AQUARELLEN VAN AART SCHOUMAN
AGENDA
Frankforter „Vredesprijs" voor
Engelsman Victor Gollancz
Bijzondere expositie van
oude kunst uit Egypte
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1960
HAARLEMS DAGBLAD - OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
Haarlem
V elsen-lJ muiden
Beverwijk
Betaling abonnementsgeld
per giro
Expositie over Afrika
in Den Haag
DE BEURS DER 70.000 BOEKEN
Opticien WEB ER
WELDRA IN HET RIJKSMUSEUM
Van Gogh expositie
in Montreal
Hoofdrolspeler uit
„The angry Silence"
in Nederland
„Cinema Parisien" bestaat
vijftig jaar
„Wij komen" hielp voor
de dertiende keer
sinaasappel
citroen
vruchtenlimonade
Militair exposeert tapijt
van Farah Dibah
Exposities in Amsterdam
Concertgebouw: Vandaag 20 uur: orgel
concert door Albert de Klerk.
Stadsschouwburg: Vandaag 20.15 uur:
The Dublin Festival Company met „The
playboy of the western world".
Minerva Theater: Vrijdag 20.15 uur:
concert NPh.O.
BIOSCOPEN
Cinema Palace: Vandaag 19 en 21.15
uur: „Liefde zonder uitzicht", 18 jaar.
Van vrijdag af dagelijks 14, 19 en 21.15
uur, zondag tevens 14, 16.15, 19 en 21.15
uur: „Freddie und die Melodie der Nacht"
14 jaar.
Frans Halstheater: Vandaag 19 en 21.15
uur: „De bruiden van Dracula", 14 jaar.
Van vrijdag af dagelijks 14, 19 en 21.15
uur, echter zondag 14, 16.15, 19 en 21.15
en dinsdag 14 en 20 uur: „Du Rufifi chez
les hommes", 18 jaar.
Lido Theater: Vandaag 19 en 21.15 uur:
„Mijn beste vijand", alle leeftijden. Van
vrijdag af dagelijks 14, 19 en 21.15 uur,
zondag tevens 16.15 uur: „Gevaarlijk
blond", 18 jaar.
Luxor Theater: Vandaag 19 en 21.15
uur: „De witte non", 14 jaar. Van vrij
dag af dagelijks 14, 19 en 21.15 uur, zon
dag tevens 16.15 uur: „De grote ontsnap
ping", 14 jaar.
Minerva Theater: Vandaag 20.15 uur:
„Mon oncle", alle leeftijden. Zaterdag 14.30
en zondag 14 en 16.15 uur: „Calamity Jane",
alle leeftijden.
Rembrandt Theater: Vandaag 19 en
21.15 uur: „Katja", 14 jaar. Van vrijdag
af dagelijks 14, 16.15, 19 en 21.15 uur, zon
dag tevens 16.15 uur: „Nooit op zondag",
18 jaar.
Roxy Theater: Vandaag besloten voor
stelling. Vrijdag en zaterdag 14.30, 19 en
21.15 uur en zondag 14, 16.15, 19 en 21.15
uur: „De Indiaanse vrouwenroof", 14 jaar.
Studio Theater: Vandaag 19 en 21.15
uur: „Hirosjima mon amour", 18 jaar.
Van vrijdag af dagelijks 14.15, 19 en 21.15
uur, echter zondag 14, 16.15, 19 en 21.15
uur: „The wrong man", 14 jaar.
Theater Monopole (Zandvoort): Van
daag 20 uur: „Ongewenst huwelijk", 14
jaar. Vrijdag tot en met zondag 20 uur:
„Het begon met een kus", 18 jaar.
jaar.
TENTOONSTELLINGEN
Frans Halsmuseum: Tot 10 oktober
Unesco-expositie van reprodukties naar
aquarellen „Watercolours". Dagelijks 10-
17 uur, zondags 13-17 uur.
Museum Het huis van Looy (Kamper
laan): Tot 16 oktober expositie van gra
fiek en tekeningen van Willem Nijs. Da
gelijks 10-12.30 en 13.30-17 uur, zondags
14-17 uur.
Vishal: Tot 25 september affiche-exposi
tie „Frankrijk in beeld", Dagelijks van
14-17 uur en 19.30-22 uur; zondags 14-17
uur.
„In *t Goede Uur" (Korte Houtstraat 1):
Tot 1 oktober expositie van dierenteke-
ningen van Ruth Fischer. Dagelijks van
10-22 uur.
Kunstzaak „De Ark" (Nieuw Heiligland
1-3): Tot 24 september Ere-expositie J. C.
Mets. Dagelijks van 9-17 uur en tevens op
maandag woensdag en vx-ijdag van 18-20
uur.
Bloemenheuvel (Overveen): Tot 26 sep
tember expositie van schilderijen, tekenin
gen, aquarellen en grafiek van Dick Went-
zel. Dagelijks van 10-17 uur, zondags van
14-17 uur.
(Vei-der raadplege men de rubriek „Uit
gaan in Haai-lem" van vx-ijdag 16 septem
ber).
DONDERDAG 22 SEPTEMBER
Thalia, 20 uur: „Blackboard Jungle"
Rex, 20 uur: „Het meisje van de Veen-
hoeve".
VRIJDAG 23 SEPTEMBER
Thalia?, 20 uur: „Salomo en de koningin
van Sheba".
Rex, 20 uur: „De zoon van de Sheik".
Pieter Vermeulenmuseum: als donderdag
VRIJDAG 23 SEPTEMBER
Kennemer Theater, 19 en 21.15 uur: „De
woeste hoogte".
Luxor Theater, 19 en 21.15 uur: „Liefde
zonder uitzicht".
W. B.-theater, 20 uur: „Opstandig
Afrika".
Opname tijdens de eerste kostuum
repetitie voor „My fair Lady" in het
Rotterdamse Luxor-theater. De pre
mière wordt op 1 oktober gegeven.
U kunt he' uzelf gemakkelijk maken
door het abonnementsgeld voor het
volgende kwartaal te voldoen op
onze postgiro rekening no. 273107 ten
name van Haarlems Dagblad. U
bespaart daannee incassokosten en
vermijdt geloop aan de deur.
Het te gireren bedrag is ƒ7,65, post-
abonnees f8.15.
U kunt het ons gemakkelijk maken
door uw giro-opdracht te verzenden
vóór het eind van de maand, voor
zien van uw juiste naam en adres.
Wij behoeven dan geen kwitanties
uit te zenden Indien u voor een
ander gireert, wilt u dan het bezorg
adres van de krant vermelden
Voor automatische girobetalingen
(het lier gemakkelijkstezijn formu
lieren op aanvraag gaarne ter be
schikking. In da' geval dient men
wel voor voldoende saldo op de
giro-rekening zorg te dragen.
DE ADMINISTRATIE
Vrijdagmiddag 30 september zal de
Haagse wethouder van Onderwijs en Kunst
zaken, de heer J. van Zwijndregt, in de
Centrale Bibliotheek aan de Bildex-dijk-
straat in Den Haag, een tentoonstelling
openen, getiteld: „Afx-ika gistend conti
nent". Een inleidend woord zal daarbij
gesproken orden door pater P. J. Suasso
de Lima de Px-ado w.p.
De expositie wijdt niet slechts in boek
en kaart aandacht aan de politieke ont
wikkeling van dit werelddeel, doch ook
aan land en volk, kunst en cultuur van
vex-schillende bevolkingsgroepen.
(Van onze correspondent)
DE DINSDAG geopende Frankforter
Buchmesse de beurs der 70.000 boe
ken bereikte woensdag haar hoogtepunt
met de uitreiking van de vredesprijs van
de Duitse boekhandel aan de Londense
uitgever en publicist Victor Gollancz. Op
deze w er eldb o eken jaar beurs is ook ons
land opnieuw buitengewoon goed ver
tegenwoordigd.
De Frankforter Buchmesse heeft wortels
tot in de vijftiende eeuw, maar toch „pas"
in de zeventiende eeuw werden hier de
eerste echte boekenjaarbeurzen gehouden.
Na de tweede wereldoorlog, in 1949, be
gonnen Duitse uitgvers op bescheiden voet
opnieuw met hun vakbeurs, die nu is uit
gegroeid tot de gx-ote „messe" van 17.000
vierkante meter expositieruimte, 70.000
•titels en 1900 uitgvers, van wie meer dan
1200 niet-Duitsers.
Nederland, al aanwezig in 1950, wordt
vertegenwoordigd door 40 uitgevers wier
overkoepelend uitvoerorgaan, de Stichting
Grafisch Exportcentrum uit Amsterdam, al
oude rechten kan laten gelden. Nederlands
grafische export naar West-Duitsland had
het vorig jaar een waarde van 14,28 mil
joen gulden. Na België-Luxemburg is
West-Duitsland onze belangrijkste klant
ten deze onder meer voor wetenschappe
lijke werken, tijdschriften en ook voor het
plaatsen van drukkersopdrachten in ons
land.
Vervlakking
Wat de Westduitse literatuur aangaat,
valt opnieuw de enorme toeneming van de
pocketboek-uitgave op en daarin dan
voornamelijk vertalingen uit de wereld
literatuur. De modex-ne Westduitse letter
kunde sluimert en komt op de boeken
beurs van Frankfort nauwelijks aan haar
trekken. Men maakte zich veel drukker
over verzamelde werken van Thomas
Mann, Ernst Jünger en dergelijke, als over
Böll, Grass en andere moderne Duitse
schrijvers. Voorts wordt er steen en been
geklaagd over het verschijnen van steeds
maar nieuwe gx-ote reeksen, waax-door het
individuele boek maar moeizaam gedijen
kan. Ook is de vrees uitgesproken dat de
gigantische uitgeverijen en verzendhuizen
die uit zijn op een zeer breed publiek, een
te grote invloed zullen krijgen en ver
vlakkend zullen gaan wex-ken. Een reus als
het boekenverzendhuis Bertelsmann, zo
heeft dezer dagen het dagblad Die Welt
opgemerkt, beheerst een markt waarop
tengevolge van de lage prijs geen normale
boekverkoper kan verschijnen. De door
snee-winkelprijs van een boek in Duits
land steeg de laatste twee jaren van 10 tot
11,50 mark maar daaraan hoeft een
massabedrijf als Bei-telsmann zich niet te
storen.
Gollancz gehuldigd
In de Paulskirche te Frankfort hoorde
men gisteren deze pessimistische beschou
wingen niet. President Lübke sprak hier
de huldigingsrede op vredesprijswinnaar
Victor Gollancz uit, een dankbare taak,
want Gollancz een Brit en ook de zoon
van een Poolse rabbijn is niet slechts
een der belangrijkste Londense uitgevers
maar ook een publicist van importantie op
Advertentie
Uw ogen blikken
door een bril
Het effect kan hoopvol -
vreugdevol maar ook spijtig
zijn. Door een moderne bril
ziet u de wereld rooskleu
riger. U gaat lachend door
het leven.
heeft zo'n prettige bril voor u
Gr. Houtstr. 166 b/d Houtbrug
In het Rijksmuseum te Amsterdam beroemde Egyptische collectie, die een be-
wordt van 16 oktober t/m 31 december-
als najaarstentoonstelling de grote expo
sitie „Vijf duizend jaar kunst uit Egypte"
gehouden. Het is voor de tweede keer in
de geschiedenis van het tentoonstellings
wezen dat een kostbare collectie kunst
werken uit de schatkamers van de musea
te Cairo en Alexandrië voor een expositie
buiten de grenzen van Egypte wordt ge
stuurd. Voor de eerste keer geschidde dat
voor de wereldtentoonstelling te Parijs in
1867. De expositie in het Rijksmuseum
wordt gehouden onder auspiciën van het
binnen enkele weken af te sluiten cultu
reel akkoord tussen Nederland en de Ver
enigde Arabische Republiek. Het zenden
van deze collectie door de regering van
de V.A.R. naar het buitenland (zy werd
reeds in Brussel geëxposeerd) valt samen
met de actie, die de Unesco langs de
nijloevers, welke door de bouw van de
Assoean-dam permanent diep onder de
watex-spiegel komen te liggen.
De inzending van de nationale Egyptische
musea omvat ruim 230 stukken, hoofd
zakelijk uit het Faraonische tijdpex-k, met
toevoeging uit de Gx-ieks-Romeinse, de
Koptische en de Islamitische verzamelin
gen. Het Rijksmuseum van oudheden te
Leiden staat 25 meesterwerken af uit zijn
RICHARD ATTENBOROUGH
IN ONS LAND
De Britse acteur Richard Attenborough
bx-engt vandaag een kort bezoek aan ons
land ter gelegenheid van de Nederlandse
px-emièx-e van de film „The angry silence"
(De angstige stilte), die tijdens het Film
festival te Berlijn werd onderscheiden met
de grote prijs van de Internationale Critiek
1960.
langx-ijke aanvulling voor de vroegste pe
rioden betekenen.
De collectie omvat o.m. een grote ver
scheidenheid van beelden en reliëfs
in steen, brons en hout. Verder offex-tafels,
stenen vaatwerk, sieraden en andere kost
baarheden, voox-werpen uit het dagelijks
leven, ceramiek, glas, mummiemaskers,
toiletgex-ei, terracotta figuurtjes, gesneden
houten panelen, miniatux-en en weefsels.
Bijzonder goed is de kunst van het oude
rijk (cix-ca 3.000-2.300 voor chr.), het mid-
denrijk (cix-ca 2.100-1.700 voor chx\) en
van het nieuwe rijk (circa 1.600-1.085 voor
chr.) vertegenwoordigd. De Egyptische
kunst is vooral een koningskunst op
de expositie zijn talrijke koningsbeelden
en koningsportretten doch ook de pri
vate sculptuur heeft er een grote ontwik
keling gehad, waarvan ook belangrijke
voox-beelden worden getoond.
Enkele der hoogtepunten op de expo
sitie zijn o.m.: de groep van de fax-ao
Mykerinos met de godin Hathoren de
allegox-ische figuur van boven-Egypte, in
leisteen uitgevoerd uit de 4e (rom) dynas
tie, de tijd van de grote pyramiden. Het
gouden bortjuweel van koning Sesotris
de Tweede uit het koninklijke graf te
Daksjoer, een kopje in paars kwax-tsiet
van de jeugdige Toet-Anch-Amon. Voox-ts
het grote beeld in kalksteen van de zan
geres in de tempel van Amon Merit, een
van de beste sculptux-en uit 't nieuwe i-ijk,
het gouden dodenmasker van koning Sjes-
jonq, de xiitvoerig beschilderde mummie-
kist van de priester Djedment uit Thebe,
en de grote koran van sultan Sja'ban,
geschi-even en vex-lucht in 1396.
De inx-ichting der expositie, in negen
zalen op de oostelijke binnenplaats, ge
schiedt naar het ontwerp van Dick Elf-
fers.
sociaal en politiek terrein. Hij is eveneens
de man die na de oorlog als een der eex-ste
voor hulpverlening aan de Duitsers pleitte
onder meer met zijn actie „Redt Europa
nu". Deze nonconfoi-mistische schrijver,
socialist en pacifist en zakenman is de
elfde vredesprijswinnaar van Frankfort.
Tot zijn voorgangers behoorden figuren als
Albert Schweitzer, Romano Guardini, Mar
tin Buber, Cax-1 Burckhardt, Hermann Hes-
se, Thornton Wilder, Karl Jaspers en prof.
Heuss.
Ter gelegenheid van het hondex-djarige
bestaan van het museum van Schone Kun
sten te Montreal zullen zeventig schilde
rijen van Vincent van Gogh hier tentoon
gesteld worden.
De Nedex-landse regering heeft haar
goedkeux-ing gehecht aan het uitlenen van
de schilderijen en 61 tekeningen uit waar
dering voor „de gastvrijheid, de veilig
heid en de vrijheid" die koningin Juliana
en haar gezin gedurende de Tweede We
reldoorlog in Canada hadden genoten.
De tentoonstelling wordt op 6 oktober
geopend en zal later ook in Winnipeg en
Toronto te zien zijn.
De- Britse acteur en filmproducent Richard
Attenborough is vanochtend op Schiphol aan
gekomen voor een kort bezoek aan ons land.
Vanavond zal hij in het Amsterdamse Alham-
bra-theater de première bijwonen van de
film „The angry Silence", waarin hij de
hoofdrol vertolkt. Deze film werd op het in
ternationale filmfestival te Berlijn onder
scheiden met de internationale prijs van de
critiek 1960.
Attenborough speelt de rol van een arbei
der, die niet wenst mee te doen aan een wilde
staking en daarom door zijn collega's „naar
Coventry wordt gezonden", hetgeen wil zeg
gen, dat hij voor hen nog slechts lucht is. De
andere rollen worden vertolkt door Pier
Angeli, Michael Craig en Bernard Lee.
In de week van 23 tot en met 29 sep
tember zal het vijftigjarig bestaan van de
oudste nog bestaande bioscoop in ons land
de „Cinema Parisien" in de bocht van de
Nieuwendijk te Amsterdam, met een bij
zonder filmprogramma worden gevierd.
Door een vijftiental vooraanstaande
filmcritici en filmdeskundigen zijn zeven
films uitgekozen, die elk een dag zullen
draaien: „La gx-ande illusion", „De dood
van een wielrijder", „Het vex-borgen leven
van Walter Mitty", „Wij allen zijn moorde
naars", „Grazige weiden", „On het water
front" en „Het loon van de angst". Tevens
zal elke ochtend de film „Op hoop van
zegen" (met mevrouw Esther de Boer-van
Rijk in de hoofdrol) worden vertoond.
De feestweek wordt vanavond geopend
met twee avondvoorstellingen van zeer
oude film uit de collectie Jean Desmet
de oprichter van de bioscoop. De opbrengst
is bestemd voor het Koningin Wilhelmina
Fonds ten bate van de kankerbestrijding.
Advertentie
Voor de dertiende keer is door bemid
deling van het noodfonds „Wij komen"
een emigrant geholpen. De heer H. de
Jong, die 25 jaar geleden naar Zuid-Afi-i-
ka vertrok, kreeg dezer dagen bericht dat
zijn oude moeder ernstig ziek geworden
was. Het bestuur van de stichting nam
contact op met de K.L.M. en de heer De
Jong kreeg telegrafisch bericht dat hij zo
snel mogelijk per K.L.M.-vliegtuig naar
Nederland kon reizen. Gistermiddag
kwam hij reeds op Schiphol aan.
Tegenslagen en ziekte hadden de heer
De Jong steeds verhindex-d een bezoek
aan zijn vaderland te bx-engen. Tijdens de
tweede wereldoorlog werd hij ingelijfd bij
de Prinses Ix-ene-brigade en maakte hij
de veldtocht in Zeeland mee. Toen hij ge
wond raakte werd hij naar Engeland over
gebracht en hoewel hij na zijn herstel
probeerde naar Nederland te gaan voor
een bezoek aan zijn ouders, werd hij naar
Zuid-Afi-ika teruggebracht.
Advertentie
Kees van Vugt, de Tilburgse militair die
van de keizerin van Perzië een kostbaar
tapijt ontving in ruil voor een potloodteke
ning, heeft zeer vele verzoeken ontvangen,
zelfs van mensen die hij helemaal niet
kent, om het geschenk van Farah Dibah te
mogen zien.
De belangstellenden zullen mogen komen
kijken. Vrijdag, zaterdag en zondag wordt
in hotel „De Lindeboom" in Tilburg een
expositie gehouden van exclusieve oosterse
tapijten. De heer H de Zeeuw uit Tilburg,
kenner van oosterse tapijten, die deze ex
positie inricht, meent dat het tapijt van
Kees van Vugt tachtig of negentig jaar
oud is. Hij heeft meteen een bod gedaan
van f 5.000, doch Kees wilde nier niets van
weten.
Wèl wilde hij het tapijt exposeren. De
heer De Zeeuw heeft nu dit --'orstelijk ge
schenk voor 10.000,verzekerd.
„Alles goed en wel", moet Kees hebben
gezegd, „maar mijn vader komt vrijdag en
zaterdagmorgen op de expositie en ik zal
zaterdagmiddag en zondag, wanneer ik
verlof heb, 't tapijt „in de gaten" houden".
Elke avond moet, ondanks de verzekering,
aldus Kees, ,'t tapijt mee naar zijn ouders.
De heer De Zeeuw stemde hierin toe. Er
wordt een zeer grote belangstelling ver
wacht voor deze expositie.
In het Dordrechtse Museum is tot 2 ok
tober een herdenkingstentoonstelling te
zien van werken van Aart Schouman
(1710-1792). Voor kunsthistorici behoeft
deze expositie geen aanbeveling. Zelden
echter zullen zij zo veel werk van deze
Dordtse schilder bij elkaar kunnen zien.
Voor deze expositie werd een bijzondere
verlichting gemaakt opdat de op de lan
ge duur toch wel fragiel te noemen aqua
rel geen schade zal oplopen. Nu moet ik
meteen eventuele liefhebbers van aquarel
len gerust stellen: mits niet direct op het
buitenlicht gehangen, gaan aquarellen
van tijdgenoten wel een mensenleeftijd
mee, mits tiatuurlijk verf van kwaliteit
werd gebruikt. Het spreekt vanzelf dat we
met historisch geworden bezit zuiniger
moeten omspringen. Bovendien zijn die
aquarellen van Schouman wel van zeer
verfijnde kleur. Hoe konden zij dan zo
blijven, zal men vragen. Omdat zij altijd
weinig aan het licht werden blootgesteld.
Schoumans aquarellen waren typisch voor
verzamelaars bestemd, die hun bezit in
portefeuilles bewaarden om er zo nu en
dan van te genieten. De wanden van hrin
woningen whren ofwel gesierd door olie
verfschilderijen ofwel door de z.g. behang
selschilderingen, niets anders dan wand-
grote of paneelgrote min of meer deco
ratieve schilderijen op linnen. Schouman
was ook „behangselschilder". Voorts
schilderde hij „vrije" schilderijen, teken
de en etste hij, graveerde hij voorstellin
gen op drinkglazen, was hij een vervaar
diger van vrije reprodukties van bij kunst
liefhebbers gewilde schilderijen, was hij
tekenleraar en verzamelaar.
„Lange tijd heeft de vaderlandse ge-
schiedsschi-ijving nauwelijks een goed
woord over gehad voor onze achttiende
eeuw. Periode van verval, Pruikentijd,
Regenten tijd, Epoque van decadentie wa
ren de gebruikelijke bewoordingen waar
mee men deze aera afschildei'de, of af
maakte. „Aldus begint de heer L. J. Bol
zijn inleiding tot de catalogus van deze
belangrijk te noemen tentoonstelling, ge
organiseerd door hem en zijn staf, één se
cretaresse! Ik moet bekennen dat gezien
de schilderkunst van die tijd deze eeuw
mij ook weinig trok. Het is eigenlijk wel
zo dat het met de grootheid van de oude
Hollandse schilderkunst toch wel afgelo
pen was. Wie echter, en wie doet dat niet,
onze oude buitenplaatsen (langs de Vecht,
bij voorbeeld) weet te genieten, wie in die
oude parken mocht wandelen of daarvan
kan dromen, wie ingelijste oude en met
de hand gekleurde prenten van bloemen
of zelfs maar een prentbriefkaart daar
van aan de wand mocht hebben, weet dat
men deze eeuw maar niet zo kan afdoen.
„Het tijdperk van expansie, van glorieu
ze heldenfeiten was voorbij," gaat de heer
Bol verdex-. „De rijkgeworden Nederlan
der was niet dynamisch maar beschou
welijk, hij verlangde niet gevaarlijk maar
behaaglijk te leven, kunst en kennis te
verzamelen en te bevorderen, waartoe hij
deel had aan de oprichting en instand
houding van de vele Genootschappen en
Maatschappijen". Zo'n genootschap was
het nog bestaande Dortdtse Pictura. Dat
verzamelen van kennis ging gepaard met
het aanleggen van verzamelingen van
kunst en het bijeenbrengen van collecties
planten en dieren. De verzameling van
Stadhouder Prins Willem V was de grond
slag van ons bekende Mauritshuis. Zijn
Papegaaidoor Aart Schouman
natuurhistorische verzameling vormde het
begin van het Rijksmuseum voor Natuur
lijke Historie te Leiden. Het is nog niet
zo lang geleden dat in het Huis van Looy
een grote collectie topografische prenten
van Haarlem en omgeving geëxposeerd
werd. In de 18e eeuw werd daarvan een
groot deel gemaakt. In sommige opzich
ten zijn die oude topogx-afische verzame
lingen eigenlijk voorlopers van onze mo
derne fotoboeken over schone streken en
steden. Het was de fotograaf ook, die la
ter het werk van de schilder overnam
bij de vervaardiging van afbeeldingen van
planten, bloemen en dieren. Tot dit jaar
was het nog een vak bij het examen mid
delbaar tekenen.
Op deze expositie domineren aquarel
len naar dieren, waaronder vogels van
diverse pluimage, en landschappen. Die
aquax-ellen zijn van een grote knapheid
wat betreft het gebruik van de transpa
rante verf, roerend soms door de aan
dacht aan het ingewikkelde onderwerp be
steed, mooi van kleur en soms treffend
door een zeer persoonlijk raffinement. Bij
zonder door het onderwerp is deze expo
sitie omdat wij veelal meer aquarellen
naar bloemen ontmoeten. Schouman kon
trouwens ook in deze een fijn artiest zijn.
In dit genre mag men zijn Rode Hane-
kam en zijn Gele Hanekam groots noe
men. De meeste aquarellen naar dieren
vertonen een klein landschappelijk decor
en vaak is dat artistiek gezien het beste
deel van Schoumans werkstukken. Dan
blijkt hoezeer vrijheid bij het maken van
iets een rol speelt. In zijn totalen kwam
Schouman maar weinig tot resultaten als
in deze delen van een geheel. Een aqua
rel als „Uitheemse dieren in de menage
rie van Willem V" is zeer bijzonder. Men
denkt heel even aan de schilderijen van
Watteau. Het was dus toch mogelijk in
die wat moeilijk tot onze fantasie spre
kende tijd van Prins Willem V. In zo'n
aquarel is sprake van creatieve potentie.
In die tijd ontbx-ak het daar dan natuur
lijk toch wel aan, althans wat betreft de
schilderkunst. Maar men heeft in die tijd
weten vast te houden aan een echte Hol
landse eigenschap: het beschouwen. Als
dat nog een Nederlandse eigenschap is,
dan zal de bezoeker van deze expositie
zich niet door mijn aanbeveling bedrogen
voelen.
Boh Ruw
