S.P.D. stelt Brandt
kandidaat voor het
bondskanselierschap
GRATIS
SCHOOL
SCHRIFTEN
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
HET WEER
Vele raadsels in de opzienbarende
schilderijendiefstal te Amsterdam
„Jan" Dellaert, oud-directeur
van Schiphol, overleden
Strand bezaaid met kwallen
Duizenden mensen ziek na
gebruik van nieuwe Planta
Communistische rebellen
vallen weer aan in Laos
Hij krijgt een getraind „elftal" mee
Veranderlijk
Aan het strand
Indirecte steun aan het
nieuwe bewind
Radio-„pil" controleert
zwangerschap
Het woord is aan
Zelfbediening
Een leven in dienst van de luchtvaart
T&ioVi
Aeë MORRIS"Uforetpu êiu/!
In de krant van heden:
5 e JAARGANG No 40
DONDERDAG 2 5 AUGUSTUS 1960
305e JAARGANG No 193
Directie, Redactie, Administratie Grote Hout
straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen).
Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij
kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755
Hoofdredacteur: Simon Koster
Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks
Haarlems Dagblad
Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V.
Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen.
Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65,
fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct. Postgiro 273107,
t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt
Directie:
P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije
Vanmiddag zijn de Olympische zomer
spelen in Rome officieel begonnen. De
vlaggen wapperen feestelijk aan de
masten voor het stadion. De atleten
kunnen hun spectaculaire entree
maken!
(Van onze correspondent in Bonn)
De sociaal-democratische partijraad be
noemde gisteren de 46-jarige burgemeester
van West-Berlijn Willy Brandt tot de kan
didaat van de S.P.D. voor het Bondskan
selierschap bij de Bondsdagverkiezingen
in september 1961. Men gat Brandt met
een een politiek „elftal" mee, waarmee
hij de verkiezingsslag in de komende
twaalf maanden met succes zal moeten
voeren. Zelf maakte de kandidaat-kanse
lier reeds woensdagmiddag de grondsla
gen van het programma bekend, waarmee
hij de kiezers naar zich toe wil trekken.
Het representatieve elftal dat onder lei
ding van aanvoerder Brandt de S.P.D. aan
de verkiezingszege moet helpen bestaat
naast de Berlijnse burgemeester nog uit
tien man. Allereerst is de 63-jarige prof.
Carlo Schmid er lid van en wel als plaats
vervanger van Brandt. Deze hoogleraar
met zijn artistieke haardos en fraaie
woordkeus geniet te Bonn een uitstekende
naam en is vice-voorzitter van de Bonds
dag. Niet minder belangrijk zijn de bonds
dagleden Erler (expert op militair en bui
tenlands politiek terrein) Deist (een eco
noom van naam) Jaksch (vertegenwoordi
ger van vluchtelingen organisaties) en
mevr. Kathe Strobel. Naast hen staan een
viertal figuren die buiten Bonn bij vele
kiezers reeds lang populair zijn: de voor
zitter van het Westduitse vakverbond D.
G.B. Richter, de Hamburgse burgemeester
Brauner, de Hessense minister-president
Zinn, de Baden-Württembergse politicus
Möller en Steinhoff, de vroegere minister
president Van Noordrijn-Westfalen.
S.P.D.-voorzitter Ollenhauer maakte
woensdag bekend, dat zijn partij met dit
elftal vóór alles de kiezer wil duidelijk
maken dat de S.P.D. beschikt over een
groep personen die in het openbare leven
De telefoon bij de Gemeentelijke Genees
kundige Dienst in Rotterdam heeft sinds
dinsdag niet stilgestaan. Deze Rotterdamse
geneeskundige dienst was het immers, die
maandag op het spoor kwam van de waar
schijnlijke verwekker van de aanvankelijk
zo geheimzinnige huidziekte. Deze ontdek
king heeft echter mede tot gevolg gehad,
dat de G.G.D. in Rotterdam het knooppunt
is geworden van aanmeldingen van ziekte
gevallen. Weliswaar is de produktie en de
verkoop van de Planta met rode opdruk
door de fabrikant geblokkeerd, maar het
aantal ziektegevallen is ook nadien nog
toegenomen. Thans komen uit alle delen
van het land meldingen binnen bij de Rot
terdamse geneeskundige dienst, niet alleen
van huisartsen en van geneeskundige
diensten als van Enschede, Hengelo en Al
melo, maar zelfs van verontruste huismoe
ders. Aangenomen wordt dat het aantal
patiënten thans in de duizenden loopt.
Over het algemeen heeft de ziekte een
goedaardig karakter. Van één in een Rot
terdams ziekenhuis opgenomen vrouwe
lijke patiënt was de toestand echter kritiek.
Planta is een zoutloze margarine, die
vooral door dieetpatiënten en ook door
aanstaande 'moeders wordt gebruikt. Hun
bijzondere gevoeligheid is de oorzaak van
een groot aantal patiënten onder hen. Voor
sommigen is opneming in een ziekenhuis
noodzakelijk geacht. Er wordt op gewezen
dat ook eetwaren waarin Planta is ver
werkt, zoals koekjes, gebakjes en kroket
ten, ziekteverwekkende bestanddelen kun
nen bevatten.
Het wetenschappelijk bewijs dat be
paalde stoffen in de nieuwe Planta de
massale huidziekte hebben veroorzaakt, is
nog niet geleverd. Het onderzoek, dat op
de laboratoria van de Unilever en van de
gemeentelijke en rijks- geneeskundige
diensten wordt verricht, kan nog weken
duren voordat men een definitieve uit
spraak kan doen.
Verwachting tot morgenavond:
Veranderlijke bewolking met
enkele regen- of onweersbuien.
Zwakke tot matige wind, in
hoofdzaak uit zuidelijke rich
tingen. Ongeveer dezelfde tem
peraturen als vandaag.
Volledige weerrapporten op pagina twee.
Onbestendig strandweer met
verspreide opklaringen, maar
ook een regen- of onweersbui.
Matige zuidwestelijke wind.
Temperatuur ongeveer 20 gr. C.,
zeewater 18 gr. C. Vooruitzich
ten: depressies trekken van
Golf van Biscaye naar Noordzee
en houden het strandweer on
bestendig.
JOURNALISTEN van Londense boulevardbladen zijn ijlings naar Amsterdam
gevlogen om in het politiebureau in de Pieter Aertzstraat de ontknoping te vinden
van de schilderijendiefstal, die in de nacht van dinsdag op woensdag in de Sloestraat
is gepleegd en waarvan de buit een waarde heeft van meer dan een half miljoen
gulden. Maar zij zijn niet veel wijzer geworden. De hoofdpersoon in deze schilderijen
diefstal is de man die de inbraak heeft gemeld: de 29-jarige Robert William Arthur
Cook, van beroep makelaar, wonende Ekklestone Square 11 te Londen. Zijn paspoort
ligt op het politiebureau evenals die van zijn beide Engelse vrienden de dertigjarige
John Scaramanga en de 24-jarige Michael Sykes, die hun vakantie in Amsterdam
doorbrengen en voor Cook op diens verzoek een luxueuze flat hebben gezocht die zij
via het bemiddelingskantoor Holland Verlof Service vonden in de benedenwoning
Sloestraat 10, welke voor de tijd van twee maanden is gehuurd van de bewoner, de
heer G. W. IJsselstijn.
In Londense koffiebars, waar de Engelse
„existentialisten" hun avonden doorbren
gen, heeft Interpol een onderzoek naar
Cook ingesteld. Cook staat namelijk niet
bekend als kunsthandelaar en Londense
kunstexperts kwamen er rond voor uit,
dat zij het „vreemd" vonden, dat iemand
zo maar met dergelijke schilderijen naar
het continent ging en dan nog wel ver
pakt in gewoon bruin papier. Vrienden
van Cook bleken echter te weten, dat hij
naar Nederland zou gaan om enkele schil
derijen op commissiebasis te verkopen.
Hij is de zoon van een der directeuren
van een grote Engelse verzekeringsmaat
schappij, de Royal Exchange Assurance.
De Daily Mail heeft vanochtend in een
interview met de eigenaar van de schil
derijen, de zakenman Leapman, onthuld
dat deze Cook de schilderijen inderdaad
had meegegeven, omdat deze beweerde er
kopers voor te weten.
Aanvankelijk was er iq Londen ook eni
ge verwondering toen bekend werd, dat
Cook in gezelschap was van Peter Sca
ramanga en Mark Sykes. Zij zijn name
lijk zeer bekende figuren in de wijk Chel
sea op de hazardspel-avonden, die nogal
eens in dit deel van Londen worden ge
geven tot de politie weer een inval doet.
Later bleek evenwel, dat Sykes evenals
Cook wel eens iets met. de kunsthandel te
maken heeft gehad. Scaramanga zou, toen
hij hoorde dat de twee anderen naar Am
sterdam gingen, besloten hebben mee te
reizen omdat hij verder in Londen niets
te doen had.
Mark Sykes, die in Amsterdam als zijn
adres Shute House in het graafschap Wild-
shire opgaf waar zijn moeder woont
is een neef van de gravin van Antnin,
een Ierse titel, en hij was ook enige tijd
verloofd met de rijke erfgename Suna
Portman. Cook, die met zijn groene Ja
guar bij Dover op de boot naar Boulogne
ging, gaf bij de reservering als adres
Margaretta Square in Chelsea op. Dit was
de flat van Sykes, maar hij woonde hier
al niet meer sinds eind juni. Er bestaat
in Londen ook onzekerheid over welk
„Oordeel van Paris" van Rubens in Am
sterdam was gestolen. De Vlaamse schil
der heeft namelijk verscheidene malen
hetzelfde thema geschilderd. De bekend
ste daarvan hangt in de National Gallery
in Londen en er zou er ook een zijn in
een Madrileen's museum. De in Amster
dam gestolen Rubens is vrijwel identiek
aan die in het Londense museum, maar
veel kleiner van afmetingen.
De Amsterdamse politie heeft haar on
derzoek thans vooral gericht op enkele
merkwaardige feiten in deze zaak. Nie
mand behalve de eigenaar Leapman
(wiens naam geheim werd gehouden tot
hij door Scotland Yard benaderd was) en
Cook hebben de schilderijen gezien. Cook
beschikt over een door Leapman aange
vraagde Britse uitvoervergunning voor het
verkrijgen waarvan slechts het tonen van
foto's van de werken voldoende was. Hij
heeft ook een verzekeringspolis van de
„Fine Art and General Insurance Compa
ny" te Londen voor een bedrag van 50.600
pond. Een verzekeraar heeft de doeken
evenmin gezien, maar dat is in deze
branche een gebruikelijke gang van zaken.
Cook arriveerde vorige week donderdag
in Amsterdam, waar hij zaterdag de be
schikking zou krijgen over het huis van de
heer IJsselstijn. Hij nam zijn intrek in ho
tel Apollo waar hij de schilderijen achte
loos boven op een kast heeft bewaard. Hij
heeft de doeken niet laten zien aan zijn
beide Engelse vrienden, die in hetzelfde
hotel woonden en op de hoogte waren van
het feit dat hij naar Amsterdam was ge
komen om schilderijen te verkopen.
Zaterdag trok Cook in het huis in de
Sloestraat. Deze benedenwoning is goed
beveiligd. Het raam in de voordeur is van
tralies voorzien en het bovenlicht van een
ijzeren plaat. De beide ramen aan de
straatzijde kunnen met rolluiken worden
afgesloten. Cook zette het schilderijenbe-
zit van ruim een half miljoen gulden tegen
de muur in de voorkamer en liet de rol
luiken ongebruikt.
Hoewel het gehele huis overhoop is ge
haald en een ware chaos is veroorzaakt
zijn slechts de schilderijen en de schrijf
machine en bandrecorder v m Cook mee
genomen. De heer IJsselstijn mist niets
hoewel het huis enige waardevolle schil
derijen, zilveren kandelaars en kostbaar
tafelzilver bevat.
Hoewel Cook vijf dagen in Amsterdam
was met het doel de schilderijen te ver
kopen heeft hij slechts met twee kunst
handelaren contact gezocht. Het waren
geen kunsthandelaren "an het eerste plan
en het contact was slechts telefonisch. Gis
teren zou hij een van hen de schilderijen
hebben getoond. De politie zowel als de
kunsthandel acht 't vrijwel uitgesloten, dat
gestolen schilderijen van een dergelijke
waarde te gelde kunnen worden gemaakt
zonder dat de dieven in de gaten lopen.
Hoofdinspecteur Postma verzekerde ons
dat de in bewaringneming van de paspoor
ten geen teken is dat de betrokkenen on
der verdenking zouden staan. De beide
Engelse vrienden van Cook zijn trouwens
de hele dinsdagavond in gezelschap ge
weest van de directeur van de Holland
Verlof Service, met wie zij hebben gedi
neerd om zich daarna tot drie uur
's nachts in de omgeving van het Rem-
brandtplein te verstrooien.
Advertentie
EVELYN
elegante tassen en byoux
GR.HOUTSTR .18A
TEL.204I5- HAARLE M
De Speciaalzaak
voor al uw lederwaren
reeds lang een vooraanstaande plaats in
nemen, die verstand hebben van „rege
ren" en die er borg voor staan dat de
S.P.D. in staat is bij een verkiezingsover
winning het Bonner bewind in handen te
nemen. Wehner, de vice-voorzitter van de
S.P.D. attaqueerde de critische uitlatin
gen van politieke tegenstanders, die heb
ben gewezen op de afhankelijkheid van
Brandt's elftal ten opzichte van het partij
bestuur. Wehner verklaarde, dat op twee
na alle leden van het elftal in het partij
bestuur zijn vertegenwoordigd.
Brandt zelf ging woensdagmiddag met
een aan de slag. Het gaat er het volgen
de jaar niet om, zei hij om een S.P.D.-
regering te vormen: wij willen een rege
ring van het Duitse volk voor het Duitse
volk. Als grondslagen voor zijn verkie
zingsprogramma, dat op 21 november in
Hannover op een S.P.D.-partij dag met
zijn benoeming officieel door de vertegen
woordigers van de 625 duizend S.P.D.-le
den zal worden goedgekeurd, noemde
Brandt drie punten:
1. De Bondsrepubliek zal onder een S.
P.D.-regering trouw blijven aan de Weste
lijke gemeenschappen, speciaal aan de vei
ligheidsorganen van de Westelijke wereld.
2. Een S.P.D.-regering zal geen wijzigin
gen in het huidige West-Duitse levenspa
troon aanbrengen, maar alleen er op uit
zijn taken die beter gedaan kunnen worden
dan tot dusver ook beter te doen.
3. Grondslagen van de staat zullen de
vrijheid en de democratische levensvor
men blijven. Daarnaast staat de hereni
ging van Duitsland in het centrum van
het S.P.D.-programma, dat zakelijk en ver
zoenend wil zijn en komen wil tot de ge
meenschappelijke politiek.
Direct is men van C.D.U.-zijde op de
officiële benoeming van Brandt afgevlo
gen. Te West-Berlijn verklaarde de C.D.U.
dat „nu gevreesd moet worden dat Ber
lijn een twistappel op het binnenlandse
politieke vlak van de Bondsrepubliek zal
worden". Waarop de S.P.D. te Bonn on
middellijk reageerde met te zeggen, dat
Brandt in Bonn nog meer voor Berlijn
kan doen, dan hij reeds gedaan heeft
TOKIO (UPI) Het communistisch
Noordvietnamese persagentschap heeft
vandaag bericht, dat het koninklijk Laoti-
aanse leger van de vroegere minister van
defensie Phoemi Nosavan is aangevallen
door troepen van de communistische Pa-
thet Lao beweging en dat het Laotiaanse
leger zware verliezen zijn toegebracht.,Het
Noordvietnamese persbureau ontleende het
bericht aan de zender van de Pathet Lao.
Volgens het pefsbureau had de Pathet
Lao op 19 augustus het Laotiaanse batal
jon, dat oprukte tegen het nieuwe bewind
van Kong Le, in de provincie Vientiane
herhaaldelijk in de flank aangevallen.
Vele soldaten van Phoemi's leger zou
den naar de Pathet Lao zijn overgelopen.
Het Laotiaanse leger was daardoor ge
dwongen terug te trekken, met medene
ming van „karrevrachten gewonde solda
ten". De doden waren ter plaatse in het
oerwoud begraven.
De Britse Medische Onderzoekings-
raad heeft een radio-„pil" ontwikkeld,
die een voortdurende zwangerschapcon
trole door vrouwenartsen, en zelfs door
leken/ mogelijk moet maken. De pil, een
spoeltje met een middellijn van 7 mm
en een lengte van 18 mm, is in feite een
miniatuur-transistorzendertje met in
gebouwde batterij. Zij wordt in de baar
moeder van een aanstaande moeder ge
plaatst en zendt dan continu signalen
uit die via een ontvangapparaat op een
kaart worden opgetekend. Hierdoor is
het mogelijk, de hartslag van moeder
en kind voortdurend te registreren. De
radiopil is reeds met succes gebruikt
bij drie in verwachting zijnde vrouwen,
zo meldt de voorlichtingsdienst van de
Britse ambassade.
La Rochefoucauld:
Het vertrouwen in ons zelf is de oor
zaak van veel vertrouwen in anderen.
ECKERNFÖRDE (DPA) Op een akker
in Hemmelmark bij Eckernförde bij de
Oostzee is dezer dagen een merkwaardig
geval van zelfbediening voorgekomen.
Een boer, die op zijn aardappelveld aan
het werk was, bemerkte dat enige planten
waren verdwenen. Op de lege plek trof hij
echter 2,65 mark aan. Daar dit een vol-
doehde compensatie voor de weggehaalde
aardappelen was, stelde de boer zich te
vreden met het geld.
Men vermoedt dat kamperende toeristen
zich op deze manier de wandeling naar de
nogal ver verwijderde dichtstbijzijnde win
kel hebben willen besparen.
(Van onze Amsterdamse redacteur
In Amsterdam is op 67-jarige leeftijd
overleden de heer U. F. M. Dellaert, oud-
directeur van de luchthaven Schiphol. Na
dat hij op 30 juni van dit jaar afscheid
had genomen van de luchthaven, die hij
toen veertig jaar had geleid, werd hij een
dag later wegens een opgelopen kou in de
Boerhaavekliniek opgenomen, waar hij
gisteravond overleed.
Ulrich Frangois Marie Dellaert werd 8
augustus 1893 in het Zeeuwsvlaamse
dorpje Westdorpe geboren. Toen hij als
knaapje een demonstratie van de vlieger
Henri Farman in Gent bijwoonde, werd
hij gewonnen voor de luchtvaart. Het zou
echter tot 1916 duren eer hij zijn lucht
doop zou krijgen. Hiervoor zorgde de lucht
vaartpionier Nieuwenhuis, die de als ar
tillerie-officier onder de wapenen geroe
pen Dellaert mee de lucht in nam. Een
jaar later kreeg „Jan" Dellaert van de
generale staf toestemming op Soesterberg
tot piloot te worden opgeleid.
In 1920, toen Dellaert op het punt stond
rentmeester te worden van het bosbezit
van zijn vader in Brabant, werd hij op
gebeld door zijn vriend Albert Plesman,
directeur van de juist opgericht K.L.M.,
die hem verzocht havenmeester te worden
op de vliegweide Schiphol. Jan Dellaert
aarzelde geen ogenblik.
Wat Plesman voor de K.L.M. is geweest,
werd Dellaert voor Schiphol In 1940 had
hij de hoofdstedelijke luchthaven van een
eenvoudig grasveld opgewerkt tot een der
grootste vlieghavens ter wereld. Op be
vrijdingsdag stond Dellaert vooraan om
de wederopbouw ter hand te nemen en
mede dank zij zijn energie en enthousias
me sprak Schiphol binnen enkele jaren
weer een gezaghebbend woord mee in de
nationale luchtvaart.
Veertig jaar lang heeft hij veertien uur
per dag aan de groei van Schiphol ge
werkt. In 1926 stapte hij als havenmees
ter van de K.L.M. over in dienst van de
gemeente Amsterdam. In 1945 kreeg hij
de titel van bedrijfsdirecteur van de ge
meentelijke luchthaven en in 1958 werd hij
benoemd tot directeur van de N.V. lucht
haven Schiphol.
De heer Dellaert, die vele studiereizen
maakte naar alle belangrijke vlieghavens
ter wereld, had zijn vrienden over de ge
hele aardbol. Hij stond bekend om zijn
spontane humor, zijn nooit aflatende ent
housiasme en zijn optimisme, die hem ve-
HE
Kwallen, kwallen, kwallen. Zo ver het
oog reikte, was het strand bij Zandvoort
woensdag ermee overdekt. Bij het vallen
van het water bleven tienduizenden kwal
len in het gele zand achter. Het zand was
op sommige plaatsen nauwelijks te zien en
van de boulevards af had het strand bij
de vloedlijn een staalblauwe kleur. De
kwalleninvasie trad langs een groot deel
van de kust op. Ongeveer 25 tot dertig jaar
geleden is deze invasie in zodanige vorm
ook eens voorgekomen, maar daarna nooit
meer.
Ondanks het drukkende weer werd er
haast niet gezwommen in zee. Het was
bijna ondoenlijk het water te bereiken zon
der in de kwallen te stappen. Een Zand-
voortse strandpachter vertelde dat hij
's morgens zestien krujwagens vol kwallen
in een kuil op het strand had ingegraven.
Ook de andere strandpachters gingen hier
toe over. Maar het bleek een ondoenlijk
werk, want zolang het water bleef wassen,
bracht de zee er steeds meer aan.
De kinderen op het strand genoten van
het ongewone verschijnsel. Met scheppen
maakten zij meters hoge „kwallenbergen".
Toen de kwallenmassa enkele uren in de
drukkende warmte had gelegen, verspreid
de zich een onprettige geur over het strand,
die vele bezoekers naar huis deed terug
keren.
De oorzaak van de kwalleninvasie valt
moeilijk na te gaan. De gevolgen waren als
van een verregende stranddag; op den duur
was een verblijf op het strand verre van
aangenaam.
ie tegenslagen deden overwinnen. Zijn
grootste overwinning was het succes dat
hij met het grote uitbreidingsplan voor
Schiphol heeft gehad en waarvan hij op de
laatste dag van zijn loopbaan bij monde
van minister Korthals mocht vernemen,
dat het ondanks de zeer hoge investerin
gen door gaat. Twee weken voor zijn pen
sioen heeft hij de nieuwe startbaan
06-24, het eerste belangrijke onderdeel
van het nieuwe plan, in gebruik kunnen
stellen. Op 30 juni van dit jaar werd hij
benoemd tot ridder in de orde van de
Nederlandse Leeuw.
„Jan" Dellaert heeft zijn leven in dienst
van de Nederlandse luchtvaart gesteld.
Zijn naam zal voor altijd aan Schiphol
verbonden blijven.
De teraardebestelling zal zaterdag om
12 uur geschieden na een uitvaartdienst
in de kerk van St. Augustinus te Amstel
veen op de r.-k. begraafplaats „Zorg-
vlied" aan de Amsteldijk te Amsterdam.
Advertentie
Nu! Haast u!
Olympiade
bij Knorr soep bouillon.
Pakket van nu slechts f 1,03
Alléén bij
Advertentie
BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL. 13439
LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL. 223596
REGENJASSEN
pag.
Weerrapporten 1, 2
Uit het binnenland2, 4, 7
Op de Praatstoel3
De Kleine Wereld 3
Strijd tussen Tsjombe en
Loemoemba 3
Buitenlands nieuws 3, 7
Weg en Wiel4
Uit stad en omgeving4, 5
Onder Ons5
Haarlem-Noord heeft tekort
aan clubhuizen5
Agenda van Haarlem en IJ mond 7
Feuilleton 9
Horen en Zien9
Toch Is Het Zo9
Beeldverhalen 9
Economisch nieuws11
Beurs 11
Scheepsberichten 11
Sport 13, 15
Olympische Spelen13, 15
Dit nummer bestaat uit
zestien pagina's