Franse conservatieven nemen
De Gaulle op de korrel
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Agressieve en beledigende
actie van Pinay's aanhang
HET WEER
Britten bepleiten compromis
bij overleg over kernwapens
èaè MORRIS êeforeijouêmj!
Frankrijk zou de versmade
Mirage-straaljagers nu aan
Indonesië willen leveren
DAM IN DE BERINGSTRAAT
J
Oproer van werklozen in
Caracas: een dode
Noodtoestand in Kenya
na zeven jaar opgeheven
Om concessies van de
Russen te redden
Signalen duiden op
begin raketproeven
Prijzen van autobanden
met 3 gestegen
Haarlemse broodstrijd
weer hoog opgelaaid
Winterse week
In de krant van heden
p°ë>-
Aanhoudende vorst
Het woord is aan
Japanse geleerden:
Represaille jegens Nederland
Ingrijpen van ministerie
wordt deze week verwacht
74e JAARGANG No 156
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DINSDAG 12 JANUARI 1960
Haarlems Dagblad
305e JAARGANG No 4
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze correspondent in Parijs)
Nog vóór president De Gaulle, die giste
ren per auto terugkeerde uit zijn vakan
tieverblijf in Zuid-Frankrijk, te Parijs
achtereenvolgens premier Michel Debré
en Antoine Pinay over hun geschillen had
kunnen horen, hebben de conservatieve
partijgenoten van de minister van Finan
ciën dc aanval op het staatshoofd al ge
opend. Een offensief op een breed front,
dat iedere mogelijkheid van een akkoord
tussen Pinay en de regering van De Gaul
le bij voorbaat de bodem heeft ingeslagen.
Met die aanval hebben de onafhankelijken
of conservatieven de tegenstellingen te
vens van het economisch-technische naar
het politieke plan verplaatst.
In hun weekblad „France Indépendan-
te" werd gisteren niet langer Debré maar
De Gaulle in hoogste persoon tot mikpunt
gekozen en alle opgekropte grieven wer
den tegen de generaal geuit. Het conser
vatieve partijorgaan vergeleek De Gaulle
met Lodewijk XIV en met Napoléon I van
wege zijn minachting voor het volk en de
mening van anderen, waarna de balans
van 's generaals buitenlandse politiek
wordt opgemaakt, een balans, die, in con
servatieve ogen, enkel negativa vertonen
zou.
De Gaulle dreigt klein-Europa te torpe
deren, zo heet het, en ook onze andere
allianties brokkelen zienderogen af. Met
zijn zelfbeschikkingsrecht voor Algerije
is, zo gaat het verder, de generaal ver
buiten zijn boekje gegaan, terwijl de Ge
meenschap met Afrika een dood geboren
kind blijkt te zijn. De conservatieve
schrijver gaat ten slotte nog een stap ver
der door een symbolisch verband te leg
gen tussen het vertrek der Amerikaanse
(Van onze weerkundige medewerker)
Vorst en dooi hebben weer eens strijd
geleverd boven ons land. De depressie die
nu over Polen langzaam naar Midden
Europa trekt was er oorzaak van, dat van
zondagmiddag tot maandagmiddag, bij
luchtaanvoer van de Noordzee, het kwik
hier in het westen tot 3 a 5 graden boven
nul steeg. Op het moment, dat in Noordhol
land de wind gisteren al weer noordoost
was geworden, werd uit Zeeland nog wes-
tewind gerapporteerd. Geleidelijk drong
de koude lucht weer in onze omgeving
door. Om 10 uur werd 3 graden, om 12 uur
1 graad en om 4 uur nul graden gemeten.
In de avonduren daalde het kwik weer
tot onder nul. Vooral in de noordelijke pro
vincies vielen maandag flinke sneeuw
buien zodat daar een laag van enkele cen
timeters sneeuw ligt. Boven deze sneeuw
kan de temperatuur tijdens opklaringen
flink stijgen.
Het lijkt ons een koude, echt winterse
week te worden. De luchtaanvoer uit Scan
dinavië blijft met de noordoosten wind nog
voortduren en ook overdag zal het kwik on
der nul blijven. Tussen Spitsbergen en
Zweden komt weer een depressie tot ont
wikkeling. Het is mogelijk dat deze de
voetsporen van haar voorgangster drukt,
hetgeen na woensdag de sneeuwkans weer
kan doen toenemen. De kans dat er ook
hier in het westen binnen enkele dagen ge
schaatst kan worden blijft groot, vooral
nu vooral de nachttemperaturen belang
rijk onder het vriespunt komen te liggen.
XVeerrapporten 1, 2
Uit liet binnenland2
Belgisch Kongo (slot)3
Op de Praatstoel3
Buitenlands nieuws3, 4, 9
Uit stad en omgeving5, 6
Agenda van Haarlem en ljmond 6
Feuilleton 7
Horen en Zien 7
Panda, Ydo en de draak7
Kunst 9
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Economisch nieuws11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Vannacht weinig bewolking, wei
nig wind en matige tot strenge
vorst. Morgen overdag: toene
mende bewolking met voorna
melijk in het westen van het
land kans op sneeuw, zwakke
tot matige naar zuidelijke rich
tingen krimpende wind en ma
tige tot'lichte vorst.
Volledige weerrapporten op pagina twee
straaljagers van de Atlantische vliegvel-
velden in Frankrijk en de aanstaande
komst van de Russische premier Kroesjt-
sjev in dit land.
Agressief
De inhoud en de toon van het artikel
zijn zo beledigend en zo agressief, dat in
Parijs verwacht werd, dat de generaal,
alvorens zich met Pinay te onderhouden
eerst van zijn minister van Financiën
eisen zou, dat hij zich publiekelijk distan-
cieert van deze uitlatingen van zijn politie
ke vrienden. Pinay had zelf trouwens al
eerder bekendgemaakt zich geheel uit het
politieke leven te willen terug trekken, in
dien De Gaulle hem zou verzoeken de re
gering te verlaten.
(UPI) Minister Pinay zal vermoede
lijk niet gehandhaafd kunnen worden. Don
derdag heeft de Parijse beurs tamelijk
heftig gereageerd op de crisis in de Fran
se ministerraad. Invloedrijke aanhangers
van de minister menen dat Pinay, die de
restaurateur van de franc wordt genoemd,
de enige is die de Franse economie herstel
len kan. Als hij heengaat, aldus „France
Indépendante", zal de Franse economie
terugvallen tot mislukkingen, tegenslagen
en een volslagen instorting De conserva
tieven hebben gedreigd in de oppositie te
gaan als Pinay ontslag krijgt.
Niemand twijfelt eraan dat de crisis,
welke rond minister Pinay is ontstaan,
zeer ernstig is. De Franse ministerraad
zal de kwestie morgen, in zijn wekelijkse
bijeenkomst, uitvoerig bespreken. Pas na
afloop van die vergadering kan een of
ficiële mededeling verwacht worden.
CARACAS (Reuter-AFP) Vierduizend
werklozen hebben maandag in Caracas
een oproer ontketend waarbij volgens of
ficiële gegevens een persoon om het le
ven is gekomen en 23 zijn gewond. De op
roerlingen wierpen in het centrum van de
Venezolaanse hoofdstad barricaden op.
De werklozen begonnen hun geweldda
dige actie nadat het nationale vakverbond
had meegedeeld dat de regering haar be
loften regeling van de kwestie van ach
terstallige uitkeringen en onmiddellijke
tewerkstelling van talrijke werklozen
niet zou houden.
Groepen ontevredenen bekogelden de
gebouwen van het nationale parlement en
van ministerie van Verbindingen met
stenen, staken een politiebureau en tal
rijke auto's in brand en beschadigden win
kels. Bij het verspreiden van de oproer
lingen werd gebruik gemaakt van vuur
wapens. Dertien mensen liepen schotwon
den op.
Tijdens de ongeregeldheden riepen
werklozen onder meer dat zij de voorkeur
geven aan de dictatuur van Perez Jime
nez zonder honger boven het regime van
Betancourt met honger.
De politie heeft meegedeeld dat 150 per
sonen in hechtenis zijn genomen.
De autowegen in Duitsland zijn bij
Düsseldorf uitgerust met een nieuw
snufje van verkeerstechniek (of tak-
tiek?). De verkeerslichten vermelden
namelijk de snelheid, welke men moet
rijden, om alle verdere lichten op
groen aan te treffen. Dat bespaart de
chauffeur een hele serie motorische
handelingen, maar of hij een tempo
van 40 of 60 km per uur wel vlug
genoeg vindt
NAIROBI (Reuter) De Britse gou
verneur van Kenya, Sir Patrick Renison
heeft dinsdag het einde van de noodtoe
stand geproclameerd, die zeven jaar heeft
geduurd.
De noodtoestand is 20 oktober 1952 afge
kondigd, toen de Mau Mau drastisch be-
Sir James H. Jeans:
De mens heeft door zijn wetenschap de
natuur eerder onder zijn macht ge
kregen dan zichzelf. Dat is de tragiek.
gon op te treden. Er zijn sindsdien 13.000
mensen gedood, van wie 10.000 leden van
de Mau Mau.
GENEVE (UPI) —Te Genêve worden
vandaag de Engels-Amerikaans-Russische
besprekingen over een verbod op kernwa
pens en toezicht op de naleving daarvan,
hervat na de schorsing van het overleg
voor Kerstmis. Gisteren hebben de leiders
van de Engelse en Amerikaanse delega
ties in Genève een voorbespreking gehou
den, waarbij bleek, dat de Britse regering
enige bereidheid bezit tot het aangaan van
een compromis. Beide delegaties echter
zijn in tegenstelling tot de Russische van
oordeel, dat het niet altijd mogelijk zal
zijn onderaardse kernexplosies waar te
nemen.
Hoewel op dit punt, dat men de sleutel
tot de overeenkomst noemt, kennelijk
geen overeenstemming bestaat is de En-
TOKIO (UPI) Jpanse geleerden heb
ben deze morgen radiosignalen ontvangen,
die erop wijzen, dat de Russen waar
schijnlijk op het punt staan hun eerste ra
ket over de Stille Oceaan af te vuren, zo
is in Tokio vernomen De Japanse geleer
den begonnen donderdag nadat de Russen
het beproeven van een nieuwe raket in de
Stille Oceaan hadden aangekondigd, de
Russische zenders te beluisteren. Volgens
het instituut voor onderzoek van radio
golven van het ministerie van posterijen
in Tokio, werd een serie signalen op een
golflengte van 20.005 megacycles opge
vangen een frequentie, die de Russen
plachten te gebruiken om hun derde
Spoetnik op te sporen.
De Japanners geloven dat de signalen
worden uitgezonden door' de Russische
lanceringspost aan Russische schepen op
zee ter voorbereiding op het lanceren en
terugvinden van de raket.
De woordvoerders zeiden, dat de signa
len hetzelfde geluid maken als de Russi
sche satelliet Spoetnik III, maar dat het
weinig waarschijnlijk is dat zij afkomstig
zijn van de satelliet.
„De satelliet staat op het punt te ver
gaan en is sinds Kerstmis niet meer in
staat signalen te zenden wegens defecten
aan haar zender", zei een geleerde.
Prof. H. Takeoetsji van het sterrenkun
dig observatorium van Tokio verwacht
dat de Russen hun raket van een plaats
dichtbij de Kaspische zee zullen lanceren.
Ir. P. M. Borisov uit Moskou heeft een
ontwerp gemaakt voor een dam in de
Beringstraat, die Azië met Noord-
Amerika zou verbinden. Vele Russische
geleerden geloven, dat het ijs in het
noorden zou smelten en het zeewater
gevaarlijk zou stijgen. Ir. Borisov is
van mening, dat de dam gebouwd kan
worden met een honingraat-profiel,
zoalsd e tekening aangeeft. Op de dam
kunnen een autoweg en een spoor
lijn aangelegd worden. De Ver
enigde Staten en de Sovjet-Unie zou
den samen de zeven biljoen dollar
aan bouwkosten moeten opbrengen.
De Beringstraat vormt de verbinding
tussen de Noordelijke IJszee en de
Stille Oceaan.
Advertentie
BARTÊÜÖRISSTR™ HAARLEM TEL 13439
lEIOSESTRAAT (BU KONWGSPIEINJ AMSTERDAM TEL 223596
NOORSE TRUIEN - SOKKEN
(Van onze correspondent in Parijs)
Het is niet uitgesloten dat het muisje van
de straaljagersaffaire de Amerikaanse
„Starfighter" die door Nederland boven
de Franse „Mirage III" verkozen werd
nog een staartje zal krijgen. Een diploma
tiek en militair staartje, dat dan in het
bijzonder nog wel eens heel storend voor
Nederland zou kunnen kwispelen in het
Verre Oosten om de toch al zo gespannen
betrekkingen met Indonesië nog moeilij
ker te maken. Wij hebben namelijk enige
gegronde redenen om aan te nemen dat er
tussen Parijs en Djakarta momenteel on
derhandelingen worden gevoerd over de
verkoop van oorlogsmateriaal, waarbij nu
juist diezelfde Mirage-straaljagers het
voornaamste object der besprekingen vor
men.
Zoals wij eerder hebben bericht, heeft
men in Parijs, vanaf het begin, al erg
sceptisch gestaan tegenover de officiële
redenen die in Den Haag werden opgege
ven voor de Nederlandse voorkeur van de
Amerikaanse boven de Franse straalja
gers.
Men meent hier, dat politieke motieven
de doorslag hebben gegeven. Nederland is
gezwicht, zo is de Franse overtuiging, voor
de gezamenlijke politieke en economische
druk va.i Amerika en West-Duitsland, dat
al eerder voor de „Starfighter" had ge
stemd. Die politieke overwegingen liggen
inderdaad nogal voor de hand. Het is al
gemeen bekend, dat Frankrijk in de wes
telijke wereld thans zijn eigen solopartij
wil blazen en om die reden heeft De Gaulle
dan ook geweigerd in verdere militaire
integra.ie in Atlantisch verband te berus
ten. Aarikoop van de „Mirages" zou voor
Nederland, onder de huidige internationa
le verhoudingen, later verre politiek-mili-
taire consequenties kunnen opleveren. In
een oorlog zou de Nederlandse luchtmacht
voor zijn Mirage-onderdelen immers van
Frankrijk afhankelijk zijn en gezien De
Gaulle's zeer persoonlijke politiek, zou
men in dat geval voor alle mogelijke com
plicaties kunnen vrezen. Nu bij deze aan
koop, in Franse ogen, politieke factoren
dus een fundamentele rol hebben gespeeld
schijnt men zich in Parijs gerechtigd te
achten, op datzelfde plan ook conclusies
te trekken. Van sommige Nederlandse zij
den heeft men de beperking van vergun
ningen aan Nederlandse transporteurs al
in direct verband met de Mirage-kwestie
willen brengen. Die interpretatie is uiter
aard moeilijk met bewijzen te staven. In
ieder geval is aan de Franse verklaring
dat het aantal vergunningen slechts tijde
lijk was verhoogd in verband met hogere
invoer na de droge zomer, op zichzelf wei
nig af te dingen.
Wanneer onze informaties echter juist
zijn en we hebben weinig reden aan die
betrouwbaarheid te twijfelen dan zou
Frankrijk nu een beslissing overwegen die
moeilijk anders dan als represaille om
schreven kan worden
Contact met Djakarta.
De Franse diplomatie heeft zich tot dus
ver altijd zeer loyaal tegenover Neder
land gedragen met betrekking tot de moei
lijkheden met Indonesië. Bij de UNO was
Frankrijk zelfs het enige Westerse land
dat altijd naast Nederland stond en in te
genstelling met Engeland en Amerika
heeft het, ingevolge een conventie die uit
1949 dateert, nooit oorlogsmateriaal aan
de Indonesiërs geleverd dat bij een even
tuele gewapende actie om Nieuw-Guinea
tegen de Nederlanders zou kunnen worden
gebruikt
Van die gedragslijn zou Frankrijk nu af
willen wijken. Een missie van Indonesische
experts zou al met de Franse regering in
contact zijn getreden om een aantal „Mira
ges" die veel goedkoper zijn dan de
„Starfichters" aan te kopen. Ook ande
re landen als Israel en India moeten mo
menteel zeer in deze Franse straaljagers
zijn geïnteresseerd. De senator-indus-
trieel-krantenmagnaat Bloch-Dassault die
de „Mirages" produceert, moet juist de
laatste weken in het bijzonder aan de elek
tronische installatie van zijn schepping
belangrijke verbeteringen hebben aange
bracht en naar Franse overtuiging kan
hun straaljager het nu gemakkelijk opne
men tegen de Amerikaanse „Starfighter".
Dat de Nederlandse bondgenoten niette
min de „Starfighter" verkozen hebben, is
voor Frankrijk méér dan een belangrijke
financiële tegenvaller (ter waarde van
drie miljard gulden, zodra België ons voor
beeld gevolgd heeft), maar bovendien een
gevoelige slag voor Frankrijks nationale
trots. Die beide gevolgen verhogen, lijkt
ons, nog de aannemelijkheid van onze in
lichtingen, dat Frankrijk zich nu opmaakt
de „Mirages" die Nederland heeft ver
smaad, aan Indonesië te leveren.
gelse regering van oordeel, dat in de ruim
150 formele zittingen, welke men te Ge
nève aan het overleg besteed heeft, niet
onbelangrijke concessies zijn verkregen
van de Russische delegatie. Als Engeland
en Amerika bereid zijn tot een compromis
kunnen deze concessies nog worden gered.
De Britse regering acht zulk een verge
lijk daarom van groot belang, mede in
verband met de topconferentie, en de be
sprekingen van de tienlandencommissie
inzake de ontwapening.
De Russische delegatieleider, Tsarap-
kin, heeft maandag bij aankomst in Ge
nève de situatie nog eens extra belicht
door te verklaren, dat de overeenkomst
eigenlijk al op papier staat en dat alleen
het Amerikaanse verzet de ondertekening
tegenhoudt. Van de Russische delegatie
kunnen thans geen nieuwe voorstellen
meer verwacht worden, zei Tsarapkin. De
Amerikaanse delegatieleider Wadsworth,
die enkele dagen eerder was gearriveerd,
had ook verklaard dat zijnerzijds geen
nieuwe mededelingen te verwachten zijn.
Hij heeft opgemerkt, dat de Amerikaan
se regering die een presidentsverkie
zing onder ogen moet zien een over
eenkomst voor april wenst. Wat na die
maand tot stand komt zal niet langer
waardevol zijn. aldus Wadsworth.
Met ingang van gisteren zijn de auto
banden duurder geworden. Aangezien rub
ber op de wereldmarkt de laatste tijd in
prijs is gestegen, hebben de Nederlandse
fabrikanten besloten met ingang van
maandag 11 januari de prijzen van buiten
banden voor personen- en vrachtauto's met
drie percent te verhogen. Verwacht wordt,
dat de importeurs van buitenlandse mer
ken eveneens hun prijzen met drie percent
zullen verhogen.
Wie op maandagavond de ontspan
ningszaal van het bejaardencentrum
aan de Minckelerstraat in Hilversum
binnenstapt zou de indruk kunnen
krijgen, dat de hoogbejaarde bewoners
van dit centrum aan hun derde jeugd
zijn begonnen. Niet minder dan 35
oma's en opa's zijn sinds vorig najaar
actief lid van een gymnastiekclub en
doen eenmaal in de week onder leiding
van een gediplomeerde lerares opge
wekt allerlei oefeningen.
De broodstrijd, die al sinds september
van het vorig jaar in Haarlem woedt, is
vanmorgen opnieuw hoog opgelaaid. Ver-
maat's bakkerijen n.v. heeft namelijk van
daag besloten de prijs van al de broodsoor
ten opnieuw met vijf cent te verlagen
waardoor deze prijs op 37 cent voor het
witbrood en op 33 cent voor het bruin-
brood komt te liggen. Het is waarschijn
lijk, dat de andere grootbedrijven en de
kleinere bakkerijen vandaag of morgen het
voorbeeld van Yermaat volgen.
Zoals bekend besloten de grootbedrijven
samen met een grote groep bakkers uit het
klein- en middenbedrijf op 19 december
van het vorig jaar de broodoorlog te sta
ken en de prijzen weer op te trekken tot
de normale prijzen van 41 cent voor wit
brood en 37 cent voor het bruinbrood. Deze
prijzen werden kortgeleden bovendien nog
verhoogd met 1 cent welke door het mi
nisterie toegestaan werd.
De vijftien Haarlemse bakkers, die de
broodstrijd ontketend hadden en die bijge
staan worden door het landelijk weer
standsfonds bleven echter de lage prijzen
berekenen, 36 cent voor witbrood en 32
cent voor bruinbrood.
Na de feestdagen echter begonnen som
migen van deze rebellerende bakkers een
advertentiecampagne en bovendien kwam
het voor, dat er met het goedkope brood
gecolporteerd werd. Dit nu is voor Vermaat
aanleiding geweest opnieuw tot een prijs
verlaging van vyf cent over te gaan. Deze
verlaging geldt (voorlopig) alleen voor
Haarlem, Heemstede, Bloemendaal, Aer-
denhout en Overveen.
Naar wij vernemen is de mogelijkheid
niet uitgesloten, dat van de zijde van het
ministerie van Economische Zaken zeer
binnenkort ingegrepen zal worden. Men
verwacht, dat wellicht deze week nog een
minimumprijs voor Haarlem en nabije om
streken zal vastgesteld worden, die waar
schijnlijk 38 cent voor het witbrood zal
bedragen.
De vijftien bakkers zijn nog steeds be
reid tot overleg, zo vernemen wij van één
van hen. Hun ldacht is, dat zij buiten alle
overleg worden gehouden en niet zijn be
naderd, toen vóór Kerstmis besloten werd
de broodprijs op het oude niveau te bren
gen. Nu thans de prijs weer met vijf cent
wordt verlaagd, zijn zij er aldus deze zegs
man evenmin in gekend.
Van de zijde van de kleine bakkers, die
dus nog steeds gesteund worden door het
weerstandsfonds, is kortgeleden voorge
steld het door hen gewraakte zegeltjes
systeem in drie maanden af te laten lopen
en gezamenlijk een goede reclamecam
pagne te voeren. Op dit voorstel, dat ter
kennis zou zijn gebracht van de werk
geversorganisatie van de grootbedrijven,
hebben zij nog geen reactie vernomen.
