NAVO-MINISTERS IN ISTANBOEL BIJEEN Scherpe tegenstellingen bij de 1 mei-viering OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Bejaard echtpaar bij brand omgekomen HET WEER «WMORRIS before ifou èity! OPELS I960 Honderden doden bij brand in Douaia ËHDDH Bevolking moest gisteren de gehele dag in huis blijven West-Berlijn betoogde voor de vrijheid en Oost-Berlijn met machtsvertoon Ongeregeldheden Man sprong in wanhoop van 10 meter op straat Plaatselijk nachtvorst In de krant van heden Vandaag wordt beslist over Chessmans lot Bevrijdingskaart met geldige frankeerzegels Het woord is aan Zes compagnieën dpi. infanteristen naar Nieuw Guinea Het etiket van uw shirt wijst de weg House of England OP WEG NAAR DE TOP 7 4e JAARGANG No 249 MAANDAG 2 MEI I9 6 0 305e JAARGANG No 97 Directie. Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, t. n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt. Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije ISTANBOEL (Reuter-AFP) In Istan- boel, waar zondag de bevolking de hele dag in huis moest blijven omdat de auto riteiten In de huidige gespannen sfeer alle 1 mei-bijeenkomsten radicaal wilden ver hinderen en „om gelegenheid te hebben om na te denken", komen vandaag de ministers van Buitenlandse Zaken van de vijftien NAVO-landen bijeen voor een be spreking van de internationale toestand aan de vooravond van de topconferentie en de algemene positie van de Atlantische gemeenschap. De bijeenkomst zou worden geopend door premier Adnan Menderes, doch hij heeft er de voorkeur aan gegeven om in Ankara te blijven. De vergadering zal nu worden geopend door zijn minister van Buitenlandse Zaken, Fatin Zorloe. De secretaris-ggneraal van de Noordat- lantische Verdragsorganisatie, Paul-Henri Spaak, verklaarde zondag dat de bijeen komst begint in een veel betere sfeer dan het beraad van de ministers in december. De Amerikaanse minister Christian Herter zal verslag uitbrengen over de westelijke voorbereiding van de bespreking van het Duitse en Berlijnse vraagstuk op de top conferentie. zijn Britse collega Selwyn Lloyd zal verslag uitbrengen over de ont wapeningskwestie en de Fransman Couve de Murville over de betrekkingen tussen Oost en West. De ministers hebben zondag reeds onderling overleg gepleegd. Minister Luns verklaarde bij aankomst dat het hem zeer verheugde zijn Turkse ambtgenoot en vriend, de heer Zorloe, wederom te zullen ontmoeten. De minister herhaalde hetgeen hij reeds te Athene had gezegd, namelijk dat de eenheid van de NAVO door deze bijeenkomst zal worden gehandhaafd en versterkt. (Van onze Amsterdamse redacteur) Bij een felle brand die in de nacht nacht van zaterdag op zondag alle verdiepingen van een oud huis in de Buiten Brouwerstraat te Amsterdam in lichter laaie zette, is de bewoner van de derde verdieping, de 75-jarige heer J. Brandenburg, in wanhoop uit het venster gesprongen. Hij maakte een val van tien meter, viel ruggelings op straat en overleed vrijwel onmid dellijk. Zijn 70-jarige vrouw, die uit angst voor het vuur naar de zolder vluchtte, stierf daar de verstikkings dood. Oorzaak van de brand was het ontplof fen van een oliekacheltje, dat de bewoner van de tweede etage van het huis, de heer J. Roelvink, 's nachts om kwart over twee nog had gevuld en aangestoken om zich voor het naar bed gaan even te war men. Een ogenblik later explodeerde het kacheltje. De uitstromende olie en het snel voortvretende vuur sloten de weg naar de trap af. De heer Roelvink zag als enige ont snappingsmogelijkheid een sprong uit het raam aan de achterzijde van het huis, waar vijf a zes meter lager een platje was. Zijn vrouw en zijn bij hem inwonende va der heeft hij met geweld uit het raam moeten duwen. Een nauwelijks tweejarig zoontje wierp hij hen na, alvorens zelf te springen. Geen hunner liep verwondingen op omdat hun val gebroken werd door een droogrek. In het houten trappenhuis vond het vuur gretig voedsel. Ontvluchtings kansen had het bejaarde echtpaar daardoor niet meer. De bewoners van eenhoog, het echtpaar B. Wuurman. waren die nacht niet. thuis. De benedenverdieping werd be woond door de heer J. C. Romp met vrouw en kind. Zij konden het huis veilig ver laten. Het vuur beperkte zich tot de tweede en derde verdieping en de zolder. De brand weer die pas tien minuten na het uit breken van de brand werd gewaarschuwd wist verdere uitbreiding te voorkomen maar bracht zoveel waterschade aan de la ger gelegen woningen toe, dat de inboedels hier vrijwel verloren zijn gegaan. Na een strijd van veertig minuten kon brandweercommandeur A. A. Stekelenburg het sein „brand meester" geven. Op de foto: de brandweer slaagde er niet in, tijdig door te dringen tol de in lichterlaaie staande zolder, waarheen de bejaarde vrouw in haar doodsangst gevlucht was. Pas na het blussingswerk kon men haar verkoold, e lichaam bergen. Verwachting tot morgenavond: Wisselend bewolkt en op de meeste plaatsen droog weer. Zwakke tot matige wind krim pend naar west tot zuid. Van nacht plaatselijk nachtvorst, morgen iets hogere middagtem- peraturen dan vandaag. Volledige wéèrrapporten op pagina twee. (Van onze correspondent in Bonn) Groter tegenstelling dan die tussen de 1 mei-viering in West-Berlijn en die te Oost-Berlijn is niet denkbaar. Terwijl in het communistische stadsdeel van dc om streden stad de tanks, dc kanonnen voor bij de partijchefs daverden sprak slechts een paar honderd meter verder in het Westen, op het plein van de republiek bij he t oude Rijksdaggebouw, burgemeester Willy Brandt voor zevenhonderdduizend mensen over de vrijheid en het recht op zelfbeschikking. De 1 mei-viering in Oost-Berlijn had niets meer te maken met de ouderwetse meifeesten van socialisten en communis ten van voor de oorlog. Hier liet een dicta toriaal fregime zien wat het onder super visie van de uiteindelijke machthebbers te Moskou heeft opgebouwd in de Oost duitse arbeiders- en boerenstaat. Tanks van allerlei grootte, kanonnen, soldaten, half-militaristische troepen,echte generaals en wat dies meer zij, redfen cn marcheer den langs de Oostduitse regerings- en par tijleiders onder aanvoering van partijsecre taris Walter Ulbricht. Het was een Rus sische 1 mei-viering in klein formaat. Al leen de leuze op de spandoeken op het Marx-Engelsplein. waar dit festijn voorbij trok. getuigden van „vrede", die in deze 1 mei-demonstratie volstrekt zoek was. „Wij moeten de gevechtswaarde van onze troepen verhogen", aldus de Oostduitse generaal Stoph. Westelijk protest Voor zevenhonderdduizend Westberlij- ners eiste burgemeester Brandt de hand having van de westelijke positie in Berlijn tenminste tot de Duitse hereniging. Hij stond op het recht op zelfbeschikking voor de Westberlijners en wees tenstelligste de Russische eisen voor een afzonderlijk vre desverdrag tussen Moskou en Oost-Ouits- land en de vorming van een zogenaamde vrije stad West-Berlijn van de hand. Hij noemde deze Russische plannen uitdagin gen aan het gehele Duitse volk. Amerikaanse, Britse en Franse militaire commandanten te Berlijn hebben in een verklaring gezegd dat het militaire machts vertoon in Oost-Berlijn een verstoring is van de openbare orde in de stad. Dat ver- loon. zo zeggen zij, staat in schrille tegen stelling tot de correcte en vredelievende demonstratie in West-Berlijn die voor de vrijheid getuigde. Zij achtten de militaire demonstratie ook onverenigbaar met de viei-mogendheden-overeenkomst voor Ber lijn. „Vader's opa. Het zwaartepunt van de 1 mei-betogin- gen in Duitsland lag niet slechts in West- Berlijn. maar ook in het Ruhrgebied en aan de Westduit se grenzen met Oost-Duits land- Het Westduilse vakverbond DGB toonde zich hierbij zeer actief en riep eveneens op tot handhaving van de weste lijke vrijheid, het oefende scherpe crit.iek op hetgeen in Oost-Duitsland met arbei ders en boeren geschiedt. Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEl 13439 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN), AMSTERDAM TEL 273596 TWEKA BIKINI'S Een zuiver sociale eis kwam uit de mond van Richter, voorzitter van de DGB. die opriep tot strijd voor de veertigurige week in West-Duitsland. Het eigenaardige van alle Westduitse en Westberlijnse 1 mei-demonstraties was dat zij niet meer in het teken van sociale eisen stonden, het ging hier om een bijna hart stochtelijke demonstratie voor het vrije Westen, om een oproep tot de wereld om het Duitse recht op zelfbeschikking te er kennen en om hulp aan de onderontwik kelde gebieden te geven, opdat dc commu nis! ische opmars daar kan worden gestuit. Men had de vakbondsleden opgeroepen met de leus „Schon Vati's Opa war dabei" (reeds de grootvader van vader was erbij namelijk bij de eerste 1 mei-optochten in 1890). Maar de barricades van toen en nu verschillen wel zeer van elkaar In Moskou MOSKOU (Reuter/AFP Tass) De Rus sische minister van Defensie, maarschalk Malinovsky, zei in zijn een-mei-rede op het Rode Plein in Moskou dat de Russische strijdkrachten gereed zijn „een vernieti gende slag" toe te brengen aan elke aan valler. Hij sprak zijn rede uit na het voor bijtrekken van een militaire parade, waar aan artillerie- en raket-eenheden deelna men. Een commentator van radio-Moskou zei dat de Russische raketten de vijand diep in de achterhoede kunnen treffen. „Er zouden ten minste twee spoorwagons nodig zijn om ze te vervoeren", zei hij. „Tass" verklaarde dat de grotere raketten, die een enorme snelheid, hoogte en bereik hebben, in alle weersomstandigheden haarscherp hun doelen kunnen treffen. „Een golf van staal rolde het plein op", aldus de commentator. De artillerie-een heden zijn moeilijk te beschrijven", zei hij. „Deze zien er geweldig uit en kunnen elke vijand vernietigen". In de parade werd ruim een half dozijn verschillende raketten meegevoerd. De grootste was een wapen met een bereik van ruim duizend kilometer. De tentoon gestelde types weken weinig af van die welke voor het eerst in de novemberpara- de van 1957 verschenen. Ook waren er ra ketten met vinnen in het midden en aan het einde. Tot de verdere bewapening die men te zien kreeg, behooren vier grote atoomkanonnen. Pag W eerrapporten 1, 2 Uit het- binnenland 2, 4 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws3, 4, 9, 11 Kunst 4, 13 Agenda van Haarlem en IJ mond 5 Uit stad en omgeving<5, 6, 7 Weg en Wiel9 Sport11, 17, IS, 19 Feuilleton 13 Horen en Zien 13 Toch Is Het Zo13 Beeldverhalen 13 Economisch nieuws15 Beurs 15' Scheepsberichten 15 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's Generaal Ozdilck, de bevelhebber tij dens de staat van beleg, heeft verklaard dat hi.j zijn troepen opdracht heeft gege ven „zelfs bij de kleinste" bijeenkomst het vuur te openen. Na de onlusten van de afgelopen dagen zijn alle bijeenkom sten verboden. Bij de betreurenswaardige demonstraties zijn dc militairen verdraag zaam geweest, maar zij zouden dat niet weer kunnen zijn, zo zei hij. De generaal deed op de bevolking een beroep niet naar bijeenkomsten te gaan, anders zou zij de gevolgen daarvan moe ten dragen. Hij vroeg de ouders hun kin deren de raad te geven bijeenkomsten te mijden. Volgens een communique van het Turk se ministerie van binnenlandse Zaken zal „de ijzeren hand van de wet" de aan stichters van de ongeregeldheden de straf toedienen die zij verdienen". Minister Zorloe heeft op een persconfe rentie de Republikeinse oppositiepartij be schuldigd van pogingen om het proces van democratisch bestuur te saboteren cn te ondermijnen. De Republikeinse oppositie poogt evenwel de vrijheid te doen ontaar den in anarchie. Zij wil door omverwer ping van de regering de macht in handen krijgen. De regerende Democratische par tij, die aan de macht gekomen was in een proces van democratische ontwikkeling, kan dit niet toelaten, aldus Zorloe, die eraan toevoegde dat verreweg het groot ste deel van de bevolking de regering steunt. In antwoord op vragen zei Zorloe, dat het uitgaansverbod voor een mei in Istan- boel. een stad van twee miljoen inwoners, noodzakelijk was omdat het een mei is en het beter is preventieve maatregelen te nemen dan onderdrukkingsmaatregelen achteraf. „Het is niet omdat wij bang zijn voor onze bevolking, die het nog nooit zo goed heeft gehad". Volgens Zorloe worden twee- tot drie honderd studenten van de universiteit van Istanboel in een kamp vastgehouden. Een aantal van hen was inmiddels vrijgelaten. Negen studenten die gewond werden bij de betogingen voor de universiteit van Anka ra, zijn in het ziekenhuis overleden, aldus is zaterdag vernomen. Op de vraag of hij dacht dat in de ongeregeldheden commu nisten de hand hadden gehad, antwoordde dc minister niet van oordeel te zijn, dat de Turkse oppositie onvaderlandslievend is. Premier Menderes heeft de Republikein se partij er voor de radio onomwonden van beschuldigd, dat zij de demonstraties in Ankara heeft uitgelokt. Ook verweet hij hoogleraren van de universiteit van Anka ra, dat zij tot verzet tegen de regering hadden aangespoord. In Istanboel hebben troepen en tanks de strategische punten bezet. In Izmir, de derde stad van Turkije, legden advocaten een krans bij het standbeeld van Kemal Ata turk, de stichter van het moderne Tur kije. Politieke waarnemers in Ankara menen dat de regering de toestand nu vast in de hand heeft. ISTANBOEL (UPI) Bij de opening van de NAVO-ministersconfercntle in Is tanboel zijn vanmorgen opnieuw ongere geldheden uitgebroken. Terwijl de minis ters het stedelijk paleis binnengingen voor hun eerste formele vergadering, weerklon ken op driehonderd meter afstand duide lijke kreten van „Vrijheid. Vrijheid". Mi litaire politie sloeg met de geweerkolven op dc demonstranten in. Vcrscheidenen van hen werden gewond, velen gearres teerd. Voor dc opening van de conferentie had den zich enkele duizenden mensen, on der wie vele studenten, verzameld op het plein voor het paleis. Zij begonnen te de monstreren, toen militairen hen probeer- den terug te dringen naar de zijstraten en riepen „Hoerrijet, Hoerrijet" (vrijheid, vrijheid) en „Ataturk, Ataturk". De Tui-kse minister van Buitenlandse Zaken. Fatim Roestoe Zorloe, die de ver gadering opende, verklaarde, dat de hui dige moeilijkheden in het land op geen en kele wijze de eensgezindheid waarmee het land achter de NAVO staat aantasten. AAN ONZE ADVERTEERDERS Op donderdag 5 mei a.s. (Bevrij dingsdag) zal ons blad niet ver schijnen en het bedrijf gesloten zijn. In verband hiermede zijn wij ge noodzaakt mede te delen, dat wij plaatsing van advertenties in ons nummer van vrijdag 6 mei slechts kunnen garanderen, wanneer op dracht en tekst uiterlijk op woens dag 4 mei des middags 12 uur in ons bezit zijn. V/ij verzoeken u hiermede rekening te houden, mede met het oog op uw advertenties voor Moederdag op zondag 8 mei. SAN QUENTIN (Reuter, UPI, AFP) De advocaten van dc ter dood veroordeelde Amerikaan Caryl Chessman hebben het hooggerechtshof van Californië om een nieuw onderzoek gevraagd. Het hof heeft meegedeeld dat het vandaag twee uur voor het tijdstip dat voor dc terechtstel ling is bepaald over het verzoek zal beslissen. Er zijn maatregelen genomen om bij het Amerikaanse hooggerechtshof te Washington een request in te dienen, als het hooggerechtshof van Californië af wijzend beschikt. Een van Chessmans advocaten heeft nog een aanvullend verzoek ingediend hij het hooggerechtshof van Californië, waar in wordt gewezen op de gevolgen van de voltrekking van het doodvonnis op de we reldopinie. Dit verzoek zal vanmiddag waarschijnlijk bestudeerd worden met de andere verzoeken. In de afgelopen acht jaar is Chessman reeds acht maal aan executie ontsnapt. De voorgaande executiedata waren 28 maart 1952, 27 juni 1952. 14 mei 1954, 30 juli 1954, 14 januari 1955, 14 mei 1955, 23 oktober 1959. 19 februari 1960. Vier mensen de directeur van de ge vangenis en een assistent alsmede een rooms-katholieke geestelijke en een protes tantse predikant hebben zondagavond i de gevangenis door de tralies met Chess man gesproken. Duizenden hebben deelgenomen aan het traditionele bloemendéfilé voor de jarige Koningin in het park voor het paleis Soestdijk, waarvan men hier boven een opname ziet. De boventoon in de fleurige parade voerden de pad vinders, wier vereniging dit jaar een halve eeuw bestaat. Na het défilé stormden de 2500 deelnemende ver kenners tegelijk naar het bordes, om hun „yell", een donderend „Rood-wit- blauw, Oranje-Nederland Je main- tiendrai" uit te brengen. Hoofdcommis saris E. J. H. Vólkmaars van de Neder landse Padvindersvereniging bood de vorstin daarna een chèque van tien mille aan, een kwart van de opbrengst der actie „Een heitje voor een kar weitje", welke ten goede zal komen aan de vluchtelingenhulp. Een ander hoogtepunt- in het feestelijk gebeuren was de aanbieding van een 12 kilo zware krenten„wegge" aan de Ko ningin door twee leden van de jeugd drumband „Prinses Irene" uit Almelo, die in hun bijzonder fraaie gala-uni formen een deel van de muzikale be geleiding van het défilé verzorgd had. De verkoop van vluchtelingenpostzegels met toeslag is zo snel verlopen, dat nu reeds op tal van plaatsen in het land de postkantoren het „uitverkocht" moeten laten horen. Van de zijde van het Neder lands comité Vluhctelingenjaard wordt ons medegedeeld, dat bij het publiek twijfel schijnt te zijn gerezen over hel feit of men de bevrijdingskaar ten aan de Koningin ook met gewone zegels mag frankeren Daarom vestigt dit comité er de aandacht op. dat elke geldige Nederlandse frankeer zegel tot ieder bedrag op de bevrijdings kaart mag worden geplakt en dat door de medewerking van de PTT het totaal van dat bedrag, zonder enige aftrek, meetelt voor het uiteindelijke totaal, dat door Koningin Juliana zal worden ter beschik king gesteld van het comité vluchtelingen- jaar. Frederik van Eeden: Wy ontgroeien voortdurend de dogma's die ons belemmeren, ofschoon ze onze voorvaderen gepast hebben. Advertentie Uitsluitend de allernieuwste Verhuur z. ch- 3. v. d. LUBBE Sophlastraat 25 - Haarlem - Tel. loftli: BUCA (Kameroen) (UPI) Vrijdag heeft een brand, die vijf uur achtereen woedde dc stadwijk Congo van de haven stad in Kameroen in de as gelegd. Volgens een officiële mededeling zijn bij deze brand 500 mensen om het leven ge komen In totaal 5000 mensen zijn dak loos geworden, ongeveer 4000 woningen zijn in de as gelegd. Volgens betrouwbare zegslieden is de brand gesticht door leden van de Hausa- slam, die wraak namen voor de moord op één hunner stamhoofden door leden van het guerillaleger der rebellen in Ka meroen. Vaststaat, dat mensen die tracht ten uit het inferno van de brandende stadswijk te ontsnappen, door met pijl en boog gewapende hausa's werden neerge schoten zodra zij de rand van de wijk hadden bereikt. Rondom de wijk hadden de Hausa's zich gewapend opgesteld. Congo is een wijk, die nauwelijks vier hectaren groot is. De 4000 huizen staan dicht opeengepakt en toen het vuur een maal woedde was er niets tegen te be ginnen. Niet alleen arbeiders wonen er, maar ook een aantal zeer welgestelden. Ook woonden een aantal hoge regeringsfunk- tionarissen in de afgebrande stadswijk. In de officiële mededeling die te Buea is uitgegeven wordt verklaard, dat de oor zaak van de brand nog niet bekend is. Wel zijn er een aantal arrestaties ver richt, en heeft de justitie een diepgaand onderzoek ingesteld. De regering van Kameroen, een kortge leden onafhankelijk geworden voormalige Franse kolonie, heeft de daklozen onder gebracht in scholen en fabrieken. De kern van de aangekondigde infan terie-versterking voor Nieuw-Guinea zal worden gevormd door militairen van drie parate infanterie-bataljons, die dezer da gen officieel zijn opgeheven. Het gaat om de uitzending van infanteristen ter sterkte van zes compagnieën die thans gelegerd zijn in Arnhem, Grave en Steenwijker- wold. De legervoorlichtingsdienst beves tigt, dat hier sprake is van een recht streekse aanwijzing van de uit te zenden militairen, gebaseerd op de Dienstplicht wet. omdat niet werd verwacht dat men op basis van vrijwilligheid tijdig tot een voldoende sterkte zou kunnen komen. De reorganisatie van de drie parate bataljons lag reeds in het voornemen voordat werd besloten tot versterking van de verdedi ging van Nieuw-Guinea. Een en ander was reeds besproken met het NAVO-hoofd- kwartier. Het jongste besluit aangaande Nieuw-Guinea heeft de afwikkeling ech ter sterk bespoedigd. Advertentie Bruin of groen Tower etiket betekent: prachtige Sanfor shirts in diverse kleuren. Ruime pasvorm en moderne boordmodellen v.a. 12.90 Bleu of grijs Tower etiket wil zeggen: eerste kwaliteit No-Iron shirts: wit, beige en grijs v.a. 13.90 Amsterdam, Regullersbreeslr. 21-23 tegenover Tuschlnskl Advertentie complete luxe voor weinig geld. zie advertentie op pagina Onze reisredacteur YV. L. Brugsma, die voor ons blad de op 16 mei be ginnende topconferentie in Parijs zal verslaan, behandelt in de weken, die ons nog van deze grote politieke con frontatie tussen Oost en West schei den, de onderwerpen die Kroesjtsjev, Eisenhower, De Gaulle en Macmillan straks zullen bespreken. Daartoe be horen: ontwapening, stopzetting van kernproeven en Berlijn. Hij opent zijn reportage over deze problemen van daag met een beschouwing uit Genève over de ontwapeningsconferentie, die daar gisteren tot 6 juni werd ver daagd. Zie pagina 3.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1