NAVO-conferentie in Istanboel heeft een zeer vlot verloop Half uur uitstel kwam te laat voor Caryl Chessman OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Afwijkende Franse mening over kernontwapening HET WEER ely tia SCHRAVENDIJK Atlas Autoverhuur Tel. 60.0.60 VESPA J. J. VAN BOOTEN Vrouw van moordenaar wist van diens daad MORRIS lêefop$;tjö0uii! GEWELDLOZE ACTIE IN PARIJS TEGEN ALGERIJNSE OORLOG Bezit van bejaard echtpaar - 32.000 - in fornuis verbrand „Karei Doorntan" om de Kaap naar Nieuw-Guinea? Pi'achtige studie over het N.S.F. Granaat ontploft, zeeofficier gedood 74e JAARGANG No 250 DINSDAG 3 MEI 1960 305e JAARGANG No 98 Secretaresse vergiste zich in het telefoonnummer In de krant van heden: Overwegend zonnig De zaak-Lina F eenstra Grivas valt Makarios aan haute coiffure beauty culture Franse politie treedt ongewoon zachtzinnig op Het woord is aan „Uniek in Europa Keizerlijke padvinders Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije ISTANBOEL (Reuter) De ministers van Buitenlandse Zaken van de vijftien NAVO landen hebben maandag, de eerste dag van hun conferentie in Istanboel, goede vorderingen gemaakt en men verwacht dat zij vandaag met hun beraad slagingen over de komende topconferentie en algemene NAVO-problemen gereed zullen komen. De besprekingen verlopen vlot. Over de westelijke politiek ten Duitsland en Berlijn op de topconferentie was men het spoedig aanzien van eens, doch ten aanzien van de ontwapening en de betrekkingen tussen Oost en West namen de Fransen een afwijkend standpunt in. Het Achterhuis, waar Anne Frank haar dagboek schreef, is thans geheel ge restaureerd. Burgemeester Van Hall van Amsterda.m zal het thans voor het publiek openstellen. De ministers zonden overeen gekomen zijn dat de westelijke grote drie bij hun komende besprekingen met Kroesjtsjev zullen beginnen met te pleiten voor een hereniging van Duitsland op basis van vrije verkiezingen. Dit oude standpunt heeft op Amerikaans voorstel een nieuw tintje gekregen, namelijk dat verkiezin gen ook kunnen worden gehouden in de vorm van een volksstemming in Oost- en West-Duitsland over de manier waarop de hereniging moet worden bereikt. Als Kroesjtsjev dit onaanvaardbaar vindt, zou het Westen zich bereid tonen om over een tussentijdse regeling voor Berlijn te spre ken. Bij de bespreking van het ontwapenings- vraagstuk zou de Franse minister Couve de Murville hebben vastgehouden dat in een vroeg stadium van de ontwapening controle moet worden ingesteld op de mid delen waarmee kernwapens naar hun doel kunnen worden gebracht, dus raketten en vliegtuigen. De anderen geloofden echtei dat men dit aan het begin van de ontwa pening niet kan uitvoeren. De Britse minister van Buitenlandse Za ken Selwyn Lloyd, stelde voor dat de top conferentie aan de ontwapeningsconferen tie in Genève richtlijnen verstrekt. De bespreking van de betrekkingen tus sen Oost en West, die dinsdag zal worden voortgezet, bracht nog een afwijkend CVan onze correspondent in Washington) Caryl Chessman is dood. Voor velen buiten de Verenigde Staten betekent dit bericht een grotere schok dan voor de meeste Amerikanen. In Californië heerste tot aan de terechtstelling een zekere op winding, doch in het overige deel van de Verenigde Staten gaven de kranten bij zonder weinig commentaar meer over de zaak. Weliswaar vermeldden de dagbla den, radio en televisie precies de manoeu vres van de advocaten, die beoogden op het laatste ogenblik althans nog respijt te verkrijgen, doch Chessmans lot was in de meeste kringen al lang niet meer het voornaamste onderwerp van gesprek. De afschuwelijke procedure heeft zó lang ge duurd, dat deze zaak vrijwel was dood- gepraat en doodgeschreven voordat Chess man zélf zijn einde vond. Maandag 2 mei was de negende datum, waarop voor Chessman de executie was vastgesteld. De gewone man vroeg zich af: „Zal Chessman voor de negende keer op 't nippertje aan de dood ontsnappen?" Dit naderen tot de rand van de afgrond fascineerde velen, zoals een griezelfilm een menigte geboeid doet toezien. Maar evenals zulk een film, had de hele geschie denis langzamerhand iets onwerkelijks ge kregen en veel van het menselijke mede leven is gaandeweg verloren gegaan. PQg W eerrapporten 1, 2 Van Dag tot Dag3 Op cle Praatstoel3 Hulp aan landen in ontwikkeling 3 Buitenlands nieuws 3 6 Financiering van het verzet .4, 5 Uit stad en omgeving6, 7, 9 Uit het binnenland 2, 5, 11 Agenda van Haarlem en IJmond 11 Feuilleton 13 Horen en Zien 13 Garcia de Leon13 Economisch nieuws15 Beurs 15 Scheepsberichten 15 Sport 17 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's Verwachting tot morgenavond: Droog en overwegend zonnig weer. Zwakke tot matige zuid westelijke wind. Vooral in het binnenland hogere temperatu ren. Vannacht in het zuidoosten van het land echter nog kans op nachtvorst. Volledige weerrapporten op pagina twee. Een betrekkelijk klein deel van het Amerikaanse volk behield echter tot het einde grote belangstelling voor dit drama. Niet zozeer omdat men zoveel sympathie voor de man had, die wegens sexuele vergrijpen bijna twaalf jaar geleden tot de doodstraf veroordeeld werd, alswel om dat deze Amerikanen in principe tegen standers van de doodstraf zijn. Velen van hen zagen wel in dat Chessman onder de bestaande wetten van alle rechten gebruik had gemaakt, die hem toekwamen. Zijn terechtstelling op 2 mei of tóch nog op een latere datum scheen onvermijdelijk, maar deze tegenstanders van de doodstraf hoop ten dat deze trieste zaak vele Amerikanen de schok zou geven, waardoor in verschei dene staten de doodstraf zou worden afge schaft. Op het ogenblik is dit nog slechts geschied in negen van de vijftig Ameri kaanse deelstaten. Waarom moet men deze zaak triest, ja afkeerwekkend noemen? Voor alles om dat de procedure zich bijna twaalf jaar heeft voortgesleept. Oud-president Tru man, in vele opzichten een doorsnee-Ame rikaan, vatte dezer dagen kort en bondig samen wat de meesten in Amerika gevoe len: „Deze man had allang geleden te rechtgesteld moeten zijn". Aan de onkreukbaarheid van Chess mans rechters twijfelt men hier niet. Tel kens wanneer op goede juridische gronden uitstel gerechtvaardigd leek, werd dit toe gekend, doch de rechterlijke molen draai de zó langzaam dat de zaak onverkwikke lijk lang gerekt werd. Hoewel dit niet met de waarheid overeenkwam, begon dit her haaldelijk nabijbrengen van de dood en het uitstel daarna te gelijken op het spel van kat en muis. Dit gruwelijk-fascineren- de proces kreeg daardoor iets mensont erends en iets, dat de maatschappij zich zelfs tegenover de ergste misdadiger niet mag veroorloven. Op het moment dat wij dit schrijven brengt de telex telkens nog nieuwe details over de vergassing in de gevangenis van San Quentin, die zestig mensen door de ruiten konden gadeslaan. Tot het laatste moment, ja zelfs na dat het gas de ruim te begon te vullen, zijn nog pogingen on dernomen tot nieuw uitstel. Thans is de gruwelijke film teneinde. De Amerikanen zullen van minuut tot minuut het slot van dit drama in de kranten gerigistreerd vin den. Zal dit inderdaad de schok teweeg brengen, waardoor in vele staten spoedig de doodstraf zal worden afgeschaft? Deze verwachting is eigenlijk niet gerechtvaar digd, want de publieke opinie is niet der mate bewogen. Maar iets van dit drama zal. stellig blijven hangen. Bijna zeker vol gen een boek en film over deze tragedie en geleidelijk zal daardoor deze trieste zaak toch bijdragen tot bezinning over het probleem van de doodstraf. In Europa en Zuid-Amerika, waar de ver ontwaardiging over Chessmans pleit hoog gestegen was, zal men zich wellicht ver bazen over de betrekkelijke koelheid van het Amerikaanse publiek in dezen. Voor de Amerikanen is de opwinding in het buitenland een pijnlijke zaak. Men beseft dat de vele protesten uit het buitenland inderdaad voortkomen uit humanitaire overwegingen, die verscheidenen hier kun nen onderschrijven, doch men ziet tevens in dat sommige demonstraties uitingen van een smeulend anti-Amerikanisme wa ren, dathier een schone kans zag. (Vervolg op pagina 3) Frans standpunt aan het licht, toen men de mogelijkheid bekeek van Russische deelneming aan de hulpverlening aan on derontwikkelde gebieden. President De Gaulle hecht hier belanp aan, doch de an dere landen zijn nogal sceptisch gestemd op dit punt. (UPI) De Nederlandse minister mr. J. M. A. H. Luns verklaarde dat het Wes ten zijn defensie niet mag verzwakken, terwijl de onderhandelingen over de ont wapening nog gaande zijn. Hij zei dat.het nog lang zou duren voor een uitgebreide ontwapeningsovereenkomst ten uitvoer zou kunnen worden gebracht. De Ameri kaanse minister Herter las een boodschap van president Eisenhower voor waarin de Amerikaanse president de NAVO oproept tot kracht en eenheid. Eisenhower noemt de NAVO de „sterkste coalitie in vredes tijd in de geschiedenis." De militaire gouverneur van Istanboel heeft verklaard dat sinds het begin van de ongeregeldheden slechts twee personen om het leven zijn gekomen. Een student zou aan zijn verwondingen zijn bezweken, een tweede werd door een tank overreden. Negentien agenten zouden zijn gewond, van wie twee ernstig. Buitenlandse journa listen die de relletjes in Istanboel en An kara hebben verslagen spreken echter van 24 doden in beide steden. Volgens de mili taire gouverneur van Ankara is daar nie mand gedood. Enkele personen zouden „licht" zijn gewond, en de soldaten hadden alleen maar in de lucht geschoten. In Boersa, een stadje ten westen van Istanboel, heeft de politie maandag twee demonstraties van leerlingen van de kweekschool uit elkaar geslagen. Enkele demonstranten werden gearresteerd. De leerlingen trokken, het volkslied zin gend, naar het monument voor Kemal Ata- turk toen zij door de politie uiteen werden gedreven. Het bloedonderzoek van de vrijdagavond wegens wurgmoord op de 17-jarige telefo niste Lina Feenstra gearresteerde Am sterdammer J. J. T. (28) heeft aange toond dat de bloedsporen die in de kamer van het slachtoffer zijn gevonden, af komstig moeten zijn van deze verdachte. Dit is een nieuw bewijs tegen de aange houdene, tegen wie men tot dusver slechts zijn eigen bekentenis en een vingerafdruk- als bewijsmiddelen had. Inmiddels is ook gebleken dat de vrouw van T„ al enige tijd op de hoogte was van het vreselijke misdrijf dat haar echt genoot heeft gepleegd. In de nacht van 6 op 7 april was T. zeer laat thuisgekomen. Hij had een wondje aan het gezicht en zijn kleren waren verfomfaaid. Zijn eigen aardige gedrag en de uitvoerige publika- ties in de kranten maakten de vrouw ten slotte zo argwanend, dat hij zijn daad te genover haar moest bekennen. De vrouw heeft sindsdien meermalen het plan opge vat naar de politie te gaan, maar was toch niet in staat haar man aan te geven. Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL 13439 - LEIDSKJRAAT (Bij toNINGSPLEIN);AMSTERD.AM ÏÉl 223596 REGEN- EN TWEEDJASSEN ATHENE (Reuter) Generaal George Grivas, de vroegere leider van de EOKA, de ondergrondse verzetsorganisatie op Cy prus, heeft maandag in Athene verklaard dat aartsbisschop Makarios „de toestand niet meer meester is" en „niet in staat is werkelijk te regeren". Makarios Grivas zei dit in een verklaring voor de pers. Hij veroordeelde voorts de ge beurtenissen op Cyprus die geleid heb ben tot de ontvoering van Antonis Pharma cides, de hoofdredacteur van het blad „Ethniki", dat Makarios vijandig gezind is. Makarios moet hierover opheldering geven en ook over zijn houding tegenover de terroristen, aldus Grivas. Advertentie U/i zandvoortselaan r i 9 heemstedetel. 57580 Advertentie Muziekschool „Haarlem Noord" REIGERSTRAAT 112 Directeur Jan Doornbosch Heden inschrijving van nieuwe leerlingen voor de vakken ACCORDEON en GITAAR Inlichtingen woensdagmiddag 1—6 uur Advertentie HOUTPLEIN 18-20 - TEL. 16615 - 12000 Advertentie GROTE HOUTSTRAAT 51 DAMES TASSEN - KLEINE LEDERWAREN VOOR MOEDERDAG een grote sortering in echt leuke geschenken (Van onze correspondent in Parijs) Een deputatie van dertig Franse paci fisten heeft gisteren op het ministerie van Binnenlandse Zaken een nieuw verzoek schrift ingediend om het lot te mogen de len van de Algerijnen die in Parijs wor den vastgehouden zonder dat ze officieel in staat van arrest zijn gesteld. Deze stap volgde op een massale manifestatie waar bij zaterdagmiddag honderden Fransen, onder wie verscheidene bekende schrij vers, professoren, rooms-katholieke gees telijken, en predikanten, bij het kasteel van Vincennes, waar vele Algerijnen zijn geïntexmeerd, een zitdemonstratie hadden gehouden om tegen dat lot te protesteren. Nadat de demonstranten de toegang tot het dertiende-eeuwse slot geweigerd was, ging iedereen op de grond zitten, of lig gen, in afwachting van de verdere ge beurtenissen. Tientallen politie-auto's wa ren nodig om de manifestanten te verwij deren, nadat ze eerst naar de wagens ge sleept of gedragen moesten worden. Van geen van beide zijden van de politie of van de manifestanten werd echter enig geweld gebruikt, en nauwelijks zijn er harde woorden gevallen. Een aantal politiewagens begaf zich naar een kerkhof waar een Parijse poli- tie-agent is begraven, die enkele maanden geleden door leden van het Algerijnse Be- vrijdingsfx-ont, werd doodgeschoten. Een commissax-is van politie las hier een bood schap voor van de px-efect. waarin de ge vallen agent een eresaluut gebracht wex-d. De demonstranten namen een plechtige stille in acht en velen waren in gebed ver zonken. Van hun zijde werd bovendien na drukkelijk verklaard, dat hun actie, waar bij de geweldloze beginselen van de Indi sche vrijheidsheld, Mahatma Gandhi ge volgd worden, geenszins tegen de politiek si gericht. Deze volgelingen van de Indische leider willen het Franse volk echter de ogen openen voor het nameloze leed, dat in interneringskampen in Algerije en in Frankrijk de Algerijnen wordt aangedaan. De promotor en initiatiefnemer van deze geweldloze strijdmethode, de schrijver Lanza Del Vasto, een man met een lange baard, die nu ook door zijn volgelingen gedragen wordt, overweegt eveneens an dere middelen van lijdelijk verzet, als be lastingweigering, aan te wenden in de hoop het einde van de Algexujnse oorlog te kun nen bespoedigen. De demonstratie bij Vincennes heeft in elk geval al aangetoond dat de Parijse po litie, die de knuppel anders nogal gauw bij de hand pleegt te hebben, deze paci fistische strijdwijze niet met geweld heeft willen, kunnen of behoeven beantwoorden. Een bejaard echtpaar in Haarlem-Noord dat zjjn bezit aan geldswaardige papieren in het gasfornuis bewaarde, is, voor het ogenblik althans, 32.000,armer gewor den. Een dochter, die maandagmiddag op bezoek kwam, stak namelijk het fornuis aan, waardoor de spaarduitjes een ver koolde klomp papier werden. Het gaat om 17.000,aan bankpapier en 15.000 aan effecten. Het fornuis is naar de Neder landse Bank in Amsterdam vervoerd, waar men zal trachten zoveel mogelijk de num mers en de waarden van de papieren vast te stellen. De bank kan alleen de bank biljetten vergoeden, waarbij dit onderzoek succes heeft. Toen de dochter van het echtpaar het gasfornuis aan stak wilde een der pitten niet functioneren. De bovenplaat van het fornuis wex-d gloeiend heet. In de loop van de avond keek men eens in het for nuis en toen merkte het echtpaar tot zijn grote schrik dat het kapitaal was verbrand. Het. riep de hulp van de politie in en een rechercheur zette met plakband de ver koolde papieri-esten zoveel mogelijk vast. Vanmoi-gen heeft men het fornuis voor zichtig in een vrachtauto getakeld om het naar de Nederlandse Bank te vervoeren. Men verwachtte dat het een reis van enige uren zou worden, omdat de chauffeur zijn best wilde doen zoveel mogelijk de on effenheden in de weg te vexmijden. Op een speciale afdeling van de bank zal men proberen de papieren velletje voor velletje uit de verbrande massa los te pellen en de fragmenten te fotograferen. De bankbiljetten, waarbij het lukt de iden titeit vast te stellen, zullen aan het echt paar worden vergoed. Het staat nog steeds niet officieel vast, welke route de Karei Doorman aan het eind van deze maand naar Nieuw-Guinea zal kiezen. Wel is de mogelijkheid, gezien alle omstandigheden, zeer groot dat het vliegkampschip en de twee onderzeeboot jagers om Kaap de Goede Hoop zullen varen. Het heeft namelijk evenmin ooit vastgestaan, dat de tocht door het Suez- kanaal zou gaan. Niettegenstaande er nog geen definitief verbod is van de zijde van de Verenigde Arabische Republiek, lijkt de mogelijk heid niet uitgesloten, dat men van Neder landse zijde moeilijkheden zou uitlokken. Het officiële vaarprogramma, dat op 15 mei gereed zal zijn, kan hieromtrent ver heldering brengen. Hoewel, men weet bij de marine momenteel nog niet te zeggen of de bijzonderheden niet tot op het laatste ogenblik geheim zullen blijven. Inayat Khan Tobben verteert de activiteit. Aan de vooravond van de twintigste her denking der meidagen van 1940 is als nummer negen in de serie monografieën van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocu mentatie te Amsterdam verschenen „Het Nationaal Steun Fonds bijdrage tot de geschiedenis van de financiering van het verzet, 1941-1945", in opdracht van dit In stituut geschreven door prof. mr. P. San ders, hoogleraar aan de Nederlandse Eco nomische Hogeschool te Rotterdam. Prof. Sandex-s, bekend met het verzets werk en goed ingevoerd in het financie ringswezen, is gijzelaar geweest. Zeven jaar heeft hij zich beziggehouden met de samenstelling van het manuscript. In die tijd reisde hij het hele land af, bestudeerde archiefmateriaal en voerde langdurige ge- spi-ekken met ruim hondex-d personen die nauw bij de leiding en wei"kz§amheden van deze geheime organisatie waren be trokken. Deze organisatie mag zo wordt in het voorwoord opgemerkt niet ten onrechte als „de bankier van het verzet" worden aangeduid. Voor de ondersteuning van het verzet heeft het Nationaal Steun Fonds bijna 110 miljoen gulden bijeen weten te bren gen. De uitgaven tijdens de bezetting be droeg in totaal f 83.765.786.69, waarbij aan uitgaven na de bevrijding nog kwam 28.365.612,16. „Het verzetswerk door het N.S.F. gedaan is uniek. Nergens in Euro pa is zo'n centrale financiex-ingsorganisa- tie voor het gehele verzet geweest", aldus de directeur van het Rijksinstituut voor Oorlogsdocumentatie, dr. L. de Jong. De financiering van zijn instituut geschiedt se dert 1 januari 1949 uit het saldo van het N.S.F. (Men zie voorts pag. 4 en 5) AAN ONZE ADVERTEERDERS Op donderdag 5 mei a.s. (Bevrij dingsdag) zal ons blad niet ver schijnen en het bedrijf gesloten zijn. in verband hiermede zijn wij ge noodzaakt mede te delen, dat wij plaatsing van advertenties in ons nummer van vrijdag 6 mei slechts kunnen garanderen, wanneer op dracht en tekst uiterlijk op woens dag 4 mei des middags 12 uur In ons bezit zijn. Wij verzoeken u hiermede rekening te houden, mede met het oog op uw advertenties voor Moederdag op zondag 8 mei. De Sjah van Perzië en zijn gemalin koningin Farah, gefotografeerd op een jamboree van padvindsters te Man- zarieh in Perzië. De Sjah heeft zijn ge malin benoemd tot presidente van de padvindstersbeweging in Perzië. Advertentie Bij het demonteren van een granaat van Duitse origine uit de tweede wereldoorlog te Cadzand door een demolitie-ploeg van de mijnenopruimdienst is luitenant-ter-zee der tweede klasse, F. H. A. Broxiwer door een explosie om het leven gekomen. Luitenant-ter-zee Brouwer, afkomstig uit Vlissingen, was 24 jaar. gehuwd en va der van een kind. De oorzaak van het ongeval is nog onbekend.

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1