Uitspraak Internationale Hof
voor Portugal onbevredigend
Debré zinspeelt op een
verdeling van Algerije
Adenauer is met zorg vervuld
over de topconferentie
Oei de Spaanse koningstroon
Atoomtrap achter
Saturnus-raket?
Calve -Lip voor
cLiiHbel-leHkiex- eten.
Gedane zaken nemen geen keer in India
BONN ONTKENT AANWEZIGHEID
VAN 1.146 „BLOEDRECHTERS"
WOENSDAG 13 APRIL 1960
4
Zo een meerderheid voor onafhankelijkheid stemt
Wereldraad laat zich
voorlichten over Z.-Afrika
Stembus-meerderheid voor
Ahidjo in Kameroen
Negers-obers „verloren"
politieke discussie
Banden tussen Frankrijk
Mali en Madagaskar
Bondskanselier vreest concessies inzake Berlijn
CALVÈ beloont Uw dubbel-lekker idee!
Maalc er méér var.
met Calvé
Minister acht bijzondere maatregelen overbodig
Neger zette drie meter-
opnemers tegen de muur
(Van onze correspondent in Parijs)
Vandaag is de Franse minister-presi
dent Michel Debré in Parijs teruggekeerd
van een nieuw bezoek aan Algerije, waar
hij drie dagen heeft vertoefd. Ofschoon de
premier ook een nieuw orgaan, de hoge
raad voor sociale ontwikkeling, heeft ge
ïnstalleerd. verscheidene redevoeringen
uitsprak en met de leidende bevelvoerders
confereerde, was het hoofddoel van de
reis toch wel eens politieke poolshoogte te
nemen met het oog op de kantonnale ver
kiezingen, die volgende maand in Algerije
gehouden zullen worden. Generaal De
Gaulle hecht aan die verkiezingen bijzon
der hoge waarde omdat hij ze beschouwt
als een eerste etappe van zijn plan, waar
van het zelfbeschikkingsrecht voor de Al
gerijnen de basis vormt.
De Algerijnse en ook wel Franse leden
van die kantonnale raden, die nu dus door
het volk gekozen zullen moeten worden,
zijn, in de ogen van de generaal, voorbe
stemd als Frankrijk's gesprekspartners
op te treden, wanneer de modaliteiten die
nen te worden opgesteld voor de uitvoe
ring van het beginsel van het zelfbeschik
kingsrecht. Nu ook De Gaulle zelf geen
spoedig bestand met de Algerijnse natio
nalisten meer schijnt te verwachten, hoopt
hij, ondanks de oorlog, langs deze weg de
politieke emancipatie van het Algerijnse
volk toch nog te kunnen bevorderen.
Óok Debré heeft nu opnieuw van zijn
pessimisme blijk gegeven inzake een
spoedig einde van de oorlog. Tegenover
de leidende militairen heeft hij verklaard
dat het leger nog gedurende verschillen
de generaties in Algerije zal blijven om zo
tevens een garantie te vormen voor de vrij
heid waarin de verkiezingen zich zouden
voltrekken.
Incidenten hebben zich tijdens het ver
blijf van de Franse minister-president niet
voorgedaan. Wel explodeerde er even
voor hij eergisteren in Algiers aankwam
een bom, die blijkbaar voor hem bedoeld
was. Als voorzorgsmaatregel hadden de
autoriteiten bovendien nog een tiental
Franse extremisten in een kasteel opge
borgen op veilige afstand van de verblijf
plaats van de premier.
ALGIERS (UPI) Debré heeft giste
ren tijdens een toespraak voor radio-Al
giers de mogelijkheid geopperd van een
verdeling van Algerije indien een meer
derheid zou stemmen op onafhankelijk
heid. De premier gaf de Franse kolonis
ten en pro-Franse Algerijnen de verzeke
ring dat zij „niet zijn en niet zullen wor
den verlaten". „Wat zou gebeuren in het
ongelooflijke, rampzalige geval, dat een
meerderheid in Algerije afscheiding
kiest?" vroeg Debré. „De mogelijkheid
als Fransen te leven of de kwaliteit van
Franse burgers in Algerije, kan en zal
niet van de Algerijnen die vrij als Fran
sen wensen te leven, worden weggeno
men," zo verklaarde hij. „Afscheiding be
tekent in feite verdeling, de heiligste prin
cipes staan niet anders toe."
Debré maakte echter ook duidelijk dat
de Franse regering hoopvol is dat de meer
derheid van de negen miljoen Algerijnen
en het miljoen "Europeanen in Algerije één
van de twee andere oplossingen zal kie
zen: integratie of associatie met Frank
rijk. „Wij zullen echter niet wachten en
voortgaan met pacificeren," zo voegde hij
eraan toe, „Wij weten dat wij het recht
hebben daarmee voort te gaan."
Als een steek onder water tegenover
tegenstanders van de regeringspolitiek die
Algerije wensen te behouden als een in
tegrerend deel van Frankrijk, zei Debré:
„De tijd van een koloniaal imperium is
voorbij. Mensen en volken van continen-
WASHINGTON (UPI) Tijdens een
verklaring, die hij aflegde voor de com
missie voor de toewijzingen uit het Ame
rikaanse Huis van Afgevaardigden heeft
de raketgeleerde dr. Werner von Braun
verklaard, dat momenteel door Ameri
kaanse deskundigen gewerkt wordt aan
een nieuwe versie van de „Saturnus"-ra-
ket, namelijk een veeltrapsraket. waarbij
de laatste trap in plaats van met chemi
sche brandstof, aangedreven wordt door
kernenergie.
De op deze wijze tot stand gebrachte
combinatie van conventionele en kernener
gie zal een 16.000 kg wegend instrumenta
rium als satelliet in een baan op 450 km
boven de aarde kunnen brengen, dan wel
een instrumentarium dat ruim 3250 kg
weegt kunnen deponeren op de maan. Bo
vendien zou een deel van het op de maan
gebrachte instrumentarium door de raket
kunnen worden teruggebracht naar de
aarde.
In 1968 of 1969 zou de eerste proefvlucht
kunnen worden gemaakt. Over ongeveer
twee maanden zullen de acht raketmoto
ren die de „Saturnus" zijn snelheid moe
ten geven, voor het eerst worden beproefd.
Ze bestaat uit twee trappen, met behulp
waarvan een 4800 kg wegend instrumenta
rium in een baan op 450 km hoogte rond
de aarde kan worden gebracht.
De Anglicaanse aartsdiaken van kaap
stad, Cecil Wood, zal woensdag spreken
met leiders van de Wereldraad van Ker
ken in Genève „teneinde wegen te zoeken
om bij te dragen tot een verzoening in
de Zuidafrikaanse crisis". Wood zal onder
meer met dr. Visser 't Hoofd, secretaris
generaal van de Wereldraad, de mogelijk
heid bespreken van het uitzenden van
een delegatie, die de rassensituatie in
Zuid-Afrika moet bestuderen.
Sprekende voor de B.B.C. heeft dr. Wood
eraan herinnerd dat de Nederduits ge
reformeerde kerken drie jaar geleden be
sloten de apartheid niet meer op bijbelse
gronden staande houden, maar hun steun
bleven geven uit „opportuniteit".
„Wij zijn thans van mening, dat de Ne
derduits gereformeerde kerken in Zuid-
Afrika nog één kans hebben de situatie te
redden", zei dr. Wood. „Zij omvatten meer
dan de helft van de Europese bevolking
en hebben grote invloed op de regering".
Op de vraag of de Nederduitse gerefor
meerde kerken zichzelf van de regering
zouden isoleren door zich tegen apartheid
te verklaren, antwoordde Wood dat hij
van mening is dat de kerk „moet trach
ten leiding te geven in fundamentele chris
telijke beginselen".
ten die zolang buiten de historie hebben
geleefd worden vandaag door grote krach
ten voortgestuwd. Heel vaak vallen deze
mensen en volken ten pi-ooi aan ideolo
gieën die geweld preken."
Soustelle
PARIJS (Reuter) Jacques Soustelle,
eens een van Frankrijks vurigste gaullis
ten, heeft een brief van Debré gekregen,
waarin gezegd wordt dat Soustelle „zich
buiten de unie voor de nieuwe republiek
(U.N.R.) geplaatst heeft" door zijn hou
ding tegenover de Algerijnse kwestie. De
leiders van de U.N.R. houden zich nu al
twee maanden bezig met de vraag of
Soustele al dan niet uit de U.N.R. gesto
ten moet worden. Zij durven hem niet uit
de partij te zetten, omdat zij bang zijn dat
hierdoor een scheuring in de U.N.R. zal
ontstaan.
YAOUNDE (Reuter) De eerste alge
mene verkiezingen, die in Kameroen zijn
gehouden sedert het land onafhankelijk
werd, hebben een succes opgeleverd voor
de Unie van Kameroen, de partij van pre
mier Ahidjo. Verscheidene van Ahidjo's
ministers zijn evenwel niet herkozen.
Alle uitslagen zijn nog wel niet bekend,
dat men verwacht een comfortabele meer
derheid voor Ahidjo in de nationale ver
gadering. die 100 zetels telt. In het moham
medaanse noorden van het land heeft zijn
partij 44 zetels verworven, doordat er geen
tegenkandidaten waren gesteld.
SALISBURY, RHODESIA (UPI) - Blan
ken, die een drank bestellen in hotels in
Rhodesia, is verzocht niet over politiek te
spreken met de Afrikaanse obers. De secre
taris-generaal van de plaatselijke Horecaf,
George Gotora, heeft geklaagd, dat blanke
klanten opmerkingen hebben gemaakt aan
het adres van de Afrikaanse leider van
Nvassaland dra Hastings Banda. waarop
reactie was gekomen van dc negerkellners.
Deze hadden uiteindelijk de klappen, ont
slag, op moeten vangen.
Dr. Hastings Banda werd op 1 april uit
Britse gevangenschap ontslagen na gedu
rende dertien maanden zonder proces te
zijn vastgehouden. Zijn arrestatie werd
verricht ten tijde van de noodtoestand in
Nyassaland.
PARIJS (Reutcr-AFP) Volgens over
eenkomsten met Madagascar en de Mali-
federatie, die dinsdag te Parijs zijn gepu
bliceerd, zal Frankrijk strategische bases
en militaire installaties in deze gebieden
bezitten, wanneer zij later in het jaar on
afhankelijke staten van de Franse ge
meenschap worden.
Frankrijk zal deelnemen aan de vor
ming van de nationale strijdkrachten der
staten. De ondertekenaars zijn verplicht
elkaar hulp te verlenen.
De Franse president wordt erkend als
president van de gemeenschap en de lei
ders der nieuwe onafhankelijke staten zul
len deelnemen aan de periodieke confe
renties van staats- en regeringshoofden.
Dit zijn raadgevende vergaderingen te ver
gelijken met de bijeenkomsten van de lei
ders van het Britse gemenebest.
Op economisch terrein zullen de drie
staten elkaar bepaalde voorrechten verle
nen. Madagascar en Mali zullen deel uit
maken van de franc-zone.
(Van onze correspondent in Bonn)
Bondskanselier Adenauer heeft te Bonn
voor de Westduitsc pers verklaard niel
bereid te zijn voor, of tijdens, de aan
staande topconferentie te Parijs nog met
de Russische minister-president Kroesjt-
sjev een gesprek aan te gaan. Een der
gelijk gesprek op zo'n tijdstip acht hij
doelloos en verwarringstichtend. Daar
mee maakte Adenauer een einde aan al
lerlei speculaties van de afgelopen twee
maanden over een gesprek met Kroesjt-
sjev. Zelf had dc bondskanselier tijdens
een televisiegesprek te Washington eind
maart nog gezegd, dat zo'n onderhoud niet
geheel onmogelijk behoefde te zijn..
Kroesjtsjev had tijdens de laatste perscon
ferentie te Parijs ook reeds laten door
schemeren dat een dergelijk gesprek thans
niet in de Russische kraam te pas komt.
Immers zo werd de laatste weken dui
delijk de Russen proberen de West-
duitse regering, wat men hier noemt „der
schwarze Peter" toe te schuiven, dat wil
zeggen, hen verantwoordelijk te stellen
voor alle bestaande spanningen in de we
reld.
Vrees voor „succes"
Over de aanstaande topconferentie te
Parijs verklaarde de bondskanselier dat
het overleg met de Russen een wending
kan brengen, maar zijns inziens blijkbaar
geen wending ten goede voor het Westen.
Want, aldus Adenauer,, op de topconferen
tie zou men de neiging kunnen hebben in
elk geval enig resultaat te boeken. Wel
nu, de kanselier is daardoor met zorg
vervuld, omdat hierbij Berlijn in het ge
drang kan komen.
Adenauer bracht nogmaals zijn voorstel
tot het houden van een volksstemming in
West-Berlijn ter tafel, dat zowel door de
westelijke geallieerden als door de West-
berlijnse regering, inclusief burgemeester
Brandt, niet rechtstreeks, maar toch wel
duidelijk is afgewezen. De kanselier poog
de opnieuw dit voorstel te rechtvaardi
gen, hij zei namelijk, dat hij daarmee ten
doel had „een slecht voorstel" op de top
conferentie te voorkomen.
Contra Brandt?
Adenauer poogde voorts kennelijk een
zekere verantwoordelijkheid te laden op
West-Berlijn en speciaal op zijn aanstaan
de geduchte socialistische tegenstander
bij de Bondsdagverkiezingen in 1961, Wil
ly Brandt. Hij zei namelijk te hopen, dat
er geen schade zal ontstaan nu West-Ber
lijn zijn voorstel tot het houden van een
volksstemming vlak voor de topconferen
tie heeft afgewezen
Een volksstemming over de vraag, voor
of tegen de huidige status van de stad,
zal zijns inziens geen teken van wantrou
wen tegen het Westen zijn geweest. Het
Westen had, bij een positief resultaat, te
gen de Russen kunnen zeggen, dat men
de wil der West-Berlijners dient te res
pecteren. en dus geen wijziging mocht
aanbrengen in de status. Thans, aldus de
kanselier, bestaat er enige zorg over de
aard van de ontwikkeling: de topconferen
tie kan mogelijkheden geven, die neerko
men op een concentratie op de kwestie
Berlijn. Een aparte Berlijnse oplossing,
los van het probleem Duitsland, acht
Adenauer uit den boze.
Men kan hieruit opmaken, dat Adenauer
zichzelf bij voorbaat mede met het oog
op de verkiezingen ir. 1961 poogt te
dekken tegen een voor Bonn onwelgevallig
verloop van de topconferentie. Te West-
Berlijn zelf was men zo wijs ook een der
gelijke maatregel te treffen: men zond een
officieel wetsontwerp tot het houden van
een volkst-emming naar het Westtoerlijn.se
parlement, dat hierover op 21 april zal
beraadslagen. Het voorstel bevat geen da
tum voor deze stemmingIn elk ge
val kan Adenauer nu niet zeggen, dat
West-Berlijn zijn voorstel heeft genegeerd.
Niet ten onrechte beschuldigde de socia
listische oppositie te Bonn. Adenauer van
het uitbuiten van ziin eigen voorstel voor
binnenlandse politieke doeleinden: de ver
kiezingsslag 1961 is daarmee in feite reeds
begonnen
Advertentie
U neemt een gewone boterham, belegt die met heerlijk-frisse,
gezonde tomaat en mmm... mmmDubbeldekker maakt U
hem met Calvc Mayonaise!
Een idee voor dc boterham zoals dit kunt U ook vinden.
Want Calvc Mayonaise is wel bij duizend dingen lekker.
Ontdek zelf die nieuwe mogelijkheden. Experimenteer!
U doet er Uzelf en Uw eters plezier mee.
En om alles voor U nog veel prettiger
te maken: Calvê beloont elk bruikbaar idee
met een leuke, welkome verrassing!
Zend Uw dubbcl-Ickker idee per briefkaart
aan Calvc, postbus 1000, Delft. Dc ideecn
moeten voor 1 juli I960 worden ingestuurd
en worden het eigendom van CALVE.
(Van onze Haagse redacteur)
De lezing van het door het Internatio
nale Gerechtshof dinsdagmiddag gewezen
arrest in de zaak van Portugal tegen India
over het recht van doortocht van burgers,
politie en troepen van de Portugese kust
streek Damao naar de door Indisch gebied
omsloten Portugese enclaves Dadra en
Nagar-Aveli vergde ruim een uur.
De uitspraak van het Hof was gecompli
ceerd als de zaak zelf, die in 1955 door
Portugal aanhangig was gemaakt en na
een juridisch voorpostengevecht van vier
jaren het vorig jaar niet minder dan zes
endertig zittingen van het hoogste inter
nationale rechtscollege heeft gevergd.
Hoewel de belangrijkste stelling van de
advocaat van India, de befaamde Belgi
sche kenner van het volkenrecht, professor
Henri Rolin, door het Hof niet is gevolgd,
namelijk dat het Hof onbevoegd zou zijn
van het geschil kennis te nemen, moet het
arrest toch aanzienlijk gunstiger voor In
dia dan voor Portugal worden genoemd,
ook al ziet het klagende land het recht van
doortocht, behoudens de normale controle,
voor burgerlijk verkeer erkend.
Hel Hof heeft echter zij het met een
meerderheid van slechts één stem uit
gesproken, dat Portugal het recht van
doortocht rnist voor gewapende strijd
krachten, politie, wapens en munitie en
ook dat India niet in strijd heeft gehan
deld met zijn verplichtingen ten i anzien
van het recht van doortocht voor particu
lieren, burgerambtenaren en goederen..
Machteloos toezien
Dit laatste betekent zonder meer, dat
Portugal op 21 en 22 juli 1S54 machteloos
moest toezien hoe in de genoemde enclaves
het Portugese gezag door het Indische
werd vervangen. Dat India Portugal toen
de doortocht weigerde van krachten om
de orde te herstellen, noemt het Hof be
grijpelijk want de gebeurtenissen in Dadra
en Nagar-Aveli wekten ook in het om
ringende Indische gebied een zekere
spanning op. De grootste teleurstelling
voor Portugal is wel, dat het Hof de vraag
of, wanneer de rust in de betrokken ge
bieden is weergekeerd, Portugal niet
wederom in het bezit van het recht van
doortocht gesteld dient te worden, uit de
weg is gegaan en onbeantwoord heeft ge
laten.
Het Hof heeft het recht van doortocht
voor civiele personen gebaseerd op het
reeds vele jaren bestaande gewoonterecht
en de praktische toepassing daarvan, met
name in de tijd van het Britse bestuur.
Voor de gewapende macht ligt de zaak
heel anders, want uit vele stukken blijkt
dat Portugal daarvoor steeds uitdrukkelijk
toestemming nodig had, zij het dat de
doortocht van eenheden van minder dan
elf man binnen vierentwintig uur slechts
ter kennis van het Britse bestuur moest
worden gebracht.
Het Internationale Gerechtshof heeft
verre van eenstemmig zijn beslissingen
genomen. President Ilelge Klaestadt en
vier andere rechters hebben verklaringen
aan het arrest toegevoegd, de Chinees
Wellington Koo heeft een uitvoerige uit
eenzetting van zijn individuele mening
gegeven en zeven leden van het Hof heb
ben weer van andere afwijkende opvat
tingen blijk gegeven. Al die afwijkende
meningen beslaan twee keer zoveel pagi
na's als de tekst van het arrest zelf.
Portugal opgetogen
LISSABON (AFP) Het Portugese
ministerie van Buitenlandse Zaken heeft
laten weten dat Portugal de uitspraak met
grote vreugde heeft ontvangen. Wij ge
loven te kunnen hopen, zo wordt gezegd,
dat premier Nehroe van India als goed
staatsman nu de gelegenheid niet voorbij
zal laten gaan om ten aanzien van Portu
gal een houding van goede nabuurschap
en wederzijds respect in acht te nemen.
(Van onze correspondent in Bonn)
In Oost-Berljjn en Pra*ag heeft men de
afgelopen maanden als onderdeel van een
uitgebreide communistische actie tegen de
bondsrepubliek, de Westduitsc justitie er
van beschuldigd, 1146 voormalige nazi-
rechters en openbare aanklagers de hand
boven het hoofd te houden. Deze 1146 man
zouden in de oorlog in en buiten de Bonds
republiek in dienst der nazi's onmenselijke
vonnissen hebben geveld. De Westduitsc
minister van Justitie Schiiffer heeft dit te
Bonn ten stelligste ontkend.
Uit Scha'rers overzicht blijkt dat al
sedert 1957 van communistische zijde aan
vallen op de Westduitse justitie zijn ge
daan. Men sprak te Oost-Berlijn over
„bloedrechters", die Duitsers, Tsjechen,
Polen en anderen om futiliteiten naar het
schatvot hadden gezonden. Van Westduitse
Ad rei ten tie
Al moge Franco, op het ogenblik staats
hoofd van Spanje, de titel van Caudillo
voeren, toch is Spanje een koninkrijk. Dat
blijkt zonneklaar uit het eerste artikel
van de in 1947 uitgevaardigde wet op de
troonopvolging. In die bepaling staat on
der meer, dat Spanje, in overeenstemming
met zijn traditie, verklaart een koninkrijk
te zijn.
De ontmoeting van enige dagen geleden
tussen generaal Franco en Don Juan van
Bourbon, in de wandeling de troonpreten
dent genoemd, doet de gedachten onwil-
lekeuring naar de wet van 1947 uitgaan.
De gevoerde besprekingen zullen immers
allicht nauw hebben samengehangen met
de eventuele opvolging van het tegenwoor
dige staatshoofd.
Vermelde wet nu houdt onder meer in
dat, wanneer de functie van staatshoofd
komt open te vallen, een regentschaps-
raad optreedt, bestaande uit de president
van de Cortes, die met het voorzitterschap
van deze raad belast is, de hoogste ker
kelijke prelaat en de kapitein-generaal
van land-, zee- en luchtmacht of, zo die
ontbreekt, de oudste in rang zijnde luite
nant-generaal. Te allen tijde, zo leest men
iets verderop, kan het staatshoofd aan de
Cortes de naam voorstellen van degene,
die volgens hem, als het ogenblik daar
voor eenmaal aanbreekt, geroepen zal moe
ten worden om hem op te volgen. Daar
bij staat de keuze open om de opvolger
tot koning dan wel tot regent aan te wij
zen.
Valt mettertijd de functie van staats
hoofd, thans ingevolge de grondwet be
kleed door Franco, open, dan roept de re-
gentschapsraad de Cortes, samen met de
Raad van het Koninkrijk (de wet op dc
opvolging vermeldt de hoogwaardigheids
bekleders en enige andere figuren wel-
ke deel uitmaken van laatstvermelde
Raad) in verenigde vergadering bijeen.
Daarin moet dan de vroeger al door de
Cortes aangewezen opvolger de vei'eiste
eed afleggen en wordt hij tot koning of
tot x-egent uitgex-oepen.
Denkbaar is echter, dat de Caudillo
niet reeds bij voorbaat de stappen heeft
ondernomen om een opvolger te doen be
noemen en dat er door zijn dood of door
dat hij buiten staat is geraakt zijn taak te
verrichten, meteen een vacature in de func
tie van staatshoofd ontstaat. In dat geval
schrijft dc wet voor, dat de regentschaps-
raad een gemeenschappelijke bijeenkomst
moet samenroepen van de leden der rege
ring en van de Raad van het Koninkrijk.
En dan is het aan die gemeenschappelijke
bijeenkomst om alsnog te doen wat, toen
de Caudillo nog het bewind voei'de, achter
wege was gebleven, namelijk een beslissing
te nemen omtrent de aan de Cortes voor
te dragen kandidaat voor het koningschap.
Daartoe zal die gemeenschappelijke bij
eenkomst ononderbi-oken en met gesloten
deuren hebben te vergadex-en. Voor een
besluit aangaande de kandidaat is een
meerderheid van 2/3 vereist; voor de kan
didatuur is nodig, dat de daarvoor uitver
korene van koninklijken bloede is en ver
der nog voldoet aan enige andere vereis
ten. Maar indien er naar het oordeel van
het met deze kandidaatstelling belaste
..college" niet een persoon van koninklij
ken bloede bestaat die aan de door de wet
omschreven vereisten voldoet, of indien de
kandidaat niet door de Cortes is aan-
vaard, moet het zo even genoemde gezel
schap iemand aan de Cortes voorstellen
om tot regent te worden benoemd. Met
andere woorden, voor het ï-egentschap kan
ook een persoon van niet-koninklijken
bloede in aanmerking komen.
Alle hier vermelde beslissingen van de
Cortes zullen slechts rechtskracht hebben,
als zij genomen zijn met een meex-derheid
van 2/3 der in de vergadering aanwezige
leden, waarbij dan tevens geboden is, dat
die 2/3 op zijn minst de volstrekte meer
derheid uitmaken van het totaal aantal
leden, dat de Cortes telt. De wet van
1947 houdt voorts nog meteen een troon-
opvolgingsi-egeling in voor het geval er
eenmaal een koning zal zijn. Hiervan stip
ik uitsluitend aan, dat vrouwen niet in
aanmerking komen om de scepter te voe
ren.
Of en hoe Franco van plan is de wet in
toepassing te gaan bi-engen, wat hij tot nu
toe nog niet heeft gedaan, vermag ik niet
te voox-spellen. Elij kan dit ook nalaten, en
zich tevreden stellen met de wetenschap
dat er ook, zoals hierboven is weergegeven,
door de wet voorzien is wat er moet ge
beuren, als hij plots zou komen uit te
vallen zonder dat er eei-st een opvolger
is aangewezen.
Vrijwel aan het slot van de wet treft men
een tweetal bepalingen aan, die reden op
leveren voor de stelling, dat in de staart
het venijn schuilt. Daar is het artikel dat
aan het staatshoofd de bevoegdheid toe
kent om, de Raad van het Koninkrijk ge
hoord, aan de Cortes de uitsluiting van de
opvolging voor te stellen van personen, die
niet de capaciteit bezitten om te regeren
een hoogst subjectieve norm! of die
wegens hun notoire onvei-schilligheid ten
opzichte van de grondbeginselen van de
staat, of vanwege hun handelingen, van het
opvolgingsi-echt verdienen te worden uit
gesloten.
Misschien is, principieel beschouwd, wel
de allerbedenkelijkste bepaling die. welke
voor de uitoefening van de functie van
staatshoofd, hetzij als koning hetzij als re
gent, niet alleen vei-langt dat de gegadig
de een katholieke mannelijke Spanjaax-d
van tenminste 30 jaar zij, maar bovendien,
dat hij naast eerbiediging van de gx-ond-
wetsvoorschriften ook nog getrouwheid
moet zweren aan.... de beginselen die de
nationale beweging beheei\sen. Dat wil
zeggen: de beginselen van Franco's bewe
ging, waarmee de monarchisten het be
paald niet eens zijn. Dit is in het wezen
der zaak onaanvaardbaar voor de uitver
korene van de monarchisten, voor Don
Juan. Uit de mond van iemand die hem
indertijd een aantal jaren als adviseur ter
zijde heeft gestaan, mocht ik eens de op
merking horen, dat het voor Don Juan en
zijn afstammelingen op de keper be
schouwd niet goed doenlijk zou zijn, de
Spaanse kx-oon uit de handen van Franco
en diens aanhang te aanvaarden. Later gaf
diezelfde zegsman te kennen, dat het zijns
inziens daax-om ook al verkeerd was dat
de zoon van Don Juan zijn militaire op
leiding onder het bewind van Fi-anco in
Spanje kx-eeg.
In beginsel vormt de boven vermelde,
voor Fx-anco's opvolger verplicht voorge
schreven, eed een hoogst ex-nstig obstakel.
Maar ja, eens had een Hendrik IV voor
Parijs een mis over. En zo is het even
eens denkbaar dat degene, die de Cauidol-
lo bereid zou willen vinden zich voor zijn
opvolging beschikbaar te stellen, het er
voor over zou hebben, een hem overigens
principieel onwelgevallig eed af te leg
gen, als het gaat oxn de Spaanse konings-
troon!
Dr. E. van Raalte
zijde is niet ontkend, dat zulke gevallen
zijn vooi-gekomen, maar Schaffer ontkent
wel, dat rechters die onder het nazi
regime op dei'gelijke wijze de waardigheid
van de rechterlijke stand hebben geschon
den, thans nog in de Bondsrepubliek aan
bod zijn. Men heeft de laatste tijd onder
scheidene gevallen speciaal onderzocht,
maar er is volgens de minister geen aan
leiding tot het nemen van bijzondere maat
regelen.
Uit Schaffers overzicht blijkt verder,
dat Westduitse x-echtbanken en het open
baar ministerie op het ogenblik hog der
tien gevallen van rechters of openbare
aanklagers uit de nazi-tijd in behandeling
hebben. Van communistische kant heeft
men 71 gevallen aanhangig gemaakt bij de
Westduitse justitie. Van de door Oostduit
sers en Tsjechen genoemde 1146 gevallen
zijn tien man met vroegtijdig pensioen, een
met wachtgeld en vier met tijdelijk verlof
gestuurd.
Schaffer heeft voorts verder een poging
gedaan, de positie van de rechtex-s in het
algemeen, die in de oorlog in Duitse bij
zondere x-echtbanken zitting hadden, te
verdedigen. Het lidmaatschap van een der
gelijke rechtbank is niet voldoende om een
rechter als oorlogsmisdadiger te bestem
pelen, aldus de minister. Zo'n man werd
tenslotte gedwongen dat ambt te bekleden.
Ook in geallieerde kringen kwamen bij-
zondei-e rechtbanken voor. Een x-eeks Duit
se rechters, aldus Schaffer. heeft zich na-
xnelijk geweerd tegen de na-beïnvloe
ding. Hij ontkende niet. dat er verschei
den door de knieën gegaan zijn, en de
rechterlijke waardigheid te grabbel hebben
gegooid.
Na de oorlog heeft men geweigerd dit
socy-t rechters te herbenoemen. Schaffer
ontkende niet dat het desondanks mogelijk
is, dat enkele onwaardigen in de rijen dei-
West duitse justitie zijn binnengeslopen. De
Oostduitse beschuldigingen zijn zijns in
ziens te enenmale onvolledig in de over
grote meerderheid der gevallen.
Het valt te bezien of deze verdediging
van Schaffer in de Bondsrepubliek aan
vaard zal worden. Hij kan er niet onder
uit, dat' niet alle verdachtmakingen zijn
ontzenuwd en dat er personen in de Duitse
justitie zijn die op grond van hun verleden
onaanvaardbaar moeten worden geacht.
Anderzijds: waar dokumenten ontbreken,
kan ook Schaffer zelf een man met een
voortreffelijke ï-eputatie weinig onder
nemen.
MINNEAPOLIS (AFP) Een neger in
Minneapolis had al vier jaar lang zijn gas-
rekeningen niet betaald. Dit werd de gas
fabriek ter plaatse te bar en zij stuux-de
drie employées naar het huis van de ne
ger om de gasmeter te laten weghalen.
Toen de mannen goed en wel binnen wa
ren, greep de neger een karabijn en dwong
hen zich naast elkaar tegen een muur op
te stellen. Hij verzocht hun vervolgens
vriendelijk maar beslist een laatste gebed
te doen. Na enkele seconden klonken er
schoten. Een van de mannen was onmid
dellijk dood, de tweede was zwaar gewond
en de dei-de, die blijkbaar niet getroffen
werd, kon zich uit de voeten maken.
Ingezonden. In Hongaars dagblad heeft
een lezer zich beklaagd over de cam
pagne in de Hongaarse pex-s die ten
doel heeft de vrouw verder op te ne
men in het produktiepi-oces. In een in
gezonden brief stelde de lezer: „God
heeft de vrouw geschapen om kinderen
te krijgen, het gezin bijeen te houden
en in huis te werken, maar niet om
tractorchauffeur, treinmachinist of
rechter te zijn. U bemoeit zich met
Gods aangelegenheden. Als u zo door
gaat zult u nog eens het kinderen krij
gen door de man willen laten doen".
De inzender was anoniem.
