Horen en zien
Poolse protestanten
De Schaduw speelt verstoppertje
PANDA EN DE JACHT OP DE MILJOENENHOED
DE REIS VAN KOEN EN LINNÏE
^Hoe is het ontstaan?^
5uai-twda
KERKELIJK LEVEN
ZATERDAG 24 SEPTEMBER 1960
HAARLEMS DAGBLAD
OPRECHTE HAARLEMSCHE COURANT
13
radio
televisie
AANKONDIGINGEN FA
NABESCHOUWINGEN
Wedstrijd in schrijven
van luisterspelen
De radio geeft zondag
De radio geeft maandag
7 elevisieprogramma
Rudy Meyer was
A nders"
Film over Von Braun in
Antwerpen verboden
Samenwerking Belgische
T.V. en N.T.S.
Belgische radio met
derde programma
Filmstudiedagen dit
jaar in Leiden
miit
Dit woord:
KAPRIOLEN
J
44. Joris en Panda waren zo verbeten
om de hoed aan het vechten, dat de la
ding hooi begon te kantelen. Dat was
nogal gevaarlijk, vooral op een rijdende
trein, maar ze merkten het pas, toen zij
van de wagon duikelden. Het was een
m-eevaller, dat een flinke hooipluk mee-
inel, zodat zij vrij zacht terecht kwamen.
Maar Panda had van de schrik de hoed
losgelaten en deze dwarrelde nu op eigen
gelegenheid verder in de richting van een
woonwagen, waar een goochelaar ijverig
aan het oefenen was. Het was de wereld
beroemde goochelaar Balony, althans zo
stond het met grote letters op zijn woon
wagen vermeld. Maar Balony piekerde er
juist neerslachtig over, dat hij toch eigen
lijk niet zo beroemd was, als die opschrif
ten verkondigden. „Ik trek geen publiek
meer," mompelde hij, lusteloos konijnen
uit zijn hoed plukkend. „Kon ik maar
een nieuwe goocheltoer bedenken. Het pu
bliek begint het saai te vinden, om altijd
maar weer konijnen uit een hoed te zien
verschijnen". Een zachte plof deed hem
uit zijn gepeins opschrikken. Het was Pal
mer's hoed, die op een der tevoorschijn
getoverde konijnen was neergekomen. Met
knipperende ogen staarde Balony naar dit
verschijnsel, toen ontspanden zijn zorge
lijke trekken zich in een blijde lach. „Een
nieuwe goocheltoer!" juichte hij, „een
hoed verschijnt en een konijn verdwijnt!"
Het Belgisch Nationaal Instituut voor
radio_omroep en de Nederlandse Radio
Unie hebben een wedstrijd uitgeschreven
in het schrijven van luisterspelen. De ma
nuscripten zullen worden beoordeeld door
een jury onder voorzitterschap van prof.
dr. G. Stuiveling en de heren Jan Boon,
Marcel Coole, Bert van Kerkhoven, C.
Rijnsdorp, Max B. Teipe en Willem Tolle
naar.
(De voorwaarden voor deelneming zijn
verkrijgbaar bij de Nederlandse Radio
Unie te Hilversum).
HILVERSUM I. 402 m. 8.00 VARA. 10.00 VPRO.
10.30 IKOR. 11.45 VPRO. 12.00 AVRO. 17.00
VPRO. 17.30 VARA. 20.00—24.00 AVRO.
VARA: 8.00 Nieuws en postduivenber. 8.18 Ge
varieerd progr. 9.45 Geestelijk leven, toespraak.
VPRO: 10.00 Voor de kinderen. IKOR: 10.30 Inl.
kerkdienst 10.37 Evang. Luth. kerkd. 11.30 Vra-
genbeantw. VPRO: 11.45 De Hervormde kerk-
bouwactie wordt vandaag afgesloten, lezing.
AVRO: 12.00 Lichte muz. 12.30 Sportspiegel. 12.35
Orgelspel. 13.00 Nieuws en S.O.S.-ber. 13.07 De
toestand in de wereld, lezing. 13.17 Meded. oi
gram. 13.20 Gram. 14.00 Boekbespr. 14.20 Mozart-
dag: 14.20—15.00 Viool en piano. 15.00—16.30 Ork-,
kamerkoor en orgel. (In de pauze: Gram.). 16.30
Sportrevue. VPRO: 17.00 Kerkdienst. VARA:
17.30 Voor de jeugd. 17.50 Nieuws en sportuitsl.
Daarna: Sportjourn. 18.30 Amus.muz. 18.55 Reis
beschrijving met muziek. 19.30 Cabaret. AVRO:
20.00 Nieuws. 20.05 Lichte muz. 21.00 Journ. 21.15
Lichte muz. 22.15 Er zijn grenzenpraatje. 22.30
Nieuws en S.O.S.-ber. 22.45 Zangrecital. 23.10
Lichte muz. 23.15 Sportuitsl. 23.20 New York cal
ling. 23.25 Lichte muz. 23.55—24.00 Nieuws.
RILVERSUM II. 298 m. 8.00 NCRV. 8.30 IKOR.
9.30 KRO. 17.00 Convent van Kerken.
18.30 NCRV. 19.45 14.00 KRO.
NCRV: 8.00 Nieuws en weeroverz. 8.15 Gram.
IKOR: 8.30 Voor de jeugd. 9.00 Morgengebed.
KRO: 9.30 Nieuws. 9.45 Gram. 9.55 Inl. Hoogmis.
10.00 Hoogmis. 11.30 Gram. 12.15 Gram. 12.20 Le
zing over de reclassering. 12.25 Lichte muz. 12.55
Act. 13.00 Nieuws. 13.05 De hand aan de ploeg,
lezing. 13.10 Gram. 13.30 Lichte muz. 13.50 Boek
bespr. 14.00 Rotterdams Filharm.-ork. 14.45 Let
terkundige persoonlijkheden, die ik gekend heb.
lezing. 14.55 Gram. 15.30 Gram. 16.00 Sport. 16.30
Nabije en verre horizonten, samenspraak. Con
vent van Kerken: 17.00 Samenk. van het Leger
des Heils. NCRV: 18.30 Verz.progr. 19.00 Nieuws
uit de kerken. 19.05 Knapenkoor. 19.30 De gelij
kenissen van Jezus, lezing. KRO: 19.45 Nieuws.
20.00 Rede van minister Cals. 20.10 Gram. 20.45
Gram. 21.35 Stormachtig voorjaar, klankb. 22.25
Boekbespr. 22.30 Nieuws. 22.40 Avondgebed. 22.55
Nieuwe gram. 23.55—24.00 Nieuws.
BLOEMENDAAL. 245 m.
9.30 ds. P. J. O. den Bruyne van Zaandam.
11.00 ds. G. Toornvliet van Bloemendaal. (uitz.
van de dienst voor belangstellenden op 18 sept.
om 19.30 uur). 2.45 Kinderdienst. 3.30 Ds. G.
Toornvliet.
BRUSSEL. 324 m.
12.15 Amus.muz. 12.30 Weerber. 12.35Amus. muz.
(verv.). 13.00 Nieuws. 13.15 Voor de soldaten. 14.00
Gram. 15.45 Sportprogr. 17.00 Sport en nieuws.
17.05 Gram. 17.45 Sportuitsl. 18.00 Zangrecital.
13.30 Godsd. halfuur. 19.00 Nieuws. 19.30 Gram.
20.00 Gemeensch. uitz. met Nederl.: gevar. muz.
20.05 Gevar. muz. 21.00 Gram. 21.15 Lichte muz.
22.15 Nieuws. 22.30 Gram. 22.45 Zang en piano.
22.10 Meded. 23.15 Nieuws. 23.30—24.00 Gevar. muz.
HILVERSUM I. 402 m. 7.00—24.00 AVRO.
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Gymn. 7.20 Gram. 8.00
Nieuws. 8.15 Gram. 9.00 Gymn. voor de vrouw.
9.10 De groenteman. 9.15 Gram. 9.35 Waterst. 9.40
Morgenwijding. 10.00 Gram. 11.00 Omr.ork. 11.45
Voordr. 12.00 Lichte muz. 12.30 Land- en tuinb.-
meded. 12.33 Voor het platteland. 12.43 Dansmuz.
13.00 Nieuws. 13.15 Meded. of gram. 13.20 Pro-
menade-ork. en solist. 13.55 Beursber. 14.00 Gram.
15.30 Het huis in de wildernis, hoorsp. 16.45 Zang
recital. 17.15 Gram. 17.50 Mil. comm. 18.00 Nieuws.
18.15 Politieke lezing. 18.25 Amateursprogr. 19.00
Pianorecital. 19.30 Voor de jeugd. 20.00 Nieuws.
20.05 Lichte muz. 20.35 Lezing. 20.50 Orgel en pia
no. 21.15 Journ. 21.30 Latijns-Amerikaanse muz.
22.00 Radio-filharm. sextet. 22.30 Nieuws, beurs
ber. van New York en S.O.S.-ber. 22.45 Actueel
allerlei. 23.15 Gram. 23.55—24.00 Nieuws.
HILVERSUM II. 298 m. 7.00—24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nieuws en S.O.S.-ber. 7.13 Gram.
7.30 Een woord voor de dag. 7.40 Gewijde muz:
8.00 Nieuws. 8.15 Radiokrant. 8.35 Gram. 9.00 Voor
de zieken. 9.30 Gram. 9.40 Voor de vrouw. 10.15
Theol. etherleergang. 11.00 Gram. 11.25 Voordr.
11.45 Gram. 12.00 Clavecimbelrecital. 12.25 Voor
boer en tuinder, praatje. 12.30 Land- en tuinb.-
meded. 12.33 Volksmuz. 12.55 Gram. of act. 13.00
Nieuws. 13.15 Metropole-ork. en solist. 13.45 Gram.
14.05 Schoolradio. 14.35 Gram. 16.00 Bijbelover
denking. 16.30 Vocaal ens. 16.45 Gram. 17.00 Voor
de kleuters. 17.15 Gram. 17.30 Gram. 17.40 Beurs
ber. 17.45 Regeringsuitz.: Nieuw-Guinea-kroniek,
door mr. dr. H. J. Roethof. 18.00 Orgelspel. 18.30
Gram. 18.50 Openbaar kunstbezit, lezing. 19.00
Nieuws en weerbericht. 19.10 Lichte muz. 19.30
Radiokrant. 19.50 Lichte muz. 20.10 Exodus, hoor
spel (1). 21.30 Kamermuziek. 22.00 Volk en staat,
pari. comm. 22.15 Gram. 22.30 Nieuws. 22.40 Gram.
22.45 Avondoverdenking. 23.00 Hedendaagse muz.
met commentaar. 23.5524.00 Nieuws.
BRUSSEL. 324 m.
12.00 Gram. 12.30 Weerber. 12.35 Voor de landb.
12.42 Gram. 12.50 Koersen. 13.00 Nieuws. 13.15 Or
gelspel. 14.00 Gram. 15.10 Kamermuz. 15.30 Gram.
13.00 Koersen. 16.06 Voor de zieken. 17.00 Nieuws.
17.10 Gram. 17.45 Franse les. 18.00 Protest, uitz.
13.15 Gram. 18.20 Voor de soldaten. 18.50 Gram.
19.00 Nieuws. 19.40 Gram. 19.50 Gram. 20.00 Ork.-
eoncert. 21.00 Kunstkaleidoscoop. 21.20 Liederen.
2i.30 Amus.muz. 22.00 Nieuws. 22.15 Herdenkings-
progr. 22.55 Nieuws. 23.00 Voor de zeelieden.
VOOR ZATERDAG
KRO: 17.00 Voor de kinderen. NTS: 20.00 Journ.
en weeroverz. KRO: 20.20 Act.rubriek 20 30 Film-
rep. over Paraguay. 21.00 Gevarieerd progr. 22.00
Hitchcock-film.
VOOR ZONDAG
Convent van Kerken: 17.00 Geref kerkdienst.
AVRO: 20.00 Film. 20.15 Kunstprogr. 20.45 Spel
show. AVRO. KRO, VARA en VPRO: 22.00-22.30
Sportactualiteiten.
Een aanmerkelijk deel van de Neder
landse filmhistorie werd vrijdagavond op
gehaald tijdens de „Anders dan Anderen"-
cavalcade, die Rudy Meyer tot mikpunt
had gekozen. Pier Tania had geen moeiten
gespaard om een aantal mensen rondom
Rudy Meyer bijeen te brengen, die met
hem samen verbonden zijn met een reeks
van Nederlandse speelfilms van voor en na
de oorlog. De bijna zestigjarige, martiale
figuur Meyer, als heel wat minder mar
tiaal jongetje in 1901 in Thiiringen gebo
ren, is de producent van nagenoeg alle
Nederlandse speelfilms geweest, van „De
Kribbebijter" af tot „Fanfare" en nu
komt „De zaak M.P." binnenkort daar nog
bij. Louis de Bree, Lily Bouwmeester, oude
en jonge vrinden van de joviale en popu
laire filmproducent kwamen handjes
schudden of vriendelijke woorden spreken,
tal van filmfragmenten verlevendigden de
herinnering aan de goeie ouwe rolprenten
als „De Spooktrein" met Jan Musch, „Va
dertje Langbeen", „Pygmalion", „Ergens
in Nederland" welke laatste film de
oorlog inluidde, die voor Rudy Meyer con
centratiekamp werd. Hij overleefde de el
lende en vatte in 1953 zijn oude, geliefde
filmbedrijf weer op, waaruit dan „Sterren
stralen overal", „Fanfare" en „De Zaak
M.P." zijn voortgekomen.
De complete Giethoornse fanfare uit
„Fanfare" luisterde de vrolijke, soms wee
moedige bijeenkomst in de Singer concert
zaal in Laren op en bracht het publiek tot
een nog nader contact met het bonte ge
zelschap, waarvan de stoere nestor van de
Nederlandse film het middelpunt vormde.
Beeldschermer
Het gemeentebestuur van Antwerpen
heeft besloten in zijn stad de vertoning te
verbieden van de film „Ik mik op de ster
ren", over het leven van de in Duitsland
geboren Amerikaanse raketdeskundige
Wernher von Braun.
Dit besluit werd genomen na een rumoe
rige demonstratie van jonge socialisten en
leden van verzetsbewegingen, voor de bio
scoop waar de film op het programma was
genomen. Antwerpen was de stad die in
België het zwaarst werd getroffen door
Duitse v-2 raketten in de tweede wereld
oorlog. De demonstratie begon, toen het
reclamemateriaal werd aangeplakt van
deze film, waarin de Duitser Curt Jurgens
de hoofdrol speelt. Sommige demonstran
ten, die reclamebiljetten en filmfoto's af
rukten, kwamen in botsing met de politie,
die hun namen noteerde. Arrestaties wer
den niet verricht.
De samenwerking tussen de Nederlands
talige uitzendingen van de Belgische Tele
visie en de NTS is tot dusverre belangrijk
achtergebleven bij die tussen de Waalse
afdeling en de Franse televisie. Uit cijfers,
verstrekt, door de directeur van de Neder
landse uitzendingen van de Belgische tele
visie, blijkt dat de Waalse t.v. ongeveer
30 percent van zijn uitzendingen over
neemt van Parijs tegen Brussel-Nederlands
zes percent van Bussum. Daarentegen ma
ken de Eurovisie-uitzendingen van Brus
sel-Frans tien percent uit van het totale
programma tegen 14 percent van Brussel-
Nederlands. De leiding van de Nederlands
talige uitzendingen van de Belgische tele
visie zal ook in de toekomst blijven streven
naar intensieve samenwerking met de
NTS. Hierbij zal ernaar worden gestreefd
het uitwisselen van programma's een meer
wederzijds karakter te geven. Tegen het
wekelijkse overnemen van een televisiespel
door Brussel, hetgeen het komende seizoen
op de donderdagavonden zal worden voort
gezet, zal worden getracht meer Belgische
t.v.-spelen op de schermen in Nederland te
doen verschijnen. Een ander punt van
samenwerking zal misschien worden de
uitwisseling van Belgische en Nederlandse
t.v.-journaals. Van Belgische zijde wordt
daarbij gedacht aan het enkele avonden
per week inlassen van wederzijdse nieuws
flitsen.
De Belgische radio-omroep krijgt het
volgende jaar een „derde programma".
In het voorjaar 1961 zal, indien de bezuini
ging op de staatsuitgaven in België als
gevolg van de Kongolese gebeurtenissen
het tenminste toelaten, met dit nieuwe
programma worden begonnen. Het zal
niet de hele dag in de lucht zijn. Het is ge
wijd aan klassieke muziek, toneel en an
dere culturele onderwerpen. Het program
ma zal worden uitgezonden door twee
nieuwe f.m.-zenders: een voor de Neder
landstalige en een voor de Franstalige
gebieden. Deze zenders zullen in een groot
deel van Zuid-Nederland goed kunnen wor
den ontvangen.
In de Belgische (staats) radio heeft zich
ook een structurele wijziging voltrokken.
De roepnaam is gewijzigd van „Nationaal
instituut voor radio-omroep" in B.R.T.
(Belgische Radio en Televisie). De Frans
en Nederlandstalige afdelingen hebben on
der het nieuwe statuut een vrijwel volledi
ge culturele autonomie. De Vlaamse af
deling heeft van deze verandering voorts
gebruikt gemaakt om zijn uitzendingen
voortaan „Nederlandse uitzendingen" te
noemen en het woord „Vlaams" daaruit
te schrappen.
Hoe groot overigens de belangstelling
in Nederland voor de Belgische radiouit
zendingen is blijkt uit de reac
ties, die de B.R.T. van zijn luisteraars
krijgt. Zo ontvangt de afdeling klassieke
muziek meer brieven van Nederlandse,
dan van Belgische luisteraars.
Voor de zevende maal organiseert het
Nederlands filminstituut in het najaar de
jaarlijkse academische filmstudiedagen.
Het thema is ditmaal „De jonge generatie
en de film". In tegenstelling tot voorgaan
de jaren worden de studiedagen ditmaal in
Leiden in plaats van in Utrecht gehouden.
De dagen in Leiden op 2, 3 en 4 novem
ber worden georganiseerd in samenwer
king met de academische filmstudiekring
van Leidse studenten.
Het thema van de studiedagen zal van
drie verschillende kanten benaderd wor
den. Op de eerste dag: „Hoe staat de jonge
mens van vandaag tegenover de film". Op
de tweede dag: „Hoe worden in de heden
daagse film de relaties tussen ouderen en
jongeren voorgesteld" en op de derde dag
zal „De jonge generatie van filmers" het
onderwerp van bespreking zijn. Evenals
vorige jaren zullen ook dit jaar drie bui
tenlandse deskundigen uitgenodigd worden
voor een spreekbeurt. De studiedagen
worden gehouden in een of meer zalen van
de universiteit aan het Rapenburg.
JIHI
I GLIMLACH
STIERMELK
139140. Ja, nu zagen ze 'tEen hoog, wit bouwsel, waarin 'n heleboel raam
openingen te zien waren; trappen voerden naar de verschillende verdiepingen.
Hé, wat ziet dat er aardig uit! zei Linnie bewonderend. Gezellig, zo allemaal bij
elkaar te wonen!
Toen ze het gebouw ndderden, keken Poetels vrolijk uit de ramen en ze zwaaiden. Op
enkele plaatsen stonden en hingen lantarentjes.
Dat is gemakkelijk, als 't 's avonds donker is! zei Kipang.
Over het studentencorps van de
Vrije Universiteit vertelt Stan Huy-
gen in De Telegraaf:
„een geheel ander probleem is het
gebrek aan sociëteitsruimte; daar-
om wordt naargeestig gezocht naar
11 een meer geschikte lokaliteit".
Wanneer het wat blijmoediger ge-
schiedt, gelukt het misschien beter.
WEKKER
|1 Bonewit, de klokkenman, biedt een
„originele wekker, waarde 10,50,
cadeau" aan.
Niets voor mij. Ik zoek een on-origi-
nele wekker.
MOOI
Volgens de Amersfoortsche
C o u r a n t is in die stad een
„A chapelle koor in oprichting".
Mooi zo. Die ouderwetse a capella-
koren hingen mij al lang de keel uit.
"^Illl flüllllll!
Jac. Koopmans (Barsingerhorn)
vraagt in de Alkmaarse Cou-EE
rant voor export naar Oost-Duits-
land |j
„Enkele beste stieren (N.R.S.), 1 tot
2 jaar oud, produktie gem. 5000 l.
melk".
Ik weet een paar héél beste, maar
met de melk valt het niet mee.
VERRIJKING
Beurstaal is m ij n taal, daarom las
ik met zoveel genoegen in het F i -
n a n c i e e 1 D a g b 1 a d
„het waren vooral de aanwezige
stopwatchorders die de markt-
koersvorming voor het aandeel be-
invloedden".
„Stopwatchorder" is een mooi stukje |j
taalverrijking.
Talarius
H#
Een waardevolle tentoonstelling van het
Calvinisme is onlangs gehouden in de loka
liteiten van de Hervormde kerk van Polen
in de Lesznostraat te Warschau. Dit ge
bouw, in prachtige renaissance-stijl opge
trokken, was tijdens de laatste wereldoor
log uitgebrand, zoals het grootste gedeelte
van de hoofdstad. De aangrenzende kerk
was erg beschadigd.
Zeer spoedig na het staken van de vijan
delijkheden heeft de superintendent Skiers
ky zich met koppige vastberadenheid ge
wijd aan het herstel van de kerk. Op de
tegenwerping dat hier alleen maar ruïnes
over waren, en dat er geen mensen meer
zouden gaan wonen zodat de kerk beter
op een andere plaats gebouwd zou kunnen
worden, was zijn antwoord: „Onze vade
ren hebben deze kerk hier gebouwd; wij
hebben hetzelfde te doen." De feiten heb
ben hem in het gelijk gesteld. Nieuwe hui
zen zijn verrezen in deze wijk vlak bij
het voormalige ghetto.
De ruïne van de voormalige pastorie
die tegelijkertijd als gemeentecentrum
dienst deed was genationaliseerd door
de toenmalige regering die er een huis
voor andere doeleinden van maakte. Nog
heden kan men op de gevel lezen: „Mili
tair bestuur van Polen". Het gebouw was
inderdaad ter beschikking van het leger
gesteld.
Hoe heeft men in een dergelijk gebouw
een calvinistische tentoonstelling kunnen
openen? De oorzaak moet men zoeken in
de politieke koersverandering van Poien.
Het tijdperk van Stalin was voorbij, en de
regering Gomoelka besloot zelfs om het
gebouw aan zijn vroegere eigenares, de
nieuwe superintendent Jan Niewieczerzal
kon het gebouw in bezit nemen en er zich
metterwoon vestigen. Bovendien vonden
een gemeentezaal en lokaliteiten voor de
administratie er een plaats. En zo kon het
gebeuren dat men met een tentoonstelling
een eerbewijs aan het calvinisme heeft
kunnen brengen in een gebouw dat op kos
ten van een communistische staat is opge
trokken.
De tentoonstelling heeft getoond hoe de
Hervorming Polen heeft doordrongen en
vervolgens door de contra-reformatie
teruggedrongen is. De Hervormde kerk
vertegenwoordigt op het ogenblik maar
een kleine minderheid van nauwelijks vijf
duizend leden op een bevolking van 27
millioen inwoners.
Wanneer men op deze cijfers af ging,
zou men zich een verkeerd beeld vormen
van de situatie van het protestantisme in
ROMAN VAN ALAIN PAGE
Vertaling uit het Frans
door Margot Bakker
8)
„Doe geen moeite, Tom, het ligt onder het bed."
Tom krabbelde overeind en ging weer tot de aanval
over. Zijn gedachten werden door een blinde woede
verduisterd. Hij zwaaide zijn armen als molenwieken
rond, liep in alle richtingen de kamer door en
schreeuwde:
„Laat je dan zien! Laat me je gezicht zien. Een tel
is genoeg!"
Hij stikte haast van woede, kreeg een tweede klap
in zijn nek, wankelde en viel op zijn knieën. Hij had
tranen in de ogen.
De stem van de Schaduw zei spottend:
„Hoor ik dat adres nog, Tom?"
„Zoek het zelf maar uit."
De Schaduw zuchtte. Tom wilde zich oprichten, maar
werd weer tegen de grond geslagen. Hij kwam op zijn
gezicht terecht en voelde bloed langs zijn bovenlip
stromen.
De Schaduw boog zich over hem heen en dwars door
een zonderling geraas in zijn oren hoorde Tom de stem
zeggen:
„Wat koppig, Tom?"
„Ga het zelf maar zoeken."
„Mij te ver, Tom," zei de Schaduw.
En daarna voelde Tom, dat hij als een jonge kat
werd opgetild. Voor de tweede maal kwam hij met
zijn volle gewicht met de vloer in aanraking. Hierna
was hij zo versuft dat het de vraag is, of hij zijn
eigen adres nog had kunnen opgeven.
,,'t Spijt me," zei de Schaduw, „Ik geloof dat ik maar
ga slapen."
Een laatste schop deed Tom zich in zijn volle lengte
uitstrekken. En zo bleef hij liggen, volmaakt onbeweeg
lijk en zonder nog te weten waar hij zich bevond.
De Schaduw boog zich over hem heen. Twee minuten
bleef hij in die houding staan. Toen verliet hij fluitend
de kamer. De trap kraakte nauwelijks onder zijn voeten,
het was alsof hij zweefde.
In de Commercial Road vond hij de chauffeur van
de lange sportwagen gemakkelijk in een hoek wegge
doken. Hij rookte een sigaret. Toen zijn metgezel nader
de smeet hij zijn peuk weg en drukte haastig op de
starter.
De Schaduw stapte in.
„Goed verlopen?" vroeg de man aan het stuur.
„Uitstekend," zei de Schaduw. „Ik heb Tom kunnen
overtuigen dat hij redelijk dient te zijn."
De chauffeur grinnikte genoeglijk.
„Enwat denkt hij ervan?"
De Schaduw lachte spottend.
„Op dit ogenblik niet veel. Ik heb hem er namelijk
ook van overtuigd, dat het tijd werd om te gaan slapen."
Het woonhuis van wijlen Percy Gladstone stond niet
ver van Kensington, in een stille laan met bomen.
Het raam het verst naar links in de gevel op de eer
ste verdieping was dat van de kamer van Jane Gladson-
ne.
Het was twee uur 's nachts en alles leek verlaten en
rustig. Jane was laat ingeslapen. Als de maan zo vrien
delijk had willen zijn wat licht naar binnen te sturen
zou er een zachte, glanzende, blootgewoelde schouder
zijn onthuld.
Vlak na tweeën schrok Jane wakker. Zij schoot in haar
bed overeind, zich flauw ervan bewust een geluid
gehoord te hebben. Toen zij niets meer hoorde meen
de ze gedroomd te hebben. Eenzelfde geluid deed
zich evenwel weer horen. Het bloed gonsde in haar
oren.
Jane was bang. Maar zij had een afkeer van onzeker
heid en ondanks haar angst sloeg zij de dekens terug en
zocht, zonder licht te maken, met trillende handen haar
peignoir.
Die schoot zij haastig aan, maar eer zij de tocht naar
de deur van de kamer kon ondernemen moest zij een
ogenblik gaan zitten.
Tenslotte kwam ze overeind en sloop op blote voeten
de kamer uit. Ze schuifelde de gang door en bleef aan
de bovenkant van de eiken trap staan. Hier kreeg zij ze
kerheid, dat er op de benedenverdieping iemand rond
scharrelde.
Zij hoorde een zacht geschuifel en even later werd er
onder de deur van de bibliotheek een vaag lichtschijn
sel zichtbaar. Zij sloeg haar peignoir dichter om zich
heen en begon de trap af te dalen. Zij deed het langzaam
en elk ogenblik bleef zij staan om te luisteren.
Zij was doodsbang, maar dacht er niet aan haar on
derzoek te staken. Toen zij beneden stond nam ze een
Turkse dolk uit een wapenrek en daarmede gewa
pend liep zij door naar de deur van de bibliotheek.
Zij legde haar oor tegen het hout en luisterde. Er was
geen twijfel mogelijk: er hield zich iemand aan de ande
re kant op. Helaas stond de telefoon ook aan de andere
kant van die deur.
Haar vingers klemden zich om het heft van de dolk,
toen zij de deur plotseling opende. Een tel nam zij het
schijnsel van een zaklantaarn waar, toen werd het aarde
donker.
Zij zocht steun tegen de muur en vroeg moeilijk:
„Wie is daar?"
Het antwoord was een onderdrukte lach en weer
hooi-de zij dat schuifelende geluid.
„Kom niet dichterbij," riep ze. „Ik ben gewapend."
Opeens was de lichtbundel van de lantaren er weer
en zette haar in het volle schijnsel. Zij werd verblind
en sloot de ogen. Er werd onderdrukt gelachen.
„Wat een lieve verschijning," zei een lage spottende
stem.
„Wie bent u?" gelukte het haar te zeggen.
„Een vriend," zei de stem.
„Wilt u dan voor de dag komen?"
„Het spijt me".
Die stem, die lage en spottende stem, ergerde Jane
onnoemelijk. Zij voelde zich belachelijk in die licht
bundel: een mot om de kaarsvlam.
Maar om onverklaarbare reden was haar angst heel
wat afgenomen.
„U bent de Schaduw, als ik mij niet vergis?"
„Om u te dienen".
Jane lachte verbitterd.
„Dat u mijn oom hebt vermoord was óók om mij
te dienen, neem ik aan? Ben ik nu aan de beurt?"
„U maakt een vergissing, juffrouw Gladstone. Ik dood
zelden iemand en ik zou er niet aan denken een lief
meisje, zoals u, ook maar iets in de weg te leggen."
Jane was haar zelfbeheersing inmiddels toch wel gro
tendeels kwijt. De Schaduw had zij zich heel anders
voorgesteld. Hoe hij er uitzag kon zij niet beoordelen,
maar zij wist nu wel al, dat hij niet de man was voor
wie zij hem gehouden had. Daar was de stem niet naar.
Zij had een banale stem verwacht, met een accent of
een andere opvallendheid. De stem van de Schaduw
was zacht en beschaafd. Zij trachtte haar kalmte te
hervinden.
„Doet u eerst die lantaarn uit! U verblindt me!"
„Zoals u wilt."
Opeens bevonden zij zich in ondoordringbare duister
nis. En tegelijk werd zij weer bang.
„Nee, maakt u liever weer licht," zei ze met trillende
stem.
„Zoals u wilt," zei de Schaduw, enigszins spottend.
Hij ving Jane opnieuw in zijn lichtbundel.
„Zeg eens, wat bent u eigenlijk met dat museumstuk
van plan?" vroeg hij.
Jane keek naar de dolk in haar hand. De vlammen
sloegen haar uit, toen zij bedacht dat het wel een heel
onbruikbaar wapen was om zich tegen een mens als
de Schaduw te verdedigen.
„Laat het maar vallen," zei de raadselachtige avon
turier, „U hebt er toch niets aan."
Jane weifelde. Wilde hij haar met een list ontwape
nen?
„Bedoelt u, dat ik u zonder meer moet vertrouwen?"
„Eigenlijk wel. U bent het niet verplicht, natuurlijk.
Het gaat er alleen om, dat u met dat mes niet veel zult
bereiken. Hier!"
Er viel iets aan haar voeten en Jane zat tot haar
verbijstering dat het een klein kaliber revolver was.
„Neem dat liever," zei de Schaduw. „Het is iets effec
tiever, dat kunt u van mij aannemen. Trekken en pang!
Weg tegenstander."
(Wordt vervolgd)
Polen. De Lutherse kerk is wat het leden
tal betreft belangrijker dan de Hervormde
kerk: met haar 90.000 leden en haar rond
honderd predikanten is zij allesbehalve te
verwaarlozen. Haar spreiding over het
land is niet regelmatig. In de streek van
Teschen en Silezië zijn de Luthersen naar
verhouding het meest talrijk. Teschen be
hoorde tot aan de eerste wereldoorlog aan
Oostenrijk. In tegenstelling tot de Duitse
provincies die na de tweede wereldoorlog
bij Polen zijn ingelijfd, heeft de bevolking
van Teschen zich kunnen handhaven. Te
Wisla bijvoorbeeld zijn 85 percent van de
inwoners protestanten. Overigens de enige
Poolse gemeente waar de autoriteiten in
meerderheid protestants zijn.
Overal waar de Luthersen van Duitse
origine waren, is het vraagstuk veel moei
lijker geweest. In hun gelederen heeft zich
vaak de tragedie van gedwongen over
plaatsing voorgedaan en van het vervan
gen van protestantse bevolkingen door
bevolkingen van andere gezindte.
De Lutherse kerk moet de verdeling van
haar pastorale krachten volledig herzien
en wel dusdanig, dat de gebieden waar
zich kernen van geloofsgenoten ontwikke
len beter bediend worden. Tegelijkertijd
immers staan bepaalde predikantsplaatsen
op het punt te worden verlaten aangezien
sommige gemeenten nog maar hooguit
een twintigtal leden tellen. Men zal moe
ten voorzien in het instellen van reizende
predikanten die deze kleine gemeenschap
pen in stand houden, zonder dat de fi
nanciële lasten overmatig worden.
Zo zich al moeilijkheden voordoen, men
moet toch met voldoening erkennen dat
het bezoek van de kerkdiensten goed is en
dat deze Lutherse kerk haar sociale taken
ziet: zij bezit een rusthuis voor haar zie
ke medewerkers, een huis dat tegelijker
tijd een studie-centrum is; niet ver van
dit gebouw verwijderd bevindt zich een
gebouw voor de kinderen; bij Warschau
ten slotte gaat men een nieuw tehuis
voor bejaarden bouwen.
Voorts moet nog worden vermeld dat
zeer onlangs een hogeschool te Chylice is
geopend waar theologen worden opgeleid.
Het is merkwaardig, dat de financiële
middelen voor deze theologische acade
mie van overheidswege zijn verschaft. In
geen van de communistische landen kan
men een soortgelijk feit signaleren.
In Hamburg weer een synagoge
Te Hamburg is de eerste synagoge in
gewijd, die in de stad is gebouwd sinds
de nazi's in 1938 alle centra van Joods
leven hadden verwoest. Burgemeester
Max Brauer, die in de Hitlertijd uit Duits
land naar de Verenigde Staten vluchtte,
gaf de Joodse gemeente uit naam van de
stad een wetsrol, een Thorarol.
De Evangelisch-Lutherse kerk van
Hamburg heeft de Joodse gemeente voor
het gemeentewerk een gift van vijfduizend
mark overhandigd. Zij wil daarmee, vol
gens een adres aan de Joodse gemeente,
„bij wijze van teken tot uitdrukking bren
gen, dat wij ons verheugen, dat u in de
geloofsvrijheid die ons gemenebest ons al
len waarborgt, uw dienst aan de mens als
onze medeburgers doet na donkere dagen,
die als een last drukken op ons geweten."
De Joodse gemeente van Hamburg heeft
een geschiedenis van 300 jaar. In 1933
woonden in Hamburg 27.000 Joden, die
acht synagogen en vier gebedshallen be
zaten. Tegen het einde van de tweede we
reldoorlog waren nog slechts 650 Joden in
de stad. Thans telt de Joodse gemeente
weer 1400 leden.
Advertentie
Eis altijd
de beproefde
BUITENBIJTS
Het Italiaanse woord capro betekent:
bok. Onder capriola verstaat men in
die taal letterlijk: bokkesprong. Wij heb
ben dat woord overgenomen en gebrui
ken het tegenwoordig alleen in het
meervoud in de zegswijze: kapriolen
maken, zowel letterlijk, bijvoorbeeld
van kalveren in de wei, als figuurlijk.
Dan bedoelen wij er hetzelfde mee als
met de uitdrukking: kromme sprongen
maken, dat wil zeggen: zich alle moge
lijke moeite geven om zich uit de moei
lijkheden te werken.
Het enkelvoud kapriool of cabriool
werd vroeger gebruikt voor wat wij nu
een kuitenflikker noemen, maar ook
voor een dans in het algemeen.
