Geen Duits vredesverdrag voor
de volgende topconferentie
CITROEN
Eisenhower als een held
in Washington ingehaald
Citroën
Jliche
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Kroesjtsjev wil toestand
beslist niet verscherpen
HET WEER
Omgekomen vissers herdacht
f 3.495.-
Borgward - Skoda
vsrs slagroomgebak
Minister Gromyko
in New York
Amerikaans vliegtuig in
Oost-Duitsland geland
Kroesjtsjevs gematigdheid zal echter
de partijstrijd fel doen oplaaien
Deelneming KNYB-toto
aanzienlijk verruimd
Meisje aangerand door
Engelse soldaat
74e JAARGANG No 265
ZATERDAG 21 MEI 1960
ZUCHT VAN OPLUCHTING IN BERLIJN
Geert Hoogeveen
J
Onvast weer
ZONDAGS
Selwyn Lloyd en Conve de
Murville blijven thuis
Man van dak op
straat gevallen
In de krant van heden:
Het woord is aan
Eind augustus
Bekijk eerst de
kollekties van
Sporthuis Centrum
B.M.W.
J. J. VAN KOOTEN
J. Roüeveel's
Automobielbedrijf
êeè MORRIS 'i'cforcijou êjuj!
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
305e JAARGANG No 113
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt.
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma)
OOST-BERLIJN, 21 mei. Met een zucht van opluchting, die een ieder mee
mag slaken, heeft West-Berlijn gisteravond de vqjgende woorden van Nikita
Kroesjtsjev gehoord: „De Sovjet-Unie heeft nu weliswaar het morele recht een
vredesverdrag met Oost-Duitsland te ondertekenen, maar, ondanks het niet
doorgaan van de topconferentie, willen wij geloven dat er over zes tot acht
maanden een nieuwe topconferentie gehouden zal worden. Tot dan willen wij
wachten met de oplossing van dit rijpe vraagstuk. Hoe langer wij wachten, hoe
rijper het wordt. Laten wij dus geduld hebben. Het doet ons genoegen dat het
Westen, in zijn afscheidscommüniqué, in feite akkoord is gegaan met ons voorstel
over zes tot acht maanden een nieuwe topconferentie bijeen te roepen. Ik kan niet
voor alle socialistische landen spreken, maar de politiek van de Sovjet-Unie en
van de landen van het Warschau-pact (waartoe China niet behoort reisredac
teur) is thans: niets doen dat de internationale toestand zal kunnen verscherpen
en een terugkeer tot de koude oorlog zou kunnen betekenen. „Wij hebben
vrede nodig".
Kroesjtsjev sprak deze geruststellende
woorden in een uiterst gematigde rede die
hij gisteravond hield voor drieduizend par
tijgangers van de S.E.D. in de Werner
Seelenbinderhallc in Oost-Berlijn. Na an
derhalve dag met de Oostduitsc leiders te
hebben geconfereerd, heeft de Russische
leider met zoveel woorden verklaard dat
de Sovjet-Unie (en het Westen wil niets
liever) de openstaande problemen in de
ijskast zal leggen tot het klimaat weer
voor toponderhandelingen geschikt is, lees:
tot er een nieuwe Amerikaanse president
gekozen is.
In de Werner Seelenbinderhalle hingen,
voor het eerst sedert twee jaar, geen slag
zinnen die het vredesverdrag en de demi
litarisering van West-Berlijn eisten. Er was
slechts één spandoek te zien dat het vol
gende parool meegaf: „Het moet uit zijn
met de provocaties van Eisenhower en
Adenauer Voor algemene en volledige ont
wapening".
Dat spandoek gaf de toon aan van
de gehele bijeenkomst, die begon met een
daverende ovatie voor Kroesjtsjev, toen hij
geflankeerd door partijsecretaris Ulbricht
en premier Grotewohl, binnentrad. De Rus
sische premier sprak slechts de begin- en
de slotregels van zijn rede uit, die verder
door een tolk werd voorgelezen. Hij be
paalde zich voorts tot mee-applaudisseren,
wanneer een bepaalde passage bij het pu
bliek aansloeg.
Dat publiek had Kroesjtsjevs bedoelin
gen overigens slecht door. Van zijn toe
spraak die in hoofdzaak over het incident
met de U-2, de mislukte top, de Amerikaan
se binnenlandse politieke verhoudingen en
de ontwapening ging, werd de volgende
passage het hardst toegejuicht: „Met een
Duits vredesverdrag en een regeling van
de kwestie Berlijn zullen wij niet te lang
wachten". Dat lokte een stormachtige
ovatie uit. Kroesjtsjevs opmerking: „Ik
heb over deze kwestie lang en uitvoerig
met de leiders van de D.D.R. gesproken
en wij hebben 'n gemeenschappelijk stand
punt bereikt", was ook goed voor daveren
de bijval. Maar het publiek bleek de ver
onderstellende wijs niet te kennen, toen
't begon te applaudisseren bij de zin: „Men
zou kunnen zeggen dat het nu tijd wordt
een vredesverdrag af te sluiten". O, bit
tere ontgoocheling bij de anti-climax: „Wij
geloven dat de steeds groeiende vredeswil
tenslotte over de reactionaire krachten
zal zegevieren. Laten wij dus geduld oe
fenen tot de volgende top". Die zin bracht
de S.E.D.- handen slechts moeizaam op el
kaar. Pas later groeide de bijval weer.
Het publiek, dat sinds jaren ingehamerd
is dat het Duitse vredesverdrag naar Rus-
sisch-recept er moet komen, verzoende
zich met zijn nieuwe rol: het genereuze ter
zijde leggen van eigen wensen ter wille
van de lieve vrede en de toch ook pretti
ge bijgedachte dat er geen crisis voor de
deur staat.
Kroesjtsjev herhaalde zijn inmiddels
ruimschoots bekende visie op het misluk
ken van de topconferentie. Hij zei dat het
Pentagon de top wilde torpederen door
het uitsturen van de U-2. „De Amerikaan
se imperialisten hadden zich best kunnen
excuseren, maar de woede maakte hen blind
Als wij niet het been strak gehouden had
den, zouden Eisenhower, Herter, Nixon en
Allan Dulles gegrinnikt, hebben en gezegd:
Advertentie
Hoofdagent v. Haarlem en omgeving
Kantoor - werkplaats - magazijn
Mr. Cornelisstraat 54 - Tel. 16270 - 15998
SHOWROOM
ZIJLWEG 26 - HAARL. - TEL. 17296
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
plaatselijk enige regen of enkele
buien. Vannacht bier en daar
rnist. Zwakke wind. Dezelfde of
iets hogere temperaturen.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
„Ja man, praat maar raak. Onze vlieg
tuigen vliegen straffeloos door jullie lucht
ruim". „Wij hebben Eisenhower met de
rug tegen de muur gezet. Hij heeft dan
ook half toegegeven, maar dat was niet
genoeg. Akkoord gaan met die halve toe
gift zou een gevaarlijk precedent gescha
pen hebben".
Over Eisenhower zei hij:: „De westelijke
pers heeft verondersteld dat bij onze ter
mijn van zes tot acht maanden voor een
nieuwe top de bedoeling voorzat zonder
Eisenhower te onderhandelen. Nu, dat zou
inderdaad praktischer zijn. Het Amerikaan
se volk wil vrede. Het heeft al grote pre
sidenten voortgebracht: Jefferson, Lincoln
en Roosevelt. Er zal best weer een grote
komen, al is het niet nu, dan toch een
volgende keer. Zo lang willen wij overi
gens niet met de oplossing van de Duitse
kwestie wachten. Er is in Amerika een
verborgen maar hevige strijd tussen po
litieke groeperingen aan de gang. Reeds
na mijn reis door Amerika gewaagde ik
daarvan. Het is daarom voor Eisenhower
moeilijker dan voor mij, want bij ons
heerst volledige eenheid over binnen- en
buitenlandse politiek Dat verklaart ook dat
voor de top, toen terughoudendheid gebo
den was, Herter, Dillon en Nixon met scher
pe uitspraken kwamen, waar Eisenhower
zich helaas bij aansloot.
Over Adenauer en Willy Brandt veroor
loofde Kroesjtsjev zich de enige werkelijke
scherpe uitlating van zijn bedaarde rede:
Adenauer is een revanchistische oorlogs
hitser, Willy Brandt een schreeuwlelijk,
wiens familienaam hem geen rust laat
(een kennelijk door de Oostduitsers, inge
geven trap onder de gordel, die refereer
de aan het overigens bekende feit dat de
Westberlijnse burgemeester een buiten
echtelijk kind is).
Over de ontwapening zei Kroesjtsjev
tenslotte: „Het moet iedereen duidelijk
zijn dat er maar een werkelijk middel tot
verbetering van de internationale toe
stand is: volledige ontwapening. Nu draagt
iedereen een pistool en als hij geritsel
hoort grijpt hij ernaar. Wij zeggen: gooi
dat pistool in zee, dan kan hij ten hoog
ste naar een lege pistooltas grijpen en
zal hij concluderen dat alleen verstandi
ge onderhandelingen de oplossing kunnen
brengen,"
Na Kroesjtsjev sprak Ulbricht. Hij sput
terde nog wat na als troostprijs voor de
„volkseigen" verontwaardiging over de
boze imperialisten. Maar de buitenlandse
pers luisterde al niet meer. Met stijgende
opluchting had zij de worden genoteerd
van de man die in Parijs haar tot ver
bijstering had gewekt, niet door wat hij
zei, maar door de manier waarop hij het
zei. Nu herkenden de journalisten, die
Kroesjtsjev al zo lang volgen, de oude
Nikita weer een beetje, al vernietigde zijn
toespraak vrij wat van hun speculaties.
Men zal een paar dagen afstand moeten
nemen van de jongste gebeurtenissen om
een zakelijker oordeel te vellen over de
recente houding van de Russische premier
die vanochtend naar Moskou is terugge
keerd.
Kroesjtsjev vertrokken
(UPI) Kroesjtsjev is vanochtend met
een „Auf Wiedersehen" naar een handjevol
vroeg uit de veren gekomen communisten
van Oost-Berlijn naar Moskou vertrokken.
Kroesjtsjev zag er vermoeid en lusteloos
uit toen hij op Schönefeld in zijn straal
vliegtuig stapte. Kort voor de start wenkte
hij met een ongeduldig gebaar naar maar
schalk Rodion Malinovsky, de minister van
Defensie die onopvallend was ingestapt.
Naast Kroesjtsjev verscheen de maarschalk
even in de deuropening. Van volksmassa's
waarover de Oostduitse radio- en televisie
verslaggevers spraken, was geen spoor te
bekennen.
Advertentie
SPECIAAL AANBEVOLEN
door onze Chef-Banketbakker
GROTE MARKT
H E Y N I S
HOUTPLEIN
NEW YORK (UPI) De Russische mi
nister van Buitenlandse Zaken, Andrei
Gromyko, is gisteravond uit Parijs aan
gekomen in New York, waar hij maan
dag de kwestie van het Amerikaanse spi-
onage-vliegtuig aan de Veiligheidsraad zal
voorleggen.
„Wij hopen dat de Veiligheidsraad de
kwestie ernstig opneemt en dat een reso
lutie zal worden aangenomen welke be
antwoordt aan de belangen van de vrede
en bijdraagt tot het doen beëindigen van
de politiek van agressie en provocatie van
de Verenigde Staten". Gromyko bevestigde
dat ingeval de Veiligheidsraad geen be
vrediging schenkt, de Sovjet-Unie zich tot
de UNO-Assemblee zal wenden.
WASHINGTON (UPI) Het State De
partment heeft verklaard dat het nog een
open vraag is of minister Herter op de
bijeenkomst van de Veiligheidsraad aan
wezig zal zijn. De Britse en Franse mi
nisters van Buitenlandse Zaken, Selwyn
Lloyd en Couve de Murville zullen de zit
ting in geen geval bijwonen. De secreta
ris-generaal van de UNO, Dag Hammar-
skjoeld, heeft verklaard dat naar zijn me
ning het risico van oorlog niet is toege
nomen door de mislukking van de top
conferentie. Op een persconferentie deed
Hammarskjoeld een beroep op de grote
mogendheden de UNO-organisatie te ge
bruiken voor „openbare diplomatie en voor
conferentie-diplomatie op enigerlei niveau
dat door regeringen gewenst wordt".
Hamamrskjoeld liet doorschemeren dat
hi.i misschien een persoonlijk initiatief zal
nemen om de nieuwe crisis te sussen, doch
hij weigerde concrete mededelingen te
doen.
Van onze correspondent in Bonn)
Een onbewapend, laag vliegend vlieg
tuig van het type Dakota (C-47) van de
Amerikaanse luchtstrijdkrachten in Duits
land heeft gisteren, tengevolge van slecht
weer en technische moeilijkheden, een
noodlanding moeten maken bij de plaats
Brunshagen in Mecklenburg in Oost-Duits
land. De negen inzittenden, onder wie een
vrouw, bleven ongedeerd en werden gear
resteerd.
Naar de Volkspolizei meedeelde zullen
de Amerikanen in Oost-Berlijn door Russi
sche militaire instanties worden verhoord.
Over hun verder lot liet men zich van
Oostduitse zijde niet uit, daar de Russen
zullen beslissen wat er nu gebeuren gaat.
Dit tweede Amerikaanse luchtincident van
de laatste tijd in een communistisch land
werd gisteren door president Eisenhower
bij zijn terugkeer in de Verenigde Staten
reeds bekend gemaakt. Uit Eisenhower's
bekendmaking sprak vrees voor een nieu
we Russische poging om ook deze zaak op
te blazen tot een soort spionage-geval.
KOPENHAGEN (AFP) Volgens het
Kopenhaagse dagblad „Politiken" hebben
Oostduitse straaljagers de C-47 gedwongen
te landen.
Twee oude getrouwen van het witte
doek, Charles Boyer en Maurice Che
valier, ziet men hier in een vreemde
uitmonstering, die zij zich hebben aan
gemeten voor een Amerikaanse film
naar Marcel Pagnol's „Fanny" onder
regie van Joshua Logan.
(Van onze correspondent in de V.S.)
Als een held en overwinnaar is president
Eisenhower gistermiddag te Washington
teruggekeerd. Gedurende de drie kilome
ter lange autorit naar het Witte Huis
maakte de Amerikaanse president, staan
de in de open auto, zijn bekende triomf-
gebaar: met de beide armen omhoogge-
heven, lachte hij de mensen, die langs de
weg stonden, toe. Boven de straat was een
groot doek gespannen, waarop de presi
dent kon lezen „Dank u president".
„Waarvoor?", vroegen enkele sceptici
zich af, doch zij waren in de minderheid.
De stemming van de toeschouwers was in
het algemeen zeer hartelijk, zonder over
te slaan tot fanatiek nationalisme. Het
was een sympathie-betuiging aan een pre
sident, die moeilijke dagen heeft gehad en
aan wiens goede bedoelingen men niet
twijfelt.
Ondanks het prachtige weer en ondanks
het feit, dat de scholieren en ambtenaren
vrijaf hadden gekregen, was de menigte
langs de route niet indrukwekkend groot.
De officiële schatting van driehonderddui
zend mensen lijkt zeer aan de optimisti
sche kant. Washington is deze tijd van het
jaar vol Amerikaanse toeristen. Zij profi
teerden graag van de gelegenheid hun pre
sident te zien. Hun reactie was vriendelijk,
doch niet opgewonden. Bij dit soort wel
kom had Eisenhowers hoera-gebaar iets
overdrevens. Het was een zegetocht, die
niet volgde op een overwinning, doch op
een beheerst gedragen debacle.
Eisenhowers gebaren en glimlach leken
van verre hetzelfde als voorheen, doch op
het vliegveld, toen ongeveer duizend men
sen hem van nabij konden zien, viel zijn
vermoeidheid duidelijk op. Bij dit welkom
op het vliegveld had het eigenlijk wel kun
nen blijven, Daar gaven de Democraten
en Republikeinen alsmede vele ambassa
deurs een sympathieke demonstratie van
westerse eenheid.
Overigens kon men Eisenhower dat tra
ditionele gebaar tijdens de autorit moei
lijk kwalijk nemen. Of deze officiële in
tocht zulk een gelukkig plan was, staat te
bezien, maar toen men daartoe eenmaal
besloten had, moest Eisenhower zich wel
houden aan zijn cliché-vertoning. Had hij
dit niet gedaan, dan had men hem be
schreven als een gebroken man.
Er waren volgens de president ook be
moedigende kanten aan zijn reis naar
Aan de vooravond van Vlaggetjesdag
heeft IJmuiden de vissers die op zee het
leven lieten herdacht, tijdens een sobere
plechtigheid bij het vissersmonument op
de kop van de Vissershaven.
Loco-burgemeester H. de Boer legde, na
mens het gemeentebestuur van Velsen, als
eerste een grote krans aan de voet van
het monument. Velen volgden hem hier
in, onder andere namens de Stichting Ne
derlandse Visserij, de Vlaggetjesdagcom
missie, de Nederlandse Zeevisgroothandel-
vereniging, het Staatsvissershavenbedrijf,
de Personeelsvereniging de Samenwerking,
de Vereniging van Schipper-eigenaren te
Katwijk aan Zee, de Redersvereniging
IJmuiden en Samenwerkende Vakorgani
saties, de oud-schippers; vele dames en
kinderen legden daarna eerbiedig knielend
vaak, bloemen. De IJmuider Harmonie
speelde toepasselijke muziek tijdens deze
korte, indrukwekkende plechtigheid.
Europa, in de eerste plaats wel het feit
dat „de mensen thuis" achter hem ston
den. In de tweede plaats was er „het
prachtige gedrag" van Macmillan en De
Gaulle. Verder het feit dat de NAVO-raad
unaniem de westelijke Grote Drie steunde
en tenslotte de ontvangst in Lissabon, die
wat van de teleurstellingen in Parijs ver
goedde.
Triomfantelijkheid past echter stellig bij
de indruk, die Hagerty, Eisenhowers pro
pagandist, tracht te geven van wat te Pa
rijs is gebeurd. De scherpzinnige commen
tator van de „New York Times" Reston,
heeft een schamper protest doen horen te
gen Hagerty's poging om de Parijse ne
derlaag om te toveren tot een overwin
ning.
Dat Eisenhower en de zijnen in een ge-
irriteerde stemming waren, bleek wel uit
het feit dat de president bij zijn aankomst
een bericht openbaar maakte, dat hijzelf
nog slechts een half uur tevoren verno
men had. Een Amerikaans militair trans
portvliegtuig, dat te Hamburg moest aan
komen, was over tijd. De president wacht
te geen nadere informaties af en opperde
de mogelijkheid dat de communisten
schuld aan de vermissing zouden hebben.
Later bleek, dat het vliegtuig boven Oost-
Duitsland tot landen was gedwongen.
De grootste verrassing voor Washing
ton was evenwel Kroesjtsjevs gematigde
rede te Oost-Berlijn. De Amerikanen had
den een crisis rond Berlijn zeer nabij ge
waand, doch Kroesjtsjev toonde minder
haast dan men verwachtte.
De Democraten zullen eveneens agres
siever wrn-den. Stevenson, officieel het
hoofd van de partij, heeft thans reeds
betoogd, dat de Republikeinse regering
aan Kroesjtsjev een breekijzer en voor
hamer heeft aangeboden om de topconfe
rentie kapot te slaan. Een groep van 38
Democratische Congresleden heeft reeds
aan Eisenhower een critische vragenlijst
gezonden. Zij wensen vooral informatie
over de blunders, die aan de topconferen
tie voorafgingen. Indien zij geen inlich
tingen krijgen, wensen zij een congressi-
oneel onderzoek, en dit is nog maar een
begin. Nu de internationale spanning, al
thans voorlopig, lijkt mee te vallen, zal
de binnenlandse strijd des te feller op
vlammen.
Vanmorgen om zeven uur is de 39jarige
J. H. van 't Veldt uit Hilversum van het
dak van een apotheek in de Kerkstraat
aldaar gevallen. Hij werd onmiddellijk
naar het ziekenhuis overgebracht, doch
overleed tijdens het vervoer in de zieken
auto.
vag
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland2, 4, 5
Van Dag tot DagS
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws3
Filatelie 4
Puzzel4
Op en om het Binnenhof4
Taal-laria 4
Kunst 5
Uit stad en omgeving5, 7, 9
Agenda van Haarlem en IJmond 7
Medische verzorging 7
Films 7
Kerkdiensten 9
Feuilleton 11
Horen en Zien 11
Boekenhoekje 11
Beeldverhalen 11
Economisch nieuws13
Effecten en Geldmarkt13
Beurs 13
Scheepsberichten 13
Erbij15 tot 21
Sport 21
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twintig pagina's
waarin opgenomen Erbif
Prof. J. Huizlnga:
Leidende mannen zijn slechts een
blaadje of een takje op de eeuwige en
onpeilbare stroom van het alzijdig ge
beuren.
Het bestuur van de KNVB deelt ons
mede, dat het gehoor wenst te geven aan
de veelvuldige en dringende verzoeken van
sportbonden en verenigingen om te kun
nen deelnemen aan de organisatie van de
KNVB-toto.
Met ingang van het seizoen 1960-'61, dat
21 augustus begint, kunnen sportvereni
gingen, die lid zyn van sportbonden, aan
gesloten bjj de Nederlandse Sport Federa
tie, aan de organisatie deelnemen op de
zelfde wyze en onder gelijke condities als
voor de voetbalverenigingen zullen gelden,
in het bijzonder met betrekking tot het
doen registreren van ondersteunende
leden.
Voor het seizoen 1960-'61 is een wijziging
van het registratiesysteem in voorberei
ding. In verband hiermee vordert het
samenstellen van de voorwaarden en in
structies nog enige tijd.
In afwachting daarvan is aan de bon
den verzocht reeds nu de bij hen aange
sloten verenigingen van het door de KNVB
geopende perspectief in kennis te stellen.
In het Huis van Bewaring te Roermond
is een 23-jarige Engelse soldaat ingesloten
wegens aanranding van een 18-jarig meisje
uit Roermond. De man bood het meisje
(dat hij kende) een lift aan naar haar werk
(het meisje had de bus gemist), maar in
plaats van rechtstreeks naar haar werk te
rijden, reed hij met haar de bossen van
Melick- Herkenbosch in, waar hij haar
aanrandde. Later heeft het meisje, dat zich
niet had durven verzetten, zich door de
soldaat naar haar werk laten brengen,
waar zij aangifte bij de politie deed. De
soldaat heeft een bekentenis afgelegd.
Advertentie
Daar hebt u nooit spijt van
Advertentie
vanaf
Inclusief verwarming en open dak.
Benzine-verbruik 1 25.
Wegenbelasting 48.— per jaar.
Vraagt vrijblijvend demonstratie:
VAN LOON'S AUTOMOBIELBEDRIJF
Korte Kleverlaan 3040, Bloemendaal
Telefoon 02500 - 5.13.01 - 5.54.46
Advertentie
ALLE MODELLEN
B-agent
HOUTPLEIN 18-20 - TEL. 16615 - 12000
Advertentie
ZANDVOORT
RUDI FEENSTRA
ff
Advertentie
Dr. D. Bakkerlaan 12 -16
Bloemendaal Tel 57.500-57 501
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. -13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
DAMESPANTALONS
Advertentie
GARAGE VERBEEK
81oemendaalseweg 1-9 - Bloemendaal
Telefoon 52301
