Vrijere ontwikkeling van de
maatschappelijke krachten
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Aankondiging van topconferentie
BELGISCHE VOORSTELLEN TER
BESPOEDIGING VAN EUROMARKT
SCHILDER ZELF MET
Het grote debat
DOEL VAN KABINET-DE QUAY:
Meer persoonlijke verantwoordelijkheid
Bingo was Bobby niet
Postbeambte gewond door
kogel uit postpakket
Nachtvorst
E sper ant o-cursus
STUURT NOG GEEN
GELD
De grafische C^O's
Voorlopig akkoord bereikt
Marconist van de „Utrecht"
verdacht van moord
In de krant van heden:
Het woord is aan
74e JAARGANG No 71
DONDERDAG 1 OKTOBER 1959
304e JAARGANG No 223
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze parlementaire redacteur)
„Men moet niet alle heil venvachten van de overheid", zei minister-president
De Quay gisteren aan het slot van de algemene beschouwingen der Tweede
Kamer over het regeringsbeleid. „Het nieuwe kabinet hecht er juist grote
waarde aan de maatschappelijke krachten' tot hun recht te doen komen en de
burgers van alle groeperingen zoveel mogelijk kansen te geven tot het dragen
van verantwoordelijkheid. Wij willen de burgers niet bevoogden, maar hen in
hun menselijke waarde laten en ruimte geven voor persoonlijk initiatief. Door
deze nieuwe koers wordt de onderlinge solidariteit niet bedreigd, zoals de
P.v.d.A. vreestwant de overheid heeft niet het alleenrecht van de solidariteit,
die zich in vrijheid moet kunnen ontplooiien. Alleen waar zij tekortschiet, moet
de overheid ingrijpen", aldus prof. De Quay.
„Kloof niet verdiepen"
„Over enige jaren", aldus de minister
president, „ben ik niet bang voor een ver
gelijking van onze daden met die uit het
verieden. Het kabinet, dat nu pas ruim
vier maanden bestaat ,is er niet op uit de
kloof tussen socialisten en niet-socialisten
te verdiepen, want het ziet als zijn taak
het behartigen van de algemene belangen.
Het kabinet is niet voornemens zich met
een bepaalde benaming, zoals christelijk-
sociaal, te versieren. Maar wie een
christelijk-sociaal beleid voorstaat, zal in
het beleid wezenlijke elementen vinden
die hem dierbaar ?ijn".
Prof. De Quay sprak tenslotte het ver
trouwen uit dat het nieuwe beleid ten
slotte ook bij de P.v.d.A. meer begrip zal
ontmoeten, hetgeen alleen maar verheu
gend zou zijn omdat ons volk voor grote
opgaven is gesteld.
De nieuwe koers van het kabinet-De
Quay ondervond nog allerminst instem
ming bij de heer Burger (P.v.d.A.). „Wii
zullen", zei hij, „de activiteiten van het
kabinet critisch blijven volgen. Wij ver
wachten er nauwelijks enig goeds van
„Het is hem niet". In deze teleurgestel
de kreet van de familie C. W. J. Meken-
kamp uit de Pres. Krugerstraat in IJmui-
den ontlaadde zich de spanning rondom 't
hondje Bingo aan boord van het passa
giersschip „Johan van Oldenbarneveld"
van de stoomvaartmaatschappij Neder
land. Zes man sterk, ook oma van 88 jaar,
was de familie donderdagmorgen naar
Amsterdam getrokken waar de „Johan"
omstreeks negen uur aankwam. De reis
van JJmuiden naar Amsterdam was ech
ter tevergeefs geweest, want Bingo was
Bobby niet. „Maar Bingo is even lief en
leuk", was de mening van de Meken-
kamps. Zij willen de verstekeling Bingo
wel adopteren, maar. er zijn meer liefheb
bers. Voorlopig heeft gezagvoerder P. A.
de Groote zich weer over de hond 'ont
fermd, echter niet nadat het dier gewillig
had geposeerd voor persfotografen en
televisiemensen. De onderzoekingen naar
Bobby worden voortgezet.
Woensdagavond is de postambtenaar
F. de B. uit Monnikendam bij zijn werk
zaamheden in de afdeling pakketpost op
het Centraal Station te Amsterdam door
een kogel in de buik getroffen. De kogel,
een scherpe patroon, bleek afkomstig te
zijn uit een geweer, dat als pakketpost
uit Amsterdam was verstuurd met be
stemming Breda. Toen de beambte het
bewuste pakket in een der zakken wilde
deponeren, ging het schot af. Het slacht
offer werd eerst naar het Binnengast
huis vervoerd, vanwaar hij later naar een
ziekenhuis in Purmerend werd overge
bracht. De kogel schijnt geen vitale or
ganen te hebben geraakt.
Daar het verboden is, geladen vuurwa
pens te verzenden, is tegen de afzender
proces-verbaal opgemaakt.
Verwachting tot morgenavond:
Droog en zonnig weer. Koude
nacht met plaatselijk nachtvorst.
Ongeveer dezelfde middagtem-
peraturen. Zwakke tot matige
zuidoostelijke wind.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
voor het Nederlandse volk. Misschien
kunnen we er alleen van leren hoe het
niet moet". Zijn conclusie uit het politieke
debat over het algemene regeringsbeleid
was „verwondering dat het kabinet er zo
weinig van terecht brengt als in feite het
geval is".
De grote meerderheid van de Tweede
Kamer is het kabinet-De Quay echter ook
nu weer welwillend tegemoet getreden.
Namens de K.V.P.-fractie verklaarde prof.
Romme dat hij de ombuiging van het be
leid in de richting van meer vrijheid voor
de maatschappelijke krachten toejuicht,
indien daarbij ook wordt gedacht aan de
georganiseerde maatschappelijke krach
ten. De heer Tilanus (C.H.U.) sprak de
hoop uit dat het kabinet in de geest van
de slotverklaring van de minister-presi
dent zal voortgaan en ook de heer Bruins
Slot (A.R.) zei dat de rede van de mi
nister-president een reden temeer was om
het kabinet welwillend tegemoet te
treden.
„Wij zijn met het kabinet voor het
ogenblik tevreden", verklaarde eveneens
prof. Oud (V.V.D.). „Of het zo blijven zal,
weet ik niet. Het is pas vier maanden aan
het werk en ik geef het liever meer tijd
alvorens er een oordeel over te vellen".
Daarom had hij de heer Burger een beetje
beklaagd met zijn snelle veroordeling van
het kabinet. Maar prof. Oud kon be
grijpen dat het voor de heer Burger moei
lijk was de juiste houding te vinden om
als leider van de oppositie op te treden.
„We hebben allebei moeten overschakelen
ik van oppositie naar woordvoerder van
een aan de regering deelnemende partij".
Mr. Burger: „Ik maak u miin compli
menten hoe u dat gedaan hebt".
Prof. Oud: „Het is jammer dat ik u niet
hetzelfde compliment kan maken. Ver
keerd is het vooral geweest, te zeggen dat
de oppositie alleen loyaal kan zijn als het
kabinet loyaal is tegenover de oppositie,
want het is niet waar dat het antwoord
van de minister-president niet loyaal zou
zijn geweest".
Mr. Burger: „Het was volstrekt onbe
vredigend. Ik heb er geen goed woord
voor!"
Onbevredigend hadden de heren Oud
(V.V.D.), Bruins Slot (A.R.) en Tilanus
(C.H.U.) alleen het antwoord gevonden
over het voorgenomen landbouwbeleid.
Zij drongen er on aan overleg te nlege^
met het Landbouwschan alvorens de
garantieprijzen vast te stellen.
De datum voor dat overleg is reeds
vastgesteld, antwoordde prof. De Quav
die uit het algemene politieke debat de
overtuiging had gekregen dat de regering
op een ruime steun mag rekenen voor haar
beleid. „De opmerkingen van de oppo
sitie", zei hij, „hebben ons niet geschokt".
(Zie voorts pag. 3)
De aanmeldingen tot deelneming aan
onze Esperanto-cursus stromen in
groten getale binnen. Wij verwachten
nog vele formuliex-en en briefkaarten
voor de sluitingstermijn van a.s. zater
dag, doch wij willen met nadruk aan
de belangstellenden verzoeken NOG
GEEN GELD TE GIREREN OF AAN
ONZE LOKETTEN AAN TE BIEDEN.
Deelnemers krijgen te zijner tijd be
richt over de wijze, waarop de betaling
van het woordenboekje zal worden ge
regeld. Bepaalt u dus voorlopig uit
sluitend tot het zenden van een mede
deling van belangstelling.
Redactie
LONDEN (UPD De eerste minister
van Engeland Harold Macmillan heeft ont
huld dal een overeenkomst voor een Oost-
West topconferentie voor de deur staat en
dat een datum „binnen enkele dagen" zal
worden vastgesteld. Hij deelde dit mee
op een verkiezingsvergadering woensdag
avond, aan het eind van zijn tournee door
Schotland.
Men verwacht een gelijktijdige aankon
diging van de conferentie in de vier hoofd
steden tegen het midden van de volgende
week. Hoewel er geen definitieve aanwij
zingen zijn wanneer de conferentie zal
worden gehouden, menen sommigen te
kunnen afleiden dat het eind november
begin december zal zijn.
De tekenen wijzen erop dat de topcon
ferentie zal worden voorafgegaan door
een bijeenkomst van de ministers van bui
tenlandse zaken van de Grote Vier om een
ontwerpverdrag voor een interim-rege
ling van het Berlijnse vraagstuk voor te
bereiden. Vertegenwoordigers van de mi
nisters van buitenlandse zaken van de
Grote Vier zouden wellicht de voorberei
dende regelingen voor laatstgenoemde bij
eenkomst kunnen treffen.
Twee dames uil Haren en de 48-jarige
heer v. d. H. uit Soest zijn woensdag
middag gewond hij een auto-ongeluk
op Rijksweg 12 ter hoogte van de Bal-
lastmaatschappij te Utrecht. De heer
v. d. H. reed in de richting Arnhem
achter twee vrachtauto's, die elkaar aan
het passeren waren. Toen de inhalende
vrachtwagen plotseling hevig remde
en daardoor de heer v. d. H. dwong
hetzelfde te doen, verloor deze de
macht over het stuur, schoot door de
scheidingsheg heen op de linkerrij
baan en botste daar tegen de uit tegen
overgestelde richting komende auto.
De foto laat zien hoe de heer v. d. H.
bij de wrakstukken van zijn wagen een
voorlopig kort verhoor onderging, ter
wijl de geneeskundige dienst zijn ge
broken been spalkte.
Naar van welingelichte zijde in Brussel wordt vernomen zal de Belgische minister
van Buitenlandse Zaken, Wigny, op; de vergadering van de ministerraad van de
E.E.G. in de tweede week van oktober een aantal voorstellen indienen, die niet alleen
tot doel hebben het bereiken van de gemeenschappelijke markt te bespoedigen,
maar ook de rationalisatie van de Europese instellingen. De voorstellen van de
Belgische minister zouden de volgende vier punten betreffen:
1. Bespoediging van de procedure, zoals
deze in het verdrag van Rome wordt voor
geschreven ter bereiking van de volledige
gemeenschappelijke markt.
2. Rationalisatie van de Europese instel
lingen.
4. Het afwijzen van het Frans-Italiaanse
plan tot instelling van een politiek secre
tariaat van de zes landen.
4. Gecoördineerde hulp aan de onder
ontwikkelde gebieden door de landen van
de Europese gemeenschappen.
Minister Wigny zou de verwezenlijking
van de gemeenschappelijke markt willen
bespoedigen door de bepaling uit het Ver
drag van Rome te schrappen, die de mo
gelijkheid opent de eerste etappe van vier
jaar waarin de douanetarieven en contin-
genteringen gedeeltelijk worden afge
schaft te verlengen, indien daartoe de be
hoefte bestaat. Deze eerste etappe eindigt
op 1 januari 1962. Op deze datum zullen
met tussenpozen van achttien maanden de
tarieven in totaal met dertig percent zijn
verminderd. Voorts zou het Belgische
voorstel inhouden de twee daarna vol
gende etappes te verminderen tot twee
jaar, zodat de handelsbarrières tussen de
Premier Kroesjtsjev is rvoensdag in
Peking aangekomen, ivaar hij de vie
ring van het tienjarig bestaan van de
„Chinese volksrepubliek" bijwoont. Op
het vliegveld van Peking werd de Rus
sische staatsman begroet door Mao Tse
Toeng. (Telefolo ANP) (Zie ook pag.13)
zes landen niet in januari 1970 zoals
op zijn vroegst in het E.E.G.-verdrag
wordt voorzien maar reeds in januari
1966 volkomen tussen de zes Euromarkt-
landen zouden zijn opgeruimd.
De politieke consultatie tussen de „zes"
zou minister Wigny niet wensen te leiden
via een afzonderlijk daartoe te stichten
secretariaat, maar via de Europese As
semblee, waarvoor de ministers zich
moeten verantwoorden.
Na afloop van de besprekingen die
gehouden zjjn tussen het College van
Rijksbemiddelaars en vertegenwoordigers
der werkgevers- en werknemersbonden in
de grafische branche, is het volgende
communiqué uitgegeven:
„Het Centraal Bureau 'voor de Grafische
Bedrijven maakt bekend, dat wederom
een bespreking heeft plaats gehad over de
drie grafische C.A.O.'s tussen het College
van Rijksbemiddelaars, en de vertegen
woordigers der werkgevers- en werk
nemersorganisaties en waarin ondermeer
is gebleken, dat het College bereid is de
overeengekomen verhoging van lonen en
salarissen, inclusief de verwerking der
huurcompensatie 1957, alsmede de invoe
ring der arbeidstijdverkorting (deze laatste
met ingang van 1 januari 1960) goed te
keurenr
Het totale resultaat, waaronder ook
enige punten van secundaire aard (bij
voorbeeld de loonsverhoging in twee etap
pes voor vrouwen) waarmede het College
zich op grond van de „algemene aan
wijzing" niet kon verenigen zal op korte
termijn aan de bestuursinstanties dei-
werkgevers- en werknemersorganisaties
ter goedkeuring worden voorgelegd", al
dus het communiqué.
Om tot dit resultaat te komen, hadden
de Rijksbemiddelaars eerst van ongeveer
acht uur tot kwart over tien vergaderd
in een pand aan het Emmapark. Toen be
gaven ze zich naar Economische Zaken
schuin aan de overkant waar de ver
tegenwoordigers van het Centraal Bureau
van half negen af hadden gewacht. Zowel
de eerste als de laatste groep hulde zich
voor de aanvang van de besprekingen in
een absoluut stilzwijgen. Om kwart over
twaalf verliet de voorzitter, mr. Berger,
de besprekingen. Pas om half twee waren
de besprekingen ten einde met het ver
melde resultaat.
NEW YORK (ANP) De rechter
commissaris van Boston (V.S.) heeft een
arrestatiebevel uitgevaardigd tegen een
dertigjarige, in Utrecht wonende mar
conist van het vrachtschip „Utrecht'
van de Koninklijke Rotterdamse Lloyd,
wegens verdenking van moord op de 23-
jarige gescheiden Lynn Kauffman.
De marconist is ingesloten in Brook
lyn, New York.
Het slachtoffer verdween op 18 septem
ber van de „Utrecht". Haar stoffelijk
overschot werd later verminkt in de ha
ven van Boston gevonden, waar de
„Utrecht" aangelegd had op de laatste
etappe van een reis uit het Verre Oosten.
De politie van Boston ondervroeg vier le
den van de bemanning. Een van de sporen
die men volgde, was het verhaal over een
romance lussen de marconist en de 23-
jarige vrouw.
Met het oog op de dreigende staking in
de Amerikaanse havens zal de Utrecht,
die nog steeds in New York ligt, uitvaren
zodra er een nieuwe marconist is aange
worven.
De gearresteerde marconist is in Brook
lyn voor de rechter geleid. In de beschul
diging die tegen hem is uitgebracht wordt
gezegd, dat hij Lynn Kauffman mishan
deld en vervolgens in de haven van Bos
ton over boord heeft gegooid.
Advertentie
DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST
S1KKENS-TJALLEMA PRODUKT
pag.
Tweede Kamer 1, 3
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Ttoch is het zo 2
Op de Praatstoel 3
Van Dag tot Dag3
De Kleine Wereld 3
Uit stad en omgeving 5, 7, 9
Bonn tevreden 11
Nederlands Instituut in Turkije.. 11
Nieuw-Guinea 11, 15
Engelse verkiezingen 13
Kroesjtsjev in Peking 13
Feuilleton15
Radio en Televisie 15
Agenda 15
Zie Boven 17
Nieuwe secretaris-generaal 17
Onderwijs in nieuwe banen 21
Beurs 21
DIT NUMMER BESTAAT UIT
VIER-EN-TWIN IG PAGINA'S
Voltaire
Men kan slechts trouw zijn aan dat
gene wat het innerlijk verbindt; opge
legde trouw is de grofste ontrouw.
Men kan stellig niet zeggen dat de „al
gemene politieke beraadslagingen" van de
Tweede Kamer deze keer erg „algemeen"
waren. Tenminste niet in die zin dat zij
voornamelijk, of ook maar voor een groot
deel, gewijd zouden zijn geweest aan het
algemene politieke beleid van de huidige
regering. Er is veel over bepaalde onder
delen van dat beleid gesproken, maar be
halve in een enkele opmerking van de
heren Oud en Romme en in een enkele
hatelijkheid van de heer Burger is het
algemene karakter van dat beleid bij de
beschouwingen van de fractieleiders eigen
lijk niet ter sprake gekomen. Zij vonden
misschien, dat er dit voorjaar naar aan
leiding van de regeringsverklaring al ge
noeg over was gezegd; maar ook toen is
het beslist niet al te veel geweest.
Gelukkig heeft minister-president De
Quay zelf zich de gelegenheid niet laten
ontgaan, nog iets zij het dan heel in
't kort over het algemene beleid te
zeggen. Hij heeft daarbij de betiteling
„christelijk-sociaal" voor dat beleid afge
wezen, maar tegelijk erkend dat er wel
wezenlijke christelijk-sociale elementen in
te vinden waren. Waarschijnlijk voelt de
premier er weinig voor dat er een etiket,
van welke aard ook, op de nog altijd vrij
nieuwe regering wordt geplakt en boven
dien is „christelijk-sociaal" een ietwat
vage term, maar toch is dat misschien de
term die de ethische grondslag, waarop de
politiek van dit kabinet berust, het best
benadert. De nadruk, die prof. De Quay
legde op het menselijk recht tot het dragen
van eigen verantwoordelijkheid en het ver
wezenlijken van eigen initiatief, maar te
gelijk op de noodzakelijkheid van de best
mogelijke sociale voorzieningen, was een
duidelijke aanwijzing in die richting. Hij
versterkte die nog door zich wars van
bevoogding van de burgerij te tonen en te
verklaren dat de regering er juist naar
streeft, de maatschappelijke krachten meer
tot hun recht te laten komen.
Die laatste opmerking was een weer
klank van hetgeen de heer Oud had ge
zegd over „ombuiging van de lijn van het
regeringsbeleid in de richting van de
maatschappelijke krachten". Dat de heer
Romme, nog wel een partijgenoot van de
minister-president, het nodig vond om aan
zijn instemming met deze gedachte het
voorbehoud te koppelen dat het daarbij
diende te gaan om de „georganiseerde"
maatschappelijke krachten, wijst er wel
op dat de opvattingen op dit gebied niet
helemaal parallel lopen. Of hieruit voort
vloeit, dat van het kabinet-De Quay, be
halve de gedifferentieerde loonvorming,
ook een gedifferentieerde beleidsvoering
moet worden tegemoet gezien, valt natuur
lijk nog niet te zeggen. Maar te hopen is
het zeker niet.
Wel is nu reeds duidelijk, dat prof. De
Quay het niet gemakkelijk zal hebben met
een gehaaide politicus als mr. Burger als
zijn voornaamste tegenstander. Dit bleek
al dadelijk daaruit dat de premier voor
zijn vriendelijk-bedoelde opmerking, dat
de oppositie zich tot dusver loyaal had
getoond, door de leider van die oppositie
beloond werd met de gesnauwde repliek
dat de regering zélf niet loyaal was op
getreden. Misschien heeft prof. De Quay
hieruit geleerd, dat het gebaar van de
uitgestoken hand in de richting van de
tegenstander wel nobel kan zijn maar niet
altijd het gewenste effect heeft en daarom
politiek helaas zelden aanbevelenswaar
dig is.
In elk geval zal hem al wel gebleken
zijn, dat de Tweede-Kamer-fractie der
P.v.d.A. van plan is, bij haar bestrijding
van deze regering grof geschut te gebrui
ken. Zij heeft de kwestie van de Lauwers-
zee tot een grote politieke zaak opgeblazen,
ze is hevig gaan wroeten in het „drum und
dran" van het zoeken naar een nieuwe
minister van Defensie en ze heeft zelfs
meer woorden aan de Spaanse dictator
Franco gewijd dan de communist Paul de
Groot aan diens kameraad Kroesjtsjev.
Hiermee wil niet gezegd zijn, dat deze
kwesties althans de eerste en de laatste
ervan de aandacht van de Kamer niet
ten volle waard zijn, maar de heer Burger
heeft ze wel in zeer grote mate als propa-
ganda-materiaal gebruikt. En als Map op
de vuurpijl kwam zijn mededeling, dat hij
vond „dat het kabinet er zo weinig van
terecht brengt". Slechts vier maanden na
de formatie (en dan nog zomermaanden,
waarin de ambtenarenvakanties een niet
geringe handicap vormen), was dit wel een
heel voorbarige conclusie.
Maar een zo vinnige oppositie kan het
nuttige effect produceren dat de regering
op haar qui-vive blijft en tot grotere
krachtsinspanning wordt aangezet. En als
dat het resultaat is, kunnen we er vrede
mee hebben.
Simon Koster
