Vertrek van de leiders uit Kongo
werd uitgesteld
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Broodprijs gaat met één cent omhoog
1935-1960
Onenigheid over de samenstelling van
delegaties met Belgisch bestuur
Arbeidsreserve met
26.600 toegenomen
Prijsverlaging van verleden jaar
wordt ongedaan gemaakt
Het woord is aan
Censuur op Nieuw-Guinea
Regering volgt advies
van commissie
A dvocaat-generaal
wordt ontslagen
In de krant van heden:
Zwakke wind
Tegen apartheid
Toekomstige uitbreiding
der P.E.N.-centrale
Er net(jes) doorheen
Vragen over bouw op
„De Hartenkamp"
Bom van duizend kilo
opgebaggerd
Treinongeluk in Italië
eiste 15 mensenlevens
Wachtmeesters, die zich
lieten omkopen,
veroordeeld
WAT GEBEURT ER
VRIJDAG A.S.?
BETERE poli ssrn.
Raadpleeg Sprenger,
de beste polisbrenger.
Straaljager neergestort,
piloot omgekomen
Gemeentesecretaris van
Bergen (L) gearresteerd
Vreemde manipulaties bij
verkoop van grond
éee MORR S 'êcfore tjou êuij!
Indonesië wil beheer
over oliebedrijven
Nederlands-Amerikaanse
betrekkingen niet op de
proef stellen
74e JAARGANG No 151 WOENSDAG 6 JANUARI 1960 304e JAARGANG No 303
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- I j 4 AV BI I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 13295 (6 lijnen). IhhJ V* I I I I Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I If 1 I I fr™ 111 I lllfllllllll Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
-w- 11C11W uuyWl,au
t. n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze correspondent in Brussel)
De Belgische ministerraad heeft dins
dagavond een zitting gewijd aan de Kon
golese vraagstukken. De raad hoorde een
uiteenzetting van minister De Schrijver
over de reis van Koning Boudewfjn in Kon.
go aan. De ministerraad werkte aan de
voorbereiding van de rondetafelconferen
tie welke rond 15 januari in Brussel zal
worden georganiseerd. De minister van
Kongo zou woensdag de voorzitter van de
Belgische socialistische partij, Leo Col-
lard. en de vice-president Van Eynde ont
vangen. Het is klaarblijkelijk de bedoe
ling van minister De Schrijver een ge
meenschappelijk front van drie Belgische
nationale politieke partijen op te stellen,
zodat de delegaties van de Kongolese po
litieke partijen niet zullen kunnen specu
leren op de verdeeldheid der Belgische
afgevaardigden.
De Belgische socialisten zijn echter
niet tot iedere prijs bereid om minister
De Schrijver te volgen. Sommige waarne
mers achten het zelfs uitgesloten dat de
Belgische socialisten als oppositiepartij
de rooms katholiek-liberale meerderheid
in de Kongolese zaken zouden volgen. De
Belgische socialisten wensen dat er tussen
de regering en de Kongolese leiders een
akkoord tot stand komt, maar het akkoord
moet worden geïnspireerd door een zeer
vooruitstrevende sociale geest.
(Van onze Haagse redacteur)
De minister van Binnenlandse Zaken,
mr. E. H. Toxopeus, en de staatssecreta
ris voor Nieuw-Guinea, mr. Th. H. Bot,
hebben de vaste commissie uit de Twee
de Kamer voor Nieuw-Guinea dinsdag
meegedeeld, dat de regering besloten
heeft de aanbevelingen uit het rapport
van de Commissie-Witsen Elias over de
onwettige censuur in Nieuw-Guinea in
hoofdzaak over te nemen.
Dit betekent dat de advocaat-generaal
bij het Hof van Justitie te Hollandia, mr.
W. C. van Beek, ontslagen zal worden en
dat zijn chef de bureau van het parket, de
heer Kahle, en diens vervanger de heer
Winia, zullen worden overgeplaatst.
Het aantal in mindere mate bij de onwet
tige censuur betrokkenen zullen een schrif
telijke berisping ontvangen.
Belangrijker dan deze strafmaatregelen
is het antwoord dat de regering hoopt te
geven op de vraag hoe men een herhaling
van het gebeurde kan voorkomen zonder
dat dit een effectieve beveiliging van de
bestaande rechtsorde in de weg staat. De
commissie-Witsen Elias had daartoe aan
bevolen de politieke inlichtingendienst los
te maken van het justitiële apparaat. De
dezer dagen naar Hollandia teruggekeer
de gouverneur Platteel zal over dit as
pect nader adviseren.
rog.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2
Buitenlands nieuws 3
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Agenda van Haarlem 4
Uit stad en omgeving4, 5
Feuilleton 7
Horen en Zien 7
Boekcnhoekje 7
Kunst 7
Beurs 9
Scheepsberichten 9
Economisch nieuws9
Sport 11
Dit nummer bestaat uit
twaalf pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen en op de meeste
plaatsen droog weer. Matige tot
zwakke wind, aanvankelijk
noordwestelijk, later verander
lijk. Vannacht in het binnenland
temperaturen om het vriespunt
tot lichte vorst en plaatselijk
mistbanken. Morgen overdag
dezelfde temperaturen als van
daag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(ANP) Dinsdagavond leken de Kon
golese partijen het in Leopoldstad oneens
te zijn met het Belgische bestuur over de
samenstelling van hun delegaties. Er was
heftig verzet tegen de eis van de Abako,
die een te groot aantal afgevaardigden
naar Brussel wil sturen. De reis van een
aantal Kongolese leiders naar Brussel
werd bovendien uitgesteld wegens het be
zoek van secretaris-generaal Hammars-
kjoeld van de UNO in Leopoldstad.
Naar Belgische opvatting zou het „kar
tel" veertien van de vijftig afgevaardig
den mogen benoemen, terwijl zij er zelf
twintig in sommige gevallen wordt ge
sproken van dertig zouden verlangen.
De Belgische bisschoppen hebben dins
dag een herderlijke brief gepubliceerd
waarin zij zeggen zich te verheugen over
de instelling van de kerkelijke hiërarchie
in Kongo, wat betekent dat het Vati-
caan Kongo niet langer als een missiege
bied beschouwt. De Belgische bisschop
pen manen de Belgische rooms-katholie-
ken de zendelingen verder financieel te
steunen, ook wanneer het politiek statuut
van Kongo door de onafhankelijkheid
grondig zal worden gewijzigd.
Straatschenderij
In de Kongolese provincie Kasai staat
het Belgische bestuur voor een nieuw pro
bleem: jonge leden van de Baloeba-stam,
herkenbaar aan een wit hemd of een witte
shawl, maken de streek van Loeloeaburg
waar het de afgelopen weken herhaal
delijk tot bloedige botsingen is gekomen
tussen de elkaar bestrijdende Loeloea- en
Baloebastammen onveilig.
Ondanks het feit dat er sinds 1 januari
al een t veehonderd van hen zijn gearres
teerd, blijven zij actief. Zij maken zich
schuldig aan berovingen en overvallen op
Europeanen, niet alleen in de omgeving
van Loeloeaburg, maar nu en dan ook in
de stad. Buiten het centrum hebben zij op
de wegen versperringen aangelegd en
auto's met stenen bekogeld. Ook koelen
zij hun woede op leden van de Loeloea-
stam. Dinsdag werd in een verbrande hut
in de omgeving van Loeloeaburg het lijk
van een Loeloea aangetroffen.
„Koop geen voortbrengselen van ver
drukking KOOP GEEN Zuidafrikaanse
goederen!", zo houdt dit Britse meisje
haar landgenoten i oor. Deze foto werd
gemaakt tijdens een demonstratie voor
de officiële vertegenwoordiging van de
Unie van Zuid-Afrika in Londen, het
Afrika-huis, waar de „Beweging voor
vrijheid van koloniale volken" een
brief aanbood met een protest tegen
de verbanning van mevrouw Mafeking
door de Zuidafrikaanse regering.
In de nabije toekomst, dit wil zeggen
voor de binnen enkele jaren te realiseren
verdere uitbreiding van de centrale van
het Provinciaal Elektriciteitsbedrijf
Noordholland (P.E.N.) te Velsen, zal
hoogstwaarschijnlijk nog de traditionele
wijze van produktie de meest aangeweze
ne zijn, aldus hebben Gedeputeerde Staten
van Noordholland in antwoord op vragen
meegedeeld. De vraag, of de toekomstige
ontwikkeling van de produktie door de
kernenergie zal worden gedragen dan wel
op de traditionele wijze met behulp van
kolen zal geschieden, kan in het algemeen
zo worden beantwoord, dat een ontwikke
ling kan worden verwacht, waarbij het be
langrijkste gedeelte van de behoefte aan
energie gedekt zal worden door middel
van kernenergiecentralen en dat voor de
spitsbehoefte alsmede voor het reserve
vermogen gebruik zal worden gemaakt
van conventionele productiemiddelen.
Het nieuwe vlaggeschip van de maat
schappij Zeeland, de „Koningin Wil-
helmina" is van de werf naar Rotter
dam gesleept. Daartoe moest uit de
Baanhoekbrug een overspanning ver
wijderd worden. Hier wordt het
nieuwe schip doo- de doorgang ge
trokken.
(Van onze Haagse redacteur)
Het maandag en dinsdag gepleegde
overleg tussen de minister van Econo
mische Zaken en het bestuur van de
Nederlandse Bakkerijstichting heeft er
toe geleid, dat de minister geen bezwaar
zal maken tegen een advies van de
Bakkerijstichting aan de bakkers om de
broodprijs met ingang van 11 januari
met één cent per achthonderd gram te
verhogen in die gemeenten waar een
jaar geleden het waterwit-, volkswit- en
volksbruinbrood een cent goedkoper
werd. Daartoe behoren ook Haarlem en
omgeving. Men dient echter nog af te
wachten in hoeverre dit advies onder de
huidige omstandigheden door de Haar
lemse bakkers zal worden opgevolgd.
Daarover wordt nog vergaderd.
Ten gevolge van de verminderde garan
tieprijs voor tarwe van de oogst 1958-1959.
de stijging van de wereldmarktprijs van
tarwe en in zekere mate ook door de ver
hoging van het mengpercentage van
binnenlandse tarwe wegens de bijzonder
grote tarwe-oogst heeft de bloemprijs een
verhoging ondergaan. Een en ander leidde
tot een stijging van de kostprijs van het
brood met één cent. Op verzoek van de
Het Tweede Kamerlid de heer Van der
Goes van Naters (P.v.d.A.), heeft aan de
ministers van Volkshuisvesting en Bouw
nijverheid en van Onderwijs, Kunsten en
Wetenschappen de volgende vragen ge
steld:
Is het waar, dat in 1952 op het landgoed
„De Hartenkamp" te Heemstede een in
richting voor debiele kinderen is geves
tigd in het met het oog daarop geres
taureerde hoofdgebouw en dat het reeds
ten tijde dezer vestiging aan een ieder be
kend was, dat het toen vigerende zo
min als het in 1954 gewijzigde uitbrei
dingsplan geen bebouwing van het achter
het landhuis gelegen gebied gedoogde,
terwijl eveneens voor dit landgoed, met
het oog op zijn uitzonderlijke schoonheid,
de z.g. meldingsplicht van het nationale
plan geldt?
Is het waar, dat de exploitanten van de
ze inrichting niettemin thans het voorne
men hebben kenbaar gemaakt op het be
trokken terrein ten minste zeven woonpa-
viljoens te doen bouwen en dat zulks een
onherstelbare aantasting van het land
goed zou betekenen?
Zijn de bewindslieden niet van mening,
dat, met volledige erkenning van het gro
te maatschappelijke belang van de ver
pleging van zwakzinnigen, de grote cultu
rele en landschappelijke betekenis van
een historische buitenplaats als ,.De Har
tenkamp", het uitvoeren van een der
gelijk werk daar ongewenst doet
zijn, zulks te meer, waar dit het overheids-
streven, de enkele nog ongerepte buiten
plaatsen van Kennemerland als één ge
heel te conserveren, zou frustreren?
Vrezen de bewindslieden ten slotte niet.
dat, wanneer bij herhaling volkomen ver
antwoorde en reeds vóór de eigendoms
verwerving bekende planologische be
stemmingen incidenteel opzij worden ge
zet. het publiek zal gaan speculeren op ge
brek aan bestuurskracht bij de overheid
en zijn aankopen zal blijven doen in de
verwachting, dat de vigerende bestem
mingen wel weer zullen worden gewijzigd,
waardoor deze verder zullen worden on
dermijnd?
Een baggermolen heeft in de Nieuwe
Maas bij Rotterdam een duizend kilo
gram wegende bom van Duitse makelijk
opgehaald. De bom was 1.20 m. lang en
had een middellijn van een halve meter.
De Koninklijke marine zal het oorlogstuig
met een mijnenveger buitengaats bren
gen.
Nederlandse Bakkerijstichting heeft de
minister van Economische Zaken de brood
prijs nader bezien, waarbij een volledig
akkoord werd bereikt
Voor de in de aanhef genoemde brood
soorten werd verleden jaar in vele ge
meenten een broodprijsverlaging met één
cent van kracht ten gevolge van een daling
van de bloemprijs. Men vindt het redelijk,
dat deze verlaging thans ongedaan wordt
gemaakt.
In de gemeenten waar verleden jaar de
broodprijs onveranderd bleef, mag nu dus
geen verhoging plaats vinden.
De minister heeft er nadrukkelijk op ge
wezen, dat wanneer hem mocht blij
ken dat er hogere prijzen worden berekend
dan die op 17 januari van het vorig jaar
golden, „bezwaarlijk kan worden ontkomen
aan formele prijsmaatregelen".
ROME (UPI) Het Italiaanse ministerie
van Transport heeft een verklaring uitge
geven waarin wordt gezegd dat het doden
tal van de treinramp bij Monza vijftien
bedraagt, in plaats van 25 zoals aanvan
kelijk was gemeld. Voorts werden 120 per
sonen gewond, van wie vijf ernstig.
Uit het registratieapparaat van de loco
motief blijkt dat de trein op het moment
van de ontsporing een snelheid had van
90 km u, terwijl slechts een snelheid van
10 km/u was toegestaan. De machinist
die tot de slachtoffers behoort moet de
waarschuwingsborden door de mist niet
hebben gezien. De meeste slachtoffers be
hoorden tot de inzittenden van het eerste
rijtuig.
Van midden 1957 tot midden 1959 zijn
ten gevolge van spoorwegongelukken in
Italië 108 personen om het leven gekomen
en 703 gewond. Het treinverkeer in deze
periode was 77,6 miljard reizigers'kilome-
t«k.
Een overzicht ran de ravage welke
werd aangericht te Monza in Noord-
Italië, waar een sneltrein op een nood-
viaduct ontspoorde. Enkele wagons
Uit de door het ministerie van Sociale
Zaken en Volksgezondheid verstrekte cij
fers blijkt, dat de geregistreerde arbeids
reserve per eind december 1959 ad 82.457,
ten opzichte van eind november (55.830)
een toeneming vertoont van meer dan
26.600. Laat men de personen, werkzaam
op aanvullende werken buiten beschou
wing, dan telde ons land eind december
69.786 werkloze mannen tegen 46.601 per
eind november.
De werkloosheid onder vrouwen nam in
deze periode toe van 5622 tot 5.764 Ook in
1958 nam de geregistreerde arbeidsreserve
tegen het einde van het jaar sterk toe. De
getallen per eind november en eind decem
ber waren toen respectievelijk 81.103 en
116.371.
De rechtbank te Amsterdam heeft uit
spraak gedaan tegen drie van de vier
wachtmeesters van de verkeersgroep
Amsterdam van het Korps Rijkspolitie.
De rechtbank achtte bewezen dat deze
verdachten als ambtenaar giften hebben
aangenomen, wetende dat deze hun gege
ven werden ten einde hen te bewegen in
strijd met hun plicht te handelen. Zij wer
den in september gearresteerd, nadat een
automobilist uit Blaricum een klacht te
gen twee van hen had ingediend bij de
rijksrecherche. Deze automobilist was
's nachts op de rijksweg van Amsterdam
naar het Gooi door het tweetal aangehou
den omdat hij slingerend reed. De wacht
meesters hadden hem naar huis gebracht,
waren met hem mee naar binnen gegaan
en hadden hem laten blijken dat zij voor
150,- geen proces verbaal zouden opma
ken. De in het nauw gebrachte automobi
list had dit bedrag betaald.
De rechtbank veroordeelde een 45-jari-
ge wachtmeester tot een jaar en drie
maanden gevangenisstraf. Een 41-jarige
collega kreeg tien maanden en een 25-jari-
ge wachtmeester een jaar.
Tijdens het vooronderzoek bleek dat ook
drie andere wachtmeesters van de Am
sterdamse verkeersgroep af en toe hun
boekje te buiten waren gegaan. Ook zij
zullen zich voor de rechtbank te verant
woorden hebben.
Advertentie
Advertentie
Tri,Jouti J .t-H'ft-H
Hedenmorgen omstreeks tien uur is tij
dens een oefenvlucht een Hunter straalja
ger van de vliegbasis Leeuwarden in moei
lijkheden geraakt en neergestort in een
weiland in de buurt van Marssum bij Leeu
warden. De vlieger, die nog getracht heeft
zijn vliegtuig met de schietstoel te verla
ten. kwam om het leven.
De piloot was de reserve sergeant-vlie
ger Th. van Markwijk uit Hardegarijp (Fr.).
Hij was gehuwd en had geen kinderen.
Toen hij het toestel met de schietstoel
verliet had dit reeds te weinig hoogte om
de sprong kans van slagen te geven.
Bij het neerkomen van de straaljager
ontstond geen schade. Het toestel viel in
een sloot.
tuimelden van de acht meter hoge
spoordijk af en sloegen veertig meter
verder door de muur van een textiel
fabriek.
Lacoraire:
Grote geesten krijgen gezag over ande
ren, zonder dat zij het zelf willen.
De rijksrecherche is overgegaan tot
aanhouding van de secretaris der gemeen
te Bergen in Limburg. Hij wordt ervan
verdacht msbruik te hebben gemaakt van
zijn functie door het verwerven van aan
zienlijke neveninkomsten. Hij is voor de
officier van Justitie te Roermond geleid.
Deze heeft meegedeeld, dat de gemeente
secretaris is aangehouden omdat hij er
van verdacht wordt een valse notariële
akte te hebben doen opstellen over de
verkoop van een stuk grond. Op deze akte
zou niet de werkelijke koopprijs hebben
gestaan.
Al sedert enkele maanden was van justi
tiële zijde een onderzoek gaande naar
vreemdsoortige toestanden in de gemeen
te Bergen. Deze gemeente, die veel na
tuurschoon heeft en aan Duitsland grenst
oefent al lang een grote aantrekkings
kracht uit op kapitaalkrachtige Duit
sers, die er verschillende fraaie bunga
lows bouwden. De gemeente maakt hier
voor trouwens reclame op Duits gebied
door advertenties in de Duitse grensbla-
den en door in het Duits gestelde affiches.
Terwijl aanvragen van Duitse zijde om
in Bergen te mogen bouwen vlot werden
afgewerkt, werden aanvragen van Neder
landse gegadigden op de lange baan ge
schoven. Bovendien is gebleken, dat een
bemiddelaar, die voor een maatschappij
uit Rotterdam, die in Bergen zand en grint
baggert, van de boeren in Bergen de beno
digde grond gekocht heeft tegen prijzen,
die de helft beneden de prijzen lagen te
gen welke hij de grond aan de maat
schappij doorverkocht
Deze grondaankopen, die buiten de schuld
van deze maatschappij tot benadeling van
de boeren leidde, die immers veel hogere
prijzen hadden kunnen bedingen indien er
rechtstreeks met de maatschappij onder
handeld was, zijn beïnvloed door enkele
personen uit de gemeente, die uit hoofde
van hun functie een zeker overwicht op de
Bergense bevolking hadden. Reeds lang
ging het gerucht dat de nu gearresteerde
secretaris en een wethouder de bemidde
laar hun diensten hadden verleend.
In één geval zou ook het hoofd van het
adviesorgaan voor oorlogs- en rampscha-
de van het Landbouwschap te Roermond
zich in de onderhandelingen hebben ge
mengd en daarvoor een zeker percentage
hebben bedongen. Tegen hem zijn door
zijn superieuren reeds disciplinaire maat
regelen getroffen. In Bergen neemt men
aan dat door de arrestatie van de gemeen
te-secretaris, die van de grondaankopen
financieel voordeel genoten zou hebben,
een zaak aan het rollen is gebracht, welke
nog tot sensationele onthullingen zal lei
den. De gemeentesecretaris is in het Huis
van Bewaring te Roermond opgesloten.
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
SUèDE HERENCOLBERTS - JACKETS
DJAKARTA (Reuter) De Indonesi
sche regering heeft dinsdag een wetsont
werp bij het parlement ingediend, dat
strekt tot staatsbeheer van alle oliebedrij
ven in Indonesië. In een Memorie van
Toelichting op het ontwerp wordt gezegd
dat alle geldige olieconcessies in Indone
sië die van kracht zullen zijn op het ogen
blik. waarop de wet van kracht wordt,
geldig zuilen blijven voor de tijd. waar
voor de concessie is verleend.
De houders van de concessies zullen ver
dicht worden te voldoen aan de behoef
ten aan olieprodukten van de staat en de
Indonesische gemeenschap. Dit betekent,
aldus de memorie, dat in beginsel in Indo
nesië gewonnen olie in Indonesië moet
worden geraffineerd. Olieprodukten, die
van belang zijn voor de defensie en de in
dustrie moeten in Indonesië worden bereid
om te voorkomen, dat het land afhanke
lijk wordt van buitenlandse raffinaderijen.
Staatssecretaris Stijkel te Washington:
De heer Eildert G. Stijkel, de Neder
landse staatssecretaris van Verkeer en
Waterstaat, heeft bij aankomst te Wash
ington verklaard dat hij hoopt dat de Ne
derlands-Amerikaanse vriendschap niet op
de proef zal worden gesteld in de komende
besprekingen over landingsrechten voor
de K.L.M. in Los Angeles.
De Nederlandse delegatie had verwacht
dat onderminister van Buitenlandse Za
ken C. Douglas Dillon donderdag op het
State Department de openingszitting zou
presideren, maar Dillon heeft griep. Ver
wacht wordt dat zijn plaats zal worden in
genomen door Laurence C. Vass, directeur
van het bureau vervoer en verbindingen
van het State Department. Vass zal de
werkzittingen tijdens de onderhandelingen
presideren. Verwacht wordt dat de on
derhandelingen minstens twee weken
en mogelijk drie weken zullen vergen.
