VISSCHERIJ.
Kindersterfte
s
TJ>
1
58
58
58
CE>.
Uit de Gemeente.
Uit de Provincie,
Uit het land.
en dadelijk na aanvraag bij den
burgemeester beschikbaar gesteld.
Derhalve wordt besloten het schrij
ven voor kennisgeving aan te nemen.
Schrijven van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel
met verzoek het gevoelen der Kamer
te mogen vernemen over het breien
van trawlnetten door nettenbreiers
in het vluchtoord Ede
De commissie voor Haven, Han
delsinrichtingen en Reederij over
deze zaak rapport uitbrengende,
geelt als hare meening te kennen
dat het laten breien van netten in
het vlucht kamp Ede bij het meeren
deel der reederijen op te veel prac
tische bezwaren zal stuiten.
Besloten wordt den Minister in
dezen geest te antwoorden.
Schrijven van den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel
inzake knoeierijen in den haring
handel. Als bijlage is hieraan toege
voegd een schrijven der Verein der
Fischindustriellen Deutschlands te
Altona, door den Consul-Ceneraal te
Hamburg toegezonden aan den Mi
nister van Buitenlandsche Zaken
waarin deze vereeniging er over
klaagt dat verscheidene harer leden
dikwijls Hollandsche haring geleverc
krijgen in tonnen, schijnbaar ge
lijkende op de gebruikelijke tonnen
maar minder haring dan deze in
houdende.
Dit schrijven is gesteld in handen
der Commissie voor Haven, Handels
inrichtingen en Reederij, die als hare
meening te kennen geeft dat het
noodig is tegen het geknoei met
het fust maatregelen te nemen
zonder evenwel de te nemen maat
regelen aan te wijzen.
De heer Slis stelt voor het
schrijven der Verein der Fisch in
dustriellen Deutschlands ter kennis
te brengen van de Vereeniging van
haringhandelaren. Hiertoe wordt be
sloten. Op voorstel van den heer
Kruimel zal den Minister worden
medegedeeld dat de Kamer het op
prijs zou stellen de namen te ver
nemen der handelaren die zich aan
de bedoelde knoeierijen hebben
schuldig gemaakt.
Door de Commissie van Haven
Handelsinrichtingen en Reederij is
rapport uitgebracht over de ont
werpen van Algemeene Maatregelen
van Bestuur, voortvloeiende uit
de Stuwadoorswet.
De commissie is van meening
dat, daar deze wet niet van toe
passing is op de visscherij en zi;
in de gemeente Velsen slechts voor
enkele bedrijven van belang is
de Kamer kan volstaan met even
tueel haar instemming te betuigen
met te dezer zake aan den Minister
verzonden beschouwingen.
De Kamer kan zich met dtze
zienswijze vereenigen.
Thans komt in bespreking de
overneming van de Belltelefoon in
de gemeente Velsen door het Rijk
De secretaris heeft te dezer zake
inlichtingen ingewonnen bij eene
ce Beverwijk gevormde commissie,
welke de belangen der b trokkenen
zal behartigen.
Hieruit blijkt dat bij den Minister
het plan be itaat "Wijkeroog en Bever
wijk, thans onder één lokaal net met
VelseD en Ymuiden vereenigd, onde-
een afzonderlijk net te brengen.
Algemeen is de Kamer van mee
ning dat deze wijziging zeer in strijd
zou zijn met de belangen der
gemeente Velsen, waarom wordt
besloten aan den Directeur-Generaal
der Posterijen en Telegrafie te dezer
zake een adr. s te richten, waarin
tevens zal worden verzocht Sant
poort en Jan Gifsenvaart onder het
iokaalnet van Velsen te brengen.
Ter bespoediging dezer zaak wordt
het Bestuur gemachtigd in overleg
met de Commissie voor Posterijen
enz. dit adres te versturpn.
Op dezelfde wijze zal een adres
worden gericht aan den Dir.-Gen.
der Posterijen en Telegrapbie ter
veikryging van locaal briefport
tusschen de afdeelingen der gemeen
te Velsen.
De voorzitter gaat thans over tot
de rondvraag. De heer Slis zou gaar
ne willen weten of de vergadering
een voorkeur heeft voor middag-
of voor avondvergaderingen. Alle
aanwez'ge leden verkiezen middag
vergaderingen.
SANTPOORT.
Personalia. De vorige predikant,
Ds. W. Bax, thans te Maastricht,
zal op Zondag 30 April a.s. een
Kerkdienst leiden in de Nieuwe
Kerk te Amsterdam.
Deze beurt is hem welwillend
afgestaan door Dr. WJ. Engelberts
aldaar.
VELSEROORD.
Ongevallenwet. Aan H. de
alhier werd, met vernietiging van de
beslissing van het Bestuur der R. V.
B., eene lente toegekend van 70 cent
per werkdag, ingaande 8 November
1915.
S. D. Vrouwenclub. Alhier is
opgericht een Soc.-Dem. Vrouwen
club met aanvankelijk 12 leden
Het bestuur is samengesteld als
volgtmej. Reurbeu-Töpfer, voor
zitster, mej. Van Wijngaarden, pen
ningmeesteresse, mej. Hoogland
secretaresse.
Oceanic. Alhier is aangekomen
de te Leiderdorp bij de firma Gebr
Boot nieuwgebouwde stalen stoom
drifter genaamd Oceanic, welke met
de merken IJM 258 in de vaart za"
worden gebracht. Het schip behoort
aan de Mij. de „Witte Ster", te
IJmuiden.
Het volgende belangrijke artike:
van de hand van Dr. ,Onnen nemen
we over uit het verslag der Gezond
heidscömmissie:
De zuigelingensterfte heefc ook
te Velsen een grooten invloed op
het geheele sterftecijferin de jaren
1910 t/m 1914 stierven jaarlijks
gemiddeld 11.08 op 1000 inwoners
waarvan 3 56 kinderen beneden het
jaar; derhalve bijna van alle
sterfte gevallen.
Da kindersterfte was in datzelfde
tijdperk:
1.23 sterfgevallen op 100 geborenen
minder dan in geheele Rijk,
6.69% der geborenen minder dan
in de ongunstigste Prov. Limburg
2.63% der geborenen meer dan in
de gunstigste Prov. Friesland.
1.10% der geborenen meer dan in
de geheele Prov Noord-Holland.
De nataliieit is in de gemeente
Velsen groot: 34 83 gemiddeld per
jaar op 1000 inwoners in het tijd
vak 1909 t/m 1913. Van de 134
gemeente in de geheele provincie
zijn er slechts 9, die eeu nog hoo-
ger geboortecijfer aanwijzen. In de
gemeente Alkmaar, met een onge
veer evengroote bevolking als Vel
sen, werden in dat dat tijdperk
12.61% minder geboren dan in deze
gemeente.
Reeds a priori moet als waar
schijnlijk worden aangenomen, dat
deze nataliteit in de gemeente
Velsen niet zoozeer de uitdruk
king is van een relatief groot aantal
groote gezinnenmaar het gevolg is
van vele jonge gezinnen, omdat
jaarlijks de bevolking door immi
gratie van een grqot aantal perso
nen in de kracht van het leven
die in de*e gemeente een werkkring
vinden en daardoor het aantal gezin
nen, waariu kinderen geboren wor
den, jaarlijks doen stijgen.
Dit vermoeden wordt bevestigd
door de volgende cijfers, ontleend
aan de „Uitkomsten" der laatste
volkstelling op 1 Jan. 1910.
3
3-
rf
50
co
o co P
if4- o*
a*
ui
S3
Ob i>a
H-4
co o~i
P
e
O-
CD
Cb
er
CD
cf
O
o
S3
0X3
CD
er
c
3
Qj
crq T3
r~r
o G
cr g
CD -"3
CL
CD
S3
Cfl
O
G
CD
S3
cr
o
CL
S3*
tND
O
pa'
Pa
-i
P
CD
S3
O
O
O
W
3 55 5 cG: CD
co co
00 EO co_p
CO CO Ob C7b CO
CO Ob 4^ 00
Ï5 a -3 ÏS =2
O
O
O
CD
<J
2L
w
CD
S3
CO I
cn co O» CO O*
üt '-<1 hl
CO oo co CO -d
X3
CD
"-t
cc
O
O
03
3
CD
3
CL
pa
cf
3
cr
<n
<3
O
3
CL
CC
3
weduwenstaat of gescheiden. Op
grond hiervan heefc men het recht
om Jaan te nemen, dat het hooge
geboortecijfer althans grootendeels
moet worden toegeschreven aan een
relatief groot aantal gezinnen, waar
in men kinderen kan verwachten
beneden het jaar.
De te hooge kindersterfte, vër-
geleken met die in de geheele pro
vincie, mag dus in dit geval niet
uitsluitend worden toegeschreven
aan een groote nataliteit als gevolg
van een relatief aantal groote ge
zinnen.
In het 15-jarig tijdperk 1900 t/m
1914 was de sterfte van kinderen
beneden het jaar over de verschil
lende Afdeelingen der gemeente
aldus verdeeld:
Q
3
C/5
-i
3o
UI
p
B
n
<3
H-S
*5
E3
erf
f3
O
O
CL
2-
era
3
0
•-1
ct-
00
co
b—L
4
CO
Oi
CO
co
CO
0
CO
00
O.
to
h—
0
0
o
Ob
Ob
co
o
O
co
Oh
co
co
CD
►f4*
Ob
Q
cr
O
>-t
CD
3
O
CD
5
0
y—
O
px
h—
H-4
05
CD
Ox
Ob
CO
O*
CO
3
SS
0
4
O
O
1—4
O
O
100
H-4
t
S
OQ
O*
Verdeelt men deze geheele pe
riode in 3 gelijke deelen van 5 jaar
dan vindt het volgende:
Santpoort
dorp Velsen)
1900 tot
Geboren
404
Wijkeroog
Velseroord
IJmuiden
Gemeente
Santpoort
dorp Velsen)
Wijkeroog
Velseroord
IJmuiden
Gemeente
520
484
917
2325
1905 tot
Geboren
433
720
622.
1360
3135
en met 1904
Overl 01 j
63 15 59%
68 13.08
98 20.257
115 12.547,
344 14.797
en met 1909
Overl. 0lj
51 11.787
98 13.617
83 13.247
135= 9.937
367 11.71
1910 tot en met
Geboren Overl. 0
Santpoort
dorp Velsen)
Wijkeroog
Velseroord
IJmuiden
423
730
875
1414
1914
1
32 7.567
Gemeente 3442
68 9.317
135 15.437
125 8 847
360 10.467,
blijkt:
wat betreft het
Uit deze opgave
le. dat IJmuiden,
geheele tijdperk van 15 iaar,
het gunstigst, Velseroord het
ongunstigst is;
2e. dat alle afdeelingen ten opzichte
van de Kindersterfte vooruit zijn
gegaan
3e, dat ia het laatste tijdperk (1910
tot en met 1914) Santpoort de
gunstigste afdeeliDg is geworden
en Velseroord de ongunstigste ge
bleven is.
Ook in de gemeente Velsen ster
V6D, zooals nagenoeg overal, de
meeste kinderen in de maand Augus
tus, zooals b.ijkt uit de volgende
opgaven
Kinderen 01 jaar gestorven in
de Gemeente Velsen 1900 tot en
met 1914: in
r 3 a a
Ob CO 4
O Cl' o co O
CL
P
P
a
ÜX M M
co co IO
O
SS 5
B
S3
93
In de
derhalve
veel
jaar,
gemeente Velsen waren
1 Januari 1910 relatief
personen tusschen 20 en 45
veel gehuwden en weinigen in
Jan.
93"
Febr.
62
Maart April Mei Juni
79
78 70 70
Juli Aug. Sept. Oct. Nov. Doc.
86 150
110 89 96 81
Intusschen is in deze gemeente
zooals ook elders, de nadeelige in
vloed der zorperhitte op het leven
der zuigelingen verschillend in in
tensiteit in verschillende deelen
der gemeente zooals blijkt uit on
derstaande staatjes, waarin de ge
middelde maandelijkschesterfte voor
ieder der Afdeelingen 100 is ge
nomen om het verschil in intensi
teit tusschen de verschillende maan
den beter te doen uitkomen.
105
h—4
1—4
00
76
H—4
r—4
Ob
C—4
P
O
70
70
57
80
cr
p
89
83
99
87
k
»-i
c-t-
00
co
91
100
-1
78
K-*
O
CO
72
Ob
H—4
k
78
00
Ob
76
C-H
G
5.
97
4
0
K>
99
90
C—
G
169
h-4
h-4
CJx
209
190
G
OQ
r—
CO
4
0
Cb
4
CO
^3
4
co
co
UI
•O
ert-
I—4
0
0
t—4
i—4
CO
99
90
O
O
Cf
t—
0
00
t»-l
Co
Oo
95
90
O
co
K-4
93
co
4
90
w
p
O
OL CD
CD
UI O
S"cL
-1 B4
PS
CP3
p
OL p
CL
o
HlB
r—
Jtn*
CL
a cd
CL
g-
B
p 3
S
G p
CL p
2 o-
3
«S
e pr
3 w
as-
El cr
a
a>
03
ct-
O
O
O
-Merkwaardig hierbij is, dat IJmui
den nagenoeg geen Augustustop be
zit, maar daarentegen een vrij hoogen
Novembertop, die intusschen niet is
te vergelijken met de hooge Augus
tustoppen der andere afdeelingen
met name dien van Velseroord, wel
ke afdeeling ook hier weer de kroon
spant.
Vermindert men in ieder der af
deelingen het aantal gestorven kin
deren in het 15-jarig tijdperk 1900
t/m 1914 met het aantal kinderen
die in de maand Augustus meer zijn
gestorven dan het gemiddeld aantal
gestorven kinderen per maand, dan
elimineert men daardoor vrij nauw
keurig den invloed der zomerhitte
welke invloed slechts voor een deel
het gevolg is van minder gunstige
sociale toestanden.
Men vindt dan het volgende:
De op 100 levend geborenen ge
storven kinderen 0—1 jaar bedroegon
in
Santpoort
11.59 met, 10.95 zonder de in Aug.
boven het gem. gestorven.
Velsen)
Wijkeroog)
IJ 62 met, 10.10 zonder de in Aug.
boven het gem. gestorven.
Velseroord:
15.95 met, 13.98 zonder de in Aug.
boven het gem. gestorven.
IJmuiden:
10.16 met, 9.97 zonder de in Aug.
boven het gem. gestorven.
Velseroord is en blijft dus in alle
opzichten de ongunstigste afdeeling,
maar het verschil tusschen Velser-
oórd en de overige afdeelingen, voor
al IJmuideD, is zonder de in Augustus
gestorven kinderen niet zóó groot als
met die kinderen er bij gerekend;
terwijl IJmuiden toch het gunstigst
blijft, maar weinig verschil meer op-
evert met Velsen en Wijkeroog
Wanneer, zooals mag worden aan
genomen, de hoogte van den Augus
tustop bepaald wordt éa door atmos-
pherische èn door sociale toestanden,
dan kan de lage top te IJmuiden wor
den toegeschreven aan den arkoelen-
den invloed der zee, de hooge top te
Velseroord en in die afdeeling
tevens de hooge intensiteit der kin
dersterfte in het algemeen aan de
aldaar nog heerschende hoogst be-
droeveude woningtoestanden, de nog
onvolkomen rioleering en de vele
verzamelingen van vuil, diejaanlei-
ding geven tot ophooping van in
secten, met name vliegen, die als
aanbrengers van smetstoffen op het
voedsel der kinderen, in de eerste
fiaats de melk, een slechten naam
lebben.
Deze resultaten geven aan de
Commissie een krachtig wapen in
de band om het Gemeentebestuur
te wijzen op den verderfelijken in
vloed van vuilopboopingen, van
welken aard deze ook mogen zijn,
maar zijn voor de Commissie tevens
een prikkel om ook op andere wijze
te trachten de te hooge kindersteifte
i;e bestrijden. Zij deed eeu eerste
stap in die richting door lid te
worden van den Nederlandschen
Bond tot bescherming van Zuigelin
gen en heefc het beramen van andere
maatregelen op hare agenda ge
plaatst.
Overtreding der Melkverordening.
Wij lezen in de N. Haarl. Crt.
Er is een razzia gehouden onder
melkverkoopers en veehouders, die
zich in Velsen, in IJmuiden en in
Haarlem aan de eene een meer en
de andere een minder ernstige over
treding hebben schuldig gemaakt.
Terdege wordt toezicht gehouden
op de kwaliteit en 't gehalte der
melk, die men ons aflevert
En zoo kwamen ze Woensdag
ochtend achtereenvolgens de zaal
van het kantongerecht binnen. Er
waren onder hen verstokten voor
wie geringe straffen niet hadden
geholpen en tegen wie nu zwaardere
werden gevorderd en anderen, die
feitelijk niet door eigen toedoen
terecht moesten staan, die achteloos
waren geweest en bij wie geen
boos opzet in 't spel was.
Het O. M. dat dit in ^aanmerking
nam, requireerde tegen laatstbedoel-
den lichtere straffen.
D'r kwam o.m. een veehouder te
Velsen voor, die aan een melkhan
delaar te IJmuiden melk had gele
verd van te laag vetgehalte en te
laag soortgelijk gewicht en die daar
door dien melkhandelaar, die de
melk niet had onderzocht, tegen de
lamp had laten vliegen.
Dat was niet mooi! De kanton
rechter bracht den man dat dan
ook onder 't oog. Bekl. trachtte op
't medelijden te werken, maar voer
de iets aan, dat toch niet mag gel
den als eene verontschuldiging. Op
de vraag des kantonrechters waar
om hy de melk had vervalscht,
antwoordde hij„Door armoede. Ik
heb 69n groot gezin. Een vrouw en
12 kinderen. D'r waren daar 4 van
ziek, toen heb ik hen wat melk ge
geven en de rest met water ver
mengd."
Het O.M. eischte om de man af
te leeren zulke dingen te doen tegen
hem f 25 of 10 dagen hechtenis.
Tegen den melkhandelaar te IJmui
den die de melk ten verkoop had
gehad, werd gevraagd f 5 boete
5 dagen hechtenis.
Een andere veehouder te Velser
oord was ook beschuldigd van water
bij de melk te heb» en gedaan. Hij
was daar al eens meer voor ver
oordeeld. Een van hen, voor wie
een lichtere straf niet had geholpen
Beklaagde ontkende. Daar echter
rad de kantonrechter geen ooren
naar
„Dat geknoei moet nu maar eens
uit zijn", zeide nij, „in deze zaak
moet maar eens een flmke geldboete
worden opgelegd."
Het O.M. eischte f 26 of 10 da
gen hechtenis.
„Ik word onschuldig gestraft. Ik
deed er geen water bjj. Daar ben
ik secuur van, riep bekl. bjj 't
heengaan uit.
Och, wat zegt u!
Weer een ander we zijn nu
aan de categorie der verstokten
hoorde ditmaal tegen zich vorderen
drie dagen hechtenis. Dat was
niet mis!
KennemerElectriciteit Maatschappij.
- Aan de aandeelhouders van de
Jennemer'ElectriciteitsMaatschappij
te Bloemendaal, zal worden voorge
steld het dividend over 1915 vast
te stellen op 5 percent evenals het
vorige jaar.
Stenografie en Machines chr ij ven.
Bij de te Amsterdam en Nymegen
gehouden examens voor Stenografie
Machineschrijven, vanwege de
en
Hollandsche Federatie van Sten.
eer., systeem I. Pitman, slaagden
Voor diploma A. de dames: N.
J. van den Bosch, F. W. M. Kils-
donk en M. van Maarsen te Amster
dam Mej. J. F. Gebrels te Alkmaar
de dames W. E. Janssen, A. E. M.
Hinke, R. V. M. Striethorst, M. van
Tienen, J. A. C. Gaykema, M. C.
Voet, A. M. A. C. Bierboom te
Haarlem; de dames E. L. M. van
Mackelenbergh, E. M. Th. Roeffen,
E. H. M. van Roosmalen te 's Her
togenbosch, en W. M. de Haan te
Nijmegenen de heeren H. J. Ver
meulen te Druten, G. J. A. de
Groot te Nijmegen en H. E. Ver
hoef te Hees by Nijmegen.
Voor diploma B (minimum snel
heid 80 woorden per minuut). Mej.
