Veiligheidsraad zendt vier UNO-
waarnemers uit naar Laos
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Britse verkiezingsdatum
vermoedelijk 8 oktober
HET WEER
Rusland zou de zaak niet
op de spits willen drijven
MORRIS l(ieforeijou Snij!
Labour jnoet jaarcongres uitstellen
Eyskens wijst hernieuwde
eis der socialisten af
Borst
Bolletje.'
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Warm
Aan het strand
Het woord is aan
Kongo-beSeid is ongewijzigd,
zo betoogt hij
4* 'n Tikkeltje fijner. *n slagje leu- 4*
4- 11.40 4»
4* (met enkele plooi)
4* Baby-en Kinderkleding 4*
4* Anegang 19 - Haarlem 4*
Ontwapeningscommissie van
de UNO donderdag bijeen
In de krant van heden:
Labourleiders zullen reis
door Rusland onderbreken
JPra vdciklaagt:
Landbouwproduktie
beneden de normen
Nehroe wees uitnodiging
van Pakistan af
Luchtdruk gehele zomer
ver boven normaal
de échte eierbeschuit
74e JAARGANG No 51 j DINSDAG 8 SEPTEMBER 1959
304e JAARGANG No 203
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 jij jp ra 11 i fl Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V,
(0 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. Hf® 1 éPJk I I 1 Ér*% Verschijnt dagehjks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- J| Jfl ff Jj Jf I i i 1 M E^l| fi. 1 B B B J8 Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755 *Èm «la tMm sMm gds s&a §lg# e®W^ rMn fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
Adj. Hootdredacteur: Jos L. Lodewijks urnDuniD nnni\DDmüunL uuunni\ 1 Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
De grootste radar-antenne van Europa
ten dienste van de luchtvaart is in het
Amsterdamse Bos bij Schiphol in ge
bruik genomen. Met de roterende re
flector, die IR meter breed en 5 meter
hoog is, kunnen vliegtuigen, die zich
nog op grote afstand bevinden, op het
radarscherm worden waargenomen.
NEW YORK, (Reuter/AFP).
De Veiligheidsraad heeft maandag
nacht na een lange vergadering, waar.
in hevig gestreden werd over proce
dure-kwesties, met tien tegen één
stem (Rusland) besloten een com
missie van onderzoek naar Laos te
sturen. De groep is krachtens de Ame
rikaans-Engels-Franse resolutie een
subcommissie van vier leden, waar
voor Japan, Italië, Tunesië en Argen
tinië de functionarissen zullen leveren.
Oorspronkelijk had de regering van
Laos om een internationale politie
macht gevraagd om de „flagrante
agressie van communistisch Noord-
Vietnam" tot staan te brengen.
De sfeer van het debat werd feller toen
de Russische afgevaardigde Sobolev be
toogde, dat de resolutie geen procedure
kwestie gold, maar een zelfstandige uit
spraak was. die onderworpen was aan de
mogelijkheid van een veto. De Italiaanse
voorzitter van de raad. Ortona. bepaalde
dat het wèl een procedurekwestie betrof
en noemde de precedenten hiervan. In een
stemming bleek, dat alle leden op Rusland
(Van onze correspondent in Londen
De spanning over de Britse verkiezings
datum is gebroken toen premier Macmil-
lan gistermiddag zwijgend, maar glim
lachend naar koningin Elizabeth op Bal
moral vloog voor een speciale audiëntie.
Hij dineerde er en overnachtte op het kas
teel. Vandaag keert hij in Londen terug.
Het lijdt geen twijfel of Macmillan heeft
besloten de sprong te wagen. De aankon
diging van de verkiezingen zal waarschijn
lijk vanavond volgen. Het parlement zal
volgende week van zijn vakantie worden
teruggeroepen om de tegenwoordige zit
ting formeel te kunnen sluiten en ontbin
den. Aangenomen wordt, dat 8 oktober de
datum is welke Macmillan gekozen heeft.
Verwacht wordt, dat de Labourpartij zijn
jaarlijks congres dat 5 oktober te Black
pool zou beginnen zal afzeggen.
Hoewel de algemene verwachting is, dat
de conservatieven opnieuw met een flinke
werkmeerderheid, de tegenwoordige be
draagt 62 zetels, zullen winnen, gezien de
betrekkelijke welvaart en het gevoel, dat
de Tories over bekwamer leiders beschik
ken dan de socialisten zijn verrassingen in
het merkwaardige Britse kiesstelsel
geenszins uitgesloten. Labour heeft zijn
hoop vooral gesteld op de acht miljoen
kiezers, die bij de vorige verkiezingen
weigerden naar het stemlokaal te gaan en
die geacht worden in meerderheid Labour-
gezind te zijn. Alle partijen hebben al
jarenlang tevergeefs tegen de politieke
onverschilligheid gevochten.
Vroeger was het gemakkelijker voor de
kiezers om zwart of wit te stemmen, ter
wijl nu. dat zowel socialisten als conserva
tieven. ondanks het dramatiseren der te
genstellingen in de praktijk de veilige
middenweg volgen, men slechts uit twee
„grijzen" heeft te kiezen. Dat is misschien
wel de hoofdoorzaak, dat velen het wel ge
loven. Een andere factor is, dat Groot-
Brittannië niet door een centraal bran
dend vraagstuk wordt verscheurd, zoals
vaak vroeger het geval was.
speuren. Hoever de jonge kiezers emotio
neel door het kernbomvraagstuk worden
beïnvloed zal zeker bij de verkiezingen
blijken. Campagnes tegen kernwapens zijn
ware volksbewegingen geworden, welke
wel degelijk politieke betekenis bezitten.
Labour, dat de waterstofbom weliswaar
niet durfde afzweren heeft door de actie
voor stopzetting van de kernproeven en de
oprichting van een kernwapenloos blok ze
ker profijt te verwachten.
Volgens het jongste opinie-onderzoek be
zitten de conservatieven thans een voor
sprong van vijfeneenhalf percent op La
bour.
Mevrouw Barbarca Castle, voorzitster
van de Labourpartij, heeft maandag op
het vakbondscongres in Blackpool onder
instemmend gejuich van de meer dan
duizend afgevaardigden verklaard, dat
Labour de komende verkiezingen gaat
winnen omdat de partij de zege verdient.
Wij zijn gered voor de verkiezingsdag, en
wij zullen er een nationale herdenkings
dag van maken voor Suez, Cyprus en de
vreselijke gruweldaden in het kamp van
Hola (een interneringskamp in Kenia)
een herdenkingsdag voor de miljoenen
trekkers van ouderdomspensioen die dooi
de regering over het hoofd zijn gezien en
een herdenkingsdag voor de huurwet en
voor wat de regering heeft gedaan met on
ze basis-industrieën kolen en katoen. Wij
zullen de Tories de schok van hun leven
geven, aldus Mevrouw Castle.
na het met deze beslissing eens waren.
Daarmee werd Ruslands veto over de
resolutie krachteloos, maar Sobolev ver
klaarde na afloop van de vergadering, dat
de Sovjet-Unie haar toch als niet-bindend
en onwettig beschouwt. „Wij zijn zojuist
getuige geweest van het begin der her
ziening van het Handvest, de feitelijke
herziening, zo niet de letterlijke. Het is een
bijzonder gevaarlijk precedent geworden",
aldus Sobolev.
Er is geen datum voor een nieuwe ver
gadering vastgesteld.
(UPI) In de drielanden-resolutie werd
niet gesproken over de communistische
agressie, omdat daarmee het karakter van
een procedurevoorstel geweld zou zijn
aangedaan.
De westerse strategie was zorgvuldig
gericht op vermijding van wezenlijke actie
zoals het bieden van hulp aan Laos
welke onbetwistbaar onderworpen zou zijn
aan een Russisch veto. Door vier leden
van de raad aan te wijzen om de situatie
te onderzoeken, nam de raad het stand
punt in dat het voorstel onder de proce
dure valt, voor welke géén veto geldt.
Een procedurekwestie
(Reuter) Hammarskjoeld zei, dat hij
niet om bijeenroeping van de Raad had
verzocht op grond van artikel 99 van het
Handvest der UNO. Dit stelt hem in staat
een zaak onder de aandacht te brengen,
welke een bedreiging van de internatio
nale vrede en veilgiheid zou kunnen vor
men. Een dergelijke procedure zou een
oordeel aangaande de feiten vereist heb
ben. waarvoor op het ogenblik nog geen
voldoende basis aanwezig is.
Sobolev zei, dat de internationale com
missie voor toezicht in Laos, bestaande
uit vertegenwoordigers van Canada. Polen
en India, „zeer nuttig werk" had verricht,
maar de regering van Laos had haar ver
plichtineen on grond van de Geneefse
overeenkomsten van 1954 aangaande Indo
china geschonden en hot werk van de
commissie belemmerd. Zij was een cam-
nagno van represailles en vervolging van
de democrai;cehe kraohten in het land"
begonnen. Al'oen strilUo naleving van de
overeenkomsten van Genève zou tpru»-
koor naar een normale toestand ver
zekeren.
De Britse vertegenwoordiger Sir Pierson
Dixon zeide. dat de overeen
komsten nog van kracht ziin. maar dat
Laos na hot tot stand komen "sn een noü-
tieke rngpl in met de communistische
Pathet Lao al niet meer verplicht was zich
aan het toezicht van dn internationale
commissie te onderwerpen
Soepele houding
Onze correspondent te New York voegt
hieraan toe:
Aan het einde van het debat in de Vei
ligheidsraad is gebleken, dat de Sovjet-
delegatie opdracht had het verzet tegen de
Advertentie
BARTEUORISSTR. .HAARLEM TEL. 13439 -
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN).AMSTERDAM-TEL 223596
EXCLUSIEVE WINTERMANTELS
Verwachting tot morgenavond:
Droog zonnig en vrij warm weer.
Overwegend zwakke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee
Zonnig en warm strandweer, doch
in de vroege morgenuren mogelijk
ochtendmist. Zwakke wind uit ooste
lijke richtingen. Temperatuur in de
middag oplopend tot 22 gr. C. Zee
water minder troebel met kans op
kwallen, weinig branding, tempera
tuur 18 gr. C.
Laag water half vier, hoog watei
acht uur. Strand voor fietsen berijd
baar van half twaalf tot zes uur.
Jezus Christus
Zo gij niet wordt als kinderen, zal het
hemelrijk u niet geworden.
De Koningin en de Prins brengen weer
het traditionele driedaagse bezoek aan
de hoofdstad. In het Nederlands Insti
tuut voor Nijverheid en Techniek wer
den gistermiddag voor de vorstin di
verse communicatiemiddelen der PTT
gedemonstreerd. Via een automatische
telefooncentrale, die in een kast tegen
de muur was aangebracht, voerde de
Koningin een gesprek met ir. J. T.
Duyvis, voorzitter van het instituut.
Advertentie
4» 4* 4* 4* 4*
4* Rokken van 4*
4* draag-maar raak- 4*
4* terlenka 4*
ker dan het gewone. In 't keurig-
ste grijs, in fel koren of ruiten, i
V ruiten, ruiten af «j*
4* en af 17.55 met dubbele plooi. 4*
En van taille tot hals een grap- au
nr pige sweater uit vele en met at
4* lange mouw. In nylon: af 8.10, 4*
i in jersey velours af 10.-. Betóal-
4* baar is 't zeker, bij
aSa a-> aSa aift aZa aSa éZa aZa aXa ata aSa aSa aSa
fj* WJ»
NEW YORK (Reuter) De 82 leden
tellende ontwapeningscommissie van de
UNO komt donderdag in New York bij
een om de oprichting van de tienmogend-
hedencommissie te bespreken, op ver
zoek van de Verenigde Staten, Groot-Brit-
tannië, Frankrijk, en de Sovjet-Unie. Men
verwacht dat de Grote Vier de commis
sie op de hoogte willen brengen van hun
standpunten ten aanzien van de ontwape
ningskwestie.
De commissie van tien zal „de ontwa
peningscommissie van de UNO inlichten
over haar werkzaamheden en zij zal ook
rapporten verstrekken. Van Britse zijde
is verklaard dat het westen aanvankelijk
een UNO-waarnemer in de nieuwe com
missie had willen opnemen maar de Sov
jet-Unie verwierp dit. Waarschijnlijk zal
deze kwestie echter nog met de secretaris
generaal Hammerskjoeld worden bespro
ken.
Pag.
Laos1
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Van dag tot dag3
Op de Praatstoel3
De historie van San Fruttuoso 3
Koninklijk bezoek3
Feuilleton4
Radio en Televisie4
Kunst4
Agenda 4
Uit stad en omgeving5, 7
Beurs7
Westduits vakverbond 9
Sport11
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWAALF PAGINA'S.
westerse resolutie niet op de spits te
drijven.
De gang van zaken in de Veiligheids
raad is soms vrij gecompliceerd. Ziehier
wat er gebeurde: teneinde het veto te om
zeilen werd eerst een andere resolutie in
gediend. die verklaarde, dat het veto niet
van toepassing zou zijn bij de resolutie in
zake Laos omdat het hier een procedure
kwestie was. De Sovjet-Unie had ook deze
resolutie door haar veto kunnen torpe
deren en dan opnieuw een veto kunnen
uitspreken bij de stemming over de hoofd
zaak. Geschiedt zulks, dan spreekt men
van een dubbel veto. Ditmaal echter heeft
de Rus tot veler verbazing de eerste reso
lutie niet om zeep gebracht en aldus kwam
de weg vrij voor aanvaarding van de
zacht gestelde westerse resolutie over
Laos, die daardoor als procedurebesluit
onaantastbaar Was geworden voor het
Russische veto. Het is mogeliik, dat de
Russen kort voor Kroesjtsjevs bezoek de
atmosfeer niet fezeer wilden verstoren.
VIENTIANE (UPI en Reuter) De re
gering van Laos heeft vlak voor het begin
van het Veiligheidsdebat meegedeeld, dat
de communistische Noordvietnamese troe
pen zich hebben teruggetrokken uit de
provincie Sam Neua en dat de toestand
daar rustiger wordt. Zij achtte dit een
gevolg van haar verzoek om hulp aan de
UNO.
Vandaag heeft echter de Laotische mi
nister van Buitenlandse Zaken. Kampan
Panva, gezegd, dat 4.000 man communis
tische troepen Laos zijn binnengedrongen,
volgens hem met Tsjechoslo waakse, com
munistisch Chinese en Russische wapens
uitgerust.
LONDEN (UPI) Volgens de Pravda
is de produktie van de Russische landbouw
op een aantal plaaten gedaald en is zij
over het algemeen beneden de normen ge
bleven, die gesteld waren in het zeven-
jarenplan. „Er is vaak met veel pathos
gesproken", aldus het blad, „maar het heeft
klaarblijkelijk ontbroken aan gestage da
gelijkse arbeid bij de organisatie".
Het blad noemde een aantal gebieden
op, waar de landbouw niet aan zijn nor
men is toegekomen en schreef vervolgens:
„Men kan de graad van toeneming niet
als voldoende beschouwen, ondanks het
feit, dat de produktie op enkele plaatsen
groter werd. Wat gedaan werd beantwoordt
niet volkomen aan de bestaande mogelijk
heden. In bepaalde delen van het land is
de noodzakelijke inspanning achterwege
gebleven".
Als voorbeelden werden onder meer ge
noemd: Osj Oblast en Kirgiz, waar de
melkpi-oduktie afnam met 20 percent ge
durende de eerste helft van dit jaar in
plaats van overeenkomstig de plannen met
15 tot 20 percent toe te nemen. In Toerk-
menia zijn veel boeren ten achter geble
ven op het gebied van fokvee, in Georgië
en Moldavië steeg de produktie van vlees
slechts weinig er ook in Krasnodar, Sta
vropol, Moskou en Rostov moet er nog
hard aangepakt worden, wel men de nor
men halen.
KARATSJI (UPI) Premier Nehroe
van India heeft een officiële uitnodiging
voor een bezoek aan Pakistan, dat zou
kunnen worden ingelast tijdens zijn reis
naar Afghanistan en Perzië, afgewezen
met de verklaring, dat hij het te druk
heeft met andere plichten. Dit heeft de
president van Pakistan, Ajoeb Khan, te
Karatsji meegedeeld.
MOSKOU (Reuter/AFP) De Britse
Labourleiders Gaitskell en Bevan, die een
bezoek aan de Sovjet-Unie brengen en die
daarna naar Polen zouden gaan, zullen
hun reis onderbreken en met de eerste
gelegenheid naar Londen terugvliegen als
premier Macmillan vandaag of morgen de
datum van de algemene verkiezingen (ver
moedelijk 8 oktober) bekend maakt.
Gaitskell maakte het besluit om de reis
te onderbreken zelf bekend, nadat hij via
de Britse ambassade in Moskou een ver
trouwelijk telegram had ontvangen. Hij
wilde niet zeggen wie hem de boodschap
had gezonden.
BRUSSEL (ANP) De Belgische so
cialistische partij heeft haar eis herhaald
dat het parlement zijn reces moet onder
breken om een debat te wijden aan de po
litiek van de regering in Kongo. Na afloop
van een bespreking met de socialistische
leiders heeft eerste minister Eyskens her
haald geen redenen te zien voor het bij
eenroepen van de volksvertegenwoordi
ging.
Hij legde er de nadruk op, dat de rege
ring niet zal afwijken van de verklaring
van 13 januari waarin een aantal politie
ke hervormingen in Kongo in het uitzicht
werden besteld. Eyskens deelde echter
mede de leiders van de B.S.P. te hebben
toegezegd hun eis in de eerstkomende
kabinetsvergadering ter sprake te zullen
brengen.
In een communiqué na afloop van een
vergadering van het bestuur van de B.S.P.
's medegedeeld dat zij haar steun aan de
regeringspolitiek zal onthouden, „zolang
het parlement niet bijeen wordt geroepen
om opnieuw een beleid uit te stippelen,
dat de Kongolese volken naar de onafhan
kelijkheid zal voeren".
Terwijl 't volgens berichten uit Leopold-
stad overal in Kongo rustig is, blijkt uit
de reacties van de vele politieke groeperin
gen in Kongo, dat het heengaan van Van
Hemelrijck, zij het zeker niet algemeen,
wordt betreurd.
De twee Kongolese voormannen, die zich
al enige tijd in Brussel bevinden en een
beweging vertegenwoordigen die de ko
mende verkiezingen in Kongo zal boycot
ten, tenzij een aantal voorwaarden wordt
ingewilligd, noemden het aftreden van
'Van Hemelrijck het terugzetten van de
klok.
(Van onze weerkundige medewerker)
Deze hele zomer wordt beheerst door
hogedrukgebieden, hetgeen blijkt uit het
grote aantal dagen met een barometer
stand in ons land boven 760 mm (of 1013
millibar). Van 1 mei af totaal 130 dagen
is de barometer slechts op 15 dagen
beneden de 760 mm gekomen. Mei, juni,
juli en augustus gaven alle vier een boven
normaal hoge luchtdruk te zien en ook
september heeft nog niet anders dan vrij
wel dagelijks barometerstanden om de 770
mm (of 1026 millibar) te zien gegeven.
Zoals wij ons de laatste vier zomers dik
wijls afvroegen, waar die depressies toch
steeds vandaan kwamen, zo kunnen wij
dit nu ten aanzien van de hogedrukgebie
den. doen. Het eerste septemberweekend
raas fantastisch. Verleden jaar hadden en
kelij zware onweersbuien al een einde aan
de periode van warm nazomerweer ge
maakt.
Het oude hogedrukgebied boven de
oceaan heeft nog niet de geest gegeven of
een nieuw „hoog" breidt zich al weer van
de Oceaan via de Britse eilanden naar de
Noordzee uit. Het is gunstig dat, in tegen
stelling met verleden jaar, de temperatuur
geen al te hoge waarde bereikt, maar met
maxima van 22 tot 26 C. iets gematigder
blijft, hetgeen de stabiliteit van deze in
Duitsland wel „Altweiber" en in Amerika
Indiansummergenoemde nazomer ten
goede komt.
Mevrouw Gaitskell en mevrouw Healey
de echtgenote van een ander lid van de
Labourdelegatie waren maandagmiddag
de gasten van mevrouw Kroesjtsjev. Aan
de theepartij nam cok de dochter van de
Russische premier deel die getrouwd is
met de hoofdredacteur van Isvestia, het
orgaan der regering. Mevrouw Kroesj
tsjev sprak Russisch en Engels.
Speciale politiemannen in New York York, die hun twisten evenals de grote
gaan nog dagelijks voort met hun gangs met vuurwapens en messen be-
razzia's onder de leden van jeugdben- slechten. De foto toont twee van deze
den in de achterbuurten van New knapen die, aaneengeklonken door
handboeien, worden weggevoerd.
Advertentie
Conservatieve kansen
De inwendige crisis in de Labourpartij
is nog lang niet overwonnen. Hoewel
scherpzinnige Gaitskell moderne opvat
tingen koestert en bij voorbeeld weinig
meer voor verdere nationalisaties voelt,
zitten partij en vakbeweging vaak nog te
veel aan het verleden vast. Op het congres
van het vakverbond, dat deze week gehou
den wordt valt een zekere kentering te be-
