Dijkbreuk veroorzaakt catastrofe
in Amsterdam-Noord
Kroesjtsjev kondigt een
nieuw wapen aan
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Tuindorp-Oostzaan overstroomd,
honderden opgesloten in hun
ondergelopen huizen
Een dode bij explosie
in zuurstoffabriek
te Eindhoven
fafox kiih iy Codyt\
belui Tlieniiins ELEGANTE TASSEN EN BY0UX
Dr. Van Baal legt
functies neer
Hij stelt voor 1.200.000 man van de
strijdkrachten te demobiliseren
f. 35,90
Haarlemse Boekverkopers
JOS. DE KLERK
Evacuatie van 10.000
bewoners noodzakelijk
geacht
In de krant van heden:
Opklaringen
Het woord is aan
Groot deel van fabriek
verwoest
Kouder door oostenwind
Oosters handwerk
Kleuter door het ijs gezakt
Aan onze abonnees
Stop meteen
in de binnenzak
effengrijs
flannel kostuum
House of England
DE OPRUIMING
Artikelen van
in boekvorm
Geschapen voor sneeuw
74e JAARGANG No 158
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout-
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
DONDERDAG 14 JANUARI 1960
Haarlems Dagblad
305e JAARGANG No 6
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Vanochtend tegen zeven uur, is door nog onbekende oorzaak, een
dijk langs een der zijkanalen van het Noordzeekanaal in Amsterdam-
Noord, doorgebroken. Door het zich steeds verwijdende gat begon het
water uit Zijkanaal H, iets ten Westen van Tuindorp-Oostzaan de polder
binnen te stromen, zodat de aldaar wonende gezinnen in allerijl hun hui
zen moesten ontruimen. Daarbij kregen zij al spoedig hulp van de Am
sterdamse brandweer, Rode Kruismannen, soldaten en vrijwilligers, die
zelfs nog een deel van de bedreigde inboedels in veiligheid wisten te stel
len. Aan de oostzijde van deze polder verrijst de bebouwing van de wijk
Tuindorp-Oostzaan met het volkstuincomplex De Bongerd. In deze dicht
bevolkte woonwijk drong het water tegen acht uur binnen. Twee uur
later waren grote delen van Tuindorp-Oostzaan overstroomd. Dui
zenden bewoners konden niet tijdig genoeg wegkomen en zaten in hun wo
ningen opgesloten totdat er hulp van buitenaf geboden werd. Het beeld
van ondergelopen landerijen en huizen bood, onder de grauwe ochtend
hemel, eenzelfde trieste aanblik als tijdens de stormramp van 1953: men
zag hoe angstige boeren hun vee over de smalle Oude Waterlandse dijk
trachtten te redden, terwijl het water steeg hoger steeg. Ettelijke bewoners
van het getroffen gebied poogden nog, tot hun middel door het water wa
dend, de dijk te bereiken, maar de meesten moesten hun pogingen op
geven en zich op de bovenverdiepingen van hun huizen terugtrekken. Een
lange file helpers had zich op de gladde dijk opgesteld om de door het water
wadende slachtoffers naar boven te trekken.
Tegen elf uur had het water reeds de
grens van de Meteorenweg en de Klapro-
zenweg bereikt, waar het toen al vijftig
cm. hoog stond. Dit betekent, dat het
grootste deel van Tuindorp-Oostzaan, (to
taal 15.000 inwoners) blank staat tot aan
het zg. Tutti-Frutti-dorp. Het westelijk
deel van het Tuindorp ligt dieper en daar
staat het water dan ook gemiddeld een me
ter hoog. Volgens deskundigen kan het
nog stijgen tot 1.65 meter. Daarom wordt
in allerijl getracht, zoveel mogelijk men
sen uit het bedreigde gebied in veiligheid
te brengen. In de vinnige koude waden po
litiemannen en personeel van andere ge
meentediensten met hoge lieslaarzen aan
door het vrij sterk stromende water en
brengen vrouwen kinderen en ouden van
dagen naar de talloze gemeentebussen,
die aan het einde van de Klaprozenweg
zijn opgesteld om de mensen op te nemen.
De slachtoffers worden voorlopig onderge
bracht in gebouwen van het complex der
Nederlandse Dok en Scheepsbouw Maat
schappij.
Honderden bewoners van het tuindorp
zijn echter nog steeds opgesloten in de bo
venverdiepingen van hun woningen. Het
tuindorp is slechts met boten te bereiken.
Vele auto's staan onder water. De hoofd
commissaris van politie heeft meegedeeld
dat hij de militairen, de marine en de B.B.
te hulp heeft geroepen. Ook de commissa
ris der Koningin in Noordholland, dr. M.
J. Prinsen en Amsterdams burgemeester
hebben zich naar de plaats van de ramp
begeven.
Persoonlijke ongevallen zijn tot dusver
niet gemeld. Rode-Kruishelpers evacu
eerden soms met zeer veel moeite, diver-
P°g-
Dijkbreuk in Amsterdam-Noord, 1, 11
\Veerrapporten 12
Uit het binnenland 2, 17
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws3, 5, 15
De Kleine Wereld 3
Van Mensen en Dingen7
Agenda van Haarlem en IJ mond 7
Uit stad en omgeving7, .9
Kongo, oud en nieuw15
Kunst 17
Boekenhoekje 17
Toch Is Het Zo19
Feuilleton 19
Horen en Zien19
Economisch nieuws21
Beurs 21
Scheepsberichten 21
Sport 23
Dit nummer bestaat uit
acht-en-twintig pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Aanvankelijk nog plaatselijk
sneeuw, later opklaringen. Langs
de kust aanvankelijk krachtige,
overigens matige wind tussen
noord en oost. Matige, in de
vroege ochtend plaatselijk stren
ge vorst.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
se zieken, die in dekens gewikkeld in vei
ligheid gebracht werden. Over de oorzaak
van de dijkdoorbraak staat uiteraard nog
weinig vast. Een waterbouwkundige ver
telde dat dagelijks zware vrachtauto's
over het smalle dijkje naar een kruitma
gazijn reden. Ook is men bezig geweest
een paalschoeiing aan te brengen opdat
men langs deze di jk woonschepen kon me
ren. Dit alles heeft het dijklichaam wel
licht kunnen ondermijnen.
Troepen gealarmeerd
Inmiddels zijn alle mogelijke hulpdien
sten in staat van alarm gebracht: de ter
ritoriaal commandant Noordholland staat
met enkele compagnieën van het regi
ment Van Heutz gereed. Ook is bevel gege
ven aan een compagnie van het Depot In
tendance van de 105e Technische Dienst
Basiscompagnie met zwaar materieel zich
gereed te houden. Ook de Amsterdamse
rondvaartboten helpen bij de evacuatie.
Bovendien is een compagnie van de 462
pontonniers te Keizersveer opdracht ge
geven, rekening te houden met de moge-
gereed te houden.
Ook de wegenwacht is gealarmeerd en
met veel materieel reeds ter plaatse aan
gekomen. Politie en marechaussee en
rijkspolitie deden hun best om het verkeer
naar Zaandam, komende uit de richting
Schellingwouderbrug, via Oostzaan om te
leiden. Op de smalle Oostzanerdijk ech
ter liep de file auto's hopeloos vast
Vele bewoners zetten hun deuren open
voor de getroffen moeder met kleine kin
deren en bejaarden, die in deze wijk zo
talrijk zijn. Velen trachtten telefonisch
over auto's beschikkende familieleden te
waarschuwen, waardoor het telefoonnet
van Amsterdam-Noord niet alleen werd
overbelast, maar ook de verkeersdrukte
steeds groter werd. De politie zag zich
ten slotte genoodzaakt de Oostzanerdijk
geheel af te sluiten. De meeste evacué's
zochten een onderkomen bij familie en
kennissen in Oostzaan en Landsmeer.
Na de dijkdoorbraak is het scheepvaart
verkeer over het Noordzeekanaal tussen
Amsterdam en IJmuiden en de daartussen
liggende havens in alle richtingen normaal
door gegaan. De sluismeester van de Oran
jesluizen te Schellingwoude heeft op
dracht geen water uit het IJselmeer bin
nen te laten en om half twaalf is men te
IJmuiden begonnen met water uit het
Noordzeekanaal te spuien in de Noordzee
om het peil van het water zo laag moge
lijk te doen zijn. Dit betekent niet, dat
het scheepvaartverkeer daarvan hinder zou
ondervinden.
Het gat in de dijk was omstreeks twaalf
uur vanmorgen al zeventig meter breed.
Marine biedt hulp
Naar de Marinevoorlichtingsdienst
meedeelt, is de Koninklijke Marine in Am
sterdam paraat om op aanvrage van de
burgerautoriteiten direct op te treden. In
middels zijn vijftien dinghies vaA het ma
rinevliegkamp Valkenburg op aanvrage
van de Amsterdamse hoofdcommissaris
van politie naar de hoofdstad gezonden.
In allerijl zijn jonge mannen begonnen,
roeiboten van achter de Oostzanerdijk
naar boven te dragen en vandaar neer te
zetten in het water dat over de Kometen
singel stroomt. De Oostzanerdijk zelf is
als een burcht van redding. Iedereen
vlucht er naar toe, maar nog zeer vele
mensen bevinden zich in het tuindorp op
de bovenverdieping van hun woning op
gesloten. Men kan hen telefonisch niet
meer bereiken, vermoedelijk omdat de
leidingen onklaar zijn geraakt.
Evacuatie van 10.000 mensen
De bezweken dijk behoort tot het water
schap Noorder-IJpolder en staat onder toe
zicht van de Provinciale Waterstaat. Vrij
wel onmiddellijk is men begonnen met po
gingen om het afkalven te beperken. Een
moeilijkheid is dat het gat van af het
water door de enorme zuiging tot op
slechts 100 meter kan worden benaderd.
De zuiging is het gevolg van het feit dat
het waterverschil tussen het Noordzee
kanaal en het ondergelopen terrein drieën
eenhalve meter is.
Men houdt rekening met de evacuatie
van 10.000 mensen uit de 2750 huizen in
het getroffen gebied.
Tegen 1 uur waren volgens de politie
„de meeste inwoners" uit het bedreigde
deel van het Tuindorp in veiligheid ge
bracht. Men hoopt in de namiddag gereed
te komen met de gehele evacuatie der be
woners.
(Vervolg op pagina 11)
MWB
Inayat Khan:
Aangezien sterven een ingaan in vol
strekte eenzaamheid is, kan eenzaam
heid de mens soms doodsangst bezorgen.
Woensdagavond om kwart over negen
heeft zich, door tot nu toe onbekende oor
zaak in een zuurstoffabriek aan de ka
naaldijk noord te Eindhoven een explosie
voorgedaan. De 52-jarige machinist Th.
van der Ven raakte hierbij in brand. Een
arbeider die onmiddellijk de ploegbaas,
die naast de fabriek woont, waarschuwde,
trachtte met deze samen de vlammen in
de kleding van de machinist te doven. De
heer Van der V. rukte zich echter los en
sprong in een met water gevulde put die
in de fabriek lag. Hierin bevonden zich
echter enige cilinderflessen samenge
perst gas. De machinist moet in zijn val
enige slangen van de flessen hebben losge
trokken, waardoor gas ontsnapte. Dit vat
te vlam door de brandende kleding van
Van der V., waardoor een grote vlammen-
zuil ontstond, die zich snel uitbreidde.
De brandweer, die aanvankelijk weinig
tegen het vuur kon uitrichten, kon slechts
de hoogst noodzakelijke veiligheidsmaat
regelen nemen. Daarna werd het vuur be
streden en bedwongen, waarna men het
stoffelijk overschot van de machnist aan
trof. Een groot gedeelte van de fabriek
werd verwoest De schade is aanzienlijk.
Een der bewoonsters van Tuindorp
Oostzaan wordt in veiligheid gebracht.
Advertentie
BARTEIJORISSTR HAARLEM TEL 13439
lEIDSESTRMt OU KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596
WINTERSPORTKLEDING
Advertentie
Maandagavond 18 jan. a.s.
LEICA.AVOND
Nieuwtjes van het Leica-systeem
worden besproken en getoond, ter
wijl tevens wordt behandeld de
FI7NKORRELONT WIKKELING
met een bedrijfsfilm van de foto-
chemische fabriek van May Baker
Spreker: Ir. L. J. Dupree jr.,
Fotohandel HEUPERS EN LOHR
Zandvoortselaan 163, tel. 40702,
Heemstede-Aerdenhout.
Gaarne tijdig bericht van Uw komst.
(Van onze weerkundige medewerker)
Nu er ook in het westen van ons land
enige sneeuw gevallen is, in Zuid-Holland
meer dan in Noordholland, kan de tempe
ratuur ook hier belangrijk dalen wanneer
de nachten lang genoeg helder blijven.
Boven de sneeuw kan bij windstil weer
een sterke uitstraling voorkomen waar
door bijvoorbeeld gisternacht op de Velu-
we en in Twente 13 tot 15 graden vorst
voorkwam. Drijft er bewolking over dan
staat de aarde maar weinig warmte af en
komen de temperaturen niet zo laag.
In de afgelopen nacht werden op norma
le waarnemingshoogte van bijna 2 meter
boven de grond de volgende temperaturen
gemeten: IJmuiden -7, Schiphol -8 en Rot
terdam -11 graden celsius. Op enkele cen
timeters boven het sneeuwdek kan het
soms wel 3 tot 6 graden meer vriezen. Zo
kwam gisternacht het kwik op het vlieg
veld Eelde (bij Groningen) op 2 meter
hoogte tot -12 C en vlak boven de sneeuw
tot -17 C. Dit is alleen mogelijk wanneer
het windstil en helder is.
Zoals wij in het begin van de week al
veronderstelden, 'zal de winter met vorst
en later sneeuwkansen ons deze week niet
verlaten en naar alle waarschijnlijkheid
ook het weekend nog voortduren. Doordat
de oostenwind sterker wordt, is het in de
buitenlucht minder aangenaam dan giste
ren. De mens vindt het bij -10 C en wind
stil weer niet zo koud als bij -2 C en een
krachtige oostenwind waaruit nog eens
weer blijkt dat wij maar heel slechte ther
mometers zijn.
Advertentie
ECHTE OPRUIMING
Zie Kleine Zaken-annonces
DE ORIËNT
R. C. VAN EI F, Paarlaarsteeg 8,
HAARLEM - Telefoon 14615
Advertentie
r.R HOUTSTRAAT 11a HAARLEM TELEFOON 204IS
BALANS-OPRUIMING
De 5-jarige L. H. Mensink te Hattem, is
woensdagmiddag door het ijs op de IJsel
gezakt en verdronken. Het knaapje had
zich met twee andere kinderen op het zeer
onbetrouwbare ijs begeven. Het drietal
was reeds vele meters van de walkant ver
wijderd toen het door mensen in de buurt
werd opgemerkt Juist op het ogenblik, dat
de kinderen wilden terugkeren, zakte het
jongetje door het ijs.
De vorige gouverneur van Nederlands
Nieuw-Guinea, dr. J. van Baal, deed ons
de volgende mededeling toekomen: „Het
oordeel der Nederlandse regering over de
uitoefening van onwettige censuur in Ne
derlands Nieuw-Guinea heeft ook mijn
naam niet onaangetast gelaten. Over dit
oordeel in debat te treden wens ik niet.
Wel heeft een en ander mij aanleiding ge
geven, af te treden als waarnemend voor
zitter van de Koninklijke vereniging Oost
en West, als voorzitter van de Gerefor
meerde vereniging voor ziekenverpleging
en als voorzitter van de commissie van
advies inzake Nederlands Nieuw-Guinea
van de Anti-Revolutionaire Partij.
Nu de winter zijn intrede heeft ge
daan en sneeuw de straten en lanen
bedekt, wordt het werk van allen d»p
bestellingen bi) U thuis moeten brengen
extra zwaar. Dit geldt in hoge mate
voor de bezorgers van Uw krant die in
korte tijd vele adressen moeten be
dienen. Wij vragen vanaf deze plaats
Uw clementie indien U de krant later
dan normaal in Uw brievenbus ont
vangt DE DIRECTIE
MOSKOU (Reuter-AFP-UFI) De Rus
sische minister-president Kroesjtsjev
heeft vandaag op de zitting van de Opper
ste Sovjet het parlement van de Sov
jet-Unie bekendgemaakt dat Rusland
een nieuw, onvoorstelbaar wapen in voor
bereiding heeft, dat zich thans nog in de
dossiers der geleerden bevindt. Kroesj
tsjev stelde ook voor het aantal manschap
pen van dc Russische strijdkrachten op
nieuw te verlagen en wel met 1.200.000
man. De Russische premier hield een re
de over de stand van het zevenjarenplan,
de ontwikkeling van de buitenlandse po
litiek en zijn ontwapeningsplan.
Kroesjtsjev zei dat de regring en het
centrale comité van de communistische
partij van de Sovjet-Unie nieuwe concrete
maatregelen hebben uitgewerkt tot in
krimping van de Russische strijdkrach
ten. Deze voorstellen zullen op de huidige
zitting worden besproken De premier
herinnerde eraan dat de door de Sovjet-
Unie bij UNO-Assemblee ingediende ont
wapeningsvoorstellen en het beroep op al
le parlementen door velen met instem
ming is ontvangen.
„Geleid dooi het leninistische beginsel
van vreedzaam naast elkaar staan van
staten met een verschillend maatschap
pelijk stelsel, neemt de Russische regering
steeds concrete maatregelen ter verwer
kelijking van de beginselen die zijn neer
gelegd in het Russische voorstel voor een
algemene en volledige ontwapening", al
dus Kroesjtsjev.
Kroesjtsjev zei dat de Russische rege
ring het voornemen heeft de strijdkrach
ten te beperken van 3.623.000 man tot
2.423.000 man. De voorgestelde inkrimping
met 1.200.000 man zal een bezuiniging van
zestien tot zeventien miljard roebel be
tekenen.
Verder zei Kroesjtsjev dat er in de
Sovjet-Unie nog steeds atoom- en water
stofbommen worden gemaakt. De Sovjet-
Unie heeft thans zoveel kern- en raket
wapens dat in het geval een krankzinnige
de Sovjet-Unie of een van haar bondge
noten aanvalt, de Russische strijdkrachten
Advertentie
Want dèt is uw winst, als u
nü in de Service-Verkoop
zo'n bijzonder gedistingeerd
koopt. Engelse import I Nor
maal!. 1 79,50, nu met 20%
korting slechts f. 143.60
Amsterdam - Den Haag
Eindhoven - Hilversum - Buss urn
Advertentie
bij de
begint morgen om 9 uur.
het aanvallende land of landen letterlijk
van de aarde zullen vegen. In het geval
van een oorlog tussen Oost en West zal
het Westen meer te lijden hebben dan het
Oosten. De voorraden kernwapens van de
Sovjet-Unie kunnen nooit door een ver
rassingsaanval worden vernietigd, aldus
Kroesjtsjev.
De ontwikkelingen op het gebied van
de internationale politiek, mogen niet
worden beschouwd als een vermindering
van de spanning over de gehele linie. Er
zijn verbeteringen en verslechteringen ge
weest. In het algemeen ging de ontwik
keling in de richting van vermindering
van de spanning.
(Vervolg op pagina 11)
Vanavond in het Concertgebouw, en
vanaf morgen aan de kantoren van
deze krant kunt U in beperkte hoeveel
heid verkrijgen het boekje
MUZIKALE SPEURTOCHTEN
IN HAARLEMS HISTORIE
80 bladzijden, geheel op kunstdruk
papier, vele platen, gecartonneerd.
Prijs 0,75
Nadere bijzonderheden vindt U op
pagina 17.
De lammeren symboliseren de lente,
de schapen met hun dikke vacht gaan
er als een winterse heraut aan vooraf.
Ze künnen, goed ingepakt, wel tegen
een beetje kou.
