Eisenhower hield stimulerende rede voor de UNO-Assemblee Nieuw-Guinea krijgt nu reeds een volksvertegenwoordiging OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT Wereldgemeenschap in de bres voor jong Afrika MORRIS "f^rei/ouêui/! HET WEER Huurdersslag in Londen Macmillan zondag naar New York Chinese officier naar India uitgeweken Interpellatie over Planta-affaire Bespoediging van op zelfbestuur gerichte ontwikkeling Von Horn verliet hotel te Elizabethstad Adj. Hoofdredacteur: Jos L. Lodewijks urRLuniD nnnj\ur.möunD uuuK/ii\i P. W. Peereboom en Mr. H. C. van der Mije Horloges Omega STUURMALS, COHEN Verbetering Fa. flinterman Het woord is aan in de etalages van Vogelzang Twee moties van P. v. d. A. Eigenaar eiste dat zijn bemanning dassen droeg In de krant van heden: klassieke grijze en blauwe kostuums 75e JAARGANG No 65 VRIJDAG 23 SEPTEMBER 1960 305e JAARGANG No 218 Hoofdredacteur: Simon Koster Directie, Redactie, Administratie Grote Hout- TT I ll I Uitgave Grafische Bedrijven Damiate N.V. straat 93, Haarlem. Tel. 15295 (6 lijnen). 1 I B Verschijnt dagelijks beh. op zon- en feestdagen. Drukkerij Gr. Heiligland 10. Tel. 15295. Bij- g lilt li! f®8*" f 1 lllllllllll] Abonnement p. week 59 ct, p. kwartaal 7.65, kantoor Haarlem-N. Soendaplein, TeL 57755 A V4» la Ja V* J. JL AO VA JV/ X VA VA b' P-P- f 8'15' Losse nrs',12 f ^ÏP10 f3107- r J t n. v. Haarlems Dagblad/Opr. HaarL Crt Directie» (Van onze correspondent) WASHINGTON. Voor een uitverkocht huis heeft president Eisenhower in de UNO-Assemblee te New York een rede gehouden die kan worden geken schetst als een der beste toespraken uit zijn presidentiële carrière. Veertig mi nuten lang luisterde het illustere gezelschap van diplomaten en staatshoofden aandachtig naar Eisenhowers woorden. Aan het slot klonk een krachtig applaus op waaraan Kroesjtsjev en zijn volgelingen echter niet meededen. De rede was vooral indrukwekkend, omdat dit internationale gehoor besefte dat Eisenhower niet slechts een pleidooi hield voor de nationale belangen van Amerika, doch bovenal het oog gericht had op de belangen van een wereldgemeenschap, die wortelend in rechtvaardigheid de kansen en mogelijkheden van alle volken kon bevorderen. In stimulerende woorden drong de president aan op grootscheepse hulp aan de Afrikaanse en andere weinig ontwikkelde staten. Voorts pleitte hij voor de ontwapening die niet slechts een schone leus moet zijn, doch ook in de praktijk uitvoerbaar. Tenslotte verlangde hij dat de UNO. voor het te laat is, het heelal en de hemellichamen tot gedemilitariseerd gebied zouden verklaren. Eisenhowers rede had zulk een opbou wend karakter dat daardoor alleen reeds vermeden werd dat de toon van het be toog onaangenaam agressief was. Dat wil niet zeggen dat de president sommige dingen niet bij hun naam noemde. De Rus sen konden moeilijk na deze toespraak ap plaudisseren, maar zij konden zich niet beklagen over onheusheid of over propa gandistisch gefulmineer. De Russen kre gen een stevige veeg uit de pan voor hun infiltratiepogingen in Kongo, voor de be dreiging van Berlijn, maar bovenal voor het neerschieten boven internationale wa teren van de Amerikaanse R.B.-47. Het Amerikaanse volk had van Eisen hower ook niet anders verwacht dan dat hij geen doekjes zou winden om deze bru tale gevaarlijke acties van de Sovjet-Unie. Doch ook de Russen konden deze veroor deling verwachten en Kroesjtsjev zal van daag wel het nodige zeggen over de U-2 en dergelijke onderwerpen. Hoofdzaak was dat de toon van deze Amerikaanse rede krachtig doch gematigd was, niet natio naal propagandistisch, doch opbouwend, getuigend van verantwoordelijkheidsgevoel voor de gehele wereld. Voorstellen Afrika staat gedurende deze Assemblee wel in het centrum van de belangstelling. Eisenhower stelde voor: Niet inmenging in de interne zaken der Afrikaanse staten, vermijding van een kostbare bewapeningswedloop door een UNO-garantie voor de veiligheid der Afri kaanse staten, een grootscheepse hulp op korte termijn voor Kongo, zoals Hammar- skjoeld heeft gevraagd, ontwikkelingspro gramma's op lange tex-mijn voor geheel Afrika, hulp van de UNO voor het onder wijs in het zwarte werelddeel. Eisenhower deed enkele concrete sugges ties om te bevorderen dat in geval van nood de strijdmacht van de UNO snel kan bijeenkomen. Hij stelde voor dat de staten bij vooi'baat bepaalde onderdelen van hun strijdmacht zouden aanwijzen die eventueel voor een actie van de UNO zou den kunnen worden gebruikt. Amerika is bereid onderdelen van de luchtmacht en de vloot te reserveren voor eventuele transpox'tdiensten. Bovendien zou Amerika gaarne zien dat staten die Amexükaanse hulp krijgen deze hulp zouden aanwenden voor het onderhoud van krijgsmachtonder delen die geschikt zijn voor het gebruik door de UNO. In de passages over de ont wapening en het vreedzaam gebruik van de kernenergie bevatte de rede niet veel nieuws. De Amex-ikaanse voorstellen op dit gebied blijven van kracht. Om te voorko men dat er een oorlog zou uitbreken door een misrekening of een misverstand stel de Eisenhower voor dat de UNO een in spectie-orgaan zou scheppen. Indien de inspectie werkelijk effectief en wederzijds zal zijn is Amerika bereid zijn gx-enzen daarvoor open te stellen. De x-ede van Eisenhower was vooral daarom belangrijk omdat hierdoor heel duidelijk is geworden dat de Amerikaanse regering steeds meer geneigd is tot multilaterale hulpvex-lening. Het blijft al tijd moeilijk het Congres van de wense lijkheid dezer aanpak te overtuigen, doch Advertentie 3UWELIERS -Houtplein 15 - HORLOGERS Advertentie BARTELJORISSTR HAARLEM TEL. 1»39 LEIDSESTRAAT (BIJ KONINGSPLEIN) AMSTERDAM TEL 223596 WOLLEN TWEEDJASSEN Verwachting tot morgenavond: Aanvankelijk plaatselijk enige regen, later opklaringen. In de komende nacht hier en daar mist. Overwegend zwakke wind. Weinig verandering in tempe ratuur. Volledige weerrapporten op pagina twee. zwakke jonge staten moeten de hulp via de UNO beslist verkiezen boven de hulp door een bepaalde staat waardoor men gauw in een afhankelijke positie kan ge raken. De Nederlandse minister van Buiten landse Zaken, mr. Luns, kenschetste de x*ede als een aanzienlijke bijdrage tot het algemeen debat. Hij ondex-schreef in be ginsel Eisenhowers stellingen en juichte zijn suggestie tot uitbreiding van het UNO- fonds voor technische bijstand toe. Tito bemiddelend Ook Tito's rede die op het betoog van Eisenhower volgde, kreeg een vrij goede pers. Tit.o sprak vijftig minuten met een sneltreinvaai't en toonde hex'haaldelijk aan dat zijn land niet slaafs de Russische po litiek volgt. Hij is het eens met Kroesj tsjev dat een algemene ontwapening het doel moet zijn doch hij is daarom niet afkerig van geleidelijkheid en gedeeltelijke ontwapening. Hij wenst dat de onderhan delingen hierover zouden wox-den voort gezet, echter niet meer door de tien sta ten doch in een orgaan dat wat ruimer van samenstelling is en met een geogx-a- fische differentiatie. Te oordelen naar zijn rede zou Tito een der figuren kunnen zijn die in New York aandrang zullen oefenen op een hervatting van het contact tussen de grote mogend heden, temeer omdat hij een catastrofale oorlog als een concreet gevaar beschouwt in deze tijd. Voor het begin van de ochtendvex-gade- x-ing hadden Tito en Kroesjtsjev elkaar buiten de zaal hartelijk doch niet uit bundig begroet. Eisenhower trad van achter de scher men meteen op het podium om zijn rede te houden en verdween ook weer, terstond na het uitspreken hiervan. Op die manier wex-d alle kans van een ontmoeting met Kroesjtsjev vermeden. Toenadering? Kx-oesjtsjev liet dondex-dagavond op een receptie weten dat hij Eisenhowers rede „vex-zoenend" achtte en dat hij een even tuele uitnodiging voor een ontmoeting met de president zou aannemen. De Russen heb- LONDEN Premier Macmillan heeft de knoop door gehakt. Hij zal zondag avond naar New York vliegen om de UNO- Assemblee bij te wonen. Dinsdag zal hij Eisenhower ontmoeten. De Britse premier is van plan een week of tien dagen in de Verenigde Staten te blijven. Macmillan zal waarschijnlijk woensdag of donderdag zijn grote x-ede in de Assemblee houden. Hij zal trachten de neutrale landen en de nieuwe leden van de UNO ervan te over tuigen, dat de westelijke geallieerden ge heel achter de UNO staan en bereid zijn om alles te doen voor de vrede en de algemene lotsverbetering van de achter gebleven volken. Vermoedelijk zal Mac- i millan ook met Kroesjtsjev praten, maar het is de vraag of hij persoonlijk contact buiten de Assemblee met hem zal opne men. Macmillan zal waarschijnlijk pas met Kroesjtsjev privé confex-eren als hij denkt dat een dergelijk gesprek nut kan opleveren. In Londen wordt er echter de nadruk op gelegd dat Macmillan zich zelf niet als bemiddelaar tussen Kx-oesjtsjev en Eisen hower beschouwt. In Londen acht men het ondenkbaar dat een topbespreking zou worden gehouden zonder De Gaulle. De Franse president had weliswaar bedenkin gen maar geen werkelijke bezwaren tegen Macmillans reis. Vooral van Amerikaanse zijde is er druk op Macmillan uitgeoefend om zijn aarzeling op te geven, omdat hij de aangewezen figuur is om Kroesjtsjev, ook als deze het te bont mocht maken, namens het Westen van repliek te dienen. Bovendien acht Macmillan zich de woord voerder van het Britse gemenebest. Advertentie Hoofddealer voor Haarlem en omstr.: VOOR DEMONSTRATIE TELEFOON 42212 BENTVELD ben tot dusverre geen enkele officiële of inddirecte toenaderingspoging ondernomen. Kennelijk doen de Amerikanen niet te happig. Wanneer zij het de Russen wat moeilijk maken, kunnen zij hopen dat de Russen hun avances met enigerlei con cessie aantrekkelijk zullen maken. Lang zamerhand begint men te geloven, dat ook de Russen ontspanning wensen. Kroesj- tsjevs rede van vandaag zal waax-schijn- lijk opheldering brengen. Overleg. Eisenhower heeft in New York bespre kingen gevoerd met leidende functiona rissen uit meer dan twintig landen. Hij heeft een onderhoud van ruim een uur ge had met px-esident Tito. Montaigne: Lafheid is de moeder der wreedheid. GANGTOE (India) (AFP) De onder bevelhebber van de in het gebied van Sji- gatse, in Tibet de traditionele hoofdstad van de Pantsjen Lama gelegerde een heden van het communistisch-Chinese leger Tsjang Johoe Son, is, vergezeld door een in de Chinese volksrepubliek opgeleide Tibetaanse, naar de Indische staat Sikkim uitgeweken. Hij verklaarde te zijn gevlucht, omdat bij hetleven in Tibet ondraaglijk was gaan vinden. Hij nam zijn besluit toen hij zich op een inspectiereis nabij de Indische grens bevond. Hij dwong de Tibetaanse hem de weg naar Sikkim te wijzen. In de vergadering van de Tweede Ka mer van volgende week dinsdag zal de heer dr. Lamberts (P.v.d.A.) de regering interpelleren over de Planta-aft>W.»>* LONDEN (UPI) Tot middernacht heeft de Londense politie in de stadswijk St. Pancras donderdag slag geleverd tegen ongeveer tweeduizend Britten, die met stokken, vuurwerk, hun vuisten en hun mond betoogden tegen de huisuitzetting van Don Cook, de oud-parachutist die vier weken lang zijn flatje in staat van beleg had gehouden. Vijfhonderd bobbies en rechercheurs beleefden de handhandigste rel die Londen in de na-oox-logse jax-en heeft aanschouwd. Zevenendertig betogers zijn gearresteerd Negen politiemannen en een nog onbekend aantal betogers liggen in het ziekenhuis. St. Pancras stond vanwege het breken van het beleg op de achterste benen en men zon op wraak. Een menigte van onge veer tweeduizend betogex-s trok 's avonds laat naar het gemeentehuis. De weg er heen was afgesloten door vijfhondex-d agenten, die op een fluitsignaal een charge met de gummiknuppel uitvoerden. Er ont stond een grote verwarring. Vrouwen en kinderen gilden, mannen verweerden zich met hun vuisten en met flessen, een auto bus werd omver gegooid en brandweer- en ziekenwagens snelden luid bellend toe. Een ooggetuige zei: „Ik zag een agent betogers in het gezicht stompen. Ik hoorde vrouwen gillen terwijl zij onder de voet gelopen werden en bewusteloze mannen met bebloede gezichten over de straat slepen". Leden van de speciale afdeling van Scot land Yard zijn een onderzoek naar de achtergronden van de veldslag begonnen. Het vex-moeden bestaat dat het protest, dat Don Cook begon, door communistische oproerkraaiers is aangewend om de ge- moedex-en te verhitten. Ten huize van Arthur Rowe, een oud-militair die voor Don Cook optrad als commandant van de buitenste vex-dedigingsgordel, heeft men communistische pamfletten aangetx-offen. Ook Rowe was uit zijn woning gezet om dat hij het vertikte de vex-hoogde huur te betalen. Op signalen die Cook hem gaf bracht hij groepen betogers in de weer die rondom Cook's vesting een levende muur vormden waar geen deurwaarder door- Terwijl op de gereserveerde tribune acht Papoea's, die de voorzitter speciaal welkom had geheten, gespannen luisterden, heeft de meerderheid van de Twee de Kamer gisteren haar instemming betuigd met het regeringsvoorstel, nu reeds in Nieuw-Guinea een volksvertegenwoordiging in te stellen. Deze Nieuw-Guinea- Raad zal bestaan uit ten minste 24 en ten hoogste 48 leden. De eerste keer zal ongeveer de helft van de leden worden gekozen. Uit en door de raad zal een dagelijks bestuur (college van gedelegeerden) worden aangewezen. Het doel van de instelling van de raad is de bespoediging van een op zelfbestuur gerichte ontwikkeling van Nieuw-Guinea te bevorderen door de bevolking bij het bestuur te betrekken. Tijdens het debat in de Tweede Kamer over de instelling van een Nieuw- Guinea-Raad hadden staatssecretaris Bot en minister Toxopeus even een onderonsje. Advertentie die enige REGEN MANTELS uit Dene marken en Zwitserland. B.v. die fraai verwerkte mantel in midnight- bleu. Aquaperl is dat - een stof die in Zwitser land wordt gemaakt uit de fijnste gemerceri- seerde garens. U bent er apart mee. §9.75 Grote Houtstraat t.o. Anegang In tegenstelling tot de meerdex'heid vond de P.v.d.A. het regeringsvoorstel on voldoende. Haar woordvoerder, de heer De K a d t, zei dat men zich niet moet afvragen hoe men in Nieuw-Guinea denkt over de instelling van de raad, maar hoe men er internationaal over denkt. Volgens hem zal de wereld zeggen dat de instel ling een vertoning is, een „groot-Neder landse campagne met behulp van uitge zochte Papoea's, die gaarne zullen applau- diseren bij de totstandkoming van de Nieuw-Guinea-raad." „Als men twijfel wil wekken aan de goede bedoelingen van Nederland," ant- woordde minister Toxopeus dan heeft de heer De Kadt niet nagelaten er het zij ne toe bij te dx-agen als de twijfel in on geloof zou omslaan." „Indien straks ook in de Verenigde Naties twijfel opgeld gaat doen," zei later de K.V.P.-er mr. De Graaf bij de replieken, „dan mag de heer De Kadt het zich tot een twijfelachtige eer rekenen daartoe zijn bijdrage te hebben geleverd." Die vei-dachtmakingen wees de heer De Kadt „met stelligheid" van de hand. „Maar niet met overtuiging," voegde pro fessor Romme er bij interruptie aan toe. Tegen het feit dat ook Nedexdanders, die in Nieuw-Guinea wonen, lid zullen kunnen zijn van de Nieuw-Guinea-Raad verzette de heer De Kadt zich. Hij diende een amendement in volgens hetwelk slechts iemand lid van de raad kan zijn, die ten minste tien jaar in Nieuw-Guinea woont. Op die manier zou het lidmaatschap wor den voorbehouden aan hen, voor wie Nieuw-Guinea woonplaats is. Een meer derheid van Papoea's is dan verzekerd in de raad, waardoor deze beter aan de we reld kan worden getoond. Daartegenover wilde minister Toxopeus niemand van het lidmaatschap uitsluiten omdat Nedei'land geen x-assenonderscheid kent. De heer De Kadt had ook gepleit voor de aanstelling van een speciale commissaris voor de ver snelling van het tempo naar zelfbestuur. Een periode van tien jaar, waarbinnen het zelfbeschikkingsrecht moet worden vex-leend, is voor de P.v.d.A. het maxi mum. Binnen uiterlijk tien jaar moet men ginds op eigen benen staan. Hij diende twee moties in, waarin zijn beide wensen waren geformuleerd. Geen regeringscommissaris Minister Toxopeus had aan de speciale regeringscommissaris geen behoefte om dat er voor hem geen twijfel aan bestaat dat de gouverneur zal meewerken de be volking naar zelfbeschikkingsrecht te voe ren. Als enig ambtenaar die ontwikkeling zou willen tegenwerken, zal worden inge grepen. Het stellen van een termijn van tien jaar wees de minister af, omdat hij niet op de stoel wil gaan zitten van de bevolking die zelf over het tijdstip moet beslissen. (Vervolg op pagina 11) heen kwam behalve donderdagochtend dan. Toen wisten de deurwaardex-s hun doel te bereiken, maar zij moesten zigzaggen, want van de daken kwamen bloempotten, zakken meel en allex-hande rommel naar beneden, gelanceex-d door de mannen van Rowe. De leidex-s van de protesterende menigte hebben gezegd dat de bewoners van ge meentehuizen in St. Pancras het er niet bij laten zitten. De Londense dagbladen melden dat het gemeentebestuur dinsdag een afvaax-diging van de bewoners der gemeentewoningen zal ontvangen. In hoofdartikelen spraken zij verbazing uit over de veldslag. Na de slag trachtte een geestelijke de woedende buurtbewoners tot kalmte te manen. ELISABETHSTAD (UPI) De opper bevelhebber van de UNO in Kongo, de Zweedse generaal Von Horn, heeft woens dagavond boos een hotel in Elisabethstad verlaten, na geweigerd te hebben er de maaltijd te gebruiken. De aanleiding hier toe was een „onbeleefdheid" jegens de bemanning van zijn vliegtuig. Von Horn was per vliegtuig te Eliza bethstad aangekomen om UNO-eenheden te inspecteren, 's Avonds ging hij naar het luxe hotel in Elizabethstad, Leopold II, om daar te dineren. De leden van zijn vlieg tuigbemanning wilden hier ook eten, maar werden niet toegelaten, omdat zij geen dassen droegen. Von Horn kwam tussen beide en legde aan de hoteleigenaar uit, dat de mannen geen dassen bij zich had den. De eigenaar bleef echter bij zijn weigering. Hierop verklaarde Von Horn dat hij niet bereid was de maaltijd te gebruiken in een hotel, waar zijn bemanning zo onhof felijk wex-d bejegend en rende het hotel uit. pag. Weerrapporten 1, 2 Uit het binnenland 2, 11 Op de Praatstoel 3 Buitenlands nieuws 3, 11 Brieven aan de redactie5 Van Mensen en Dingen5 Uit stad en omgeving ....5, 7, 9 Film 7 Kunst 7 Agenda van Haarlem en IJmond 9 Uitgaan in Haarlem11 Feuilleton 13 Garcia de Leon13 Beeldverhalen 13 Horen en ZienIS Economisch nieuws15 Scheepsberichten 15 Beurs 15 Sport 17 Dit nummer bestaat uit twintig pagina's Advertentie langzaam maar zeker voltrekt zich de 'come-back' van de In grijs: Engelse Barathea's en flannels: gedekte ruiten en fijne haarstrepen. In blauw: Eng. Hopsacks en Bannockburns. Zeer uit gebreid maten-en modellen assortiment. v.u. 169,50 House of England Amsterdam, Regullersbreestr. 21-23 tegenover Tuschlnskl TRESLONG CAFE-RESTAURANT Hillegom 02520-5347' ONBEPERKT KIP ETEN! f 6.-p.p. elke avond diner-dansant

Krantenviewer Noord-Hollands Archief

Haarlem's Dagblad | 1960 | | pagina 1