gevangenen.
Ten aanzien echter van de ambtenaren
was dit niet gebeurd. Deze dreigden nu
een discriminerende behandeling te on
dergaan, zo stelde de commissie.
De minister antwoordde dat als aan het
verzoek van de commissie zou worden
voldaan, om ook ten aanzien van de
ambtenaren soepelheid te betrachten,
wanneer deze hun aanvragen om de te
gemoetkoming na de sluitingsdatum had
den ingediend, dit aanzienlijke kosten met
zich zou brengen en dat hij niet de vrij
heid had financiële toezeggingen te doen.
De bewindsman deed echter de toezegging
deze aangelegenheid in de ministerraad
tezullen bespreken.
Voorts zo had de commissie betoogd
is er een grote groep van hen die na
de gestelde datum ernstige schade leden
als gevolg van de anti-Nederlandse acties.
De commissie vroeg, ook aan hen een
schadevergoeding te geven. De minister
bleek echter van oordeel, dat een derge
lijke schadevergoeding juridisch en prak
tisch onaanvaardbaar is, omdat Neder
land geen verantwoording kan aanvaar
den voor schade die in een vreemd land
wordt toegebracht aan Nederlandse on-
GANGTOK (AFP) Volgens geruchten
die in Gangtok, de hoofdstad van Sikkim
een kleine Himalaja-staat tussen Tibet
en India de ronde blijven doen zouden
Chinese patrouilles zijn binnengedrongen
in Bhoetar, een andere Himalaja-staat
tussen Tibet en India. Sikkim en Bhoetan
staan beide onder bescherming van India,
waarvan zij in zekere zin de natuurlijke
grens vormen. Zoals gemeld is, heeft pre
mier Nehroe van India in het parlement
verklaard, dat India beide staten tegen
eventuele indringers zal verdedigen. Vol
gens waarnemers betekende deze ver
klaring een ernstige waarschuwing aan
het adres van Peking zo dit enig avon
tuur in de zin mocht, hebben.
Zoals bericht is worden op door Peking
gepubliceerde aardrijkskundige kaarten de
staten Bhoetan en Sikkim als Chinees ge
bied aangegeven.
derdanen. Nederland kan dit niet aanvaar
den omdat dan de consequenties niet te
overzien zouden zijn.
De minister verklaarde naderhand dat
hij en zijn ambtgenoot van Financiën zich
hadden verenigd met de wijze van verde
ling van het bedrag van 1 miljoen als door
de stichting „Pelita" was vooi-gesteld. De
genen, die een schade van meer dan
25.000 hebben geleden en overigens aan
de vereiste normen voldoen, zullen een ver
goeding kunnen krijgen, variërend (naar
de gezinssamenstelling) van 1750 tot
3000 per geval. De gemiddelde uitkering
komt dan neer op 2175 per geval. De re
sultaten van het door „Pelita" ingestelde
onderzoek hebben aanleiding gegeven om
nog een tweede bedrag van een miljoen
gulden beschikbaar te stellen tot het toe
kennen van een tegemoetkoming aan hen,
die een schade hebben geleden tussen de
f 25.000 en 10.000. Het toe te kennen be
drag zal variëren van 750 tot maximaal
2000 per geval. De gevallen van hen, die
een schade hebben geleden van minder dan
10.000, zullen worden behandeld op de
zelfde wijze als de overige „schrijnende
gevallen". Zij kunnen, indien zij beant
woorden aan de gestelde sociale criteria,
in aanmerking komen voor een uitkering,
variërend van 750 tot 1750 per geval.
PARIJS (Reuter/UPI) Het Franse ka
binet houdt vandaag een zitting met pre
sident De Gaulle die de minister van
Voorlichting Roger Frey kwalificeerde als
de meest belangrijke sinds de regering-
Debré op 8 januari gevormd werd. Na af
loop zal waarschijnlijk een communiqué
worden uitgegeven. De ministers zullen op
deze vergadering De Gaulle op de hoogte
brengen van hun opvattingen over de ma
nier waarop de nu vijf jaar oude strijd in
Algerije beëindigd zou kunnen worden en
over de huidige moeilijkheden in de be
trekkingen tussen Frankrijk en zijn bond
genoten.
De Gaulle vertrekt, morgen voor drie da
gen naar Algerije. Waarnemers achten het
onmogelijk dat hij zou willen gaan in de
richting van een onafhankelijk Algerije,
maar sommigen achten wel een kans aan
wezig, dat De Gaulle het leger zal polsen
over de wenselijkheid om het gebied een
grotere mate van zelfbestuur toe te staan
dan Parijs tot dusver bereid is geweest
te verlenen. Naar verluidt heerst in het
kabinet geen eenstemmigheid over deze
kwestie. Premier Debré en minister
Soustelle zouden meer dan ooit willen
vasthouden aan een in Frankrijk geïnte
greerd Algerije, anderen zouden niet af
kerig zijn van onderhandelingen, omdat
zij een oplossing door geweld alleen niet
mogelijk achten. Een derde groep, waar
toe de minister van Buitenlandse Zaken
Couve de Murville en Pinay (Financiën)
zouden behoren, zou er geen eigen stand
punt op na houden.
De diplomatieke vertegenwoordigers
van tien Arabische landen in de Verenig
de Staten hebben minister Herter om meer
actieve Amerikaanse steun bij het zoeken
van een oplossing voor de Algerijnse kwes
tie verzocht. Het vraagstuk staat op de
agenda van de UNO-Assemblee voor de
komende zitting.
De betrokken landen zijn: Libanon, Saoe-
di-Arabië, Jemen, Marokko, Libië, Tune
sië, Irak, Soedan, de Verenigde Arabische
Republiek en Jordanië Totnogtoe heeft
Amerika zich in de UNO van stemming
over de Algerijnse kwestie onthouden,
hiertoe genoopt door zijn nauwe verbon
denheid met Frankrijk.
WASHINGTON (UPI) De secretaris
generaal van de UNO, Dag Hammars-
kjoeld, heeft toegezegd zijn reis door La-
tijns-Amerika te zullen onderbreken, wan
neer de toestand in Laos slechter wordt.
Dit heeft de speciale afgevaardigde van
Laos bij de volkerenorganisatie, Ngon
Sananikone, dinsdag medegedeeld. Ham-
marskjoeld zal zich via zijn secretariaat
dagelijks op de hoogte laten houden over
Laos.
Gevraagd of Hammarskjoeld heeft in
gestemd met het zenden van waarnemers
antwoordde Sananikone: „Ik kreeg de in
druk van wel". Zoals bericht is heeft En
geland de Sovjet-Unie verzocht het zenden
van waarnemers goed te keuren. Dit ver
zoek is nog niet beantwoord. Engeland en
de Sovjet-Unie waren voorzitters van de
Geneefse conferentie van 1954, waarbij de
status van Laos werd geregeld.
In diplomatieke kringen te Washington
neemt men aan, dat oveiieg met China
INDO-CHINA
de voornaamste oorzaak is yan het lange
uitblijven van het Russische antwoord.
WASHINGTON (UPI) President
Eisenhower heeft dinsdag op zijn perscon
ferentie verklaard, dat een verzoek van
Laos om meer Amerikaanse hulp in de
strijd tegen de communistische rebellen,
met urgentie overwogen wordt door de
Amerikaanse regering.
Een verzoek voor directe Amerikaanse
interventie tegen de Pathet Lao-guerille-
ros en andere communistische rebellen,
is niet gedaan, zeide de president. Maar
hij verklaarde, dat hij van plan was de
communistische dreiging voor Laos aan
de orde te stellen wanneer hij Kroesjtsjev
de volgende maand ontmoet en hij ge
loofde dat Kroesjtsjev belangrijke invloed
zou kunnen uitoefenen bij de direct bij de
affaire betrokken communisten. Maar de
Amerikaanse president betwijfelde, of
communistisch China regelrecht gediri
geerd kan worden door Moskou. Met de
ze opmerking wilde de president vermoe
delijk zeggen, dat communistisch China
meer dan Rusland direct betrokken is bij
de rebellencampagne tegen de regering van
Laos.
PARIJS (UPI) „Er is géén formeel
bewijs voor hulp van communistisch Chi
na of Noord-Vietnam aan de opstandelin
gen in Laos", aldus is van officiële zijde
in Parijs medegedeeld. Men acht het ech
ter waarschijnlijk, dat twee bataljons van
de Pathet Lao, die in 1957 „verdwenen"
in Noord-Vietnam zijn uitgerust en ge
traind.
PNOEMPENH, (AFP) Prins Norodom
Sihanoek van Cambodja heeft woensdag
morgen de koning het ontslag van zijn ka
binet aangeboden.
Prins Bernhard heeft gisteren in paleis
Soest-dijk de gouverneur van Khar
toem, Mohammed Khalil Beteik, ont
vangen, die een bezoek brengt aan ons
land.
V
