De Gaskwestie.
Waarom, Waüüèer Velsen dan
toch ongelijk heeft
Mag de rechter dan Velsen niet
veroordeelen Of vreest men wel
licht in een verborgen hoekje van
het Haarlemsche hart, dat de rech
ter er toch nog w*l eens anders
over kon denken? En dat, al zou
hij ook misschien op formeele gron
den aan Veisen den eiseh moeten
ontzeggen, toch een min ganstigen
inaruK. zou krijgen van de Haar
lemsche koopmanschap? Ik vraag
nog eens: Zou een goed particulier
koopman op dergelijke wijze met
een eerste klas klant omspringen
Ik gelooi het niet! En ik bejammer
buitengewoon, dat Haarlem dit doet.
Daar ligt voor Haarlem en Vel
sen een schoone toekomst open,
wanneer zij met elkander vriend
schappelijk samenwerken.
De voorstellen van Ged. Staten,
om wat tusschen beide gemesmen
in ligt, onder de beide gem. te ver
doelen zoodat én Haarlem én Velsen
over een groot grondgebied de be
schikking krijgen en als buren naast
elkander komen te wonen, openen
de mogelijkheid, dat door overleg
tusschen'*'beide gemeenten een be
langrijke ontwikkeling van de in
dustrie in deze streken kan ont
staan, 'n ontwikkeling, weike voor
die van de Zaanstreek niet behoeft
onder te doen. En moeten nu aan
zulk een toekomst al dergelijke
moeielijkheden in den weg worden
gelegd
Men wordt bang om eventueele
regelingen tusschen beide gemeen
ten ter sprake te brengen en legt
zich desnoods liever neer bij da mm
gunstige oplossing, dan voor alle
geharrewar te komen.
Ik durf de verzekering te geven,
dat wanneer ik niet bevreesd was
geweest voor nieuwe moeilijkheden
met Haarlem, ik zeer zeker aan
Ged. Staten zou hebben verzocht
of aan den Raad zou hebben voor
gesteld dit te verzoeken, dat de
grens tusschen Velsen en Haarlem
iet of wat anders zou loopen. Ik
bedoel de grenslijn bij Meerenberg
en door 't Duiulustpark. Zooals thans
de grens daar ligt is die irrationeel
„Meerenberg" en Duiulustpark zijn
geheel op station SaDtpoort-Mseren-
berg aangewezen. Thans met de
distributiemaatregelen en ook vroe
ger wei met andere regelingen heeft
het gemeentebestuur van Velsen
gevoeld, dat het beter was, wan
neer Duinlustpark en Meerenberg
onder Velsen behoorden.
Maar ik voor mij heb de vrij
moedigheid gemist om, waar zooveel
kitteloorigheden blijken, die vraag
aan de orde te steilen, ofschoon het
er nu de tijd voor was.
Ware het niet veel beter, dat
tusschen de besturen van twee
groote gemeenten over al dergelijke
zaken kon worden gesproken op
een zakelijk wijze, zonder bij voor
baat te eischen, dat de eene gemeente
voor de andere van hare rechten
afstand doet?
Ik schrijf deze dingen niet om
Haarlem of het Haarlemsch gemeen
tebestuur nu eens te kapittelen,
maar ik meen, dat het goed is,
dat men daar ook de Velsensche
zijde van het vraagstuk eens ziet
en tracht zich eens op het stand
punt van da andere paitij te stel
len en wanneer dit schrijven ten
gevolge mocht hebben, dat door
nieuwe samensprekingen de moei
lijkheden uit den weg werden ge
ruimd en dat beide gemeentebe
sturen trachten, met elkander sa
men te wei ken om deze streken
tot bloei te brengen, dan geloof ik,
dat tenslotte uit dit verschil van
meening nog iets goeds te voor
schijn kan komen.
Heuscb, het peuterwerk en klein
gedoe is niet van Veisen gekomen
en wanneer men in Haarlem bang
is, dat het groepje, dat in Velsen
een eigen gasfabriek wil stichten,
aan invloed zal winnen en ten slot
te de zaak zal kunnen doorzetten,
dan is daar maar één goede raad
te geven, dat Haailem dit niet door
zijn eigen gedragingen in de hand
werkt, maar veeleer kaulmatmisch
uit den hoek komt en zoo met Vel
sen overlegt, dat het er geen lust
in krijgt en geen belang bij heeft,
om een anderen weg op te gaan,
U dankend voor de plaatsruimte.
Hoogachtend,
VERMEULEN,
Wethouder der gem. Velsen.
Naschrift der Redactie. Den hr.
Vermeulen uitvoerig op alle aan
vechtbare punten van zyn betoog
te volgen, zou te veel plaatsruimte
vergen. Op een enkel punt willen
wij toch een kort antwoord geven.
Wij zullen ons bepalen tot de nu
hangende kwesties.
1). Wij gelooven gaarne, dat de
heer Vermeulen het persoonlijk
element bij deze kwestie wil uit
schakelen. Zoo behoort het ook,
Maar wanneer de heer V het wi
doen voorkomen alsof dat persoon
lijk element er ook niet ingebracht
wordt door den Raad van Velsen
of althans door zeer velen zijner
leden, dan vragen w$ cf o, m
vriendelijkheden als: „krankzinni
ge", onverlaat", die aan het per
soonlijk adres van den heer Romans
gericht waren, niet op het tegen
deel wijzen. Wij vertrouwen dat
de persoon van den wethouder voor
taan buiten het geding blijve. Col
lege tegen college gaat het echter
ook niet, want de heer Landeweörd
in deze een niet te versmaden
deel van het college was het in
het laatste conflict geheel eens met
de zienswijze van Haarlem.
2). Dat Haaarlem nu, evenals bi
vorige gelegenheden, een te eng
standpunt zou innemen, betwisten
wij. Het tegendeel is waar. Wi;
willen den heer Vermeulen echter
vertellen wat een hooggeplaatst
ambtenaar in de Provincie Noord-
Holland eens over Velsen's gemeen
tebestuur als zijn oordeel uitsprak
Hij zerde„Velsen ligt in een hoek
der provincie getrapt en het meent
altijd dat het gebeten wordt. Er is
geen huis mede te houdenWij
hebben altijd den indruk gehad, dat
dit oordeel niet zoo heel ver bezij
den de waarheid is. Is dit zoo, dan
wordt veel duidelijk.
3Die arbitrage werd eerst ge
vraagd, toen Velsen reeds over zijn
rantsoen heen was en toen er voor
Haarlem niets anders meer over
bleef dan af te sluiten. Reeds lang
te voren was Velsen gewaarschuwd
dat het over zijn rantsoen zou heen
gaan. Velsen seheen er zich weinig
van aan te trekken. Arbitrage hac
geen zin meer.
4I)a Rijksrantsoeneering stelde
dit contract buiten werking.
5.) Wij willen hier alléén opmer
ken dat Haarlem gehandeld heeft
in overleg m8t het Rijkskolenbureau
en dit geheel de zienswijze van
Haarlem deelt.
6Haarlem heeft er geen voor
waarde van gemaakt, dat Velsen
afstand doet van zijn rechten. Het
heeft alleen door den directeur der
gasfabriek in overweging doen geven
of het, waar Velsen vriendelijkheden
vraagt, niet in de lijn van een goede
verstandhouding ligt, dat Velsen
dan ook niet dreigt met proceseen.
Bovendien heeft Haarlem geen reden
om den uitslag van het proces te
vreezen.
Men begrijpt, dat dit naschrift
van de Redactie der Nieuwe Haar-
lemsche Courant is. Enkele opmer
kingen onzerzijds willen wij hier aan
toe voegen.
Wij zijn den heer Vermeulen
dankbaar, dat hij deze uiteenzetting
vaD de kwestie heeft gegeven.
Sommige opmerkingen, die de
eigenlijke kwestie niet raken, zullen
wij maar stiizwijgend voorbijgaan
Dat degenen, die hier een eigen
gasfabriek willen stichten, maar een
groepje vormen, nemen wij zoo maar
niet aan. Het ware heel wat kauf
mannischer van Velsen geweest,
als het dadelijk een eigen fabriek
gesticht had. Dan hadden wij nu
niet d® misère van thans gehad.
P<at echter de persoon van Mr.
Bomans buiten beschouwing kan
blijveD, geven wij niet toe. Zeker,
het gaat wel college tegen college,
maar de Haarlemsche wethouder
van het gasbedrijf is verantwoor-
delijk voor zijn beleid. En in het
optreden van den Haarlemschen
wethouder is verbazend veel onaan
genaams voor onze gemeente. Laat
hem dat maar eens ronduit gezegd
wezen. Voor de daad van het
afsnijden stellen wij Mr. Bomans
'f meest verantwoordelijk en wij
hebben indertijd al het protest van
den heer Schilling onderstreept, dat
wie uit beginsel is tegen staking
van den arbeid nist zulk een staking
als die van den gastcever moest
durven toepassen, waarbij een ge
meente van 26000 zielen met al
haar zieken en zwakken, kraam
vrouwen en stervenden getroffen
werd. Al is het nu maanden ge-
eden, laten wij 't nog maar eens
herhalen, dat deze daad niet te
qualifieeeren is.
Dat men dit in Haarlem niet
begrijpt, cok bij de Redacties der
bladen niet-, maar dat men van die
afsluiting nu nog gewaagt als een
noodzakelijkheid, toont dat men zich,
op z'n zachtst uitgedrukt, niet in
onzen beDardon toestand van toen
heeft kunnen indenken. Deze daad
en daarbij het verwijt- dat ons van
onhebbelijkheden beticht, bewijst
dat men in Haarlem heel laag mikt
Wij zullen dan ook over het
onderschrift der Redactie van de
Nieuwe Haarlemsche niet veel meer
zeggen.
Alleen dit moeten wij rechtzetten,
dat het onjuist is als zou wethou
der Landeweerd het geheel eens zijD
met den Directeur der Haarlemsche
gasfabriek. In ons vorig artikel heb
ben wij opgemerkt-, dat, wanneer
dit zoo ware, wij het beleid van den
wethouder slap zouden vinden
't Doet ons echter genoegen te kun
nen verklaren dat deze bewering
van den Haarlemschen directeur
een bakerpraatje is. Wethouder
Landeweerd heeft den heer Ocht-
man niet eens gesproken, of men
moest een enkele vraag per telefoon
daarvoor wijlen rekt-nen. De heer
Landeweerd verzekerde ons, dat het
slechts een bewering van den Haar
lemschen Directeur was, totaal on
juist.
Men debuteert trouwens meer
onjuistheden in Haarlem. Haarlems
Dagblad had Vrijdag j.l. een hoofd
artikel over de kwestie. Daarin werd
de heer Landeweerd aangemerkt
als voorzitter der laatste raadsver
gadering en werd gezegd, dat hij
verontwaardigd over de houding van
den raad, zijn portefeuille ter be
schikking stelde. De meerdere on
juistheden in dat artikel laten we
maar zwemmen. Er wordt n.b. in
aangeraden de kwestie door een
scheidsgerecht te laten beslissen,
en dat terwijl Velsen tweemaal om
arbitrage heeft gevraagd, na ver
klaring eerst te zullen betalen.
Iu den Haarlemschen raad heeft
men op een vraag geantwoord, dat
de onvriendelijkheden inden Veiser
raad niet van het college kwamen
Maar dan moe3t men nu toch eens
duidelijk uit ons officieel raadsver
slag lezen, wat de voorzitter van
onzen raad, rechtsgeleerde en doctor
in de staathuishoudkunde, aan het
adres van Haarlem heeft gezegd.
En onze Burgemeester zegt niet
gauvr groote woorden. Maar met
hetgeen hij, voortkomend uit g
rechte verontwaardiging, gezegd
heeft, kau men het in Haarlem
best doen.
De Nieuwe Haarlemsche Courant
van gisteravond bevat het volgende
antwoord van Mr. Bomans op het
artikel van Wethouder Vermeulen:
Waar Minister Postuma en bur
gemeester Zimmerman niet schro
men publiekelijk te polemiseeren,
daar lijkt het mij niet onwaardig
of onjuist den heer Vermeulen kort
te beantwoorden, te meer wijl ik
het in het belang der zaak (de goede
verstandhouding Haarlem-Velseu)
dienstig acht.
Op de feiten kan noch mag ik
verder ingaan. Onzerzijds is het
Haarlemsche standpunt hopelijk
duidelijk genoeg uiteengezet in den
Raad, dus ter plaatse waar wij
plichtmatig verantwoording onzer
daden afleggen.
In al onze daden meenen wij een
ruim, schier te ruim standpunt te
hebben ingenomen, kaufm&nnisch
ook, zooals de heer VermeuleD
wenscht en Velsen ons wel eens
verweet; maar bovenal: vriendschap
pelijk heeft Haarlem alle verzoeken
vanVelsen ontvangen en overwogen.
Het is de vriendschappelijke ver
standhouding welke wij, in het be
lang der beide gemeenten zoo gaarne
wenschen en welk verlangen ik
schriftelijk en mondeling aan den
heer Landeweerd overbracht, die
van zijn zijde daartoe geen belet
selen in den weg legt.
De waardeering der feiten of ge
stelde daden verschilt naar gelang
men die daden beziet van Velsen sch
of Haarlemsch standpunt. Kan het
ons verwonderen Wy zullen niet
eens trachten ten uwent waardee-
ring te wekken voor onze daden,
hoezeer wij zouden wenschen dat
elk onpartijdig man er objectief en
met volle kennis van zaken van
kennis nam. Vierjarige leziDg der
communiqué's van belligerente par
tijen stemt ons sceptisch over de
wederzij dsche waardeering der bloote
feiten.
Doch Haarlem's gemeentebestuur
vraagt van u dan ook geen milde
waardeering onzer vriendelijkheden
Zonder voorwaarden wil dat dage
lijksch bestuur wellicht uwe verzoe
ken over grondgas to Wijkeroog en
aftakleidiug t8 Santpoort toestaan
waarom zouden wij u niet helpen?
Wij hielpen u immers onverplicht
aan door onze eigen burgers bezui
nigd gas tegen kostprijs? Deze (zoo
zeer aangevochten) vriendelijkheid
sta u borg dat wij u ter wille wen
schen te zijn. Alléén: beantwoordt
s.v.p. onze tegemoetkomende hou
ding niet telkens weer met uitlatin
gen in uwen Raad die veel op een
vijandelijke houding, ja, bedriegelijk
veel op een scheldpartij gelijken.
Niet dat het ons deert, maar ook
tegenover onzen raad moeten wj
de voortzetting onzer vriendschappe
lijke houding niettegenstaande uw
herhaaldelijk prikkelende houding
kunnen verantwoorden.
Indien Velsen van ons de inwil
liging der laatste verzoeken ver
wacht doch zelf steeds vijandig
tegenover ons staat met een proces
bedreiging, dat Velsen dat zegge
doch daartoe is geenszins noodig
verbizing en verontwaardiging over
Haarlem's houding uit te spreken
zooals alweder in uw laatste raads
vergadering geschiedt. Wij kunnen
immers van meening verschillen en
toch den vriendschappeiijken weg
blijven bewandelen, althans is een
beleefde bejegening steeds gewenseht
Het doet mij genoegen, dat de
heer Vermeuien het belang der
beide gemeenten eens heeft willen
belichten. Volmaakt ben ik het
met hem eens, dat eene behande
ling „op voet jvan oorlog" beider
belangen moet schaden, weshalve
men mij nimmer daartoe bereid
zal vinden.
Het doet mij nog meer genoegen
te weten, dat cok de heer Lande
weerd wars was en is van alle
vijandschap, en ik zie onder zulke
voorwaarden niet in waarom er nog
ééa oogenblik langer een „Conflict
Haarlem-V eisen" moet bestaan
Moge hiermede deze hatelijke
terminologie tot het verleden be-
hooren. Mijnerzijds steeds bereid
tot elke toenadering en tot elke
vriendschapsbetuiging aan Velsen,
mits niet tegen het belang van Haar
tem, teekeu ik, met dank voor des
heeren Vermeulen's initiatief en met
hoogachting jegens zijn persoon,
MR. J. BOMANS,
Wethouder van Haarlem.
Plaatselijk Meuws.
IJMUIDEN.
Hersteld. Ge heer D. de Ridder,
Commissaris van Politie, zal na
langdurige ziekte op 1 September
a.s., weder in functie treden.
Bedankt. Ds. J. F. van Hulsteyn
Jr. te Middelstum heeft voor het
beroep naar de Geref. Kerk alhier
bedankt.
Personalia. Ds. W. Luikinga,
Doopsgezind predikant alhier, komt
voor op het achttal bij die gemeente
te LeermensLoppersum.
Benoeming. Tot Rijksveldwach
ter te Egmond aan Zee is benoemd
de agent van politie A. P. Bodaan
alhier.
Gpenluchtmeeling. Zooals uit
een advertentie in dit nummer b1 ij kt
heeft de aldeeiing van het Ned.
Werklieden Verbond Patrimonium
alhier een openluchtbijeenkomst be-
egd op a.s. Zaterdag, Koninginnedag,
des middags te 3 uur, op het terrein
achter de in aanbouw zijnde wo
ningen.
Spreker is Ds. G. B. Westenburg,
Herv. predikant te Beverwijk, ter
wijl medewerking verleend wordt
door het Chr. Fanfarecorps Wilhel-
mina, directeur de heer D. Klut
alhier.
De bijeenkomst is alleen voor
geestverwanten. Ieder verschijnt
daar zeker met Oranje op de borst.
Voor het Zeemansfonds. Het
Nationaal ZeemaDsfonds, dat geld
inzamelt voor de nagelaten betrek
kingen van omgekomen zeeliedeD,
zal ook hier giften verzamelen.
Daartoe heeft zich het bestuur van
de Reedersvereeniging beschikbaar
gesteld.
VELSEROORD.
Paard op hol. Zondagavond
een groot aantal kinderen achter een
paard, dat op hol was, door de
Willebrordstraat. Ook groeten er
achter aan. Gelukkig wist men het
beest op den Stationsweg te grijpen
en liep het zonder ongelukken af.
Vleesch en zeep. Maandag was
hier een ons kalfs vleesch verkrijg,
baar. Voor den winkel waar hut
verkrijgbaar was, werd file gemaakt
en hielp de politie de orde hand
haven. Toch kunnen veel arbeiders
dit vleesch tegen f 1.50 per pond
niet bekomen.
Ook was de zachte zeep gearri
veerd. Ook nu weer menschen, die
niets bekwamen en briefjes op de
winkels: Zeep uitverkocht.
VELSEN.
Het gouden feest der Zondags
school Van Zaterdag tot Maan
dag a.s. zal het 50-jarig bestaan der
Zondagsschool Vereeniging „Math.
21 16b" alhier herdacht worden.
Zaterdagavond 8 uur heeft een
wiiaingsure plaats in het gebouw
voor Chr. Belangen; Zondagavond
7 uur wordt het feest met de
gemeente gevierd in de Ned. Herv.
Kerk.
Maandagmiddag 1 uur is het
feest voor alle kinderen der Zondags
school op Velserbeek. Dan zuilen
kinderspelen plaats hebben. Dos
avonds 8 uur is er een samenkomst
in meer besloten kring in het ge
bouw voor Chr. Belangen.
Vcor de herdenking van dit gou
den jubileum heeft zich een Eere-
Comité gevormd, bestaande uit de
oprichters der Zondagsschool, de
heer P.Vermeulen en Mevr. Vermeu
len-Plomp, voorts .uit Ds. H. Waar
denburg, predikant te Rijperkerk,
voordien alhier, Mevr. Ds. Waarden
burgIdenburg, Jhr. Mr. J. W. G.
Boreel van Hoogelanden en Mevr.
C. M. Boreel van Hoogelanden—
van Weede.
SANTPOORT.
40 jaar ijmker. Den 13den
September e.k. zal het voor den
F. Aug. Kelting alhier 40 jaar ge
leden zijn, dat hij het ijmk8rsvak
opnam. De algemeen geachte heer
verwierf zich in dit tijdvak een
goeden naam op dit gebied in Ne
derland.
Stationschef. Met ingang van
1 September is benoemd tot Stations
chef der Holl. Spoor alhier de heer
S. H. Raat, ambtenaar te Wor-
merveer.
DRIEHUIS.
Nieuwe pastorie. Alhier zal bij
de R.K. Kerk een nieuwe pastorie
gebouwd worden. De aanbesteding
heelt 17 September plaats.
Visscherij
De Noordzeovlsscherfl.
Door een groep reeders van stoom
trawlers te IJmuiden is aan den
Minister van Landbouw een uitvoe
rig adres gezonden, inzake het stil
liggen der trawiervioot, waarin o m,
het volgende wordt gezegd
Het zal weldra een jaar geleden
zijn, dat een Ministrieel uitvaarver
bod de stoomtrawlervloot aan de
ketting legde door het uitvaren te
verbieden. Over de al of niet ge
motiveerdheid daarvan willen wij
ons niet uitlaten, doch alleen onzen
spijt betuigeD,aangezien het ons
inmiddels niet duidelijk is geworden,
welke motieven ter zake den door
slag gaven om een bedrijf stop te
zetten, dat duizenden in den lande
brood gaf en voor de voedselvoor
ziening een weldaad waseen be
drijf, dat ten koste van veel energie
en met groote geldelijke offers een
flinken omvang had verkregen.
Waarom werd toen opeens dis vis
scherij der stoomtrawlers gestopt,
terwijl andere schepen als trawllog-
gers, sleepboottrawlers, beugers en
allerlei andere vaartuigen met vis-
sehen mochten voortgaan?
De reeders der stoomtrawlers heb
ben toch groote sommen op vorde
ring der regeering moeten cautio-
neeren om t9 dienen als zekerheid
dat zij hun schepen niet naar het
euitenland zouden verkoopen en
alle voorwaarden prompt zouden na
komen, die hen werden opgelegd,
zoodat iedere gedachte aan niet
bonafide handeling of uitoefening
