GOEDE VERSTANDHOUDING Y0"deFriïï"
BUURTKERMIS
Wordt Zwarte weg in Vijfhuizen
nu eindelijk verbeterd?
ZESDUIZEND KINDEREN
Schilden naar
Heemskerk
„Miss Marja
Bijna halve eeuw „onbegaanbaar"
Verbindingsweg met
vreemde historie
DONDERDAG 21 APRIL 1960
HAARLEMS DAGBLAD OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
7
Spit - Toga! helpt
Sriep Tsgal helpt
Hoofdpijn Toga) helpt
Mesjsfsx«afiepp Toga! helpt
Kerkelijk Nieuws
Verkenden - Togai hslpt
Reumatiek - Togai hslpt
KSigraine TogaS hslpf
Internationale vriendschap
en goede verstandhouding
blijven in onze twintigste
eeuw vaak ten achter bij de
snelle verbindingen, die de
techniek mogelijk maakt.
Beide begrippen moeten nog
maar al te dikwijls terrein
afstaan aan achterdocht en
wanbegrip en de mensen die
erop uit zijn de verstand
houding tussen de verschil
lende volken te verbeteren
hebben het dan ook aller
minst gemakkelijk.
Mevrouw Meherangiz
Munsiff uit India kan men
het echter niet aanzien dat
zij onder deze moeilijkheden
gebukt gaat, want zij lacht
graag en veel.
Wij troffen deze 33-jarige
Indiase „ambassadrice van
de goede verstandhouding"
in een Haarlems koffiehuis.
Zij was gekleed in een prach
tige sari, de nationale dracht
van Indiase vrouwen en vóór
haar op het tafeltje lag
kenschetsend voor haar
een exemplaar van het boek
van William Sears: „God
loves laughter" - „God houdt
van lachen".
Mevrouw Munsiff is een
enthousiast vertelster en zij
heeft hiervoor genoeg moge
lijkheden, want zij spreekt
maar liefst negen talen
vloeiend: Frans, Engels en
Perzisch, alsmede zes talen
van haar geboorteland India.
Meherangiz Munsiff is in
Bombay geboren als telg uit
een oud geslacht van Par-
sen, die reeds drie eeuwen
lang aanhangers zijn van de
Perzische leraar en profeet
Zoroaster. Zijzeif werd ech
ter opgevoed op een rooms-
katholieke zusterschool waar
haar de christelijke beginse
len werden bijgebracht en
haar werd gewezen op Chris
tus als enige Zaligmaker.
Deze mening was in tegen
spraak met de opvattingen
van de aanhangers van Zo
roaster en daarom begon
Meherangiz reeds op vrij
jeugdige leeftijd rnet verge
lijkende godsdienststudies.
Later trouwde zij met een
Indiaas diplomatiek functio
naris. met wie zij achtereen
volgens in Londen, Wash
ington en weer in Londen
woonde. Zij kwam in aanra
king met aanhangers van het
Baha'i \Yoreldgeloof en ge
raakte onder de bekoring
De schilden-collectie van
gouvernementsarts Henk Bij
kerk, waarover wij in deze
rubriek op 14 april schreven,
zal van vrijdag 22 april af in
Heemskerk tentoongesteld
worden. Overigens haasten
wij ons een fout te herstellen
in het betreffende artikeltje.
Sprekend over de bestrijding
van de diverse ziekten be
doelden wij namelijk te zeg
gen. dat in 1955 zeven per
cent van de bevolking aan
framboesia leed en dat dit
aantal in 1958 was gezakt tot
vier pro mille. Verder ver
zocht de heer Bijkerk ons
nog te vermelden, dat men
bij het bevolkingsonderzoek
behalve van de zijde van de
missie ook van de kant van
de zending steun ondervond
en ten slotte dat de Auwjoe's
tegenwoordig hoe langer hoe
minder op sneltocht gaan.
De schilden, die de heer
Bijkerk mee naar Nederland
nam, blijven er echter niet
minder mooi om. In Heems
kerk zijn ze, zoals we zeiden,
binnenkort allemaal te zien.
van deze religie, die de na
druk legt op de eenheid van
de mensen en op wereld
vrede en die ervan uitgaat
dat de grondslag van alle re
ligies één en dezelfde is. Me
vrouw Munsiff werd een
overtuigd Baha'i. Zij begon
te reizen en bezocht vele
landen als Groot Brittannië,
Frankrijk, Italië, Noord- en
Zuia-Afrika, Madagascar,
Israel en de Verenigde Sta
ten. Thans is zij voor het
eerst in ons land. In Haar
lem, Leiden en Arnhem
houdt zij spreekbeurten.
Daarna gaat zij naar België
en Luxemburg om aan het
eind van de maand naar
Den Haag te gaan, waar de
Mevrouw H. Munsiff
Baha'i Conventie wordt ge
houden. Reizen en contacten
leggen zijn haar geliefde
bezigheden in dienst van
haar grote ideaal: betere
verstandhouding. „Weet u,
het is belangrijk om bij het
reizen je intelligentie te ge
bruiken. Velen reizen om
slechts vuil en ongerechtig
heid te vinden. Ik wil het
beste in de mensen vinden".
En daarom trekt deze le
vendige, vrolijke en intelli
gente jonge vrouw van land
tot land. Om vriendschap en
goede verstandhouding te
bevorderen.
De Friezen in Haarlem
bijeen in „Gysbert Japicx",
komen binnenkort ook weer
bij elkaar en wel op „Sneon
23 Arpil, jouns om 8 ure in
St. Bavo, Smedestrjitte 23"
voor een „gewoane gearkom-
ste".
Dit wurdt in bisondere
joun, forsoarge troch de hear
en Mefrou H. de Vries fan
Ljouwert mei harren pro
gramma: Dêr 't de dyk it
lan omklammet.
De Fryske Akademy (prof.
dr. J. H. Brouwer en dr. W.
Kok skriuwt hjiroer: „Als
men de kostlike kleuredia's
dy 't de hear H. de Vries fan
Fryslan makke hat, oan jins
eagen foarbygean litten hat,
seit men: hwat hat Fryslan
dochs folie moais yn 't lan
skip, yn doarp en stêd èn
hwat hat De Vries in goed
each foar it karakteristike
fan ien en oar. Men reisget
mei him troch it Fryske lan
fan West nei East, fan Noard
lei Süd yn alle tiden fan it
jier; men sjocht hiel hwat
dat bikend is, mar yn syn
bylden nij liket en dêrnêst
hiel hwat, der 't men achte-
leas foarby gien is, mar nou
mei De Vries yn syn apartens
sjocht en wurdearret. In
joun mei De Vries sil geniet
en learing jaen, dat stiet foar
üs fest."
Nei öfrin in skoftsje dounsje.
De Dounsmesyk wurdt wer
forsoarge troch „The Red
Stars".
Enige tijd geleden plaats
ten wij in deze rubriek een
brief van „Miss Marja", het
Haarlemse slangenmeisje, en
naar aanleiding daarvan
heeft de „vereniging tot het
houden van nationale dagen
te Santpoort-Station en
Bloemendaal-Noord" contact
met „Miss Marja" opgeno
men, hetgeen er toe geleid
heeft dat „Marja" nu op 30
april in het programma
„Kampvuur in Santpoort"
zal optreden.
Er bestaat een klein kansje
dat de kathedrale basiliek op
zaterdag 23 april 's morgens
om negen uur stampvol zal
zijn. Dan wordt er namelijk
een Mis van dankbaarheid
opgedragen voor mejuffrouw
M. A. Vissers (beter bekend
als zuster Vissers), die het
feit zal herdenken, dat zij 25
jaar geleden als verloskun
dige in Haarlem en omgeving
haar praktijk begon.
„Het zal leuk zijn voor
zuster Vissers als ook uw
kinderen deze Mis kunnen
bijwonen", zo schrijven en
kele Haarlemmers in de cir
culaire, die zij rondgestuurd
hebben naar alle oud-patiën
ten en waarin zij vragen om
een bijdrage voor een herin
neringsgeschenk.
,,'t Kan een heel dorp bij
elkaar worden," zei zuster
Vissers ons in haar huis aan
het Emmaplein 2 in Haarlem,
„in al die jaren heb ik er
zo'n zesduizend op de wereld
helpen komen. Als die alle
maal naar de Mis gaan mo
gen ze wel een vleugel aan
de basiliek bouwen".
Vijfentwintig jaar geleden
is zuster Vissers naar Haar
lem gekomen, zo vertelde zij,
als hoofdzuster bij het Wit
Gele Kruis. „Ik wilde toen
weer terug naar Brabant,
waar ik vandaan kwam," zegt
ze nu, „maar dat lukte niet.
Ik heb er nog nooit spijt van
gehad. Haarlemmers zijn stij
ve mensen zeggen ze wel
eens, maar ik heb het nog
niet gemerkt. Dat komt na
tuurlijk ook omdat je ze als
verloskundige uit de moei-
In de Haarlemse Thorbecke-
buurt is de laatste jaren veel
veranderd. Ging vroeger de
kortste verbinding met de
rest van de stad via een ge
meentepont, nu raast het
verkeer over de grote Prin-
senbrug. De smalle wegen
van een jaar geleden zijn nu
brede autobanen geworden
die door en langs de Thor-
beckebuurt naar de indu
strieterreinen voeren. Werd
er vroeger wel eens minder
vleiend over het „buurt-
eiland" gesproken, nu is dat
historie. Toch blijft het een
van de weinige buurtgemeen
schappen, waar het grootste
deel van de bewoners actief
lid van de buurtvereniging
is en waar eendrachtig aan
de buurtopbouw en 't jeugd
werk wordt gewerkt.
En die verenigingen mogen
er zijn. De speeltuinvereni
ging W.I.K. zowel als de vol
leybalvereniging W.I.K., de
kaartvereniging Kompas, de
toneelvereniging De Brug en
de voetbalclub D.S.O. zijn
reeds begrippen geworden in
het Haarlemse verenigings
leven. Al die verenigingen
hebben echter nog een grote
lijst wensen, die met idea
lisme alleen niet te vervullen
zijn. Daarom hebben de be
stuursleden van de diverse
buurtverenigingen de hoof
den bijelkaar gestoken en
samen hebben zij een plan
opgezet voor een grootse
buurtkermis. Deze kermis zal
plaats hebben cp vrijdag 22
sn zaterdag 23 april in het
buurtcentrum „De Brug",
Harmenjansweg 87, vlak bij
de Prinsenbrug.
De kermis is voor iedereen
vrij toegankelijk op vrijdag
van 19 tot 23 uur, op zater
dag (speciaal voor de kinde
ren met de ouders) van 14
tot 17 uur en des avonds uit
sluitend voor de ouderen van
19 tot 23 uur.
Men zal er tientallen trac-
taties kunnen vinden, die het
geheel tot een echte kermis
maken. De opbrengst is uiter
aard bestemd voor de orga
niserende buurtverenigingen.
lijkheden komt halen, maar
toch, het zijn alleraardigste
mensen. Ik heb hier altijd
prettig gewerkt, 't Ging goed,
ik heb al een opvolgster en
tegenwoordig kan ik de men
sen af rijden met m'n autoo
tje. Da's een stuk gemakke
lijker. Twintig jaar heb ik
door Haarlem gefietst; maar
toen was het ook zo, dat ik
na het eerste telefoontje mid
den in de nacht met vijf
minuten op straat stond. Je
reed dan wel eens voor niets
natuurlijk, maar je gaf de
mensen zekerheid en dat is
ook wat waard.
Nee, ik zou nooit meer iets
anders willen doen. Je leert
de mensen kennen, want er
zijn zelfs vrouwen die ik zelf
op de wereld heb helpen
brengen en die nu zelf door
mij verlost worden. Twee
generaties dus al. Het is niet
voor te stellen, maar dat
komt omdat de tijd zo vlug
gegaan is en omdat ik me al
tijd jong gevoeld heb. Ik heb
altijd jonge mensen om me
heen gehad. We zitten hier
in de meeste gevallen altijd
met vijf man om de tafel. Ik
kan niet meer zonder men
sen om me heen, het houdt je
bezig en je voelt je er geluk
kig bij."
Zuster Vissers haalt enkele
plakboeken en foto-albums
uit een kast. Duizenden ge
boortekaartjes heeft ze in de
loop der jaren ontvangen,
duizenden foto's heeft ze in
geplakt. Zonder aanduiding
van de datum, zonder bij
schriften van namen.
„Dat is Jan", zegt ze en ze
wijst op een bloot ventje van
Zuster Vissers, bladerend in
zen van haar vele plakboeken
waarin al haar zesduizend
kinderen een plaatsje gevon
den hebben.
een paar dagen op een scha
penvacht", die is net uit de
dienst gekomen. Dat is Wim,
die werkt bij de girodienst.
Die staat al jaren in een
schoenenzaak. Die is geëmi
greerd, die ook, die werkt bij
de belastingen. Die heeft on
ze slaapkamer behangen en
die heeft pas de auto van z'n
vader tegen een boom aan
gezet. Negenduizend gulden
kostte die wagen. Hij was net
nieuw."
Zuster Vissers vertelt ver
der, puttend uit een wonder-
oaarlijk goed geheugen. Ze
zertelt over de „afdeling
weelingen", over de drieling
lie ze verlost heeft en over
het gezin waar zij er dertien
in een huis geboren zag wor
den
Tijdens de mis op 23 april
en vooral tijdens de receptie
van half vier tot vijf uur in
het Wit Gele Kruishuis aan
het Kenaupark 15 zal zij on
getwijfeld honderden handen
moeten drukken van jongens
en meisjes die destijds na de
geboorte voor het eerst in de
handen van zuster Vissers
kwamen en die nu zelf al
vader of moeder zijn gewor
den. Weer met de onmisbare
hulp van zuster Vissers, die
er overigens nog lang niet
over denkt om er mee uit te
scheiden. „Ik heb er plezier
in zegt ze, „dus waarom zou
ik er mee ophouden?"
Toen bijna vijfenveertig .jaar geleden op 17 december 1915 de vereniging „Dorp
Vijfhuizen" als eerste dorpsvertegenwoordiging in de Haarlemmcrmeerpolder werd
opgericht, werd er over gesproken welke plaatselijke problemen om een oplossing
vroegen. Er zyn er op die oprichtingsvergadering vele opgesomd: sloten moesten wor
den gedempt, de verlichting deugde niet en er waren tal van ongemakken die verholpen
moesten worden om de bewoonbaarheid van het dorp te verhogen. Als het meest
urgente probleem werd echter het verbeteren van de Zwarteweg beschouwd. „Deze
verkeert in een onhoudbare toestand en is bijna niet begaanbaar", zo zei men. Bijna
pen halve eeuw zouden deze onhoudbare toestand en onbegaanbaarheid voortduren.
Elk jaar opnieuw vormde de Zwarteweg een agendapunt van de jaarvergadering van
de vereniging „Dorp Vijfhuizen". Thans zijn er echter tekenen die er op wijzen dat
aan de Vijfhuizense Zwartcwegmisère een einde zal komen. De gemeente Haar
lemmermeer heeft namelijk plannen om de verbinding tussen de Vyfhuizerdyk en
de Spieringweg grondig te verbeteren.
Advertentie
Blinde bestolen. Een blinde oorlogs
invalide in Den Haag is ernstig gedupeerd
door de diefstal van zijn bandrecorder en
vijf banden, waarop „gesproken boeken"
waren opgenomen.
Advertentie
Havenverkee.r. In de week van 10
tot. en met 16 april zijn in de hoofdstede
lijke haven aangekomen 137 schepen
(385.100 brt) en vertrokken 130 schepen
(385.412 brt).
Advertentie
de voor het verkeer meest hinderlijke ga
ten in het wegdek vulde (rnet als gevolg
dat er naast elk gedicht gat nieuwe ont
stonden. waarvoor de geldmiddelen
werden verstrekt door de dorpsvereniging
en uit bijdragen van enkelen die als
intensieve gebruikers van deze weg be
lang hadden bij de toestand.
Afgeschreven
Enkele jaren geleden maakte het ge
meentebestuur belangrijke plannen be
kend, die zouden leiden tot de modernise
ring en uitbreiding van Vijfhuizen. Er werd
meer dan een kwart miljoen gulden in
het dorp geïnvesteerd. De hoep leefde op,
toen men hierover vernam. Men ver
wachtte, dat cok de Zwarteweg in de res
tauratie zou zijn begrepen.
De plannen van de gemeente Haarlem
mermeer waren echter anders. Ten zuid
oosten van de Spieringweg had men de
(in 1956 gereedgekomen en nu bijna vol
gebouwde) d'IJserinckweg ontworpen. De
ze loopt nu tot de Spieringweg, maar in
het uitbreidingsplan van Vijfhuizen is ge
projecteerd deze weg te verlengen en te
laten doorlopen naar de Vijfhuizerdijk.
..Op deze wijze", zo redeneerde men bij
de gemeente, „komt de functie van de
Zwarteweg als toegangsweg tot Vijfhuizen
te vervallen en zal het verkeer over dit
zandpad vrijwel nihil worden". De tra
giek wilde echter, dat om de andere
wegen van het dorp te verbeteren en ze
van riolering en trottoirs te voorzien
de zandauto's alleen van de Zwarteweg
gebruik konden maken, zodat deze nóg
slechter werd dan voorheen. En toen na
de restauratie de vereniging „Dorp Vijf
huizen" haar jaarlijkse algemene verga
dering met de burgerij hield, werd dank
baar geconstateerd dat veel. waarnaar
men streefde, ineens was verwezenlijkt:
de sloten waren gedempt, men kreeg rio
len, voetpaden, een goede straatverlich
ting. bouwmogelijkheden enz. Alleen het
De Zwarteweg in Vijfhuizen reeds
tientallen jaren het onderwerp van
klachten en gemopper gaat wellicht
spoedig betere tijden tegemoet.
„agendapunt Zwarteweg" vormde voor
net tweeënveertigste achtereenvolgende
jaar een punt van bespreking, zonder dat
men tot een oplossing kwam
Plannen van gemeente
De plannen van de gemeente tot verbe
tering van de Zwarteweg komen erop neer
dat men er een weg van wil maken, die
past bij de andere wegen in het dorp. De
rijbaan wordt vijf meter breed. Aan de
zuidwestelijke kant wordt deze begrensd
door een groenstrook van anderhalve me
ter. Aan de andere kant komt een voet
pad ter breedte van drie meter. Hiertoe
is aan de eigenaars van de grond het
verzoek gericht om een strook aan de ge
meente af te staan. Van het polderbe
stuur kreeg men intussen reeds de erf
pacht voor de oprit naar de Vijfhuizer
dijk. welke eigendom van de Haarlemmer-
meerpolder is.
Wanneer deze restauratie een feit zal
zijn, is het voor auto's echter niet meer
mogelijk via de Zwarteweg de Vijfhuizer
dijk te bereiken. Juist vóór de huidige op
rit zal een draaigelegenheid voor motor
voertuigen worden gemaakt. Van deze
plaats, dus van de voet van de dijk af,
zal een voetpad naar boven worden aan
gelegd.
Als deze plannen werkelijkheid zijn, zal
na bijna een halve eeuw één van
de belangrijkste problemen van Vijfhui-
zens burgerij tot een oplossing zijn ge
bracht.
Advertentie
Geref. Kerken
Beroepen te Aduard G. van Halsema te
Kamerik te Eefde-Gorssel A. Corporaal
te Edam te Baarland P. N. Kruyswijk,
kand. te Amsterdam.
Advertentie
Eigenlijk is het met die Zwarteweg een
wat vreemde geschiedenis. Vooral in
vroeger jaren, toen de toestand van het
wegdek iets beter was dan nu en het
snelverkeer niet zulke zware eisen stelde,
was het de voornaamste verkeersschakel
tussen de Haarlemmermeer en Haarlem.
Via de Spieringweg ging men over de
Zwarteweg naar de Vijfhuizerdijk en van
daar verder naar de stad aan liet Spaar-
ne. Dat de veel betere Vijfhuizerweg iets
verder naar het zuiden óók een verbin
ding met de dijk bood, deed aan de be
langrijkheid van de Zwarteweg niets af:
deze werd en bleef het meest gebruikt.
Het opmerkelijke is, dat dit belangrij
ke verbindingsweggetje ir. particuliere
handen was. Het was namelijk geen eigen
dom van de gemeente Haarlemmermeer,
ncch van de Haarlemmermeerpolder,
nar van eon inwoner van Vijfhuizen.
Deze situatie is ontstaan ten tijde van
de droogmaking, toen op deze plaats en
kele maatregelen werden getroffen tenge
volge van het feit dat de ringvaart hier
niet. strikt langs de oevers van het voor
malige Haarlemmer Meer werd gegra
ven. maar dwars door de landerijen. De
eendenkooi aan de Spieringweg, die op
een schiereiland in de plas lag, kwam
hierdoor bij het gebied van de nieuwe
polder, waardoor de vreemde situatie
ontstond dat de honderden jaren oude
kooi (deze is bijna 500 jaar oud!) behoort
tot een streek, die kort geleden het
eeuwfeest, vierde. Om dc landbouwers in
de gelegenheid te stellen hun akkers aan
de overkant van de ringvaart te bereiken,
werd de brug bij Vijfhuizen gebouwd.
Overal vormen de bruggen over de ring
vaart van de Haarlemmermeerpolder een
schakel in een meer of minder drukke
verkeersweg. De brug bij Vijfhuizen ech
ter leidt naar een gezellig landweggetje
en wordt hoofdzakelijk gebruikt door de
boeren, die hun vee in de polder gaan
verzorgen of daar in de zomermaanden
het hooi oogsten. De Zwarteweg ligt ook
in deze streek en bleef particulier eigen-
dom.
Kuilen en modderpoelen
In de oude tijden viel het slechte weg
dek niet zo op. Alle wegen in de omge
ving van Vijfhuizen waren destijds in de
zomermaanden stofpaden en 's winters
modderpoelen. Geleidelijk aan werden
echter verbeteringen aangebracht: de Vijf
huizerdijk kreeg een klinkerbestrating en
de Spieringweg werd geasfalteerd. Tussen
deze beide wegen bleef het stukje Zwarte
weg als een verzameling kuilen en hob
bels fungeren als bron van ergernis voor
de gebruikers enals inspiratie voor de
dorpshumor.
De ondergrond van de weg bestaat uit
veen. Vandaar dat deze veel hoger ligt
dan de aangrenzende tuinen en weiden,
die in de loop der jaren werden uitge-
veend. Deze veenbodem had echter tot ge
volg, dat het wegdek steeds verder ver
zakte. In het verleden liep aan de ene
kant een brede sloot, die nu vrijwel niet
meer is terug te vinden omdat de zak
kende wegrand deze heeft dichtgedrukt.
Wie de moeite zou nemen ds kasboeken
van de vereniging „Dorp Vijfhuizen" na
te gaan, zou ontdekken dat een belangrijk
deel van de geldelijke inkomsten van deze
instelling in de Zwarteweg zijn gestoken.
Omdat gemeente en polder hierover geen
zeggenschap hadden, verzorgden zij ook
het onderhoud niet. Daarom werd door c'.e
dorpsvereniging iemand aangesteld, dié
Advertentie
Advertentie
Het voorjaar zet door! Tussen de
schoonmaak perikelen in vinden de
jonge moeders tijd voor het „luchten".
Parken en plantsoenen stromen vol
met nieuw leven.
