Huurvoorschriften zullen zeer
geleidelijk opgeheven worden
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
tW MORRIS "(lefw'e ijou (hij!
HET WEER
Poging tot brandstichting in
synagoge in West-Duitsland
Beperkte bewaking
op dijken
ONTWERP HUURWET INGEDIEND
Huur voor woningen 20 pet., voor
bedrijfspanden max. 15 pet. omhoog
DE-BEDRIJVEN
Nóg meer dollars!
74e JAARGANG No 163
WOENSDAG 20 JANUARI 1960
305e JAARGANG No 11
Voor de slachtoffers
ln de krant van heden:
Rustiger weer
DRP-er Schikora sprak voor lege banken in het
parlement van Noordrijnland-Westfalen
Wijziging grond- cn
personele belasting
Tijverhogingen van 1.50
tot 2 meter verwacht
Geen Haarlemse subsidie
voor Krelagehuis
Het woord is aan
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 13295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal f 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t. n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mi je
Het proces, dat moet leiden tot een vrij
aanzienlijke huurverhoging:, is in een
nieuwe fase getreden, nu de regering een
ontwerp van wet tot wijziging van de
Huurwet bij de Tweede Kamer heeft in
gediend.
De minister van Volkshuisvesting en
Bouwnijverheid, de minister van Justitie
en de Staatssecretaris van Economische
Zaken streven naar het volgende:
Een huurverhoging van 20 pet. voor het
overgrote deel van de woningen, ingaande
1 april a.s.
Het scheppen van de mogelijkheid tot
verhoging van de huren van bedrijfspan
den met ten hoogste 15 pet.
Het leggen van een wettelijke grondslag
voor een geleidelijke opheffing van de
huurvoorschriften.
Aan de Staten-Generaal is het thans, te
bepalen in hoeverre deze oogmerken ver
wezenlijkt kunnen worden.
Grote schoonmaak in het drooggeval
len deel van Tuindorp Oostzaan. De
huisvrouwen gaan ijverig aan de slag
in hun woningen, zodra deze van het
water bevrijd zijn, en de schoonmaak
dienst der gemeente gaat even ijverig
en snel aan het werk op de droog-
gekomen straten.
Refererend aan de oproep tot hulp aan
de slachtoffers van de overstroming in
Amsterdam, uitgaande van het Rampen
fonds, vestigen wij de aandacht op de
mogelijkheid voor onze lezers om hun gift
xroor dit doel bij onze kantoren te depo
neren, waarna wij zullen zorgen voor
doorzending naar het Rampenfonds. Wij
zullen de bij ons inkomende giften in de
krant verantwoorden.
3e verantwoording
M.v.B. 10.—; fam. v. d. B. 15.—; Zr.
A.D. ƒ2.50; L. ƒ5.—; O.J.B. ƒ5.—; C.C.
f 10.Abonné 2.50; Mevr. K. 10.
H.v.d.S. ƒ3.50.—; „Annetje en Miepje"
1.—; „Pante" 2.50; J.C.G. 2.50; E.v.V.
10.—; A.v.B.B. ƒ4.50; J.E. 1.—E.L.
2.50; V. 10.—; Wed. C. de V.—S. 2.50;
B. 5.—; S.J.K. 12.50; B. en W. 10.—;
N.N. 3.—; Marjan H. 2.50; X.X.X. 2.50;
v.d.S. ƒ1.—; L.N.D. ƒ5.—; T. ƒ5.—; C V.
ƒ5.—; R.B. ƒ2.50; Jaco W. ƒ2.75; E P.
10.Feestavond O.T.V. A'hout e.o.
71.86; v. E. 2.50; Mej. E.S. 20—; B. 3-
Mw.O.v.B. 5.E.S. 5.C.Z. 25.
D.S. 5.—; N.N. 10.—.
Dagtotaal 314,11.
In het geheel ls thans verantwoord een
bedrag van 2.214,35.
Advertentie
BARÏÏST HAARLEM TEL 13439
IEIDSESTRAAT (BIJ KONING SPIEIN) AMSTEROAM TEL 223596
FALCON TWEED 25 KORTING
Pag
Weerrapporten 1, 2
Binnenlands nieuws 1, 2, 5
Buitenlands nieuws 1, 3, 4
Op de Praatstoel 3
Kunst 4. 9
Uit stad en omgeving6, 7
Agenda 6
Feuilleton 9
Horen en Zien9
ln Malaga (Garcia de Léon) 9
Panda, Ydo en de Draak9
Economisch nieuwsH
Beurs H
Scheepsberichten 11
Sport 13
Dit nummer bestaat uit
veertien pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Opklaringen maar hier en daar
ook nog enkele buien. Tot ma
tig afnemende wind tussen
noord en west. Temperaturen
om het vriespunt en in het bin
nenland vannacht lichte vorst.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
(Van onze correspondent in Bonn)
Thans is bekend geworden, dat op
woensdag 13 januari onbekenden gepoogd
hebben in de synagoge te Amberg (Boven-
Paltz) brand te stichten. De brand kon
spoedig geblust worden, daar de centrale
van de brandweer tegenover de synagoge
gevestigd is. De daders waren binnenge
drongen in een naast de synagoge gelegen
gebouwtje en hadden daar enkele benzine-
blikken geleegd, waarna zij de benzine
aanstaken. De brandweercentrale aan de
overkant zag al heel spoedig vlammen uit
het dak van de synagoge slaan en kon door
zeer snel ingrijpen de brand in de kiem
smoren.
De brand werd omstreeks kwart over
acht gesticht, toen er bijzonder veel men
sen op straat varen. Desondanks is over
deze poging tot brandstichting weinig uit
gelekt: op uitdrukkelijk verzoek van de
opperrabbijn van Amberg werd de pers
over dit geval niet ingelicht, omdat ge
vreesd werd, dat door dit bericht de anti
semitische acties in West-Duitsland hoger
zouden oplaaien.
In de Westduitse pers heeft dit verzwij
gen van de poging tot brandstichting ge
leid tot critiek. Volgens de Frankfurter
Allgemeine Zeitung kan bij een verder
verzwijgen van antisemitische daden de
indruk ontstaan, dat men van staatswege
de hele zaak in de doofpot wenst te stop
pen.
In het parlement van de Westduitse
deelstaat Rijnland-Palts te Mainz is giste
ren opnieuw gebleken dat men niets moet
hebben van het optreden van het enige lid
van de Deutsche Reichspartei. dat het in
de bondsrepubliek tot een parlementszetel
heeft gebracht, Schikora. Toen hij het
woord nam om zich over een vete met de
Rijlandse minister-president Altmeier te
uiten verlieten alle andere parlementsle
den de zaal.
Schikora ontkende een reeks verklarin
gen te hebben afgelegd, zoals Altmeier
die dezer dagen in het parlement te Mainz
weergaf. Deze weergave leidde tot een
kort geding dat de D.R.P.-er tegen de mi
nister-president aanhangig maakte en
waarbij hij tot ieders grote verbazing ge
lijk kreeg na een volgens velen allesbe
halve regelmatige gang van zaken.
Volgens Altmeier heeft Schikora op een
D.R.P.-vergadering gezegd, dat de demo
cratie „de voerbak van het gepeupel" en
..het totaal van alle ideologische huichela
rij" is. Voorts zou Schikora onlangs heb
ben verklaard in een waarschuwing tot
zijn partijgenoten: „Kameraden, ik waar
schuw jullie. Zeg niet in het openbaar dat
wij het oude nastreven en goedkeuren.
Zeg niet dat wij Hitier liever hebben dan
Adenauer. Geef ze geen middel in de hand
om ons, de D.R.P., er uit te smijten."
Hoogst eigenaardig.
Schikora's kort geding-verzoek leidde
ertoe dat de eerste civiele kamer bij de
rechtbank te Koblenz de D.R.P.-er in het
gelijk stelde. Altmeier werd verboden de
woorden te herhalen die de D.R.P.-ef- vol
gens de minister-president onlangs heeft
geuit. Schikora zou onder ede hebben ver
klaard de aangehaalde woorden nooit te
hebben uitgesproken.
Het hoogst eigenaardige in dit geval is nu
dat de civiele kamer te Koblenz ten deze
een beslissing ten gunste van de D.R.P.-er
nam zonder Altmeier te horen. Altmeier
werd zelfs niet op de hoogte gebracht van
Schikora's aanklacht en kreeg geen gele
genheid zich over deze klacht te uiten.
Wie heeft gelogen?
Daar het hier om een politieke zaak van
de eerste orde gaat, is het optreden van
de rechter zeer merkwaardig genoemd. Men
zegt nu dat te Koblenz blijkbaar rechters
zitten, die niets hebben gehoord van de
neo-nazistische kladpartijen van de laat
ste tijd en de rol van de D.R.P.
Bovendien dreigt door deze uitspraak de
parlementaire vrijheid in de bondsrepu
bliek te worden lamgelegd wat straf
rechterlijk niet kan (het de mond snoe
ren van een medeafgevaardigde) ge
schiedt thans langs civielrechterlijke weg.
Zoals bekend, heeft de regering in eer
ste instantie de voorstellen van de SER
niet overgenomen. Deze heeft namelijk
destijds voorgesteld een huurverhoging
per 1 januari 1960 van 20 pet. door te
voeren, welk voornemen de Kamer niet
kon accepteren en amendeerde tot 20 pet.
per 1 april 1960, zoals in het onderhavige
ontwerp van wet nu neergelegd.
Het centraal sociaal werkgevers verbond
en anderen waren voorstander van een
huurverhoging van 30 pet., korte tijd later
te volgen door een tweede huurverhoging.
De regering heeft echter gemeend
gehoord de stemmen uit de Kamer ten
tweede male een compromis te moeten
zoeken en is zo gekomen tot de hierboven
vermelde voorstellen.
De thans in het ontwerp vervatte huur
verhoging met 20 pet. geldt in beginsel
voor de woningen, die tot omstreeks 1955
zijn gebouwd. Het wetsontwerp bevat ech
ter bepalingen, waardoor woningen, die
vóór 5 mei 1945 zijn gebouwd, kunnen
worden uitgesloten van de huurverhoging.
Dit zal het geval zijn met woningen, die
gebreken vertonen welke de bewoonbaar
heid ernstig schaden of waarvan het on
derhoud ten gevolge van verwaarlozing
door de verhuurder niet aan redelijke eisen
voldoet. Deze komen het meest voor on
der de oude woningen van de lagere huur-
groepen.
Het ontwerp bevat speciale voorschrif
ten voor de woningen, die vóór 1918 zijn
gebouwd en waarvan de huurprijs niet
meer bedraagt dan 9, 8, 7, 6 of
5 per week, naar gelang van de gemeen
teklasse.
Voor een woning uit deze categorie kan
de voorgestelde huurverhoging alleen
worden toegepast na een verklaring van
de Huuradviescommissie, dat de woning
geen gebreken vertoont en dat het onder
houd niet verwaarloosd is. Een dergelijke
verklaring moet door de verhuurder wor
den aangevraagd.
Op alle andere vóór 5 mei 1945 gebouw
de woningen is de voorgestelde huurver
hoging automatisch van toepassing. De
huurder kan echter een verklaring over
de toestand van de woning aan de Huur
adviescommissie vragen. Als in zo'n ver
klaring de bedoelde gebreken en verwaar
lozing worden vastgesteld, dan vindt de
huurverhoging geen toepassing. De thans
bestaande prijs blijft dan gelden totdat de
gebreken verholpen zijn.
Het is echter de bedoeling van de re
gering, dat de huurders zich alléén dan
tot de huuradviescommissie wenden, als
zij niet met de verhuurders tot overeen
stemming kunnen komen over een prijs
lager dan de wettelijke huurprijs.
Differentiatie voor nieuwe
woningen
De huren van de omstreeks 1955 en
daarna met rijkssubsidie gebouwde wonin
gen zullen, voorzover zij liggen onder het
huurpeil, dat met de voorgestelde huur
verhoging zal worden bereikt, op dat ver
hoogde peil worden gebracht. Dit zal ge
beuren door verhoging met verschillende
percentages, variërend van 1 tot 20.
Deze categorie bestaat naar globale
schatting uit circa 50.000 woningwetwonin
gen en 35.000 woningen in de particuliere
sector.
Voor de woningwetwoningen zal de mi
nister van Volkshuisvesting en Bouwnij
verheid de gemeentebesturen vragen, voor
stellen tot verhoging te doen. Ook de par
ticuliere verhuurders kunnen zich via de
gemeentebesturen met voorstellen tot de
minister wenden. De indiening van derge
lijke voorstellen zal ingevolge de rege
ringsvoorstellen aan een termijn dienen te
worden gebonden.
Onbewoonbaar verklaarde woningen en
woningen, die daaraan door de minister
van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
zijn gelijk gesteld, vallen niet onder de
huurverhoging.
Liberalisatie in drieën
Het wetsontwerp voorziet in de moge
lijkheid, om bij Algemene Maatregel van
Bestuur de werking van de Huurwet prac-
tisch geheel te doen beëindigen in nader
aan te wijzen gemeenten of gedeelten
daarvan.
Het kabinet-De Quay heeft reeds ver
leden jaar aangekondigd, een begin te wil
len maken met de geleidelijke liberalisa
tie van het huurbeleid. Dit vormt dus de
eerste (wettelijke) stap op dit terrein
Het ontwerp opent verder de mogelijk
heid de huurprijsbeheersing op te heffen
voor panden, waarvan de wettelijke huur
prijs een bepaalde grens overschrijdt
(meer dan 5000, 3000 of 2500. afhan
kelijk van de gemeenteklasse).
De overgang naar de vrije marktver
houdingen bij de woningvoorriening moet
(uiteraard) met een zekere geleidelijkheid
plaats vinden. De regering stelt daarom
voor. de liberalisatie in drie fasen te doen
verlopen. In de eerste plaats zal de Woon-
ruimtewet 1947 geheel of gedeeltelijk bui
ten werking moeten worden gesteld. Ver
volgens zal een einde moeten worden ge
maakt aan de huurprijsbeheersing. Daar
bij dient voorlopig echter nog een zekere
vorm van huurbescherming gehandhaaafd
te blijven, maar tenslotte zal ook deze
moeten verdwijnen.
Bescherming van de huurder
In het ontwerp wordt voor de gelibera
liseerde gebieden en categorieën van pan
den een huurbescherming voorgesteld, die
afwijkt van de thans geldende. De voor
gestelde regeling herstelt ln beginsel de
vrüe beschikking van de verhuurder over
zün pand na het einde van de huur en
verhuur. Alleen ingevart ernstige belangen
van de huurders zich tegen ontruiming
verzetten, kan op hun verzoek de rechter
ingrijpen en de ontruiming gedurende
enige tijd opschorten. Daarbij zal de rech
ter belangen van beide partijen tegen el
kaar afwegen. Hij kan tevens zo nodig
een nieuwe huurprijs bepalen, die ge
durende de termijn van opschorting moet
worden betaald. Aldus wordt, met herstel
van het beginsel van contractvrijheid van
huurder en verhuurder, een bescherming
verkregen tegen niet-noodzakelijke ont
ruiming, welke met gewichtige belangen
van de huurder zou botsen. Tezamen met
de mogelijkheid van gesubsidieerde nieuw
bouw in de geliberaliseerde gebieden,
biedt deze vorm va-n huurbescherming bo
vendien een rem op ongemotiveerde prijs
verhogingen.
Ten aanzien van bedrijfspanden is in
dit opzicht een regeling getroffen, waar
door de voorgestelde ontruimingsbescher
ming wat langer zal kunnen duren dan
bij woningen. Dit onderscheid is gemaakt
teneinde zo weinig mogelijk vooruit te
lopen op het onderzoek naar de rechts
positie van huurders van bedrijfsruimten
in normale omstandigheden, met welke
taak de commissie-Houwing is belast.
Bedrijfspanden
Voor bedrijfsruimten blijven in het al
gemeen de op 31 maart 1960 geldende
huurprijzen van kracht. Een huurverho
ging kan slechts tot stand komen door een
nieuwe overeenkomst tussen partijen. Zij
mag ten hoogste 15 pet. bedragen.
Huurcommissies verdwijnen
De beoordeling van het onderhoud zal
tot de werkzaamheden van de huuradvies
commissies gaan behoren zodat zij op dit
gebied de plaats gaan innemen van de
colleges van B. en W. en van de in 1955
ingestelde huurcommissies. Deze laatsten
kunnen daardoor worden opgeheven.
Het aantal organen, waarmede het Pu
bliek op het gebied van de huurprijsbe
heersing te maken heeft, wordt hierdoor
verminderd. De huuradviescommissies
zullen voor de aan hen toe te vertrouwen
beoordeling algemene richtlijnen ontvan
gen.
binnenkort valt de indiening te verwach
ten van de wetsontwerpen ter wijzigng van
de huidige grondbelasting en personele be
lasting Zoals bekend is heeft de regering
in haar op 25 juni j.l. aan de Tweede Kamer
aangeboden nota inzake enkele hoofdpun
ten van het sociaal-economische beleid in
de naaste toekomst, aangekondigd maat
regelen te nemen op deze twee terreinen
Met het oog op de zeer zware Wester
storm, die boven ons land woedt, heeft
rijkswaterstaat een telegram doen uit
gaan waarin beperkte dijkbewaking ge
last wordt voor de districten Hariingen en
Den Helder. Voor verschillende plaatsen
wordt in de loop van de dag een afwij
king van de waterstand verwacht. Zo ver
wachtte men in de loop van de ochtend
in Delfzijl anderhalve meter verhoging en
in dc middag in Den Helder eveneens een
verhoging van anderhalve meter. Voor
Hariingen wordt in de loop van de mid
dag een verhoging van twee meter ver
wacht.
(Zie verder pagina 7)
(Van onze Haagse redacteur)
Naar wij vernemen is de volgende
week de officiële publikatie te ver
wachten van de vernietiging door de
Kroon van het besluit van de Haar
lemse gemeenteraad om gedurende
veertig iaren vijfendertigduizend gul
den per jaar bij te dragen in dc ex
ploitatie van het te moderniseren en
uit te breiden Krelagchuis als zetel
en beurs van de Koninklijke Algeme
ne Vereniging voor Bloembollencul
tuur..
Wij vernemen, dat ook de Raad
van State zich in een voltallige ver
gadering voor vernietiging van het
reeds sinds 16 mei geschorste raads
voorstel heeft uitgesproken.
(Zie verder pagina 7)
Mme De Stael
Jaloezie in de liefde moet men niet te
snel veroordelen; het is immers meestal
slechts de angst, dat men aan de som
berste eenzaamheid zal worden prijs
gegeven.
Advertentie
vragen om
polissen van S/tren^er,
(Ie beste polishrenger.
Telefoon l-J-R-ti-R
Het invloedrijke Amerikaanse dagblad
Washington Post heeft in een hoofdartikel
zijn mening en niet alleen zijn me
ning over het streven van de K.L.M.
naar landingsrechten in Californië uit
gesproken. En daarbij heeft het blad er
minder diplomatieke doekjes om gewon
den dan de officiële Amerikaanse woord
voerders bij de onderhandelingen met de
K.L.M. dat waarschijnlijk hebben gedaan.
Volgens de Washington Post is Nederland
bij die onderhandelingen maar op één ding
uit. namelijk op „nóg meer dollars".
Dit is een typisch voorbeeld van de een
zijdige manier van denken, die vele Ameri
kanen er op na houden als het om kwes
ties gaat waarbij geld te pas komt Zij
vinden dat er maar één geldsoort op de
wereld is die werkelijke waarde bezit: de
dollar. Andere geldsoorten spelen in hun
ogen nauwelijks een rol. Zij zijn er bij
voorbeeld in het geheel niet van overtuigd
dat de gulden als betaalmiddel meer dan
een zuiver theoretische waarde heeft en
Amerikaanse exporteurs die zich met de
uitvoer naar Nederland bezighouden moe-
te i in hun ogen danook gedreven worden
door louter filantropische overwegingen.
Ze kunnen toch moeilijk enige aan
trekkelijkheid vinden in Nederlandse
guldens als beloning voor hun arbeid!
Buitenlanders daarentegen, die zaken
doen met de Verenigde Staten, hebben
nog altijd naar de mening van genoem
de Amerikanen altijd het tegendeel van
filantropische bedoelingen. Ze willen al
leen maar zoveel mogelijk dollars uit de
Verenigde Staten wegslepen, „nóg meer
dollars!", zoals de Washington Post in ver
twijfeling jammert. Wij Amerikanen, be
doelt het blad blijkbaar te zeggen, doen
alles wat we kunnen voor die buitenlan
ders, ln het bijzonder voor die Neder
landers: wij vervoeren hun reizigers gratis
nu ja, b ij n c gratis! op de schepen
en in de vliegtuigen van Amerikaanse
ondernemingen die met zuiver menslieven
de bedoelingen zijn gesticht; wij betalen
voor Nederlandse waren met onze koste
lijke Amerikaanse dollars en wij nemen
voor onze goede Amerikaanse produkten
die rare Hollandse guldens ln betaling als
of we niet wisten dat niemand daar Iets
aan heeft.
En wat hebben we niet allemaal nog
méér voor die Hollanders gedaan! We heb
ben ze diep beklaagd toen ze uit Indonesië
werden weggejaagd nadat al hun bezit
tingen daar door de staat waren geroofd;
dat we te zelfder tijd Sukarno een vriend
schappelijk klopje op de schouder hebben
gegeven kan niemand ons kwalijk nemen,
want dat moesten we wel doen om niet
de indruk van partijdigheid te maken.
Onze regering heeft die Nederlandse mi
nister Luns zelfs herhaaldelijk de ver
zekering gegeven van haar sympathie met
de Nederlandse houding, zodat hij er écht
niet over mocht klagen dat wij van die
sympathie niet ook nog eens in daden blijk
hebben gegeven; dat zou immers dubbel
op zijn geweest!
Tot zo ver dan die Amerikanen tot wier
woordvoerder de Washington Post die
anders toch heus wel verstandiger kan zijn,
zich bij deze gelegenheid schijnt te hebben
gemaakt. Helaas geeft het blad, door het
zo voor te stellen alsof het verzoek van
de K.L.M. alleen maar een poging van
Nederland is om Amerika het vel over de
oren te halen, op realistische wijze de
mening weer van heel wat lieden in de
Verenigde Staten. Dat die mening in zo
grote kring bestaat is te wijten aan mis
leidende voorlichting waarvan men mag
aannemen dat zij door of namens één of
meer van de grote Amerikaanse lucht
vaartmaatschappijen is en nog wordt ver
spreid. Deze hebben hun „vrienden" onder
regeringsambtenaren in Washington van
hoog tot laag en in Amerikaanse regerings
kringen kan men zelfs horen vertellen dat
enkele leden van de Senaat zich door ge
noemde maatschappijen wel laten betalen
om in bepaalde gevallen hun belangen te
bepleiten. „Nóg meer dollars!", zou men
tot die heren senatoren kunnen zeggen....
De goedwillenden onder de Amerikaanse
onderhandelaars werken dus wel onder een
zware handicap, maar dat mag de Neder
landse delegatie er niet van weerhouden,
haar verzoek de grootst mogelijke kracht
b te zetten. Integendeel. A1 te lang ls
het de leidraad van de Nederlandse buiten
landse politiek geweest, ja en amen te
zeggen op alles wat Washington zei of
wenste. De gevolgen daarvan zijn nu voor
ieder zichtbaar. Het is de hoogste tijd dat
Nederland zich niet langer als een doetje
gedraagt
Simon Koster
