Sovjet-pers zwijgt over aanval van Kroesjtsjev op Eisenhower OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT MORRIS "êefore i/ou êin/! HET WEER Geen geestdrift voor top en het presidentieel bezoek TARVO moutbrood VERMAATFRANKEN SCHILDER ZELF MET eumen Russische spionage in Zwitserland Zestienjarig meisje uit Venlo vermist Overbelaste roeiboot zonk; jongen verdronken Op 18 mei beslissing over Hildebrand-monunient SUèDE DAMESTASJES IN KLEUREN In de krant van heden: Minder wind Indonesië ontkent thans overleg te wensen Haar hart stond tweemaal stil Hebt U dit artikel gemist? Jammer! 3. 3. VAN KOOTEN Nederlandse coaster neemt bemanning van brandende Liberiaanse tanker over Francis Powers in Moskou li i'h ii Tlii'in ui IS ELEGANTE TASSEN EN BY0UX Als wassen niet meer helpt smaakt zo heerlijk, vooral als het gebakken is door Het woord is aan Zet en tegenzet 74e JAARGANG No 257 DONDERDAG 12 MEI 1960 305e JAARGANG No 105 Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Haarlems Dagblad Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt. Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije BERN (Rcuter-AFP) Twee functiona rissen van de Russische ambassade te Bern hebben opdracht gekregen Zwitser land onmiddellijk te verlaten omdat zij zich aan spionage hebben schuldig ge maakt. Volgens een communiqué van het Zwitserse ministerie van Justitie en Poli tiezaken werden zij dinsdagavond te Zü- rich gearresteerd, toen zij op het punt stonden zich in verbinding te stellen met een agent van de Russische geheime dienst. Zij zouden van de agent inlichtin gen hebben ontvangen over plannen van militaire radarinstallaties in Zwitserland, gegevens over de organisatie van het Zwitserse leger en inlichtingen over ra ketbases in West-Duitsland. De Zwitserse politie heeft geweigerd te zeggen of de agent gearresteerd is. Men acht het mogelijk dat hij een dubbele agent is die de Russische functionarissen in de val liet lopen en dat de politie daar om zijn identiteit geheim houdt. (UPI) Uit gezaghebbende bron wordt vernomen dat de beide Russische ambas sadefunctionarissen „jonge secretarissen" zijn, die reeds enige tijd werkzaam waren in de ambassade te Bern. De beide am bassade functionarissen waren woensdag avond reeds onderweg naar de Sovjet- Unie. Tijdens schoonmaak- en herstelwerk zaamheden aan het monument van Nauru Gabo voor de nieuwe Rotter damse Bijenkorf is gisteren brand ont staan, vermoedelijk doordat, een las- vonk oversprong op het zeildoek dat rond de plastiek opgehangen was. De brand trok zeer vele nieuwsgierigen. (Men zie ook pag. 2) Sinds dinsdagavond wordt in Venlo ver mist het zestienjarige meisje J. van Groe- nendaal. Zij is het laatst gezien in gezel schap van de 24-jarige K. M., die kortge leden uit een psychiatrische inrichting in Heiloo is ontslagen. De man had in een Venlo's hotel gezegd, dat hij op zoek was naar een geschikt fotomodel, dat voor il lustraties in mode- en damesweekbladen zou kunnen dienen. Men noemde hem de naam van het meisje, dat er na telefo nisch contact wel iets voor voelde. Het is daarna tot een ontmoeting gekomen. Later hebben beiden zich naar het hotel „Bovenste Molen" begeven. Van hieruit heeft het meisje ongeveer zes uur dinsdag avond de ouderlijke woning nog opgebeld en meegedeeld, dat ze nog een uurtje zou wegblijven. De man en het meisje zijn het laatst gezien toen ze in de richting van de kleine heide wandelden. Politie, militairen en een speurhond heb ben gisteren tevergeefs naar het meisje gezocht. Verklaringen van sommige perso nen, die meenden, dat het tweetal dinsdag avond omstreeks negen uur via het pont- veer van Steijl naar Baarlo is gegaan, konden nog niet bevestigd worden. Advertentie BARTEUORISSTR HAARLEM TEL. 13439 LEIDSESIPAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Advertentie DE VERF VOOR HET SCHILDERFEEST S1KKENS-TJALLE MA PRODUKT Pag Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland2, 11, 13 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws 3, 9 Van Mensen en Dingen5 Uit stad en omgeving5, 7, 9 Agenda van Haarlem en IJ mond 7 Kunst 9, 15 Feuilleton 15 Horen en Zien 15 Toch Is Het Zo15 Beeldverhalen 15 Economisch nieuws17 Beurs 77 Scheepsberichten 17 Sport 19 Dit nummer bestaai uit vier-en-twintig pagina's Verwachting tot morgenavond: Vrij zonnig weer en slechts hier en daar een bui. Overwe gend matige wind in hoofdzaak tussen oost en zuid. Dezelfde temperaturen als vandaag of iets hogere. Volledige weerrapporten op pagina twee. MOSKOU (Reuter, AFP en UPI) Premier Kroesjtsjev heeft gisteren scherpe critiek geoefend op president Eisenhower tijdens een geïmproviseerde pers conferentie op de tentoonstelling in Moskou van het Amerikaanse spionage- vliegtuig, die tevoren door minister van Buitenlandse Zaken Gromyko was .ge opend. Op de vraag of zijn waardering voor Eisenhower was veranderd sinds zijn besprekingen met de Amerikaanse president in Camp David, antwoordde Kroesj tsjev: „Natuurlijk. Ik was me niet bewust van het feit dat het plan van lucht- spionage boven de Sovjet-Unie niet de gril was van een onverantwoordelijke officier. Ik was met afschuw vervuld toen ik hoorde dat de president deze agressieve daden had gesanctioneerd". Op de vraag van een Amerikaanse journalist of hij nog wenste dat Eisenho wer de Sovjet-Unie zou bezoeken, ant woordde hij, na een korte aarzeling: „Wat wilt u dat ik zeg. Ga op mijn plaats staan en geeft antwoord. De moeilijkheid is, en ik zeg het ronduit, dat mijn ver wachtingen in hem niet gerechtvaardigd zijn." „Ten slotte ben ik verantwoordelijk voor de Russische regering. Het Russi sche volk is openhartig. Kan ik verwach ten dat het hem als een dierbare gast zal ontvangen? „Ik zou gek zijn aan het Russische volk te vragen als gastheer een man te verwelkomen die spionage-vlieg- tuigen hierheen stuurt. De Russische pre mier zei dat hij niet graag in Eisenho wers schoenen zou staan wanneer hij de Sovjet-Unie bezoekt. De mensen zouden hem veel vragen stellen, en terecht, al dus Kroesjtsjev. „Indien u geïnteresseerd bent in de kwestie: Ik ben nog steeds van plan op 14 mei naar Parijs te gaan," maar „als de topconferentie niet door gaat, wel, wij bestaan al 42 jaar zonder topconferentie, wij kunnen nog honderd jaar verder leven. Te Parijs zullen wij zien of het al dan niet nodig zal zijn DJAKARTA (UPI) Een woordvoer der van het Indonesische Ministerie van voorlichting heeft gisteren ontkend, dat Indonesië besprekingen over „West Irian" (Nederlands Nieuw Guinea) wenst te voe ren, zoals gisteren door het Joegoslavi sche persbureau Tanjoeg was bericht. „In feite heeft niemand zoiets gezegd", voegde de woordvoerder eraan toe. Advertentie de reis van Eisenhower naar Rusland uit te stellen", zo zei Kroesjtsjev. De opmerkingen van Kroesjtsjev over Eisenhower zijn niet in de Russische pers verschenen. Buitenlandse correspondenten ondervonden ook moeilijkheden bij het doorgeven van hun verhalen naar het bui tenland. De eerste hoogtepunten van de rede werden uitgeseind, maar veel van hun latere kopij, die werd ingediend bij de Russische censuur, is nog niet vrij gegeven voor publikatie. Volgens sommigen zou Kroesjtsjev op het tijdstip dat hij zijn opmerkingen maakte, nog niet op de hoogte zijn ge weest van de verklaring van Eisenhower op diens persconferentie in Washington dat hij nog steeds verwacht naar de Sov jet-Unie te gaan en niet meent dat het vooruitzicht voor de topconferentie beslis send is gewijzigd. Andere waarnemers in Moskou achtten dc toon van Kroesjtsjev een aanduiding dat zijn enthousiasme voor de topconferentie en het bezoek van Eisenhower taant. In diplomatieke kringen bij de UNO is men van mening dat de Sovjet-Unie er de voorkeur aan schijnt te geven het inci dent niet voor de Veiligheidsraad te bren gen. Eén van de wolken die de goede sfeer op de aanstaande topconferentie in ge vaar brengen, schijnt, zo zeiden diploma ten, hierdoor op te lossen. De Sovjet-Unie zou een initiatief dat schadelijk zou kun nen zijn voor de besprekingen te Parijs willen vermijden. Het Russische partijblad „Pravda" schrijft dat de Amerikaanse journalisten die Kroesjtsjev op de tentoonstelling van het vernielde vliegtuig ontmoetten, bloos den van schaamte. De bouwer van de U-2, de ingenieur Johnson van de Lockheedfabriek, heeft gezegd dat de jongste Russische foto's wel van het wrak van de U-2 kunnen zijn. Johnson had eer der gezegd dat de foto's, die de Russen publiceerden van wat zij het wrak van de U-2 noemden, opnamen waren van een zwaarder toestel. Potdicht Minister Gromyko verklaarde op de ten toonstelling tegenover buitenlandse corres pondenten dat de gegevens die in het bezit van de Sovjet-Unie zijn er geen twijfel aan laten bestaan dat de opdrachtgevers han delden ter voorbereiding van agressie en met bedoelingen die vijandig zijn aan de zaak van de vrede. Gromyko zei over het voorstel van Eisenhower voor een „vrii luchtruim": Natuurlijk kan de Russische regering dit niet aanvaarden, want het is uitsluitend gedaan in het belang van de Amerikaanse geheime dienst. „Het Russi sche luchtruim is gesloten en zal potdicht blijven". Op de Kralingseplas te Rotterdam is woensdagmiddag de 16-jarige scholier J. M. Tobe uit de Wilde Veenstraat aldaar verdronken. Hij was met nog zes jongens en twee meisjes gaan varen in een Ijzeren roeiboot. Omdat het vaartuig te zwaar beladen was, is het zestig tot zeventig meter uit de kant gezonken. Van de negen jongelui konden er slechts vjjf zwemmen Dezen zagen kans drie van hun lotgenoten te redden. Het stoffelfik overschot van de verdron ken jongen is door de politie opgedregd. Een van de grote attracties op de ten toonstelling was een fotocopie van de be kentenis die Francis Powers, de piloot van de neergehaalde U-2 heeft afgelegd. Diplomaten en journalisten die het wrak van het toestel bekeken, twijfelden er niet aan dat het van Amerikaanse makelij is. Dit blijkt onder andere uit de opschriften op de brandstoftanks. Het wrak was doorzeefd van kogelgaten en sommige delen waren verwrongen. Maar afgezien daarvan was het neerge schoten vliegtuig in opvallend gave staat gezien de hoogte van waar het naar bene den kwam. Eisenhower WASHINGTON (Reuter) President Eisenhower zei op zijn persconferentie in Washinton dat Amerikaanse vliegtuigen „geheime" vluchten boven de Sovjet-Unie maken, omdat de Verenigde Staten geen tweede Pearl Harbour wensen. De geheimhouding, die de Sovjet-Unie betracht en de maatregelen, nodig om die geheimhouding te doorbreken, zijn een bron van voortdurende spanning, aldus Eisenhower. Ik zal daarom Kroesjtsjev op de topconferentie te Parijs nogmaals vra gen in te stemmen met mijn voorstel voor een „vrij luchtruim", waardoor het gevaar van een onverhoedse aanval ondervangen kan worden. Eisenhower acht redenen aanwezig om niet zomaar aan te nemen dat de U-2 vanaf grote hoogte is neergehaald. Dc foto's die door de Russen gepubliceerd zijn, zijn waarschijnlijk geen foto's van dc wrakstukken van de U-2, zo zei hij Eisenhower verklaarde met nadruk dat de Amerikaanse strijdkrachten niet gebruikt worden voor het verkrijgen van geheime gegevens en wel om de kans op geweld uit te schakelen en omdat men de mili tairen natuurlijk geen richtlijnen kan ge ven met de nodige speelruimte, welke wel gegeven worden aan de geheime dienst. Advertentie HERENKLEDING rorsertvtee kunt u uitstékend terecht! Haarlem - Grote Houtstraat 32 Advertentie SOLEX DE LUXE DE VEILIGSTE BROMFIETS nu 375.— Houtplein 18-20 - Tel. 16615-12000 (Ook op gemakkelijke betalingscondities> Kredietaanvrage van 137.000 door B. en W. aan Haarlemse raad Naar wij vernemen zal de Haarlemse gemeenteraad zéér binnenkort een voor stel bereiken, waarin door B. en W. een krediet wordt gevraagd van 137.000 voor de plaatsing van het Hildebrand- monument van prof. J. Bronner in de doorkijk van de Haarlemmerhout. De tot dusver bestaande moeilijk heden, onder meer bestaande uit het door prof. Bronner gevraagde hogere honorarium, zijn naar wij vernemen op gelost op een wijze, waarbij de gemeente Haarlem niet rechtstreeks is betrokken geweest. De Haarlemse raad zal in zijn vergadering van woensdag 18 mei over de kredietaanvrage voor de plaatsing van het monument hebben te beslissen. Een jaar dus nadat tussen prof. Bronner en de adviseur van de gemeente Haarlem, de tuin- en landschapsarchitect prof. dr. ir J. T, P. Bijhouwer een akkoord was be reikt over de entourage van het monument, is thans het ogenblik nabij waarop de raad zal beslissen over de kosten, die met de plaatsing gemoeid zijn. Het kredietvoorstel werd in januari 1959 aangekondigd, maar toen in maart een weinig verkwikkende publiciteit ontstond over een verzoek van prof. Bronner om een extra-uitkering voor het toen vijfenveertig jaar geleden door hem vervaardigde Hildebrand-monument. is er vertraging in de gang van zaken ont staan. Op 18 mei 1960 valt nu de beslissing over de plaatsing in de doorkijk in de Haarlemmerhout van het monument, waar mee in 1914 de toen 33-jarige beeldhouwer Jan Bronner de prijsvraag voor een Hilde- brandgedenkteken won. DEN HAAG (ANP). Volgens een ont vangen s.o.s.-melding staat negen kilome ter van Ouesant de Liberiaanse tankboot Bulk-Oil" (15.797 ton) in brand. De Neder landse kustvaarder „Mies" heeft geseind dat hij zich in de buurt van het tankschip bevindt en de bemanning, die inmiddels in de reddingboten was gegaan, aan boord heeft genomen. De Franse zeesleepboot „Pontaillac" en een aantal reddingboten gingen op weg naar de opgegeven positie De 500 ton metende kustvaarder „Mies van J. Vermaas' scheepvaartbedrijf uit Rot terdam was op weg van Casablanca naar Grangemouth. Advertentie Bij iedere jas, een passende tas r.R HOUTSTRAAT 18.. HAARLEM. TELEFOON 20415 Francis Powers, de vlieger van hel Amerikaanse U-2 vliegtuig, dat boven Rusland is neergehaald, gefotografeerd in Moskou. Hij is gekleed in zijn vliegeroverall. (Telefoto). Advertentie Advertentie Tagore: Weet te offeren, mens, en ge zult waar achtig leven. In het Gorki-park te Moskou, in een zaal waar meestal schaakwedstrijden worden gehouden, worden sedert gisteren de wrak stukken van het boven Rusland neerge schoten Amerikaanse vliegtuig publieke lijk ten toon gesteld. De plaats voor deze tentoonstelling is goed gekozen: want de manier waarop het vliegtuigincident door de Sovjet-regering wordt uitgebuit en dus ook deze expositie moet men vooral zien als een zet in het grote diplomatieke schaakspel tussen de Verenigde Staten en de Sovjet-Unie, dat nu al jaren aan de gang is. Premier Kroesjtsjev heeft deze zet gedaan met een behendigheid, zijn grote landgenoot Michael Tal waardig; maar een matzet is het toch niet geworden. Wat ons, Westeuropese toeschouwers van dit inter nationale toernooi betreft, de meesten on zer zouden stellig het liefst hebben gezien dat de zet tot remise had geleid en dus tot beëindiging van de „koude" vijande lijkheden tussen de twee wereldmachten. Maar ook die kans zit er beslist niet in. Dat is al duidelijk gebleken uit de ver klaring van de Amerikaanse regering, dat deze niet voornemens is een einde te ma ken aan de verkenningsvluchten langs en over Sovjet-grondgebied. Die verklaring spruit voort uit de wens van minister Her ter om het met de Sovjet-regering eens te worden over een systeem ter voorkoming van onverhoedse aanvallen; maar een psy chologisch rake tegenzet kan men haar moeilijk noemen. Ze lijkt op een soort van „flink doen", dat eveneens gewoonlijk zijn effect mist. In de eerste plaats versterkt zij het wantrouwen van de Russen ten op zichte van de Amerikaanse bedoelingen, en juist het wederzijdse wantrouwen Is één van de grootste hindernissen op de weg naar beëindiging van de koude oorlog. In de tweede plaats zal zij heel wat Ameri kanen aan het denken zetten over moge lijke Russische tegenmaatregelen; ook in Amerika weet men natuurlijk wel dat er daar van Russische kant evengoed gespio neerd wordt, maar toch, hoe fel zou de Amerikaanse reactie niet zijn als het Kremlin openlijk zou verklaren, al jaren lang verkenningsvluchten boven de V. S. te hebben laten maken en van plan te zijn daar onverstoord mee door te gaanl Hoe wel het Kremlin zoiets niet heeft gezegd, en ondanks de verzekering van Eisenhower dat de Russen het Amerikaanse luchtruim nog nooit hebben geschonden, zullen velen in Amerika toch wel beducht zijn voor dergelijke gevolgen van Herter's ver klaring. Maar misschien nog belangrijker zijn, in dit verband, de reacties op die verklaring in de andere landen van de NAVO. In Canada heeft de minister van Buitenland se Zaken al gezegd, gekant te zijn tegen voortzetting van de Amerikaanse verken ningsvluchten boven Sovjet-gebied, omdat naar zijn mening die vluchten wel eens een atoomoorlog zouden kunnen veroorzaken. En volgens officieuze berichten oefent de Canadese regering op het ogenblik druk uit op de Amerikaanse om tot stopzetting ervan te komen. In Engeland hebben verscheidene van de invloedrijkste bladen zich heftig gekeerd tegen voortzetting van de Amerikaanse spionage-vluchten, nu deze op een zo sen sationele wijze bekend zijn geworden. Zo wel de liberale „Guardian" als de socialis tische „Daily Herald" heeft gisteren be toogd dat Groot-Brittannië en de andere bondgenoten van de V. S. op z'n minst moeten verbieden dat zulke vluchten wor den ondernomen vanaf vliegvelden op hün grondgebied. En in verschillende continen tale NAVO-landen, vooral daar waar zicb Amerikaanse luchtbases bevinden, zou men zeker veel voelen voor een dergelijk ver bod. waarzonder die landen zich aan Rus sische represailles blootgesteld zullen gaan voelen. Men kan het streven van de Amerikaan se regering om onder alle omstandigheden een tweede Pearl Harbor te voorkomen, volkomen begrijpen. Maar door het streven te billijken hoeft men het nog niet eens te zijn over de taktiek. die daarbij wordt toe gepast. En in het onderhavige geval was die taktiek beslist ongelukkig, zowel wat betreft het gelasten van een spionage- vlucht zo kort voor de topconferentie, als wat. betreft de manier waarop de Ameri kaanse regering achteraf heeft getracht de zaak goed te praten. Zowel het een als het ander heeft alweer een situatie doen ont staan die tot verzwakking van het Weste lijke politieke front zou kunnen leiden. En van dit buitenkansje voor de Russen heeft Kroesjtsjev gretig gebruik gemaakt. Pre sident Eisenhower ziet zich nu voor de moeilijke taak geplaatst, tijdens het aan staande weekeinde in Parijs de brokken te lijmen die èn ziir regering èn zijn geheime dienst hebben gemaakt. Simon Kostei

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1