Kongolese onafhankelijkheid is
thans definitief geregeld
J. J. v. Kooten
J.J.v. Kooten
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Kongolezen delen tot 30
juni in het gezag
HET WEER
GOGGOMOBIEL
£l'€h ki^i iij
CITROËN
Regeringsnota over de lichamelijke
vorming en sport verschenen
fcW MORRIS X(niforcijouêïuj!
Kroesjtsjev in
Indonesië
Prinses Irene opent
studenten tankstation
I.U'hll I licniillis elegante tassen en byoux
Twee doden in
het verkeer
Gratiebeleid
74e JAARGANG No 188
DONDERDAG 18 FEBRUARI 1960
305e JAARGANG No 36
ln de krant van heden:
Meer bewolking
MORRIS
Garage Jan W. du
Rieu
Wie zijn neus schendt
Lange plannenlijst van minister
Regeringscrisis in Italië
Westduitse socialisten over
het antisemitisme
Het woord is aan
SUèDE- EN NAPPA HERENJASJES
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Recente foto van Prinses Marijke, die
vandaag haar 13e verjaardag viert.
Foto: Max Koot.
DJAKARTA (Reuter-AFP) Premier
Kroesjtsjev is donderdagochtend voor
een bezoek van twaalf dagen aan Indone
sië, in Djakarta aangekomen. Hij werd
begroet door president Sukarno, talrijke
officiële personen en een grote menigte.
Deze drukte stond in scherpe tegenstel
ling tot de verlatenheid op het vliegveld
van Rangoon (Birma) waar alleen offi
ciële personen en de pers de premier uit
geleide deden.
Kroesjtsjev zal onder meer een bezoek
van drie dagen aan Bali brengen.
Waarnemers zijn van mening, dat de
Russische hulp aan de Indonesische eco
nomie het belangrijkste onderwerp zal
zijn bij de besprekingen tussen de Russi
sche premier en de Indonesische leiders
tijdens het Russische bezoek van twaalf
dagen.
Op de pagina's 13 tot en met 17
nieuws over de RAI.
(Van onze correspondent in Brussel)
De Belgische minister van Kongo,
August De Schrijver, verscheen gister
avond stralend voor de journalisten en
noemde de dag van woensdag 17 februari
een historische dag: De Belgische rege
ring, de delegatie van de Belgische parle
mentsleden en alle Kongolese delegaties
hebben volledige overeenstemming be
reikt over de uitoefening van het gezag in
Kongo en over de handhaving van de or
de. Beide vraagstukken waren de laatste
struikelblokken, die een volledige over
eenkomst en het positieve resultaat van de
Ronde-tafelconferentie nog in de weg
stonden. Er is besloten dat een college
van zes Kongolese leiders de gouverneur-
generaal in Leopoldstad tot 30 juni zal
assisteren. Het gezag zal collegiaal wor
den uitgeoefend. Bij ieder van de zes pro
vincie-gouverneurs komt er een college
van drie Kongolese leiders.
Tegenover deze toegeving van de Bel
gische regering staat dat de Kongolese
leiders in een plechtige oproep de Kongo
lese volken tot kalmte en rust en tot sa
menwerking van alle Kongolezen met de
Belgische administratie, het vervullen
van alle burgerlijke plichten (betaling van
de belastingen incluis) zullen manen. In
een geest van werkelijke samenwerking
zullen de Belgische administratie in Kon
go en de Kongolese politieke leiders de on
afhankelijkheid dienen voor te bereiden.
Een commissie van zes Kongolese des
kundigen zal in Brussel assistentie verle
nen bij de redactie van de onafhankelijk-
heidswetten voor Kongo en eventueel een
voorontwerp maken van de Kongolese
grondwet. Er heerste grote voldoening
toen de R.T.C. haar zitting woensdag
avond besloot.
Jean Bolikango, de president van de
Bangala's van Leopoldstad. stelde voor
dat de Kongolese leiders, die de gouver-
pog
Sportnota en sport1, 21, 23
W eerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 4
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
De Kleine Wereld 3
Buitenlands nieuws 3, 4
Feuilleton 5
Horen en Zien 5
Toch Is Het Zo5
Beeldverhalen 5
Van Mensen en Dingen7
Uit stad en omgeving7, 9
Agenda van Haarlem en IJmond 9
Nieuws over de RAI13 tot 17
Economisch nieuws19
Beurs 19
Scheepsberichten 19
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twintig pagina's
Verwachting tot morgenavond:
Meer bewolking met later plaat
selijk enige neerslag. Zwakke
tot matige wind uit zuidelijke
richtingen. Vannacht lichte vorst
tot temperaturen om het vries
punt. Morgen overdag ongeveer
dezelfde temperaturen als van
daag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Prinses Irene heeft woensdagmiddag
aan het circuit bij de oprit naar de brug
over het Buiten-IJ te Amsterdam-Oost
Europa's eerste door werkstudenten geëx
ploiteerde benzinepompstation officieel in
gebruik gesteld. Zij deed dit door als een
volleerde pompbediende drie liter benzine
te tanken in een 42 jaar oud automobieltje.
De nota a 1.37 gulden werd daarna door
de burgemeester betaald en de studenten
hopen dat mr. Van Hall nog dikwijls komt
tanken, want hij gaf een rijksdaalder met
de woorden: „laat maar zitten".
De stichting Onderlinge Studentensteun
had een heel feest van de opening van het
service-station gemaakt. Omdat het ge
bouwtje te klein was om alle genodigden te
bergen, was er een grote tent opgeslagen,
waar Prinses Irene om kwart voor drie
werd binnengeleid door de burgemeester.
Prof. dr. J. Kok, rector-magnificus van de
Gemeente Universiteit en voorzitter van
het stichtingsbestuur, gaf een overzicht
van de activiteiten die in Amsterdam
sinds 1945 zijn georganiseerd ten behoeve
van de werkstudenten. Hierdoor hoopt de
stichting een bijdrage te leveren tot de
voorziening in de behoefte aan akademisch
gevormden. die ons land met zijn snel
groeiende bevolking zo zeer nodig heeft.
De Prinses, gekleed in beige bontjas en
zwart hoedje, wier door de wintersport
vakantie gebruind gezicht opviel temid
den van de aanwezigen, luisterde aandach
tig toe, maar het viel wel eens moeilijk de
toespraak te volgen door het gejuich en ge
zang van de duizenden voornamelijk
schooljeugd uit de Indische buurt die
zich rond de tent hadden verzameld.
Juist op het ogenblik dat de Prinses naar
buiten trad om de benzinepomp te bedie
nen, brak een hagelbui los maar dat weer
hield haar niet om op aanwijzingen van
student-bediende Rob Pompe die taak te
verrichten. Terwijl de burgemeester afre
kende. overhandigde de achterin het auto-
tie gezeten Angela Salomé. het zevenjarig
dochtertje van de bedrijfsleider van de
studentenbioscoop Kriterion, de prinses
een boeketje.
Een blijvend geschenk aan deze dag
kreeg prinses Irene even later van prof
Kok in de vorm van een verguld nlastiekje
naar de afbeelding die eertijds de gevel
van bioscoop Kriterion sierde.
neur-generaal en de zes gouverneurs zul
len bijstaan, zouden worden gekozen uit de
pas afgestudeerde negers van de twee
Kongolese universiteiten. Tegen dit voor
stel werden geen bezwaren ingebracht.
De samenstelling van het uitvoerend col
lege in Leopoldstad, een college dat als
een soort Belgisch-Kongolese voorlopige
regering kan worden beschouwd, en de
juiste bepaling van zijn politiek mandaat
zou vandaag besproken worden. Men
hoopt de conferentie deze week te kunnen
beëindigen. De Kongolese leiders aan
vaardden eveneens het agendapunt be
treffende de veiligheid van de personen en
de goederen in Kongo, een zaak die voor
de 90.000 in Kongo verblijvende Belgen en
andere Europeanen, onder wie 2000 Ne
derlanders van grote betekenis is. Ook de
kwestie van de handhaving van de Bel
gische militaire bases in Kongo kwam ter
sprake. Dat probleem zal worden geregeld
in het Belgisch-Kongolees verdrag van
vriendschap, technische hulp en samen
werking. Minister De Schrijver wees erop
dat deze Belgische militaire bases onge
veer 15.000 Kongolese arbeiders tewerk
stellen. Men is er thans reeds zeker van
dat slechts een kleine minderheid Belgen
na 30 juni Kongo zal verlaten. Bijkans al
le Belgische functionarissen, 10.000 per
sonen, zullen, wanneer zij zulks wensen,
voorlopig in dienst kunnen blijven van de
Kongolese regering. De Belgische officie
ren zullen aan het hoofd blijven van de
25.000 man tellende gendarmerie.
Op 15 april zal een economische en fi
nanciële conferentie beginnen om de toe
komstige economische banden tussen Bel
gië en Kongo te bestuderen en voorstellen
te doen.
Anderzijds heeft koning Boudewijn voor
vanavond in zijn kasteel te Laeken een
ki-oonraad bijeengeroepen. In de kroon
raad, die in 1870 (Frans-Duitse oorlog),
1914 (de inval der Duitsers in België) en
1950 (de koningskwestie), bijeenkwam,
hebben de ministers van de regering en de
ministers van staat zitting.
De kroonraad, die door de koning wordt
gepresideerd, zal de grote vraagstukken
van de Kongolese onafhankelijkheid en
de toekomstige Belgisch-Kongolese betrek
kingen onderzoeken en zeker komt hier
bij ook de vraag ter sprake, of koning
Boudewijn een hem door de Kongolese de
legaties gedaan aanbod zal aanvaarden
namelijk de functie van staatshoofd van
de onafhankelijke Kongo-staat, voor de pe
riode van 1 juli tot op de dag van de pro
clamatie der Kongolese grondwet. Wan
neer de onafhankelijke Kongolese rege
ring werkelijk formeel en eensgezind tot
koning Boudewijn het verzoek zou richten
in de op de onafhankelijkheid volgende
moeilijke periode, tijdens de zitting van
de constituante, koning van Kongo te blij
ven, dan zou in het Belgische parlement
hiervoor waarschijnlijk een meerder
heid van twee derden worden gevonden.
Men onderstreept in de Belgische rege
ringskringen met zichtbaar genoegen het
feit dat de socialistische senator Henri
Rolin, ofschoon in de oppositie, zich ter
R.T.C. een waar staatsman toonde en de
taak van de regering geen ogenblik heeft
bemoeilijkt. Men kan echter niet weten
hoe de zaken zich zullen ontwikkelen Wan
neer het ooit tot scherpe controverses zou
komen tussen de beide landen, zou de po
sitie van de Belgische kroon uiterst moei
lijk worden. Men laat deze zaak dus over
aan de Kongolese regering en aan het
Kongolees parlement. Zij zullen vrij kun
nen beslissen over de door hen gewenste
koning, of president.
Advertentie
STAND R.A.I. 24
Houtplein 18-20 - Tel. 12000 - 16615 - 12349
Gedurende de R.A.I. zijn wij op de stand
vertegenwoordigd en geven u gaarne alle
gewenste inlichtingen.
Advertentie
Geheel nieuwe voorjaarscollectie
HOUTSTRAAT tg, HAARLEM TELEFOON 20415
Advertentie
STAND R.A.I. 9
Houtplein 18-20 - Tel. 12000 - 16615 - 12349
Gedurende de R.A.I. zijn wij op de stand
vertegenwoordigd en geven wij u gaarne alle
gewenste inlichtingen.
Advertentie
VERHUUR ZONDER CHAUFFEUR
MINOR 1000 en OXFORD
Olieslagcrslaan 36 - Telefoon
^FEUR
on 10570 I
Woensdagmiddag i« een Britse „Vi
king'' tijdens de landing op Schiphol
bij het taxiën naar het stations-
getouw op zijn neus komen te
staan. Het toestel kreeg een lekke band
en zwenkte ten gevolge hiervan plotse
ling scherp naar links. Een windstoot
deed de restPersoonlijke ongeval
len deden zich niet voor.
Bij de Tweede Kamer is thans door minister mr. J. M. L. Th. Cals van Onderwijs,
Kunsten en Wetenschappen en zyn twee staatssecretarissen, mr. Y. Scholten en
drs. G. C. Stubenrouch, ingediend de nota betreffende lichamelijke vorming en sport.
Deze nota, waarin de beroepssport in het algemeen buiten beschouwing blüft, werd
reeds vier jaar geleden, in 1955, aangekondigd in een voetnoot, voorkomende in de
tweede onderwijsnota, waarin medegedeeld werd, dat een afzonderlijke beschouwing
aan de lichamelijke opvoeding zou worden gewijd. In het najaar van 1957 werd
echter van regeringszijde medegedeeld, dat de nota niet opportuun werd geacht in
verband met de toen doorgevoerde bestedingsbeperking. By indiening dezer nota
zouden immers, zo werd tijdens het debat over de begroting 1958 van het ministerie
van O., K. en W\ medegedeeld, verwachtingen kunnen worden gewekt, waaraan niet
tegemoet zou kunnen worden gekomen. Vandaar dat de nota in de ministeriële
bureaulade bleef liggen. Thans heeft de minister de tijd echter wel rijp geacht om
zijn plannen inzake de overheidssteun, te verlenen aan en ter bevordering van de
lichamelijke vorming (destijds nog lichamelijke opvoeding genoemd) en de sport
aan de Kamer in een nota bekend te maken.
De nota valt in drie delen uiteen: sport,
lichamelijke vorming binnen schoolver
band en lichamelijke vorming buiten
schoolverband. In de nota wordt niet al
leen de sport, maar in het bijzonder ook
de lichamelijke vorming (zowel die op de
lagere school als die op de universiteit)
behandeld, benevens de lichamelijke vor
ming, welke buiten schoolverband tot
stand komt.
Het karakter van de nota is dan ook ge
heel anders dan de specifieke sportnota's.
opgesteld door het Nederlandsch Olym
pisch Comité en de Nederlandse Sport
federatie.
Gelet op de zeer snelle groei, die zowel
het onderwijs als de sportbeweging na de
bevrijding hebben doorgemaakt, alsmede
op de vele moeilijkheden, verband hou
dende met de beschikbare financiën, ar
beidskrachten en bouwmaterialen, ach
ten minister en staatssecretarissen het
alleszins begrijpelijk en tevens onvermij
delijk, dat zich ten aanzien van de mate
riële en de personele voorzieningen nog
tekorten voordoen.
De bewindslieden zijn van oordeel, dat
op dit terrein zowel voor particulier ini
tiatief als voor de overheid, ten dele in
onderlinge samenwerking, nog een om
vangrijke taak valt te verrichten en dat
daarmede een geruime tijd zal zijn ge
moeid.
Ten aanzien van de uitvoering van de in
de nota aangegeven maatregelen die als
nog moeten worden getroffen teneinde
een gunstige ontwikkeling op het gebied
van de lichamelijke vorming en de sport
te bevorderen en te versnellen, vestigen
de minister en de staatssecretarissen er
de aandacht op dat het tempo van de uit
voering van verschillende dezer maatre
gelen niet nauwkeurig kan worden aan
gegeven. Zo worden de bouwvoorzieningen
uiteraard beïnvloed door de spanning van
de bouwmarkt, terwijl een aantal finan
ciële consequenties ieder jaar bij de vast
stelling van de begrotingen van rijk en ge
meente moeten worden bezien.
Over de maatregelen die men denkt te
nemen, wordt aan het slot van de nota
onder meer het volgende medegedeeld:
lijk worden opgevoerd.
Bij de bouw van gymnastieklokalen ten
behoeve van het onderwijs zal zoveel mo
gelijk rekening worden gehouden met de
Advertentie
zie advertentie op pagina 17
Vreemde vangst. Twee sigaretten
automaten, een machinepistool en een
herenfiets haalden twee vissers op oud
ijzer woensdag op uit de Prinsengracht te
Amsterdam. De automaten, gezamenlijke
waarde f 3.200, waren in de nacht van
25 januari gestolen van een sigarenwinkel
in de De lercqstraat. De gehele vangst
werd door de politie in beslag genomen.
belangen van gymnastiek- en sportver
eniging, die op mede gebruik van deze lo
kalen zijn aangewezen.
In daarvoor in aanmerking komende ge
vallen zullen ministers en staatssecreta
rissen steun verlenen aan bij de minister
van Volkshuisvesting en Bouwnijverheid
in te dienen verzoeken om bouwvolume
voor sporthallen.
Door overleg met de minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid zullen de
bewindslieden trachten de totstandko
ming van nieuwe zweminrichtingen in het
algemeen en van zweminstructiebassins in
het bijzonder te bevorderen.
De aan de landelijke sportorganisaties
te verlenen financiële steun zal geleide
lijk worden opgevoerd.
De opbrengst van de in de toekomst
eventueel te organiseren sportprijsvragen
zal bij voorrang ten goede komen aan met
de sportbeoefening samenhangende doel
einden.
(Vervolg op pagina 21)
Op de onbewaakte overweg bij Barra-
huis in de spoorlijn LeeuwardenHeeren
veen is tijdens een dichte sneeuwbui de
41-jarige bromfietser E. de Boer uit Sneek
door een trein aangereden en 55 meter
meegesleurd. Hij werd zo ernstig verminkt,
dat zijn identiteit pas uren later kon wor
den vastgesteld.
In Dokkum is het zevenjarig zoontje
van de wachtmeester der rijkspolitie W
de Jong door een bestelauto overreden
Het jongetje viel door onbekende oorzaak
met zijn fiets vlak voor de bestelwagen
Tijdens het vervoer naar een ziekenhuis
is het knaapje overleden.
ROME (AFP) De regering van Segni
zou besloten hebben haar ontslag in te
dienen als de nationale raad van de Ita
liaanse liberale partij, die 20 en 21 februa
ri vergadert, de steun der liberalen in het
parlement, welke het kabinet sedert zijn
vorming in februari vorig jaar geniet, in
trekt, aldus is in politieke kringen te Ro
me vernomen. Dit besluit zou genomen
zijn op een bespreking die Segni heeft ge
had met de secretaris-generaal van de
christen-democratische partij Aldo Moro
en de voorzitters van de fracties dezer
partij in het parlement
BONN (Reuter) De Westduitse so
ciaal-democratische partij en het alge
meen vakverbond hebben in een gemeen
schappelijke verklaring gesteld dat het ge
vaar in West-Duitsland niet zozeer schuilt
in anti-democratische krachten, doch in
het feit dat teveel mensen te weinig diep
wortelende gevoelens voor de democratie
hebben. De Duitsers moeten zich verzet
ten tegen de neiging om de verschrikkin
gen van het verleden met stilzwijgen te
bedekken.
Buckle:
De beste opmerker en diepste denker is
altijd de mildste rechter.
Men kan de verklaring over het gratie
beleid ten aanzien van de oorlogsmisdadi
gers, door de minister van Justitie in de
Eerste Kamer afgelegd, helaas niet anders
dan uitermate vaag en onbevredigend noe
men. En het is te hopen dat het laatste
woord omtrent deze kwestie in de Staten-
Generaal nog niet is gesproken.
De minister heeft de Kamer om begrip
gevraagd voor de moeilijke positie, waar
voor hij met betrekking tot het gratiebe
leid is gesteld; en het spreekt vanzelf dat
hij aanspraak kan maken op zulk begrip.
Maar anderzijds moet men van de minister
begrip kunnen verwachten voor de moei
lijke, neen, de buitengewoon pijnlijke po
sitie waarin allereerst honderdduizenden
Nederlanders door deze zaak worden ge
bracht. Wij bedoelen die honderdduizen
den die, tengevolge van de door Aus der
Fuenten, Lages, Fischer en Kotalla ge
pleegde oorlogsmisdaden, gezinsleden,
bloedverwanten of vrienden hebben ver
loren. Heeft minister Beerman begrip voor
de moeilijkheid waarvoor hij hén plaatst,
voor het schrijnende leed dat hij hun aan
doet, door woorden als „koninklijk voor
recht" uit te spreken in één adem met de
namen van die beestmensen? Als hij dat
begrip hééft, heeft hij het in de Eerste Ka
mer helaas niet laten merken.
In elk geval heeft de minister geweigerd
te beloven, dat de gevangenisstraf van de
genoemde misdadigers niet van levenslang
in een straf van een bepaald aantal jaren
zal worden omgezet en hij antwoordde in
't geheel niet op de vraag of het zijn be
doeling was, deze gevangenen nü op jaren
te stellen. Die zwijgzaamheid kan bij heel
veel Nederlanders slechts gevoelens van
het allergrootste onbehagen wekken. Zij
zullen zich afvragen, of de minister dan
niets geleerd heeft van het geval Berends,
dat geval waarin de betrokkene zich zó
dankbaar getoond had voor de hem bij
„koninklijk voorrecht" verleende gratie,
dat hij de daaraan verbonden voorwaarden
onmiddellijk met voeten had getreden. En
zij zullen zich dus ook afvragen of de mi
nister dan misschien meent dat de vier
aartsmisdadigers, om wie het in de Eerste
Kamer ging, door hun gevangenisstraf
méér ten goede bekeerd zullen zijn dan
dat met hun Hollandse ex-kameraad het
geval is geweest Op die laatste vraag zal
de minister het antwoord stellig óók schul
dig moeten blijven.
Als minister Beerman, zoals hij dinsdag
zei, op het standpunt staat dat het feit van
Duitslands bondgenootschap in de NAVO
veel meer risico's met zich meebrengt dan
het gratiëren van enige oorlogsmisdadigers,
geeft hij daarmee wel blijk van betreurens
waardig gebrek aan begrip voor wat de
kern van deze zaak is. Want die kern is
niet het „risico", dat het verlenen van
gratie aan dit abominabele viertal zou mee
brengen, maar wel zoals mr. Van Brug
gen het zeer juist formuleerde het feit
dat het rechtsbewustzijn van het Neder
landse volk zich niet met een tè ver gaand
gratiebeleid verdraagt Voor dat rechtsbe
wustzijn is het eveneens onaanvaardbaar
dat, terwijl Mussert en Blokzijl zijn ge-
executeerd (hoewel, aldus mr. Ven Brug
gen, „hun misdaden verbleken bij die van
deze vier Duitsers") dit viertal nu zou pro
fiteren van wat de minister noemde „het
verheven iets, dat gratie is". Een dergelijk
gratiebeleid zou heel gemakkelijk tot ge
volg kunnen hebben dat de executie van
Mussert en Blokzijl achteraf door sommi
gen als een onrecht zou worden beschouwd,
en het ontstaan en veld winnen van zulk
een verkeerde opvatting zou eerst recht
ondermijnend werken op het rechtsbewust
zijn van het Nederlandse volk. Om al deze
redenen kunnen wij het niet met minister
Beerman eens zijn, dat het „een minister
van Justitie onwaardig" zou zijn, te ver
klaren dat de vier genoemde misdadigers
nooit op jaren zullen worden gesteld. Met
alle behoud van de waardigheid van een
minister van Justitie had mr. Beerman op
z'n minst kunnen verklaren dat zulk een
maatregel niet tijdens zijn ambts
termijn zou worden genomen. Maar ook
dat heeft hij blijkbaar niet willen doen.
Wel heeft hij gezegd dat hij zijn beslis
sing „naar eer en geweten" moet nemen.
Daarop zouden wij willen antwoorden met
de woorden die prof. Diepenhorst met be
trekking tot de spijtoptanten heeft ge
bruikt: „Een geweten kan dwalen. Ge
rechtigheid kan een volk verhogen".
En de gerechtigheid is nu eenmaal niet
altijd gediend met een mild gratiebeleid,
hoe jammer dat op zichzelf ook moge zijn.
Simon Koster
Advertentie
BARTEUORISSTR HAARLEM TEL 13439
lEIDSESTBAAT itU KOMNGSPIEINJ AMSTERDAM tEl 223596