Critiek van mr. Burger op
het kabinet-De Quay
Adenauer naar Londen voor
bezoek van drie dagen
een
HET WEER
Londen en Bonn verlangen
schoonschip te maken
Olympische Spelen 1960
op het t.v.-scherm
Y.V.D. „commissie
voor werknemers-
belangen"
Radiocontact met
de Loenik III
verbroken
éeè MORRIS 'êefore you êuy/
Twee overweg-ongelukken
in Texas: 12 doden
de échte eierbeschuit
Zwakke wind
In de krant van heden:
Ook in Nederland?
Congres van de Partij van de Arbeid
Nieuzv beginselprogramma goedgekeurd
Het woord is aan
Paus kondigt benoeming
van 8 kardinalen aan
Botsing met meteoriet?
Herstel van diplomatieke
relaties Londen-Cairo?
74e JAARGANG No 110 MAANDAG 16 NOVEMBER 1959
304e JAARGANG No 262
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295 TT iT^X II 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie. I WX O I 1 I Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. HeÜigland 10. Tel. 15295. Bij- I I J I J I I 111 I Jy. J I J I I Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, TeL 57755 - XXX M J X fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Hootdredacteur: Simon Koster
Adj. Hootdredacteur: Jos L. Lodewijks UUlxtlOlilti H A AKLL M O U H E COURANT Directie: P. VV. Peereboom en A. D. Huijsman
De voorzitter van de Maatschappij tot
Nut van 't Algemeen biedt de Koningin
de eerste jubileumpenning aan. Links
de commissaris der Koningin in de
provincie Noordholland, dr. M. J.
Prinsen.
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439
IEIDSESTRAAT <BU KONINGSPIEINJ AMSTERDAM TEL 223596
FALCON WOLLEN TWEEDJASSEN
HOUSTON (AFP) Bij twee verkeers
ongelukken in Texas zijn zaterdagavond
12 mensen om het leven gekomen. Bij
Houston sleurde een trein een vrachtauto
800 meter mee. In de vrachtauto zaten zes
kinderen en twee volwassenen, die allen
om het leven kwamen.
Bij Sudan reed een goederentrein op een
auto in, waarin vier personen zaten. Drie
waren op slag gedood en de vierde over
leed bij aankomst in het ziekenhuis.
(Van onze correspondenten)
De 83-jarige Adenauer zal van morgen
tot en met donderdag een bezoek aan
Groot-Brittannië brengen teneinde
schoon schip te maken. De vuile was,
welke nu al geruime tijd tussen Bonn
en Londen hangt, en die de Brits-West-
duitse verhoudingen vertroebelt, wil
men opruimen. Officiéél zou de Brits-
Westduitse tegenstelling bestaan sedert
de Britse premier Macmillan in februari
vrij plotseling naar Moskou reisde om
met zijn Russische collega Kroesjtsjev
over de kwestie-Berlijn en een beperkte
gecontroleerde ontwapening in Midden-
Europa te spreken.
In feite kan men evenwel zeggen, dat
er drie problemen zijn, waarvan er één uit
de jaren 1954-1955 dateert en de beide
andere sedert 1956-1958 bestaan:
1. Sedert februari verdacht Bonn de
Britse regering ervan een topconferentie
op korte termijn te willen beleggen op
kosten van West-Duitsland. De termjjn-
kwestie is door De Gaulle's handelwijze
al geruime tijd geen kwestie meer tussen
Adenauer en Macmillan. Een koele be
jegening van Adenauer te Londen zou de
positie van De Gaulle bepaald versterken,
wat eerder Macmillan dan Adenauer zou
Isoleren, aldus de overwegingen te Bonn.
2. Over de Europese Economische Ge
meenschap zullen beide staatslieden wel
geen stap nader tot elkaar komen, ook al
verklaarde Adenauer in een vraaggesprek
met de Londense Sunday Times, dat de
E.E.G. niet tegen Groot-Brittannië is ge
richt en de NAVO niet zal splijten te
Londen lijkt men niet bereid te zijn de
constructieve zijde van de E.E.G. voor het
volle pond te erkennen.
3. De algemene Westduits-Britse ver
houding sedert 1954 wordt gekenmerkt
door bittere persaanvallen van uit Londen
op Adenauer, door scherpe woorden van
de bondskanselier over de Britse bedoe
lingen en door een bijzonder groot wan
trouwen over en weer.
Het begon met de kwestie van de kosten
voor de legering van de Britse troepen in
West-Duitsland en wat later was er leed
vermaak te Bonn over de Britse blunder
in het Suez-avontuur. Te Bonn zag men
de Britse isolatie-politiek tegen de Euro
pese integratie met lede ogen aan en werd
men dodelijk bevreesd voor de al te
grootse Britse „disengangement"-plannen.
die West-Duitsland wel eens zouden kun
nen isoleren. Te Londen zag men, zoals
de Frankfurter Allgemeine Zeitung dezer
dagen schreef het „Wilhelminische"
beeld van een Britse anti-Duitse politiek
uit het stof halen. Kortom, er spookten
tussen Bonn en Londen een reeks politieke
gestalten en gedachten, die wantrouwen
en wrijvingen veroorzaakten. Er ontstond
weer, aldus bovengenoemd blad, het
Boerenoorlog-complex van rond de eeuw
wisseling.
Men verwacht te Bonn dat deze slechte
verhouding deze week uit de wereld zal
worden geholpen. Een bezoek van Ade
nauer aan Churchill kan eveneens dienen
om de publieke opinie wat milder te stem
men. Overigens valt het te betwijfelen of
in het bijzonder de Britse publieke opinie
volledig over stag zal gaan. Een autori-
Advertentie
.ifoid Bolletje'"
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking en op
de meeste plaatsen droog weer
In de nacht en ochtend plaatse
lijk mist. Overwegend zwakke
wind. Dezelfde temperaturen
als vandaag of iets lagere.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
taire, uiterlijk kil aandoende politicus als
Over zijn critiek op de Britse pers zei
Adenauer het diep te betreuren dat er
wrijving is ontstaan tussen een deel van
de Britse pers en de Bondsrepubliek. Hij
maakt zich hierover bezorgd, vooral we
gens de reacties in de Westduitse pers.
Adenauer stelt echter met voldoening vast
dat de haatcampagne van Britse zijde de
laatste tijd is gestaakt.
Adenauer is er vast van overtuigd, dat
Groot-Brittannië en West-Duitsland moe
ten samenwerken. Wij leven in een periode
van grote spanning. Langdurige en uit
gebreide onderhandelingen zijn nodig om
een oplossing te vinden, welke ontspan
ning zal teweeg brengen. Indien onze beide
landen in deze periode van ernstige dis
cussie een succesrijke rol willen spelen,
moeten zij vriendschappelijke betrek
kingen onderhouden en in een geest van
eensgezindheid samenwerken. Adenauer
zeide dat hij het op dit punt eens is met
Macmillan.
Adenauer heeft het Westduitse publiek
en in het bijzonder de Westduitse pers ver
zocht een groot geduld te willen oefenen
en met de grootste omzichtigheid te schrij
ven. Niet alleen is een diep inzicht in de
eigen positie nodig, maar een even diep
inzicht in de positie van andere landen,
indien men zo billijk mogelijk wil zijn.
Adenauer verzoekt daarom de Britse pers
evenzeer geduld en lankmoedigheid te
tonen „ten opzichte van ons".
Adenauer zal het Britse nubliek heel moei
lijk tot geestdrift kunnen brengen..,..
Oud-president Heuss was daartoe niet eehs
in staat.
In zijn onderhoud met de Sunday Times
heeft Adenauer verklaard dat hij een top
conferentie verwelkomt en dat hij de
kwestie van gecontroleerde algemene ont
wapening als eerste punt van de agenda
voor een topgesprek wenst omdat dit
vraagstuk van beslissend belang is. Om
succes aan de top te bereiken is kalme en
zorgvuldige voorbereiding nodig. De weste
lijke mogendheden dienen volledige een
heid en overeenstemming te bereiken voor
het topgesprek. Hiervoor is tijd nodig.
Adenauer neemt aan dat het bezoek van
de Britse minister van Buitenlandse Zaken
Selwyn Lloyd aan Parijs meegewerkt heeft
aan de oplossing van de kwestie van het
tijdstip van het topgesprek. Inzake Ber
lijn zei Adenauer dankbaar te zijn dat de
Verenigde Staten, Groot-Brittannië en
Frankrijk stevig op hun rechten en plich
ten staan, zoals die bij verdrag zijn vast
gelegd.
Adenauer onderstreepte verder dat het
Westen door de E.E.G. politieke eenheid
wil bereiken omdat dit de enige manier
is waarop de druk van het oosten kan
worden weerstaan. Deze politieke kant
van de zaak is het richtsnoer voor de
Westduitse regering. Adenauer is ervan
overtuigd dat ook de andere deelgenoten
in de E.E.G. er zo over denken.
Met nadruk komt Adenauer op tegen de
bewering dat de E.E.G. economisch tegen
Groot-Brittannië of andere landen zou zijn
gericht. De bondsregering heeft zich altijd
laten leiden door de resolutie van het ver
drag vah Rome, waarin uitdrukkelijk
wordt verklaard dat de E.E.G. zich niet
van de buitenwereld wenst af te sluiten
Adenauer zou graag de totstandkomme
zien van een binding van „de zes" van de
E.E.G. met „de zeven", en de Verenigde
Staten.
pag
Weerrapporten 1 - -
Economisch nieuws2
Toch is het zo -
Van Das. tot Das
Op de Praatstoel 3
Horen en Zien 4
Feuilleton 4
Agenda van Haarlem 4
Kunst 4, -5
Uit stad en omgeving 6, 7, 9
Beurs 6
Sport H> f2, 13
DIT NTTMMER BESTAAT UIT
VEERTIEN PAGINA'S'.
De RAI (de Italiaanse omroepmaat-
maatsehappij) heeft het voornemen om
tijdens de Olympische Zomerspelen in
Rome in 1960 een speciaal televisiepro
gramma te verzorgen voor 15 Europese
landen. De uitzendingen zullen geheel aan
de Spelen gewijd zjjn en de Italiaanse te
levisiekijkers zullen via hun nationaal net
alleen de hoogtepunten te zien krijgen.
De programma's worden in Eurovisie-
verband uitgezonden in Groot-Brittannic,
Frankrijk, West-Duitsland, Nederland.
België, Zwitserland, Oostenrijk, Denemar
ken. Zweden en Monaco. De mogelijkheid
bestaat, dat ook Spanje en Finland in het
netwerk worden opgenomen. Aangezien
Helsinki in verbinding staat met Lenin
grad, zouden er in dit geval geen technische
moeilijkheden zijn voor een uitzending
naar Rusland.
Bejubeld door ontelbare Amsterdamse
kinderen heeft Sint Nicolaas, vergezeld
door een leger van zwarte pieten en
geëscorteerd door tientallen praal
wagens, zaterdagmiddag zijn joyeuze
entree in de hoofdstad gemaakt. Men
ziet hem hier aan het begin van het
Damrak. Twee Pieten uit het gevolg
beoefenden vlijtig de acrobatiek.
Op de laatste dag van het P. v.d. A.-con-
gres heeft mr. \J. A. W. Burger, voorzit
ter van de Tweede Kamerfractie, gespro
ken over „Het politieke beeld". Hij zei,
dat de Partij van de Arbeid, na uit de re
gering gedrongen te zijn, als partij met
de oppositiepositie tegenover het kabinet-
De Quay gebaat is. De Partij van de Ar
beid kan geen verantwoordelijkheid dra
gen voor het beleid, dat resulteert in een
combinatie, waarin zij minderheid is.
„Het is altijd de minderheid, die om recht
en om zekerheid roept en het is dat wat de
meerderheid, met name de confessionele
partijen, ons weigeren. Iedere politicus
wist, dat 11 december 1958 de weigering
betekende om met de Partij van de Ar
beid te regeren, omdat de Partij van de
Arbeid niet voornemens was ter wille van
ministerszetels de rechtmatige belangen
van de grote massa achter te stellen bij
die van de huiseigenaren en het grootka
pitaal". Mr. Burger wilde nadrukkelijk
vaststellen „dat het huidige kabinet, dat
het ene echec na het andere lijdt, geen on
vermijdelijke noodzakelijkheid was, maar
het resultaat van confessionele machts
wil. Het zou een misverstand zijn te me
nen, dat dit kabinet alleen maar op het
stuk van het sociaal-economisch en fi
nancieel beleid de zaken uit de hand laat
lopen. Het faalt evenzeer op het punt van
de publieke moraal en van het buitenland
se beleid", zei hij.
Spanje
Toen mr. Burger sprak over de kwestie
Spanje in de NAVO, onderbrak de par
tijvoorzitter hem en legde het congres
een resolutie voor, waarin het congres ver
klaart, dat in de ter verdediging van de
vrijheid noodzakelijke Noordatlantische
Verdragsorganisatie Franco-Spanje nim
mer behoort te worden opgenomen. Voorts
spreekt het congres zijn verbazing en te
leurstelling uit over het voorgenomen be
zoek van de president Eisenhower aan
Franco, daar hieruit ongerustheid ten aan
zien van de NAVO ontstaat, omdat de
principiële grondslagen van deze organi
satie dreigen te worden aangetast".
Deze resolutie werd aangenomen.
Beginselprogramma
Het congres nam met 6 stemmen tegen
het beginsel programma 1959 aan. In de
aanhef daarvan staat: „De Partij van de
Arbeid voert de politieke strijd tot verwer
kelijking van t' democratisch socialisme.
Zij wordt gedreven door het verlangen
naar geestelijke vrijheid, gerechtigheid,
welvaart en wereldvrede. Zij staat open
voor allen die deze politieke strijd ge
meenschappelijk willen voeren, hoezeer
zij in levens- en geloofsovertuiging mo
gen verschillen".
De partij verstaat onder democratisch
socialisme, aldus artikel 1: Een samenle
ving doordrongen van eerbiediging van de
medemens, waarin de vrijheid gebonden
is aan gerechtigheid en maatschappelijke
ordening dienstbaar is aan het welzijn van
enkeling en gemeenschap; een staatkun
dig bestel dai uitdrukking is van een be
sluitvaardige en strijdbare democratie
waarin de staat onderworpen is aan het
recht, en de burgers actief betrokken zijn
bij het bestuui van de gemeenschap; een
sociaal economische orde zonder klassen
tegenstellingen, waarin de gemeenschap
verantwoordelijk is voor planmatige lei
ding der produktie, waarin de beschik
kingsmacht der produktiemiddelen onder
geschikt is aan het welzijn der gemeen
schap, waarin persoonlijke initiatieven
worden bevorderd, gelijke kansen op ont
plooiing bestaan voor een ieder, aan so
ciaal zwakken bijstand is verzekerd, een
rechtsorde van de arbeid de positie der
werkenden in bedrijf en maatschappij
waarborgt, en een rechtvaardige verde-
li: .1 van de welvaart bestaat; een cultuur
leven, waarin de scheppende krachten
zich in vrijheid kunnen ontplooien, allen
toegang hebben tot de rijkdommen der
cultuur, gemeenschapsorganen mede ver
antwoordelijkheid dragen voor het bevor
deren en verbreiden van cultuur en eigen
verantwoordelijkheid kan worden beleefd
in alle vormen van gemeenschapsleven;
een internationale samenleving, waarin
de menselijke solidariteit gestalte krijgt
in een rechtsorde, die vrijheid, gerechtig
heid en vrede voor alle volken en rassen
waarborgt.
Zaterdag heeft de algemeen secretaris
van de Volkspartij voor Vrijheid en Demo
cratie, de heer D. W. Dettmeijer, in Den
Haag een vaste commissie van de V.V.D.
voor werknemersbelangen geïnstalleerd.
De heer Dettmeijer zei namens het hoofd
bestuur van de V.V.D., dat de instelling
van deze vaste commissie voor werkne
mersbelangen geschiedt teneinde mede na
te gaan, of de oprichting van een verbond
van werknemers op basis van de positie
van de werknemer in het staatkundig be
stel op liberale grondslag gewenst is en
zo ja, of deze oprichting dan verwezen
lijkt zou kunnen worden. Hij wees erop dat
van de werknemers in ons land veertig
percent door de vakbonden vertegenwoor
digd wordt. De commissie kan zich, indien
zij dat wenselijk acht, nog met een be
paald aantal leden uitbreiden.
De voorzitter van de commissie, de heer
J. C. Corver uit Heemstede, lid van de
Tweede Kamer voor de V.V.D., zei, dat
in de V.V.D. en daarbuiten de instelling
van deze commissie met grote belangstel
ling wordt gadegeslagen. De commissie
wacht een moeilijke taak. Zij zal haar ar
beid met voortvarendheid verrichten en
van de haar gegeven mogelijkheid, zich op
zo breed mogelijk terrein te oriënteren,
gaarne gebruik maken. Leden van de com
missie zijn, behalve voorzitter J. C. Cor
ver, mr. D. Sorgdrager te Arnhem, mej.
J. T. Olivier te Den Haag, mej. M. C. J.
Pippel te Den Haag, P. R. van der Velde
te Bolsward en J. Schelfhorst te Almelo.
Mej. mr. A. Ohr, te Den Haag fcal 't secre
tariaat waarnemen.
Wilhelm Busch:
Als men jong is, ziet men het grote
geluk in de verte naderen. Is men
ouder geworden, dan kijkt men het op
de rug, terwijl het verdwijnt. Toen het
er was, wist men het niet....
LONDEN (UPI) Rusland heeft zijn
radio-contact met zijn maanraket Loenik
III, die de foto's van de achterkant van
de maan maakte, verloren. De president
van de astronomische raad van de Sovjet
academie van wetenschappen, Leonid Se-
dov, zei dat waarschijnlijk een meteoriet
met de raket in botsing is gekomen. Se-
dovs onthullingen in de Pravda werden
door het Russische persbureau Tass over
genomen.
Sedov zei, dat het verbreken van het
radiocontact verklaard kon worden voor
verscheidene oorzaken. De mogelijkheid
is niet uitgesloten dat de Loenik in bot
sing kwam met een meteoriet
VATICAAN (Reuter) Paus Joannes
XXIII heeft hedenmiddag de benoeming
van acht kardinalen aangekondigd op een
daartoe te beleggen consistorie op 14 de
cember. De Paus wil het thans 71 leden
tellende college van kardinalen met acht
aanvullen. In december vorig jaar bracht
hij het aantal leden van het college, waar
van het maximum gedurende vier eeuwen
zeventig was geweest op vijfenzeventig.
De nieuw te benoemen kardinalen zijn
volgens Reuter: mgr. A. J. Munch, nuntius
in Duitsland; mgr. W. T. Heard, aartsbis
schop van Edinburgh; mgr. A. Meyer,
aartsbisschop van Chicago; mgr. P. Marella,
nuntius in Frankrijk; mgr. G. Testa, nun
tius in Zwitserland; mgr. F. Moran, secre
taris van het opperste tribunaal van de
apostolische signatuur; pater Agostino Bea,
biechtvader van wijlen Paus Pius de XII;
pater Arcadio Larraona, secretaris van de
Vaticaanse congregatie voor de religieuze
orden.
(UPI) Het zijn twee Amerikanen, een
Engelsman, een Duitser, een Spanjaard en
drie Italianen, die tot kardinaal werden
benoemd. Het heilig college zal met inbe
grip van deze benoemingen 31 Italianen
en 48 niet-Italianen omvatten. De Ameri
kaanse vertegenwoordiging is van vier op
zes gebracht, de Spaanse op vijf, de Duitse
op vier en de Britse op twee. Het aantal
Italianen in het college is van 28 tot 31
gestegen.
Na het geheim consistorie op 14 decem
ber, waarop de Paus de namen van de
nieuwe kardinalen officieel zal meedelen,
zal tijdens een openbare plechtigheid in
de Sint Pietersbasiliek de rode hoed aan
de nieuwbenoemden worden overhandigd.
Dit openbare consistorie wordt gewoonlijk
op de eerstvolgende donderdag gehouden
dus dat zou in dit geval 17 december zijn.
(AFP) De Franse kardinaal Eugène
Tisserant, deken van het college van kardi
nalen is afgetreden als secretaris van de
Vaticaanse congregatie voor de Oosterse
kerk. Hij wordt als zodanig opgevolgd door
kardiaal Amleto Cicognani, die 25 jaar
apostolisch delegaat in de Verenigde Sta
ten van Amerika is geweest en vorig jaar
kardinaal werd.
CAIRO (Reuter) Een woordvoerder
van het ministerie van Buitenlandse Za
ken van de Verenigde Arabische Repu
bliek heeft verklaard, dat er besprekingen
gaande zijn over hervatting van de betrek
kingen met Groot-Brittannië, die naar
men verwacht tegen het einde van dit
jaar hersteld zullen zijn.