Hoge kosten en lager dividend
Aardappeloogst in Drente
door droogte mislukt
De Nederlandse Overzeese
F inancieringsmij.
Nog geringe particuliere deelneming
Ook veestapel ernstig bedreigd
Schade beloopt tientallen
miljoenen
Amsterdamse Beurs
Betaling
abonnementsgeld
per giro
jj DE ADMINISTRATIE -
Kort economisch nieuws
uit binnen- en buitenland
Nijmegen herdacht zijn
bevrijding
MATIGE ZAKEN VAN FOKKER
Emissie Hagemeyer
Bod op aandelen Bandar
Emissie Bank voor
Nederlandse Gemeenten
Nederlandse
Spaarbankbond
Motie tegen rentebeleid
Bank Neder 1. Gemeenten
Verzending van zeepost
De beurs van gisteren
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1959
HAARLEMS DAGBLAD —OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Minister Zijlstra heeft de Tweede Kamer zijn memorie van antwoord gezonden
over het wetsontwerp tot machtiging tot het van rijkswege verstrekken van garanties
ter zake van de door de Nederlandse Overzeese Financieringsmaatschappij n.v. ge
vestigd te Amsterdam, op te nemen leningen. In het voorlopig verslag hadden enige
leden twijfel uitgesproken, of het voorgestelde bedrag van 16 miljoen voldoende
zal zijn om op enigszins belangrijke schaal aanvaardbare projecten aan te vatten.
Naar aanleiding hiervan merkt de minister op dat de financiering door de N.O.F.
bedoeld is als een aanvullende financiering. Het beeld, dat de voorlopig ingediende
plannen te dezen doet zien is, dat met de voorgestelde 16 miljoen in totaal een inves
tering van meer dan 50 miljoen kan worden bereikt.
De beperking van het bedrag waarmede de N.O.F. in aandelen zal mogen partici
peren, dient gezien te worden als een risciobeperkcnde maatregel. Zou de N.O.F. te
veel aandelenparticipaties nemen, dan zou zij enerzijds te veel ondernemer worden
in overzeese projecten, hetgeen niet in overeenstemming is met het karakter van
deze financieringsmaatschappij, en anderzijds voor een te groot bedrag aan haar
uitzettingen een vorm geven, die principieel weinig verenigbaar is met de wijze,
waarop zjj haar middelen in overwegende mate zal aantrekken.
Een eventuele verhoging in de toe
komst van het garantiebedrag van 16 mil
joen wil de minister thans niet in beschou
wing nemen. Het nominale bedrag dei-
door het rijk verleende garanties voor op
te nemen ieningen bedroeg per ultimo
1958 circa 430 miljoen.
Over de kans van slagen van de voors
hands ingediende projecten is uiteraard
nog weinig te zeggen, aldus de Memorie
van Antwoord, en de in het Voorlopig
Verslag tot uiting komende veronderstel
ling, dat de regering zich een oordeel over
deze plannen zou hebben gevormd is niet
juist. De minister acht het in het huidige
stadium waarin de plannen verkeren, niet
opportuun, reeds gegevens over de groot
te der gevraagde financieringen te ver
strekken. Wel deel hij mede dat de pro
jecten ten dele liggen op het gebied van
de tropische landbouw (suiker, bananen,
cacao, rubber, sinaasappelen), ten dele op
industrieel gebied (elektriciteit, textiel,
thee). Hierbij gaat het voor een deel om
geheel nieuwe, voor een ander deel om uit
breiding van bestaande ondernemingen.
De minister zou gaarne hebben gezien,
dat de particuliere sector een groter be
drag aan aandelenkapitaal voor de N.O.F.
had bijeengebracht. Men moet echter niet
uit het oog verliezen, dat de activiteiten
van de N.O.F. in het algemeen betrek
king zullen hebben op ondernemingen,
die zich een nieuw werkterrein moeten
gaan scheppen, waarvan de risico's moei
lijk zijn te overzien, en het is dan ook be
grijpelijk dat ter zake van de eerste kapi-
taaldeelneming terughoudendheid is be
tracht. Het is mede als gevolg hiervan, dat
het maatschappelijk kapitaal tot 2 mil
joen is beperkt. Voor het aandelenkapi
taal van de N.O.F. is thans een bedrag van
1 miljoen toegezegd. Verdere plaatsing
van aandelen verdient ongetwijfeld aanbe
veling. Het is de minister bekend, dat de
initiatiefnemers hun pogingen ter zake
voortzetten. Onder de direct belangheb
bende ondernemingen, dat wil zeggen die,
welke een plan hebben ingediend, 's er
slechts een enkele die in het aandelenka
pitaal van de N.O.F. heeft deelgenomen.
De minister meent er te dezen aanzien
echter wel op te moeten wijzen, dat deze
deelnemingen materieel van weinig be
tekenis zijn. Bovendien moet het onge
wenst worden geacht, dat een onderne
ming, die een financiering van de N.O.F.
ontvangt, zelf in de organen van de N.O.F.
een belangrijke stem zou hebben.
Wat betreft de medewerking van inter
nationale fondsen deelt de minister mee
dat hier o.m. bedoeld zijn de Internatio
nal Finance Corporation, de International
Basic Economy Corporation, de Rocke
feller Foundation en de Colonial Develop
ment Corporation. Samenwerking met
buitenlandse ondernemingen acht de mi
nister in principe niet uitgesloten.
De opmerking in het voorlopig verslag
dat het financieren van nieuwe onderne
mingen in andere werelddelen met be
hulp van geleend kapitaal als onjuist moet
worden gezien, kan de minister in het
algemeen onderschrijven. Een op zodani
ge wijze gefinancierde onderneming zou,
indien zij niet in staat is de vervallen ren
te en aflossingsverplichtingen te voldoen,
normaliter tot liquidatie moeten over
gaan. Het gaat hier om een essentieel
element der garantieregeling, namelijk dat
het risico dat in hef eerste stadium van
de onderneming het grootst is en dat, voor
wat de beoogde financieringsprojecten be
treft, niet of in onvoldoende mate bij par
ticulieren in de vorm van het aantrekken
van aandelenkapitaal kan worden onder
gebracht, uit overwegingen van algemeen
belang door de staat wordt overgenomen.
De minister kan zich dan ook wel ver
enigen met de opvatting, dat het mate
rieel, althans in eerste aanleg, met be
trekking tot het risico weinig verschil
maakt of de financiering door de N.O.F.
in de vorm van geleend kapitaal dan wel
als participatie plaatsvindt. In het geval
dat de onderneming slaagt, moet het naar
COOOOOOCOCOOOoryy >OOQOOGOOOOOCX>
U kunt het uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgirorekening no. 273107 ten
name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daarmee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is 7,65. post-
abonnees f S.15.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand, voor
zien van uw juiste naam en adres
Wij behoeven dan geen kwitanties
uit te zenden. Indien u voor een
ander gireert, wilt u dan het bezorg
adres van de krant vermelden?
Voor automatische girobetalingen
(het allergemakkelijkstezijn formv
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking. In dat geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
i giro-rekening zorg te dragen.
XCCCCCCCCOCCCOODCOCOOC<XXXXXXX»OOOOOOCCOOOOCOOOOCCCOCCO
de mening van de minister mogelijk zijn,
het terug te betalen geleend kapitaal door
het aantrekken van risicodragende parti
cipaties en/of leningen van derden te ver
vangen en daarmee de instandhouding en
uitbreiding van de onderneming te waar
borgen.
De in het wetsontwerp vervatte finan-
cieringsvorm, ondanks de daaraan kle
vende bezwaren is gekozen, teneinde zon
der tot onaanvaardbare risico's voor de
staat te komen, toch te bereiken dat de
realisering van op zichzelf gezonde projec
ten niet behoeft af te stuiten op gebrek
aan financieringsmogelijkheden. Bij de
verdere uitwerking van de opzet en de or
ganisatie van de N.O.F. is gebleken, dat
het, teneinde een betere scheiding van
functies en verantwoordelijkheden, alsme
de een efficiëntere werkwijze te verkrij
gen, de voorkeur verdient om de N.O.F.
haar eigen administratie te laten voeren.
Niettemin zal de N.O.F. zo uitgebreid mo
gelijk gebruik maken van en haar voordeel
doen met de ervaring welke de Herstel-
bank op vele terreinen heeft.
Opheffing Spaanse staatsorganen
Spanje heeft zeven staatsorganen opgeheven
welke niet langer noodzakelijk waren omdat de
reden voor hun bestan was verdwenen. Dit is de
laatste stap in een algemene herziening van Span-
jes binnenlandse en buitenlandse economie. De
opgeheven organen zijn: de hoge commissie voor
de prijzen, de raad voor mineralen van militair
belang, de raad voor houtindustrie, de handels
commissie voor kurk, het fonds ter regulering
van de prijzen van vezelsoorten, het fonds voor
de regulering van de zinkprijzen en het fonds ter
regulering van de tinprijzen.
Samenwerking in textielindustrie
De Koninklijke Textielfabrieken Nijverdal-Ten
Cate n.v. te Almelo en de Koninklijke Weefgoe-
derenfabriek Ch. T. Stork en Co. n.v. te Hengelo
hebben besloten tot een vergaande samenwer
king. Hiertoe zal Nijverdal-Ten Cate het gewone
aandelenkapitaal uitbreiden en deelnemen in het
aandelenkapitaal van C. T. Stork en Co. De zaken
van beide vennootschappen zullen op dezelfde
wijze als tot dusver en onder eigen naam wor
den voortgezet.
Wereldbank leent Italië voor
kernenergie-centrale
De Wereldbank heeft bekend gemaakt, dat er
een lening van 40 miljoen dollar is toegestaan
voor de bouw van een kernenergie-centrale met
een vermogen van 150.000 kilowatt in Italië. Het
is de eerste lening, welke de bank op het gebied
van kernenergie verstrekt..
Het disconto in de V.S.
De Federal Reserve Board heeft goedgekeurd,
dat de districtbank te Philadelphia'met ingang
van heden haar discontotarief verhoogt van 31-
tot 4 percent. Met deze discontoverhoging van de
bank te Philadelphia is het disconto bij alle Fe
deral Reserve Banks thans op 4 percent gebracht.
Aandelen Koninklijke in Frankfort
In Frankfort is officieel bekend gemaakt, dat
de aandelen van de Koninklijke Petroleum Maat
schappij op de effectenbeurs in Frankfort zullen
worden verhandeld. De datum waarop met deze
handel zal worden begonnen zal later worden
bekend gemaakt.
Grote order voor Machinefabriek
Brabant
De Machinefabriek n.v. Brabant te Vevenbcr-
gen heeft een order van 9 miljoen ontvangen.
Aan de fabriek is opgedragen het vervaardigen
i ar, alle installaties bij het nieuwe graanoverslag-
bedrijf Tradax in Amsterdam.
Obligatie-uitgifte geplaatst
Naar wij vernemen is de uitgifte van de 4%
percent 30-jarige obligatielening groot nominaal
450.000 tegen 99 percent ten laste van de Gere
formeerde Kerk van Hillegersberg-Terbrugge te
Rotterdam geheel geplaatst.
Borenfabriek Ter Horst naar Hengelo
De Borenlabriek Ter Horst te Edam zal wor
den overgeplaatst naar Hengelo, waar reeds een
deel van het bedrijf is gevestigd. Van de 45
werknemers te Edam zullen slechts enkelen mee
overgaan.
Advertentie
Donderdag heeft Nijmegen de twee
daagse officiële herdenking van de vijf
tiende verjaardag van de bevrijding be
sloten. Canadese, Amerikaanse, Engelse
en Nederlandse muziekkorpsen maakten
muzikale wandelingen door de stad. Door
het bevrijdingscomité werd aan een hon
derdtal oorlogsinvaliden uit Nijmegen een
zogenaamd bevrijdingspakket uitgedeeld,
inhoudende chocolade, sigaretten en zeep,
de eerste artikelen, welke de bevrijders
aan Nijmegen schonken.
Des middags werd een herdenking ge
houden bij 'net verzetsmonument aan de
Waalbrug, die werd bijgewoond door de
Britse ambassadeur, Sir Paul Mason, en
de commissaris der Koningin in de provin
cie Gelderland mr. H. W. Bloemers.
Het slot van de plechtigheid werd ge
vormd door een groot militair défilé.
's Avonds was er een taptoe en vuurwerk.
Het bedrijfsresultaat over 1958 is voor het Fokkerconcern in Nederland weliswaar
gunstig geweest, maar de nog onvoldoende orderportefeuille voor F. 27-vliegtuigen
en de situatie in Brazilië noodzaken de directie tot een voorzichtige dividendpolitiek
te adviseren, zodat zij voorstelt aan de houders van preferente aandelen 5 percent
en aan de houders van gewone aandelen 8 percent (vorig jaar 12 percent) uit te keren.
Terwijl de bedrijfsrekening toenam van 5,2 miljoen in 1957 tot 8,1 miljoen in
1958 daalde het winstsaldo van 364.000 tot 232.426. Dit is een gevolg van de
verhoogde reserve F. 27, die voor 1958 bedraagt 4,5 miljoen tegen 1 miljoen over
1957. Afschrijvingen beliepen in totaal 3,1 miljoen 3,2 miljoen), totale reser
veringen 4,8 miljoen 1,8 miljoen). Het gewone aandelenkapitaal bleef onveranderd
2.625.000. Op de balans zijn de gebouwen en terreinen gewaardeerd tegen de
aanschaffingswaarde ad 18,8 miljoen, machines, gereedschappen en andere activa
tegen de aanschaffingswaarde ad 8,7 miljoen, alles verminderd met de normale en
extra afschrijvingen. De vordering op de dochtermaatschappij in Brazilië ad 1,2
miljoen is geheel gedekt door onderpand. In verband met eventuele uitbreidingen
in 1959 bleef de „reserve voor uitbreiding gebouwen" nog gehandhaafd.
Het A'erslag van de n.v. Koninklijke Ne-
derlandsche Vliegtuigenfabriek Fokker
over 1958 vervolgt aldus: De wijze waarop
de F 27 „Friendship" tot dusver kon wor
den uitgevoerd, mag stellig bevredigend
worden genoemd. De berichten over de
technische prestaties en de commerciële
resultaten der geleverde Friendships lui
den bepaald gunstig.
In tegenstelling daarmee blijft het tot
dusver verkochte aantal vliegtuigen helaas
beneden de verwachting, aldus de direc
tie, die het betreurt dat een reeds als de
finitief gegeven en aanvaarde buitenland
se order op zes toestellen door deviezen-
moeilijkheden in het betrokken land geen
contract heeft opgeleverd. Toch konden
het geraamde tempo der produktie en de
personeelsbezetting voor de Friendship in
1958 nog worden gehandhaafd. Fokker-
Rio de Janeiro bleef een zorgenkind, al
gaf deze onderneming door de uitvoering
van de opdracht der Braziliaanse rege
ring op 100 Fokker S.ll lesvliegtuigen ook
blijk van ..technisch" op eigen benen te
kunnen staan.
Inmiddels zijn in 1959 ernstige moeilijk
heden ontstaan met de Braziliaanse op
drachtgever. het ministerie van Lucht
vaart. Deze lagen vooral in het vlak van
het niet nakomen der financiële verplich
tingen. zoals deze in de contracten waren
voorgeschreven, resulterende in steeds
In de Noord-Franse stad Lens staat
voor de duur van een daar aan de
gang zijnde handelsbeurs, een orkestje
opgesteld van drie robots, die een
zeer gevarieerd programma ten gehore
kunnen brengen. De metalen muzikan
ten zijn een uitvinding van de heer
Zenon Specht uit Antwerpen. Hij
moest zijn metalen gitaarspeler
aan één hand zes vingers geven om
de uitvoering van alle stukken
mogelijk te maken.
In de bestuursvergadering van Hage-
meijer en Co's Handelmaatschappij n.v. is
besloten het geplaatste aandelenkapitaal
met 1.500.000 te verhogen tot 4 miljoen.
De koers van uitgifte zal zijn 105°/o. Hou
ders van de thans reeds uitstaande aan
delen hebben het recht van voorkeur. De
nieuw uit te geven aandelen zullen nomi
naal groot zijn 1000 of 100, al naar ge
lang de keuze van de koper, en voor een
vierde deel gerechtigd zijn in de resul
taten over het boekjaar 1959. Voor de be
nodigde statutenwijziging zal een ver
gadering van aandeelhouders worden bij
eengeroepen. Nadere bijzonderheden zullen
worden gepubliceerd in het binnenkort te
verschijnen prospectus.
In aansluiting op het bericht inzake een
op handen zijnd bod op de aandelen der
Bandarmaatschappijen vernemen wij dat
dit bod als volgt zal luiden: voor de aande
len van de Bandar Rubbermaatschappij
126 percent en voor de aandelen Bandar
Oliepalmencultuur maatschappij 92 per
cent, beide in contanten, terwijl het in het
voornemen ligt daarenboven als onder
deel van de koopprijs aan aandeelhouders,
die tot verkoop willen overgaan, uit te rei
ken een bewijs van deelgerechtigdheid in
de totaliteit der Indonesische activa, die
daartoe onder t.rustverband zullen moeten
worden gebracht.
(De laatste beurskoers was voor Bandar
Rubber 116 laten en voor Bandar Oliepal-
men 82 laten).
Blijkens het verschenen prospectus gaat
de n.v. Bank voor Nederlandse Gemeen
ten te 's-Gravenhage over tot de uitgifte
van 75 miljoen 4 1/z percent 25-jarige obli
gaties 1959 (tweede lening), waarvan de
inschrijving zal zijn op donderdag 24 sep
tember. Koers van uitgifte is par. De stor
ting moet geschieden op vrijdag 16 okto
ber. Beursnotering en dooreenleverbaar-
heid met de in het prospectus van 3 sep
tember aangeboden obligaties zullen wor
den aangevraagd. Vervroegde gehele of
gedeeltelijke afslossing is uitsluitend
toegestaan op 1 oktober van elk jaar,
voor het eerst op 1 oktober 1969. Ex
tra aflossingen in 1969 tot en met 1973 kun
nen slechts geschieden tegen 101 Va per
cent, daarna slechts tegen 101 percent.
Het Drents Landbouwgenootschap heeft
op een bijeenkomst in Assen aandacht ge
wijd aan de nood van de agrariërs in ver
band met de aanhoudende droogte van de
ze zomer. Het is thans duidelijk dat een
groot deel van de oogst 1959 zal misluk
ken, hoewel definitieve totaalcijfers nog
niet kunnen worden gegeven, aldus het ge
nootschap. Bij de aardappelkeuringen is
te velde reeds ongeveer 60 percent afge
keurd, terwijl van de rest reeds weer 30
pet. ongeschikt is verklaard, zodat een
schade van 72 percent van de totaal ver
bouwde oppervlakte is geraamd. Drente
is de belangrijkste aardappelverbouwen-
de provincie van Nederland.
De veestapel in Drente wordt ern
stig bedreigd omdat er niet voldoende
voedsel is, terwijl de prijzen van het
ruwvoeder voor het vee zeer hoog lig
gen. Het aanbod van vee op de mark
ten is zeer hoog en als gevolg daarvan
liggen de prijzen laag. Het is voorge
komen dat een boer een groot deel
van zijn veestapel moest verkópen
omdat hij voorzag dat hij zijn dieren
moeilijk door de winter zal kunnen krij
gen.
Noodmaatregelen gevraagd
Het Drents Landbouwgenootschap heeft
nu bij het Landbouwschap aangedrongen
op minimum verkoopprijzen voor vee.
Verder wordt gevraagd een toeslag te
Augustus 1959 is voor de spaarbanken
aangesloten bij de Nederlandse Spaarbank-
bond een goede spaarmaand geweest. Vol
gens de voorlopige (minimum-) cijfers be
liepen de inleggingen 121,1 miljoen en de
terugbetalingen 91,5 miljoen. Het spaar
overschot bedraagt derhalve 29,6 miljoen.
Dit is ruim tweemaal zo veel als het over
schot van de maand juli, dat 14,2 miljoen
bedroeg (definitief). Het vorige jaar be
droegen de inlegoverschotten in juli en
augustus respectievelijk 13,9 miljoen en
21,9 miljoen.
Het totale spaaroverschot over de eerste
acht maanden van dit jaar bedraagt 210
miljoen Hierdoor is het inleggerstegoed
van de spaarbanken die zijn aangesloten
bij de Nederlandse Spaarbankbond tot
ruim f 2406 miljoen gestegen.
verlenen aan de zwaarst getroffen gebie
den door het verlenen van kredieten op ge
makkelijke voorwaarden. De schade is in
midden-Drente het grootst. Op de weiden
in dit gebied is in maanden reeds geen
gras gegroeid, zodat de hooi-positie pré
cair is. De waterbakken voor het vee in
het land worden in veel gevallen per tank
wagen gevuld. In Zuidoost-Drente is een
gebied waar minder dan 100 mud aard
appelen var een hectare wordt geoogst
(normaal rond 500 mud). In het algemeen
kan men aannemen dat een groot deel van
de Drentse oogst zal mislukken. Volgens
voorlopige schattingen moet de schade op
40 tot 70 miljoen gulden gesteld worden,
aldus het genootschap.
Rotterdamse Raad
Gehoord de mededelingen van B en W
omtrent de uitgifte ener 4 1/4 percent obli
gatielening en de doorkruising daarvan
door de aankondiging van de N.V. Bank
voor Nederlandsche Gemeenten, dat zij
binnenkort nog 4Vï percent obligaties tot
een bedrag van 75 miljoen gulden aan de
markt zal brengen,
betreurende, dat de bank voor Neder
landsche Gemeenten, naar het schijnt, de
centralisering van de voorziening in de
kapitaalsbehoeften der gemeenten zo be
langrijk acht, dat ter -wille daarvan een
daling van de kapitaalsrente door haar
niet wordt bevorderd, doch integendeel ge
remd,
verzoekt B. en W. van de diepe teleur
stelling van de Raad te doen blijken ter
plaatse, waar dit passend is.
Aldus de tekst van een door de heer J.
Wilschut (a.r.) opgestelde motie, die zon
der hoofdelijke stemming door de gemeen
teraad van Rotterdam werd aanvaard.
Tevoren had de wedhoudster van Finan
ciën, mej. mr. J. Zeelenberg, deze handel
wijze van de Bank van Nederlandsche Ge
meenten hoogst onelegant genoemd en ge
sproken van „een geforceerd monopolie"
van deze bank, er tevens de mededeling
aan vastknopend, dat de gemeente Rotter
dam in overleg met haar bankiers de datum
van inschrijving cp haar lening heeft ver
legd van 25 september naar 29 september
Zij sprak de hoop uit da' de leningen -van
Rotterdam en Amsterdam, die een soort
gelijke lening als Rotterdam heeft uitge
schreven, desniettemin zullen worden vol-
tekend.
groter wordende liquiditeitsmoeilijkheden.
De Braziliaanse onderneming heeft haar
werkzaamheden moeten staken en haar
werd surséance van betaling verleend.
Sindsdien is de toestand bijzonder gecom
pliceerd. De directie meent er ernstig re
kening mee te moeten houden, dat Fok-
ker-Rio haar werkzaamheden definitief
zal moeten staken. In verband hiermee is
ten laste van 1958 een verdere voorziening
getroffen voor de belangen van de ven
nootschap bij de Braziliaanse onderne
ming.
-Kosten van Friendship
Voor de dochteronderneming Avio-Die-
pen heeft 1958, ondanks een nog steeds
niet voldoende bezetting, een redelijk
winstcijfer te zien gegeven. De reserve
voor de kosten van eenmalige aard en de
aanloop van de produktie van de Friend
ship worden verhoogd met 4,5 miljoen,
hetgeen de directie noodzakelijk acht in
verband met de huidige stagnatie van ver
dere bestellingen. Deze reserve is ook dan
nog niét voldoende om genoemde kosten
in hun geheel te dekken bij het aantal per
heden definitief gecontracteerde vliegtui
gen id 51. Zou dat aantal onvoldoende
toenemen dan zal een beroep op andere
middelen, met name toekomstige winsten
en de reserve diverse belangen, moeten
worden gedaan. De directie heeft echter
redelijke gronden om ten aanzien van het
verkrijgen van verdere bestellingen opti
mistisch te blijven. Intussen vormde de
financiering van de produktie van de
Friendship een vraagstuk dat om een
oplossing vroeg. Een bankiersconsortium
werd bereid gevonden de nodige krediet
faciliteiten te verschaffen.
Opleving
Over de vooruitzichten zegt het ver
slag: De terughoudendheid in het plaat
sen van bestellingen op vliegend mate
rieel. die 1958 in het algemeen kenmerkte,
heeft zich ook daarna voortgezet. Wel
konden in 1959 contracten voor een twee
tal vliegtuigen worden afgesloten, maar
deze betekenden alleen een vervanging van
reeds bestaande contracten. De directie
meent dat er tekenen zijn die een ople
ving in de vliegtuigindustrie mogen doen
voorspellen. De vervoercijfers van de
luchtvaartmaatschappijen zijn vrijwel
overa' beter dan in 1958. hetgeen de koop
lust zal stimuleren. Met verschillende ge
gadigden zijn dan ook de gesprekken hans
hervat. „Wi: zullen ons uiterste best doen
de voorsprong, die wij thans hebben, ook
op de nieuwe concurrent (de Engelse
Hawker Siddeley Group), te behouden".
Inmiddels is wel gebleken dat de Engel
se regering de pogingen om exportorders
op vliegtuigen te herkrijgen, zeer intensie
ve steun verleent. De belangstelling van
Fokker op het gebied van reparatie en re
visie van luchtvaartmaterieel blijft onver
minderd bestaan, al realiseert de directie
zich dat de internationale concurrentie
groot is.
Internationale samenwerking
Nadere samenwerking met collega's
vooral met het oog op de Europese markt
wordt door Fokker nagestreefd. Een veel
belovend voorbeeld van een dergelijke
samenwerking is het marinepatrouille
vliegtuig, waarvoor de NAVO-landen een
specificatie hadden opgesteld. De vlieg
tuigindustrieën van deze landen werden
uitgenodigd hun ontwerpen in te dienen.
Een groep bestaande uit Bréguet (Frank
rijk), Sud Aviation (Frankrijk), Dornier
(Duitsland) en Fokker (Nederland) heeft
met het Bréguet-ontwerp 1150 de voor
keur gekregen. De ontwikkeling van het
vliegtuig is inmiddels begonnen. De hiertoe
benodigde fondsen zullen door de drie be
trokken landen en door de Amerikaanse
regering worden verschaft. Fokker is spe
ciaal verantwoordelijk voor de midden
vleugel met motorgondels van het vlieg
tuig. De directie hoopt, dat deze ontwik
kelingsfase gevolgd zal worden door een
produktiefase.
Personeel ingekromper
Naast bepaalde vliegtuigobjecten voelt
de directie behoefte aan een uitbreiding
van het fabricageprogramma met in
dustriële produkten, die niét op het ge
bied van de vliegtuigbouw liggen. De on
derzoekingen op dit gebied zijn echter
thans nog niet ver genoeg gevorderd om
hierover reeds mededelingen te doen.
Door de beëindiging van de Hunter-
oroduktie in maart 1959 en het uitbliiven
van F 27-opdrachten. is de personeelsbe
zetting in de bedriivon Amsterdam en
Dordrecht gedurende de verstreken
maanden van 1959 tot circa 3.770 man ver
minderd. Met een nog verdere inkrim
ping de'- bezetting in de resterende maan
den van 1959 dient, aldus de directie, re
kening te worden gehouden.
Met de volgende schepen kan zeepost
worden verzonden. De data, waarop de
correspondentie uiterlijk ter post moet
zijn bezorgd, staan achter de naam van
het schip vermeld.
Argentinië m.s. „Yapeyu" 24 sept.;
Australië s.s. „Waterman" 23 sept. en s.s.
„Essen" 23 sept.; Brazilië m.s. „Eemland"
24 sept. en m.s. „Liebenstein" 25 sepLj
Canada: s.s. „Zuiderkruis" 20 sept., s.s.
„Rijndam" 21 sept. en m.s. „Sloterdijk"
23 sept.; Chili via New York 23- sept.; In
donesië s.s. „Machaon" 22 sept.; Ned. An
tillen m.s. „Prins der Nederlanden"
22 sept.; Ned. Nieuw-Guinea s.s. „Groote-
kerk" 24 sept.; Suriname m.s. „Artemis"
21 sept.* Unie van Zuid-Afrika en Zuid-
wes.t-Afrika m.s. „Stirling Castle" 20 sept.;
Brits Oost-Afrika s.s. „Pierre Loti" 20 sept.
Inlichtingen betreffende de verzendings
data van postpakketten geven de post
kantoren.
AMSTERDAM
De beursstemming was niet erg opge
wekt want terwijl New York een licht
herstel had laten zien liepen hier de
koersen achteruit. Men schreef dit voor
namelijk toe aan gebrek aan kooplust en
aan het aarzelende verloop van de West-
duitse beurzen, waar eveneens de gang
eruit is en de vaste stemming van de vo
rige dag weer verdwenen was. Ten op
zichte van de voorbeurs stelde het Dam
rak heel erg teleur. In de ochtenduren
namelijk konden dc vorige slotkoersen
van de internationale waarden meren
deels behouden blijven, 's middags ech
ter werd al terstond lager ingezet, waar
na de koersen geleidelijk verder afbrok
kelden. De affaire was eveneens teleur
stellend en dit droeg er mede toe bij om
de merendeels flauwe stemming te ac
centueren. Zo was Philips op 636 een
viertal punten lager, Unilever zakte in tot
beneden 640 terwijl AKU zich aanvanke
lijk nog goed handhaafde maar daarna
terugliep tot 369 Kon. Olie was in Ame
rika 3/8 dollar lager kn op dit niveau be
woog zich ook de Amsterdamse koers na
melijk rondom de 160. In alle hoeken
was het zeer stil, men neemt een afwach
tende houding aan en weet op het ogen
blik bepaald niet in welke richting men
zich moet oriënteren. Vooral de Ameri
kaanse staalstaking blijft een factor waar
mee terdege rekening wordt gehouden en
die op de Amerikaanse markten zeer
remmend werkt. -Het bestuur van de Ban
dar Rubber en Bandar Oliepalmen heeft
bekendgemaakt dat een bod op de aande
len is te verwachten. In verband daar
mee werd hierin geen notering opge
maakt. Het verslag van de Senembah
opende weinig nieuwe perspectieven. Ove
rigens was de cultuurafdeling weer zonder
belangstelling en was de kooplust voor
Amsterdam Rubber verdwenen. Vandaar
dat de koers weer afbrokkelde. Ook Deli
bleef niet gehandhaafd. De scheepvaart
markt was eveneens ongeanimeerd en
luier. Onder de lokale industrieën blijft
de belangstelling gericht op aandelen Wes-
sanen die weer iets hoger werd geadvi
seerd nadat zij op de vorige dag reeds tot
270 waren opgelopen. Aandelen Kempkes
Meubelfabrieken daarentegen werden la
ger geadviseerd op het bericht over de
voortgezette dalende omzet. Zeer stil ging
het ook toe in de afdeling van de Neder
landse Staatsfondsen waar alleen de staf-
fellening vast gestemd was. De 4'A per
cent lening Bank voor Nederlandsche Ge
meenten werd onveranderd geadviseerd
op 100. Deze wordt te zijner tijd door el
kaar verhandeld met de lening waarvan
het prospectus is verschenen. Inmiddels
hebben Amsterdam en Rotterdam defini
tief het voornemen aangekondigd van een
4 1/4 percent lening tegen 99 percent. Pro
longatie 3 percent.
NEW YORK
Na handel met slakkengang, zakte New
York laatbeurs, door een vlaag van ver
kopen. De elektronische werden er het
zwaarst door getroffen, met General Time
6 dollar lager en L:tton ruim 4. Firestone
finishte flauwer in de banden-sector, na
aanvankelijk ruim 2 dollar gemonteerd te
hebben. Du Pont was 2 dollar lager en
Chrysler ongeveer 3 lager op zijn laagste
dagwaarde. Youngstown Sheet and Tube,
aanvankelijk ruim 1 hoger, sloot ruim een
dollar lager. Atlantic Coast Line verloor
ruim 2 dollar bij de sporen en Richfield
zakte ruim 3 bij de olies. 1.196 fondsen
werden verhandeld, 286 hoger en 688 lager,
bii een totaal omzet van 2.090.000 aandelen.
Het industriegemiddelde kwam van
63.2.41 op 629.00, dat van Spoorwegen van
154.59 op 153.23 en dat van Openbare Nuts
bedrijven van 86.73 op 86.40. (UPI).
Slotkoers
gisteren
3-3 V2nh Nederl. '47
i 93 Vi
93%
3% Nedl 1962/64
98i„
98%
Woningbouw 6
109%
Pr. A'dam '56 I..
82
Pr. A'dam '56 II.
92%
Pr. A'dam '56 III
92%
Pr. R'dam '52 I
Pr. R'dam '52 II.
90%
Pr R'dam '57....
98%
A.K.U
370
366
Calvé Delft
636
635
Van Gelder Zonen
243
241
K. N Hoogovens
566
566
Nederl. Ford
312
308
N. Kabelfabriek.
407
407
gew.Philips Gloeil.
636%
630
Pref.PhilipsGloeil.
244%
Unilever
642
636
Wilton Fvenoord.
214
214
160
Dordtsehe Petrol.
722
722
Kon Petroleum..
1 160,30
f 159,
R ill i ton
332
330
A'dam Rubber.
98%
97
K.L.M
f 124.50
1 125,
Holl Amer Lijn
162%
160
K.N.S.M
159 y2
159%
N. Scheepv. Unie
140%
141
v. Nievelt Goudr.
138%
138
Phs. v. Ommeren
246
246
H.V.A
149%
149
Delimaatschappij
f 169.40
f 169,50
Amsterd. Bank..
319%
316
Nat. Handelsbank
161%
161
Ned. Handel Mij
240
240
Rotterd. Bank
795 V2
292
Twentsche Bank
762
Anaconda Copper
61%
61 V2
Bethlehem Steel
55%
55
U.S. Steel
101%
100%
General Motors..
54s'tn
54 e-
74%
74%
23%
23%
Heden
13.45 uur
