Kassem ontkwam aan aanslag in Bagdad r N I Van dag tot dag Gouden cirkel ^PraatótceL Etappeverschil WILLEM IB Dreigende arbeidsonrust in Groot-Brittannië 3 Gebruik er KLEENEX voor! Moskou, Genève en New York nemen deel aan UNO-feestconcert Opheffing van afdelingen luchtdoelartillerie „Algerijnse" boycot van de Nationale Vergadering Kroonprins van Marokko in Parijs aangekomen Wrak van vermist vliegtuig in Suriname ontdekt De 4e manier van roken het sigaartje dat IJ kunt roken als sigaret I A merikaans onderminister Kremlin ook voor China's acties verantwoordelijk met minder werk de mooiste glans DONDERDAG 8 OKTOBE R 1959 Het is wel opmerkelijk, dat nu Kroesjt- sjev er juist min of meer in geslaagd Is een klimaat te scheppen, waarin het van ouds door hem bepleite neutralisme be ter kan gedijen, twee opzichtige epigonen van dit neutralisme, namelijk India en de V.A.R. door zijn bondgenoot China in staat van alax-m zijn gebracht. In het ge val van India gebeurde dat door een reeks grove grensscheidingen, tegenover de V.A.R. door ernstige verdachtmakingen. Terwijl de Sovjet-Unie kennelijk de voorkeur geeft aan prettige betrekkingen, zowel met India als met de V.A.R., jaagt het jonge China juist de schrik erin. Kroesjtsjev bracht in Peking zijn bood schap van vreedzame coëxistentie en het vermijden van geweld, terwijl de Chinese leiders geheel volgens het bolsjewitische boekje nog altijd krachtig ondermijnend werkzaam waren. Rusland ziet in het ge- vangenhouden van zijn geestelijke kinde ren in bepaalde landen, zoals de V.A.R., geen belemmering om zulke landen toch krachtig te steunen, een verloochening waaraan de Chinese machthebbers be paaldelijk nog niet toe zijn in tegen deel, zij zien de communistische groepe ringen in het buitenland nog steeds op de oude marxistische wijze als instrumenten der wereldrevolutie. De verschillen in het politieke optreden naar buiten tussen Rusland en China heb ben de laatste tijd meer voedsel gegeven aan de aloude speculaties over een groei ende conflictsituatie tussen deze beide reuzen. Men zal echter moeten bedenken, dat de politiek van twee grote bondgeno ten naar buiten sterk kan uiteenlopen, zonder dat dit de bondgenoten zelf ver van elkaar hoeft te verwijderen. Dat was bij voorbeeld het geval in de Israelisch- Arabische oorlog in 1948, toen Amerika, zij het indirect, de Israëliërs steunde en zijn bondgenoot Engeland de Arabieren. Zonder enige twijfel heeft het oudere en ervarener Sovjet-Rusland oog voor de etappe, waarin China nu verkeert en die het Russische communisme ook heeft doorgemaakt. Het is daarvan zelf nu ver verwijderd door de veel grotere stabiliteit, welke het heeft bereikt en door de ontzag wekkende technische prestaties, waar mee het zijn positie als wereldmacht heeft onderstreept. De Chinese leiders zijn ech ter nog altijd aan een veel vroeger hoofd stuk bezig, de gewelddadige en bloedige consolidatie van de revolutie, waarbij zij zich voortdurend moeten beroepen niet al leen op binnenlandse, maar ook op monsterachtige buitenlandse vijanden. Ziedaar een etappeverschil. Maar of Rusland, dat uiteraard het lei derschap van het wereldcommunisme in handen wenst te houden, zijn kolossale partner de vrije hand zal laten in de por seleinwinkel van het neutralisme, waar bij het toch veel belangen heeft, is zeer de vraag. In dit opzicht heeft Kroesjtsjevs bezoek aan Peking een vérstrekkende be tekenis gehad, ook al zal die zich waar schijnlijk niet aanstonds openbaren. Advertentie NEW YORK (UPI) De „Dag van de Verenigde Naties" op 24 oktober zal ge vierd worden met concerten uit Moskou, Genève en New York, die via de radio naar alle hoeken van de aarde zullen wor den uitgezonden. Het eerste deel van dit „transatlantische concert" wordt verzorgd in Moskou, waar het Staatssymfonieorkest onder Konstantin Ivanov onder meer werk zal uitvoeren van Sjostakowitsj. Het tweede deel van het concert komt uit de Victoriahal in Genève. Hier concerteert het Orkest van Romaans-Zwitserland on der leiding van Ernest Ansermet, met so listische medewerking van de pianist Wil helm Kempff in Schumann's pianocon cert in a klein, opus 54. Het concert eindigt met een optreden van het New Yorsk Filharmonisch Orkest in de vergaderzaal van de UNO in New York. Het zal concerteren onder leiding van de Braziliaan Eleazar de Carvalho. Solist is de Franse pianist Robert Casa- 'lesus in César Franck's Symfonische Va- •iaties. Op het programma staan voort Chavez' Indiaanse symfonie en delen uit leitor Villalobos' orkestsuite „De ontdek- ;ing van Brazilië". Traditiegetrouw wordt Sesloten met het slot van Beethoven's ne- ende symphonie. De vocale solisten hier- n zijn de Oostenrijks-Engelse sopraan Eli zabeth Schwarzkopf, de Canadese alt Mau reen Forrester, de Amerikaanse tenor Jan Peerce en de Finse bas-bariton Kim Borg. Advertentie BAGDAD (Reuter, AFP) De premier van Irak, generaal-majoor Abdoel Ka- rim Kassem, heeft een onbetekenende schouderwond opgelopen, toen er woens dag in een van de hoofdstraten van Bag dad een aanslag op hem werd gepleegd. Dit werd bekendgemaakt door de militai re gouverneur-generaal, generaal-majoor Ahmed Saleh el Abdi. Hij zei, dat de toe stand van de premier „zeer goed" was en „absoluut geen zorgen baarde". Premier Kassem van Irak Kassem reed in een 'auto door de hoofd stad, toen er drie schoten op hem wer den afgevuurd. Volgens radio-Bagdad ge bruikten de dadex-s een machinepistool. In Cairo werd bericht, dat er bij de aanslag tenminste één en mogelijk twee officieren van Kassems gevolg om het leven zijn gekomen. Verscheidene officieren zouden verwondingen hebben opgelopen. In Bagdad patrouilleren pantserwagens en er is een nachtelijk uitgaansverbod af gekondigd. De aanslag kwam twee weken na ern stige ongeregeldheden in Irak, uit protest tegen de executie van 17 personen, die eer der dit jaar een complot zouden hebben gesmeed voor een opstand tegen het 14 maanden oude regime van Kassem. Toen het nieuws van de aanslag bekend raakte, trokken honderden Irakezen op naar het ministerie van Defensie, waar Kassem zijn woning heeft. Hij verscheen op het balkon om te laten zien, dat hij nog in leven en niet ernstig gewond was. Later hield hij een speech, waarin hij verklaarde dat, welke moeilijkheden hem ook overkomen, zij deel van zijn plicht uitmaken. Toen radio Bagdad het nieuws van de aanslag bekend maakte, werd niet verteld of de dader geïdentificeerd of gegrepen is. De radio sprak slechts over de dader als „een verdorven hand". „De verx-aders zullen gekweld worden door hun schaduwen en door de vloek van Allah over hen, die persoonlijke of impe rialistische ambities najagen", zo ver- klaai'de Kassem. Kox-t nadat het nieuws over de aanslag was uitgezonden, stelde de militaire gou verneur een avondklok voor Bagdad in van 9 uur 's avonds tot 5 uur 's morgens. Voor Bagdad en geheel Irak zijn demon straties en samenkomsten verboden en werd bij overtx-eding straf in uitzicht ge steld. Voor zover bekend, was dit de eerste aan slag op Kassems leven sedert hij aan de macht is gekomen. Zoals in de Memorie van Toelichting op de Defensiebegroting voor 1960 is vermeld heeft de regering besloten de middelzwa re luchtdoelartillerie uit de bewapening te nemen en de lichte luchtdoelartillerie te modernisex-en. Als eerste uitvoeringsmaatregel en van dit besluit zullen nog dit jaar worden op geheven: de 955-afdeling zware Lua terri toriaal, paraat te Schalkhaar; de 117-af- deling zware Lua mobiel, paraat te Bus- sum; de 207-afdeling zware Lua mobiel, mobilisabel, en de 237-afdeling zware Lua mobiel, mobilisabel. Het vrijkomende personeel zal worden bestemd voor de aanvulling van andere on derdelen der luchtdoelartillerie en van de huidige organisatie der afdelingen veldar tillerie. PARIJS (Reuter, AFP) De Franse mi nister-president Debré is, na overleg met de ministerraad, gemachtigd de verant woordelijkheid van de i'egering te verbin den aan zijn program voor, of eventueel een vei-klaring over de algemene politiek. Negenenveertig Algerijnse afgevaai'dig- den hebben besloten niet in de Nationale Vergadering te verschijnen als premier Debré dinsdag een verklaring aflegt over de regeringspolitiek in Algerije. Zij willen daarmee protesteren tegen wat zij noe men de „dubbelzinnige" houding van de regering. .Waarnemei's zijn van mening, dat de i'egering in geval van een vertrou wensvotum een i-uime meerderheid zal krijgen. De aankomst van kroonprins Moelay Hassan van Max-okko in Parijs houdt ver band met de huidige situatie in Algerije ondanks de krachtige ontkenningen van de prins die zegt dat hij slechts voor zuiver particuliere aangelegenheden in Parijs is. Woensdagochtend zijn boven de uitge strekte oerbossen van Zuid-Suriname tal rijke opsporingsvluchten uitgevoerd na dat een tweemotorig vliegtuig was ver mist. Het wrak van het toestel werd ont dekt enkele kilometers naast de „Airstrip" die nabij de Paloemeurivier is aangelegd. Het toestel lag met de staart in de hoogte. Van de twee inzittenden is geen spoor gevonden. Er zijn nu ook militairen bij het opsporingswex-k ingeschakeld. De „Aeroeommandex-" was dinsdag middag van de Tafelberg vertrokken voor het afwerpen van materiaal bij de zuid grens. dichtbij de Paloemeurivier waar een vliegveldje wordt aangelegd. Advertentie Luister jus. zondag 12 mxr naar de Pete Felleman show U aangeboden door Willem II. 208 mtr Radio Luxemburg. 4 NEW YORK (UPI) De Amerikaan se onderminister van Buitenlandse Za ken, Douglas Dillon, heeft een scherpe aanval oi> communistisch China gedaan tijdens een rede tot de „Far East-Ameri ca council of commerce and industry". Nadat hij een boodschap van president Eisenhower had voorgelezen, hield hij een rede, waarin hij het regime in Pe king ervan beschuldigde niets te hebben gedaan om tot een staking van het vuren (in de straat van Formosa) te komen. Hij wees erop, dat de Russische pre mier beloofd had internationale geschil len met vreedzame middelen te beslech ten en zei, dat het Kremlin „de verant woordelijkheid van de acties van Peking moet delen". „Wij wijzen met kracht de pogingen van communistische leiders van de hand om te rechtvaardigen wat zij maar „re volutionaire ooi-logen" of „bevrijdingsoor logen" noemen. „Oorlog is ooi-log, waar of waarom zij ook woi-den gestreden", voegde hij er aan toe. „Het gevaar dat een poging om Formosa en de eilanden van de kust van China te veroveren een totale oorlog kan ontketenne kan niet worden verdoezeld zei hij. In een boodschap van Eisenhower, die Dixon voorlas, verklaarde deze, dat in recente weken nieuwe stappen zijn geno men om uit te dragen, dat de Verenigde Staten in het Verre Oosten alleen maar vx-eedzame bedoelingen hebben. Overi gens is het beleid van de Verenigde Sta ten met betrekking tot het Verre Oosten onveranderd gebleven en Eisenhower zei te geloven, dat de recente ontwikkelingen de juistheid van de houding van Amei-ika steeds meer bevestigen. Tegelijk met de verkiezingen pakken zich aan de horizon van de arbeidsvrede dikke wolken samen. Het blijft dreigen in de zuurstof-industrie, waar ruim een week onofficieel werd gestaakt. De auto industrie wordt opnieuw gehandicapt door een wilde staking in een bedrijf voor elektrische onderdelen, maar erger is dat agitators onrust in de havens trachten te verwekken. Van de zijde van de trans- portai-beidersbond zijn de havenarbeiders gewaarschuwd dat er in Londen en elders gekomplotteei-d woi-dt om een wilde sta king van honderdduizend man in de ha vens uit te lokken. De moeilijkheden, wel ke kunstmatig worden aangewakkerd door een „trotsky-istische" groep over voorgestelde wijzigingen aangaande de re geling van de havenarbeid. De oude misère van het inwendige con flict bij de transportarbeidex-sbond duurt nog voort. Terwijl vier jonge katjes blindelings met de ellebogen werken om elkander te ver dringen en het eerst bij de bron van hun levenselixer te zijn. ligt de moeder stoïcijns en werkeloos toe te zien. Die heerlijke onverstoorbaarheid wekt de naijver van een peda goog, die dagelijks in zijn ge zin te maken krijgt met dat zelfde ellebogenwerk met het treiterend gevecht zijner kindex-en, die elkander pro- beren af te troeven en voor zich een stukje goedleven trachten te veroveren. En dan gaat het niet om levenselixer, doch om kleine, dwaze dingen, die eigenlijk de moeite niet waard zijn. Dat is de gel dingsdrang. zegt men. Dat is de bestaansdrift, die reeds vroeg egoïsten van de mensen maakt. De pedagoog is er, om dat in goede banen te leiden maar eenvoudig is het niet. Hij moet vaak méér dan een Salomo zijn. om te kunnen heersen zonder te kwetsen en te kunnen beslissen zonder oarecht te doen. Daarbij moet ik altijd den ken aan de geschiedenis van het porceleinen bord met het gouden cirkeltje. Alle borden van het porce leinen eetsex-vies waren gelijk behalve één. Dat ene droeg, wellicht ten gevolge van een speelse inval van de makex-, een klein gouden cirkeltje aan de achterkant, bijna on zichtbaar doch niettemin spoedig ontdekt door op kleine sierlijkheden geoefende kin derogen. die altijd speuren naar gouden randen om alles wat zij zien. Dat ene bord met het gou den cirkeltje werd een kost baar bezit. Het was een apax-te vreugde, ervan te kunnen eten in het besef dat alle anderen hun voedsel na men van borden zónder goud. En zo ontstond bij de vier kinderen de stille, bittere stx-ijd om het gouden box-d. Als moeder de tafel had gedekt, slopen zij omzichtig en be hoedzaam om beurten binnen. Zij keerden alle box-den om tot zij het gouden cirkeltje hadden gevonden en zetten dan dat bord op hun eigen plaats. Soms ook kwamen zij midden onder de maaltijd tot de ontdekking, dat zij ver geten hadden naar het gou den cix-keltje uit te zien. Dan smaakte het eten niet meer en werd de afgunst een bitter kruid op de heerlijkste ge rechten. Wie het gouden cirkeltje had veroverd, at majestueus en tx-iomfantelijk als een vorst, die zijn belegeraars heeft afgeslagen en regeex-t over een welvarend land en volgzame onderdanen. Soms ook ontmoetten de ri valen elkander bij hun sluip tochten vóór de maaltijd en dan kwam het tot. gevechten, verwijten en huilpax-tijen. die de stemming in huis versom berden en de ouders de eet lust benamen. Vaak werd aan tafel nog om het gouden cirkeltje ge streden, met onverwachte uitvallen en plotselinge ver- o veringen. De maaltijden werden verzuurd en verket terd, met woedende inter venties en strafmaatregelen van vader aan het eind. Een tijdlang gold de regel van de opvolging. De orde van de gouden cirkel bestond dan daarin, dat. de vier kinderen op rangorde van hun leeftijd om beurten in het koninklijk bezit van het omstreden bord mochten zijn. Doch reeds de vijfde dag was de orde zoek, omdat een der vier buitens huis gegeten had. En toen vader Salomo een nieuw roos ter had opgesteld en dwin gend voorgeschreven, ver stoorde de jongste de vrede door klagend te betogen dat hij nog nooit in zijn jonge bestaan de gouden cirkel op zondag had gehad. En opnieuw braken de ge vechten uit. Opnieuw werden sluiptochten en achterbaks heden gepleegd, en werden de maaltijden onderbroken door explosies van triomf en nijd. Toen kwam moeder met het grote idee. Het idee van een vrouw, die ondanks alles kind gebleven is en dus de glorie van de gouden cirkel als een tastbaar goed begreep. Zij gaf het gouden bord aan vader en verkondigde plechtig, dat hij degene was die het voortaan iedere dag zou mogen bezit ten omdat hij de man was die het dagelijks brood ver diende voor allen en dus recht had op de hoogste onderscheiding. Eén dag lang waren alle be trokkenen perplex van ver rassing. Men was diep onder de in druk van de symboliek, die in deze eerbetuiging school. Eén dag lang kon men zich ver kleinen tot minderen aan de voet van de troon. En op de tweede dag reeds kwam een van de minderen in opstand en stal het gouden bord in de hoop dat niemand het ooit zou merken en hij tot in leng te van dagen met. een vroom gezicht de gemeenschap zou kunnen misleiden. Doch zijn triomf duurde niet lang. Want aan het einde van de week, tussen de aardap pelen en het dessert deed de achterdocht zijn intrede als giftig gerecht. De snoodaard werd betrapt en aan de kaak gesteld en de hele tafel was in oproer. Er werd aan het bord ge rukt en getrokken, de klein tjes huilden en de ouderen vloekten een beetje, de jus ging als een lavastroom over de witte linnen vlakte heen en de oorlog triomfeerde op nieuw. Toen stond de vader op. Hij nam het gouden bord en ging ermee terug naar zijn stoel aan het hoofd van de tafel. Hij wierp een blik van ver ontschuldiging en spijt op moeder, wachtte tot een dood se stilte was ingetreden en zei toen: „Als wij niet kunnen lex-en elkander de goede dingen des levens te gunnen en ons zelfs niet kunnen schikken in een rechtvaardige orde, zijn wij die goede dingen niet waard. Wij zullen het bord met de gouden cirkel niet meer ge bruiken". Terwijl de sluwsten reeds plannen maakten om het bord dan later toch weer tersluiks uit de kast te stelen en het op hun eigen plaats te zetten, maakte vader een vreemd ge- baai\ Hij hief de hand met het bord op, zwaaide krach tig met de arm en liet los. Het bord met de gouden cir kel beschreef een boog over de hoofden heen. sprong tegen de muur in stukken en spatte in kleine scherven op de vloer. Toen bogen vier hoofden zich in diepe spijt en schaam te, doch daax-mee was het bord niet meer te lijmen. Men at bedrukt in zwijgzaamheid en vrees, als zat men aan de voet van de troon waarop de heer ser zetelde. „Zonde van het servies", zei moeder later. Elf borden is zo'n geschonden getal. Maar zij was dankbaar voor de vrede. Doch weken later brak ge krijs uit in de tuin en rolden de vier al slaande en gillende de We zijn allemaal opgegroeid. Nu iedereen zich zo verschrikkelijk op windt over nozems, nu men zelfs gaat ,nozempje-kijken" zoals vroeger de Ro meinen naar de arena togen, nu je overal de somberste verhalen en voorspellingen hoort uiten over ons kroost, nu wil ik het goede deel van dat kroost toch even een beetje verdedigen. Wie krant en tijdschrift leest en bekijkt, die krijgt allicht de indruk dat die jeugd uit niet anders bestaat dan uit tieners en tieneesjers en nozems en nozeminnen. De rare korte rokjes op hun onderlaag van p'tiekootjes schreeuwen om kommentaar evencols de malle en ongemakkelijke nau we broeken en de puntschoentjes van het mannelijk deel. Paar destaarten zwiepen over het toneel, BB-pruillippen loeren om iedere hoek en de zwart-omkringde oog jes zijn gewoon niet van de lucht. Je ruikt gewoon de verderfelijke zonden, je ademt hun slechtheid, je griezelt van hun mo raal. Leidsepleinjeugd, brullen de sensatie bladen en „waar moet dat heen?" Nozems, NOZEMS, NOZEMS, blèrt de bioscoop. We zijn zeventien, gillen de boosdoeners zelf. En je schudt je wijze hoofd en vraagt je ook af waar dat heen moet en vindt dat het er toch echt wel somber uitziet. Dan ga je naar een contactavond van een middelbare school en al je somberheden duikelen van je af. Want daar zitten ze, de kleinen nog met sokjes en kinderkrul- len, met korte broekjes en gewone truien en verwarde haren. Daar zitten de gro ten en de meisjes zijn fris en aardig ge kleed en hebben gewone haren en zelfs wel eens een lippestift. De jongens zien er normaal uit en bomen honderd-uit over moderne litteratuur en over allerlei doel stellingen die je je ineens herinnert uit je eigen jeugd. En zo zitten er geen honderd maar bijna duizend. Allemaal bijna of al zeventien, allemaal tieneesjers, allemaal geen nozems. En nu weet ik heus wel dat onder alle koreii kaf schuilt, maar u maakt mij niet wijs dat dit geen verza meling heel normaal opgroeiende pubers is met al hun oeroude wel en wee, hun „himmelhoch jauchzend, zum Tode be- trübt", hun tragische en voor ons zo ko mische liefdes. Met al hun drift en uitbar stingen en hun „jullie zijn ook zo ouder wets", een zin die je bekend in de oren klinkt omdat je hem vroeger zelf ik weet niet hoe vaak hebt uitgekreten terwijl je ouders hun hart voor je vasthielden, hoe wel je toch nog tot een redelijk net mens opgroeide. Eerlijk, ik geloof dat het zo'n vaart niet lopen zal. Gelooft u niet dat er ook vroeger Griekse papa's bestonden die hun doch ters de mantel uitveegden over dat veel te korte chitonnetje? En dat ze dan ant woordden met een „maar jullie zijn ook zo ouderwets!" Dat er ook wel Romeinse bulderbasten waren die hun jongens klun zen vonden omdat ze geen zin hadden in de arena? Dat er middeleeuwse ridders wa ren die hun dochters ernstig onderhielden over haar veel te nauwe houpelande en hun zoons over dat malle model nieuwe helm en die misselijke liedjes die de mo derne troubadours zongen? Nee, het gaat wel weer over met de no- zemerij. De jaren gaan ook een woordje meespreken en tegen dat de BB-lip uit de mode is hebben de paar destaartjes haar eigen baby's en maken ze zich druk over wasmachines en zo. We hebben een vëéV: te lange en veel te mooie zomer gehad. Kou en vocht werkt meestal als een klam me deken op fataal-doen en herrieschop- pen. En die échte nozems en echte Leidse- plein- en ander soort jeugd? Och, ook die zijn er altijd geweest, alleen heette dat vroeger anders. Dergelijke types behoren nu eenmaal bij de grote stad; dat schijnt niet anders te kunnen. En als we er nu maar voor zorgen dat onze kinderen ge noeg gezonde ontspanning krijgen, niet te veel aan aanbidding voor sport- en film wonderen doen, belangstelling opbrengen voor allerlei zaken en niet al te veel angst hebben voor de toekomst angst die hun overigens door hun ouders en naaste om geving wordt bijgebracht want een kind is van nature niet zo benauwd dan ge loof ik dat ze te hunner tijd ook wel zo opgroeien dat ze hun wijze bollen kunnen schudden over hun kinderen en derzelver vreemdigheden. Spörry Advertentie om en om. Zii vochten om de met het gouden cir keltje. scherf Alleen Peli wrijfwas bevat bovendien Vlidosol tegen houtworm grote doos 58 ct reuze bus 115 ct Wereldpremière. Het Rotterdams Phii harmonisch Orkest zal tijdens zijn orke i op 8 oktober de wereldpremière geven van Tansman's Suite Baroque, die is opged; - gen aan koningin Elisabeth van België. I componist zal aanwezig zijn.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1959 | | pagina 3