Eisenhower verbiedt vluchten
boven communistisch gebied
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HONDERDEN H.A. BOS, HEI
EN DUIN IN AS GELEGD
HET WEER
OPELS 1960
Felle brand verwoest groot deel
van natuurreservaat Keyenhurk
Ondergrondse kernproe
ven in V.S. aangekondigd
Washington heeft meer moeite met de
leugens dan met de spionage
Nieuwe zender van de
Pionier V in werking
Zondag Nationale
manifestatie in RAI
Witte Huis: „Niet waar"
Roeiboot sloeg om,
jongen verdronken
Onderscheiding voor 21
Russische artilleristen
Vorosjilov opgevolgd
door Leonid Brezhnev
DROOGTE EIST ZWARE TOL
In de krant van heden:
JAMES RESTON IN DE NEW YORK TIMES:
Zuidoostelijke wind
Aards signaal werkte op
13 miljoen km afstand
De Topconferentie
Vader van piloot doet een
beroep op Kroesjtsjev
Het woord is aan
74e JAARGANG No 254
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
MAANDAG 9 MEI 1960
Haarlems Dagblad
305e JAARGANG No 102
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal f 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Tijdens een rede voor de Opperste Sovjet in Moskou toonde premier Kroesjtsjev
een foto van Russisch grondgebied, die door de camera van het neergehaalde
Amerikaanse U-2 vliegtuig zou zijn gemaakt.
Een hevige brand heeft zondagmiddag
tweehonderd h.a. bos en heide verwoest in
het natuurreservaat „De Keijenhurk",
waaronder de Kuikeindse heide en de
Landschotse heide ressorteren. Er zijn tal
van vogels en klein wild in de vlammen
omgekomen.
Aan de bestrijding van de brand hebben
de brandweren van Oost-, West- en Middel
beers, Oirschot, Veldhoven, Eindhoven en
militairen van de legerplaats Oirschot en
van de vliegbasis Eindhoven meegewerkt.
De brand brak tegen halfdrie uit en was
omstreeks half zes zondagmiddag nage
noeg bedwongen. De brandweer blijft
waakzaam omdat gevaar bestaat dat het
GETTYSBURG (Reuter) President
Eisenhower heeft zaterdag bekendgemaakt
dat de Verenigde Staten een reeks onder
grondse kernproeven zullen uitvoeren ter
verbetering van de huidige ontdekkings
methoden. De proeven, die waarschijnlijk
tegen het eind van het jaar in de V.S. ge
daan zullen worden, zouden geen radio-ac
tiviteit xerspreiden en volledig beheerst
worden.
Teneinde voldoende betrouwbare gege
vens te verkrijgen, zal het naar verwach
ting nodig zijn om ontploffingen van ver
schillende omvang teweeg te brengen in
verschillende geologische formaties, aldus
de bekendmaking.
Hagerty, de perssecretaris van het Wit
te Huis, heeft gezegd, dat de nieuwe Ame
rikaanse proeven in wezen deel uitmaken
van een voorstel, dat Engeland, de V.S.
en de Sovjet-Unie gezamenlijk onderzoe
kingen verrichten om de ontdekkingsme
thoden, ter onderscheiding van onder
grondse kernproeven en aardbevingen, te
verbeteren.
Volgens I-Iagerty zullen de proeven geen
experimenten met wapens zijn en beperkt
zijn tot de ontwikkeling van het vreedza
me gebruik van kernenergie.
vag
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 6'
Van Dag tot Dag3
Op de Praatstoel3
Buitenlands nieuws 3
Agenda van Haarlem en IJmond 4
Uit stad en omgeving4, 5
Kunst 3
Feuilleton 7
Horen en Zien 7
Toch Is Het Zo7
Beeldverhalen 7
Economisch nieuws9
Beurs 9
Scheepsberichten 9
SportU, 13, 14, 15
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's
NEW YORK (Reuter) De „New York Times" meldt dat president Eisen
hower, na liet neerschieten van het Amerikaans vliegtuig boven de Sovjet-Unie,
alle vluchten over of nabij de grenzen van de communistische landen heeft ver
boden. Volgens de Washingtonse correspondent van het blad, James Reston, zijn
al deze vluchten opgeschort tijdens een onderzoek naar het gehele spionage-
apparaat van de regering. Reston meldt dat in regeringskringen wordt gehoopt
dat premier Kroesjtsjev, nu hij de propagandawinst heeft uitgebuit, de zaak van
het luchtincident zal laten rusten zodat de vier op de topconferentie in een rede
lijke sfeer zullen kunnen gaan praten over de belangrijker kwesties, zoals Duits
land en het toezicht op de bewapening.
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking. Op
de meeste plaatsen droog weer.
Zwakke tot matige wind in
hoof zaak tussen oost en zuid.
Ongeveer dezelfde temperatu
ren.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
vuur weer oplaait. De oorzaak van de
brand is onbekend.
Het gebied is bekend om de speciale
vogelsoorten en wildsoorten die er in
voorkomen. Het staat onder bescherming
van Monumentenzorg en de stichting
„Noord-Brabants Landschap". Het is lan
ge tijd gesloten geweest, waarbij speciale
maatregelen werden genomen om de na
tuur in het reservaat zo ongerept mogelijk
te bewaren.
Door deze brand zijn veel vakantiegan
gers gedupeerd. Enige geoorganiseerde
jeugdgroepen hadden reeds plaats voor
een zomerkamp in het gebied besproken.
In Apeldoorn zijn zondag ongeveer 10
hectare bos verbrand. In het Orderbos
woedden 's morgens twee branden, waar
bij acht hectare bos verloren gingen. De
strijd tegen het vuur werd aangegaan door
verschillende Apeldoornse brandweerkorp
sen, de bosbrandweer van Ugcheien en en
kele honderden militairen uit de Koning
Willem III kazerne en het kamp „de Wit
tenberg".
Een Piper Cub van het vliegveld Dee-
len vloog boven het vuur om de nodige
aanwijzingen bij de bestrijding te geven.
Des middags brak brand uit in het ge
bied van Berg en Bosch, dicht bij het
Kroondomein. Daarbij gingen twee hectare
bos verloren.
In de Peel
In de Grote Peel onder de gemeente
Asten heeft zondagmiddag een heidebrand
gewoed waarbij een gebied van meer dan
100 hectare ernstige schade leed. Er gin
gen duizenden turven verloren en er werd
veel natuurschoon verwoest. De brandwe
ren van Asten, Meijel, Nederweert en So
meren bestreden het vuur o.a. met nevel
tankwagens. Aan het blussingswerk namen
militairen van de garnizoenen Roermond
en Venlo deel.
De brand is thans gelokaliseerd. Brand
weerlieden en militairen houden nog wacht
op de smeulende heide en veengronden.
Duinbrand in Monster
Zaterdagmiddag brak een duinbrand uit
in het. waterwinningsgebied van de West-
landse Drinkwatermaatschappij, in de ge
meente Monster.
De brand heeft enige uren geduurd en
ongeveer 2 hectare duin met begroeiing
vernield. De brand werd met nevelspuiten
bestreden door de vrijwillige Monsterse
brandweer, geassisteerd door de Haagse
brandweer. Het vuur is veroorzaakt door
baldadigheid van een paar jongens. De po
litie heeft de schuldigen aangehouden.
JODRELL BANK (Reuter) —Ameri
kaanse geleerden hebben zondag, met be
hulp van de reusachtige radio-telescoop
van Jodrell Bank, in Engeland, een zen
der van 150 watt in werking gesteld in de
Amerikaanse satelliet „pionier V, die zich
op dat ogenblik op ongeveer dertien mil
joen kilometer van de aarde bevond. Een
woordvoerder verklaarde dat de seinen
goed werden ontvangen.
Professor Lovell, directeur van het sta
tion van Jodrell Bank, verklaarde later:
„Het schijnt dat de oorspronkelijke schat
ting der geleerden, dat het mogelijk zou
zijn de „pionier V" tot op bijna honderd
miljoen kilometer van de aarde te volgen,
aan de conservatieve kant is geweest".
Amerikaanse geleerden op het gebied
van de ruimtevaart hebben zondag te
Washington verklaard dat de „pionierV"
thans zijn eerste baan om de zon be-
schijft. De seinen van zijn grootste, zon
dag in werking gestelde radiozender, wor
den ook in Hawaii ontvangen.
Functionarissen van de N.A.S.A. hebben
medegedeeld dat de „Pionier V" thans
een 110 zenduren gegevens heeft verstrekt,
„die gevestigde theorieën over de toestan
den in het heelal omver hebben geworpen."
Het is bekend, aldus dit blad, dat er op
Eisenhower aandrang is uitgeoefend om
Kroesjtsjev dadelijk in deze zin te schrij
ven, voordat de Amerikaanse president
definitief besluit naar de topconferentie en
daarna, in juni, naar Moskou te gaan.
Volgens Reston hebben de ambtenaren te
Washington meer moeite met de beschuldi
ging dat de regering heeft gelogen dan met
die dat de regering heeft gespioneerd.
„De regering heeft al jarenlang toestem
ming gegeven voor vluchten boven commu
nistisch gebied", aldus Reston, die verder
schrijft, dat de Verenigde Staten en andere
westelijke landen, anders dan de commu
nistische wereld, open maatschappijen zijn
waarin het voor Russische ambtenaren mo
gelijk is veel te zien van wat er gebeurt.
De president, zijn belangrijkste mede
werkers en enkele congresleden zijn al een
tijdlang op de hoogte van de pogingen de
geheimzinnigheid van de communisten te
doorbreken door vluchten over commu
nistisch gebied. De Russische leiders,
Kroesjtsjev incluis, weten dit ook al langer.
De bekendmaking van het Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse Zaken, waar
in werd. gezegd dat er geen toestemming
was gegeven voor de vlucht van de U-2,
wordt om twee redenen gecritiseerd. In de
eerste plaats wekte zij de indruk dat hoge
regeringsambtenaren niet van dergelijke
vluchten op de hoogte waren en in de
tweede lijkt zij één van de hoofdpunten van
de communistische propaganda te beves
tigen, namelijk dat er ambtenaren zijn die
de bevoegdheid hebben zonder controle en
tegen de politiek van de president te han
delen, aldus het blad.
Zware slag
Dat de grote mogendheden elkaar over
en weer bespioneren is algemeen bekend,
zo meldt onze correspondent, doch Kroes,j-
tsjevs ontmaskering van een Amerikaanse
spionagepoging betekent uit een oogpunt
van propaganda ongetwijfeld een zware
slag voor de Verenigde Staten. Op Kroesj-
Op de Bosbaan in het Amsterdamse
Bos zijn zondag wedstrijden gehouden
met zelfgebouwde zeilscheepjes van
jongens in de leeftijd van 12-14 jaar.
In totaal waren er 563 deelnemers.
Over de gehele wereld zullen honderddui
zenden deze week in bijeenkomsten en
kerkdiensten gezamenlijk uiting geven
aan hun vredeswil en aan de hoop dat de
komende Topconferentie bij mag dragen
tot het behoud van de wereldvrede. Ook
het Nederlandse volk zal tot een derge
lijk „laatste appèl" aan de deelnemers
van de Topconferentie de gelegenheid ge
boden worden en wel in een nationale
manifestatie in het Amsterdamse RAI-ge-
bouw op zondag 15 mei, die om halfdrie
's middags begint. Sprekers zijn prof. dr.
J. A. Rasker, prof. dr. M. G. J. Minnaert,
dr. J. J. Buskes, pater M. Hensen en mej.
S. Boerlage.
Overigens zal, zoals wij eerder hebben
gemeld, zondag 15 mei in alle kerken een
bidstond worden gehouden voor het wel
slagen van de Topconferentie.
tsjevs zeer gedetailleerde mededelingen
omtrent het neergeschoten Amerikaanse
vliegtuig volgde in Washington eerst een
Pijnlijk stilzwijgen, maar tenslotte kwam
er zaterdagavond een verklaring van het
State Department, die in feite een bekente
nis was. Buiten medeweten van de autori
teiten in Washington, is een spionagevlucht
ondernomen dwars over de Sovjet-Unie.
Het State Department maakte bekend dat
een Amerikaans vliegtuig „vermoedelijk"
boven de Sovjet-Unie heeft gevlogen om
inlichtingen te krijgen. Het State Depart
ment zegt in de verklaring, die door Eisen
hower zou zijn goedgekeurd, dat vlieg
tuigen van het type U-2 in de afgelopen
vier jaar vluchten langs de grenzen van de
vrije wereld hebben gemaakt om het gevaar
van een onverwachte aanval tegen te gaan.
Men krijgt thans de indruk, dat Ameri-
ka's centrale spionage-agentschap, waar
van Allan Dulles het hoofd is, onder het
mom van weerkundige waarnemers spio-
nagepiloten kon laten opstijgen voor ver
kenningsvluchten op grote hoogte boven
Russisch gebied. Powers, de neergeschoten
Amerikaan, behoorde officieel tot het
Amerikaanse weerkundige onderzoekings
eskader, dat gestationeerd is in Adena
(Turkije).
Dulles' spionage-organisatie maakt de
tails van haar operaties zelden aan buiten
staanders bekend en topfiguren van het
State Department, alsmede president Eisen
hower en vice-president Nixon behoeven
daarom niets te hebben afgeweten van de
jongste flagrante schending van Russisch
gebied. Kroesjtsjev zelf heeft Eisenhower
trouwens a priori van blaam gezuiverd.
Hij heeft daarmede wel doen blijken dat
hij de topconferentie wil laten doorgaan
en hoopt Eisenhower als gast in Moskou te
ontvangen. Maar Dulles en de zijnen be
schikken over gevaarlijk veel macht indien
zij acties kunnen ondernemen, die een ca
tastrofale invloed kunnen hebben op de
politieke samenwerking tussen de grote
mogendheden, alsmede op Amerika's po
sitie in het oog van de wereld. Indien zij
daar zelfstandig toe in staat zijn, deugt de
coördinatie niet tussen de hoogste autori
teiten in Washington en de organisatie, die
tot taak heeft zoveel mogelijk informaties
te verzamelen omtrent de militaire ge
heimen van de Russen en anderen.
De Democratische oppositie zal in de ko
mende dagen naar alle waarschijnlijkheid
om die reden scherpe critick 'op Eisen
howers bewind doen horen, en er met
recht op kunnen wijzen dat Amerika's po
sitie op de topconferentie ten gevolge van
deze ontmaskering beslist zal zijn ver
zwakt. Bovendien valt niet te ontkennen,
dat dit incident, aan de Russen propaganda
materiaal verschaft, dat voor geen mil
joenen roebels te koop is.
Het treft bijzonder ongelukkig dat Eisen
hower op dezelfde dag waarop het State
Department tot zijn pijnlijke bekentenis
moest besluiten, de wereld kond deed dat
Amerika de kernexplosies onder de grond
zou hervatten. Deze explosies zouden ten
doel hebben de controle op ondergrondse
ontploffingen te perfectioneren. Voor de
Russen schijnt de mogelijkheid openge
houden aan dergelijke onderzoekingen mee
te werken doch doen zij dit niet dan gaat
Amerika in elk geval er mee door, aldus
werd gezegd. In de huidige omstandigheden
is het echter helaas niet uitgesloten dat de
wereld enigszins sceptisch zal staan tegen
over activiteiten die Amerika kenschetst
als seismografisch onderzoek.
LONDEN (Reuter) Vliegtuigen van de
Britse luchtmacht hebben ook verkennings
opdrachten boven de Sovjet-Unie en an
dere communistische landen uitgevoerd, al
dus melden vooraanstaande Britse bladen.
Volgens de conservatieve „Daily Mail"
hebben speciaal ingerichte bommenwerpers
van de V-klasse vluchten tot ver boven
Rusland gemaakt om accurate radarkaar-
ten te krijgen van doelen voor de Britse
V-bommenwerpers die met kernbommen
kunnen worden uitgerust
Het Britse ministerie van Luchtvaart
heeft nog geen commentaar willen geven
op de persberichten over verkenningsop-
'drachten aan Britse vliegtuigen.
De „Daily Mail" meldt voorts dat er ook
Russische vliegtuigen boven Groot-Brit-
tannië, Canada en de Verenigde Staten zijn
waargenomen, maar dat alle betrokken
partijen het waarnemen van en zelfs inci
denten met dergelijke spionagevliegtuigen
geheim hebben gehouden.
Diplomatieke waarnemers in West-
Europa hebben gezegd dat het vliegtuig
incident een schaduw over de voorberei
dingen voor de topconferentie heeft ge
worpen, maar sommigen zien de voorzich
tigheid van Kroesjtsjev om president Ei
senhower mogelijk buiten het incident te
laten als een hoopvol aspect.
Advertentie
Uitsluitend de allernieuwste
Verhuur x. ch. J. v. d. LUBBE
aophiastraat 25 - Haarlem - Tel. 1(100?
WASHINGTON (UPI) De woordvoer
der van het Witte Huis, James Hagerty,
heeft het bericht tegengesproken volgens
hetwelk president Eisenhower bevel had
gegeven alle vluchten van Amerikaanse
vliegtuigen over of nabij de Russische
grenzen te staken. Hagerty zei dat hij van
dit bericht op de hoogte was en voegde
eraan toe: „Het bericht is niet waar."
Een foto van de vlieger Francis G.
Powers, die met zijn U-2 boven Rus
land door een raket is neergeschoten.
De heer Powers zal zich wegens spio
nage voor een R.ussische rechtbank
moeten verantwoorden.
POUND VIRGINIA (Reuter) De vader
van kapitein Francis Powers, Oliver Po
wers, heeft een beroep op premier Kroesjt
sjev gedaan zijn zoon, die het Amerikaans-
Russische luchtincident heeft overleefd,
vrij te laten en ongedeerd naar huis te
laten teruggaan.
Powers senior zei dat hij meende te we
ten dat Kroesjtsjev mijnwerker is ge
weest. „Dat ben ik ook vijftien jaar ge
weest. Als wij niet op andere manier met
elkaar kunnen praten, dan kan dat mis
schien wel als mijnwerker met mijnwer
ker", aldus de vader van de piloot.
Advertentie
SUèDE DAMESJASJES IN KLEUREN
G. E. Woodberry:
Stel nooit een kind teleur; want in een
kind leven de verwachtingen Gods.
Bij het spelevaren op de Vecht te Om
men zijn zondagmiddag twee jongens van
acht en tien jaar te water geraakt doordat
hun roeiboot omsloeg. De jongens, zoons
van de directeur van het verkoopkantoor
Wehkamp te Ommen, hebben geprobeerd
elkaar te redden en hoewel de oudste,
Loekie, kon zwemmen was hij het juist
die verdronk. De andere knaap kon op het
nippertje worden gered door twee andere
jongens, die zich eveneens met een roei
boot op het water bevonden. De drenke
ling was reeds bewusteloos, doch men
slaagde erin de levensgeesten weer op te
wekken.
MOSKOU (Reuter/AFP/UPI) De 21
Russische militairen, die het bevel van
Kroesjtsjev om het Amerikaanse toestel
met een raket neer te schieten hebben
uitgevoerd, zijn door de Opperste Sovjet
onderscheiden. Buitenlandse waarnemers
in Moskou verwachten dat de Russen bin
nen enkele dagen voor een nieuwe sensatie
zullen zorgen door de gevangen Ameri
kaanse vlieger Francis G. Powers, op een
persconferentie te laten verschijnen.
Premier Kroesjtsjev heeft te kennen ge
geven dat er een persconferentie gehouden
zal worden voordat de topconferentie in
Parijs begint. Er schijnt weinig kans op
te bestaan dat Powers vrijgelaten zal wor
den.
De vlieger heeft bij zijn verhoor gezegd
dat zijn toestel onbereikbaar hoog vloog
voor luchtafweer. „Maar wij hebben het
gekregen en als er vliegtuigen komen die
nog hoger vliegen, krijgen we ze ook", al
dus zei Kroesjtsjev zaterdag. De vlieger
had verklaard dat hij voor de sectie 1010
van de Amerikaanse inlichtingendienst
werkte. Zijn formatiechef was kolonel
William Thompson. Zijn verbindingscen
trum was Adana in Turkije. De piloot had
het bewustzijn niet verloren, zoals de Ame
rikanen het wilden doen voorkomen. Hij
moest over het Aralmeer, Sverdlovsk en
Moermansk naar Noorwegen vliegen. Het
neergeschoten vliegtuig had al tweedui
zend kilometer boven Russisch gebied ge
vlogen. Het was al die tijd geobserveerd
en neergeschoten toen het bevel daartoe
werd gegeven.
Kroesjtsjev zei dat Powers opdracht had
in geen geval in Russische handen te val
len. Hij beschikte over een naald met ver
gif, waarmee hij zich onmiddellijk kon do
den. Hij heeft die echter niet gebruikt.
Verscheidene instrumenten aan boord van
het vliegtuig zijn in Russische handen.
Het is mogelijk, aldus Kroestjsjev, dat
de landen waar Amerikaanse vliegtuigen
zijn gestationeerd niet weten wat de Ame
rikanen doen, maar voor hun eigen best
wil moeten zij dat weten. Zij zouden het
slachtoffer kunnen worden van het Ameri
kaanse spelen met vuur. Hij noemde Pa
kistan, Turkije en Noorwegen, die in zeke
re zin medeplichtig waren.
Correspondenten van verschillende Rus
sische bladen hebben zondag bijzonderhe
den gepubliceerd over de arrestatie van
de piloot. „Komsomolkaja Pravda" schreef
dat de piloot onmiddellijk door boeren
werd omringd. Hij had een witte parachute
met een rode bies. Toen hij neerkwam had
hij nog steeds zijn zuurstofapparaat. Hij
had een khaki pak aan en droeg een witte
helm. Volgens getuigen had hij zich niet
verzet en gedroeg hij zich kalm. „Men zag
dat hij een goede opleiding gehad had. Hij
sprak geen woord. In de auto waarmee hij
vervoerd werd, gaf hij door een gebaar te
kennen dat hij dorst had. Het blad schreef
dat de piloot deed alsof hij geen Russisch
begreep, maar toen hem later gezegd werd
niet te roken, deed hij meteen zijn aan
steker uit".
MOSKOU (Reuter/AFP/UPI) President
Vorosjilov van de Sovjet-Unie wiens aftre
den om gezondheidsredenen zaterdag in
Moskou bekend werd gemaakt, is benoemd
tot lid van het presidium van de Opper
ste Sovjet het Russische parlement. De
79-jarige maarschalk wordt opgevolgd
door de 53-jarige partijfunctionaris Leo
nid Brezhnev, lid en secretaris van het
centrale partij-comité.
Premier Kroesjtsjev schetste Brezhnev
als een uitstekend openbaar leider.
Vorosjilov werd in 1881 in Lougansk
(thans Vorosjilovgrad) geboren. In 1921
werd hij lid van het centrale partijcomité
en in 1926 van het politieke bureau. In
1925 werd hij benoemd tot volkscommis
saris bij de Defensie en in 1934 werd hij
maarschalk. Volgens door Kroestsjev op
het twintigste partijcongres gedane me
dedelingen was Vorosjilov een der weinige
medewerkers van Stalin die zich in diens
laatste levensjaren openlijk tegen de ge
neralissimus keerden.
In maart 1953, na de dood van Stalin,
volgde Vorosjilov Nicolas Sjvernik op als
staatshoofd. Hij werd tot tweemaal toe
herbenoemd.
Bij de Nederlandse bakkers gaan de bonkaarten dezer dagen weer over de toonbank
echter niet van koper naar bakker, doch juist omgekeerd: Onder het motto „Brood
in de wereld" worden ten bate van de landbouw in de onderontwikkelde gebieden
replica's van de laatste bonkaart uit de oorlogstijd verkocht voor een kwartje per
stuk. Drie miljoen van deze kaarten zijn door het comité „Brood in de
wereld" gedrukt.
