Generaal Gursel belooft geen
dictatuur te zullen vestigen
CITR0ËN
Citroën
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
Groep professoren zal een
nieuwe grondwet opstellen
Brussel gereed voor bezoek van
Koningin en Prins
HET WEER
Ned. strijdkrachten zullen
Indonesisch gebied mijden
Ambtsjubileum en
afscheid burgemeester
mr. M. M. Kwint
Smaldeel V dinsdag
naar Azië
B.fVI.W.
J. J. VAN KOOTEN
vers slagroonsgebak
TURKEN IN FEESTROES NA DE STAATSGREEP
Dezelfde temperatuur
COMMUNIQUE VAN DEN HAAG:
Reisredacteur
naar Turkije
Rechtzetting
wjore ijouvuy!
In de krant van heden
MORGEN
ZOMER
DIENSTREGELING
SPOORBOEKJE
Bekijk eerst de
kollekties van
Sporthuis'Céntrum
Het woord is aan
EVA aanvaardt invitatie
van de EEG
GEERT HOOGEVEEN
f 3.495.-
ZONDAGS
74e JAARGANG No 270 ZATERDAG 28 MEI 1960 305e JAARGANG No 118
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- 1 H 1 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). I^HB "V* 1 1 1 I Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen.
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- 1 8 1 IS f |f""*l I l^SIlIlllllIl Abonnement p week 59 et, p. Wartaal 7 65,
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 1UUA IVlIlj h*/ \A.Kj M-J S
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl. Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
In de omgeving van het Centraal
Station te Brussel worden Belgische en
Nederlandse vlaggen opgehangen voor
de ontvangst van het Koninklijk Paar
bij gelegenheid van het vierdaags
staatsiebezoek aan België.
ATHENE (Reuter en AFT) Generaal Djemal Gursel, voorzitter van het
comité van nationale eenheid, dat na een onbloedige militaire staatsgreep de
macht tijdelijk in handen heeft genomen, heeft in een radiorede beloofd, dat-
spoedig verkiezingen zullen worden gehouden. „Ik zal geen dictatuur vestigen",
aldus generaal Gursel. „Ik heb de regering ^van het land overgenomen omdat
de situatie van dag tot dag slechter werd. Ik ben ervan overtuigd, dat het gehele
land achter mij staat". De regering zou overgedragen worden aan de winnende
partij na vrije verkiezingen. Een militaire woordvoerder heeft bekendgemaakt,
dat het dagelijkse leven zijn normale loop vandaag zal hervatten. Alle banken
zijn tot nader order gesloten. Alle Turkse kranten die onder premier Menderes
zijn verboden, kunnen vandaag weer verschijnen. Het parlement is ontbonden
en elke politieke bijeenkomst verboden.
Een groep professoren heeft de opstel
ling van een nieuwe grondwet tot taak
gekregen. Generaal Gursel zei in zijn
radiorede, dat politieke ambities het
land tot een crisis hadden gevoerd. Hij
had de verantwoordelijke personen de bes
te uitweg getoond, maar zij luisterden niet.
Uit nieuwe wetten bleek, dat zij het Turk
se volk wilden ketenen. Hij zei een ge
zond democratisch stelsel te willen vesti
gen. Hij heeft alle activiteit van politieke
partijen verboden totdat de nieuwe grond
wet; van kracht zal zijn.
Een correspondent van A F.P. te Anka
ra meldt, dat vrijdag tegen het vallen van
de avond een uitgelaten menigte in de
BRUSSEL (ANP) 51 saluutschoten
zullen maandagochtend over Brussel klin
ken, als Koningin Juliana en Prins Bern-
hard op de nationale luchthaven zijn ge
land en daar door Koning Boudewijn en
zijn jongere broer, Prins Albert, worden
begroet. Daarmee zal het derdé officiële
bezoek worden ingezet, dat een regerend
lid van ons vorstenhuis in deze eeuw aan
België heeft gebracht. Nadat Koningin
Wilhelmina in 1911 de gast was geweest
van Koning Albert, die in 1910 een staats
bezoek aan Amsterdam had gebracht, zou
het 28 jaar duren, voordat een tweede
Nederlands staatsbezoek zou volgen. In
mei 1939 ontvingen de Brusselaren Koning
in Wilhelmina met groot enthousiasme en
dikke rijen toeschouwers waren destijds
getuige van de intocht van de Nederlandse
vorstin en haar gastheer, Koning Leopold.
Deze officiële bezoeken, waarvan het
laatste al weer ruim twintig jaar geleden
is, zijn echter herhaaldelijk afgewisseld
door informele ontmoetingen tussen de le
den van het Nederlandse en het Belgi
sche vorstenhuis. Het was al in 1935, dat
de toenmalige Prinses Juliana onder de
koninklijke gasten was, die het hofbal op
het Paleis van Brussel bijwoonde ter ge
legenheid van de opening van de eerste
wereldtentoonstelling in de Belgische hoofd
stad. Bijna 23 jaar later, in april 1958, zou
den de Prinsessen Beatrix en Irene de
ere-gasten zijn op het hofbal, dat Koning
Boudewijn aanbood bij de opening van de
„EXPO.
De Belgische minister van wederopbouw
en volkshuisvesting, O. van Audenove,
heeft vrijdagavond in een toespraak voor
de Vlaamse televisie gezegd, dat het ko
mende bezoek van Koningin Juliana en
Prins Bcrnhard het Belgische volk in staat
zal stellen te tonen „dat. wij niet alleen
een Benelux van de welvaart, maar ook
een Benelux van het hart hebben". Het
Nederlandse koninklijke bezoek aan Bel
gië, dat maandagochten begint en vier
Voor al diegenen die burgemeester mr.
M. M. Kwint alsnog persoonlijk wensen te
feliciteren met. zijn ambtsjubileum, zal
hiertoe gelegenheid zijn op dinsdag 31 mei
tussen vijf en zeven in de namiddag, in
Hotel Duin en Kruidberg te Santpoort.
De heer Kwint was 2 mei jongstleden 25
jaar burgemeester van de gemeente Vel-
sen. Dit jubileum werd in verband met
zijn ziekte niet gevierd. Uit alle kringen
van de samenleving is echter te kennen
gegeven, dat. men gaarne alsnog burge
meester Kwint persoonlijk zou willen
feliciteren met zijn ambtsjubileum.
Per 1 juni aanstaande zal, naar wij reeds
hebben gemeld, mr. Kwint zijn ambt als
burgemeester van Velsen neerleggen. In
Duin en' Kruidberg zal dinsdagmiddag
tevens gelegenheid zijn, persoonlijk af
scheid te nemen van de burgemeester.
Verwachting tot morgenavond:
Droog wè'er met opklaringen.
Overwegend matige noordelijke
wind. Ongeveer dezelfde tempe
ratuur als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
dagen zal duren, noemde de minister een
zeer belangrijk feit. Hij noemde daarbij
de „sinds vele eeuwen bestaande verbon
denheid met onze noorderburen", die na
de wereldoorlog nog hechter is geworden
en tot de Benelux heeft geleid.
De minister zeide voorts, dat „een Be
nelux van het hart" niet zal blijken als
het Belgische volk in „zijn zetel naar de
televisie blijft kijken" en hij riep de Bel
gen op naar buiten te komen om de vorste
lijke bezoekers uit Nederland toe te
juichen.
Terwijl in Brussel de laatste hand wordt
gelegd aan de voorbereidingen voor de ko
mende dagen en tuinlieden bezig zijn de
gazons van de hoofdstedelijke parken een
onberispelijk aanzien te geven, zijn ook
de eerste commentaren in de Belgische
pers op het komende bezoek verschenen.
Het Nederlandstalige' blad „Het Laatste
Nieuws" schrijft, dat „wanneer Koningin
Juliana een bezoek aan ons land brengt,
men dit niet moet beschouwen als een
protccolaire reis, maar wel ais een ont
moeting tussen vrienden, die sinds 1656
diplomatieke betrekkingen hebben onder
houden".
straten van de stad danste. De zetel van
de Democratische partij van Menderes
werd door de menigte bezet, alle roeren
de goederen als archiefstukken, meubilair
en schrijfmachines werden op straat ge
in Turkije heefi hel comité voer xucic-
nale eenheid lijdelijk hei bestuur in
hooiden genomen totdat vrije verkie
zingen hebben plaatsgevonden. Hei
comité staat onder leiding van gene
raal Cemal Gursel.
smeten. Achter hun hoogleraren togen de
stu'denten van de rechtskundige faculteit
naar het monument van Ataturk om het
met bloemen te vei sieren. Militairen wer
den door jongelieden op de schouders ge
nomen en door vrouwen omhelsd.
De president van Turkije had voor zijn
arrestatie gepoogd zich van het leven te
beroven, maar zijn revolver bleek niet ge
laden te zijn. De minister van Buiten
landse Zaken, Zorloe, zou bij zijn arresta
tie een belangrijk bedrag aan buitenland-
Onvoorziene omstandigheden voorbe
houden, zal onze reisredacteur heden
in Turkije aankomen om de lezers
uit de eerste hand op de hoogte te hou
den van de ontwikkelingen in een land,
dat onze meest oostelijke deelgenoot in
de Noordatlantische Verdragsorganisa
tie is. In de loop van de volgende week
hopen wij zijn eerste verslag te publi
ceren.
(Van onze Haagse redacteur)
De Nederlandse regering heeft een aan
tal vrijdagmorgen uit Djakarta ontvangen
persberichten zo verontrustend gevonden,
dat zij tijdens haar wekelijkse kabinets
vergadering besloten heeft daarop met een
communiqué te reageren.
De ambassadeurs van Groot-Brittannië
en Noord-Ierland, de Verenigde Staten
van Noord-Amerika, India en Australië
zijn vrijdagmiddag door de minister van
Buitenlandse Zaken, mr. J. M. A. H. Luns,
van de inhoud van die mededeling op de
hoogte gesteld.
De berichten uit Indonesië maakten ge
wag van „ongeïdentificeerde vliegtuigen
welke boven Indonesië zijn waargenomen
en uit de richting Nieuw-Guinea zouden
zijn gekomen,"
De Nederlandse regering deelt kort en
krachtig mee, dat geen enkel Nederlands
vliegtuig boven Indonesisch gebied heeft
gevlogen. „Mede naar aanleiding van be
richten over Indonesische militaire maat
regelen in Oost-Indonesië", zo gaat het
communiqué verder, „hecht de Nederland
se regering er waarde aan, zij het vol
strekt ten overvloede, met klem hierbij
nogmaals te herhalen, d?k zij generlei
agressieve voornemens heeft ten aanzien
van Indonesië. Nederlandse oorlogsschepen
en vliegtuigen hebben strikte opdracht In
donesië'* zee-, land- en luchtgebied te mij
den. Dit geldt uiteraard ook voor de zeer
bescheiden versterkingen die te zijner tijd
naar Nederlands Nieuw-Guinca zullen
worden gezonden", zo besluit het commu
niqué.
was immers de indruk gewekt, dat Neder
land de machtsverhoudingen in dat deel
van Azië door zijn militaire maatregelen
zou verstoren. Het thans gepubliceerde
communiqué laat niemand in het ongewis
se over de werkelijke betekenis van het
genomen besluit.
se deviezen bij zich gehad hebben. Premier
Menderes werd na een wilde achtervol
ging gearresteerd.
De staatsgreep begon om 3 uur des och
tends en was 2 uur later voltooid. De
enige verzetshaarden waren het ministerie
van Binnenlandse Zaken, het bureau van
de premier en het hoofdkantoor van de
P.T.T. geweest. Enkele gebroken ruiten
en enkele kogelsporen waren de enige te
kenen van dit verzet. De enige slachtof
fers onder de burgerbevolking waren twee
kinderen, die door verdwaalde kogels wa
den getroffen. Twee militairen waren ge
dood voor het P.T.T.-kantoor en een voor
het ministerie van Binnenlandse Zaken.
Een militaire woordvoerder heeft ver
klaard, dat geen enkele vreemdeling van
de staatsgreep nadeel heeft ondervonden.
In de krijgsschool te Ankara zijn alle
leden van de voormalige regering, hoge
militairen en verscheidene hoge ambtena
ren „onder bescherming van het leger"
gesteld. Zij zullen voor een civiele recht
bank verschijnen als een misdaad of een
vergrijp hun aangerekend kan worden.
In de provincie hadden de gebeurtenis
sen eenzelfde verloop als in Ankara, al
dus A.F.P.'s correspondent. Het gehele
Turkse gebied was dus binnen enkele uren
onder het gezag van hel leger gebracht.
Voor het huis van de oppositieleider Inö-
nu staat een erewacht van kadetten.
Vrijdagavond werd uit Parijs gemeld,
dat de toestand op de Turkse vliegvel
den weer normaal was en dat de vluchten
van de „Air France" naar of van Anka
ra en Istanboei na een korte onderbre
king waren hervat.
De Times, zo meldt onze correspondent,
zogt dat het beste teken voor cis toekomst
is, dat net modern Turkije een schepping
was van militaire leiders, die doelbewust
hun macht gebruikten voor de politieke
opvoeding van het volk. Het blad spreekt
de optimistische verwachting uit dat de
leiders van deze tweede Turkse revolutie
hun bast zullen doen Ataturks voorbeeld
te volgen. De liberale News Chronicle zegt
dat hoewel Turkije een overstelpende hoe
veelheid militaire en economische huip
van Amerika heeft gekregen, de bevolking
afzichtelijk arm bleef en de regering auto
cratisch.
Het blad zegt, dat een belofte zoals het
leger heeft gedaan, dat het slechts tijdelijk
de macht heeft overgenomen, wel meer ge
daan is, en vorgeEn. Het oordeel moet
daarom worden opgeschort. Niet vergelen
mag worden dat Turkije tot nog maar een
generatie geleden gewend was aan Oosters
despotisme. Voor zover mogelijk dienen
de Verenigde Staten hun NAVO-petekind
te beïnvloeden om er voor te zorgen dat
het Turkse leger zijn belofte inzake vrije
verkiezingen nakomt.
Wat Cyprus betreft vreest Londen dat
Turkije een hardere lijn zal volgen en dat
de gebeurtenissen mogelijk tot nog langer
uitstel van een oplossing zullen leiden.
Hierover maakt men zich ongerust om
dat op het ogenblik elk uitstel reeds ge
vaarlijk was.
In Atlantische kringen te Parijs, zo
meldt onze correspondent, maakt men zich
alleen ongerust over de vraag of het
nieuwe regime de binnenlandse orde zal
In Haagse kringen wees men ons op
het tweeledig belang van dit communiqué.
In de eerste plaats blijkt eruit, dat men
in Den Haag niet van plan is allerlei op
gewonden en elke grond missende insinu
aties uit Djarkarta onweersproken te laten.
Belangrijker nog is, dat redactie en woord
keus van dit communiqué de wat scherp
uitgevallen verklaring over de naar Nieuw-
Guinea te zenden versterkingen tot zijn
juiste proporties terugbrengt. Hier en daar
Smaldeel V, bestaande uit het vlieg
kampschip Karei Doorman en de jagers
Limburg en Groningen, zal op 31 mei uit
Nederland vertrekken voor zijn reis van
vlagvertoon naar landen in het Verre Oos
ten. Het vliegkampschip zal uit Rotter
dam, de beide jagers zullen uit Den Hel
der vertrekken. Op deze reis zal het smal
deel vergezeld worden door de tanker Mij
drecht, gecharterd van PHS van Omme
ren n.v. te Rotterdam. Gedurende deze
reis zullen niet-officiële bezoeken worden
gebracht aan Las Palmas (Canarische
Eilanden), Fremantle (Australië), alsme
de een niet nader genoemde haven aan
de oostkust van Afrika. De reis van Fre
mantle naar Hollandia zal worden ge
maakt bezuiden en beoosten Australië om.
Begin augustus wordt het smaldeel in
Hollandia verwacht.
Het smaldeel staat onder commando
van commandeur A. P. Ferwerda. De
schepen staan onder commando van: ka
pitein ter zee A. J. Marcus (commandant
hr. ms. Karei Doorman), kapitein luite
nant ter zee V. R. IJ. Winkelman (com
mandant hr. ms. Limburg) en kapitein
luitenant ter zee C. E. Wolaerling (com
mandant hr. ms. Groningen). Als gezag
voerder van de tanker Mijdrecht treedt
de heer A. Meerman op.
Medio december keert het smaldeel in
Nederland terug.
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM - TEL. 13439
lÉlDSESTRAAT (BIJ .KONINGSPLEIN) .AMSTERDAM IEL. 223596
SUÈDE DAMESJASJES in kleuren
pag.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland 2, 4, 11
Op de Praatstoel 3
Buitenlands nieuws 3, 11
Kerkelijk Leven4
Filatelie 4
Puzzel4
Uit stad en omgeving5, 7, 9
Agencla van Haarlem en IJ mond 7
Films 7
Kcrh'nensien 9
Feuilleton 13
Horen en Zien 13
Beeldverhalen 13
Economisch nieuws15
Beurs 15
Scheepsberichten 15
Erbij17 tot 21
Sport 21
Dit nummer bestaat uit
vier-en-twintig pagina's
waarin opgenomen „Erbij"
weten te handhaven en voorkomen dat
Turkije een haard wordt van nieuwe span
ningen en onveiligheid. Men meent in de
huidige gebeurtenissen in Turkije een ze
kere parallel te kunnen herkennen met de
ontwikkeling die bijna op de dag af twee
jaar geleden in Frankrijk het einde in
luidde van de vierde republiek. Ook in
Turkije blijkt de regering ieder gezag over
haar eigen ambtenaren en vooral over het
leger verloren te hebben en ook daar is
de democratie grondig uitgehold. Een op
vallend verschil is niettemin dat het Turk
se leger en de studenten zich in hetzelfde
kamp schijnen te bevinden en uit die so
lidariteit zou men misschien enig vertrou
wen kunnen putten in de belofte van de
militaire leiders in Turkije de democratie
in ere te herstellen.
Op de grote glazen ramen van een
werf in Deygendorf aan de Donau zijn
decoratieve figuren geschilderd tot be
scherming van de vogels, die tegen het
glas vliegen.
Advertentie
begint de sterk gewijzigde
Het nieuwe
is verkrijgbaar op de stations
en aan de bekende adressen.
A t n-n Ho
-
Daar hebt u hooit spijt van
Houtstraat 16 - Tel. 22172
M r. C. Bake:
Als wij van iemand zeggen: hij heeft
zijn eigenaardigheden, bedoelen wij:
hij heeft zijn onaardigheden.
De Europese Vrijhandelsassociatie
(E.V.A.) heeft een uitnodiging van de
E.E.G. voor het voeren van onderhande
lingen aanvaard. Dit is bekendgemaakt
door het Zweedse ministerie van Buiten
landse Zaken. De raad van ministers van
de Europese Vrijhandelsassociatie is het
eens met het standpunt van de „zes" dat de
onderhandelingen dienen te worden ge
voerd binnen het kader van het „speciale
handelscomité" en dienen te beginnen op
de volgende bijeenkomst van dit comité,
die op 9 juni a.s. zal worden gehouden.
Advertentie
HOOFDAGENT
ZIJLWEG 26 - HAARLEM
A-agent: GAR. v. DRIEL, Hoofddorp
B-agent: GAR. SMIT. Zandvoort
B-agent: GAR. STROBBE, Hillegom
B.-agent: J. J. v. KOOTEN, Haarlem
Advertentie
vanaf
Inclusief verwarming en open dak.
Benzine-verbruik 1 25.
Wegenbelasting 48.per jaar.
Vraagt vrijblijvend demonstratie:
VAN LOON'S AUTOMOBIELBEDRIJF
Korte Kleverlaan 3040, Bloemendaal
Telefoon 02500 - 5.13.01 - 5.54.46
Advertentie
Advertentie
Advertentie
ALLE MODELLEN
B-agent
HOUTPLEIN 18-20 - TEL. 16615 - 12000
Advertentie
SPECIAAL AANBEVOLEN
door onze Chef-Banketbakker
GROTE MARKT - HOUTPLEIN
H E Y N i S
