Het Rijk wil vele bestuurstaken
aan gemeenten overdragen
ZWITSAL
Katholieke veehouders ontevreden
over garantieprijs melk
Instituut voor land- en tuinbouw-
coöperatie in West-Nederland
HOEST UW KIND...?
„Wilde" importeur van Duitse
radio's voor het hof
Wekelijkse Esperanto^cursus
TWEEDE KAMER
Minister wenst levendiger
overleg niet ambtenaren
AKKERTJES
AUTOHUREN?
ATLAS
Overjarige toestellen als
„nieuwste modellen"
Borst
13
Kabinet in beginsel akkoord met
minister Toxopeus decentralisatie
Akkertjes
werken zonder
tijdverlies
tegen kou
of griep
Bussum veroverde de
Oterleekse brandweerstaf
Bel 55946
Rotterdams Toneel wijzigt
Nieuwjaarsprogramma
Overeenstemming over
lonen grondpersoneel KLM
k/NDER honing siroop^
Inga Mauhs over de „Else
Mauhs stichting"
Henriëtte Roland Holst-
prijs-voor dr. E. Verbeek
Cognac
cd/si/y
deelt weer rijksdaalders uit!
jenever
oude en jonge
Vijfde les
Kerkelijk Nieuws
grager gedragen
Engels jachtvliegtuig nog
steeds zoek
VRIJDAG 13 NOVEMBER 1959
(Van onze parlementaire redacteur)
De minister van Binnenlandse Zaken, mr.
E. H. Toxopeus, streeft naar een beter,
levendiger overleg met de ambtenaren-
organisaties. Hij heeft daartoe op 3 sep
tember in het georganiseerd overleg posi
tieve voorstellen gedaan, maar op zijn
suggesties heeft hij nog geen antwoord
ontvangen, zo verklaarde hij donderdag
in de Tweede Kamer. Daarom had hij een
binnenpretje gehad tijdens de ernstige en
bewogen rede van de heer Weijters, de
avond tevoren, over het uitblijven van een
beter overleg, want als voorzitter van de
katholieke bond van overheidspersoneel
wist de heer Weijters natuurlijk precies
dat er op deze voorstellen nog geen ant
woord is gegeven.
Toch is er al iets verbeterd, zo betoog
de de minister. Het lijfblad van de heer
Blom (P.v.d.A.), schreef op 17 oktober
dat het tot voldoening stemt dat het mo
gelijk is gebleken in de centrale commis
sie voor georganiseerd overleg een wezen
lijk overleg te plegen. En in het lijfblad
van de heer Weijters (K.V.P.) heeft een
artikel gestaan, waarin uitdrukkelijk
wordt gewaarschuwd tegen overhaasting
en waarin vertrouwen in de nieuwe sfeer
van het overleg valt te beluisteren.
Over het salarisbeleid ten aanzien van
het overheidspersoneel is geklaagd, dat
de koppeling met de lonen in het metaal
bedrijf zou zijn losgelaten zonder dat het
georganiseerd overleg daarin is gekend.
Hoe zou dat anders hebben gekund, vroeg
de minister, nu het kabinet heeft beslo
ten tot de vrijere loonvorming? Het is de
bedoeling dat de ambtenaren niet achter
blijven bij het gemiddelde van de loonstij
ging in het particuliere bedrijfsleven. In
die opzet past niet de handhaving van de
koppeling met het metaalbedrijf. Over dit
punt wordt overigens nog gesproken in
het georganiseerd overleg.
Op 18 november wordt het overleg over
de salariëring van het overheidspersoneel
voortgezet. Daaraan zal minister Toxo
peus weer deelnemen. Dat is iets bijzon
ders, omdat zijn voorgangers nooit zelf in
de vergaderingen van de centrale commis
sie verschenen. De minister deed een be
roep op de heren Blom en Weijters, han
gende het overleg, niet verder over de
zaak te spreken.
Pensioenwet
De nieuwe pensioenwet voor de ambte
naren zal de miniter gelijk met de aan
passingsregeling bij de weduwen- en we
zenwet als één geheel in het georgani
seerd overleg aan de orde stellen. Over
het verplaatsingskostenbesluit, dat de mi
nister in de boedel van het departement
heeft aangetroffen, kon hij niet enthou
siast zijn. Een enquête heeft een stroom
van bezwaren opgeleverd. Alles is veel te
veel in kleinigheden geregeld. Binnenkort
hoopt men tot een resultaat te geraken.
Decentralisatie
Het kabinet-De Quay wil trachten, aller
lei taken die thans het rijk centraal ver
vult, over te laten aan de gemeenten. Het
is de bedoeling in te gaan tegen de ten
dens om alles van één centraal punt uit
te besturen met miskenning van plaatse
lijke omstandigheden. Indien men voor
stander is van deze decentralisatie, moet
men aanvaarden dat de verzorging van
taken in de ene gemeente anders kan zijn
dan elders. Enige tijd geleden heeft mi
nister Toxopeus in de ministerrraad een
nota ingediend over de decentralisatie,
waarmee het kabinet in beginsel akkoord
is gegaan. Welke taken voor overdracht
in aanmerking komen, wordt thans na
gegaan. Natuurlijk stuit de overdracht op
tegenstand en daarom wilde de minister
geen enkel voorbeeld noemen van een
eventueel over te dragen taak.
Mét de zorg voor het overheidspersoneel
acht minister Toxopeus de decentralisatie
voorlopig zijn belangrijkste taak, omdat
daardoor de vermindering van de belang
stelling voor de publieke zaak van ge
meenten en provincies kan worden ge
stuit.
Het kabinet beraadt zich nog over zijn
Advertentie
flitsen uw klachten weg
De befaamde brandweerstaf van Oter-
leek is weer in Bussum. Viermaal is een
ploeg van de Bussumse brandweer op het
dievenpad geweest en de laatste keer had
zij succes. De staf eigenlijk al een twee
de exemplaar, want de eerste was vol met
de vermeldingen van vorige diefstallen
lag sedert enige tijd verstopt in de brand
weerkazerne van Landsmeer. Daar heb
ben de Bussumers de staf gevonden,
hoewel hij onder een vloer was verstopt.
De Bussumse brandweer stelde het bijzon
der op prijs de brandweerstaf, waarom
door de brandweerlieden gestreden wordt
net als bij de marine om de bekende „lo
den verrader", in handen te krijgen. Vol
gende week viert de Bussumse brandweer
namelijk haar zestigjarig bestaan en dan
wil zij de staf in haar bezit hebben.
Toch zullen de Bussumers nog goed
moeten uitkijken. De staf is, nadat zij ver
overd is, één week „geneutraliseerd
Maar dan ontbreekt nog één dag vóór het
feest en in die ene dag zouden de colle
ga's-brandweerlieden van andere Noord
hollandse gemeenten wel eens kunnen pro
beren hem Bussum afhandig te maken.
standpunt ten opzichte van de subsidiëring
van de kerkebouw. Er is geen wetsbepa
ling die zich verzet tegen de subsidiëring
van kerkebouw door gemeenten. Persoon
lijk voelt de minister er niet zoveel voor,
niet omdat hij de kerken een slecht hart
toedraagt, integendeel, maar hij wenst
geen invloed van de overheid in de kerk,
waartoe „zilveren koorden" wellicht aan
leiding zouden kunnen geven.
Indien minister Toxopeus tot de ontdek
king zou komen dat er door onvoldoende
bezoldiging schrijnende toestanden heer
aanpassingen voor de agglomeraties van
kleine gemeenten, zou hij een herziening
van de bezoldiging overwegen. Maar in
1954 heerste er tevredenheid over de ver
hogingen.
De bestuurlijke regeling voor de „satel
lietstad" van Den Haag, Wilsveen, is ont
worpen, maar of Wilsveen er komen moet
is nog niet beslist. Dat hangt ook af van
het Kamerdebat over de desbetreffende
nota van de minister van Volkshuisves
ting en Bouwnijverheid. De bestuurlijke
aanpassingen voor de agllomeraties van
grote steden, zoals langs de Rotterdamse
Waterweg, kunnen niet eenvormig zijn.
Er moet rekening worden gehouden met
de speciale omstandigheden.
De begroting van binnenlandse zaken
werd zonder hoofdelijke stemming aange
nomen. Alleen de heren Bakker (C.P.N.)
en Van der Veen (P.S.P.) lieten aanteke
nen dat zij tegen waren omdat zij overwe
gende bezwaren hebben tegen het insti
tuut Bescherming Bevolking.è
Advertentie
Rijksstraatweg 145 - H.-Noord
Ostadestraat 7 - (Kleverpark)
Binnenweg 97 - Heemstede
De vertaalopdracht voor Rostand's „Cy
rano de Bergerac", die een half jaar ge
leden door de directie van „Rotterdams
Toneel" was gegeven aan de heer.L. Th.
Lehmann, is naar wij vernemen, door de
regisseur Ton Lutz niet gelukkig uitge
voerd geacht.
Rotterdams Toneel heeft daarom beslo
ten de opvoering welke voorzien was voor
1 januari a.s., uit te stellen. Op Nieuw
jaarsdag zal nu in de Rotterdamse Schouw
burg de première gegeven worden van
Shakespeare's „Klucht der vergissingen"
in de vertaling van J. W. F. Werumeus
Buning. Ton Lutz voert de regie. Decor
en kostuums verzorgt Nicolaas Wijnberg.
De directie van de K.L.M. en de drie
bonden voor vervoerspersoneel hebben
overeenstemming bereikt over een herzie
ning van de lonen en arbeidsvoorwaarden
voor het grondpersoneel van de K.L.M. in
Nederland. De salariëring van het hore-
capersoneel zal nader worden bestudeerd.
Voor het grondpersoneel zullen de basis-
lonen en -salarissen per 1 november met
vijf percent worden verhoogd. De verwer
king van de huurbijslag 1957 in de lonen
en salarissen zal gelijktijdig geschieden
met het van kracht worden van de in 1960
door te voeren melkprijs- en huurverho
ging.
Nader overleg zal worden gevoerd over
een trapsgewijze verkorting van de ar
beidsduur voor die werknemers die meer
dan 45 uur per week werken, alsmede
over de consequenties daarvan. Dit ak
koord over de lonen en arbeidsvoorwaar
den voor het grondpersoneel wordt aan
gegaan tot 31 december 1961. De resulta
ten van het overleg tussen directie van
K.L.M. en bonden van vervoerspersoneel
zullen thans aan het College van Rijksbe
middelaars worden voorgelegd.
Advertentie
Talm niet langer, grijp dadelijk
in! Bestrijd kinderhoest met
Voor hetAmsterdamse gerechtshof
heeft een appèl gediend tegen een uit
spraak in een kort geding, dat een Duitse
radio- en televisiefabrikant aanhangig ge
maakt had tegen de directeur van een rij-
wielfabriek in Amsterdam wegens mis
bruik maken van contractbreuk en deloya
le concurrentie. In eerste éanleg had de
president van de rechtbank de Duitse fir
ma in het ongelijk gesteld.
De raadsman voor de Duitse fabriek
stelde vast dat de directeur van de rijwiel-
fabriek had erkend dat hij radio- en tele
visietoestellen importeert of laat importe
ren uit Duitsland, gekocht bij handeiaren
van eiser, die zich contractueel hebben
verbonden aan een dergelijke „zwarte"
export niet mee te werken en zich te hou
den aan de prijsregeling die door eiser is
vastgesteld. De directeur wordt verweten
dat hij bewust profiteert van de wanpres
taties van dergelijke Duitse handelaren.
Ieder jaar, wanneer een nieuwe serie
uitkomt, worden de overjarige toestellen
gespuid. De handelaren hoeven zich wat
deze toestellen betreft niet aan de prijs
binding te houden, maar het exportver
bod blijft gehandhaafd. Pleiter laakte de
wijze van adverteren door de gedaagde,
waarbij volgens hem wordt gesuggereerd
dat de aanbieding toestellen van de nieuw
ste serie betreft, die tegen een aanzienlij
ke korting worden aangeboden, terwijl het
in feite overjarige toestellen zijn. Pleiter
bestempelde dit als oneerlijkheid en on
ware reclame. Hij zou graag zien dat het
hof deze zaak eens onder de loep nam en
wanneer mocht blijken dat hier een recht
vaardige zaak wordt verdedigd, dan zul
len de fabrikanten niet schromen, de ge-
Mevrouw Inga Mauhs stelt er prijs op
„ter voorkoming van klaarblijkelijk reeds
gerezen misverstanden, met de meeste na
druk te verklaren" dat van haar zijde „in
generlei vorm ooit enig initiatief is uit
gegaan tot het oprichten van de Else
Mauhs Stichting. Mijn toetreden als lid van
het bestuur is uitsluitend het gevolg van
het volkomen onverwachte terugtreden van
de heer Cor van der Lugt-Melsert. Het
door hem genomen besluit daarop terug te
komen is een uitermate verheugend feit.
De testamentaire beschikking van mijn
moeder blijft hierdoor volkomen gehand
haafd."
Op voorstel van de jury, bestaande uit
de heren dr. G. W. Huygens, Jos Pan-
huijsen en B. Stroman heeft het bestuur
van de Henriëtte Roland Holst stichting
besloten de Henriëtte Roland Holstprijs,
die dit jaar bestemd ivas voor de rubriek
essay en biografie toe te kennen aan dr.
E. Verbeek te Arnhem voor zijn biogra
fische studie over de Franse dichter Ar
thur Rimbaud.
De prijsuitreiking is vastgesteld op za
terdagochtend 21 november in het gebouw
van de n.v. Arbeiderspers te Amsterdam.
Advertentie
Mocht cognac toevallig niet uw kleur
zijn (dat wil zeggen de kleur die bij
u past), dan blijven er nog tal van
andere mogelijkheden voor u wegge
legd bij LIPPITS. Die kleurenrijkdom
in SHAWLSis werkelijk uniek.
Vanaf 3.25 en hoger.
DAMES- EN HE
BENMODES
KRIHSWtO 11
NAAIIIM
Speciaalhuis Regenkleding
daagde voor een zeer groot bedrag aan
sprakelijk te stellen.
De advocaat van de gedaagde voerde
aan dat de onrechtmatigheid beoordeeld
behoort te worden naar Duits recht. Indien
Duitse leveranciers-exporteurs niet on
rechtmatig handelen jegens eiser, dan kan
het gebruikmaken van hun handelen door
gedaagde evenmin onrechtmatig zijn. Met
voorbeelden van uitspraken door bevoeg
de Duitse rechtelijke instanties inzake de
toepassing van kartels, voerde pleiter aan
dat ook de Nederlandse rechter moet on
derzoeken of het kartel of de regeling
theoretisch en praktisch waterdicht is en
als zodanig wordt gehandhaafd. Volgens
hem kocht gedaagde inderdaad toestellen
van eiser, maar hij bestreed de toevoe
ging der tegenpartij: afkomstig van con
tractueel gebonden handelaren. Volgens
de douanerecherche, aldus pleiter, gaat
50 percent van de invoer van oude toestel
len in kwestie naar de zogenaamde „wil
de" importeurs. Dit is een omzet, die zelfs
voor de grootste Duitse fabrikanten van
bijzonder belang is. Het is voorgekomen
dat een grossier, wonende in het grensge
bied, 3000 overjarige toestellen ineens van
de fabriek afnam. Volgens pleiters profi
teren de Duitse radiofabrikanten, onder
wie ook de eiser, bij een bewuste over-
produktie opzettelijk van de verkoop van
tienduizenden toestellen extra naar Ne
derland. De verkoop van de grossiers in
de grensstrook gaat telkens met sprongen
uit boven hun normale omzet en de fabri
kanten weten best, waar die toestellen blij
ven, aldus de raadsman. Het hof zal op 24
december a.s. uitspraak doen.
Advertentie
Stophoest, 'ten 't is lekker I
Schrijf deze zin over op een briefkaart en
vul het ontbrekende woord in. Plak er
dan 2 Stophoest-agenten bij (U vindt ze
op elke rol Stophoest van 17 cent) en
zend de briefkaart vóór donderdagmor
gen 19 nov. aan Red Band - Roosendaal.
De eerste 200 goede inzendingen wor
den beloond met elk 2 rijksdaalders.
Prijstoekenning onder controle van Nota
ris Mr. Jos van Gastel, Roosendaal.
Let op de advertentie van volgende week
met een nieuwe kans op rijksdaalders.
ELKE WEEK F. IOOO,* AAN RIJKSDAALDERS!
De vakgroep veehouders van de Katho
lieke Land- en Tuinbouwbond heeft zich
tijdens zijn donderdag in het St. Bavoge-
bouw in Haarlem gehouden vergadering
geruime tijd bezig gehouden met het ga-
ranticprijsbcleid van minister Marijnen.
De vakgroep heeft zich over de garantie
prijs voor de melk ontevreden getoond en
besloten een krachtig geluid te laten ho
ren. Het Landbouwschap, aldus de verga
dering, zal zich niet zonder meer bij het
standpunt van de minister mogen neerleg
gen.
Diverse afdelingen hadden ten aanzien
van het garantiebeleid voorstellen en sug
gesties gedaan. Zo wilde de afdeling
Spaarnwoude er bij ontkoppeling van kost
prijs en garantieprijs dat de landbouwers
en veehouders tegen lagere prijzen kun
nen produceren door subsidies voor de
verbeteringen in de produktie-omstandig-
heden. Gedacht wordt aan subsidies bij
vervanging van oude bedrijfsgebouwen.
De kring Kennemerland wilde dat de ga
rantieprijs voor melk wordt vastgesteld
naar de werkelijke, door het Landbouw-
Economisch Instituut berekende kostprijs.
Het bestuur zal speciale aandacht be
steden aan de waardering van de bedrijfs
gebouwen in de kostprijsberekeningen,
alsmede aan de post ondernemersrisico in
de berekeningen. Ook het bestuur staat
een koppeling van garantieprijs aan de
kostprijs voor. Ten aanzien van de gevol
gen van de vrijere loonvorming deed het
bestuur de toezegging de ontwikkeling
nauwkeurig te volgen.
Vanuit de vergadering werd opgemerkt
dat de in het vooruitzicht gestelde loons
verhoging niet geldt voor de veehouderij.
Gemeend werd dat het werk van de. boer
en de landarbeider nog steeds wordt on
dergewaardeerd. De veehouders zal mins
tens de kostprijs voor zijn melk moeten
krijgen. Alsnog zal getracht moeten wor
den dat de voorstellen van het Landbouw
schap ten aanzien van een garantieprijs
voor melk 29.65 per honderd kg. melk)
alsnog worden aanvaard. Gebeurt dit niet,
dan zullen de boeren een veel krachtiger
houding moeten aannemen. „We moeten
strijden voor de harde werkers van het
land."
De eerste indrukken die een bestuurslid
van de nieuwe minister van landbouw had,
waren „teleurstellend". „De politieke par
tijen moeten voor ons op de bres sprin
gen. De K.V.P. moet nou eens laten zien,
dat zij ons, boeren steunt," gaf een lid in
krachtige bewoordingen te kennen. En een
ander voegde hieraan toe: „Waar blijft de
bezitsvorming voor de veehouders? We
moeten veel meer actie voeren." De voor
zitter, het Tweede Kamerlid M. P. van der
Weyden, zei dat geen bevolkingsgroep in
ons land zulke duidelijke cijfers van het
inkomen op tafel legt als die van de land
bouwers.
Besloten is tot het instellen van een hulp
colonne die hulp kan bieden aan bedrij
ven, waar de boer bijvoorbeeld door ziek
te het bedrijf tijdelijk niet kan leiden. Het
bestuur onderschreef een voorstel waarin
er op wordt aangedrongen dat de inkom
stenbelasting over meer jaren wordt uit
gespreid.
Op 4 november is, zoals wij al hebben
bericht, in Haarlem het Instituut voor
Land- en Tuinbouwcoöperatie in West-Ne
derland geconstitueerd. Donderdag be
stond er voor de pers gelegenheid tot ken
nismaken met dit nieuwe instituut, waar
bij de secretaris, de heer A. Kruithof, een
toelichting gaf.
Het Instituut is voortgekomen uit het
instituut voor landbouwcoöperatie in Zuid-
Holland en dat voor land- en tuinbouw
coöperatie in Noordholland, die gevestigd
waren in Den Haag en Alkmaar. Het nieu
we instituut zal mettertijd in Haarlem ko
men. Het werkgebied omvat de provin
cies Noord- en Zuid-Holland, alsmede
Utrecht. Onder haar dertig leden telt het
instituut provinciale en regionale coöpera
tieve verenigingen op het gebied van land
en/of tuinbouw.
In de eerste plaats heeft men zich ten
doel gesteld het geven van voorlichting en
het voeren van propaganda ter verster
king en uitbouw van de land- en tuinbouw-
coöperaties in haar werkgebied. In de
Advertentie
OLIFANT
U hebt zeker al opgemerkt, dat we in
de lesjes steeds dezelfde woorden herha
len. Door elke dag een kwartiertje te lezen
en te herlezen krijgt u zonder „woordjes
leren" ze toch in uw hoofd. Lezen en te
rugvertellen zijn hoofdzaak. De gramma-
tika is alleen nodig om de taal zuiver te
spreken en te schrijven, maar daarom hoe
ven we er niet laag op neer te kijken, want
de Esperanto grammatika is buitengewoon
logisch en eenvoudig. Vaak kunnen we met
wiskundige zekerheid zeggen: zó moet het
en niet anders. We geven u een voorbeeld.
-Niko iras al lernejo- is een woordelijke
vertaling van ons Nederlandse: Niko gaat
naar school. Maar toch is het fout, want als
we deze zelfde zin in het Nederlands ver
talen, komt er te staan: Niko gaat naar een
school. En dat is niet juist, want Niko gaat
niet naar een willekeurige school, maar
naar een bepaalde, naar zijn eigen school
en dus moet het zijn: Niko iras al la (of:
sia zijn) lernejo. Net zo iets hebben we
bij: Li diras al patrinoDat moet dus
zijn: al la patrino of: al Panjo, want Panjo
is zijn eigen moeder. Ziet u, hoe logisch
het in elkaar zit?
Lezen en vertellen! Daarmee leren we
de taal gebruiken. De taalregels geven
slechts het hoe en waarom.
KioN la patrino vidas? Kio falas sur la
tero? Cu la irbastono? Cu la kofro? Jes,
ambaü falas sur la tero. La okuloj de la
knabeto, la nazo kaj la oreloj malaperas
en la capelo. La knabo ne povas vidi, li ne
povas audi kaj la du brakoj iras al la ca
pelo. Li tiras kaj tiras, sed la objekto res-
tas sur la kapo. La manoj forte laboras.
Kiu krias? Kiu ploras?
Du homoj en la gardeno rigardas. Niko
denove staras malantaü la arbo kaj li ri
gardas al la malgranda frato. Ankaü la
patrino sur la benko rigardas al la kna
beto. Nun si ne plu sidas. Si staras kaj
rapidas al la knabo. La surtuto falas sur
la tero, sed tioN si ne vidas. Si nur vidas
la malgrandaN knaboN kun la cilindra ca
pelo sur la okuloj kaj §i rapidas por helpi
liN. Per forta movo Karlo tiras la capeloN
for de la kapo. Li ne plu krias. Li ne plu
ploras. Li rigardas! Al la floroj, al la flor-
bedoj, al la arboj. Kaj kioN li vidas ma
lantaü dika arbo? Li vidas knaboN! Li
vidas Niko kaj li kuras al la granda
frato.
„Fi!" li diras, „fi! Vi estas fiknabo! Vi.
jes, vi batis sur la capelo! Mi kaptos viN!"
Kaj la malgranda sinjore kuras al la gran
da frato. La granda frato tarnen ne kuras
for. Li atendas kaj li diras al Karlo: „Jes,
mi estis malbona por vi. Mi batis sur la
capelo, sed vi ne plu ploru! Ni ludu kune!"
Kaj kioN faras la mangranda knabo? Li
promenas kun Niko al la du objektoj. Ili
kusas ankoraü sur la herbo. Li kaptas ilin
kaj iras al la domo. Apud la pordo ili vidas
mangranck'N caroN. Karlo ofte veturas per
gi kaj li diras al Niko: „Ni ludu per la
caro!"
Taalregels.
Hier volgt het beloofde recept. Kunt u
de voorzetsels herkennen? Goed zo!
Als voorbeeld om in te vullen nemen we
de volgende zin:
La grand- knab- batas la malbon- hund-
per dik- baston-.
Hoe de zin ook mag luiden, doe steeds als
volgt en steeds in dezelfde volgorde.
1. Zoek het werkwoord! In Esp. is dat
heel wat eenvoudiger dan in het Neder
lands, want het eindigt altijd op as, is of os.
In bovenstaande zin is het dus: Batas.
2. Vraag nu. KIU BATAS? of KIO
BATAS?
Als u met aandacht de zin overleest, zult
u zeker het antwoord vinden. Dat is: La
granda knabo.
3. Bij punt 1 vonden we batas.
Bij punt 2 vonden we: la granda knabo.
Samengevoegd tot één zinnetje wordt dit:
La granda knabo batas.
4. Dit stukje uit de zin noemen we de
Kern en we onthouden, dat we in de
kern nooit een letter -n- invullen.
We weten dus heel zeker, dat we moe
ten schrijven: la granda knabo en niet:
la grandaN knaboN.
5. Bekijken we bovenstaande zin nu ver
der, dan vinden we daarin nog gemakke
lijk twee aparte stukjes. Dat zijn:
1. la malbon- hund-
2. per dik- baston-
Deze aparte stukjes heten bepalingen.
6. Van deze twee stukjes heeft het eer
ste geen voorzetsel, want -la- hebben we
in de eerste les al leren kennen als een
lidwoord en we vinden het ook niet als
voorzetsel in het tabelletje van de vorige
les. Daar staat het wel achter het voor
zetsel.
We «rijgen dus:
1. La malbon- hund- is een bepaling
zonder voorzetsel.
2. per dik- baston- is een bepaling met
een voorzetsel.
7. Nu volgen we taalregel 18 uit de vierde
les, waarin staat, dat bepalingen zonder
voorzetsel een -n- krijgen en we zien dan
onmiddellijk, dat bepaling 1 moet luiden:
la malbonaN hundoN
en dat bepaling 2, die al een voorzetsel
heeft, niet bovendien ook nog een -n- mag
hebben en dat we dus moeten schrijven:
Per dika bastono.
In onze lesjes maken we er voorlopig
een hoofdletter van, omdat dit het herken
nen gemakkelijker maakt en dat geldt
voorat voor woordjes als mi, li, vi, gi, enz.
Die veranderen dan in miN, liN. viN, giN,
enz.
Bij de oefeningen zetten we voor elke
zin, waarin die -n- moet verschijnen een
(X), waardoor we u verplichten de zin
uiteen te rafelen.
Vertaling.
Wat ziet de moeder? Wat valt op de
grond? De wandelstok? De koffer? Ja,
beide vallen op de grond. De ogen van het
jongetje, de neus en de oren verdwijnen in
de hoed. De jongen kan niet zien, hij kan
niet horen en de twee armen gaan naar de
hoed. Hij trekt en trekt, maar het ding
blijft op het hoofd. De handen werken
met kracht. Wie schreeuwt, wie huilt?
Twee mensen in de tuin kijken. Niko
staat opnieuw achter de boom en hij kijkt
naar de kleine broer. Ook de moeder op
de bank' kijkt naar het jongetje. Nu zit ze
niet meer. Ze staat en haast zich (spoedt
zich) naar de jongen. De overjas valt op
de grond, maar dat ziet ze niet. Ze ziet
slechts de kleine jongen met de hoge hoed
over de ogen en ze snelt hem te hulp. Met
een krachtige beweging trekt Karei de
hoed (weg) van het hoofd.
Hij schreeuwt niet meer. Hij huilt niet
meer. Hij kijkt! Naar de bloemen, naar de
bloembedden, naar de bomen. En wat ziet
hij achter een dikke boom? Hij ziet een
jongen! Hij ziet Niko en hij rent naar de
grote hroer.
„Foei!" zegt hij, „foei! Je bent een (en
als Karei nu niet een heel net jongetje is
geweest, heeft hij gezegd: rotjong)! Jij, ja,
jij hebt op de hoed geslagen. Ik zal je wel
pakken!" En de kleine heer rent naar de
grote broer. De grote broer holt echter niet
weg. Hij wacht en zegt tegen Karei: „Ja,
ik ben slecht voor je geweest. Ik heb op
de hoed geslagen, maar huil nu maar niet
meer. Laten we samen spelen!"
En wat doet de kleine jongen? Hij wandelt
met Niko naar de twee dingen. Ze liggen
nog op het gras. Hij pakt ze en gaat naar
het huis. Bij de deur zien ze een kleine
kar. Karei rijdt er vaak mee en hij zegt
tegen Niko: Laten we met de kar spelen!"
Oefeningen:
Deze week met eigen woorden een
verhaal over Karlo kaj Niko inzen
den. Met het oog op de correctie mag het
niet groter zijn dan een blaadje uit een
schriP, aan één kant beschreven. Een ver
geten ennetje rekenen we niet als fout,
maar een goed geplaatst ennetje waar
deren we dubbel. De tien beste inzendingen
belonen we met een Esp. boekje.
tweede plaats samenwerking tussen coö
peratief werkende organisaties en leden
van het instituut te bevorderen. Daartoe
behoort o.a. het organiseren van cursus
sen voor boeren en tuinders, het houden
van lezingen, uitgeven van brochures en
een maandblad, het onderhouden van con
tacten met land- en tuinbouwonderwijs,
het beleggen van coöperatiedagen, en der
gelijke.
Voorts zal men zich bezighouden met
het oprichten van nieuwe coöperaties. Het
werk van het instituut wordt in de pro
vincies gesteund door werkgroepen voor
landbouwcoöperatie.
Om iets van de coöperatieve activiteit
in het werkgebied van het instituut te il
lustreren werd een rondgang gemaakt
door de Coöperatieve Suikerfabriek en
Raffinaderij G. A. te Puttershoek. De to
tale Nederlandse suikerproduktie zal dit
jaar net in de landelijke behoefte voor
zien. Die bedraagt 460.000 ton. Vorig jaar
was men daar 70.000 ton boven.
Er staat ook tegenover, dat de zon ge
zorgd heeft voor een hoog suikergehalte
in de bieten dit jaar, nl. twintig percent
gemiddeld (meestal is het ongeveer acht
tien percent). De uitzaai van de bieten
was dit jaar uitzonderlijk groot: 93.000 ha.
Geref. Kerken
Beroepen te Brouwershaven (tevens als
evang.pred.) C. de Ruyter te Wemeldinge.
Beroepen te Bovensmilde J. N. Nam-
mensma te Roodeschool te Dirkshorn
H. Kremer, kand. te Eén (Dr.) te Dom
burgWestkapelle F. L. van der Bom,
kand. te Amsterdam.
Geref. Kerken (Vrijgemaakt)
Aangenomen naar Leerdam als miss.-
pred. voor Nieuw-Guinea C. A. Versluis,
kand. te Nieuw-Lekkerland.
Beroepen te Armadale (West-Australië)
K. Bruning te Rijnsburg.
Chr. Geref. Kerken
Beroepen te Westzaan P. op den Velde
te Hilversum.
Bedankt voor Zaamslag J. C. van Ra-
venswaay te Scheveningen.
Ned. Herv. Kerk
Beroepen te 's-Heer Arendskerke D. J.
Baars, voorheen zendingspredikant te
Velp te Marken (toez.) E. F. Verbaas,
vicaris te Delft.
Beroepbaarstelling De heer J. B. Eel-
derink. vicaris, Dorpsstraat 2, Surhuizum
(Fr.), is beroepbaar.
Advertentie
AAAAAAAAAAAAA
•X
•X
•X
•X
•X
•X
•X
•X
•X
•X
•X
Die is leukNee, dit is aar
digKijk deze eensOf wat
zeg Je van dit patroonHier
is een beeldige kleurStapel
na stapel brengt onthullingen
als n met uw jongen of meisje
„op snuffel" bent naar een
vest of pullover
Ze zijn er in de nieuwste tinten,
met V-hals, met rol-kraag.
Jeugd tot 14 jaar slaagt bij Borst
met fleurige warmte, grager
gedragen. En weet u, het is
..ondanks alles"zo betaalbaar bij
Baby- en kinderkleding
Anegang: 19 - Telefoon 21413
Er wordt nog steeds gezocht naar het
Engelse Hunter-jachtvliegtuig, dat sinds
woensdagmiddag vermist wordt boven de
Waddenzee. De nasporingen naar de her
komst van noodsignalen van een reddings
vlot, die gisternacht zouden zijn opgevan
gen, hebben geen resultaat opgeleverd.
Het onderzoek, dat wordt geleid van de
Engelse vliegbasis bij München Gladbach
uit, is geconcentreerd op de Duitse Bocht.
Een woordvoerder van de R.A.F. te
München Gladbach deelde mee dat 20
vliegtuigen en verscheidene schepen wa
ren ingezet Duitse, Nederlandse en En
gelse om de vermiste jager te zoeken.
De naspeuringen zijn vannacht voortge
zet.
