M3m mm Hammarskjoeld wil zo nodig de Kongolese troepen ontwapenen OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Solex-oto J. J. VAN K00TEN HET WEER V.P.R.O. doet tweede stap in de strijd om een nationale omroep JeeMORRIS "üeforetjou êin/! VEILIGHEIDSRAAD BIJEENGEROEPEN Planta-epidemie bedwongen, Planta-mysterie nog niet Brand aan boord, maar toch gered Herziening van de Warenwet? Wetenschappelijk en gerechtelijk onderzoek zal lange tijd vergen Het woord is aan Groot-Brittannië krijgt in 1964 Skybolt-raketten In de krant van heden: REGENJASSEN 395.- mmm ri= De Speciaalzaak voor al uw lederwaren Rustig weer Aan het strand Indonesische commissie bestudeert gevolgen van breuk met Nederland 9 Intussen beroemt Katanga zich erop, vliegtuigen met wapens te ont vangen van Belgische zijde en dat de UNO-politie deze laat landen ook. .ikwl Bolletje/9 de échte eierbeschuit Amerikanen beheer sten het discuswerpen Ce es Koch kwam op de laatste plaats India-Pakistan wordt de hockey finale Geen brons voor Ben Verhagen bij F.D.'s Gebroeders dTnzeo wonnen goud en zilver in springconcours Thompson liep de 50 km het snelst Japanners vooraan bij het turnen Om de discussies 'weer op gang te brengen 75e JAARGANG No 52 Directie, Redactie, Administratie Grote Hout straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks DONDERDAG 8 SEPTEMBER 1960 Haarlems Dagblad 305e JAARGANG No 205 Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Abonnement p. week 59 ct., p. kwartaal 7.65, fr. p.p. 8.15. Losse nrs. 12 ct Postgiro 273107, t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt Directie: P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije Currer- Bell: De vreugde hangt op zijn minst even veel af van wat er binnen ons als van wat er buiten en om ons gebeurt. LONDEN (A.F.P.) De Amerikaanse minister van de luchtmacht, Dudley Sharp heeft in de Britse hoofdstad verklaard dat Groot-Brittannië in 1964 de beschikking zal i krijgen over raketten van 't type Skybolt. Minister Sharp zal de luchtvaarshow van t'arnborough bijwonen. De ontwikkeling /an de Skybolt vindt normaal doorgang, aldus de minister, hiermee geruchten als zou men met onverwachte tegenslagen te kampen hebben tegensprekend. Ook een aantal Britse geleerden werkt in de Ver enigde Staten aan de Skybolt. Twee spectaculaire reddingen, vastgelegd op twee niet alledaagse foto's. Voor de eerste belanden we in de Egyptische woestijn. Aan boord van een Zuid-Afrikaans vliegtuig op weg naar Kairo brak brand uit. De piloot zette zijn toestel in de woestijn aan de grond. De zesenzestig passagiers en vijf bemanningsleden konden zich net op tijd in veiligheid brengen. Behouden kwamen ook twee broers uit de- brand, die uitbrak op hun motorkruiser enkele honderden meters uit de kust van Miami. Een helikopter van de kustwacht haalde hen op het nippertje van boord. pag. Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland 2, 4 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws '.3, '4 Uit stad en omgeving...5, 7 Agenda van Haarlem en IJrnond 7 Feuilleton 9 Horen en Zien 9 Beeldverhalen 9 Film10 Economisch nieuws11 Beurs 11 Scheepsberichten 11 Olympische Spelen12, 13 Dit nummer bestaat uit zestien pagina's Advertentie BARTELJORISSTR. HAARLEM TEL: 13439 LEIDSESTRAAT .(Bil KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 Advertentie de nieuwe SOLEX met vol otomatische koppeling DE BETROUWBAARSTE DE ZUINIGSTE EN DE VEILIGSTE HOUTPLEIN 18-20 - TELEF. 16615 - 12000 (Ook op gemakkelijke betalingscondities) Advertentie elegonie lassen en byoux gr.houtstr .18a tel.204i5- Raarlem Verwachting tot morgenavond: Droog weer met opklaringen. In de komende nacht plaatselijk mist. Dezelfde of iets hogere" temperaturen als vandaag. Zwakke wind. Volledige weerrapporten op pagina twee. Morgen droog en vrij zonnig strandweer met zwakke veran derlijke wind. Temperatuur in de middag: ongeveer 18 gr. G. Zeewater: 17 gr. G. Vooruitzich ten: Hoge drukcentrum komt dicht bij ons land en brengt iets warmer en perioden van mooi strandweer. DJAKARTA (UPI) De Indonesische regering heeft een speciale commissie be noemd, welke de problemen zal bestuderen die voortvloeien uit het verbreken van de diplomatieke betrekkingen met Nederland. Tot voorzitter van de commissie is be noemd de secretaris-generaal van het mi nisterie van Buitenlandse Zaken Soewito Koesoemowidagdo. Volgens het Indonesische ministerie van Buitenlandse Zaken verblijven ongeveer 33.000 Indonesische burgers in Nederland en in Suriname. Het aantal Nederlanders in Indonesië bedraagt minder dan vier duizend. De Nederlandse burgers in Indonesië hebben tien dagen extra gekregen om zich te laten registreren bij de centrale oorlogs administratie, aldus heeft het leger mee gedeeld. Zij moeten zich nu hebben gemeld vóór 15 september. (Reuter) De Indonesische regering heeft dertig voormalige Nederlandse zaken genationaliseerd. Twaalf daarvan zijn dochterondernemingen van de n.v „Denis". De maatschappijen waren reeds onder „re- geringstoezicht" geplaatst. Eerder deze week werden ook 22 voor malige Nederlandse cultuurondernemingen genationaliseerd. De minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid heeft thans aan de Commissie Warenwet verzocht, hem op de kortst mogelijke termijn te advise ren over de eventuele wenselijkheid van een herziening, naar tekst en/of inhoud, va-n de Warenwet en het Margarine besluit, een en ander naar aanleiding van de Planta-epidemie. Deze beide wettelijke voorschriften bevatten thans slechts algemene verbodsbepalingen tegen het gebruiken of verwerken van stoffen die „schadelijk voor de gezond heid" zijn, maar noemen vrijwel geen van die stoffen bij name, waardoor er naar veler gevoelen, een gevaarlijke lacune in de wettelijke bescherming va'n de volksgezondheid bestaat. In het buitenland en met name in Engeland is de wetgeving aanmerkelijk „wa terdichter". Daar is bijvoorbeeld de in voer van bepaalde „verdachte" emulga- toren reeds verboden, hoewel nog geenszins wetenschappelijk vaststaat of deze emulgatoren inderdaad een ziekte verwekkende werking hebben. Advertentie handige doos NEW YORK en LEOPOLDSTAD (Reuter/AFP/UPI). Nieuwe aspecten van de situatie in Kongo: 9 Hammarskjoeld heeft opnieuw de Veiligheidsraad bijeengeroepen ten behoeve van een groots hulpprogramma aan de Kongolese regering. In zijn rapport zegt hij voorts dat het noodzakelijk zou kunnen zijn de Kongolese troepen te ontwapenen. De Russische transporthulp aan Loe- moemba werd (overigens zonder namén te noemen) krachtig door hem veroordeeld. Na een tumultrijke zitting van het Kongolees parlement, bijgewoond door Loemoemba maar niet door Kasavoeboe, heeft de grote meerderheid ervan besloten de wederzijdse ontslagboodschappen tussen president en premier „ongedaan" te maken. Loemoemba stemde vóór dit besluit ofschoon hij in een voorafgaande rede alles had gedaan om het „verraad aan het imperialisme van een deel der regering" aan te tonen. Hammarskjoeld verzocht de Veiligheids raad om „in niet mis te verstane bewoor dingen" het mandaat van het UNO-leger in Kongo opnieuw te omschrijven. „Thans moet de nadruk worden gelegd op de be scherming van de levens van de burger bevolking in de geest van de verklaring van de menselijke rechten en de conven tie inzake het uitroeien van bevolkings groepen. Dit zou een tijdelijke ontwape ning van militaire eenheden met zich mee kunnen brengen. Deze vormen momenteel in het licht van de omstandigheden een obstakel op de weg naar herstel van wet en orde". Hammarskjoeld schrijft voorts, dat het werk van de UNO in Kongo ongedaan wordt gemaakt „tenzij onmiddellijke voor zieningen op financieel gebied" worden getroffen. „Daarom stel ik op dit ogen blik voor dat de Veiligheidsraad een be roep doet op leden-sta ten voor het verstrek ken van dringende vrijwillige bijdragen aan een fonds van de UNO voor Kongo, te besteden onder controle van de UNO. Hij zei dat voor deze onmiddellijke hulp een bedrag nodig is van 100 miljoen dollar, niet als subsidie, maar als middel om het land op de been te helpen na de chaotische omstandigheden, die ingrijpen van de UNO wenselijk maakten. ACCRA (U.P.I.) President NKroe- mah van Ghana heeft een beroep op de Afrikaanse leiders gedaan om „evenwich tigheid en terughoudendheid" te betonen en verklaarde, dat Kongo waarschijnlijk zelf zijn koers zou kunnen bepalen zonder „ongepaste buitenlandse tussenkomst". „Het gevaar bestaat nu, dat de regering niet in, de gelegenheid wordt gesteld zelf orde op zaken te stellen, zodat Kongo een speelbal zal worden in een algehele strijd tussen wereldmachten", zei hij. MONROVIë Het is de Katangese de legatie niet gelukt om gehoor te vinden bij de Liberiaanse regering voor steun aan president Mosje Tsjombe van Katanga. Liberie keurt de afscheiding van Katanga van de rest van Kongo af en beschouwt Tsjombe als een rebel. ELIZABETHSTAD Op het vliegveld van Elizabethstad, dat bewaakt wordt door Zweedse UNO-militairen, is een vliegtuig met wapens en munitie aangekomen en uitgeladen, zonder dat de politiemacht tus senbeide kwam. Een Katangese functio naris deelde mee, dat de wapens reeds vóór de muierij besteld waren voor de (Van een onzer redacteuren) WAAROM staakte de (Duitse) Unilever in 1958 de produktie van margarine met de verdachte emulgator, nadat zich in West-Duitsland duizenden gevallen /an „blaasjesziekte" hadden voorgedaan? Waarom is de (Nederlandse) Unilever dit jaar in de Planta-margarine diezelfde emulgator gaan verwerken en nog wel in een concentratie (2 kg per ton) die tweeëneenhalf maal zo sterk was als die in de Duitse margarine (0,8 kg per ton) van twee jaar geleden? Twee vragen waar op de hoogste autoriteiten van de Volksgezondheid het antwoord nog steeds schuldig moeten blijven: een antwoord dat nochtans van essentieel belang is voor het bepalen van de verantwoordelijkheid voor de Planta-epidemie. blijkbaar weer in de Nederlandse Planta verwerkt? „Wij weten het ook niet", zeiden de direc teur-generaal van de Volksgezondheid, prof. dr. P. Muntendam gisteren op een persconferentie ten departemente van So ciale Zaken en de regerings-epidemioloog dr. B. V. Bekker, die vorige week in Ber lijn inlichtingen hieromtrent heeft trach ten te verzamelen. Ook van de Unilever heeft men op desbetreffende vragen nog geen bevredigend antwoord gekregen. Ho pelijk echter, aldus prof. Muntendam, zal er aan dit aspect van de Planta-calamiteit bij het thans begonnen justitieel onder zoek de nodige aandacht worden besteed. Fabrieksgeheim prijsgegeven Overigens heeft, aldus de woordvoer ders op de persconferentie, de Unilever in elk opzicht loyaal meegewerkt aan het on derzoek. Op 3 september heeft de directie van het concern de formules van de emul gator een fabrieksgeheim aan prof. Muntendam gezonden, die het recept nu voor nadere proefnemingen aan enkele medewerkers ter hand gesteld heeft. Deze proeven (onder andere op dieren) moeten uitmaken of een bepaald bestand deel van de emulgator „zelfstandig" de be kende ziekteverschijnselen veroorzaakt, of dat een der bestanddelen wellicht in het lichaam als katalysator voor de Planta- ziekte werkt: een onderzoek dat zeer ge compliceerd is en waarmee dus wellicht nog maanden gemoeid zijn. In diezelfde richting wordt ook gezocht door net Academisch ziekenhuis in Utrecht (waar prof. Jansen zichzelf en enkele stafleden met de emulgator „in ent") c-n door de r.-k. universiteit in Nij megen. Deze proeven hebben reeds enkele voorlopige resultaten opgeleverd; resul taten die alle wijzen in de richting van een aiiergie (overgevoeligheidsreactie) en niet op een „echte", algemeene-giftige ziekte. (Vervolg op pag. 2). De Duitse artsen hebben blijkbaar in 1958 en '59 het verband tussen de blaas jesziekte en de emulgator niet gelegd. Zij geloofden dat een virus de ziekteverwek ker was. De Nederlandse artsen hebben, in de Planta- affaire, dat verband wel onder kend en wel zeer snel, zodat het aantal ziektegevallen in ons land, globaal ge schat, tot een 100.000 „beperkt" kon blij ven, terwijl het grootste deel van de reeds in omioop gebracht „nieuwe" Planta (cir ca een miljoen kg!) teruggenomen kon worden. Dat ;s alles natuurlijk zeer verheugend, maar het geeft geen uitsluitsel over de kwestie: waarom is de ziekteverwekken de emulgator eerst uit de Duitse marga rine verwijderd en daarna toch weer zonder diepgaande proeven op mensen „force publique" van geheel Kongo en dat ze thans aan het leger van Katanga waren toegewezen. Een funktionaris van de Bel gische missie te Elizabethstad zei te be treuren, dat de wapenzending doorgelaten was de wapens kwamen uit België en dat hij meende, dat er geen nieuwe zendingen meer zouden volgen. LEOPOLDSTAD Na een stormachti ge zitting an zes uren en een redevoering van Loemoemba, heeft het Kongolese huis van afgevaardigden woensdagmiddag, met 60 tegen 19 stemmen, een resolutie aange- noemen, waarin besloten wordt de maan dag jongstleden door de president der re publiek en de minister-president, gehouden redevoeringen, die tot de jongste crisis in Kongo hebben geleid, „geheel en al te annuleren". Advertentie v*j 999 De Brit Thompson winnaar van de 50 kilometer snelwandelen verfrist zich onderweg. (Voor ver sin gen van de Olympische wedstrijden zie men de pagina's 12 en 13). (Van onze Amsterdamse redacteur) DE V.P.R.O., die begin vorig jaar een publikatie deed verschijnen onder de titel „Schets voor een Nationaal Omroepplan" heeft zich niet uit het veld laten slaan dooi de vele critiek die hierop, vooral van de voorstanders van het sectarische karakter van het omroepbestel, is geuit, maar is een stap verder gegaan met de uitgave van een geschrift „Een Nationale Omroep 1960", een verdere uitwerking van het eerste plan met details die mogelijk een aantal wijfelaars tot voorstanders zullen maken. De voor zitter van deze omroepvereniging, dr. J. A. de Koning, die dit nieuwe rapport gisteren te Amsterdam vrijgaf, ontveinsde niet dat de critiek opnieuw zal oplaaien. Maar hij wilde dit plan niet zien als een steen der wijzen, doch slechts als een steentje dat kan bijdragen de discussies op gang te brengen over een nationale omroep, die is aangepast aan het cultuurpatroon van Nederland. De critiek is inmiddels al ingeleid door V.A.R.A.-voorzitter mr. J. A. W. Burger, die dezer dagen zijn vrees uitsprak voor de hegemonie van de KVP in de nationa le omroep, zoals die door de V.P.R.O. wordt voorgestaan. Dr. De Koning zei naar aanleiding hiervan slechts: „Bur ger heeft steeds een ander, nooit een steek houdend argument gebruikt: maar hij heeft onze publikaties kennelijk nog nooit gele zen". De V.P.R.O. stelt zich op het stand punt, dat men een nationale omroep in Nederland niet anders kan denken dan als een orgaan waarin bepaalde geestelijke, maatschappelijke en politieke stromingen zichzelf duidelijk kunnen herkennen en de vrijheid vinden om ook zelf tot leven te komen, zonder dat dit orgaan verhinderd wordt een eigen intense activiteit te ont plooien. In de nieuwe uitgave wordt alle aandacht besteed aan de wijze waarop de organisatie van een nationale omroep dient te worden opgebouwd. De omroep zal onder leiding staan van een algemeen bestuur, waarin vertegenwoordigers van het cul turele leven van ons volk en van de luiste raars worden opgenomen. (Vervolg op pag. 9).

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1