Japans nationale neurose geboren uit spanning
tussen moderne techniek en oude vormen
Europese Beweging is bezorgd
over houding van De Gaulle
Superproduktie en dankdienst voor
de zielen van dode krekels
SNELVERF 500
Russische waarschuwing
aan ZO AVO inzake Laos
Britse zeeliedenstaking
na zeven weken verlopen
Raadgevende Vergadering
critiseert ministers
Weer ongenoegen in de
Centraal-Afrikaanse*
Federatie
Bondsdag telt nu 288
Adenauer-aanhangers
Voormalig Bondsdaglid
veroordeeld
DONDERDAG 22 SEPTEMBER 1960
GESPLETEN LAND
ZOEKT ZICHZELF-
Kringloop
Tweespalt
In de ruimte
Havenstaking in Londen
houdt 140 schepen op
Marathon-race
Raad van Europa
Kies voor het
zelfde geld
Zwaardemaker jam
DE BESTE LAKVERF
Zwaardemaker
69 ct
93 ct
122 ct
-Aardbevingen, vloedgolven en de zesdui
zend branden per jaar hebben Tokio drie
entwintig maal geheel en tweeduizend
keer gedeeltelijk vernietigd. De Ameri
kaanse bombardementen in 1945 doodden
een half miljoen mensen en maakten er
drie miljoen dakloos door achthonderddui
zend houten huizen in de as te leggen.
Maar als een kwaad gezwel blijft de stad
groeien, vierentwintig uur per dag rate
len pneumatische hamers, meer wolken
krabbers op de Ginza, meer lichtreclames.
In de schaduw van die torengebouwen tik-
ken timmermanshamers de houten woon-
huisjes overeind, in de baai legt het stads
bestuur kunstmatige eilanden aan.
Tokio moet zijn zustermetropool Kobe-
Osaka (acht miljoen) voorblijven. Die
..Kansai" heeft het geld, werven, textiel,
metallurgie, een amusementswijk met
veertigduizend man personeel, een nacht
club met duizend animeermeisjes. Die rij
ke „Kansai" haalt de neus op voor de
hoofdstad. Terecht, want de hoofdstad
heeft geen riolering. Vrachtwagens en bo
ten voeren het menselijk afval naar een
eiland, waar het gedroogd en geconser
veerd wordt voordat het als mest naar het
platteland gaat. Daar teelt men er rapen
op, die tachtig centimeter lang worden.
Het is maar een voorbeeld van een
waanzinnige economische kringloop waar
in het op zijn eilanden samengeperste Ja
pan zichzelf soms lijkt op te eten. Volgens
de statistieken is Japan even dicht bevolkt
als Nederland, maar Japans bergen laten
slechts vijftien percent van het land be
woonbaar. Die zien er dan ook het hele
jaar uit als Zandvoort op een zomerse zon
dag. Tussen het brullende verkeer met
zijn „kamikaze"-taxi's staan Tokio's wa
renhuizen als gigantische mierenhopen.
Driehonderdduizend klanten en twee mil
joen gulden omzet per dag is niet abnor
maal. De klanten gaan zich na hun aan
kopen verpozen in speeltuin, manége, die
renpark of Sjintotempel op het dak.
Tokio heeft vijftigduizend bars en kleu
rentelevisie, er worden per maand zestig
duizend ongedekte chèques afgegeven in
deze stad waar het geld nooit snel genoeg
rolt om de koortsachtige economie bij te
benen. Maar ook andere steden doen zich
gelden. Het provinciestadje Nagoya
(slechts twee miljoen) heeft een krant die
iedere dag kleurenfoto's drukt. Op de
scheepswerven van Mitsjoebisji in Naga
saki liggen op een doordeweekse dag zo'n
veertig schepen in aanbouw, waarvan een
vijftien supertankers. Soms gaan er twee
per dag te water
Nationale neurose: nozems voor een
Sjinto-tempel. Het is deze naoor
logse generatie in wie Japans tra
gische breuk met zijn eigen verleden
een geweldige ontreddering heeft
teweeg gebracht.
biefstukken (de beste komen uit Kobe,
waar de koeien bier drinken en gemas
seerd worden) bedoelen de Japanners als
zij zeggen: „Schrijf over het nieuwe Ja
pan. niet over geisja's, Foeyiama en ker
senbloesem".
Is er nog een ander Japan? Op het
ogenblik dat in Nagasaki een champagne
fles tegen de boeg van een nieuw schip
slaat, wordt er in een Sjintotempel een
dankdienst gehouden voor de zielen van
de dode krekels, die de oren van de men
sen met hun lieflijk gezang hebben ver
rukt. Tussen de razende miljoenen-steden
groeit de rijst in de bergvalleien, licht
groen in het spiegelend water van de nat
te akkers, tot de laatste duim bebouwd
door boeren, voorovergebogen onder hun
rieten hoeden. Tussen de rijstvelden staan
de donkere heggen van de theestruiken,
grijsbruine houten dorpjes, rode tempel
poortjes en blauwe hortensia's voltooien
de volmaakte tuin van het Japanse land
schap. In een brede rivier staan dunne
bamboestokken met dunne netten, in
smalle bootjes zitten kleine figuren met
lange hengels, zwarte, delicate silhouetten
tegen het grijze water, de flits van een
zilveren vis is de geniale inval in de su
blieme rust van de volstrekte harmonie
der vormen.
De splitsing tussen stad en land is maar
een aspect van de veel diepere in dit land,
waarvan Marcel Giuglaris zegt, dat het
tegelijkertijd tien en vijfentwintighonderd
Op dat ogenblik stortte voor Japan de
wereld in elkaar. Wij Europeanen die al
tijd om de goddelijke zoon van de zon ge
gniffeld hebben, moeten ons eens voorstel
len wat het effect op de christenheid zou
zijn. wanneer de Paus en de Wereldraad
van Kerken in een gezamenlijk communi
qué zouden verklaren dat het geloof in
Christus een misvatting zou zijn gebleken.
En Japan verloor niet alleen een geloof.
Een levenswijze waarin ieder gebaar,
iedere stap op het keizerlijke symbool van
Japan gècon'cëhtrëerd was? verloor zijn mid
delpunt, zijn metafysische bestaansreden.
De vormen bleven bestaan, maar zij wer
den leeg, culturele snuisterijen.
De speurtocht naar het werkelijke Ja
pan moet zo een tocht in de ruimte wor
den. Is het dat van de nieuwe religie dei-
technologie de geweldige cijfers van lea
ven en dood, de superproduktie van Kobe-
Osaka. liet massale sterven in HiroT
sjjima? Ligt het in de nieuwe fetisjen
van geld,.sex en alcohol op Tokio's Gin
za of in de dankdienst voor de krekels in
de oude keizerlijke hoofstad Kioto, Japans
Florence, een van 's werelds mooiste ste
den, waar de Zen-monniken in hout. goud
en rood hun geniale tempels bouwden?
Ligt het in de koortsachtige straten van
het grote Japan of in de volmaakte rust
van de achtertuin, waar een boompje,
wat mos, een stroompje en drie stenen
Japan verkleinen en sublimeren op twee
vierkante meter?
Aan die uiteenliggende aangrijpingspun
ten, technische vernieuwing en leeg gewor
den vormen van een nationale missie,
vindt een heel volk slechts moeizaam
houvast. Voor het eerst wordt de keten dei-
geslachten verbroken, generaties scheiden
zich van elkaar af, wagen de sprong naar
vernieuwing, krabbelen terug naar for
meel conservatisme, speuren naar nieuwe
doelen. En vaak vallen zij in de diepte
van een nationale neurose.
In de lichtreclames van Tokio's
Ginza-boulevard: nieuw Japan. De
wereldbol waarom een spoetnik
draait, kostte driehonderdduizend
gulden en maakt reclame voor een
chocola waar enkele jaren terug
honderd babies aan stierven.
LONDEN (Reuter) De Russische rege
ring heeft in een door radio-Moskou uitge
zonden verklaring de Verenigde Staten en
hun bondgenoten in de Zuidoostaziatische
Verdragsorganisatie (ZOAVO) beschuldigd
van „grove inmenging" in de oinnenlandse
zaken van Laos door steun te verlenen aan
degenen die zich tegen de huidige regering
van prins Soevanna Phoema verzetten.
De Russische regering waarschuwt de
ZOAVO tegen de „ernstige gevolgen" van
deze schending van de Geneefse overeen
komst van 1954 over Indochina.
VIENTIANE (Reuter) Koning Savang
Vathana van Laos heeft zijn militaire com
mandanten in hef. gehele land opgeroepen
voor een bijeenkomst in Loeang Prabang,
de koninklijke residentie. Ook de rechtse
opstandige leider, generaal "hoemi Nosa-
van zou voor dit vredesoverleg zijn uitge
nodigd. Aanleiding tot deze stap zijn ge
vechten tussen de verdeelde strijdkrachten
STRAATSBURG (ANP) De Raadge
vende Vergadering van de Raad van
Europa is woensdag haar najaarsverga
dering in Straatsburg begonnen met een
stroom Van kritiek op het gebrek aan ac
tiviteit, waaraan het ministercomité vol
gens haar mank gaat. Verscheidene afge
vaardigden verweten de ministers, dat ze
geen leiding aan Europa geven en daar
door tekort schieten in de taak, die op
hen rust. De ministers volstaan er mee
de aanbevelingen en resoluties van de
Vergadering door te zenden aan de rege
ringen van de vijftien aangesloten landen
of aan gespecialiseerde internationale or
ganen. Zij doen zelf niets en vergeten, dat
zij er op moeten toezien, dat er iets met
de uitspraken van de Vergadering wordt
gedaan, zo was de algemene klacht.
De Oostenrijkse socialist Czernetz merk
te onder andere op, dat de ministers in
de elf jaar dat de Raad van Europa nu
bestaat, slechts 23 keer het advies van
de Vergadering over bepaalde kwesties
hadden gevraagd. Daarnaast merkte hij
op, dat de ministers niet op de aanbeve
lingen van de Vergadering moeten wach
ten, doch ook zelf activiteit dienen te ont
plooien en initiatieven moeten nemen.
De Deense minister Krag gaf toe, dat
de betrekkingen tussen het minister-comi
té en de Vergadering verbeterd zouden
kunnen worden en vooral geïntensiveerd.
Hij beloofde, dat de ministers de Verga
dering meer zouden raadplegen over ac
tuele vraagstukken. Naar zijn overtuiging
zouden de landen van de Raad van Euro
pa er goed aan doen in de UNO meer on
derling overleg te plegen.
De vergadering heeft woensdag een rap
port van de Nederlandse afgevaardigde
J. J. Fens (KVP) over de betrekkingen
tussen de Vergadering en de nationale
parlementen goedgekeurd. De heer Fens
constateerde met tevredenheid, dat er
in de vijftien landen een groeiende
belangstelling voor het werk van de
Raad van Europa bestaat. Ander
zijds moest hij echter ook signaleren, dat
de afgevaardigden van de Vergadering,
zodra ze thuis zijn. zoveel nationale pro
blemen te verwerken krijgen, dat ze
hoe goed hun bedoelingen ook mogen
zijn eenvoudig niet voldoende tijd heb
ben voor het pousseren van de Europese
zaken in de nationale parlementen.
De Vergadering zal vandaag de gehele
dag wijden aan de internationale toestand.
De Italiaanse christen-democraat Mon-
tini heeft namens de politieke com
missie een rapport opgesteld, waarin hij
tot de slotsom komt, dat het minister
comité moet dienen voor coördinatie van
de buitenlandse politiek der vijftien lan-
den-leden.
(Van onze correspondent)
LONDEN Het einde is aangekondigd
van de wilde zeeliedenstaking in Engeland
die zeven weken heeft geduurd, hoewel
slechts een kern van de stakers het al die
tijd heeft volgehouden. Weliswaar hebben
de stakende zeelieden technische voorwaar
den gesteld voor het eindigen van het con
flict, maar aangenomen wordt dat het
werk tenminste in Liverpool, het centrum
van de staking, maandag zal worden her
vat. Een kleine groep zeelieden in andere
plaatsen met name te Manchester en de
enkelingen die in Londen staakten weiger
den het voorstel lot opheffing van de sta
king goed te keuren.
De economische schade van de staking
woi-dt op honderd miljoen gulden geschat.
Het gevolg van deze wilde staking zal
waarschijnlijk zijn, dat de verouderde
stakingswetgeving voor zeelieden, welke
uit 1894 stamt, zal worden herzien. De
leider van cle wilde staking is als gevolg
van deze strafwet een maand geleden de
gevangenis ingegaan.
Thans wordt echter alle aandacht opge
ëist door de stakende havenarbeiders in
Londen. Woensdag stonden er 20.000 man
werkloos aan de kant. Het werk op 140
schepen lag stil. Slechts 42 schepen wer
den gelost of geladen. Duizenden tonnen
vlees en andere levensmiddelen, waaron
der aan bederf onderhevige goederen,
wachten op lossing, terwijl exportgoederen
zich in de pakhuizen en langs de kaden
opstapelden. Een triest beeld dat helaas
al te vaak in Londen terugkeert.
(Van onze reisredacteur W. L. Brugsma
TOKIO. „Japan", zo zegt liet aardrijkskundeboek van mijn neef op de h.b.s.,
„is elf keer zo groot als Nederland. Zijn keizer wordt „Tenno" de goddelijke
genoemd. Het is de grootste producent van natuurzijde ter wereld". Met die
beknopte kennis gewapend mag mijn neef dan gissen waarom de Amerikanen
zich zo bezorgd maken over Japans toekomst, waarom zij Japan als een beslis
sende factor in de machtsverhoudingen tussen Oost en West zien. Is het vanwege
die natuurzijde? Kom, kom, het mysterieuze eilandenrijk van Samoerais en
Geisja's, van Foeyiama en kersenbloesem, is vandaag Azië's eerste industriële
natie, hoogovenvuren verlichten er de nacht, er glijden supertankers van 's we
relds grootste scheepswerven, het heeft een mim voldoende auto-industrie, Ja
panse elektronica, optiek en radio's vloeien naar de wereldmarkten. Het indus
triële, politieke en miliaire potentieel van deze enige hoog-ontwikkelde Aziatische
staat, dit andere Duitsland, moet het tegenwicht vormen Voor de Chinese reus
die aan het opstaan is.
Advertentie
Het hoofdbestuur van de Europese Be
weging heeft met voldoening kennis geno
men van de verklaring in de troonrede,
dat de regering van harte zal medewer
ken aan een verdere en versnelde uitvoe
ring van het E.E.G.-verdrag; met de re
gering acht het hoofdbestuur het tot stand-
komen van een werkelijke gemeenschap
pelijke landbouwpolitiek een essentieel be
standdeel van het verwezenlijken van de
gemeenschappelijke markt.
Zij mist echter in deze troonrede een
uitdrukkelijke toezegging van de steun
aan de ontwerp-conventie inzake de ver
kiezing van het Europees Parlement en
aan de plannen tot samenvoeging van de
uitvoerende organen van de drie economi
sche Gemeenschappen. Het hoofdbestuur
van de Europese Beweging meent op dit
ogenblik uiting te moeten geven aan zijn
diepe bezorgdheid over de vooruitzichten
van de Europese eenwording in de naaste
(Van onze correspondent)
LONDEN Er dreigt volgens bericht
uit Salisbury, de hoofdstad van de Cen
traal Afrikaanse Federatie (Zuid en Noord-
Rhodesië en Nyasaland) een ernstige cri
sis tussen de Britse regering en de fede
rale premier Sir Roy Welensky over het
rapport van de commissie-Monckton inza
ke de toekomst van de federatie, dat vol
gende maand zal worden gepubliceerd. Sir
Roy is er verbolgen over dat het rapport
de mogelijkheid wil openlaten dat Nyassa-
land zich van de federatie afscheidt, hoe
wel het naar verluidt zulks niet aanbe
veelt. Sir Roy is van mening dat het rap
port de eisen van de nationalistische be
weging in Nyassaland aanmoedigt.
De moeilijkheden zijn ontstaan doordat
de nationalisten wilden dat Nyassaland,
waar het aantal blanke kolonisten slechts
gering is, zich zal losmaken van de Fede
ratie. Zij vrezen dat de blanken na her
krijging van de algehele zelfstandigheid
in het vaarwater van de Zuidafrikaanse
rassenpolitiek zoud enterechtkomen. Het is
echter een feit dat de Federatie de Zuid
afrikaanse opvattingen duidelijk verwerpt.
Nyassaland gaf destijds, op het hoogtepunt
van het conflict, de voorkeur aan bescher
ming door de Britse regering boven de
onzekerheid welke een soevereine Federa
tie zal kunnen opleveren. Sinds de vrij
lating van dr. Hastings Banda, schijnt er
echter meer kan te bestaan op de uit
voering van het Britse regeringsplan.
Zwart op wit?
Duncan Sandys, de Britse minister voor
het Gemenebest, bevindt zich op dit ogen
blik in Salisbury, waar het tot een felle
botsing tussen hem en Welensky zou zijn
gekomen. Het conflict loopt zo hoog dat
Sandys zijn terugkeer naar Londen heeft
moeten uitstellen. Sir Roy zou destijds
van premier Macmillan zwart op wit de
verzekering hebben ontvangen dat de
commissie-Monckton zich geheel buiten de
kwestie van afscheiding van de Federa
tie zou houden. Beweerd wordt thans dat
indien de Britse regering het rapport
aanvaardt zulks een politieke catastrofe
voor Welensky zou betekenen.
Dit Japan dat de modernste treinen ter
wereld heeft, loopt een furieuze marathon
race naar een totale vernieuwing. Het
tijdperk van de doorzakkende fietsen van
vijf gulden is al lang voorbij, dat van de
(Van onze correspondent)
Elf keer zo groot als Nederland.Ten
no. natuurzijde, wat is het werkelijke
Japan? Maken wij onze over hun school
boeken ingedommelde neefjes wakker met
een paar andere cijfers, over de 92 mil
joen Japanners die de eilandkurassen
Hondo, Sjikokoe, Kioesjioe en Hokkaido
bemannen. Tokio is met zijn tien miljoen
inwoners de grootste stad ter wereld. Het
is ook de gevaarlijkste. Driehonderddui
zend auto's maken er twintigduizend onge
lukken per jaar: achthonderd doden, twin
tigduizend gewonden van het kwart mil
joen dat Japan er jaarlijks telt.
botte imitatie verloopt ook. al leest men
nog in een herdenkingsboek van een Ja
panse camerafabriek: „In november 1933
waren in een kamertje in de Azahoe-wijk
enkele mannen bezig Leica- en Contax-
camera's te demonteren. Hun ogen glom
men van scheppingskracht. Zij moesten
beslissen welke camera zij zouden imite
ren". Vandaag gebruiken internationale
crack-reporters nochtans ook Japanse ca
mera's. Dat Japan met zijn wolkenkrab
bers. zijn ondergrondse, zijn schepen met
kernenergie-aandrijving op de tekenta
fels. zijn Europese pakken en Europese
In het gezicht van de doodgraver
voor zijn met goud versierde
lijkwagen: oud Japan
jaar oud is. Tien in zijn geestdrift voor
techniek en vernieuwing, vijfentwintighon
derd in moraal, geloof en vormen van een
volk dat zich uitverkoren en anders acht.
De tweespalt van Japan is die van de Ja
panner. De manager die de hele dag heeft
getelefoneerd, gedicteerd en gecalculeerd,
trekt om zes uur 's avonds zijn Europese
pak uit, baadt, doet een schone kimono
aan. gaat op zijn tatami-mat zitten voor
de theeceremonie van het Zen-Boeddhis-
me en stapt, aldus communicerend met
de natuur, duizend jaar terug. Hij is dan
thuis in Japan, in het hechte samenstel
van vormen en tradities, goden en voor
ouders, deugden en genoegens, in het uit
zonderlijk levenspatroon dat als middel
punt de Tenno, de goddelijke keizer heeft.
Dat als middelpunt de goddelijke keizer
'nad. In augustus 1946 zei een dunne stem
door de radio: „Ik ben niet goddelijk. Ik
ben niets, nauwelijks een man als de an
deren".
toekomst. Deze bezorgdheid vindt haar
grond met name in de recente perscon
ferentie van het Franse staatshoofd, waar
bij president De Gaulle blijk heeft gege
ven van een visie op de Europese en At
lantische integratie, die op essentiële pun
ten indruist tegen de Europese overtuiging
van de overgrote meerderheid van ons
volk. Het hoofdbestuur acht het „Europe
des patries" een verouderde conceptie, en
verklaart met nadruk, dat de vereniging
van Europa die naar het oordeel van
de Europese Beweging alleen te verkrij
gen is door een voortzetting van de inte
gratie en een versterking van het supra
nationaal gezag nooit zou mogen leiden
tot de hegemonie van enig land, noch tot
de vorming van een Europese derde
macht. Het hoofdbestuur wil voor alles
met nadruk verklaren, dat iedere poging
afbreuk te doen aan het in de bestaande
verdragen bereikte eerste begin van wer
kelijke integratie, onaanvaardbaar moet
worden genoemd.
Het hoofdbestuur ziet echter in de dooi
de verklaringen van het Franse staats
hoofd geschapen situatie ook positieve ele
menten, zoals de visie van president De
Gaulle op de noodzaak van een blijvende
overeenstemming ten aanzien van het to
tale beleid van het Westen op politiek,
economisch, militair en cultureel gebied
tegenover de communistische dreiging
in de gehele wereld; het feit, dat de po
litieke eenwording van Europa opnieuw
onderwerp van overleg tussen de Europe
se regeringen uitmaakt, en dat het inzicht
is gegroeid dat hiervoor nieuwe vormen
van samenwerking op langere termijn no
dig zijn.
Het hoofdbestuur acht het echter onno
dig, en zelfs gevaarlijk, wanneer nieuwe
organen op economisch gebied zouden
worden gevormd. Het acht integendeel
versterking van de bestaande gemeen
schappen en, met name, samenvoeging
van de drie uitvoerende organen geboden.
Advertentie
Advertentie
DUBBELDEKKEND
(Van onze correspondent)
BONN Te Karlsruhe is de 47-jarige
Anton Donhauser, van 1951 tot 1957 lid
voor de C.S.U. (de Beierse tak van de
regeringspartij de C.D.U.) van de Bonds
dag te Bonn, voorwaardelijk tot negen
maanden gevangenisstraf veroordeeld. Hij
heeft toegegeven betrekkingen te hebben
onderhouden met de Staatsveiligheidsdienst
van Oost-Duitsland. De eis was vijftien
maanden.
Donnhauser heeft van de herfst van
1956 tot april 1959 vijf keer verbinding
gehad met leden van het ministerie van
Staatsveiligheid te OostBcrlijn. Hij leverde
deze communistische spionagedienst ka
rakter: .tieke beschrijvingen van de West-
duitse ministers Strauss (Defensie) en
Schaffer (Justitie) en van enkele Beierse
politici. Daarvoor liet hij zich niet beta
len, hoewel hij in grote financiële moeilijk
heden verkeerde. Wel ontving hij een be
drag van 800 mark voor gemaakte reis
kosten.
Donnhauser deed zich voor het. gerecht te
Karlsruhe voor als een slachtoffer van
politieke intriges.
Neemt vaker
BONN Dezer dagen zijn de negen
afvallige Bondsdagleden van de rechtse
Deutsche Partei, die de afgelopen zomer
deze partij hebben verlaten, tot de C.D.U.
van bondskanselier Adenauer toegelaten
en vervolgens opgenomen in de Bondsdag
fractie van de C.D.U. Daardoor is de
samenstelling van de Bondsdag (de Twee
de Kamer te Bonn) aan het begin van het
laatste jaar voor de verkiezingen als volgt
geworden (totaal aantal zetels 519);
C.D.U., inclusief haar Beierse tak, de
C.S.U. 288, sociaal-democraten 181, libera
le F.D.P44, Deutsche Partei 6. Tot de
D.P.-overlopers behoren de ministers See-
bohm (Verkeer) en Von Merkatz (Bonds
raadzaken) slechts de eerste drie partijen
h°bben, wegens hun grootte, het recht op
een eigen fractie in de Bondsdag. De Deut
sche Partei met haar zes man zal geen
stemmen hebben in de Bondsdagcommis
sies, waarvan ze W hoogste nog advise
rend lid mag zijn.
