Nederland neemt stelling tegen
apartheid in Zuid-Afrika
President Eisenhower zal
negen landen bezoeken
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Haagse bejaarden worden vertrouwd
gemaakt met het verkeer
stó'MORRIS "{jeforei/ou (mij!
UNO-gedelegeerde Meijer betreurt
rechteloosheid der niet-blanken
Nehroe zeer verheugd over zijn komst
De oudste cursiste
is 91 jaar
MARTIN UITTZriSOGAARD
\WIL
BOLLETJE
de échte eierbeschuit
T waalflatiden-akkoord
Demilitarisatie van
zuidpoolgebied
Koude nacht
Miljoenste passagier
op Schiphol
Prins Bernhard terug
van verre reis
Kolonies in Brazilië
hebben vers bloed nodig'
Op overweg bij Oss
Goederentrein ontspoord
na botsing met dragline
Het woord is aan
In de krant van heden:
hein TlinililllS EIE6ANTE TASSEN EN IT0UX
Luchtgevecht van Migs
met Mystères boven Negeb
Stembus leverde Mapai geen
meerderheid op
ST-NICOLAAS IS WEER IN AANTOCHT
74e JAARGANG No 101
DONDERDAG 5 NOVEMBER 1959
304e JAARGANG No 253
Grote Houtstraat 93, Haarlem. TeL 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, TeL 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
NEW YORK (Reuter/ANP).
„De Nederlandse regering wijst de
apartheidspolitiek in Zuid-Afrika
duidelijk en onherroepelijk af. Ras
senonderscheid is voor mijn delegatie
onaanvaardbaar en een politiek zon
der toekomst, zeker in een gebied
waar volkeren het recht van zelfbe
stuur hebben verkregen en in de ko
mende jaren nog meer gebieden onaf
hankelijk zullen worden". Deze krach
tige verklaring werd woensdag in de
speciale politieke commissie van de
UNO-Assemblée afgelegd door de
Nederlandse gedelegeerde J. Meijer.
Hij zei, dat de Nederlandse delegatie
zich in het verleden heeft onthouden
van stemming over resoluties om er
bij de Zuidafrikaanse regering op aan
te dringen haar beleid te wijzigen om
dat de vraag in het geding is, of het
gaat om een kwestie van binnenlandse
jurisdictie. Ook dit jaar zal de Neder
landse delegatie zich van stemming
onthouden omdat zij aarzelt over deze
vraag een oordeel uit te spreken.
Maar hoe langer Zuid-Afrika doorgaat
met zijn politiek van rassenscheiding, des
te meer zal het aanleiding geven voor
„humanitaire tussenkomst" van buitenaf.
Het vraagstuk zou zo steeds verder buiten
de bescherming van de Handvestartikelen
komen te liggen, die over de niet-inmen-
ging met binnenlandse aangelegenheden
van ledenstater gaan. ..Wij kunnen de ma
nier, waarop de Zuidafrikaanse blanken
hun zwarte medemensen beschouwen, niet
aanvaarden," aldus de afgevaardigde. Hij
voegde er aan toe, dat de Zuidafrikaanse
blanken hun bestaan willen waarborgen
door negering van de politieke economi
sche en menselijke rechten van de niet-
blanken. ook al zijn dezen met het econo
misch leven van het land vergroeid. Hoe
wel de Nederlandse regering waardering
heeft voor de pogingen om uit de moei-
Advertentie
•*•00
WASHINGTON (Reuter) Vernomen
wordt dat op de conferentie te Washing
ton over de status van het zuidpoolgebied,
waaraan door vertegenwoordigers van Ar
gentinië, Australië, België. Engeland, Chi
li. Frankrijk. Japan. Nieuw-Zeeland, Noor
wegen. Zuid-Afrika. de Sovjet-Unie en de
Verenigde Staten wordt deelgenomen, we
zenlijke overeenstemming is bereikt over
een verdrag, waarin het zuidpoolgebied
wordt gedemilitariseerd en gereserveerd
voor wetenschappelijke doeleinden.
Van gezaghebbende zijde wordt verno
men, dat ondertekening van het verdrag
in het midden van de komende maand
wordt verwacht. Het verdrag zal voorzie
ningen bevatten voor het stationeren van
waarnemers in het zuidpoolgebied en voor
een inspectiestelsel zonder beperkingen.
De beraadslagingen zijn vijftien okto
ber in Washington begonnen.
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen met in de kustpro
vincies hier en daar een bui.
Vannacht in het binnenland
plaatselijk mist en hier en daar
nachtvorst. Zwakke tot matige
noordoostelijke wind Ongeveer
dezelfde middagtemperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
lijkheden te komen door de wet voor het
Bantoe-zelfbestuur, betreurt zij het feit,
dat dit geschiedt zonder voldoende demo
cratische raadpleging van de daar het
dichtst bij betrokken groep die der Ban
toes aldus de afgevaardigde Meijer.
De Nederlandse afgevaardigde was zijn
rede begonnen met er op te wijzen, dat
er in het Koninkrijk der Nederlanden geen
enkele vorm van rassenonderscheid be
staat. In Suriname en de Nederlandse An
tillen leven rassen in harmonie naast el
kaar en in alle drie de delen van het ko
ninkrijk is iedereen voor de wet gelijk en
heeft ieder dezelfde rechten. Duidelijk
verklarend, dat hij namens alle drie de
len van het koninkrijk sprak, zei de spre
ker, dat de gebeurtenissen in Zuid-Afrika
soms worden overdreven en dat een ver
gelijking met de rassenvervolging tegen
de Joden door het nazidom, het onmen
selijk optreden in Hongarije en de maat
regelen tegen het Tibetaanse volk niet op
gaat.
„Er is discriminatie, gebaseerd op ras
en kleur en dat is in strijd met het hand
vest van de UNO". De Nederlandse afge
vaardigde oefende ten slotte critiek uit op
het gemak, waarmede sommige delega
ties en niet alleen de communistische
landen het artikel van het Handvest
over binnenlandse jurisdictie hebben inge
roepen toen de gebeurtenissen in Tibet aan
de orde waren. Hij waarschuwde, dat in
dien alles binnen het kader van de poli
tieke tegenstellingen wordt getrokken.
dit op de lange duur schadelijk voor ons
allen zal zijn" en ook de apartheidspoli
tiek in Zuid-Afrika niet zou kunnen wor
den besproken.
Hij zei ten slotte, dat moet worden be
twijfeld of de kwestie van het rassenon
derscheid in Zuid-Afrika niet een stadium
heeft bereikt, dat het artikel in het Hand
vest van de UNO waarin het recht aan de
UNO wordt ontzegd zich te mengen in bin
nenlandse aangelegenheden van enig land
geen geldig argument meer is.
Ook de Indonesische vertegenwoordiger
E. J. Lapian, keerde zich tegen de Zuid
afrikaanse rassenpolitiek, die zijns inziens
de fundamentele rechten en vrijheden van
het UNO-handvest schendt en zo'n groot
gevaar voor de vrede is geworden, dat de
UNO „het vraagstuk wel eens in een veel
ernstiger licht te bezien kan krijgen".
Hedenmorgen werd op de nationale
luchthaven Schiphol de miljoenste passa
gier in het jaar 1959 verwelkomd. Het
was de Engelsman Govier, die met een
Viscount van de K.L.M. uit Londen arri
veerde. Namens de luchthavendirectie
werd hem een fotoboek van Nederland
aangeboden.
De heer Govier, directeur van Skylines
Ltd te Camberley (Surrey), die vliegtuig
ingenieur is, diende gedurende de oorlog
bij de Royal Air Force.
Prins Bernhard is gistermiddag terug
gekeerd van zijn reis naar Zuid-
Amerika. Op Schiphol werd hij begroet
door de Koningin en de Prinsessen
Irene en Marijke.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
Gistermiddag om twee uur stapte Prins
Bernhard op Schiphol uit 't KLM-lijntoe-
stel „Zwarte Zee" na zijn vijfde reis naar
latijns Amerika. Op het platform werd de
Prins hartelijk begroet door de Koningin
en Prinses Irene. In de kamer van Schip-
hol's directeur, de heer Dellaert, stond de
Prins de pers (33 man) te woord. „Een
klein gezelschap" vond hij. want tijdens
zijn reis hield hij menige persconfeientie
waar veel grotere aantallen journalisten
aanwezig waren.
De Prins zei dat hij in het voorjaar bij
zijn bezoek aan Brazilië door een korte
ziekte de meeste Nederlandse immigran
tenkolonies had gemist Hij nam zich toen
voor in de loop van het jaar terug te keren.
Dit is thans gebeurd. „Wij hebben bere
kend dat wij sinds het vertrek uit Amster
dam op 19 oktober zestien nachten van
huis zijn geweest, die wij in twaalf ver
schillende plaatsen plus drie maal in een
vliegtuig hebben doorgebracht" zei hij.
Hij verklaarde dat het bezoek aan de ko
lonies te Brazilië alle vermoeienissen
meer dan goed heeft gemaakt. De ont
vangst was overal, of het nu een grote of
een kleine groep betrof, even hartelijk ge
weest. De totale indruk van de Prins was
dat deze nederzettingen over het algemeen
redelijk welvarend zijn. De grote bedrij-
van streven allen naar een uitbreiding, op
dat de zoons van de kolonisten straks zo
mogelijk eigen bedrijven kunnen krijgen.
De komst van nieuwe kolonisten is nodig
om vers bloed te krijgen in het bijna geslo-
Op een met knipperlichten beveiligde
onbewaakte overweg tussen Oss en Ber-
chem is vannacht om ongeveer een uur een
dragline blijven steken. Het gevolg hier
van was een botsing met een juist pas
serende goederentrein. Er ontstond een
enorme ravage, twee locomotieven en
vijftien wagens ontspoorden, vijftig meter
rails werden ontwricht en een portaal van
de bovenleiding viel op de trein.
De dragline is waarschijnlijk met zijn
M o r e t
Wie goed ail leren kennen, moet be
ginnen met alles te vergeten.
brede draagvlak klem gelopen op de
spoorwegovergang, die ter plaatse hoger
ligt dan de weg. De bestuurder zag de trein
aankomen en kon zich nog net in veiligheid
stellen. De machinist van de voorste loco
motief kwam er op een ontwrichte schou
der na eveneens goed af. Vanmorgen was
men nog druk bezig met het opruimings-
werk. Tussen Oss en Ravenstein zijn auto
bussen ingelegd.
ten geheel, dat deze kolonies vormen. Het
grote probleem bij al deze uitbreidings
plannen zijn de kosten. Een boerengezin,
dat zich bij een der kolonies wil aanslui
ten, dient 12.000 tot 20.000 gulden mee te
brengen. Om de uitbreidingsplannen te
verwezenlijken acht de Prins grote bedra
gen in de vorm van leningen noodzakelijk.
Over het korte bezoek aan Noord-Ame-
rika verklaarde de Prins desgevraagd dat
zijn pleidooi voor grotere vrijheid in de
lucht zeer vriendelijk was ontvangen. Hij
wees er echter op dat hij zijn rede in in
tieme kring hield. „Misschien was men al
leen maar vriendelijk uit beleefdheid",
zei hij. „De toekomst moet leren of men
werkelijk begrip heeft voor het Nederland
se standpunt".
Waarschuwing aan het bedrijfsleven.
„Er is nog een punt, dat ik belangrijk
vind", aldus Prins Bernhard „Ik heb de
afgelopen tijd verschillende landen be
zocht: Turkije, Tanganyika en nu Zuid-
Amerika. En bijna overal heb ik de klacht
gehoord, dat er inschrijvingen zijn ge
weest door Nederlandse bedrijven voor
regeringsprojecten, waarbij die Neder
landse bedrijven niet de laagste inschrij
vers waren. Toch kregen de Nederlandse
bedrijven het contract, omdat men nu een
maal vertrouwen in de Nederlanders heeft
en omdat de Nederlandse bedrijven een
goede naam hebben. Maar een paar we
ken later wordt zo'n contract vaak inge
trokken, waarschijnlijk omdat de bedrij
ven het winstpercentage te laag vinden.
In zo'n geval kan men toch beter niet in
schrijven. Het is met geen woorden te zeg
gen welke zeer slechte indruk zoiets
maakt, niet alleen bij de regeringen, maar
in het gehele land."
WASHINGTON (Reuter/AFP/UPI)
President Eisenhower heeft woensdag op
zijn wekelijkse persconferentie meege
deeld. dat hij op 4 december uit Washing
ton zal vertrekken voor bezoeken aan ne
gen landen. Op deze reis die tweeëneen-
halve week zal duren, zullen achtereen
volgens Italië, Turkije, Pakistan, Afgha
nistan, India, Perzië, Griekenland, Frank
rijk en Marokko worden bezocht.
Mevrouw Eisenhower zal de president
niet vergezellen. Het zal de eerste maal
zijn dat een Amerikaans staatshoofd een
bezoek brengt aan Aziatische landen. Tij
dens zijn verblijf te Rome zal de presi
dent Paus Joannes XXIII bezoeken. Op
6 en 7 december verblijft hij in Turkije
en op 11 december zal hij te New Delhi
de Amerikaanse inzending op de wereld
landbouwtentoonstelling openen. Op 19 de
cember zal hij te Parijs zijn voor de wes
telijke topconferentie. Op de terugweg
naar Washington zal hij omstreeks 22 de
cember in de Marokkaanse hoofdstad Ra
bat vertoeven.
Eisenhower herhaalde, dat een topcon
ferentie van Oost en West terdege moet
worden voorbereid. Als voorbereiding van
een Oost-Westconferentie acht hij een wes
telijke topconferentie onmisbaar voor het
vaststellen van een datum en de agenda.
James Hagerty, de perssecretaris van
Eisenhower, zei dat de president op zijn
reis ruw geschat een 32.000 kilometer zal
afleggen. Hij verwacht voor Kerstmis in
Washington terug te zijn.
De president noemde zijn komende be
zoeken informeel. Over zijn reis naar In
dia, Pakistan en Afghanistan zei Eisenho
wer te hopen, dat hij in dat gebied en el
ders een beter begrip en meer welwillend
heid jegens de Verenigde Staten zou kun
nen kweken.
Eisenhower wilde niets meedelen over
de inhoud van de brief die premier
Kroesjtsjev hem vorige maand over de
Chinese kwestie heeft gezonden. Eisen
hower merkte op dat Kroesjtsjev kenne
lijk niet de minste verantwoordelijkheid
voelt stappen te nemen voor de invrij-
heidsstelling van de Amerikanen die in
China worden gevangen gehouden.
„Sentimentele reis"
De New York Times noemt Eisen
howers aanstaande reis een „sentimen
tele reis" en zegt, dat hoewel het een groot
succes zal kunnen worden, een andere re
gering het door Eisenhower begonnen werk
Een nieuw initiatief in Den Haag, ver-
keerscursussen voor bejaarden, blijkt zeer
veel succes te hebben. De Haagse ver
keerspolitie geeft deze cursus in samen
werking met de Vereniging van Voetgan
gers voor de bewoonsters en bewoners
van bejaardenhuizen.
Een cursus bestaat uit twee theoretische
lessen, waarin de. voor de voetganger be
langrijkste verkeersfacetten worden be
handeld. Daarbij worden films en diapo
sitieven vertoond. Zeventig-, tachtig- en
zelfs negentig jarigen nemen vol belang
stelling aan deze cursussen deel en geven
mede door hun vragen blijk van een ver
nieuwde kijk op het verkeer, waarin zij
zich tot dusver als opgejaagd wild voel
den.
Het gaat er bij deze cursus vooral om,
dat men de voetgangersregels leert ken
nen en toepassen. Het slot van een cursus
is dan ook een praktische les. De veelal
niet zo goed ter been zijnde bejaarden
worden dan met autobusjes naar moeilijke
kruispunten met verkeerslichten en knip-
perbollen gebracht, waar onder hoede van
een inspecteur, vrouwelijke leden van de
verkeerspolitie en medewerksters en me
dewerkers van de Vereniging van Voet
gangers het veilig oversteken wordt ge
oefend. Herhaaldelijk bleek, dat vele cur
sisten tot nu toe nooit iets van het ver
keerslichtensysteem en de betekenis van
knipperbollen en zebra's hadden geweten
of begrepen.
Tot slot van de cursus worden de deel
neemsters en deelnemers in Den Haag
rondgereden, waarbij zij zelf verkeersfou-
Advertentle
BARTELJORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSE STRAAT (BIJ KOMNGSPIEIN) AMSTERDAM TEL. 223396
SUóDE DAMESJASJES IN KLEUREN
ten moeten constateren hetgeen vaak tot
verrassende opmerkingen leidt.
De oudste deelneemster van eenenne
gentig jaar vertelde, dat zij na de cursus
weer de moed heeft zich rustig in het ver
keer te wagen. Een krasse zeventiger met
een stijf been na een aanrijding met een
bromfiets begrijpt nu haarfijn de ver
keerssituatie, waarvan hij het slachtoffer
werd. Een lange, stoere man van ruim ne
gentig jaar vertelde, dat hij in de Zuid
afrikaanse Boerenoorlog gevochten had
en die had overleefd. Nu hij de voetangels
en klemmen in het verkeer kent durft hij
zich weer op straat te wagen zonder de
gedachte te hebben dat hij doorlopend in
levensgevaar verkeert.
Een oude olijkert, die aan de arm van
een agente werd thuisgebracht, verklaar
de „nooit zo prettig opgebracht te zijn."
pag.
Weerrapporten 1, 2
Economisch nieuws2
Toch is het zo 2
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Hongarije IV 3
Oorlogsgarderobe van Spaanse
koningen (Garcia de Leon) 3
Kennemer Kruimels5
Uit stad en omgeving5, 7, 11
Beurs 7
Van mensen en dingen11
Feuilleton 13
Horen en Zien13
Agenda van Haarlem13
Kunst 15
Nederland-N oorwegen 17
Het Kroondomein 19
DIT NUMMER BESTAAT UIT
TWINTIG PAGINA'S.
zal moeten afmaken. Het blad acht het
waarschijnlijk dat Eisenhowers reis nu
weinig meer dan een triomfaal plechtig
afscheid zal betekenen, terwijl het plan
waarmee hij al jarenlang rondliep en
kele jaren geleden mogelijk nog een ster
ke uitwerking op de Amerikaanse politiek
in Azië gehad had kunnen hebben. Het
blad vraag zicht af of Eisenhowers reis
niet te laat komt, maar meent toch dat
hij een begin kan maken met West-Euro
pa te vragen de Verenigde Staten mee te
helpen India uit de moeilijkheden te halen.
India opgetogen
NEW DELHI (Reuter/AFP) In offi
ciële Indische kringen te New Delhi toont
men zich opgetogen over het bezoek
Premier Nehroe heeft op een perscon
ferentie gezegd, dat India geen verdedi
gingsverdrag met Pakistan zal sluiten,
doch zijn neutraliteitspolitiek zal blijven
volgen. Hij is bereid met de Chinese pre
mier Tsjoe En Lai besprekingen te voe
ren, maar India moet zijns inziens tegelij
kertijd gereed zijn krachtig op te treden
als dat nodig is. Nehroe zei zich zeer te
verheugen op het bezoek van Eisenhower.
Advertentie
TWEED COLBERTS
ITALIAN STYLE
Colberts in Schotse Tweec.
(Harris) en Italiaanse
Tweed. Tinten waarin
mosgroen en roestbruin
overheersen. Apart
59.50 - 79.50
Aangepast bij de moderne
colberts zijn de pantalons
van Polyester vezel
(Trevora, Terlenka,
orig. Engelse Terylene)
Ook pantalons van Draion
39.50 - 47.50 - 59.50
Pantalons, 100pure
lana Cotelé weefsels in
stemmige kleuren 49.50
ANEGANG 17
Utrecht - Haarlem -
Rotterdam
Advertentie
Bij iedere jas een passende tas
CR HOUTSTRAAT 11a HAARLEM TELEFOON 2B41S
TEL AVIV (Reuter-AFP) Boven de
Negeb woestijn heeft woensdag een tref
fen plaats gehad tussen vier Egyptische
Mig-straaljagers en Israëlische Mystère-
straaljagers, zo heeft een woordvoerder
van het Israëlische leger te Tel Aviv be
kendgemaakt Volgens hem waren de
Egyptische toestellen, die tot dertig km.
op Israëlisch grondgebied waren doorge
drongen, door de Israëlische jagers terug
gedreven naar het gebied van Sinaï, van
waar zij gekomen waren.
Een woordvoerder te Cairo betichtte
de Israëliërs van schending van het lucht
ruim van de V.A.R. Bij een luchtgevecht
was een Israëlisch toestel getroffen, dat
op Israëlisch gebied brandend zou zijn
neergestort.
De UNO is van het incident in kennis ge
steld.
Nog even de theorie ophalen voordat
het veilig oversteken in praktijk wordt
gebracht.
TEL AVIV (Reuter) De (gematigd so
cialistische) Mapai-partij van David Ben
Goerion is als winnares naar voren getre
den na de algemene verkiezingen in Israel.
De moeilijkheden bij het regeren zullen
echter waarschijnlijk voortduren omdat
de Mapai geen duidelijke meerderheid be
haalde.
Advertentie
Wij hebben weer eens zin om onze klanten te verwennen. U kent hem wel,
de bekende MARTIN UITTENBOGAARD die brengt Geluk en Welvaart met
i'n prachtige sortering gouden Verlovingsringen. Dames en Heren die van
plan zijn zich te verloven met de a.s. feestdagen, vraagt eens aan uw ken
nissen, want die zijn er zeer veel die zich bij ons verloofd hebben, hoe de
-ervice is, doch dat mag ik niet verraden. Heeft u geen tijd voor 6 uur, maak
lan met mij 'n afspraak en de zaak is oké. Geluk en Welvaart met ringen van
LET OP DE NAAM
SCHOTERWEG - HAARLEM - TELEFOON 55899
Vriendelijke groeten.