Indonesië versterkt eilanden
dicht bij Nieuw-Guinea
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
MORRIS before tjou êmj!
SCHRAVENDIJK
HET WEER
Macmillan niet
optimistisch
Mededeling van Subandrio
in - neutraal - Washington
NAVO-BERAAD IN PARIJS
OVER MISLUKTE TOP
Strengere controle op
psychisch gestoorde
delinquenten
Wash ingtons leiderschap zou, vooral
door De Gaulle, worden aangevochten
MODEHUIS „JEB0"
Panama beveelt
„Veronica" uitzendingen
te staken
Dienstplichtigen voor
Nw.-Guinea aangewezen
KNSM-schip Solon na
aanvaring aan de
grond gezet
Minister Beerman
Gematigde
temperaturen
Het woord is aan
In de krant van heden:
American Style
Leisure Jackets
29,50 tot 49,50
House of England
CULTIVÉ PAARLEN
STUURMAN. COHEN
Bemanning An veiligheid
74e JAARGANG No 264 VRIJDAG 20 MEI 1 960 305e JAARGANG No 112
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- jT 1 |ïj H 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). fesBBg S P P 1 Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- I I I 1 I 1 8 f™ 111 iillllllllll Abonnement p. week 59 et, p. kwartaal 7.65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 VA vA A A W A A AU JLmS Ui U A/ A \A \A P-P
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt.
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Advertentie
BARTEUORISSTR. - HAARLEM- TEL. 13439
LEIDSESTR'AAT (BIJ. KONINGSPLEIN) AMSTERDAM IEL 223596
REGEN- en TWEEDJASSEN
In antwoord op vragen van de heer
Berkhouwer (V.V.D.) over het ontvluchten
van delinquenten uit psychiatrische inrich
tingen heeft minister Beerman gistermid
dag in de Tweede Kamer verklaard, dat
met erkenning van de wettelijke verplich
ting de verpleegden weer geschikt te ma
ken voor de maatschappij, het toestaan van
bewegingsvrijheid en proefverlof, alleen
geoorloofd is als het belang van dé open
bare veiligheid nauwlettend in het oog
wordt gehouden.
„Ik heb het dienstig geacht", zei de mi
nister, „een circulaire te richten aan de
psychiatrische inrichtingen, waarin met
nadruk wordt aangedrongen de grootste
voorzichtigheid te betrachten bij het toe
staan van vrijheid, en controle uit te oefe
nen om ontvluchtingen te voorkomen, met
de bepaling dat van ontvluchtingen onmid
dellijk melding moet worden gemaakt.
Tevens is bepaald, dat ontvluchte delin
quenten na aanhouding niet automatisch
naar dezelfde inrichting worden terugge
voerd. Aan het selectie-instituut is aan
wijzing gegeven aandacht te besteden aan
het criminele verleden van de delinquen
ten om te voorkomen, dat zij ergens wor
den geplaatst waar maatregelen tegen ont
vluchting niet mogelijk zijn. Er moet meer
verscheidenheid worden gebracht in de
psychiartische inrichtingen".
Op korte termijn zal een commissie wor
den ingesteld, bestaande uit leden van de
rechterlijke macht en vertegenwoordigers
van de psychiatrische kring, om de toekom
stige ontwikkeling van de psychiatrische
zorg te bestuderen.
Óp 1 januari j.l. waren er 2.200 delin
quenten in psychiatrische inrichtingen. Het
aantal ontvluchten bedroeg op 17 mei j.l.
41. Van de 41 ontvluchten hadden zich
29 mannen en 4 vrouwen schuldig gemaakt
aan vermogensdelicten, 6 mannen en
1 vrouw aan zedendelicten, en een man aan
geweldpleging.
Persoonlijk staat minister Beerman op
het standpunt, dat de behandeling van psy
chisch gestoorde delinquenten niet ten
koste mag gaan van de openbare veiligheid,
maar in de praktijk is dat niet gemakkelijk
met elkaar, te verenigen.
Advertentie
GROTE HOUTSTRAAT 51
TUIN- en LIGSTOELPARASOLS
TUIN- en KAMPEERSTOELEN
•SUNNY SEAT en andere merken,
in lak en chroom - alle kleuren.
Verwachting tot morgenavond:
Plaatselijk enkele opklaringen
en slechts een enkele verspreid
voorkomende bui. Zwakke wind
met vannacht hier en daar mist.
Gematigde temperaturen.
Volledige weérrapporten op pagina twee.
(Van onze correspondent in Parijs)
Om beurten hebben de ministers van
Buitenlandse Zaken der drie grote weste
lijke mogendheden, de Amerikaan Hertcr,
de Brit Selwyn Lloyd en de Fransman
Couve de Murvillé, gisteren de leden van
de permanente raad der Noordatlantisc'ne
Verdragsorganisatie in Parijs een blik ge
gund achter de schermen van de topcon
ferentie die deze week werd afgelast al
vorens te zijn begonnen. Hertcr kwam
nog eens uitvoerig terug op het ongeluk
kige vliegtuigincident, dat aanleiding of
voorwendsel tot de Russische torpedering
van het Topberaad geweest was, Selwyn
Lloyd gaf zich heroïsche moeite zijn opti
misme te bewaren bij zijn verhaal over
de onderscheidene succesloze pogingen die
hij en premier Macmillan de laatste da
gen hadden ondernomen om de halsstar
rige Russische leider tot enige meegaand
heid te bewegen en Couve de Murville
bracht een weinig opbeurend verslag uit
over de ontmoetingen tussen gast en gast
heer.
Ofschoon, na de mislukte topconferentie,
die, tussen haakjes, Frankrijk aan ont
vangsten en verbouwingen toch nog een
slordige 4,5 miljoen gulden heeft gekost,
de diplomatieke blikken zich nu vooral wel
richten naar Berlijn en New York, waai
de Veiligheidsraad de Amerikaans-Russi
sche controverse maandag in behandeling
zal nemen, zullen de gevolgen van dit
echec zich ook in het kleiner verband
van de Noordatlantische gemeenschap
doen gevoelen. Ondanks het feit dat Mac
millan en De Gaulle zich de afgelopen da
gen in een onberispelijke solidariteit naast
president Eisenhower hebben gesteld, op
wie Kroesjtsjev zijn giftige pijlen uitslui
tend richtte, is vooral in Franse officiële
kringen opnieuw de vraag aan de orde
gesteld of Washington wel over het nodi
ge en aangeboren staatsmanschap be
schikt, dat onwrikbaar vertrouwen in haar
leiding van de westelijke wereld wettigt.
Critiek van Stevenson
Adlai Stevenson, de man die tweemaal
vergeefs als Democratisch kandidaat naar
het presidentschap heeft gedongen, heeft
op een partijdiner in Chicago ernstige kri
tiek geleverd op de regering-Eisenhower.
Hij zei dat de Amerikaanse regering haar
bondgenoten in dringende verlegenheid en
de Amerikaanse bases in gevaar heeft ge
bracht en er aan heeft meegeholpen suc
cesvolle onderhandelingen met de Russen
onmogelijk te maken. Stevenson zei wel
dat Kroesjtsjev de conferentie heeft laten
mislukken.
President Eisenhower zal .vandaag uit
Lissabon in Washington terugkeren. Men
zal de Amerikaanse president een groot
se ontvangst bereiden. De schoolgaande
kinderen van Washington mogen eerder
naar huis, de ambtenaren krijgen gelegen
heid om Eisenhower's ontvangst bij te wo
nen' en in het Lafayette-park, dat tegen
over het Witte Huis is gelegen, zullen de
inwoners van de stad de president wel
kom heten. Men heeft daartoe een spe
ciaal comité opgericht.
Voor de topconferentie begon hadden de
meeste Franse waarnemers generaal De
Gaulle, die verschillende voorstellen in
zijn bureaulade had liggen, al een bijzon
der belangrijke zo geen beslissende functie
toebedacht in het beraad tussen Oost en
West, een beraad waardoor voor de we
reld misschien een nieuwe fase in uitzicht
zou kunnen worden eesteld. Dat hij deze
rol niet heeft kunnen spelen, moet in de
eerste plaats wel aan de houding van zijn
Russische collega worden toegeschreven.
Niettemin hebben de Amerikaanse flaters
achteraf de spijt hier over deze gang
van zaken nog verhoogd, omdat zij in
Franse ogen aantonen hoeveel men in de
nieuwe wereld in het diplomatieke steek
spel en de strategie nog heeft te leren.
Zal De Gaulle, met deze slechte ervaring
in het hoofd, daarom nu een nieuwe po
ging aanwenden om zich naast de Ver
enigde Staten en Groot-Brittannië tot lid
van het westers driemanschap gepromo
veerd te krijgen?
Voorspellingen daarover zijn hier al wel
geformuleerd. Andere waarnemers ver
wachten daarentegen dat De Gaulle in het
vooruitzicht van een eventuele nieuwe
krachtproef tussen Oost en West juist wat
water zal voegen bij zijn nationalistische
wijn en zijn persoonlijke bezwaren tegen
een militaire integratie in Atlantisch ver
band iets temperen. Onder de kleinere
landen, speciaal dan die welke in de on
middellijke omgeving van de Sovjet-Unie
zijn gelegen, is er ook een duidelijke aan
vechting te bespeuren om conclusies uit
de jongste Amerikaanse gedragingen of be
ter blunders te trekken.
De aanwezigheid van de Turkse minis
ter van Buitenlandse Zaken bij het NAVO-
overleg, dat ook door zijn Westduitse col
lega Von Brentano werd bijgewoond, trok
in dit opzicht wel enige aandacht. De
Noorse regering zal overwegen meer me
dezeggenschap te eisen in het gebruik dei-
Amerikaanse vliegbases op Noors grond
gebied die voor spionagevluchten boven de
Sovjet-Unie zijn gebruikt. Kroesjtsjev
heeft met name Turkije en Noorwegen
met represailles gedreigd indien die lan
den hun grondgebied nog langer door de
„Amerikaanse oorlogsdrijvers" zouden
laten misbruiken.
In het nieuwe NAVO-paleis te Parijs
meent men niettemin te weten dat de le
den van de permanente raad het over
het algemeen wel eens waren met de di-ie
westelijke ministers, dat er uit de houding
van Kroesjtsjev nog geen al te verrei
kende conclusies getrokken moeten wor
den. In het communiqué over de zitting
wordt gesproken van de noodzaak te blij
ven streven alle geschillen langs de weg
van overleg tot een oplossing te brengen
en deze passage is vermoedelijk meer dan
enkel een boutade.
LONDEN (UPI) Premier Macmillan
heeft vanmorgen in het Britse Lagerhuis
gewaarschuwd dat het mislukken van de
topconferentie ernstige gevolgen zal kun
nen hebben. „Wellicht zullen wij het hoofd
moeten bieden aan nieuwe bedreigingen en
nieuwe gevaren", zei hij.
„Ik kan het Lagerhuis niet verhelen dat
in hetgeen gebeurd is ernstige gevolgen
kunnen schuilen. Zonder twijfel is het een
ernstige terugslag. Wij zijn bereid onze
pogingen voort te zetten, maar wij moeten
het feit onder ogen zien dat de onmiddel
lijke toekomst niet anders dan moeilijk kan
zijn. De dagen die voor ons liggen zullen
teruggang, inplaats van vooruitgang, kun
nen opleveren."
Op sombere toon zei de Britse premier:
„Wij moeten voorbereid zijn op een slechter
worden van de internationale vooruitzich
ten. Wellicht zullen wij het hoofd moeten
bieden aan nieuwe bedreigingen en nieuwe
gevaren. Ik heb echter niet de hoop opge
geven dat. er oplossingen gevonden kunnen
worden voor de problemen die ons ver
delen."
Lessing:
De grootste dingen in de wereld zijn tot
stand gekomen door ondernemingen,
waarvan de uitslag volkomen onzeker
was.
I HI I III■«■—I HIIIIHIW
vag.
W eerrapporten 1, 2
Uit het binnenland2, 4, 17, 19
Op cle Praatstoel 3
Buitenlands nieuws3, 5, 15
Kerkelijk Leven4
Van Mensen en Dingen7
Agenda van Haarlem en IJmorid 7
Uit stad en omgeving ..7, 9, 11, 19
Reisindrukken uit
Tsjechoslowakije 15
Uitgaan in Haarlem17
Film17
Kunst 17
Feuilleton 21
Horen en Zien21
Boekenhoekje 21
Beeldverhalen 21
Economisch nieuws23
Beurs 23
Scheepsberichten 23
Sport 25
DU nummer bestaat uit
acht-en-twintig pagina's
Advertentie
GEN. CRONJéSTRAAT 43
Aan de top met Teenagers
Dames- en kinderjaponnen en
rokken
MODERNE DESSINS EN COUPES
Advertentie
Advertentie
Naast Italiaanse Tv/eed col
berts v.a. (89,50) nu óók
Zie de exclusieve collectie
in deze makkelijke week-end
en vakantiejasjes. Met een
Tinneroy pantalon (29,50)
dé ideale zomerdracht!
Amsterdam, Regullersbreestr. 21-23
tegenover Tuschlnskl
Advertentie
Rotterdam-shag met de pure Kentucky
sche strijdkrachten staan vastberaden ach
ter de regering, zei dr. Djuanda.
Sukarno in San Francisco
SAN FRANCISCO (UPI) President
Sukarno is donderdag uit Acapulco (Mexi
co) in San Francisco aangekomen. Hij zal
er drie dagen rust houden. Sukarno wei-
Niettegenstaande het uitdrukkelijke be
vel van de Panamese regering de uitzen
dingen onmiddellijk te staken is Radio-
Veronica gisteravond ongestoord met een
commercieel radioprogramma op de golf
lengte van 192 metèr doorgegaan. De Pa
namese zaakgelastigde in Nederland zou
namens zijn regering hebben gedreigd dat
het zenderschip bij niet opvolgen van het
bevel het recht zal worden ontnomen de
Panamese vlag te voeren.
De Panamese zaakgelastigde in Den
Haag, de heer Calderon, heeft het bevel
echter gericht aan de heer Jürgëns uit
Bloemendaal, die destijds als aandeelhou
der van de later opgeheven V.R.O.N. de
onderhandelingen over de Panamese vlag
van de „Veronica" heeft gevoerd. Jürgens
kan aldus de heer Oswald niet op
treden namens de in Liechtenstein geves
tigde Veronica-Anstalt. De Panamese
zaakgelastigde heeft zich thans telefonisch
tot de directie van de Veronica-Anstalt
gewend.
Het besluit van de Panamese regering,
dat Veronica moet ophouden te zenden op
straffe van zijn vlag kwijt te raken, is
gebaseerd op het feit dat het schip de
radio-conventie van Atlantic City heeft
overtreden, die in 1947 mede door .Panama
is ondertekend. Radio Veronica stelt dat
een eventuele overtreding van de radio
conventie buiten deze zaak staat. Zo er
inderdaad van een overtreding sprake is,
zou hier een proces moeten volgen op
grond van overtreding van de Panamese
wet. De mogelijkheid bestaat thans dat de
Panamese zaakgelastigde persoonlijk de
scheepspapieren aan boord van de Veroni
ca gaat opeisen. In dat geval zal Veronica
een statenloos schip worden dat dan uiter
aard aan geen enkele wét of radio-conven
tie gebonden zal zijn. Kan de Nederlandse
marine dan het schip opbrengen omdat
het Nederlandse (radio)belangen schaadt?
Dit is een juridisch twistpunt.
Privaatrechtelijk kan men aannemen
dat Veronica door het wegvallen van de
vlag slechts de bescherming van Panama
moet missen, maar niet vogelvrij is. Het
schip bevindt zich op „vrije zee" en vol
gens het zeerecht zou alleen kunnen wor
den opgetreden indien het zich schuldig
maakt aan zeeroverij of slavenhandel
Door het gemis aan scheepspapieren zou
de Veronica niet ernstig zijn getroffen,
omdat het niet zoals varende schepen ha
vens moet binnenlopen.
De intocht van Kroesjtsjev in Oost-
Berlijn werd dit jongetje blijkbaar te
machtig. Aan de voeten van de toe
schouwers, voor de gebruikelijke laar
zen en de daarmee fraai contrasterende
damesschoenen, zette het v entje zich
neer. het vlaggetje, waarmee hij zou
zwaaien, keurig in de hand
(Van onze Haagse redacteur)
Naar de Legervoorlichtingsdienst ons
meedeelt, zijn de dienstplichtige militairen
uit de drie onlangs opgeheven infanterie-
bataljons in Arnhem, Grave en Steenwij-
kerwold, die voor uitzending op korte ter
mijn naar Nieuw-Guinea in aanmerking
komen, thans in principe aangewezen. De
betrokken militairen hebben echter nog
geen formele aanzegging gehad, omdat
voor sommigen hunner nog de mogelijk
heid bestaat dat zij vervangen worden door
vrijwilligers. Tot 31 mei staat namelijk nog
de mogelijkheid tot vrijwillige aanmelding
open. Daar de legerleiding bij voorkeur
vrijwilligers uitzendt dit was een der
uitgangspunten bij het project inzake de
versterking van de verdediging in Nieuw-
Guinea zal voor iedere vrijwilliger, die
zich vóór 31 mei meldt, een dienstplichtige
minder naar Nieuw-Guinea gaan.
WASHINGTON (Reuter) De Indonesische minister van Buitenlandse Zaken
dr. Subandrio heeft bekendgemaakt dat zijn regering versterkingen heeft ge
zonden naar de Indonesische eilanden dicht bij Nederlands Nieuw-Guinea, in
antwoord op de Nederlandse beslissing tot versterking van de militaire ver
dediging van Nederlands Nieuw-Guinea. Dr. Subandrio legde zijn verklaring af,
nadat hij op het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken in Washington
besprekingen had gevoerd met de waarnemend minister van Buitenlandse Zaken
Dillon. In antwoord op een vraag ontkende hij dat hij de Verenigde Staten had
gevraagd invloed aan te wenden, teneinde Nederland te weerhouden van de
defensieversterking op Nieuw-Guinea. Hij verklaarde hierop aansluitend echter:
„Ik heb daar juist gezegd dat het in het belang van de Verenigde Staten is iets
te doen in deze aangelegenheid en te helpen de spanning te verminderen".
Haags commentaar
DEN HAAG (ANP) Gevraagd naar
commentaar op de verklaring van Suban
drio, heeft een woordvoerder van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken in Den
Haag, verwezen naar de jongste verkla
ringen van de minister van Buitenlandse
Zaken, mr. J. M. A. H. Luns, en de mi
nister van Defensie, ir. S. H. Visser, in
de Tweede en Eerste Kamer „waaruit af
doende blijkt dat Nederland geen agres
sieve bedoelingen kunnen worden toege
dacht".
WASHINGTON (Reuter) Het „State
Department gaf geen formeel commentaar
op de opmerkingen van Subandrio. Ter
zake kundige ambtenaren van het minis
terie verklaarden echter dat de Verenigde
Staten een neutrale houding aannemen in
het geschil tussen hun twee goede vrien
den, Nederland en Indonesië. Zij legden er
de nadruk op dat de Verenigde Staten niet
op het punt staan om tussenbeide te ko
men en een van beide partijen te steunen.
Op het „State Department" weet men dat
Indonesië een zeer geprononceerde me
ning heeft over de kwestie-Nieuw-Guinea,
maar men heeft ook goede nota genomen
van de vaak herhaalde verzekering van
Indonesië dat 't geen geweld zal gebruiken
om het geschil uit de weg te ruimen, zo
zeiden de ambtenaren.
DJAKARTA (Reuter) De waarnemend
president van Indonesië, dr. Djuanda heeft
in Djakarta de recente Nederlandse de
fensiemaatregelen ten aanzien van Nieuw-
Guinea een bedreiging van het bestaan
van Indonesië genoemd. In een radiotoe
spraak, aan de vooravond van de Indo
nesische „Dag van nationaal reveil" riep
hij het Indonesische volk op de Nederland
se uitdaging tegemoet te treden met een
verenigd standpunt en grotere nationale
waakzaamheid en discipline. De Indonesi-
Advertentie
JUWELIERS - Houtplein 15 - HORLOGERS
DEN HAAG (ANP) Het ruim 3500 ton
metende Nederlandse schip „Solon" van de
K.N.S.M. is vrijdagochtend ten noorden
van de Westduitse kustplaats Norddeich
aan de Waddenzee in aanva'ring gekomen
met het Japanse schip „Tenyo Maroe". De
„Solon", die zinkende was, is aan de grond
gezet. De bemanning verkeert volgens de
eerste berichten niet in onmiddellijk ge
vaar. De Duitse sleepboot „Dantzig" is
onderweg naar de „Solon".
De „Solon" lag voor anker op de Wezer
en werd vannacht even over half één aan
gevaren door de Japanse tanker waarbij
het Nederlandse schip een circa drie meter
lange scheur in de huid opliep ter hoogte
van ruim 3 en gedeeltelijk onder de water
lijn. Om erger te voorkomen besloot de ge
zagvoerder zijn schip, dat snel water maak
te, aan de grond te zetten voor Brinkama-
hof bij Bremen.
Twee sleepboten trachten nu de „Solon"
vlot te trekken om het daarna naar Bre
merhaven te slepen. Een derde sleepboot
houdt nog „stand by". Er zijn |èon per
soonlijke ongelukken.
In het Battersea Park in noord Londen
is een openluchttentoonstelling van
beeldhouwwerken geopend. De ten
toonstelling werd georganiseerd door
het Londense gemeentebestuur en is
de vijfde in zijn soort. Deze sculptuur
van Epstein trok de bewondering van
een verbaasde toeschouwster.
Op de vraag of Indonesië nog steeds
van mening is dat het zijn aanspraak op
Nieuw-Guinea zonder geweld moet verwe
zenlijken, antwoordde de minister: „Wij
vinden het pijnlijk deze verzekering steeds
te herhalen na het zenden van oorlogs
schepen door Nederland. Op de vraag of
hij bedoelde dat Indonesië zijn politiek
van het gebruik van uitsluitend vreedza
me middelen liet varen, zei hij dat Indo
nesië met het oog op het Nederlandse
optreden „uiteraard zijn deel (van het
gebied) heeft versterkt". „Als er een
maal versterkingen aan beide kanten zijn,
weet men natuurlijk niet wat er kan ge
beuren". In antwoord op een andere
vraag zei de minister dat het zenden van
versterkingen niet was aangekondigd. Het
was gedaan op instructie van president
Sukarno. Dr. Subandrio heeft niet uitdruk
kelijk gezegd van welke aard de ver
sterkingen zijn.
