Toto-compromis kreeg in Eerste Kamer niet de meerderheid OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT HET WEER M Houding van kabinet onzeker Scherpe anglicaanse reactie op Reeves' deportatie „Ontdekker XV" in een baan om de aarde Nieuwe uitnodiging van Japan aan Eisenhower Tot 1 oktober zal toto nog draaien Koninklijk vakantietehuis in Italië Italiaanse atleten worden onderscheiden Morgenochtend poging tot berging van de cabine Enige regen Aan het strand In de krant van heden: Het woord is aan Dr. de Blank: Ongelooflijke godsdienstvervolging President Tito in Parijs op doorreis naar New York 75e JAARGANG No 57 WOENSDAG 14 SEPTEMBER 1960 305e JAARGANG No 21d Hoofdredacteur: Simon Koster Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT I II Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). §»»"i 1/* 1 A n 1 1 I ^NT ^">1 Verschijnt dagelijks beh. op zon-en feestdagen. Drukkerij Gr Heüig.and 10. Tel. 15295. Bij- £j[ Q[ Q Jj Q IXl S CÏ 1J J. \jLU S£ P^o S kantoor Haarlem-N. Soendaplein, Tel. 57755 X* A M t "v. Haarlems Dagblad/Opr. Haarl Crt Directie: P, W. Peereboom en Mr. EL C. van der Mije VANDENBERG (Californië-Reuter-AFP) De Amerikaanse luchtmacht heeft van af haar basis te Vandenberg, in Califor- nië de vijftiende „discoverer", (Ontdekker) in een baan om de aarde gebracht. Het tweede raketgedeelte zal morgenochtend worden losgemaakt, waarna gepoogd zal worden de ruimte-cabine in de lucht op te vangen, wanneer deze de terugreis naar de aarde is aangevangen. Indien de ruim tecabine niet zou worden opgevangen, zal zij in de omgeving van Hawaï in zee stor ten. Na de zeventiende omwenteling zal de ruimtecabine worden uitgeworpen. Tot op heden is de Amerikaanse lucht macht er in geslaagd twee ruimtecabines, die van „Ontdekker XII en XIV", op te vangen. De Russen hebben tot op heden eenmaal een deel van een ruimtevaartuig geborgen. Volgens het Amerikaanse tijdschrift Newsweek zal eind déze maand of begin oktober van de basis Vandenberg een at lasraket met een gewone lading naar een doel bij het atol Eniwetok in de Stille Oceaan worden afgeschoten. CAPE CANAVERAL (Florida-UPI) Een door de Ameiikaanse kernonderzee boot „Patrick Henry" onder water afge vuurde Polarisraket, is na boven water te zijn gekomen teruggevallen. Het was de eerste Polarisraket die de Patrick Henry afvuurde. Volgens de officiële lezing van de marine was de mislukking te wijten aan een fout die zich ontwikkelde bij de eerste trap. WASHINGTON (AFP) De Japanse premier Ikeda heeft in een boodschap aan Eisenhower, de Amerikaanse president uitgenodigd voor een bezoek aan Tokio, hetzij voor het einde van Eisenhower ambtsperiode of in elk geval op elk ge- wens ogenblik na 20 januari. In officiële Amerikaanse kringen is men van oordeel, dat de kans op een bezoek van de president in de verkiezingsperiode uiterst gering is en dat het Amerikaanse staatshoofd he1, bezoek zal uitstellen tot na de afloop van zijn ambtsperiode. Vier maanden geleden hebben zich in Japan ongeregeldheden voorgedaan die ertoe geleid hebben, dat het voorgenomen bezoek van Eisenhower aan Japan, tijdens zijn reis door het Verre Oosten, afgelast moest worden. (Reuter) De Japanse minister van Bui tenlandse Zaken Zentaro Kosaka, en zijn Amerikaanse ambtgenoot Herter hebben volgens een gemeenschappelijk communi qué besloten, met het oog op de belangrijk heid van wederzijds begrip en ter bevorde ring van de Amerikaans-Japanse vriend schap, verdere contacten en uitwisselingen op economisch, cultureel en wetenschap pelijk gebied tussen de twee landen aan te moedigen. Beide ministers zijn het eens over de be langrijkheid van het handhaven van nau we samenwerking tussen de twee landen binnen het bestek van hun nieuwe verdrag van wederzijdse samenwerking en veilig heid Verwachting tot morgenavond: Half tot zwaar bewolkt met enige regen en iets lagere tem peraturen. Matige tot krachtige wind tussen zuid en west. Volledige weerrapporten op pagina twee. Oceaanfront brengt morgen enige regen en veel bewolking. Matige tot krachtig toenemende zuidwestelijke wind. Tempera tuur in de middag 17 tot 18 gr. C. Zeewater 17 gr. C. Vooruitzich ten: minder fraai strandweer door toenemende depressie-ac tiviteit. Tot 1 oktober zal de voetbaltoto nog draaien, maar wat er daarna ge beurt is volkomen onzeker omdat de Eerste Kamer gisteravond met 36 tegen 33 stemmen de wettelijke regeling van de voetbaltoto heeft verwor pen. Tegen stemden alle leden van de P.v.d.A., V.V.D., C.P.N., S.G.P. en vier leden van de A.R. Vóór stemden alle leden van de K.V.P. en de C.H.U. en twee leden van de A.R. (prof Diepenhorst en de beer Schipper). In de Tweede Kamer, die de toto met 76 tegen 68 stemmen had goedgekeurd, had de grootst mogelijke meerderheid van de V.V.D.-fractie voor gestemd, maar in de Eerste Kamer wilden de V.V.D.'ers gisteren niet aanvaarden dat een compromis, dat de meerderheid van het volk eigenlijk niet wil, in een wet wordt vastgelegd, terwijl de ontwikkeling van de toto nog gaande is. Volgens uitlatingen van minister Beerman (Justitie) is nu een gespannen politieke situatie ontstaan, die in het uiterste geval zou kunnen leiden tot de vorming van 'n kabinet van 'n geheel nieuwe politieke samen stelling of althans tot een reconstructie van het thans nog zittende kabinet. Maar de mogelijkheid is ook niet uitgesloten, dat de beslissing van de Eerste Kamer geen politieke consequenties heeft en dat de toto krachtens vergunning wordt voortgezet, maar met andere voorwaarden en in ieder geval zonder geldprijzen maar met goederen als prijzen. Er bestond grote belangstelling voor de vergadering van de senaat. Het debat was weinig boeiend omdat er over de toto niets nieuw meer is te zeggen, maar in politiek opzicht kreeg het publiek tenslotte het volle pond. Een compromis als politiek beleid zou de V.V.D.-fractie wel willen aanvaarden, had de heer Van R i e 1 verklaard. Maar diens fractie wilde niet aanvaarden dat een toto-compromis, dat een meerderheid van het volk eigenlijk niet wil, in een wet wordt vastgelegd, terwijl de ontwikkeling nog gaande is. Ter vermijding van een „gespannen po- liitieke situatie" (kabinetscrisis), die mi nister Beerman in uitzicht had gesteld bij verwerping van het wetsartikel vroeg de heer Van Riel van de minister een voorstel te doen tot voortzetting van de voetbal toto op grond van een vergunningenbeleid, dat de minister en zijn protestants-chris telijke ambtgenoten voor hun geweten zou den kunnen verantwoorden. Dan zou een soepele aanpassing mogelijk zijn bij de ontwikkeling op basis van compromissen in het kabinet. Het zou ook mogelijk zijn de hoofdprijs niet in de wet te vermel den, maar vast te stellen bij algemene maatregel van bestuur, dus volgens een besluit van de ministerraad. Nadeel niet gebleken De V.V.D.-fractie wilde niet ontkennen dat de toto gevaar kan opleveren voor het Nederlandse volk, maar het bewijs daarvan is niet geleverd, zei de heer Van Riel. Pas wanneer nadelen mochten blij ken moet men ingrijpen. Vergelijkingen met Engeland en Canada zeggen niets. De inslag van het Nederlandse volk is op grond van andere tradities degelijker. Veertig jaar geleden hadden de Gerefor meerden en orthodoxe protestanten be zwaar tegen de sfeer van het kaartspel, ook als er niet om geld werd gespeeld. Dat is een voorbije tijd, zoi de heer Van Riel. Er dreigen thans ergere dingen, zoals de totale erotisering van de wester se maatschappij. De strijd tegen de toto is zinloos als daardoor andere gevaren ontstaan. Men kan het kansspel niet be strijden met wetten, maar door er ande re positieve prikkels voor in de plaats te stellen, aldus de V.V.D.-woordvoerder. De woordvoerder van de K.V.P.de heer M a t s e r, concludeerde dat het compro mis, de beperking van de hoofdprijs tot 50.000 gulden, begrip heeft gevonden in de kring van de geïnteresseerden. Een ka binetscrisis wilde zijn fractie niet riske ren. Daarom zou de gehele fractie het wetsontwerp krachtig steunen. Ook de gehele Christelijk-Historische fractie zou voor het wetsontwerp stem men, verklaarde de heer Vixseboxse. De overheid heeft volgens hem de taak de zedelijke orde te beschermen. Het com promis vond hij redelijk. Het aftreden van de minister zou de heer Vixseboxse een ramp vinden, omdat men dan een goed willend kabinet naar huis zou sturen om er waarschijnlijk een slechter voor terug te krijgen. f Grapje op nrof. De Quay De Anti-Revolutionaire spreker prof. Diepenhorst, zei dat de aanneming of verwerping van het wetsontwerp mede zou afhangen van het antwoord van de minister. Hij maakte nog een spottende opmerking over de filosoferende minister president, die zo nu en dan optreedt als waarnemend minister van Buitenlandse Zaken. „Waarom is hij niet liever waar nemend minister van maatschappelijk werk?" vroeg de heer Diepenhorst. „Dan zal hij de exotische cocktailparty's kun nen terugbrengen tot de simpelheid van Brabantse koffietafels". De heer Van der Waerden (P.v.d.A.) stelde vast dat alle partijen prijs stellen op een wettelijke regeling van de voetbaltoto, maar niet op de ma nier die het kabinet heeft voorgesteld. Na 1 oktober niet meer? In zijn antwoord verklaarde minister Beerman dat de regeling van de toto niet kan worden overgelaten aan het be leid van het kabinet omdat het een om streden kwestie is. Juist' dan stelt ieder een prijs op een wettelijke regeling, opdat men weet waar men aan toe is. Het ver gunningenbeleid met geldprijzen kan niet worden voortgezet na 1 oktober, omdat het in strijd is met de Loterij wet. De heer Van Riel erkende bij de repliek dat geld prijzen in strijd zijn met de wet. Maar iedereen weet dat de organisators van een loterij hun medewerking verlenen, als bij voorbeeld de prijs uit een aantal ossen be staat, deze ossen te verkopen en dus om te zetten in geld. Minister Beerman zei dan ook na af loop van de Kamerzitting schertsend, dat er veewagens zullen moeten komen om de politieke situatie op te helderen. Over de consequenties van de politieke situatie kon hij nog niets zeggen. Voor zichzelf had hij nog niets beslist. Hij wilde eerst de situa tie in het kabinet bespreken. In het Ka merdebat had de minister triomfantelijk geconstateerd dat de sombere voorspel lingen over de toto met een beperkte hoofdprijs niet waren uitgekomen. Het aantal deelnemers aan de toto is in tegen deel groter geworden. Dat vergroot de ge varen waarvoor men in christelijke kring bevreesd is. De P.v.d.A. was naar de mening van de minister het meest verdeeld over de toto. Het protestants-christelijke deel is gekant tegen de toto en de oude socialisten zijn tegen een arbeidsloos inkomen. Dat al les is echter met de mantel der oppositie liefde bedekt. Dc huidige onwettige situ atie noemde de minister in hoge mate on bevredigend. Het is uitgesloten dat dit kabinet bij verwerping van het huidige voorstel komt met een ruimere regeling. Nu de beperkte toto blijkt te voldoen, moet men het kabinet niet onnodig dwars zit ten. Men moet bedenken dat het kabinet rekening moet houden met wat er leeft in alle kringen van de bevolking. Vergeefs beroep De minister erkende, dat de toto wortel geschoten heeft in het Nederlandse volk. Ëen toto aanvaarden is iets anders dan een toto invoeren. De toto dient wettelijk geregeld te worden en dan mag van al le partijen worden gevraagd, aldus minis ter Beerman, er aan mee te werken dat het gezag van het recht niet met voeten wordt getreden. Ook als christen heeft men in zijn eigen tijd te staan. Met dit laatste beroep op de medewer king van de Anti-revolutionairen kon de minister de meeste leden van de A.R.- fractie echter niet winnen voor zijn stand punt. Twee leden van de P.v.d.A., mej. Tjeenk Willink en mr. De Niet, van wie men had kunnen verwachten dat zij een stem zoif- den uitbrengen die afweek van die van de meerderheid van de socialistische frac tie, verklaarden toch tegen te zullen stem men, al had mej. Tjeenk Willink het rap port aan de regering onderschreven van de commissie-Wiarda met een beperking van de hoofdprijs tot 50.000 gulden. De politiek heeft bij het uitbrengen van de stemmen echter de doorslag gegeven. pag Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland2, 4, 6 Van Dag tot Dag3 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws 3, 4 Kunst 4, 6 Uit stad en omgeving 5, 6 Agenda van Haarlem en IJ mond, 6 Feuilleton 7 Horen en Zien 7 Beeldverhalen 7 Economisch nieuws9 Beurs 9 Scheepsberichten 9 Sport 11 Dit nummer bestaat uit veertien pagina's Advertentie BARTEUORISSTR. HAARLEM' TEL'. 13439 lEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL-223596 WOLLEN TWEEDJASSEN Koningin Juliana, Prins Bernhard en de Prinsessen Beatrix en Irene hebben zich, na de Olympische Spelen, naar Porte Ercole begeven. Bij Porte Ecole, ongeveer 150 km. ten Noordwesten van Rome, bevindt zich het nieuwe vakan tiehuis van üe koninklijke familie. De villa, die door architect Don Franceso John Andrews Holmes: Voor het hart is geen enkele oefening beter dan te bukken en anderen naar boven te halen. (Van onze parlementaire redacteur) Het heeft er veel van of minister Beer man als grote overwinnaar uit het toto-debat is gekomen, want lachend schudt hij de handen der senatoren. De leden van de Eerste Kamer houden zich echter aan een goede gewoonte om na afloop van een debat over een wets ontwerp persoonlijk de minister bij het naar huis gaan de hand te reiken. En waarom zou de minister niet lachen, al is het dan niet in zijn vuistje DURBAN (UPI) Het hoofd van de anglicaanse gemeenschap in Zuid-Afrika de aartsbisschop van Kaapstad, dr. De Blank heeft de deportatie van de an glicaanse bisschop van Johannesburg, dr. Reeves, bestempeld als een „ongelooflijke godsdienstvervolging". De aartsbisschop waarschuwde een ge hoor van vierduizend anglicanen in het stadhuis van Durban dat wat in Johan nesburg is geschied ook in Natal zou kun nen gebeuren. Conferentie verplaatst Hij deelde mede dat hij een telegram had gezonden naar Genève, met de me dedeling dat de bijzondere conferentie van de Wereldraad van Kerken, die in decem ber in Johannesburg zou worden gehou den, niet langer in Zuid-Afrika belegd kon worden. De conferentie zal ergens dicht bij Zuid-Afrika worden gehouden, aldus dr. De Blank, waar bisschop Reeves en niet-blanke geestelijken de vrijheid heb ben eveneens te komen. Hij zei voorts dat zondag vele kerkklokken gedurende een uur zullen luiden en de kerkvlaggen half stok zullen hangen als een teken van rouw. Geen idee LONDEN (UPI) Dr. Reeves, is na zijn uitwijzing uit Zuid-Afrika te Londen aangekomen, waar hij verklaarde, dat Zuid-Afrika volgens zijn ervaring „op een politiestaat lijkt." De anglicaanse bis schop van Johannesburg zei geen idee te hebben waarom hij binnen 48 uur na zijn ballingschap van vijf maanden was uitge wezen. „Ik heb me altijd buiten de par tij-politiek gehouden," zo zei hij. Op de vraag of zijn uitwijzing iets te maken had met het incident te Sharpville waarbij 72 Afrikanen gedood werden, verklaarde dr. Reeves te vermoeden dat men tegen hem was „omdat ik de andere kant van het verhaal, een andere lezing dan die van de politie, liet vertellen." Dr. Reeves be klaagde zich erover, dat kolonel Spengler, de officier van de Zuidafrikaanse veilig heidsdienst die hem aanhield, zijn belofte dat Reeves zijn advocaten zou mogen spreken, niet was nagekomen. De bisschop hoopt naar Zuid-Afrika terug te keren en voegde eraan toe: „Ik zei tegen kolonel Spengler aan aartsbisschop Makarios te denken." Dr. Reeves deelde mede, een telegram uit Zuid-Afrika gekregen te hebben waar in stond dat zijn advocaten verklaarden dat zijn „snelle uitwijzing duidelijk een on rechtmatige daad was". STOCKHOLM (UPI) De Zweedse geograaf Olof Tandberg heeft geen visum gekregen voor Zuid-Afrika, hoewel hij eer der een stipendium had gekregen van de universiteit van Durban om een studie over de Indische bevolking in Zuid-Afrika af te maken. Naar verluidt zou de reden voor deze weigering gelegen zijn in het feit. dat Tandberg na een vorig bezoek aan Zuid- Afrika artikelen tegen de apartheid in Zweedse bladen had geschreven. In 1956 had hij als lid van een studen- iendelegatie Zuid-Afrika bezocht wegens het sluiten van de Zuidafrikaanse univer siteit voor niet-blanken. De Italiaanse atleten, die op de Olympi sche Spelen in Rome een of meer medailles hebben gewonnen, zullen worden onder scheiden met de orde van „verdienste van de republiek". Deze beslissing werd be kendgemaakt na afloop van de vergadering van de ministerraad, die dinsdagavond in Rome is gehouden. Zoals bekend hebben de Italianen in Rome dertien gouden, tien zilveren en der tien bronzen medailles veroverd. PARIJS (UPI, AFP) Het Joegoslavi sche staatshoofd, maarschalk Tito, is met een speciale trein in Parijs aangekomen. Hij zal daar tol morgen blijven. Tito is op weg naar New York voor het bijwonen van de vijftiende zitting van de UNO- Assemblee. Zijn verblijf in Parijs is „strikt particu lier". Het is niet waarschijnlijk dat hij een bezoek zal brengen aan president De Gaulle. Borghese is gebouwd, ligt tussen de rotsen aan de Tyrrheense Zee. Het witte landhuis is in Spaanse stijl op getrokken. Een half uur tevoren was Mehmet Sje- joe, de premier van Albanië, in de Franse hoofdstad aangekomen. Ook hij is op weg naar New York. Zoals bekend is de ver-, houding tussen Joegoslavië en Albanië bij zonder slecht. 1

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1