Uitgaan in Haarlem
De man aan de top
Agenda voor
Haarlem
Professor Doka en Robotto
Kort en bondig
11
De opgeschreven man
Huisvrouwen zijn het eens
De radio geeft zaterdag
T elevisieprogramma
Een miljoen van Rotterdam
voor Hiltonhotel
E. A. SCHüTTENHELM
VOORZITTER N.T.S.
LEZEN EN LATEN
LEZEN
Barbara Hepworth krijgt
hoofdprijs van Biennale
Kinderboekenweek 1959
De „Schie Lloyd" te water
DEFMkM
damesvesten - pullovers
door
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1959
Wanneer wij de met veel verwachting
tegemoet geziene opvoering in hét AVRO-
programma van „De opgeschreven man"
van Behan naar recht en billijkheid be
oordelen, dan moet het ons van het hart,
dat wij ons maar ten dele bevredigd voe
len. Misschien komt deze constatering voort
uit. de discrepantie tussen de kijker en de
acteurs. Wij kunnen ons voorstellen dat
„De opgeschreven man" als spelstuk bij
zonder inspannend is, dat het van regis
seur Ton Lensink vooral het uiterste van
zijn dramatisch conceptief vermogen vroeg.
Aan gene zijde van het beeldscherm heeft
het de hoogste eisen gesteld, waaraan men
ten volle heeft beantwoord. Dat zulks aan
deze zijde niet resulteerde in een algehele
voldoening ligt misschien op de eerste
plaats aan de ontvankelijkheid van Beeld
schermer, maar moet zijns inziens toch
vooral op rekening worden geschoven van
het stuk, dat zeer sterke scènes afwisselde
met zwakke. Die laatste hebben het ge
daan. Zij gaven door hun onbelangrijkheid
de indruk, dat de auteur zich herhaalde.
Zij waren bedoeld om de personages indi
rect te doen kennen, maar die indirectheid
leverde typeringen, geen karakteriseringen
op. Bekorting zou dan ook Brendan Be-
han's spel aanzienlijk aan kracht hebben
doen winnen. Dat ware .daarom zo goed
geweest, omdat Behan een prachtig be
speler is van zijn instrument: de mens. Hij
roept met het uitzonderlijk soort indivi
duen, dat zijn gevangenis bevolkt, geen
van de wereld afgesloten kaste op, ook al
zijn zij er door tralies van gescheiden. Die
mensen zouden wij kunnen zijn of hebben
kunnen worden als wij in hun omstandig
heden waren komen te verkeren. Door hun
onmaatschappelijkheid heen, hun routine
boef zijn, hun zwetsen en gepraat, ziet men
hun ware aard en blijft men erop geatten
deerd. Zo doorziet men ook hun bewakers.
Het is vooral op dit doorzien, dat Behan
zijn spel aanstuurt. Hij doet dit ongeloof
lijk knap, maar hij gebruikt er te veel
woorden voor. Nochtans kunnen we hem
dankbaar zijn voor zijn onthullingen, die
de waai'achtigheid stellen boven de hypo
crisie en ons boven op feiten drukken,
welke wij het liefst negeren of waarvan
wij ons met de glimlach onzer superieure
beschaving afmaken.
Zoals gezegd: Ton Lensink moest er zich
helemaal voor inzetten. Ook nu was het
een bewonderenswaardig stuk werk met
intelligentie verricht, met puur gevoel voor
de kern van de zaak en de gezichtspunten,
die eruit te voorschijn kwamen, voor de
instelling (juist van de camera) welke men
moet hebben. Lensink wist zich en daar
mee ons in alle aspecten te verplaatsen.
Van zijn eenentwintig acteurs willen wij
niemand met name noemen, omdat wij de
anderen tekort zouden doen. Zij dwongen
evenzeer respect af. Het decor van Fokke
Duetz tenslotte mag een eervolle vermel
ding niet onthouden blijven.
Beeldschermer
Advertentie
op het punt van lekker koken.
Lekker koken wil zeggen Maizena
Duryea gebruiken voor het binden
van groenten, soepen en sausen.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.20 VARA. 19.30 VPRO. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.18 Gram. 8.55 Voor de vrouw. 9.05 Gym.
voor cle vrouw. 9.15 Gram. (9.359.40 Waterst.).
VPRO: 10.00 Tijdelijk uitgeschakeld, caus. 10.05
Morgenwijding. VARA: 10.20 Cabaret. 10.50 Amus.
muziek. 11.20 Buitenl. weekoverz. 11.35 Viool en
piano. 12.00 Gram. 12.15 Hammondorgel en zang.
12.30 Land- en tuinbouwmeded. 12.33 Gram. 12.45
Hudsonherdenking in Amerika. 13.00 Nieuws.
13.15 Instrum. kwintet. -13.40 Muziekrevue. 14.20
Streekuitz. 14.45 Harmonie-ork. 15.10 Boekenwijs
heid. 15.30 Kamerork. e,. solist. 16.25 Overheids
subsidie voor bouw van kerken en bezinnings
centra, lezing. 16.40 Nieuwe gram. 17.10 Instrum.
kwintet. 17.30. Act. 18.00 Nieuws en comm. 18.20
Promenade-orkest. 19.00 Artistieke staalkaart.
VPRO: 19.30 Wie A zegt, moet B zeggen, caus.
19.40 Het werk van het Nederlandsch Bijbelge
nootschap caus. 19.55 Deze week, caus. VARA:
20.00 Nieuws. 20.05 Dansmuz. 20.40 Soc. comment.
20.55 Svmf.ork., koor en soliste. 22.00 Gram. 22.05
Sportnieuws. 22.35 Instr. sext. 23.00 Nieuws. 23.15
—24.00 Gram.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00—24.00 KRO.
KRO: 7.00 Nieuws. 7.15 Gewijde muz. 7.30 Gram.
7.45 Morgengebed en lit. kal. 8.00 Nws. 8.15 Gram.
8.50 Voor de huisvr. 10.00 Voor de kleuters. 10.15
Gram. 10.30 Ben je zestig? 11.00 Voor de zieken.
11.45 Gram. 12.00 Middagklok - noodklok. 12.03
Gram. 12.30 Land- en tuinb.meded. 12.33 Gram.
12.50 Act. 13.00 Nieuws. 13.15 Zonnewijzer. 13.20
Lichte muz. 13.45 Gram. 14.00 Voor de jeugd. 14.10
Accordeonmuz. 14.30 Kron. v. letteren en kunsten.
14.55 Dameskoor. 15.15 Dansmuz. 15.40 Boekbespr.
15.50 Gregoriaanse zang. 16.20 Voor de jeugd. 16.50
Gram. 17.20 Lichte muz. 17.40 Instrum. trio. 18.00
Journalistiek weekoverz. 18.10 Gevar. muz. 18.30
Voor de jeugd. 18.45 Vragenbeantw. 19.00 Nieuws.
19.10 Act. 19.25 Lichtbaken, caus. 19.40 Ork.conc.
20.30 Gram. 21.00 Licht progr. 21.35 Gram. 21.55
De knipperbol, caus. 22)05 Lichte muz. 22.35 Wij
luiden de zondag in. Aansluitend: Avondgebed en
lit. kal. 23.00 Nieuws. 23.15 Nieuws in Esperanto.
23.22—24.00 Nouveauté's.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerbericht. 12.34 Gesproken
aperitief. 12.45 Gram. 13.00 Nieuws 13.15 Muziek-
kaleidoscoop. 14.30 Journaal. 15.00 Gram. 15.30 en
16.00 Gram. 16.15 Nieuwe gram. 16.45 Gram. 17.00
Nieuws. 17.10 Dagklaoper en lit. kal. 17.20 Litur
gische gezangen. 17.30 Gram. 17.45 Engelse les.
18.00 Orkestconcert. 18.30 Voor de soldaten. 19.00
Nieuws. 19.30 Gram. 20.00 Festival van Vlaande
ren: Judas Macabeus, oratorium. 21.30 Verz.progr.
22.00 Nieuws. 22.15 Amus.muz. 23.00 Nieuws. 23.05
en 23.30—24.00 Gram.
VOOR ZATERDAG
NTS: 20.00 Journ. en weeroverz. VARA: 20.20
Mensen, dingen, nu. 20.30 Quizprogramma. 21.00
Orkestconcert. 22.00 Quizprogramma.
D-^ gemeenteraad van Rotterdam heeft
na een kort debat zijn goedkeuring ge
hecht aan het voorstel van B. en W. om in
het, aandelenkapitaal van de op te richten
Rotterdam Hiltonhotel Mij. n.v. voor een
müioen gulden deel te nemen.
Het te plaatsen aandelenkapitaal zal 8V4
miljoen gulden bedragen, waarin het be
drijfsleven deelneemt voor zes miljoen, de
Hilton-hotels International te New York
evenals de gemeente Rotterdam voor één
miljoen en de American Express C.v te
New York voor een half miljoen gulden.
TONEEL
Zaterdag 19 september, Stadsschouwburg,
20 uur: Toneelgroep Puck geeft een
voorstelling van „De onverwachte be
zoeker" van Agatha Christie in regie van
Walter Kous. Medewerkenden zijn Nell
Knoop, Sara Heij blom, Bob Verstraete
en Herman Bouber.
Zondag 20 september, Stadsschouwburg,
20 uur: Toneelgroep Puck geeft een
voorstelling van „Als kat en hond" van
Hans Keuls in regie van Eric van Ingen.
Medewerkenden zijn Ellen de Thouars,
Marianne van Waveren, Walter Kous en
Wim van den Brink.
Maandag 21 september, Stadsschouwburg
20 uur: Toneelgroep „Theater" met
„Een staatsman van verdienste" van
T. S. Eliot in regie van Elise Hoomans.
Medewerkenden zijn Anne-Marie Hey-
ligers, Annie Langenaken, Elly van
Stekelenburg, Carl van der Plas, John
de Freese, Richard Flink, Hans Tie-
meyer en Maxim Hamel.
Woensdag 23 september, Stadsschouw
burg, 20.15 uur: De Nederlandse Comedie
met „Twaalf gezworenen" van Reginald
Rose in regie van Henk Rigters. Mede
werkenden zijn Han Bentz van den
Berg, Henk Rigters, Eli Blom, Joan
Remmelts Louis Borel, Paul Huf, Bert
van der Linden en anderen.
Zaterdag 26 september, Stadsschouwburg,
20 uur: De Nederlandse Comedie met
Bij Koninklijk Besluit van 17 september
1959 is de heer E A. Schüttenhelm te
's Gravenhage met ingang van 1 novem
ber 1959 benoemd tot voorzitter van de Ne
derlandse Televisie Stichting.
De heer E. A. Schüttenhelm werd op 23
november te 's Gravenhage geboren. Na
zijn middelbare schoolopleiding en verde
re studies, vervulde hij verschillende func
ties op maatschappelijk terrein. Na de
oorlog werd hij directeur van het natio
naal hoofdkwartier van de Katholieke
Jeugdbeweging. Ook was hij van 1945-1948
onder andere secretaris van de Nederland
se Jeugdgemeenschap, bestuurslid van de
Katholieke Jeugdraad en secretaris van
de Nationale Padvindersraad, waarbij hij
ook op het terrein van het internationale
jeugdwerk werkzaam was.
In 1948 werd hij hoofd van het bureau
Jeugdzaken en waarnemend hoofd van de
afdeling Vorming buiten schoolverband,
(thans Jeugdvorming en Volksontwikke
ling). Op 1 oktober 1955 werd hij hoofd
van deze afdeling, welke functie hij tot he
den vervulde. Ook was de heer Schütten
helm sedert 1 september 1958 hoofd van
de afdeling Sociaal Pedagogisch Onder
wijs, welke afdeling zich bezig houdt met
opleidingsvraagstukken op maatschappe
lijk, cultureel en sociaal-hygiënisch ter
rein. De heer Schüttenhelm heeft als ge
delegeerde van de minister zitting in een
aantal organisaties, zoals het Nederlands
Cultureel Contact, de Stichting Schrifte
lijk Onderwijs, het bestuur van het
I.V.I.O. en het Instituut Film en Jeugd, als
mede in internationale organisaties.
Dick Swidde en Ank van der Moer in
„Hier met. de poet" van Félicien Mar-
ceau waarvan de Nederlandse Comedie
op 26 en 27 september in Haarlem
opvoeringen geeft.
„Hier met de poet" van Félicien Mar-
ceau in regie van Guus Ooster. Mede
werkenden zijn onder anderen Ank van
der Moer, Kitty Janssen, Mien Duymaer
van Twist, Joan Remmelts, Louis Bo
rel, Guus Oster en Henk Rigters.
Zondag 27 september, Stadsschouwburg,
20 uur: De Nederlandse Comedie met
„Hier met de poet" (zie zaterdag 26
september).
MUZIEK
Maandag 21 september, Grote Kerk, van
15.30 tot 16.30 uur Beiaardbespeling door
Arie Peters
Dinsdag 22 september Concertgebouw, 20
uur: Orgelbespeling door Albert de
Klerk. Het programma vermeldt wer
ken van Vivaldi, Georg Böhm, J. S.
Bach, Alexandre Guilmant.
Donderdag 24 september, Stadsschouw
burg, 20 uur: Het dilettanten operette
gezelschap Dioge met „Een Wals
droom" van Oscar Strauss.
Vrijdag 25 september, Stadsschouwburg,
20 uur: „Een Walsdroom" (zie 24 sep
tember).
Vrijdag 25 september, Minerva Theater,
20.15 uur: Heemsteedse Kunstkring. Het
N.Ph.O. geeft een Mozart-concert onder
leiding van Henri Arends met medewer
king van de pianiste Ingrid Haebler.
Vrijdag 25 september, Grote Kerk, van
11.30 tot 12.30 uur: Beiaardbespeling
door Arie Peters. Het programma ver
meldt werken van Purcell, Couperin,
Mendelssohn, Beethoven, Verdi, E. den
Hoene en A. J. de Groot.
Dagelijks In 't Goede Uur tot 28 septem
ber van 21 tot 22 uur: Grammofoonpla-
tenconcert van werken van Schubert.
DIVERSEN
Zaterdag 19 september, Concertgebouw,
2.45 uur: Conferentie van de Nederland
se Zondagsschool Vereniging. Spreker:
prof) dr. G. C. van Niftrik over „Is
Bijbelstudie nu wel noodzakelijk?"
's Avonds is er een bijeenkomst, gewijd
aan de viering van het kerstfeest in
woord en beeld.
Raaks, 20 tot 27 september, iedere avond
om acht uur: Tentsamenkomsten van
het „Interkerkelijk Evangelisatiecomi
té" en de gezamenlijke Pinkstergemeen
ten.
Dinsdag 22 september, hotel „De Leeuwe
rik": Lezing door de algemeen secreta
ris van de Vereniging voor Facultatie
ve Crematie over „De crematiewet in
de praktijk".
Dinsdag 22 september, Brinkmann, 2 uur:
Feestelijke bijeenkomst van de afdeling
Haarlem en omstreken van de Neder
landse Vrouwen Elektriciteits Vereni
ging. Truus Hooyer draagt voor uit werk
van Top Naeff, Maurits Dekker, Bo-
mans, Saki en Manfred Kyber.
Dinsdag 22 september, Kleine Brinkman,
Houtplein, 20 uur: Voor het genoot
schap Nederland-Engeland spreekt de
Engelse historicus A. J. P. Taylor over
„The British Press Today".
Dinsdag 22 september, Krelagehuis: Voor
de Koninklijke Nederlandsche Maat-
Lijst van door de Stadsbibliotheek aangeschaf
te boeken.
Romans: Blake, Het gewetenloze contract: Dic
kens, Man overboord; De duizend en één dag,
Perzische verhalen, dl. 6; Fabricius, De heilige
paarden; Mulisch, Het stenen bruidfbed; van
Oostrom, Blijf met het geluk; zu Reventiow, Der
Geldkomplex; Roberts, Love is like that; Druon,
Les rois maudits, dl. 4; Groussard, La passion du
maure; Bacchelli, li mulino del Po, dl. 3; Prisco,
Figli diffieili.
Ontwikkellngsboeken: den Houter, Sollicitatie
brieven; Meulenhoff's internationale tijdschrif
tencatalogus (inl. Bi; van Riessen, Op wijsgerige
wegen; Buvsse en de Wit, Enige vormen van in
ternationale samenwerking welke voor West-
Europa van belang zijn; Geschriften van de Ver
eniging voor belastingwetenschap nr. 99, verslag
van de discussie in de ledenvergadering van 31
mei 1958 over tarieven inkomstenbelasting voor
gehuwden en ongehuwden; Problemen om en in
de Middelbare school; Runge, Maak zelf een spie-
geltelescoop; De wereld der dieren, dl. 3, Vogels;
van de Wall, Tennis; Stonts, Dieselmotoren voor
automobielen; Ter Hennepe, Praktische bedrijfs
economie; Melchinger, Drama en toneel van Shaw
tol Brecht; d'Annunzio, Laudi del cielo del mare
della terra degli eroi; Goldoni, Le donne curiose:
Smit, Van Pascha tot Noah; Stip, Vijf variaties
op een misverstand; Clarijs. Wat is antiek, dl. 2;
van Dijk, Kosmos zak-fotoboek; Heriot, The cas-
trati in opera; Vos. Johann Sebastian Bach; Gauf-
fin. Gids voor Finland: van der Meulen. Verdwij
nend Arabië; Kannik, Vlaggen, standaarden en
wapens: De geschiedenis van mens en wereld;
de Berry, Les belles heures de due de Berry;
Pullen. Die navolginghe Christi; Mottini, Storia
dell'arte Italiana; Rotili, L'arte nel sannlo.
schappij voor Tuinbouw en Plantkunde
spreekt dr. J. Wasscher over „Doel en
werkwijze van de Vaste Keuringscom
missie en de betekenis van de keuringen
voor onze tuinbouw".
Dinsdag 22 september, Lourens Costerly-
ceum: De Haarlemse Discoclub geeft
een grammofoonplatenconcert van wer
ken van Purcell, Mozart, Bizet en
Brahms.
Dinsdag 22 september, gebouw Sint Bavo,
19.30 uur: Ontspanningsavond door het
Haarlems Kleinkunst Theater voor de
Algemene Bond van Ouden van Dagen.
Woensdag 23 september, gebouw Sint
Bavo, 19 30 uur: Haarlems Kleinkunst
Theater (zie 22 september).
Woensdag 23 september Haarlems cen
trum Leger des Heils: Filmprogramma
„Op weg met de Bijbel". Dia's; „Rem
brandt en de Bijbel".
Zaterdag 26 september, gebouw Sint Ba
vo, 20 uur: Voor het Fries gezelschap
„Gysbert Japicx" treedt dé voordrachts
kunstenaar Bauke van der Wal op met
zijn programma „Ditten en Datten".
TENTOONSTELLINGEN
Museum Het Huis Van Looy: Van 19 sep
tember tot en met 11 oktober: expositie
van werken van mevrouw Erika Visser.
Dagelijks geopend van 13.3017 uur, des
zondags van 1417 uur.
Teylermuseum. Tekeningen uit de Hol
landse, Italiaanse en Franse school van
de zestiende tot de twintigste eeuw.
Fossielen, mineralen, natuurkundige
instrumenten, 10—17 uur.
Bisschoppelijk Museum Jansstraat. Oude
religieuze kunst, schilderijen, middel
eeuwse beeldhouwwerken, 1017 uur,
zondagen 1317 uur.
Frans Halsmuseum: Permanente tentoon
stelling van werken uit de Haarlemse
school van de 16de eeuw tot op heden.
Dagelijks geopend van 1017 uur. Op
zon- en feestdagen van 1317 uur.
Cruquius-museum: Historische stoom
machines en grote maquette van Neder
land met waterstanden en overzicht
overstromingsramp februari 1953. Ge
opend op werkdagen en ook zondags van
912.30 en van 14.30—17 uur.
Voormalig woonhuis Jacobus van Looy
(Kleine Houtweg 103): Op donderdagen
geopend van 1012.30 en van 13.3017
uur, op zondagen van 1417 uur.
In 't Goede Uur: Expositie van teke
ningen en etsen van Rein Dool, 10 tot
22 uur.
Maar verstrooid of nietde professor was toch maar een genie!
De dag was eindelijk aangebroken, dat de metalen pop helemaal klaar was. Het was
een plechtig ogenblikprofessor Doka nam zijn bril van zijn neus, poetste die
schoon en kuchte. Toen begon hij tegen de pop te spreken.
„Je bent nu klaar. Maanden lang heb ik aan je gewerkt, mijn hele plan heb ik uit
gewerkt. Je staat daar nu en hoort, wat ik zeg. Ik noem je Robotto en je zult al
mijn bevelen gehoorzamen alsof je een levend mens was, Robotto, doe je best en
maak mij beroemd!" jgjg
DE NEGEN MUZEN
Haagse kunstenaars. In West-Berlijn
is een tentoonstelling van grafisch werk
van de Haagse kunstenaars Paul Citroen,
Kees Andrea, Jenny Dalenoord en Ria
Exel geopend, als onderdeel van de festi-
valweken die 20 september officieel in
gaan. Het werk was reeds in verscheidene
Westduitse steden tentoongesteld.
De Britse beeldhouwster Barbara Hep
worth heeft de hoofdprijs (ter waarde van
ongeveer 28.000 gulden) voor alle cate
gorieën gekregen op de Vijfde Biennale
van plastische kunst, die georganiseerd is
door het Museum voor Moderne Kunst te
Sao Paulo (Brazilië).
De internationale jury van achttien man
kende voorts aan de volgende kunstenaars
prijzen toe: Karei Appel (Nederland),
Alexander Kobjed.j (Polen), Mashe Castel
(Israel), Hans Plastcek (Duitsland), Mi-
noru Kabawata (Japan), Fi'itz Hundert-
wassen (Oostenrijk), Alberto Burri en Ren_
zo Vespignani (Italië) en David Schmidt
(Ver. Staten). Prijzen van ruim 9.000 gul
den zijn toegekend aan Modesto Cuixart
(Spanje) als de beste buitenlandse schil
der, aan Debenjak (Joegoslavië) als de
beste buitenlandse graveur en aan Somaini
(Italië) als de beste buitenlandse beeld
houwer.
De vijfde Nederlandse kinderboeken
week (28 oktober4 november) georgani
seerd door de Commissie voor de Collec
tieve Propaganda van het Nederlandse
Boek, wordt op woensdagmiddag 28 okto
ber geopend met een kindervoorstelling in
Theater Carré te Amsterdam. Op deze
middag wordt het beste kinderboek 1958
bekend gemaakt. Voorts zal het Scapino
Ballet de Amsterdamse première geven
van De Wonderfluit, het ballet waarmede
vorig jaar de 11-jarige Henk Dragstra
(Leeuwarden) de door Scapino uitge
schreven prijsvraag won.
Alle kinderen tot 14 jaar kunnen mee
doen aan een prijsvraag voor een affiche
voor de kinderboekenweek 1960, waarvoor
zesenzeventig prijzen beschikbaar zijn.
Het geschenk van de kinderboekenweek
(bij aankoop van tenminste 2,50) bestaat
uit een knip- en plakplaat van een malle
molen. De boekhandel verspreidt een blad
met nieuws over de kinderboekenweek,
„De Grabbelton". Verder zal de commissie
C.P.N.B. aan ruim honderd jeugdleeszalen
eenvoudig tentoonstellingsmateriaal ter
beschikking stellen, dat op bevattelijke
wijze de produktie van een boek laat zien.
Het voor de Koninklijke Rotterdamsche
Lloyd op de werf van de Howaldtswerke
te Hamburg gebouwde m.s. „Schie Lloyd"
is daar te water gelaten. De „Schie Lloyd",
een vrachtschip met een draagvermogen
van ruim 12.500 ton, is een zusterschip van
de in november reeds in de vaart gekomen
„Schelde Lloyd". Deze schepen onder
scheiden zich door hun zware laadgerei,
waarmee zij lasten tot 240 ton aan en van
boord kunnen zetten. Het zijn de zwaarst
getuigde koopvaardijschepen ter wereld.
Het is de bedoeling dat de „Schie Lloyd"
nog dit jaar in de vaart zal komen.
ra
a rli-ort tï-nlip
VERTROUWENSNAAM
ANEGANQ HOEK L VEERSTRAAT
110.
Zou je dat graag op je grafsteen gebeiteld zien als
je dood bent het dividend-verloop van de Tred-
way maatschappij?"
Het masker van Shaws gezicht was bloedrood gewor
den, maar Mary Walling zag dat het niet de blos van
verlegenheid was die de nederlaag erkende, maar de
vlek van woede die voortkwam uit wanhoop.
Als een bokser in het nauw probeerde Shaw de aanval
door een afleidende beweging te ontwijken. „Dat is al
lemaal tot je dienst, Walling de hoogverheven hou
ding die je aanneemt, dat geld niet belangrijk is
maar hoe ver dacht ie te komen als je de volgende
maand de vakverenigingsonderhandelaars een gevoel
van iets bereikt te hebben aanbiedt in plaats van de 6
cent per uur meer die zij eisen?"
George Caswell vertrok zijn gezicht en verschoof on
gemakkelijk in zijn stoel. Mary Walling voelde zijn te
leurstelling over Shaws zwakke ontwijking van de kern
van de zaak. Had Don het ook gezien? Doorzag hij ook
de mogelijkheid om Caswell los te maken van Shaw
dat Caswell hem misschien de éne stem zou geven, die
hij nog nodig had?
Don Waitings ogen waren nog steeds gericht op Shaw
„Wat voor gevoel van iets bereikt te heben zou jij ze
kunnen aanbieden het schitterende vooruitzicht dat
wanneer zij geen loonsverhoging krijgen en zich een on
geluk werken om de produktie nog sneller te doen ver
lopen, wij in staat zijn het dividend te verhogen van
twee dollar tot twee dollar tien?"
Er was een glimlach in zijn stem, die het bijtende van
zijn sarcasme wat wegnam, maar toen zijn ogen Shaw
loslieten en door de hele kamer dwaalden, werden zijr.
woorden nuchter afgemeten.
„Ik wil hierover geen grapjes maken daar is het on
derwerp te ernstig voor. Loren heeft volkomen gelijk
wanneer hij zegt, dat wij een verplichting hebben jegeni
onze aandeelhouders maar dat is een grotere ver
plichting dan alleen maar dividenden betalen. Wij moe
ten deze maatschappij levend houden. Dat is waar hel
om gaat en een bedrijf is als een mens. Geen mens
kan werken voor geld alleen. Dat is niet genoeg. Je doodt
zijn ziel als je het probeert en je vermoordt een on
derneming op dezelfde manier. Ja, ik weet wel, soms
geven de arbeiders ons de indruk dat alles wat zij wil
len nog weer een loonsverhoging is en dan weer een
en dan weer een. Zij laten ons denken, dat meer geld
krijgen alles is waar het om gaat voor hen. Maar kun
nen wij ze dat kwalijk nemen? God weet alleen hoe wij
ons best gedaan hebben om ze het besef bij te brengen,
dat geld de enige maat voor prestaties is, die voor ons
geldt.
Kijk eens naar het „Voorlichtings-plan" dat wij ver
leden jaar uitvoerden, Wij vertoonden een film die ons
financieel jaarverslag analyseerde en belegden verga
deringen in alle fabrieken. De mannen hadden geen be
langstelling voor ons financieel verslag dat wisten
we van te voren al, en daarvan waren we uitgegaan
dus wat deden we? Wij vermomden de dollars als pop
petjes kleine dollarpopjes, die in de portefeuilles van
de employés sprongen andere kleine dollar-popjes die
stapels ruw hout aansleepten en fabrieken bouwden
en een grote dikke dollar, die op reis ging naar Washing
ton en door Oom Sam werd opgeslokt. O, het was alle
maal heel knap gedaan de film kreeg zelfs een of an
dere onderscheiding, als een buitengewoon voorbeeld
van hoe begrip voor de industi-ie behoorde te worden
verbreid. Begrip? Weet je wat het onze mensen dwong
te begrijpen? Maar één ding het verschrikkelijke,
geest-dodende feit, dat dollars het enige zijn waar het
voor de leiding van het bedrijf om gaat dollars
lollars en niets anders".
„Maar dat plan was een idee van meneer Bullard
'.elf'. Shaw sneed Dons woordenvloed af als met een
felle dolkstoot.
Mary Walling was zo helemaal meegesleept, dat zij
ille waakzaamheid had laten varen en Shaws interrup
tie kwam als een schokkende verrassing. Haar ogen
flitsten naar haar man. Was hij ook uit het veld geslagen
„Nee, ik geloof niet, dat wij dat een idee van meneer
Bullard alleen mogen noemen", zei Don Walling. „Het
is een geestesgesteldheid tegenwoordig, die vaardig is
over een groep mensen aan de top van de industrie, die
weten dat zij iets verloren hebben, maar niet precies
weten wat het is en ook niet hoe het kwam dat zij het
verloren. Mr Bullard was één van die mensen. Hij was
zo druk bezig geweest met het opbouwen van een pro-
duktie-machine, dat hij de reden waarom hij bouwde
als hij die ooit geweten heeft uit het oog had verloren.
Misschien heeft hij het nooit geweten".
Julia Tredway Prince's stem vroeg, zo vlak bij Mary
Wallings oren, dat zelfs gefluister als een explosie in de
stilte klonk: „Weet u het, Mr Walling?"
Mary Walling hield haar adem in. Zou hij daarop kun
nen antwoorden? Een glimlach trok over zijn gelaat
diezelfde kwellend bekende glimlach die zij zo juist ook
al niet had kunnen thuisbrengen. Ineens herinnerde zij
zich wanneer ziij het eerder gezien haddat was die
avond, toen hij hun huis eindelijk definitief ontworpen
hadtoen, nadat al zijn zoeken en proberen en tasten
haar zo bang gemaakt had, dat zij bijna haar vertrou
wen in hem verloren had, hij plotseling alles klaar en
duidelijk had vastgelegd.
„Ja, dat geloof ik wel", zei hij. „Ziet u, voor Mr Bul
lard was zakendoen een spel een zeer ernstig spel,
maar altijd een spel zoals oorlog een spel is voor de
soldaat. Voor zichzelf bekommerde hij zich nooit erg
om geld. Ik herinner mij, dat hij eens zei, dat dollars
alleen maar een soort graadmeter waren. Ik geloof ook
niet, dat hij veel gaf om persoonlijke macht macht
om der will evan de macht zelf. Ik weet, dat dat de ge
makkelijkste manier is om de drijfveer van elke grote
man te verklaren de begeerte naar macht maar
ik geloof niet, dat dat gold voor Avery Bullard. Wat
hem voortdreef was zijn enorme eerzucht de drijf
kracht om dingen te doen, die niemand anders kon. Hij
bouwde een grote onderneming in een bedrijfstak waar
in naar iedereen zei slechts kleine bedrijven kans van
slagen hadden. Hij voelde zich alleen maar gelukkig
als hij het onmogelijke deed en hij deed dat alleen
maar om zijn eerzucht te verzadigen. Hij vroeg nooit
om applaus en waardering of zelfs maar begrip. Hij
was een eenzaam man, maar ik geloof niet, dat zijn een-
zamheid hem ooit veel zorg baarde. Hij was de man in
de top van de Toren letterlijk en figuurlijk. Dat was
alles wat hij wilde. Dat had hij nodig om zijn eerzucht
te bevredigen. Dat was zijn kracht maar natuurlijk
ook zijn zwakheid".
(Wordt vervolgd)
NAVO en astmabestryding. De At
lantische Commissie heeft een bijzondere
krant uitgegeven die met een oplage van
twee miljoen in geheel Nederland huis
aan huis wordt verspreid. De commissie
hoopt daarmede een tweeledig doel te be
reiken, namelijk dat het werk van de
NAVO een grotere bekendheid krijgt en
dat de Stichting Astmabestrijding geld zal
verkrijgen om haar werk beter te kunnen
voortzetten. In de krant is een prijsvraag
opgenomen, waarvan de baten geheel ten
goede komen aan de stichting.
Nederlandse week in Linz. De volks
universiteit te Linz (Oostenrijk) zal van
17 tot 25 oktober een Nederlandse week
houden. Het Nederlands Kamerkoor zal
een concert geven en voorts zal een expo
sitie worden gehouden, waar oude en mo
derne kunst getoond zal worden. Er is een
modern Nederlands ballet met elektro
nische muziek. Voorts zullen maquettes
worden geëxposeerd van het herstel der
door de oorlog in Nederland verwoeste
steden.
Advertentie
Stadsschouwburg: zaterdag 20 uur: To
neelgroep Puck met „Een onverwachte
bezoeker".
BIOSCOPEN
Cinema Palace: Vandaag tot en met don
derdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Al Ca-
pone, dictator van de onderwereld", 18
jaar.
Frans Halstheater: Vandaag en zaterdag
14.30, 19 en 21.15 uur, zondag 14, 16.30, 19
en 21.15 uur, maandag 14.30, 19 en 21.15
uur, dinsdag 14.30 en 20 uur, woensdag en
donderdag 14.30, 19 en 21.15 uur: „Al Ca-
pone, dictator van de onderwereld", 18
jaar.
Lido Theater: Vandaag tot en met don
derdag 14, 16.15, 19 en 21.15 uur: „Tiger
Bay",. 14 jaar. Zaterdag 23.30 uur: „Die
man is gevaarlijk", 18 jaar. Zondag 11 uur:
„Vrijheren van het oerwoud", alle leef
tijden.
Luxor Theater: Vandaag 20 uur, zater
dag 14, 19 en 21.15 uur, zondag 14, 16.15,
19 en 21.15 uur en maandag tot en met
woensdag 14 en 20 uur „Dorp aan de ri
vier", 14 jaar. Donderdag 14 en 20 uur:
„Modern Times".
Minerva Theater: Vandaag tot en met
donderdag 20 uur, tevens woensdag en
zondag 14 uur: „De reis om de wereld in
80 dagen", alle leeftijden.
Rembrandt Theater: Vandaag tot en met
donderdag 14 en 19.30 uur: „Het dagboek
van Anne Frank", alle leeftijden. Zondag
11 uur: „De verovering van de Mount
Everest", alle leeftijden.
Roxy Theater: Vandaag en zaterdag
14.30, 19 en 21.15 uur en zondag 14, 16.15,
19 en 21.15 uur: „Zware jongens, lichte
meisjes", 18 jaar. Maandag tot en met
donderdag 14.30, 19 en 21.15 uur: „Co-
manche", 14 jaar.
Studio Theater: Vandaag en zaterdag
14.15, .19 en 21.15 uur, zondag 14, 16.15, 19
en 21.15 uur en maandag tot en met don
derdag 14.15, 19 en 21.15 uur: „Hoe ver
woorden wij oom George?", 18 jaar. Zon
dag 11 uur: „De levensroman van Johann
Strauss", alle leeftijden.
Theater Monopole (Zandvoort): Vandaag
tot en met zondag 20 uur: „Vrouwenarts
dokter Bertram", 18 jaar. Zondag 14.30
uur: „Wells Fargo", alle leeftijden. Maan
dag tot en met woensdag 20 uur: „Slavin
nen van Carthago", 18 jaar. Donderdag 20
uur: ..Place Pigalle, plein der zonde", 18
jaar.
TENTOONSTELLINGEN
In 't Goede Uur (Korte Houtstraat 1)
Tot 1 oktober dagelijks van 10 tot 22 uur:
Expositie tekeningen en etsen van Rein
Dool.
(Verder raadplege men de rubriek „Uit
gaan in Haarlem" elders in dit blad).
