Uit de pscMÉÉ raeKsKÈid
Utt «I© Gemeente.
Tentoonstelling va"
door 8. v. d. Schaar
FEUILLETON'.
in Hotel Mo. 1.
TOEGAMG VRIJ.
VISSCHERIJ.
Maar zegt spreker, hoe durft gij
déze groote mannen zoo noemen?
Zij hebben groote dingen gedaan.
Wanneer achter revolutionnaire
actie geen flinke macht staaf, be-
teekent ze niet?, denk maar aan
Rusland, daar is de boel in 't hon
derd geloopen, tot groote scbacie
van het volk.
De Voorzitter brengt een woord
van dank aan den spreker, die he
laas weg moet voor militaire plich
ten, maar teekent protest, aan tegen
de manier van debateeren van den
heer Stek. Hij wijst op het plun
deren bi] de bewuste relletjes en
dat kunnen wij toch ni t goedkeu
ren. Wij moeten aandringen op
waardig demonstreeren, hij de Re
geering en zorgen voor een goede
vertegenwoordiging, dan is schieten
niet noodig.
Debater sprak minachtend over
het streven naar kleine verbeterin
gen, maar deze hebben groote waar
de en ieder aanvaardt die verbete
ringen dankbaar. De motie Terlaan
zal nog wel een staartje hebben,
laten we onzen tijd maar eens af
Wachten.
De S. Dem. zullen zich met alle
macht verzetten tegen de invoering
van Burgerlijken Dienstplicht.
Met een woord van opwekking
om zich aan te sluiten bij den Bond
sluit de Voorzitter de vergadering.
Treinbotsing. Zaterdagmorgen
stond als naar gewoonte de IJmuidpr
trein op een der zijsporen, toen van
de spoorbrug een losse machine
kwam met een vaart van 50 K.M.
per uur. Door een vei keerden wis-
selstand liep de machine op den
leegen trein. Daarvan werd een
goederenwagen, een z.g. D-wagen
vernield. Ook de aanrijdende machine
bekwam groote materieele schade,
doch kon de reis voortzetten.
Wanneer de machinist niet ge
remd had toen hij het ongeluk zag
aankomen, ware de schade veel
grooter geweest.
Persoonlijke ongelukken hadden
niet plaats.
Vegetarièrs-voedsel. Naar de
St.Ed. verneemt is binnenkort eene
regeling te wachten, waarbij de vege
tariërs in onze gemeente hunne
bonnen voor worst en visch kunnen
inruilen voor andere artikelen, om
dat zij, anders bij de distributie van
levensmiddelen zouden te kort ko
men.
De gasnood. Een uitkomst?
Naar wij vernemen is er brongas
in onze gemeente gevonden en wel
op Wijkeroog.
Dit is ook vroeger ook al wel
ontdekt, in 1913 b.v. heeft een
gasbron op Wijkeroog een hal ven
dag gespoten en moesten toen karren
zand verplaatst worden. De heer
Ztjlmans te Velseroord nu, heeft
een nader onderzoek ingesteld en
het resultaat is dat gisteren gas is
geboord geworden, achter een der
huizen op Wijkeroog.
Natuurlijk moet de zaak nog nader
onderzocht worden en dienen wij
af te wachtten wat B. en W. en
de raad zullen besluiten. Maar te
hopen is dat het gas, hetwelk naai
de heer Zijlmans meent in flinke
door G. VOET.
(19) Nadruk verboden.
Een buitenplaats, waarvan ook
niets meer is overgebleven, Ï3 het
Huis te Schulpen, 'c Zegepralend
KennemerJaad vei toont «ns dit ge
zien vanaf den Heereweg/t Was een
degelijk, vierkant gebouw, versierd
met loofwerk, met voor het huis
een monumentale poort. In 1728
behoorde het aan den heere Adrianus
Kousebant van wien wij niets bij
zonders vermeld vinden.
Het huis had van voren, z g.
Brouëiius vaa Nïdek, een der vur-
makeiijkste (schoonste) gezichten
op hot Wijkermear, van achteren
naar Wtsterwijk en de du non en
ten zuiden naar de heerlijke lust
plaats Watervliet. Da Schulpweg,
benoorden Watervliet loopende en
dwars over den Kleinen Hout- of
Zeeweg naar de Breesaap gaande
schijnt aan deze buitenplaats zijn
naam ontleend te hebben. G. Tijs-
sen zegt van deze buitenplaats bij
boeveelheid aanwezig is en dat goed
brandde prcduitief gemaakt kan
worden, juist in dezen tijd van gas
nood. Men zal er don heer Zijlmans
zeer zeker dankbaar voor zijn.
Vergadering. Gisteren ver
gaderde te Haarlem de Ring Haar
lem onder leiding van den praetor
ds. van P,lassen. Na mededeeling
vaa de verantwoording van den
penningmeester werd een referaat
gehouden door ds. Eggink van Vel
sen overde Bekeering van Paulus"!
Met onverdeelde aandacht werd deze
boeiende voordracht aangehoord,
Wegens de tijdsomstandigheden
moest de anders zoo gezellige kof
fiemaaltijd achterwege blijven! De
volgende vergadering werd vast
gesteld op eind September.
SANTPOORT.
Gentleman-smokkelaar. Toen
Vrijdagavond 9.03 de trein komende
uit V eisen het station hier binnen
rolde, stapte een heer uit den trein
met een reismandje 'ia zijn hand.
Het riempje van bet mandje bleek
niet tegen den. zwaren inhoud be
stand, dit brak, met het gevolg dat,
de mand open ging en de heer
zich als een smokkelaar ontpopte,
want een hoeveelheid vieeseh be
nevens een... levend konijntje rol
den over het plaveisel. Spoedig werd
een en ander geborgen, waarna me
seerfje zich ijlings verwijderde.
Boschbrand. Donderdagmiddag
ontstond door onbekende oorzaak
brand in bet bosch nabij „Gesticht
Meerönberg". Gelukkig werd dit
door een paar voorbijgangers ont
dekt, en na veel moeite gelukte het
eindelijk met zand verder onheil te
voorkomen.
Militaire huiszoekingen. In
het laatst der vorige week zijn al
hier bij eenige ingezetenen militaire
huiszoekingen gedaan.
Uit den boom gevallenEen
tweetal jongens was Zondagmiddag
bezig vogelnesten uit te halen. Een
der jongens viel uit een boom en
werd met een hevig bloedende
hoofdwonde bij een bewoner aan
den Rijksstraatweg binnengebracht
en aldaar verbonden. De jongens
kwamen uit Haarlem.
DRIEHUIS.
Crematies. Gisteren heeft op
Wester?eld de crematie vau het
stoffelijk overschot van een Amster-
damsch ingezetene, de heer Jules
van Raalte, plaats gehad.
Diefstal van koperdraad. De
eersten die naar de St. Ed. meldt,
Maandag in het bankje van de be
klaagden plaats namen, waren twee
militareo, de een milicien de ander
matroos, de gebroeders P. C. en 0.
v. D.
Zij hadden op 15 Maart j.l. langs
de lijn van de H. IJ. S. M. tusschen
Santpoort en Veisen een hoeveel
heid telefoondraad gestolen, en dit
verkocht aan den opkooper S. R.
Fans, te Haarlem, voor ruim f50.
De beklaagden bekenden on gaven
de afbeelding in de Hollantlsche
Arcadia
voor hun daad eenige redenen op
De officier van justitie eischte te
gen beiden 6 maanden gevangenis
straf.
Koopen van gestolen goed D<-
tweede beklaagde was d<j opkooper
uit de fclrste zaak, S R F., die
terecht stond, omdat hij, wetende
dat de telefoondraad van P. G. en
C. v. D. gekocht, van diefstal afkom
stig was, dit desniettegenstaande
bad gekocht.
De man ontkende.
Ds gebroeders v. I). hadden hem
verklaard dat het een eerlijke zaak
betrof, Vandaar dat bij tot den koop
was overgegaan.
Da officier vau justitie was van
meerling dat F. tot de personen
behoorde dis oorzaak zijn dat er
zooveel gestolen wordt, omdat het
gfstolene zoo gemakkelijk is van
do hand te doen.
Hij nam niet aan dat F niet zou
hebben geweten dat het koperdraad,
van diefstal afkomstig was en requi-
reerden daarom tegen F. twee jaar
gevangenisstraf.
Be verdediger, sar. v. d. Wildt,
nam cie schuld van beklaagde niet
aan, oordeelde haar geenszins be
wezen en concludeerde daarom vrij
spraak en in ieder geval, zoo de
rechtbank het bewijs van. schuld
wel aanwezig vond, het opleggen
©ener geringere straf.
F., die gedetineerd Is, werd toen
weder naar de gevangenis terugge
bracht,
PersonaliaIn de gehouden
algemeene vergadering der Ned.
Zuid-Afrikaansehe Yereeniging werd
ia een vacature tot lid van het
Hoofdbestuur gekozen Mr. Dr. H. ver
Loren van Themaat, onze Burge
meester.
Zangwedstrijd. Aan den ia Juli
te Haarlem te houden Zangwedstrijd,
uitgeschreven door de liedertafel
Haarlems Zanggenot, zullen, o. a,
deelnemen in de derde af'deeiing
gemengde Koren, de Cbr. Zangver-
eeniging „Looft den Heer" van IJmui-
den eja rafde tweede afdeeling „Vox
Humana" van Santpoort.
Landdag. Naar wij vernemen
zal op 2 juni a.s. in den tuin van
cafe Velserend, tegenover de ruïne
van Brederode, een landdag gehou
den worden, uitgaande van den Vrij
zinnig Democratische» Bond en den
Bond van Jonge Democraten, des
uammiddags qm2.30.Een spreekster
en 4 sprekers zullen het woord voe
ren, terwijl in de pauze de gein.
Zangver. „Seraore fCrescendo" van
Haarlem eenige liederen ten beste
zal geven.
Hierboven vinden wij reeds ge
noemd de buitenplaats Westerwijk.
Deze lag in den Velserban en strek
te achterwaarts naar de Breesaap,
waarvan het gesebei fen word door
den Zeeweg.
Van voren lag het huis aan den
Kleinen Houtweg, waarvan, zegt
Nidek, een „weergalooze lommer
rijke laan van drie honderd roeden
lengte" naar het huis voerde, en
zij ede deszelfs onderscheiden dee
ien (van deze buitenplaats) zoo aan
lokkelijk, als men nergens vinden zal"
Deze bezitting was ia 1728 het
eigendom van Pieter Pels, lid cler
Amsterdamsche vroedschap.
Zegepralend Kennemerland geeft
een beeld van de pracht van dit
landgoed, allereerst een gezicht op
de groote toegangslaan. vervolgens
vanuit het speelhuis over de groote
kom naar den Hertenkamp, uit den
Hertenkamp over de waterkom
naar het speelhuis en een gezicht
uit de groene Logie naar het
Theater met zijne beelden en scher
men. allo geestigh uitgevonden,
fcoüstig geplant en wel onderhou
den met groote kosten, doch met
geen kleit der roem des heeren Be
zitters, die daarin zijne goede ver-
De Noordzeevisscherij. Van de
zijde der Reedersvereeoiging wordt
opgemerkt
In dezen tijd van ébedselnood en
absolute afwezigheid van vleesch
was 'het tenminste een troost, dat
men zich vaü vêfsche zeevisch kon
voorzien. Het stilliggen der vloot,
veroorzaakt door de wijze, waarop
men van hooger hand de IJmuider
belangen op zeer onzakelijke wijze
heeft behartigd, is dan ook voer
geheel Nederland een groot ongeluk.
Men behoeft verder met op de aan
voer van visch te rekenen, want
de zeilvloot, die thans vaart is voor
de binnenlandse» consumptie niet
voldoende.
Aan wie is de schuld in dezen?
Toen in Augustus 1916 Neder
land sche visschersschepen werden
opgebracht naar Engeisehe havens
zijn dadelijk ©enige afgevaardigden
der IJmnider Reedersvereeni ging
naar Londen vertrokken ®n heeft
men na moeilijk maar welgeslaagd
overleg met de autoriteiten aldaar
eene overeenkomst afgesloten, ten
gevolge waarvan da opgebrachte
schepen werden vrijgelaten, de vloot
wsderom naar zee kon vertrekken
en de export naar Duitscbland mo
gelijk bleek.
De binnenlandsche vischvoorzie-
ning was daarmede tevens gega
randeerd.
De gehouden besprekingen gingen
uit van de gedachte dat ean gere
gelde en ongestoorde Noordzeevis
scherij slechts mogelijk is nadat
men tot overeenstemming is ge
komen m«t de oorlogvoerende mo
gendheden, die immers maritiem
van beide zijden de -Noordzee be-
hearschen.
Eenerzijds moet men dus rekening
houden met de blokkadepolitiek van
Engeland, anderzijds moet men naar
Duitschiand exporteeren.
De onderhandelingen geschiedden
door de belanghebbende reeders zeif
in voortdurend overleg met de Ne
derlacjfeche Regeering.
In den loop van Augustus 1916
Augustus 1917 werden ook met
Duitschiand besprekingen gehouden,
zoowel in den Haag als te Berlijn,
welke evenzeer bevredigende over-'
eenkomsten tengevolge hadden.
Daarbij werd de veiligheid der zee
gewaarborgd bovendien een gedeelte
van het spergebied (pi. min. 9000
vierkante mijlen) voor do Yisscherij
vrijgegeven en zelfs arbitrage toe
gezegd, ingeval van opbrenging of
torpedeering van visschersschepen.
Door deze energieke en vooral
zakelijke wijze van onderhandeling
der betrokken belanghebbenden bleef
dus de vloot zij het met tusschen-
poozen ia da vaart, werd althans
niet geheel opgelegd, zooals de laat
ste maanden is geschied.
In Juli 1917 zeide Engeland do
overeenkomst op. Q»è§rfcaad<Tingen
vaa afgevaardigden der IJmuider
en der Haringreedersvereeniging te
Londen leidden tot het resultaat,
dat eene voorloopige overeenkomst
zou worden getroffen voor den tijd
van twee maanden, gedurende welke
eenige export naar Duitschiand bleef
toegelaten.
De uit Engeland meegebrachte
kiezinge (goede keus) niet minder
als prijzenswaerdige oplettenheid
blijken lajet"
In Zegbnpralend Kennemerlaad,
dat toch kiijkans alle buitenplaatsen
vtra Kennemerland na 1700 ver
toont, veel moer dan de Hollandsche
Arcadia, vinden wij niets van Roos-
wijk. Wij vonden ergens de opmer
king gemaakt (s) dat Westerwijk
vroeger tot Rooswijk behoorde. Wij
nemen echter eerder aan, dat het
juist andersom was, n.l. dat Rooswijk
behoorde tot Westerwijk. Want de
eigenaar van Westerwijk, Pieter
Pels, kocht in 1728 ds bezitting
Rooswijk, welke toen blijkbaar niet
zoo groot en mooi is geweest als
Westerwijk.
In 1625 lezen wij al van Roos
wijk, toen verkocht de toenmalige
eigenaar, Heynlrick Engelse, het
voor f 5282. In 1654 werd een
Burgemeester van Haarlem, Corne
lia Guldewagen, eigenaar voor f6000
In 1687 bracht de plaats f 9225 op,
de kooper deed het in 1708 van de
.hand voor f 4000. Pieter Pels gaf
'er f 5150 voor. Deze had echter
blijkbaar genoeg aan Westerwijk,
voorstellen, volgens welke ook com
pensatie gegeven werd voor de stil
liggende vlost werden door IJmuiden
aangenomen, door de Haringreeders
verworpen en waren daarmede van
da baan.
Kort daarop wisten eenige IJmui-
dei reeders de verbinding tot staad
té brengen, door vóór zich privé
met de Engeisehe Regeering overeen
'te komen, dat hunne schepen zouden
gaan visseheit vanuit westelijke
Engeisehe havens. Daartegenover
was me® van Engeisehe zijde ge-
nêigd den export naar Duitschiand
althans tot zekere hoogte niet te
balemmeren.
Had de Regeering toen dadelijk
den raad der Reedersvereeniging
gevolgd dan zouden reeds in No
vemberDecember j.l. definitieve
overeenkomsten met Engeland en
Duitschiand kunnen zijn afgesloten
op de basis van bedoeld privé
contract.
Imeiers ook Duitschiand had geen
bezwaar tegen het zenden dier traw
lers naar Engeland, of ten slotte En
geland do visch aangevoerd krijgt
vanuit Halland dan wel of schspen
dadelijk varen op Engeisehe havens
is dan ook hetzelfde.
Wie zijn in vredesnaam de raad
gevers der Regeering geweest die
maanden en maanden lang de uit
voering hebben tegenhouden Wie
waren de ongeloovige optimisten
die in den Haag verkondigden, dat
men de vloot ook wei weer in de
vaart kreeg zonder de uitvoering
van bedoeide door Engeland, thans
gestelde conditie export naar
Duitschiand op de basis van schepen
naar Engeland
Wie hebben in hun eigenwijsheid
gemeend dat zij de betere stuurlui
waren, die aan den wal stonden
en dus de belanghebbende reeders,
die van Augustus 1916 de verbin
dingen! met ket buitenland hadden
weten te onderhouden, moeten ver
vangen
Het resultaat van het werk dier
raadgevers was het volgende
Eenige maanden geleden is door
de autoriteiten in den Haag gedecre
teerd, dat de N.U.M. verder de on
derhandelingen met het buitenland
zou voeren, sinds even zoovele
maanden zijn die onderhandelingen
niet opgeschoten.
Toen de vieeschnood kwam moest
van regeeringswege de vloot met
géweld naar zee. Met het buitenland
was men nog evea ver, omdat men
niets zakelijks had gedaan. Vrijdag 17
dezer is op de Algam. Vergadering
der Reedersvereeniging te IJmuiden
dan ook een motie aangenomen,
inhoudende, dat de Regeermg en de
N.U.M. die noodig hadden gevonden
om de onderhandelingen uit de han
den der reeders te nemen en aan
zich te trekken, de belangen dier
reeders verwaarloosden, dat er nog
steeds gevaar ter zee was en dat
men vreesde voor opleggen van de
geheels vloot, tenzij de Rageering
binnen enkele dagen toezegging deed
om in overleg met de belanghebben
den de zaken ten allerkrachtigste
aan te pakken,
Nog geen 24 uur later was weer
een deel der vloot opgebracht, ten
gevolge waarvan nu de geheels
vloot stilligt en de binnenlandsche
vischvoorzieniDg is stopgezet Arme
want in 1735 verkocht hij Rooswijk
weer en wel aan Mr. Reynier Bou
wers, sehepen van Arasterdam en
bewindhebber der Oost. Ind. Com
pagnie voor f 6000.
Bouwers nu heeft van Rooswijk
een lusthof gemaakt. Dat hij er wat
aan te kosten heeft gelegd blijkt
wel hieruit, dat het na zijn dood
ia 1779 door zijn erven verkocht
werd voor f 40000 aan zekeren J.
T. Taunay te Amsterdam. Bouwers
maakte den lusthof, zooals we dien
nu nog kennen, een heerlijk buiten
goed met prachtig natuurschoon.
Duizenden genieten er jaarlijks van,
gaande den mooien weg naar Wijk
aan Zee, eerst onder prachtig ge
boomte, vervolgens tusschen de
hooge duinen tot aan de badplaats.
Hoe bekoorlijk ligt daar het oude huis
met zijn torens, met daarvoor het
groene weiland, omringd door hoog
geboomte. Vanaf den straatweg
levert dit oude patriciërshuis een
imposanten aanblik op.
Wordt vervolgd.
Nu voortgegaan, daar 't Huis te Schulpen
zich vertoont,
Waarin de vroolijkheid met haar gespe
len woont,
Bij 't lommren van 't geboomte in zoele
zomerdagen.
De sierlijkheid van 't huis kan mij vol
maakt behagen.
Het prachtig voorhek heeft m(jn aandacht
als verrukt.
Het is de Bouwkunst hier aan allen kant
gelukt.
Om schoonte en netheid bij eikanderen te
voegen
Het Huis te Schulpen moet de wangunst
zelfs genoegen,
Hoe bits die altoos op een anders wer
ken smaalt;
Maar is Terminus hier op'taardrfjk neer
gedaald?
Om dezen hof altoos zorgvuldig te bewaren
Zijn beelden schijnen dit genoegzaam te
verklaren,
Die aan weerszijden van den trotschen
ingang staan;
Waak dan, Terminus. en laat niemand
binnengaan,
Dan die heer Koussebant daar vrijheid
toe komt geven,
Zoo kan h(j lang vernoegd op deze lust-
plaats leven,
Zoo houdt dit hofgebouw een reeks van
jaren stand
En strekt ten parel aan de kroon van
Kenn'merland,
(1) Terminus, Romeinsche godheid, be
schermer der grenzen.
(2) Kennemerland, orgaan voor Beverwfik,
van 23 Februari 1918.
