Kongolese leiders naar Brussel
voor overleg met de regering
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Mammoetwet is niet strijdig
met de Grondwet
De Schrijver wacht uitslag
af in Leopoldstad
^WMORRIS "êeforeijou êuij!
Ga 'ns l
rondneuzen t
bij
H&J Lamp
en kies i
uit 947
"cadeau-ideeën f
Franse ambtenaren
staken vandaag
Honderdduizend
op 15959
3>
LEES VOORAL
TIPS VAN DE ORIËNT
Spreekverbod voor
Delgado opgeheven
BECKERING handschoenen
Het viel allemaal erg mee..."
Vluchten van de KLM op
Parijs afgelast
Lot van serie B is
in Haarlem verkocht
Meer wind
MINISTER CALS IN TWEEDE KAMER
Rechten van openbaar en bijzonder
onderwijs worden niet aangetast
STRENGER,
DE BESTE
POLISBRENGER
Zwaar weer op oceaan
In de krant van heden:
Het woord is aan
Ze lopen er niet
mee te koop
74e JAARGANG No 124
WOENSDAG 2 DECEMBER 1959
304e JAARGANG No 276
Grote Houtstraat 93, Haarlem. Tel. 15295
(6 lijnen) Directie, Redactie, Administratie.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendapiein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie: P. W. Peereboom en A. D. Huijsman
(Van onze correspondent in Parijs)
De Franse krantenlezers hebben deze
ochtend weer een vertrouwd staatje on
der ogen gekregen waarin de diensten zijn
opgenomen, die ze vandaag van de over
heidsorganen wel en niet zullen mogen
verwachten. Een ruim deel van het amb
tenarencorps laat vandaag vanwege niet
ingeloste looneisen weer eens verstek
gaan. e staking wordt door de voor
naamste vakverenigingen ondersteund.
Brieven zullen verzonden, noch bezorgd
worden. De telefoon werkt, buiten het loka
le verkeer, op halve of op nog mindere
kracht. De vuilnis zal niet worden opge
haald. De musea en de stadsparken blij
ven gesloten. De doodgravers houden de
armen over elkaar gekruist. Op de vlieg
velden zal maar een bescheiden bedrijvig
heid heersen, maar de autobussen en de
metro's rijden gewoon in Parijs.
Veel ongerief derhalve, maar de staking
vertoont toch ook een enkel lichtpunt. Rei
zigers naar het buitenland zullen zonder
douane-controle de grens kunnen passe
ren, terwijl ook de belastinginspecteurs en
-inners zich hebben aangesloten bij de sta
king waaraan ongeveer een miljoen amb
tenaren meedoen.
Dit is de eerste keer, dat een actie van
deze omvang bij de ambtenaren wordt on
dernomen sinds de terugkeer tot de macht
van president De Gaulle anderhalf jaar
geleden. Men schat de vermindering van
de koopkracht in de laatste twee jaar op
twaalf percent. De Franse minister van
Financiën, Pinay, acht evenwel in de hui
dige omstandigheden een salarisverho
ging van slechts drie of vier percent ver
antwoord. Reeds voor middernacht legde
het grondpersoneel van de „Air France"
het werk neer. Om 7 uur sloot het perso
neel van de verkeerscontrole zich bij hen
aan, waardoor de burgerluchtvaart in
Frankrijk vrijwel tot stilstand kwam.
De K.L.M. heeft de drie vluchten van
Amsterdam naar Parijs heen en terug,
voor vandaag laten vervallen.
Het middagvliegtuig met eindbestem
ming Madrid via Nice, zal na een landing
in Luxemburg via Zwitserland en Italië
naar de Spaanse hoofdstad vliegen. De
Viscount van de K.L.M., het avondvlieg
tuig uit Gèneve, zal ditmaal geen tussen
landing in Muhlhouse maken, maar recht
streeks doorvliegen naar Schiphol.
Advertentie
In de heden gehouden trekking van de
Staatsloterij is de hoofdprijs van 100.000
gulden gevallen op no. 15959. De series van
dit nummer zijn verkocht in Amsterdam,
Rotterdam, Zutphen, Haarlem en Eind
hoven.
Bij de heer C. Romijn te Haarlem is het
lot van de serie B verkocht in twee delen,
namelijk een half lot aan een fabrieksclub
en het andere halve lot aan een ander
clubje.
Advertentie
dB O O O QOOOOOOOOOOOOOOOOO O (5)
technisch speelgoed
met vakkundige voorlichting
£I£IIAAI BARTCUORISSTRAAT 6
1/IIXrIHHL TELEFOON T2U5
loooooooooooooooooooooo
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
tijdelijk enige regen. Matige,
later krachtige en aan de kust
mogelijk harde wind tussen zuid
en zuid-west. Over het algemeen
dezelfde temperaturen als van
daag.
Volledige weer rapporten op pagina twee.
In het „théatre de l'Etoile" te Parijs treedt Mariene Dietrich op. De „Blauwe
Engel" van de film, waarmee zij haar carrière aanving, kan nog altijd bogen op
een grote populariteit. De dichter-schilder-filmer en lid van de Académie Fran-
gaise, Jean Cocteau, vond het tenminste de moeite waard samen met haar
„vereeuwigd" te worden.
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Cals heeft zich gisteren in de Tweede Kamer bij de behandeling
van de begroting van Onderwijs krachtig verdedigd tegen de critiek op zijn
Mammoetwet voor de regeling van het voortgezet onderwijs na de lagere school.
Een bezwaar van A.R. en C.H.U. is, dat er geen scherp onderscheid meer wordt
gemaakt tussen openbaar en bijzonder onderwijs. Een bezwaar is voorts dat
er geen „recht" meer zal bestaan op de oprichting en subsidiëring van een
bijzondere school wanneer er een bepaald aantal leerlingen wordt aangemeld,
maar dat zo'n school wordt geplaatst op een plan, dat rekening houdt met de
behoefte en de spreiding over het land. „Menen de critici nu werkelijk", vroeg
minister Cals, „dat hun politieke vrienden in het kabinet akkoord zouden gaan
met een wet die de Grondwet aantast, die de bijzondere scholen tot staats
scholen maakt, tot verwarring en dictatuur leidt en de bijzondere school ver
moordt? Het is te dwaas om erover te praten".
Het kabinet handhaaft het standpunt,
verklaarde minister Cals, dat het prijs
stelt op een spoedige behandeling van de
mammoetwet. De zo noodzakelijke ver
nieuwing van ons onderwijs gedoogt geen
langer uitstel.
Omtrent het overleg op 25 maart tussen
de drie fractieleiders van de rechtse par
tijen (K.V.P., A.R., C.H.U.), zette minis
ter Cals uiteen dat door een wijziging van
het wetsontwerp een opzet werd verke-
gen die de fractieleiders algemeen niet in
strijd meer met de Grondwet oordeelden.
Er is in de opzet, in overeenstemming
met de Grondwet, weer onderscheid ge
maakt tussen de regeling voor het open
baar onderwijs en de subsidievoorwaar
den voor het bijzonder onderwijs. Geen
van de drie fractieleiders heeft tegen de
tekst van de schriftelijk vastgelegde over
eenkomst bezwaar gemaakt.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
LEOPOLDSTAD, 1 december 1959. Minister De Schrijver schijnt bij het
scheiden van de markt de Kongolese verkiezingen te hebben gered door een
compromis met de Abako. Deze bond van leden van de Bakongostam (800.000
man sterk en overwegend voorkomend in Leopoldstad en omstreken), wilde
aanvankelijk de over heel december uit te smeren gemeentelijke en gewestelijke
verkiezingen boycotten en eiste later een voorafgaande rondetafelconferentie in
Brussel als voorwaarde tot deelneming. Na moeizame onderhandelingen tussen
de minister en de Abako (plus coalitiegenoten) zou thans het volgende zijn
besloten: vertegenwoordigers van de Abako en van de Mouvement National
Congolais (van elk één), vermoedelijk de leiders Kasavoeboe en Kalondji,
vliegen op 2 december voor 48 uur naar Brussel. Zij zullen worden vergezeld
door twee vertegenwoordigers van de Assorecobond van Bangala (uit Boven-
Kongo) die een tegenwicht moeten vormen. De Assoreco is nauw verbonden
met de nieuw opgerichte P.N.P. (Nationale Partij der Vooruitgang), ontstaan
uit een fusie van 25 partijen en partijtjes, etnische en belangengroepen, die
zich in steun en sympathie van de Belgische autoriteiten mag verheugen. Deze
partij dreef de braafheid zo ver dat zij een prealabele rondetafel weigerde,
maar nu wil zij toch via een nevenorganisatie een oogje in het zeil houden.
De minister probeerde aanvankelijk de
Abako te bewegen tot een voorafgaande
belofte van deelneming aan verkiezin
gen. alvorens haar naar Brussel te laten
gaan, maar daar vloog de Abako niet in.
Mocht de Abako in Brussel genoegdoe
ning verwerven, dan zal zij nu voor het
sluitingsuur der indiening van kandidaten
lijsten op 4 december haar fiat naar Leo
poldstad telegraferen. Algemeen wordt
aangenomen dat de Abako, die aanvanke
lijk vérgaande beloftes en concessies eis
te inzake een snelle onafhankelijkheid van
een federale Kongolese staat, thans aan
een bliksemconferentie van twee dagen
voornamelijk symbolische waarde toe
kent om het gezicht te redden, hoewel het
mogelijk blijft dat een fikse prijs zal wor
den gevraagd voor deelneming aan de ver
kiezingen. Minister De Schrijver hecht te
recht grote waarde aan die verkiezingen,
meer dan sommige Belgische kringen in
Kongo, die de Abako (ongetwijfeld de voor
hoede van het Kongolese nationalisme),
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM (EL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONWGSPLEINJ AMSTERDAM TEL 223596
WINTERSPORTKLEDING
Advertentie
Miet duurder, irel sekuurder.
TeleJ'oun
Advertentie
in de rubriek Kleine Zaken-annonces
als het zwarte schaap zien.
Een boycot door de Abako zou het risi
co van ernstige sabotage van de verkie
zingen en onlusten van Bakongozijde in
Leopoldstad meebrengen, ook in sommi
ge districten waar de Bakongo honderd
percent van de bevolking uitmaakt. De
oplossing die de geduldige De Schrijver
thans met de wantrouwige Kongolezen
bereikte, wekt meer optimisme. Het lijkt
er immers op dat alle partijen van bete
kenis zullen deelnemen aan de verkiezin
gen voor de plaatselijke en gewestelijke
raden waaruit straks de gesprekspartners
zullen worden gerekruteerd die in janua
ri 1960 aan de grote ronde tafel in Brus
sel zullen aanschuiven, teneinde de vor
ming (in 1960) en de status van de pro
vinciale raden en vervolgens de vorming
van een Kongolees parlement en een cen
trale regering te bespreken. Via interne
autonomie van Kongo zal zulks moeten
voeren naar onafhankelijkheid. Dat dit
een weg vol obstakels zal zijn, waarop de
Kongolezen de Belgische regering tot
steeds groter spoed zullen drijven, staat
vast. Politieke onervarenheid en etnische
interne conflicten compliceren verder
Kongo's partijenprobleem tot in het on
gelofelijke. Een algemene deelneming aan
de huidige verkiezingen van 5 tot 30 de
cember (de grote steden stemmen de 20-
ste) zou intussen een belangrijke stap in
de goede richting zijn.
Onze correspondent meldt uit Brussel
dat de leiders van de Kongolese politieke
partijen zullen worden ontvangen door
de minister zonder portefeuille, de heer
Raimond Scheyven, die belast is met de
economische en financiële kwesties van
Kongo en tezamen met minister De Schrij
ver het departement leidt. Minister De
Schrijver blijft in Leopoldstad om na de
terugkeer der leiders het gesprek voort
te zetten.
HOBOKEN (UPI) De „Westerdam"
van de Holland Amerika lijn is dinsdag
avond, met een vertraging van ruim 24 uur
ten gevolge van zware storm op de Atlan
tische Oceaan, in New York aangekomen.
Kapitein Jumelet vertelde, dat de golven
tot twaalf meter hoog waren en het schuim
over de brug sloeg. De wind bereikte snel
heden van 100 km per uur.
Naar de Portugese oppositieleider, ge
neraal Umberto Delgado, door het secre
tariaat van de Partij van de Arbeid laat
meedelen, heeft hij van het ministerie van
justitie nader bericht ontvangen, waarin
hem wordt meegedeeld, dat de minister
er niet langer bezwaar tegen maakt, dat
hij in het openbaar spreekt.
De heer Evert Vermeer, die had aange
kondigd, dat hij donderdag tijdens het vra
genuurtje in de Kamer vragen wilde stel
len over het aanvankelijke verbod van
minister Beerman, heeft van het stellen
van deze vragen afgezien.
LISSABON (UPI) Een bekende Por
tugese schrijver, Antonio Deca de Quei-
roz, heeft in het conservatieve dagblad
„A Voz" ervoor gepleit om generaal Ura-
berto Delgado zijn militaire titel en zijn
Portugese staatsburgerschap te ontne
men. Delgado, die op het ogenblik in ons
land vertoeft, was bij de laatste verkiezin
gen in Portugal de kandidaat van de oppo
sitie.
De Queiroz beschuldigde Delgado ervan
samen te spannen met politieke groepen
in het buitenland, die Portugal vijandig ge
zind zijn. Hij zei, dat Delgado in Engeland
het Lagerhuis was binnengegaan gelijk
met een „renegaat van Goa, die nu de
Indische nationaliteit heeft".
Goa is de enclave van Portugal, die door
India als Indisch grondgebied wordt be
schouwd.
Generaal Humberto Delgado heeft van
ochtend in „De Poort van Cleve", te Am
sterdam een persconferentie gehouden,
waarin hij het huidige regiem van premier
Salazar in Portugal met een dictatuur ver
geleek, doch daaraan toevoegde, dat die
minder misdadig is dan de dictatuur van
bijvoorbeeld Hitier. Dit werd onder meer
duidelijk uit een antwoord, dat hij op een
desbetreffende vraag gaf: „Ik ontvang van
de Portugese regering inderdaad nog pen
sioen. Dit wordt uitbetaald aan mijn vrouw
die in Portugal woont".
P°g-
W eerrapporten 1, 2
Mammoetwet in de
Tweede Kamer 1, 9
Economisch nieuws2
Op de Praatstoel3
Londen steunt plan voor
XVestcuropese luchtmacht niet 3
Feuilleton 4
Horen en Zien4
Agenda van Haarlem 4
Liefdadigheid en belasting5
Uit stad en omgeving 5, 7, 9
Beurs 9
Nota over hoger
technisch onderwijs11
Kunst 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
Natuurlijk is de mogelijkheid openge
houden dat tegen afzonderlijke artikelen
bezwaren kunnen worden ingebracht. „Ik
snak ernaar", aldus de minister, „met de
Kamer in een gedegen, eerlijke en open
discussie het wetsontwerp te kunnen be
handelen en in gezamenlijk overleg te ko
men tot een nieuwe wetgeving, die de gro
te verworvenheden van het verleden (de
schoolstrijd) op eigentijdse wijze vorm
geeft. We moeten niet veertig jaar terug
zien, maar een wet maken voor de komen
de veertig jaar".
„De rechten van het openbaar en van
het bijzonder onderwijs moeten geëerbie
digd blijven. Maar het is de vraag", zei
de minister, „of de principële standpun
ten niet meer ruimte laten dan men aan
wezig acht. Het onderscheid tussen open
baar en bijzonder onderwijs wordt vaak tot
e*.n tegenstelling toegespitst, maar het is
belangrijker wat zij gemeenschappelijk
hebben voor de opvoeding van de Neder
landse jeugd. Naarmate de belangheb
benden bij de oprichting van nieuwe scho
len bij de bespreking van het nationale
scholenplan in aanraking komen met de
moeilijkheden en deze in overleg moeten
oplossen, naar die mate ontstaat het kli
maat waarin openbaar en bijzonder on
derwijs kunnen gedijen.
In het overgangsrecht zal uiteraard re
kening worden gehouden met de verkre
gen rechten van de bestaande en reeds
aangewezen of uit de openbare kas be
kostigde scholen. Dat overgangsrecht zal
mede door de kamer worden vastgesteld
In ieder geval is het ongegrond te denken
dat bij uitvoering van de mammoetwet
plotseling tientallen scholen zouden moe
ten verdwijnen.
Geen grondwettelijke
bezwaren meer
In zijn repliek erkende de heer T i 1 a n u s
(C.K.U.) dat zijn grondwettelijke bezwa
ren zijn opgeheven, maar hij handhaafde
zijn bezwaren tegen de hele opzet van de
mammoetwet, die meer een program is
dan een wetsontwerp. De consequenties er-
Ad vertent ie
-» r
F
Fliegende Blatter:
Soms hebben de oren muren.
Als wij onze oren en ogen goed ge
bruiken, kennen we allemaal wel van
die stillen in den lande. Ook in onze
naaste omgeving. Neen, ze lopen er echt
niet mee te koop en heel vaak zullen ze
proberen hun zorgen voor u te verber
gen. Wat is 't dan fijn om zulke mensen
eens te verrassen met een teken van
medeleven. Echt hartelijk medeleven!
We lopen elkaar m deze koude wereld
toch al zo vaak voorbij. Daarom juich
ik ae actie „Voor de stille armen" van
harte toe. De kerstdagen naderen en
straks zullen we weer zingen van het
Kind, dat kwam, om zichzelf te geven.
Juist nu willen wij ook iets geven voor
die ander. Laat het hemelse Licht van
de kerstnacht ons dringen om ook iets
van dat licht door te geven aan hen, die
leven in de donkerte van zorg en nood.
J. DE KLEUVER
voorzitter Haarl. Christ
Besturenbond
van zijn niet te beoordelen als het over-
gangrecht onbekend is. Dan is het haast
immoreel van de Kamer instemming te
verlangen.
Ofschoon ook de heer R o o s j e n
(A.R.) geen grondwettelijke bezwaren
meer had tegen de mammoetwet, moest
ook hij volhouden dat er op diverse punten
nog verschil van mening is blijven be
staan. In het overleg op 25 maart is over
eenstemmig bereikt over een oplossing
teneinde te voorkomen dat de drie rechtse
partijen op dat punt uiteen zouden vallen.
Het is aldus geen breekpunt in de huidige
regeringscombinatie, verklaarde de heer
Roosjen met nadruk. De lucht is opge
klaard. Hij hoopte dat de behandeling van
de mammoetwet niet langen vertraging
zal ondervinden, zodat de bezwaren open
lijk kunnen blijken.
Ook mevrouw Van Someren-Dow-
n e r wilde er geen onzekerheid over laten
bestaan dat de V.V.D. niet enthousiast is
over de mammoetwet. Zü heeft er wel de
gelijk bezwaren tegen, maar zij wilde er
niet teveel over zeggen omdat zij dit niet
loyaal zou vinden tegenover een minister
die nu al dertien maanden zit te wachten
op een voorlopig verslag van de Tweede
Kamer.
(Vervolg op pagina 9)
Advertentie
doet u het juiste geschenk
„aan de hand".
HAARLEM: GROTE HOUTSTRAAT S2
AMSTERDAM - DEN HAAG
99
Op de verkeersrotonde bij fort De Bilt i appelen. De chauffeur kreeg geen
kantelde een vrachtauto met oplegger, I letsel. Het duurde enige uren voordat
die geladen was met 360 kisten aard- I de aardappelen bijeengegaard waren
en de oplegger overeind was gezet.
