Pijnlijke herwaardering doemt
op: zij zien zich al aan de
railing van emigratieschip
Nieuwjaar voor de Belgen in Kongo
is vol bitterheid en onzekerheid
WERELDNIEUWS
NAAIMACHINES
BELGISCH KONGO
(SLOT)
Symbolische sardientjes
(*Pr
raatótcel
Arabische Lip houdt
Palestina-conferentie
Kongolese nationalisten
betalen geen belasting
Weinig belangstelling
van de ministers
3
Model
Mild
Ambassadeur van
Venezuela terug
Beroep van Chessman
weer verworpen
Beraad tegen Israel
Boodschap van goede wil
van Kroesjtsjev voor
Eisenhower
Gronchi reist alsnog
5 februari naar Moskou
Het Europees Parlement
Verdeeld
i
DINSDAG 12 JANUARI 1960
Advertentie
Alle merken, dus ruime keuze
ENGEL, Gr. Houtstr. 181 - Tel. 14444
Abako-Ieider Joseph Kasavoeboe
„koning van Kongo", begeeft zich
naar het nationalistencongres van
Kisantoe, dat Kongo's eisen aan
België opstelde.
Er zijn de laatste tijd naar aanleiding
van koning Boudewijns bezoek veel grote
worden gesproken over de beschavings
missie van koning Leopold II, die tot 1908
Kongo als een privé-domein bestierde. Een
Belgische collega zei tegen mij: „Er is over
Kongo nooit een wetk als Max Havelaar
verschenen". Indercaad. maar er is een
boek dat „Rode Rubber" heet en er zijn
rapporten van consuls en missionarissen
over de dwangarbefd en de verplichte
leveringen van ivoor en rubber, over de
strafexpedities waarbij de soldaten voor
iedere afgeschoten patroon een zwarte
rechterhand als bewijsstuk moesten mee
brengen (Brits witboek, 1904). Die toestand
leidde tot een internationaal schandaal,
dat het Belgische pariement in 1908 noopte
Kongo als kolonie van de koning over te
nemen.
Sindsdien is er in Kongo veel veranderd,
de machtige maatschappijen „Société Gé
nérale, „Union Miniere" en „Obraco" heb
ben ingezien dat men met goedbehuisde,
goedgeschoolde arbeiders winstgevende re
sultaten bereikt, in Kongo's steden vindt
men vandaag betere scholen, huizen en
hospitalen dan in welke andere Afrikaan
se kolonie.
De Belgen staan het komend jaar voor
de taak met hun investeringen (tien mil
jard gulden) ook die economische be
schavingsmissie voort te zetten, een taak
die nu in eerste aanleg op het terrein der
menselijke betrekkingen ligt. Zij zullen
schoolmeesterachtige adviezen voor zich
moeten houden, niet doen als minister
Scheyven, die dit het ogenblik vond om te
verklaren dat het statut unique" waar
onder blanke en zwarte ambtenaren ge
lijkelijk betaald worden, moet worden af
geschaft. Dat statuut was één aspect van
de enigszins verlate afschaffing der kleur-
barrière, die na de onlusten van 4 januari
volgde.
België heeft bij die taak één handicap:
in de Franse en Britse koloniën voelen
zelfs de felste nationalisten een hang naar
de cultuur en de grandeur van de koloni
sator, het bleef voor hen de moeite waard
bepaalde banden te handhaven. Dat heim
wee bestaat niet jegens kleine landen als
Nederland of België Al leerden de Belgen
dan sommige Kongolezen Vlaams om hen
te kunnen vergasten op de verzamelde
werken van Guido Gezelle en Stijn Streu-
vels.
Platvoeten. Meer dan een kwart van het
aantal dienstplichtigen in het district
Kopenhagen heeft platvoeten, aldus de
militaire arts G. Funding, die er de
keuringsrapporten van de ongeveer
tienduizend man per jaar op heeft na
geslagen. Van de tienduizend hadden er
slechts 160 een slecht of kunstgebit. 205
een slecht gehoor, 384 ontoereikend ge
zicht en 337 geen goed postuur.
Voor elke vrouw. Het officiële Poolse pers
bureau P.A.P. meldt, dat het Poolse mi
nisterie van gezondheid maandag nieu
we bepalingen heeft uitgevaardigd met
betrekking tot verstoring van zwanger
schap, waardoor bijna elke vrouw, die
dit wenst, abortus kan laten plegen. Zij
behoeft daartoe slechts tegenover een
arts te verklaren dat zij zich in „bij
zonder moeilijke materiële omstandig
heden bevindt die verstoring der zwan
gerschap rechtvaardigen." In zieken
huizen en andere medische centra zul
len speciale klinieken worden geopend,
waar Ce gewettigde abortus kan worden
uitgevoerd.
Te gek. Een demonstratie van Perzische
studenten, maandag te Teheran, tegen
„te strenge exameneisen" heeft in een
treffen met de politie drie doden en
vijftig gewonden gekost. De politie ver
richtte vele arrestaties.
Slachtoffers. Op het strand bij Fréjus zijn
heden de lijken van een man en een
vrouw, slachtoffers van de overstro
mingsramp van 2 december, aange
spoeld. De balans van deze ramp is
thans 333 doden en 85 vermisten.
Gelukt. De zenuwpatiënt bij wie een jaar
geleden in het Gustaaf-Wernerinstituut
te Uppsala in Zweden door middel van
een protonenstraal enkele zenuwstren-
gen werden afgesneden, blijkt hiervan
geen nadelige gevolgen te hebben on
dervonden. De uitslag van de operatie
blijkt geheel positief te zijn. Men wil de
beproefde operatiemethode nu alge
meen gaan invoeren.
.ekende. George Perkins, Amerikaans
ambassadeur bij de NAVO van 1955 tot
1957, is maandagavond op 64-jarige
leeftijd te New York overleden. Hij
was onder meer hoofd van de afdeling
industrieën van de Amerikaanse orga
nisatie voor economische samenwer
king (E.C.A.) in Europa en van 1949 tot
1953 onder-minister van buitenlandse za
ken voor Europese aangelegenheden.
Ongewenst. In de haven van Dublin heeft
een gevecht gewoed tussen journalisten
en havenarbeiders, die bezig waren 137
paarden op een schip te laden. De prak
tijk van het zenden van levende paar
den naar het vasteland om de dieren
daar te slachten kwam in het middel
punt der belangstelling te staan sinds
27 paarden verleden maand tijdens een
storm op zee stierven. De havenarbei
ders waren niet gesteld op de belang
stelling van de pers en trachtten de foto
grafen hun camera's af te nemen.
Misverstand. Een Zuidafrikaanse decora
tieschilder is het slachtoffer geworden
van de aanhankelijkheid van zijn hond.
Hij was in de buurt van Morreesburg
in een rivier aan het zweipmen toen
hij plotseling in levensgevaar kwam te
verkeren. Een van zijn vrienden wilde
hem redden en sprong in het water.
Maar de hond sprong eveneens in het
water en viel de man zo hevig aan, dat
deze naar de oever moest terugkeren
en toezien hoe de ongelukkige bader
vlak binnen zijn bereik verdronk.
Succes. Een inenting tegen kinderverlam
ming over het hele land heeft het aantal
poliogevallen in Italië bijna tot de helft
teruggebracht, aldus is maandag door
het 'taliaanse bureau voor de statistiek
bekendgemaakt. In 1958 kwamen er nog
7.665 gevallen van deze gevreesde ziek
te voor in 1959 waren het er nog maa
4. 143.
Psycholoog. Ruslands „grootste psycho
loog", Serge Rubinstein, is maandag op
70-jarige leeftijd overleden, zo meldt
Tass. Zijn boek „de grondslagen van de
algemene psychologie" werd in 1934
met de Stalinprijs bekroond.
Kabel. Nog in 1960 zal waarschijnlijk een
onderzeese kabel worden gelegd tussen
Amerika en Japan. Eind deze maand
gaan zeven functionarissen van de in
ternationale telegraaf- en telefoon
maatschappij uit Japan met zes kabel-
fabrikanten naar Amerika om daar
met de P.T.T. overleg te plegen. In
principe zijn de partijen het al eens
over het project de verdeling van de
kosten en de route van de kabel moe
ten nog geregeld worden.
hij, en bovendien menselijke contacten leg
gen op basis van hun godsdienstige over
tuiging, dat de mens misschien niet gelijk,
maar wel gelijkwaardig is. Ambtenaren
van het binnenlands bestuur ook, vooral
jongeren, die ergens in de „brousse", in het
binnenland de beste jaren van hun leven
besteden en de Afrikanen, die zij wérke
lijk kennen, respecteren.
Toch hebben ook die anderen, die ploe
terende, zwetende ambtenaren en emplo
yés, recht op een m'ld oordeel. Zij hebben
voor België en Kongo een economisch im
perium opgebouwd, dat door de politieke
ontwikkeling tijdelijk stagneert en het
straks misschien zonder monopolistische
protectie zal moeten stellen, maar dat er,
alle gemakkelijke critiek te^ spijt, zijn
mag. Hun industrie heeft, elders in
Afrika, voor de zwarte bev de evo
lutie uit donkere achterlij! ingeleid,
een pijnlijk, maa' gezond proccc
De heer Julio Alfredo de la Rosa, de am
bassadeur van Venezuela in ons land, is
op zijn post in Den Haag teruggekeerd. De
heer De la Rosa keerde naar zijn land
terug, nadat tussen Venezuela en Neder
land gespannen betrekkingen waren ont
staan, naar aanleiding van de vrijlating,
op Curagao, van twee aldaar gelande Cu
baanse vliegers die pamfletten boven
Venezuela hadden willen uitstrooien.
WASHINGTON (Reuter) Het Ameri
kaanse opperste gerechtshof heeft een
verzoek van Caryl Chessman tot herzie
ning van zijn proces afgewezen. Chess-
mans advocaat zal een beroep instellen,
inhoudende dat zijn cliënt onwettig van
zijn vrijheid wordt beroofd, omdat het pro
ces tegen hem niet in overeenstemming
met de regelen van het recht is gevoerd.
Indien de rechter het hiermede niet eens
is, kan tegen zijn beslissing hoger beroep
worden aangetekend.
Deze gerechtelijke actie kan echter waar
schijnlijk niet voor de vastgestelde terecht
stellingsdatum van 19 februari worden
voltooid. Wirin gaf dan ook te kennen dat
hij zal pogen uitstel van terechtstelling te
verkrijgen, totdat beslist is over dit nieu
we beroep van Chessman.
Op de
Kruimels, en waarom niet?
Bij moede voeten wil het wel eens helpen,
even op de handen te lopen.
Een rijke man is tenslotte niets dan een
arme man met geld.
0 0
0
Een arme man is alleen maar een rijke
man zonder geld.
0
Er is slechts één staatsvorm die nog on
doelmatiger is dan parlementaire demo
cratie: Dictatuur.
0 0
0
De mens bestaat voor 99,3 9I» uit water.
De rest is zelfoverschatting.
0 0
0
Twintig jaar geleden dacht ik, dat ik voor
alles te jong was. Nu weet ik, dat ik voor
alles twintig jaar te oud ben.
0 0
0
Eenzaamheid is mensen laatste bezit
00
De schepping is nog slechts aan zijn eerste
letter toe.
0 0
Het leven te begrijpen is dodelijk.
0 0
0
Het verschil tussen mens en dier is, dat de
mens dit beter zou dienen te weten.
0 0
0
Wat zijn dergelijke wijsheden vervelend.
H. B. Fortuin
CAIRO (UPI) Het secretariaat van de
Arabische Liga heeft voor 8 februari een
bijeenkomst uitgeschreven, waar de Pa
lestijnse kwestie zal worden behandeld.
Onder andere zou de vorming worden
voorgesteld van een „Palestijns leger",
dat tot taak krijgt het heilig land, dat wil
zeggen ook Israel, weer terug te brengen
in handen van het Palestijnse volk. De
bijeenkomst zal, zo verklaarde een hoog
geplaatst functionaris van de Arabische
Liga, een van de belangrijkste sinds vele
jaren worden.
In eerste instantie was besloten de bij
eenkomst te houden op het niveau van re
geringsleiders, maar door de moeilijkhe
den, die hieraan verbonden zijn is men ten
slotte genoodzaakt geweest de ministers
van Buitenlandse Zaken der aangesloten
landen bijeen te roepen, in plaats van de
regeringsleiders.
Op de agenda van de bijeenkomst staan
onder andere „stappen tot het herstel van
Palestina" en „de oprichting van een Pa
lestijns leger".
Hoewel de aangesloten regeringen nog
niet hebben geantwoord op de kortgele
den verzonden uitnodigingen, zal Irak
hoogstwaarschijnlijk niet deelnemen, en
omdat Tunesië de Liga boycot wordt ook
van dit land geen delegatie verwacht.
De redenen voor het bijeenroepen van
de „Palestina-conferentie" liggen in de
vrees van de Liga voor een vergroting
van de emigratie van Joden naar Israel,
in de plannen, welke in Israel zijn ge
maakt voor de waterhuishouding van de
Jordaan en de Israëlische campagne te
gen het beheer van Egypte over het
Suezkanaal. De spanningen tussen Israel
en de Arabische wereld zijn de laatste
maanden aanzienlijk toegenomen.
v
- -
LEOPOLDSTAD (Belga) —De Abako
en de Afrikaanse Solidariteitspartij heb
ben de Belgische minister van Kongo en
Roeanda-Oeroendi, De Schrijver, in een
brief medegedeeld, dat de geest in Neder-
Kongo en Kwango-Kwiloe zodanig is, dat
de bevolking vastbesloten is geen belas
ting te betalen, zolang geen zekerheid is
verkregen over de onafhankelijkheid.
De partijen stellen voor, de betaling van
belastingen uit te stellen tot na de afloop
van de rondetafelconferentie. Dit voorstel,
aldus de boodschap, is een uiting van de
wil van een volk, dat vastbesloten is alleen
belasting te betalen aan een Kongolese re
gering die, zoals verwacht wordt, in de
eerste maanden van dit jaar zal worden
gevormd.
De openingszitting van de rondetafel
conferentie die op 20 januari begint zal
worden voorgezeten door premier Eyskens.
WASHINGTON (UPI-AFP) President
Eisenhower heeft gisteren een „boodschap
van goede wil" ontvangen van Kroesjt
sjev, die hem mondeling werd overge
bracht door de Russische ambassadeur
Mensjikov.
„Ik bracht een boodschap van goede wil
van premier Kroesjtsjev aan de president
over en ook bracht ik de nieuwjaarsgroe
ten en beste wensen van de heer Kroesjt
sjev aan de president en diens familie
over", zo vertelde Mensjikov toen hij het
Witte Huis twintig minuten later verliet.
Mensjikov vertelde nog dat het Russische
plan om een deel van de Grote Oceaan te
gebruiken voor projectielproeven, niet ter
sprake is gekomen. Wel is even gesproken
over Eisenhowers bezoek in juni aan de
Sovjet-Unie.
Een Amerikaanse woordvoerder deelde
later mee dat Eisenhower en Mensjikov
zijn overeengekomen dat hun beide rege
ringen op korte termijn aan het voorberei
dende werk voor Eisenhowers reis zullen
beginnen.
Mensjikov liet twee grote nieuwjaarsge
schenken voor de president achter waar
over hij niets wilde vertellen. Mensjikov
keerde de vorige week van een vakantie
in de Sovjet-Unie naar Washington terug.
ROME (AFP) —Het Quirinaal heeft be
kendgemaakt, dat president Gronchi 5 fe
bruari naar Moskou zal reizen. De duur
van het bezoek van de Italiaanse president
aan de Sovjet-Unie zal later vastgesteld
worden, wanneer het antwoord bekend is
van de eerste minister van Marokko, die
in de eerste helft van februari een offici
eel bezoek aan Italië brengt.
Welke stappen heeft de Italiaanse rege
ring genomen om het Vaticaan eraan te
herinneren dat het het verdrag van Late-
ranen moet naleven? Deze vraag hebbeii
Italiaanse senatoren van de (Nenni-) so
cialistische fractie gesteld aan premier
Segni in verband met de verklaringen die
kardinaal Ottaviani heeft afgelegd. Zoals
bericht is heeft kardinaal Otttaviani op
de kansel de houding gebrandmerkt van
hen, die er niet voor terugdeinzen de hand
van de onderdrukkers van de kerk te druk
ken, hoewel zij zeggen christenen te zijn".
De socialistische senatoren hebben Seg
ni voort6 gevraagd of de rede van kardi
naal Ottaviani in verband dient te worden
gebracht met de komende reis van presi
dent Gronchi naar de Sovjet-Unie. Ook
willen zij van Segni weten of hij het toe
laatbaar acht, dat een hoge vertegenwoor
diger van de r.k. kerk tussenbeide komt in
de buitenlandse aangelegenheden van de
staat, terwijl de Italiaanse grondwet dui
delijk bepaalt, dat de staat en de r.k. kerk
„onafhankelijk en souverein" zijn. Als het
verdrag van Lateranen op een zo duidelij
ke manier geschonden wordt, kan er
slechts een verwarde toestand ontstaan
wat de betrekkingen tussen staat en kerk
betreft, aldus de senatoren.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
LEOPOLDSTAD, januari. Op de oudejaarsdis van vele Belgische families
in Leopoldstad hebben dit jaar sardines gestaan, véél sardines. Blanke huis
moeders hadden ze bij kisten tegelijk ingeslagen, toen aan het begin van het
vorige jaar, op 4 januari, zwart Leopoldstad uitbarstte in een tierende opstand,
die blinde paniek wekte in de blanke wijken. Sinds die dag eet blank Leo de
visjes-in-olijfolie en ze hebben een symbolische bijsmaak gekregen. Zelfs de
ijsgekoelde champagne waarmee de Belgen elkaar dit keer bij klokke twaalf in
de hete tropennacht een „gelukkig nieuwjaar" toedronken, kon die smaak niet
wegspoelen. Want de gedachten gingen terug naar een jaar tevoren toen de
heilwensen nog de schijnbare zekerheid bezaten van voorspoed, hogere tan
tièmes, nieuwe koelkasten, grotere auto's en een Belgisch villaatje in de toe
komst Vandaag ligt dié droom in scherven, de toekomst staat op losse schroeven.
Verbijsterd slaan de Belgen in Kongo het razend tempo gaande, waarmee dit
eiland van koloniale rust en orde naar de onafhankelijkheid evolueert, zelfs
Nigeria, Kenya, Tanganyika, waar het zoveel eerder begon te rommelen, voor-
bijstrevend. De late starter heeft een snelle eindsprint en zal in april ver
moedelijk zijn doel bereiken.
Tijdens een verblijf van vijf weken in
Kongo heb ik het beslissend stadium van
die ontwikkeling meegemaakt. Toen ik
kwam, geloofden de Belgen nog in de ge
leidelijke overgang van vier jaar interne
autonomie en in een Belgisch-Kongolese ge
meenschap, lachten als „kenners van Kon
go" om de naïeve buitenlander, die een
snellere ontwikkeling voorspelde. Maar in
die vyf weken forceerden de zwarte leiders
het tempo, dwongen concessies af van de
Belgische regering, die haar laatste troef
kaart speelde: het bezoek van de Koning.
In die vijf weken groeiden bitterheid en
onzekerheid bjj de transpirerende blanke
mannen en vrouwen, de ambtenaren, de
employés en de planters. En toen ik ging,
De Abako, die de facto in Neder-
Kongo al voor een groot deel
„regeert" heeft zijn eigen orde
dienst, compleet met motorordon
nansen.
i
vroegen zij haast hulpeloos: „Wat gaat er
met ons gebeuren?" In huq gedachten
hingen zjj al over de railing van cmigra-
tieschepen.
Het antwoord op die vraag hangt min
der van hen af, dan van de Belgische re
gering. Als België een De Gaulle zou be
zitten die onvermijdelijkheden in een stout
moedig gebaar kan omzetten, dan is er
niets aan de hand: Het bewijs ligt aan de
overkant van de rivier, waar in Brazza
ville de verhouding tussen blank en zwart
nog nooit zo goed is geweest. De Kongo
lese leiders zijn geen radicale dwazen, zij
beseffen zeer wel dat Kongo om voortge
zette blanke hulp schreeuwt Maar te
duchten valt. dat in het hopeloos verdeel
de België niemand sterk genoeg staat vlak
voor de finish dat grote gebaar te maken,
dat het zich de onafhankelijkheid zal laten
afdwingen en daarmee een gouden kans
zal doen voorbijgaan.
Niet dat de Belgen dan op staande voet
Kongo zullen moeten verlaten. Kongo is
(nog) geen Indonesië. Maar zij zullen tot
een pijnlijke herwaardering van hun be
staansrecht moeten komen.
Let wel, de Belgen in Kongo zijn niet
dommer of slechter dan de Fransen, Brit
ten of Nederlandrs in hun koloniën waren
of zijn. Zij zijn even energiek, royaal en
ondernemend, ook even kortzichtig, irrite
rend vaderlijk en doof op het gebied der
menselijke betrekkingen als die anderen.
Zij en hun vrouwen zijn de ergsten
beginnen al hun gesprekken over „domme
Afrikanen" met „Maar mijn boy is
Dat is dan ook doorgaans de enige Afri
kaan, die zij kennen. De koloniale verhou
ding leent zich slecht voor menselijke ont
moetingen op gelijk niveau.
Er zijn in Kongo gelukkige uitzonderin
gen, missionarissen en zendelingen, die
zonder de geweldige publiciteit van dr.
Schweitzer te krijgen, hetzelfde doen als
Belgische bestuursambtenaren: het vertrek nadert.
De algemene vergadering van het Euro
pese Parlement heeft aangedrongen op een
grotere financiële steun aan arbeiders die
hun baan verliezen door de automatisering
in Europa. De meerderheid van de spre
kers van de zes landen bracht zijn twij
fel tot uitdrukking of de 500 miljoen nieu
we Franse franken voor het sociale fonds
van de Gemeenschap wel voldoende zou
den zijn om de ontslagen arbeiders te her
scholen en opnieuw een bestaansmogelijk
heid te geven.
Opnieuw werden er verwijten gemaakt
dat de verschillende landen geen minis
ters naar de vergadering hadden afge
vaardigd. Slechts twee van de 22 topfunc
tionarissen van de uitvoerende organen
van de Kolen en Staalgemeenschap en
Euratoom waren naar Straatsburg geko
men om de zitting over de organisatie en
de verdeling van het gezamenlijke sociale
fonds bij te wonen.
I
J
