Oude tegelschouw was in Assendelftse
woning achter het behang verborgen
Tegels in het interieur
Noorse wouden wemelen van wilde dieren
EEN POSTZEGEL UIT NICARAGUA BESLISTE
©VER DE BOUW VAN HET PANAMAKANAAL
ZATERDAG 21 MEI 1960
Erbij*
Bij de foto's
In 1607 loog Oosterhout
zich een verleden bij elkaar
EEN GOEDE KENNIS
van mij betrok op zekere
dag een andere woning,
een oud huis op een van
de vele „paden" in de
Zaanstreek. Het huis was
van binnen door de eige
naar aardig opgeknapt,
een streek je verf hier en
een behangetje daar had
het geheel een gezellig
uiterlijk gegeven. Er wa's
een geschilderde houten
schoorsteenmantel in,
waarboven een zo op het
eerste gezicht vreemd ge-
tevreden, en ik kreeg geen
gelegenheid mijn mes te
gebruiken. Het geluk was
me echter dienstig: toen
de kou inviel en er in het
huis hard gestookt moest
worden liet het behang
aan één zijde van de
schoorsteen vanzelf los en
kwamen prachtige blauwe
bijbelse tegels te voor
schijn. Ik wist mijn vriend
ervan te overtuigen dat
hij een heel mooie
schouw in zijn woning
had, en spontaan als hij
'geval begon te krijgen,
werd heel voorzichtig dit
hele bouwsel wegge-
sloopt. Het bleek er
„koud" tegenaan getim
merd te zijn, en er kwam
een geelkoperen lijst te
POSTZEGELS met fouten zijn geld een dergelijke serie met opzet; men had postzegel met Whistiers beroemde schil-
waard. Soms levert zo'n vierkant stukje gehoord dat er zulke zegels bestonden en derij van de moeder, waarop de benen
papier een klein vermogen op. Uit kran- wilde een vel voor het archief hebben, niet waren meegedrukt,
tenberichten herinnert u zich misschien Later bleek een rij van tien zegels ver- De duurste en zeldzaamste postzegel is
nog wel hoe vorig jaar een zekere En- loren te zijn en tegenwoordig duiken deze wel die van Brits Guyana, die op een ver-
gelsman, George Lofts, het postkantoor opzettelijke abuizen nog wel eens op. Een keerde kleur papier werd gedrukt. Deze
van Dartford binnenstapte om een paar beroemde vergissing was die van post- zegel, waarvan maar één exemplaar ge-
postzegels te kopen. Thuisgekomen ont- meester James Farly in 1933. Farley had drukt is, is momenteel 50.000 dollar waard,
dekte hij, dat het rijtje postzegels geen nieuwe luchtpostzegels laten drukken en
gaatjes bevatte, waarlangs hij de postze- hij bracht een vel van die zegels mee „MUZIKALE"' POSTZEGELS zijn er
gels kon afscheui-en. Toevallig was die voor president Roosevelt, die een groot steeds geweest. Op vele van hen komen
meneer Lofts een postzegelverzamelaar verzamelaar was. Later bleek dat dit vel componisten voor, alsmede musici, rau-
en wist meteen wat dit betekende. Postze- niet geperforeei'd was. ziekfestivals en concertgebouwen. Helaas
gels zonder gaatjes, een zeldzaam geval zjin de ontwerpers niet altijd goede mu-
Dus waren de postzegels geld waard. Datziekdeskundigen. Zo huldigden de Russen
vond ook Albert Lowburry, een der groot- eens hlln landgenoot Tsjaikofski met een
ste Londense postzegelhandelaren, die zon- t-» r zegel, waarop diens beeltenis stond tegen
der blikken of blozen honderdduizend gul- l OStZCgelS t7iet fOUteil een achtergrond van een compositie. La
den voor de postzegels bood. Hoe is het fer bleek, dat de compositie een noten-
mogelijk! Bovenstaand geval staat heus Tiiitl kosthflfll" dalk was uit een werk van Mozart- Zulke
niet op zichzelf. In de postzegelsector kun- J wolvum vergissingen moeten blijkbaar van tijd tot
nen zich de gekste complicaties voor- voorkomen, want twee jaar geleden
doen, die in vele gevallen geld, veel geld gaf de Duitse Democratische Republiek
soms, opleveren. In 1946 bij voorbeeld «m herdenkingszegel uit voor Robert
vond de secretaris van de hertog van DESTIJDS REDDE een postzegel het fc^ljrr!an!?T" m °xP de achtergrond een no-
Buccleugh in Schotland, in een oude ver- Panamakanaal, toen Bunau Varilla, de %rJJ£rn ISSt
molmde schrijftafel, een vel van achten- man die het werk van De Lesseps had JJ}®'^a"Sck"'a,"?f'
veertig postzegels in blauwe kleur. Het overgenomen, alle Amerikaanse senato- a iit,
hele vel kostte destijds vier shilling zes ren een postzegel van Nicaragua stuurde JL® f? wSL wï!
pence. Nu had het hele vel een waarde van een streek waar men dat nieuwe ka- £a?"n kanitSln on Men ifsn wel iïS
van achtduizend pond sterling. De blauwe naai wilde bouwen. De senatoren zagen ff u-
twee-pennyzegel van Engeland is name- de vulkaan en stemden prompt tegen het fjat d®.p°:^waïrhfi He fnll"
lijk de oudste ter wereld, uitgegeven in plan van een Nicaragua-kanaal. Het werd 3,^1
1840. toen het Panamakanaal. Ook hebben post- £!Lpr^±i?l! ™ak^
zegels al meermalen diplomatieke moei- nU maar verza™len (en rijk worden).
IN 1941 GAF LIBERIA een zegel uit ter lijkheden veroorzaakt. Zoals onlangs een
herdenking van de eerste postvlucht naar Indonesische postzegel waar Nieuw-Gui-
Amerika. Het jaartal 1941 was in het nea als West-Irian op vermeld stond als
beeld opgenomen. De eerste vlucht had Indonesisch gebied!
echter pas in 1942 plaats. De zegels wer- In 1900 veroorzaakte een postzegel een
den overgedrukt op acht na. Eén enkele oorlog tussen San-Domingo en Haïti, toen
van die zegels vertegenwoordigt nu al een op een Dominicaanse zegel de grenslijn
Ben van Brabant
Twee tegels met bijbelse voorstellingen, TI -x-
de kruisiging var Christus en Adam en waarde van 7o0 dollar. Maar, het komt ten nadele van Haiti was getrokken. Pas
Eva in het paradijs. slechts zelden voorDe Verenigde Sta- in 1937 werd dit geschil beslecht nadat
ten hebben bij voorbeeld sedert 1347 acht- 12.000 mensen het leven hadden gelaten
honderd miljard zegels gedrukt en er zijn bij jarenlange schermutselingen.
weinig vergissingen bij. In 1901 werden Diplomatieke relaties werden geschaad
-j. i Een „Smuiger" uit de tweede helft van de de vignetten van twee series bij een deel tussen Engeland en Argentinië, toen Enge-
achttiende eeuw. Dit exemplaar bevindt van de oplaag ondersteboven gedrukt. In land in 1933 een postzegel uitgaf ter her-
bogen schoorsteenboezem is, begon hij direct heel
tot aan de balklaag reik- voorzichtig het behang
te. Dit laatste deel van
de schoorsteen was keurig
behangen, maar als tegel
verzamelaar „ruik" je in
zon geval de tegels ach
ter het behang en zou je
het liefst een zakmes
nemen om een stukje van
het behang weg te krab
ben om te zien of er wer
kelijk tegels achter zitten.
Mijn vriend was echter
met de situatie volkomen
weg te halen van de ge
hele schoorsteenboezem.
Toen dit gebeurd was
kwam een vrijwel gave
schoorsteen te voorschijn,
waarvan echter de on
derste tegels niet aan
sloten bij de bovenkant
van de houten omtimme-
ring, maar er onder ver
dwenen. Met toestem
ming van de eigenaar, die
zelf ook plezier in het
lijke rookkanaal aan de
onderzijde afsloot. Vorige
geslachten hadden hpt
huis „gemoderniseerd"
maar waren zo verstandig
geweest de oude situatie
intact te laten. De vrijwel
onbeduidende beschadi
gingen werden voor reke
ning van de huiseigenaar,
die zich met deze vondst
zeer ingenomen toonde,
door een metselaar ge
restaureerd. En nu bleek
weer eens duidelijk hoe
voortreffelijk nieuwe meu
bels het tegen een oude
achtergrond doen, zodat
alle partijen bevredigd
waren. De schouw was
van een bijzonder type.
dat veel in Noordholland
voorkomt: een „smuiger".
zich in een woning te Assendelft.
Z'ON SMUIGER is een monumentale 1800 in zwang was. Het is mijns inziens
verwerking van stookgat en rookkanaal in duidelijk dat dit een latere vervanging is
een beperkte ruimte. Vooral de eenvoudige van de oorspronkelijke tegels, die mogelij-
houten huizen in Zaanstreek, Waterland en kerwijs beschadigd waren door het wégne-
West-Friesland werden van deze prachtige men van de -ijzeren haardplaat. Het ge-
oplossing voorzien. Er is hier sprake van bruik van kachels maakte deze haardplaat
een eenheid, die door de situatie ter plaat- overbodig, maar nu moest boven in de
se wordt bepaald, zodat in iedere ruimte schoorsteen een gat worden gehakt voor
een met deze omgeving harmoniërende de kachelpijp.
schouw kon worden gebouwd. Aan weers- Op de Assendelftse schouw is dit keurig
zijden van de stookplaats zijn twee muurt- netjes gebeurd door één tegel weg te ne-
jes uitgebouwd, die van boven door een ho- men, maar in vele andere gevallen heeft
rizontaal vlakje zijn afgesloten. Daarbo- men er maar rustig op los gehakt, waar
ven komt de achterwand die eerst verti- door meerdere tegels werden beschadigd,
caal omhoog loopt, maar dan met een Dat is natuurlijk vooral hinderlijk als op
cilindrisch gebogen vlak tegen de voorjig- de voorkant van de schoorsteen een tegel-
gende balklaag aansluit. Aan elke kant tableau is aangebracht, en de voorstelling
ontstaan daardoor twee „zwikken", waar- hiervan door dit lelijke gat ernstig werd
voor veel tegels versneden moeten worden, vernield.
Daar de afmetingen in ieder huis verschil-
lend waren kon niet van te voren worden DE TEGELS van deze schouw staan
vastgesteld welke vorm deze zijvlakken ?cherP tegen felkaaj"> ,hietSeen een gevolg
hadden, en loonde het dus niet de moeite 18 va" de Perfecte bak techniek, maar ook
er speciale tegels voor te ontwerpen, waar- het volmaakte vakmanschap van de
in de gebogen lijnen van de schoorsteen- dorpsmetselaar. Twee tegels uit de
boezem op logische wijze konden worden sch°uw Z1'n gereproduceerd, een
oneelost m een voor,stelling uit het Oude, en een
uit het Nieuwe Testament. Deze twee te-
IN ALLE MIJ BEKENDE gevallen wer- gels bevinden zich beide in het rechteron-
den hiervoor gewone tegels versneden, het- derwandje, waaruit volgt dat de tegels
geen ongetwijfeld 'n zwakke zijde van deze niet in Bijbelse volgorde in do schoorsteen
oplossing is. Tussen de twee muurtjes be- werden opgenomen. Was de metselaar
vindt zich de eigenlijke stookplaats, die la- niet erg bijbelvast, of vond hij het maar
ter door het gebruik van kachels overbo- gemakkelijker zijn gang" te gaan zonder slingert zich om de appelboom in het mid-
dig werd. Van de bovenzijde van de muur- zich druk te maken over het bijbelver- den van de voorstelling. Achter de figuren
tjes af is boven de stookplaats van 't ver- haal? van Adam en Eva zien we de leeuw, een
ticale rookkanaal opgebouwd, dat veelal Enkele voorstellingen komen er wel twee 0s, een paard en enkele herten. Wie Eva is
links en rechts van afgeschuinde hoeken °f zelfs driemaal op voor, zodat het wel kunnen we slechts uit het lange haar af-
werd voorzien. Soms is het voorvlak erg moeilijk geweest zou zijn er een be- leiden, want ook Adam ziet er tamelijk
enigszins gebogen, waardoor de doorsnij- paalde volgorde in vol te houden. We moe- vrouwelijk uit.
ding met het ronde vlak van de achter- ten wel aannemen dat het hier niet de be- Even naïef is de kruisiging op de andere ...j meren zijn nog al-
wand fraai gebogen lijnen oplevert. Aan doeling is geweest hel Bijbelverhaal op tegel weergegeven. Het is een simpele, «tld zeer talrijk in Noorwegen,
de onderzijde wordt dit rookkanaal door de voet te volgen. Toch raken we op deze haast kinderlijke opvatting van het ster- ^ie Gullbranssens „Eeuwig
een marmeren of koperen lijst afgesloten, wand mot zijn circa 300 tegels bijna niet Ven van Christus. Links zien we de sol- zin»an de bossen gelezen
De smuigers dateren uit de achttiende en uitgekeken, en we beseffen dat deze wan- daten dobbelen om de mantel van Chris- neeft b®ter» de boeken
negentiende eeuw, en de vorm kon met el- den van zeer grote didactische betekenis tus (Joh. 19:23 e.v.), rechts is men bezig van Mikkel Foenhus kent,
ke willekeurige tegelsoort worden be- zÜn geweest. het vonnis te voltrekken, waarbij een lad- wee* daarvan ro/56 te Pyate"-
kleed. Het gebruikte type geeft dan mees- ,,„f der tegen het kruis is opgericht. Door en- ^e. betrekkelijk schaarse be-
tal wel een duidelijke aanwijzing voor de h° p„r'Si^vnor (C^n 3-7'ï?v»Vee! kele fiSuren wordt de volksmenigte aan- ™11«ng en de uitjesstiektheid
tijd van ontstaan. ^et Pa^1JS ™ov (Gen Z A-81 Eva heeft gGgcvcn die van het gebeuren getuige was, van het woeste land met tal
Het afgebeelde exemplaar bevindt zich J* ^ahLZ en zien we -de disciPel dien hi-> Iiefhad" 'ÏSf
in een woning in Assendelft en dateert uit f,a1 J*an AJMaria ondersteunen (Joh. 19:26). Christus "°°nnr" t ïlvInLnriP
de tweede helft van de achttiende eeuw, slang d,e Eva hecft verleid' kljkt toe en zelf neemt de traditionele plaats aan het er kunnen hTnd!
1918 drukten de Amerikaanse posterijen innering aan honderd jaar Brits bewind
over de Faiklandeilanden, die de Argen
tijnen voor zich opeisen. De Argentijnen
kwamen met een nieuwe postzegel, waar
op de Faiklandeilanden als Argentijns be
zit stonden aangegeven. Engeland gaf in
1938 een nieuwe, serie uit, waarop de
eilanden weer als Brits stonden aangege
ven. Vorig jaar hebben de Argentijnen in
het kader van het internationaal pooljaar
een zegel uitgegeven waarop zowel de
Faiklandeilanden als een door niemand
erkende sector van Antarctica als Argen
tijns staat aangegeven. En zo blijft de
veldslag, althans voorlopig, nog voortdu
ren.
NIET ALLEEN VERZAMELAARS we
ten dat fouten geld waard zijn, maar ook
postzegelvervalsers. Dit blijkt wel uit een
postzegel van de republiek Columbia,
waarop een treintje over een brug rijdt.
Trein en burg stonden op enkele vellen met 4valse jonden gemanipuleerd heeft
ondersteboven. Jarenlang was deze zegel om te ontkomen aan de puvileges van
zeldzaam en bracht heel wat geld op. Tot Br?da'die zeer nadei'g waren v°or de ont"
in .940 bleek dat het knap Lervalers-
De Oosterhoutse streekarchivaris, de
heer J. H. van Mosselveld heeft meege
deeld dat Oosterhout enkele eeuwen terug
werk was, vervaardigd, uit twee. postze
gels die met de uiterste zorg verknipt en
samengevoegd waren.
Zoals reeds eerder vermeld was Roose
velt een verwoed postzegelverzamelaar,
die ook vele vervalsingen en misdrukken
Nederlandse Prix de Rome 1960
voor Grafische Kunsten
In 1607 trachtte de stad Breda op grond
van vroeger verleende privileges alle
nijverheid in de dorpen van de Baronie
te verbieden en de handel slechts toe te
staan voorzover de goederen afkomstig
waren van de stad Breda.
u.7d Po„ - Oosterhout produceerde echter een aan-
bezat. Een van zijn pionkstukken was een tal documenten waaruit men liet blijken,
dat dit dorp niet tot de Baronie behoorde.
Zo was er een testament uit 1199 waarbij
Beatrix, vrouwe van Strijen al haar tien
den in Oosterhout schonk aan de orde der
Tempeliers. Er bestond omstreeks 1199
echter geen vrouwe Beatrix van Strijen.
Voorts bezat Oosterhout een oorkonde van
Dit jaar zal het examen, voorafgaande 1232, waarbij hertog Jan van Brabant
aan de wedstrijd om de „Prix de Rome', Oosterhout in zijn bijzondere bescherming
een aanvang nemen op 16 mei 1960; ae nam. Er was echter in die tijd geen hertog
wedstrijd (proef- en eindkamp) in de gra- van Brabant die Jan heette. Ook had
asche kunsten vangt aan op 13 juni 1960. Oosterhout een document uit 1362 waaruit
Hiertoe kunnen worden toegelaten Neder- zou blijken, dat Oosterhout het stadsrecht
landers van beiderlei geslacht, voor zover van 's-Hertogenbosch had. Dit is uit de
zij op 30 juni 1960 de leeftijd van 20 jaar ]ucht gegrepen, aldus de heer Van Mossel
hebben bereikt doch niet ouder zijn dan veidj want Oosterhout viel toentertijd
30 iaar- evenals Breda onder het Antwerpse recht.
Uitgereikt kunnen worden een prijs en Een oorkonde uit 1262. waarbij heer Ar-
een accessiet, bestaande uit onderschei- noud van Leuven de Oosterhouters enige
denlijk een gouden en een zilveren erepen- rschten schonk, onder meer vrijstelling van
ning. Wie de gouden erepenning wordt tolbefaling was eveneens vals, want Ar-
waardig gekeurd en blijk heeft gegeven noud van Leuven was in 1262 nog geer.
van groot talent en buitengewone aanleg, heer van Breda.
kan gedurende ten hoogste drie achter- Dit alles betekent, volgens de heer Van
eenvolgende jaren worden begunstigd met Mosselveld, dat Oosterhout de 12de- en
een jaai-geld. Gegadigden dienen zich uiter 13de-eeuwse aanzet, waar zoveel mee ge
lijk 18 april 1960 schriftelijk, met over- pronkt is, voortaan zal moeten missen. Men
legging van een uittreksel uit de geboor- zal genoegen moeten nemen met de eerste
tenregisters van de burgerlijke stand, op officiële vermelding, die dateert uit 1271.
te geven bij de hoogleraar-directeur van De auteurs van deze falsificaties waren
de Rijksakademie van Beeldende Kunsten, de Oosterhoutse dorpssecretaris Jacques
Stadhouderskade 86 te Amsterdam, die Willeboirts en zijn substituut mr. Robrecht
desgewenst nadere inlichtingen verschaft. Ilulshouts.
uit de tijd dus dat de bloeiperiode van de
tegelbakkerij al achter de rug was. Uit or
namentaal oogpunt kunnen we de ge
bruikte bijbelse tegels dan ook niet be
paald sterk noemen. Maar het valt te be
zien of de ornamentaal zoveel beter ge
slaagde tegels uit de zeventiende eeuw op
dezelfde fraaie manier de prachtige lijnen
van de schouw zelf hadden laten uitko
men. Juist de gelijkmatige verdeling van
lichte vlekken over de gehele wand doet
de meetkundige vormen van de schoor
steen in al hun evenwichtige schoonheid
bijzonder goed zien.
VOORZOVER er van decoratieve bin
ding sprake is komt deze tot stand door
twee elementen in het tegeldecor: de vier
boekanjers, en de cirkelomtrek van de
bijbelse prentjes. Op deze wijze ontstond
een vrij regelmatige verdeling van lichte
en donkere vlekken, zoals door de hele
achttiende eeuw gebruikelijk was. Achter
de stookplaats zijn andere tegels toege
past met een bloemdecor, dat omstreeks
middelste kruis in, het hoofd is omgeven Q
door een aureool terwijl om zijn lendenen "„i'Sl
1 4 Xi u - ,1rijke waterfauna met zalm en
een draperie is aangebracht. Ook bij deze forelIen eon mooie vogeistand
voorstelling treft ons de argeloosheid mel adelaars> havikken.
waarmee de tegelschilder de scene heeft auerha zwanen, ganzen,
afgebeeld. Het is geen groot kunstwerk, sneeuwhoenders.diverse prach-
maar verhalende volkskunst van de aller- ti eendensoorten enz. Voorts
beste soort: alle details van de afgebeel- enkele reptielen (adders) en
de episode komen erin voor. De tekening betrekkelijk veel zoogdieren:
is gevoelig en geroutineerd geschilderd beren veeivraten, elanden,
maar tevens zeer naïef, en wat slap. Het rendjeren (die overigens meer
baksel is glad en gaaf, met een zeer dun- halfwild of tam dan wild
ne scherf en strakke randen, zodat de te- voorkomen), vossen, lynxen,
gels zonder merkbare voeg naast elkaar dassen, marters, bevers, otters,
konden worden geplaatst. De zwak-deco- zeehonden en andere
ratieve werking van deze tegels wijst ove- Elk jaar leggen de jagers er
rigens voldoende op het achteruitgaan van zoveel neer, dat de belangen
de tegelbakkerij, maar ondanks al deze Van de mens niet te zeer lijden
bedenkingen is het resultaat een bijzonder door de dieren. Duizenden
mooie schouw, en daar ging het toch maar elanden vele zwaarder dan
om. En we hopen dat deze en soortgelijke een koe moeten opgeruimd
getuigenissen uit een rijk verleden tot in worden. Daar een eland nooit
- JAM) lengte van dagen de interieurs mogen blij- ver weg dwaalt van zijn ge-
ven sieren. boortegrond, weet elke land-
Uingeman Korf br. eigenaar wel ongeveer hoe
veel er op zijn terreinen lopen.
Hij mag er jaarlijks een vast
gesteld aantal van schieten. In
Zweden worden er elk jaar
25.000 geschoten, in Noor
wegen dat minder bebost is,
plus minus 4500.
Beren komen nog maar zel
den voor, ze zijn schuw en
lang niet altijd schadelijk.
De Noren doden jaar
lijks wel veel beren, zelfs vele
honderden, maar dat is op hun
tochten in de noordelijke IJs
zee en het betreft dan ijsberen.
Men houdt er opruiming onder
(en vangt ook menig exem
plaar levend) omdat de ijsbeer
de mens concurrentie aandoet
bij de robbenjacht.
De „veelvraat", een duivel in
dierengedaante, is eveneens op
zijn retour. In Noorwegen
schiet men er jaarlijks een
tiental. In Zweden meer. Ze
zijn bijzonder schadelijk omdat
ze zoveel rendieren doden. Ze
zijn zeer lenig en kunnen in de
sneeuw bijzonder snel voor
uitkomen. Het zijn echte door
jagers, ze vreten een dier snel
op en beginnen dan zo snel
mogelijk aan een volgende. In
oude geschriften kan men
lezen dat de veelvraat de ge
woonte heeft zijn gevulde
lichaam tussen twee dicht op
een staande bomen te mas
seren om de spijsvertering te
versnellen. Hij kan ook goed
in bomen klimmen.
De zeehondenjacht levert
jaarlijks een buit van zo'n
230.000 stuks op waarvan
180.000 jonge dieren. Het is
een gruwelijke slachting, die
onder deze haast „menselijk"-
aandoende babies "wordt aan
gericht. Een 17- of 18-jarige
jongeman die genoodzaakt
wordt, er aan deel te nemen,
wordt er „in een dag tien jaar
ouder door", zoals mij hier
zegt. De jonge dieren schiet
men om het bont, waarvan
schoentjes en siervoorwerpjes
worden gemaakt, de oudere
dieren ook om hun vet.
Een kwart eeuw geleden
ging men in Noorwegen in het
groot vossen houden om aan
de stijgende wereldbehoefte
aan bont te kunnen voldoen.
Er waren duizenden farms van
zilvervossen, blauwvossen en
ten slotte platinavossen, waar
goed geld mee verdiend werd.
Tot de mode veranderde, de
prijs daalde en de cultuur niet
meer lonend was. In de laatste
jaren hebben andere dieren,
niet uit Europa afkomstig
maar uit Noord-Amerika ge
ïmporteerd, de plaats van de
vossen in de teelthokken inge
nomen: mink<- Het is een mar
tersoort met een zeer gezochte,
kostbare huid, die in de wilde
to-stand een mco-denaar is,
alles dodend wat op zijn weg
komt, veel meer dan het dier
zelf kan eten.
D~ Britse lords die vroeger
tegen hoge pachtsommen het
alleenrecht van de zalm- en
forellenvisserij in menige
Noorse rivier aan zjch trok
ken, zijn verdwenen. De sport
is te kostbaar geworden. Maar
nu is mylord de mink geko
men. Bij honderden zijn zij uit
hun hokken ontsnapt en zij
v^-menigvuldigen zich in het
nieuw-verworven paradijs,
waar zij niet eens natuurlijke
vijanden ontmoetten, als wa
ren zij konijntjes. De honder
den werden duizenden. Zij
volgden de Britse edellieden
op aan de viswateren maar
zijn minder sportief en houden
zich niet aan één seizoen. Zij
zijn van moordlust bezeten en
dreigen zalm en forel en tal
van vogelsoorten, waarvan zij
de eieren èn de jongen nemen,
nog eens totaal uit te roeien.
Noorwegen heeft zich een
nieuw roofdier op de hals ge
haald. dat het land enorme
schade berokkent. Als de
duizenden minks geschoten
zouden worden, bedreigen zij
met de opbrengst van hun
huiden misschien nog de prijs
van hun gekweekte soortge
noten.
