VISSCHERIJ.
Scheepvaart.
Uit de Gemeente
men commissie voor Zeevisschers-
vaartuigende heer Canter Cremers,
Ingenieur van de Visschershaven;
de heer de Ridder, Commissaris van
Politie, de heer Meier van het Bouw-
bureau, de heer Louis Soral. atta-
ché navel d'Espagne uit den Haag.
Ook waren eenige dames aan
wezig, waaronder de echtgenoote
van onzen Burgemeester.
De Burgemeester, het woord ne
mende, noemde het een bijzonder
voorrecht thans te mogen staan in
het nieuwe gebouw van devissche-
rijschool. Spreker stelt de groote
opkomst, bijzonder die van de vele
reeders en opvarenden onzer vis-
schersvloot, zeer op prijs. Ook de
komst der vele autoriteiten, die
hiermede hun belangstelling en hun
warm hart voor dit onderwijs toonen
Velen zullen zich de geschiedenis der
Visscherijschool nog we! herinneren.
In 1905 kwamen eenige heeren bij
een (in 't bijzonder wil spreker noe-
men het toemalig raadslid, de heer
Wüste, thans overleden, en de heer
Broekmeyer), om de mogelijkheid van
visscherij-onderwijs te bespreken.
Een commissie werd gevormd, be
staande uit de heeren Tydeman,
Cremer, Klercq, de Vries en Tegel
berg en in een gebouw, dat gevon
den was, werd de school geopend.
En met succes, want er kwamen
bijkans 60 leerlingen. De groote
moeilijkheid was echter, dat 't on
derwijs anders moest zijn dan op
andere visscherijplaatsen met den
gelijke scholen. Daar eindigde de
visscherij in den herfst en
bleef men 's winters thuis, zoodat
daar het onderwijs op goede grond'
slagen kon worden gevestigd. Hier
kon men, door de zeewaardigheid
der schepen, 't geheele jaar visschen.
En steeds verder werd het gebied
van de visscherij uitgebreid. Voor
de opvarenden der vloot kostte het
dus veel moeite en opoffering om
de lessen geregeld bij te wonen.
De school werd echter met veel
energie begonnen en het onderwijs
voortgezet. Spreker wil hier nog
een woord van hulde richten tot
zijn voorganger, oud-Burgemeester
Weerts, die tot zijn spijt niet tegen
woordig kon zijn en tot den heer
Schuitemaker. De problemen namen
echter toe en meer en meer bleek
de neiging te bestaan, dat de Ge
meente de school moest overnemen.
In 1911 is dit geschied. Thans deed
zich opnieuw de moeilijkheid voor,
hoe het onderwijs aan de school
ingericht moest worden. Een com
missie werd benoemd, die deze
zaak in Engeland, in groote vis
scherijplaatsen als Grimsby en
Lowestoft, zou bestudeeren. De
heer Duykinck Sander bracht rap
port uit. In Engeland bestond de
z.g. vrije studie, d. w. z. men genoot
het onderwijs op school en aan
boord, door middel van boekjes en
lessen. Wij hebben dit ook beproefd,
doch het is niet bevallen. Wij
Hollanders houden nu eenmaal van
systematisch onderwijs. Dus werd
weer op de oude manier begonnen
eu met succes. Het is voor de
opvarenden wel niet gemakkelijk,
maar toch mogen wij dankbaar
zijn dat vele mannen hun diploma
als schipper of stuurman mochten
behalen. De visscherij breidde zich
echter zoo uit, dat we naar een
ander gebouw moesten, omzien. Het
andere lokaal was niet meer ge
schikt. Toen hebben wij een stap
gedaan, die men destijds moedig
vond, echter vindt men het nu al
weer heel gewoon. De raad besloot
n.l. de school midden in 't duin
te stichten. Thans is de nieuwe
verkeersweg naar de Visschershaven
al gereed en straks staat de school
in het centrum van de plaats en
de haven.
De Burgemeester zegt dankbaar
te zijn dat men de noodige belang
stelling bij de autoriteiten, bij de
Rijksambtenaren, ook bij Directeur
en Leeraren, mocht ondervinden
en dankt hen voor al 't geen ze
verricht hebben. Spreker hoopt dat
't onderwijs meer en meer vruchten
zal dragen. Het groote vraagstuk is
tegenwoordig verplicht vakonder
wijs, waardoor ook verplichte vak
examens zullen kunnen worden in
gesteld. Spreker erkent daarbij,
dat het hoofdzakelijk moet aanko
men op de flinkheid der Hollanders.
En hjj heeft de Hollanders in ver
schillende werelddeelen werkzaam
gezien en hij kan getuigen dat er
geen flinker ras is dan dat der Hol-
landers.Spreker heeft dan ook lof voor
den moed onzer mannen, om met
dezelfde koelbloedigheid steeds weer
ter visscherij te gaan. Maar onder
wijs is toch ook noodig. Dit verheft
on maakt krachtig, en het is ook
noodig dat men de plaats kan be
palen, waar men zich bevindt en
dat men kennis heeft van veilig
varen. Spreker hoopt dat voor de
school de Rijks-examens zullen
worden ingesteld.
'Nogmaals dankt de Burgemees
ter voor de belangstelling en spreekt
den wensch uit dat de school voor
onze gemeente veel heil zal brengen.
Met luid applaus werd deze rede
van den Burgemeester begroet.
Daarop nam de heer Ed. H. Hij
mans, Directeur van de Alg. Vis
scherij Mij, het woord. Deze herin
nerde er aan dat hij vóór 5 jaar in
de andere school ook de rede van
den Burgemeester heeft gehoord.
De tijden gaan echter vooruit en de
visscherij groeit. Nu komen wij
hiér samen in dit mooie gebouw.
Als Directeur der Alg. Visscherij
Mij. wenscht spreker een blijk van
zijn belangstelling te geven, door
aan te bieden een model van een
der grootste stoomtrawlers van zijn
Maatschappij, welk schip ook de
Nederlandsche nijverheid eer aan
doet.
Onnoodig te zeggen, dat dit een
dankbaar applaus uitlokte. Een
tafel was aangedragen, de doek werd
weggenomen en een keurig model,
achter glas, van den stoomtrawler
IJM 99, Johanna Elizabeth, in 1904
bij de Ned. Scheepsbouw Mij. te
Amsterdam gebouwd, werd zichtbaar.
Nadat van de aanwezigen een
kiekje was genomen, verkreeg de
heer J. van Scheers, Voorzitter der
Rijks-examen Commissie voor Zee-
visschersvaartuigen, het woord
Heeft spreker ook voor eenige jaren
de opening in het andere lokaal bij
gewoond, gaarne had hij de uit-
noodiging, om ook deze opening bij
te wonen, aangenomen. Spreker
wenscht dat men den leerlingen
zooveel mogelijk nautische kennis
vooral gericht op de praktijk zal
bijbrengen, die van zoo groot belang
is voor de veiligheid op zee. Spreker
uit de beste wenschen voor den
bloei van de IJmuider Visscherij,
deze belangrijke tak van volkswel
vaart.
De Directeur dor school, de heer
Duykinck Sander, gekleed als zee
officier, herinnerde aan de moei
lijkheden der mobilisatie. In dienst
en op reis moet hij vaak de be
langen der school behaitigen. Spreker
brengt echter een woord van war
men dank aan den heer Küthe, zijn
plaatsvervanger, die zijn taak op
zoo waardige wijze heeft vervuld.
Een cursus is weer achter den rug
en zelfs uit andere plaatsen komen
zich leerlingen aanmelden en maakt
men propaganda voor onze school.
Vooral in Nieuwediep is dit het
geval.
In dit jaar hebben wij den bouw
der school gehad. Spreker was eerst
voor een eenvoudig lokaal, later
heeft spreker zich met deze inrich
ting vereenigd.
Hij dankt den heer Meier en zijn
staf, zoo ook den opzichter V.
Bladeren, met wie hij altoos uit
nemend heeft kunnen samenwerken.
Het schip, dat ons geschonken is,
is een symbool van onzen arbeid.
Spreker mocht de reederij daar
voor reeds bedanken. Hij hoopt dat
dit voorbeeld door vele reeders zal
worden gevolgd en spoort hen aan
modellen van schepen en fotogra-
phieön af te staan 'voor het aan
schouwelijk onderwijs op de school.
De Directeur spreekt dan in 't
Fransch den Spaanschen attaché,
de h er Louis Soral, toe. Mocht er
in Spanje een groote visschershaven
komen, spreker hoopt dat deze zal
bloeien.
Maar hij hoopt dat men zal
medewerken om te verkrijgen dat
IJmuiden zal blijven de grootste
visschershaven van het continent
Na deze toespraken werd de
schooi door de aanwezigen in oogen-
schouw genomen. Leze maakt een
uitnemenden indruk. De lokalen
zijn alle ruim en luchtig en vol
licht. Natuurlijk is overal centrale
verwarming en electrisch licht. In
de zaal, waar het nettenbreien en
boeten wordt onderwezen, gaven
de jongens menig voorbeeld van
hun vaardigheid daarin. Boven vindt
men ook ruime leerlokalen. Veel
aandacht trok de zaal, waar het
nautisch onderwijs wordt gegeven
en we zagen de inrichting van
kompas, stuurtoestel en de ver
schillende seinvuren ons uitgelegd.
De meeste bezoekers namen ook
een kijkje op den uitzichttoren,
waar men een mooien aanblik heeft
op IJmuiden en de zee, hoewel die
aanblik vanaf den ruim 20 Meter
hoogeren Watertoren veel groot-
scher is.
Tenslotte moeten wij verklaren,
dat de school den aannemers ook
eer aandoet. Alles ziet er solied en
keurig uit. Wij herinneren er aan,
dat de school 1 September 1915
werd aanbesteed. Laagste inschrij
vers waren Gebrs. Ransdorp te Lisse,
aan wie het werk drie weken later
werd opgedragen.
Wij eindigen met onze beste
wenschen uit te spreken voor den
bloei onzer gemeentelijke Visscherij
school en van de visscherij, hier
en in 't algemeen.
Visscherijbedrvjf. Naar aanlei
ding van het schrijven van de Zee-
visch-vereeniging aan den minister
van landbouw, nijverheid en handel,
in de ochtendbladen van 30 Augus
tus gepubliceerd, heeft genoemde
minister in overleg met den minis
ter van buitenlansche zaken het
volgende geantwoord:
Ik deel u mede, dat de regeering
uit everwegingen van neutraliteit
en met het oog op de bevoegdheden,
die de wet op de uitvoerverboden
van 3 Augustus 1914 geeft bij het
verleenen van uitvoervergunningen,
geen onderscheid kan maken tus-
schen de landen van bestemming
en alleen rekening kan houden met
onze eigen behoeften, onze voorra
den en onze aanvoeren.
Achten belanghebbenden bij een
tak van bedrijf het noodig, dat bij
hun uitvoer zekere regelen, wat de
bestemming betreft, worden gevolgd,
dan hebben zij zeiven een regeling
in dien zin te treffen en voor de
uitvoeriDg te zorgen. De regeering
heeft voor zoodanige regelingen, al
thans wanneer zij door de gezamen
lijke belanghebbenden zijn getroffen,
de zelfde belangstelling als zij heeft
voor elke poging van een georgani
seerd bedrijf, om de belangen van
dii bedrijf te bevorderen. De regeering
kan echter onmogelijk hare belang
stelling zoover uitstrekken, dat zij
aan de vertegenwoordigers van dat
bedrijf een gedeelte van de rege
rmgsmacht, d. w. z. de bevoegdheid
om uitvoervergunningen te verlee
nen, kan overdragen.
Afgetreden. De heer J. Woud
stra is afgetreden als Voorzitter en
hoofdbestuurslid van de Reeders
vereeniging voor de Nederlandsche
Haring visscherij.
Raad voor de Scheepvaart. De
St.ct. (no. 206) bevat de uitspraak
van den voorzitter van den Raad
voor de Scheepvaart betreffende het
beroep, ingesteld door de naanlooze
vennootschapMotorlogger Maat
schappij „IJmuiden", gevestigd te
IJmuiden.
Hospitaalschepen. In de haven
van Harlingen zijn tal van loods-
kotters, van Terschelling en Vlie
land opgelegd. Een tweetal dier
kotters wordt naar IJmuiden ge
bracht. Deze schepen zullen ingericht
worden voor hospitaalschepen bij
onze visschersvloot.
Bevroren visch. Men heeft on
langs in gewone bokkingkisten een
zending van 35 k.g. dorsch van Ber
gen naar Weenen gezonden en de
visschen zijn in zeer goeden toestand
aangekomen. In het tijdschrift Pro
metheus leest men hoe dit in zijn
werk is gegaan. Men heeft de visch
niet in ijs gepakt, maar ze voor het
inpakken afgekoeld door ze te doopen
in een mengsel van vijftien graden
onder nul. Alle vocht buiten aan
den visch bevriest dan onmiddelijk
en daarmede is de visch als het
ware geïsoleerd. De vorst dringt spoe
dig door tot in het binnenste van
de visch; kleine visschen zijn in
eenige minuten gereed. Een ongun
stig uitwerking op het vleesch schijnt
de bevriezing niet te hebben. Om
het koude mengsel te maken ge
bruikt men keukenzout. De tempa-
ratuur mag niet minder dan 10
graden onder het nulpunt bedragen,
omdat anders het bevriezen niet snel-
genoeg in zijn werk gaat. Visch,
die zoo behandeld is, kan gewoon
ingepakt en verzonden, worden. Het
toevoegen van ijs, dat vroeger de
vracht aanzienlijk verhoogde, is over
bodig, want het ijs wordt als het
ware in het binnenste van Jden
visch gevormd en daar de bevroren
visch niet meer weegt dan onbevro
ren visch, spaart men veel aan]vracht.
Na het ontdooien van de visch
moeten slijm en kieuwen onveran
derd zijn. De in bevoren toestand
witte oogen worden weer helder.
Men heeft bevroren visschen zes
weken lang bewaard, en bij het
ontdooien smaakten ze toch nog
goed.
1
Beensche plannen. De Deensche
regeering bereidt den aanleg van
visscherij havens aan de Noordwest
kust van Jutland voor. Een com
missie van onderzoek stelt den
aanleg van twee havens voor. Een
daarvan zal bij Helshage in de
nabijheid van den vuurtoren Hanst-
holm, de andere iets noordelijker
bij Hirtshals aangelegd worden. De
kosten voor de haven van Helshage
bedragen 772 millioen gulden, voor
de haven van Hirsthals 2.8 millioen
gulden.
Door den aanleg der havens zou
de Deensche Z'eevisscherij in staat
zijn in grooten omvang aan de
Noordzee-visscherij deel te nemen,
hetgeen thans niet het geval is,
omdat er geen geschikte haven aan
de Noordwestkust van Jutland aan
wezig is. Yan de 120 tot 180 mil
lioen gulden, die de Noordzee-
visscherij jaarlijks afwerpt, komen
naar Denemarken slechts tegen
2.400.000 gulden. De voor de Jut
land ontworpen visscherijhavens,
zullen daarin verandering brengen
en de naastbijzijnde vischbanken
van de Noordzee voor de Denen op
gemakkelijker wijze toegankelijk
maken, en zich misschien ook tot
handelshavens ontwikkelen. Geheel
in het Zuiden van Jutlands west
kust bezit Denemarken in Esbjerg
reeds een belangrijke uitvoerhaven
voor den Deer.schen landbouw.
Evenals Esbjerg zullen ook de
havens bij Helshage en Hirsthals
den geheeien winter door voor het
verkeer toegankelijk zijn.
Beensche haringvisschers. Vol
gens een telegram uit Stockholm
aan de Berlingske Tidende zouden
de haringvisschersvaartuigen door
de voornaamste reederij en van IJs
land worden teruggeroepen wegens
de moeilijkheden die Engeland hen
in den weg legt. Ten eiDde opbren
gen door een Engelschman te ont
gaan was de Deensche kotter
Alexander op de thuisreis van IJs
land gedwongen zjjn gansche lading
over boord te werpen.
Be Zweedsche haringvangst. De
vertegenw. der Voss. Zeitung ver
neemt uit Stockholm dat de Zweed
sche regeering er alsnog in wilde
toestemmen aan Engeland te waar
borgen dat d6 geheele inlandsche
haringvangst in het land blijft, doch
ook dit aanbod schijnt van Engelsche
zijde als onvoldoende te zijn afge
wezen. Wordt de haringvangst ge
heel stopgezet, dan berokkent dit
een verlies van ten naastenbij 10
millioen kronen aan de Zweedsche
visscherij.
Zweedsche haringvisschers, wier
lading uit IJsland thans naar En
gelsche havens is overgebracht en
wekenlang blootgesteld wordt aan
bederf, hadden pogingen gedaan om
hun vangst in Engeland zelftever-
koopen, doch zij kwamen daar te
staan tegenover een inkoopscombi
natie, die met voorkennis van de
Engelsche regeering was gevoimd
en de visschers 30 tot 40 kronen
per ton bood voor een product dat
in Zweden 100 opbrengt. Inmiddels
is ook deze prijs ingetrokken.
De houding van Engeland heeft
te Stockholm groote verbittering
gewekt.
Een Engelsch oordeel. De
Nation herinnert, dat Lord Robert
Cecil in het Lagerhuis zijn twijfel
er over heeft uitgesproken, dat het
ooit nog mogelijk zou zijn, bij de
voordurende veranderingen in de
wijze van oorlogvoering, de rechten
der oorlogvoerende partijen te codi-
ficeeren. „Dat opent" zegt de Nation,
„onzes inziens, een onduldbaar
vooruitzicht voor onzijdigen, want
het beteekent inderdaad, dat voor
taan elke oorlogvoerende staat zijn
eigen wet zal maken, en haar
wijzigen, wanneer het hem belieft.
Wat hij (Cecil) over de Nederland
sche visscherijkwestie en de Ame-
rikaansche zwarte lijst zeide, hield
geen rekening met de ernstige ont
stemming, die onze maatregelen
zelfs onder de meest bevriende
onzijdigen hebben gewekt." De
Nation gaat dan door over Amerika,
HARINGVISSCHERIJ.
Van de IJmuider haringvloot
kwam sedert de vorige opgave bin
nen de logger Juno IJM 285 met
17 last pekelharing.
Vrijgelaten V isschersvaartuigen.
Zoowel de opgebrachte stoom- en
zeilloggers als de 7 opgebrachte
IJslandsche Stoomtrawlers zijn vrij
gelaten.
Van de stoomtrawlers kwamen
hier reeds binnen de Plutos, de
Hercules, de Eveline en de Een
dracht II.
Van de opgebrachte haringsche
pen keerde terug de stoomlogger
Etty.
Van de opgebrachte loggers.
Van de opgebrachte Katwijker
haringloggers kwam Dinsdag de
eerste logger te IJmuiden binnen
met 28 last pekelharing en 2 last
makreel, 't Was de Wilhelmina
K.W. 79, die 8 dagen te Grymsby
had gelegen. Men had de ruime
vangst niet verkocht.
vo
Bommen naar een Nederlandsch
stoomschip geworpen. Het stoom
schip Vliestroom, Zondagavond al
hier van Leith binnengekomen rap
porteerde, dat een Zeppelin, terwijl
de Vliestroom bij de kust ^an Nor
folk geankerd lag om den dag af
te wachten, vier bommen naar het
stoomschip heeft geworpen, waarvan
er 2 op zoo geringe afstand ont
ploffen, dar de stukken op het dek
vlogen, gelnkkig zonde*- ongeluk
ken te veroorzaken. De Zeppelin
was op weg naar de Engelsche kust.
Gedurende de maand Augustus
kwamen alhier binnen 107 stoom-
en zeilschepen met 77.176 netto
Reg, Ton en vertrokken i 12 stoom-
en zeilschepen met 80.877 netto
Reg. Ton inhoud.
Raadstukken. Op een verzoek
van B. Gjertsen te IJmuiden om
op het Willemsplein een tijdelijke
winkel te mogen zetten, reeds tot
B. en W. gericht en toen afgewezen,
stellen B. en W. voor adressant te
berichten dat de bevoegdheid tot
het al of niet verleenen der ge
vraagde vergunning bij hun college
berust.
Jaarwedde Ambtenaren. Inzake
het adres van het bestuur der afd.
Noord-Holland van den Ned. Bond
van Gemeente-ambtenaren tot ver
betering der jaarwedden van Bur
gemeester, Secretaris, Ontvanger en
Ambtenaren Burgerlijke Stand enz.
stellen B. en W. voor Ged. Staton
uit te noodigen de jaarwedde van
den Ontvanger te bepalen op f 2400
waarbij dan is inbegrepen f 250
voor de verstrekking van een kan
toor met vuur en licht enz. Mocht
de jaarwedde op dit bedrag worden
vastgesteld, dan zullen B. en Wet
houders een voorstel doen om het
raadsbesluit, waarbij voor verstrek
ken van een kantoor enz. f 250
vergoeding is verleend, in te trekken.
Voorts stellen B. en W. voor de
jaarwedde der klerken en van de
schrijfster ter secretarie te verhoo-
gen en ingaande 1 Januari 1917,
te stellen op: klerken f 600 met 4
jaarlijksche verhoogingen van f 50
schrijfster f 500 met 4 jaarlijksche
verhoogingen van f 50, benevens
om toe te kennen voor het diploma
Ned. Ver. voor Gemeentebelangen
f 50 en vcor de akte Staatsinrich
ting M. O. f 100. De kosten dezer
voorstellen zijn f 350 en f 400.
De flnanciöele Commissie advi
seert gunstig.
Teekencursus. Op het voorstel
van den heer Hoogland om bij deel
name van minstens 18 leerlingen
te Wijkeroog een teekencursus te
openen, stellen B. en W. voor af
wijzend te beschikken, w(jl zij van
meening zijn dat het particulier
initiatief voor moet gaan. Mocht
men van particuliere zijde een cur
sus openen, zoo zijn B. en W. be
reid een voorstel om steun in over
weging te nemen.
