Groot-Brittannië wil woordje
in Westeuropa meespreken
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Free and Easy
Cubanen zouden het vliegtuig
gestolen hebben
r
Elizabeth
Adenauer in Parijs
Kernwapens aangeboden voor een
gezamenlijke luchtmacht
LEES VOORAL
TIPS VAN DE ORIËNT
Ewiin Tlirniiiiis ELEGANTE TASSEN EN BYOtlX
&WM0RRIS"before you (haf!
ACTIE „STILLE ARMEN
1959
f 4412,90
Compromis bereikt
in Kongo
BECKERIN6 handschoenen
euusen,
e
74e JAARGANG No 123
DINSDAG 1 DECEMBER 1959
Overwegend droog
HET GESCHIL MET VENEZUELA
PROF. JAN WIEGERS
OVERLEDEN
J*
hi de krant van heden:
pag-
Het woord is aan
Als wassen
niet meer helpt
Crote Houtstraat 93, Haarlem. Tel 15295
(J lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij-
lantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
\dj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
3 u 4 e JAARGANG No 2 7 5
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
PARIJS (Reuter) De Assemblee
van de Westeuropese Unie is maandag
te Parijs bijeengekomen om onder meer
te spreken over een nauwer en doei
matiger politiek overleg tussen de zes
en Groot-Brittannië.
Op de zitting die vier dagen duurt,
spreken parlementsleden uit de zeven
leden-landen Groot-Brittannië, Frank
rijk, de Duitse Bondsrepubliek, Italië,
Nederland, België en Luxemburg over
Europese veiligheidsproblemen. Zij
dringen aan op geregeld overleg op
ministersniveau en op vorming van een
gemeenschappelijke Europese „stra
tegische kernstrijdmacht".
De twee volgende ontwerpresoluties zijn
bü de Assemblee ingediend:
1. Benoeming van een secretaris-gene
raal van de W.E.U., die een vooraanstaan
de Westeuropese politicus zou zijn, naar
het voorbeeld van de NAVO.
Voorts het houden van periodieke bij
eenkomsten door de W.E.U.-ministers voor
onderling overleg.
2. Het scheppen van een gemeenschappe
lijke Europese strategische macht, met
kernwapens uitgerust, die een afschrik
wekkende uitwerking zou moeten hebben
op een eventuele aanvaller.
Het socialistische Lagerhuislid Mulley
zal vandaag voorstellen de met kernwa
pens uitgeruste Britse luchtmacht ook ter
beschikking te stellen van de andere UNO-
leden door aan de ontwerpresolutie toe te
voegen: „de voorgestelde gemeenschap
pelijke, met kernwapens uitgeruste lucht
macht, zal een aanvulling vormen van de
Amerikaanse strategische luchtmacht".
Een aanbeveling hiertoe is reeds gedaan
door de defensiecommissie van de W.E.U.
Het verluidde in de wandelgangen van
het Palais Iéna dat de Britse regering be
reid is gevolg te geven aan hetgeen Mul
ley zal voorstellen, mits tevens voorzien
wordt in verzekeringen voor een doelma
tige politieke samenwerking tussen de
PARIJS (UPI) De Westduitse bonds
kanselier, diens woordvoerder, en de West
duitse minister van' Buitenlandse Zaken,
zijn vanochtend om kwart over tien op 't
vliegveld Orly aangekomen. Dr. Adenauer
rengt een tweedaags bezoek aan president
De Gaulle en premier Debré, met wie hij
en minister Von Brentano uitgebreide be
sprekingen zullen voeren. (Zie verder
pagina 9).
W.E.U.-staten en een „in de praktijk re
delijk werkende economische overeen
komst" tot stand komt tussen de zes van
de Europese Economische Gemeenschap
en de zeven van de Kleine Vrijhandels
zone.
In de wandelgangen meende men dat
Groot-Brittannië poogt het Westeuropese
politieke leiderschap in handen te leggen
van de W.E.U., om te voorkomen dat het
in handen zou komen van de E.E.G., waar
het buiten staat. Verder werd opgemerkt
dat Groot-Brittannië gaarne zou zien dat
de secretaris-generaal, van wie de benoe
ming is voorgesteld, een Brit zou zijn.
Franse achterdocht
De Franse Assemblee-leden staan met
enig voorbehoud tegenover het Britse
voorstel tot instelling van een gemeen
schappelijke Europese strategische lucht
macht, waarvan de met kernwapens uit
geruste Britse vliegtuigen deel zouden
uitmaken.
Ex-premier Pflimlin van de M.R.P.
merkte op: „Indien dit voorstel ten doel
heeft het Franse voornemen om een kern
bom tot ontploffing te brengen, te door
kruisen, is het bij voorbaat tot mislukking
gedoemd". In feite was een dergelijke
suggestie in de oorspronkelijke tekst van
de ontwerpresolutie vermeld. Zij is later
echter geschrapt.
„Six-appeal"
De Britse minister van staat voor Bui
tenlandse Zaken Profumo heeft maandag
op de bijeenkomst gezegd: „Toen de
W.E.U. werd opgericht waren wij voor
nemens de Europese landen nader tot el
kaar te brengen. Nu zijn wij van plan
nader tot Europa te komen". Hij zei te
hopen dat het voorgenomen driemaande
lijkse overleg van de ministers van Bui
tenlandse Zaken van de E.E.G. gevolgd
zal worden door een vergadering van de
W. E. U.-raad op ministerieel niveau
Advertentie
in de rubriek Kleine Zaken-annonces
Verwachting tot morgenavond:
Overwegend droog weer met in
de nacht en ochtend op vele
plaatsen mist of lage wolken,
maar later ook opklaringen.
Zwakke tot matige wind uit
oostelijke richtingen. Weinig
verandering in temperatuur.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Maandagavond arriveerde in Amster
dam de Amerikaanse artiesten, die op
8 december in Carré in Amsterdam de
wereldpremière zullen geven van de
negeropera „Free and easy". De foto
toont Irene Williams, die de hoofdrol
vervult van Delia., de elegantste
vrouw van de negergemeenschap aan
de oevers van de Mississippi, en diri
gent Quincy Jones, die de arrange
menten van dit „blues-drama" van
componist Harold Arlen verzorgde.
„Wij willen geen club van zeven stichten
tegenover de zes, maar wij willen dat de
zeven „six-appeal" hebben, zei hij. Als de
ontwikkeling van de gemeenschappen der
zes zou leiden tot economische verdeeld
heid in Europa, in een handelsoorlog tus
sen twee groepen, dan kan men niet ver
wachten dat de politieke en militaire sa
menwerking in West-Europa zal blijven
voortbestaan, aldus Profumo.
(AFP) De Nederlandse staatssecre
taris van Buitenlandse Zaken, mr. H. R.
van Houten, verklaarde dat de liberale
politiek van de E.E.G., de wens van de
„zeven" der kleine vrijhandelszone tot
het openen van onderhandelingen en de
beslissingen, die te Straatsburg door de
E.E.G.-ministers zijn genomen, aanwij
zingen vormen, die te zamen de hoop wet
tigen dat het mogelijk zal zijn een econo
mische blokvorming in Europa te vermij
den.
Ofschoon van een terugkeer van alle
Palestijnse refugé's niets komt als ge
volg van het conflict met de Arabische
landen rondom, die elk gesprek met
Israel afwijzen, wordt toch door Israel
een beperkte terugkeer van vrijwil
ligers mogelijk gemaakt. Men ziet hier
de eersten van een groep van honderd
Bedoeïenen onder toezicht van de
UNO de grens passeren.
In Willemstad op Curagao heeft de mi
nister-president van de Nederlandse An
tillen, de heer E. Jonckheer, op zijn
maandelijkse ontmoeting met de verte
genwoordigers van pers en radio, een
uitvoerige uiteenzetting gegeven van de
gebeurtenissen rond het uitwerpen van
pamfletten door twee jeugdige Cubanen
en de als gevolg daarvan ontstane ver
wikkelingen met Venezuela.
Na hun noodlanding op Aruba beweer
den de beide Cubanen, dat zij het vlieg
tuig moesten afleveren aan de domini
caanse generaal Molina en dat zij tijdens
een proefvlucht waren verdwaald.
Bij een nader verhoor, de volgende dag,
vertelden zij een ander verhaal, namelijk,
dat zij afkomstig waren uit de Verenigde
Staten en met twee Amerikanen en een
derde Cubaan in het vliegtuig, dat ge
huurd was van The Costal Air, een lucht-
taxibedrijf, van Florida naar Santa Do
mingo waren gevlogen. Kort na het op
stijgen in Florida was op een autoweg een
tussenlanding gemaakt en daar waren de
anti-Venezolaanse pamfletten, die later
per vergissing boven Curagao werden
uitgestrooid, aan boord genomen.
Van de dominicaanse republiek uit wa
ren beiden, zonder de twee Amerikanen
Op 66-jarige leeftijd is gisteravond
omstreeks half elf in de Pieter van
Foreest Kliniek te Amsterdam over
leden de kunstschilder prof. Jan Wie-
gers. Hij was veertien dagen geleden
in deze kliniek opgenomen, nadat hij
al geruime tijd tekenen van een ern
stige ziekte vertoonde
Jan Wiegers werd op 31 juli 1893 in
Oldehove (Gron.) geboren. Hij studeerde
aan de academie Minerva te Groningen en
de academies van beeldende kunsten te
Den Haag en Rotterdam. Hij werkte in
Duitsland, Zwitserland en Frankrijk als
beeldhouwer en schilder en was in 1918
mede-oprichter van de Groningse kunst
kring „De Ploeg". In 1934 vestigde hij zich
in Amsterdam, waar hij tot zijn dood ge
woond heeft. Van 1948 tot maart 1959 was
hij lid van de Raad voor de Kunst en sinds
1953 hoogleraar bij de Rijksacademie van
Beeldende Kunsten te Amsterdam. Op zijn
initiatief verscheen de „Kronink van Kunst
en Cultuur".
Nog nauwelijks twee weken geleden be
sloot de Nederlandse sectie van de Asso
ciation Internationale des Critiques d'Art
voor 1959 de Prix de la Critique aan prof.
Wiegers toe te kennen. Hij was ridder in
de orde van Oranje-Nassau en officier
d'Académie Frangaise.
Zijn stoffelijk overschot zal vrijdag om
twaalf uur op de begraafplaats Westerveld
ter aarde worden besteld.
Advertentie
SCHOONHEIDSPREPARATEN
Voor de moderne vrouw een
VERRASSEND GESCHENK.
Al deze preparaten zijn in ruime sor
tering verkrijgbaar bij
PARFUMERIE
n
Zandvoortselaan 75 Heemstede
Telefoon 56927
Ruime parkeergelegenheid
en de derde Cubaan dus, opgestegen om
Venezuela met pamfletten te „bombarde
ren". Zij hadden evenwel met slecht weer
te kampen gehad, waren de koers kwijt
geraakt en hadden Curagao voor Vene
zuela en Aruba voor Curagao aangezien.
Op grond van verklaring werden zij
door de rechter op Aruba veroordeeld tot
een geldboete en nadat deze was betaald
zou voor de Antillen het avontuur een ein
de hebben genomen, ware het niet, dat in
middels mensen uit Venezuela zich in de
zaak hadden gemengd.
Allereerst verscheen er namelijk een
militair vliegtuig, afkomstig uit Venezue
la, met een 20-tal Venezolaanse journa
listen, radio- en televisiemensen en de di
recteur politieke zaken van het kabinet
van het ministerie van Binnenlandse Za
ken van Venezuela, plus een militair, een
majoor, vermoedelijk van de Venezolaan-
ze geheime dienst. Deze heren vroegen en
kregen een onderhoud met minister Jonck
heer, aan wie zij hun bevreemding uitten
over het feit, dat beide Cubanen slechts
gestraft waren met een geldboete. Zij
meenden dat dit lankmoedig optreden in
de hand zou werken en dat de Antillen een
steunpunt voor agressie zouden worden.
Minister Jonckheer heeft de Venezo-
lanen geantwoord, dat de wetten van de
Nederlandse Antillen waren toegepast en
dat het politieapparaat er borg voor stond,
dat het met agressie van de Antillen uit
wel zou loslopen. Op dit punt heeft men in
de loop der jaren op de Nederlandse An
tillen wel enige ervaring gekregen, aldus
premier Jonckheer.
(Vervolg op pagina 7)
Advertentie
ST. NICOLAAS-GESCHENKEN
tf'
CR HOUTSTRAAT 18» HAARLEM .TELEFOON 204IS
Advertentie
barteuorisstr haarlem tel 13439
LEIDSEStRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
SUèDE HERENJASJES
Weerrapporten 1, 2
Jan Wiegers overleden1, 5
Geschil met Venezuela1, 15
Dertig jaar geleden ook
geschil met Venezuela3
Economisch nieuws2
Van Da° tot Dao3
Op de Praatstoel3
Feuilleton 4
Horen en Zien 4
Agenda van Haarlem 4
Uit stad en omgeving5, 7, 15
Beurs 7
Adenauer naar Parijs 9
Nog 4 nachtjes slapen11
Toneel en Muziek 11
Sport 13
Regering tegen volksstemming
over grenscorrecties15
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
ii
....ons, doch de daad is aan u:
Gedenkt de Stille Armen
1958
Slot
18954.50
20e.
18603.25
19e.
17633.10
18e.
15425.85
17e.
14538.10
16e.
13702.89
1
15e.
12858.65
14e.
12023.68
i
13e.
11112.43
12e.
10364.28
11e.
9982.18
10e.
9422.66
1
9e.
8667.91
8e.
8181.41
7e.
7113.56
i
6e.
6223.76
4412.90
1 5e.
4559.—
3633.15
4e.
3388.50
f 3033.65
1 3e.
2601.25
2530.50
2e.
2106.25
2021.50
Ie.
1935.—
Totaal thans bijeen:
Voor de 5de verantwoording zie pag. 3.
Het departement van Kongo in Brussel
is nog niet precies op de hoogte van de
jongste ontwikkeling van de onderhande
lingen van minister De Schrijver met de
Kongolese politieke leiders. De minister
heeft in het weekeind de grote centra van
Roeanda en Oeroendi, en de noordelijke
provincies van Kongo bezocht. Hij is gis
teravond in Leopoldstad teruggekeerd.
Het is echter wel duidelijk dat er een
compromis is gevonden tus en de stand
punten van de Belgische regering, de so
cialistische oppositie in Brussel en de
Kongolese politieke leiders die tot nu toe
weigerden mee te werken aan de aan
staande verkiezingen voor de gemeente
raden.
Het compromis ziet er als volgt uit: de
politieke leiders die medewerking wei
gerden, namelijk van de Abako-partij, de
Nationale Kongolese Beweging en een
kleine derde partij, komen naar Brussel
voor besprekingen met de regering en het
parlement.
Advertentie
hel „passende" geschenk
HAARLEM: GRQTE HOUTSTRAAT 52
Al5!
AMSTERDAf
DEN HAAG
4*
4*
4-
4*
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4*
4-
4-
4-
4»
4-
4-
Ons feest - uw feest
EXTRA reden om morgen
uw Sint Nico/aas-inkopen te
doen bij MEUWSEN, want 2
dec. is een van de dagen dat
u kans hebt op een
GRATIS KOOPDAG
ter viering van ons 75-jarig
jubileum. Verder zijn o.a. nog
als „kansdagen" aangewezen
7,8, 10,12, 14, 15, 16 en 17
dec. a.s. Trekking 21 dec. a.s.
Grijp uw kans door op een
der aangegeven dagen in een
onzer 19 zaken uw inkopen
te doen!
Bij
4*
4*
4»
4-
4*
4*
4-
4-
4-
4-
4-
4-
4*
4*
4»
4-
4*
4-
4*
4-
4-
4*
4*
4*
4*
4*
kunt u uitstekend terecht! .j.
4* 4* 4» 4» 4> 4* 4* 4* 4» 4» 4* 4* 4* 4» 4* 4»
Advertentie
voor vergeelde wol no-iron nylon
De regering van de Nederlandse Antil
len heeft zich, ter zake van het incidentje
met de twee Cubanen die uit een vlieg
tuig (bij vergissing boven Curagao) an
ti-Venezolaanse pamfletten hebben uitge
strooid, volkomen correct gedragen. On
der normale omstandigheden zou er voor
de president en de minister van Binnen
landse Zaken van Venezuela danook geen
enkele reden zijn geweest om felle, vijan
dige en zowel tegen Nederland als te
gen de Antillen gerichte verklaringen
af te leggen.
Onder normale omstandigheden. Maar
Zuidamerikaanse omstandigheden zijn
zelden „normaal", in de betekenis die wij
in West-Europa aan dat woord hechten.
En ze zijn nog veel minder vaak nor
maal (in Westeuropese zin) als het om
kwesties van nabuurpolitiek, om begrip
pen als „democratie" en „dictatuur" en
vooral als het om zulke waardevolle za
ken als olie gaat. Men mag er dus maar
niet zo simpelweg van uitgaan dat voor
de verhouding tussen Venezuela en de
Antillen dezelfde maatstaf kan worden
aangelegd als bij voorbeeld voor de ver
houding tussen Zweden en Denemarken.
In een guur klimaat leidt een vonk in de
rimboe van de politiek minder gauw tot
een bosbrand.
Maar bovendien zijn Venezolanen uiter
mate ontvlambaar bij het horen van de
namen Curagao en Aruba; men kan wel
zeggen: even ontvlambaar als de Vene
zolaanse olie die op deze twee eilanden
wordt geraffineerd. Dat is al sinds tien
tallen jaren zo. Het zal ook wel zo blijven,
zolang Venezuela voor het raffineren van
een heel groot deel en voor het verladen
van vrijwel al zijn olie aangewezen is op
die twee nietige eilandjes, die daar als
twee stenen des aanstoots vlak voor zijn
kust liggen; omdat Venezuela zelf nu een
maal geen haven bezit die ook maar bij
benadering kan worden vergeleken met
die van Curagao.
Het is niet helemaal onbegrijpelijk, dat
men zich in Venezuela wel 'ens ergert
aan de belangrijke rol die de Nederland
se Antillen spelen met betrekking tot de
Venezolaanse olie-produktie; men ver
geet daar immers zo gemakkelijk, dat die
olie-produktie zónder de haven van Cura
gao en zónder de Antilliaanse raffinade
rijen geen tiende deel van haar nu be
staande ontwikkelingskansen zou hebben
gehad. Men vergeet dit, en denkt er dan
liever aan dat het voor de nationalisti
sche trots van de Venezolanen toch wel
veel bevredigender zou zijn als de Vene
zolaanse souvereiniteit zich tot die eiland
jes voor de kust zou uitstrekken...
Op de Antillen is men zich van deze pre
caire situatie altijd bewust geweest. Men
heeft er danook steeds angstvallig ver
meden, ook maar iets te doen waaraan
de Venezolanen aanstoot zouden kunnen
nemen. Dat geldt eveneens voor het on
derhavige gevaL Maar het heeft niet mo
gen baten; de Venezolaanse regering heeft
tóch aanstoot genomen. Misschien zoals
onze bekwame ambassadeur te Caracas,
dr. H. N. Boon, met veel tact heeft ver
klaard omdat men in Venezuela vreemd
staat tegenover de rechtsregels die op de
Antillen gelden. Maar misschien ook om
dat de Venezolaanse regering in deze aan
gelegenheid best eens een stok zou willen
vinden om een hond te slaan. Op laatst
genoemde mogelijkheid is wel sterk de
nadruk komen te vallen door de uitspraak
van president Betancourt, nooit te zullen
toestaan dat de Nederlandse Antillen
„operatiebases van vijanden van het de
mocratische regime" worden. Die uit
spraak herinnert op een bijzonder on
prettige manier aan de methode van een
zekere Duitse dictator, wiens legers altijd
andere landen binnenrukten onder het
excuus dat zich in die landen „operatie
bases van vijanden van het nationaal-so-
cialistische regime" bevonden. En de uit
lating van de Venezolaanse minister van
Binnenlandse Zaken over de „gebiedende
noodzaak", nu ook maar meteen „de res
ten van het koloniale systeem in Ameri
ka" op te ruimen, is precies even leugen
achtig als eertijds het Hitleriaanse betoog
dat „de resten van de Joodse wereldheer
schappij" moesten worden opgeruimd!
Helemaal mis was Betancourt's blijk
baar als dreigement bedoelde opmerking
dat „de Nederlandse regering niet
moet vergeten dat men op Curagao en Aru
ba Venezolaanse olie raffineert". De pre
sident had deze opmerking beter tot zijn
eigen volk kunnen richten, om dit daar
mee tot matiging te bewegen en tot het
inzicht te brengen dat de Antillen juist
door het raffineren (en verladen!) van
die olie een ook voor Venezuela zelf uiterst
waardevolle taak vervullen.
Tenzij de president er op uit was, om
redenen van minder vredelievende aard
dit incidentje tot een „incident" op te bla
zen. Hetgeen wel zeer betreurenswaar
dig zou zijn.
Simon Kostc-t
