ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Vereenigingen
vooruitbetaling
N@. 309.
Zaterdag 26 October 1918»
Se Jaarjfftug
Adres voor Redactie era Administratie WSLLEMSPLEIN 11, SJMÖSDEM, (Drukkerij 5I&JEWËL), Teiefoera 153.
Ter schijnt WOENSDAGS en ZATERDAGS.
ABONNEMENTSPRIJS: 76 ets,, per 8 maanden, franco per post 85 ets.,
veor het Buitenland f 1.25 Verhoogd met 10 ets. Oorlogstoeslag.
ABONNEMENTEN worden aangenomen aan het Bureau en bij de Agenten.
Uitgave van de Na&ml. Venn. Uitgevers Mij. „Umuiden".
Iedere regel meer 15 ©te»
per regel b§ vooraifefeefealkig
Advertentieeontracten tegen
ABVERTENTLÊN van 1—® regels 75 «te.
Kleine advertentiëa en familieberichten 7 ete
Ingezonden madedaelingeu 25 ets. per regel.
zeer billik tarief.
Advertentiëa a i t e r 1 $j k in te zenden WOENSDAG en ZATERDAG tot
9 uur ■v.m.
Tot plaatsing ran ad verten tI8a van halten de gemeente YKLSMN l.n dit Wad Is nitslnltend gerechtigd het Advertentiebureau P. F. C. EOKLSE IJSCID1N,
EERSTE BLAD.
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 7 cent per regel.
die prijs stellen op een verslag
van vergaderingen, lezingen en
uitvoeringen, in ons blad, zende
een uitnoodiging aan de
Redactie, "Willemsplein C 11.
Tan den Wachttoren.
De Belgen bevrijd maar ook
de Vlamingen.
De Vlamingen vormen het grootste
deel van het Belgisehe volk, maar
toeh zijn ze steeds achterafgezet.
Na 1830 ontstond in België een
sterke anti-Nederlandsche beweging.
Het Branseh werd troef en de
Vlamingen werden overheerscht.
Het Franseh was de taal van on
derwijs. bestuur, gerecht en leger;
de vier millioen Vlamingen hadden
geen enkele hoogesehool, waarin
het onderwijs in hun taal werd
gegeven. Het leger, voor het over
groots deel uit Vlamingen bestaan
de, werd gecommandeerd dooroffl
eieren, die grootendeels slechts
Franseh spraken en verstonden.
Vlaanderen was arm en achterlijk
en werd door de regeering ver
waarloosd. Maar de Ylaamsche
volksgeest liet zich niet onderdruk
ken er ontstond een krachtige
Vlaamsche beweging en een bloeien
de Vlaamsehe, letterkunde. Telkens
werd in het parlement getracht,
om gelijke rechten voor de beide
talen te krjjgen, maar dit alles
werd door het Belgische staatsge-
gezag tegengegaan. Bij het uitbre
ken van den oorlog is ook in Bel
gië sterk geworden het gevoel van
nationale saamhoorigheid. Men streed
eendrachtig tegen den vreemden
indringer. De binnen land sche strijd
werd vergeten tegenover den bui-
tenlandschen overweldiger. Aan
vankelijk hebben de Duitschers in
het bezette België zich met den
strijd tusschen de beide Belgische
volksdeelen niet bemoeid. In ver
schillende Vlaamsche plaatsen schre
ven zij in de eerste maanden van
de bezetting zelfs het uitsluitend
gebruik van de Fransche taal voor.
Hierin kwam verandering'. De Vla
mingen werden gesteund. Zij wa
ren immers ook Germanen? Een
Vlaamsche hoogesehool werd te
Gent gesticht. De Vlaamsche let
terkunde vond in Duitschland steeds
meer belangstelling. Een deel der
Vlamingen werden gewonnen, om
zich voor goed van België af te
scheiden. Een Vlaamsche staat
werd uitgeroepen en de Raad van
Vlaanderen kwam tot stand. Eerst
werd België door de Duitschers
vernedert en vertreden, daarna de
Vlamingen „bevrijd".
Onder de eerste vluchtelingen,
die de vorige week uit België ons
land binnenkwamen, behoorden
hoogleeraren der nieuwe Gentsohe
hoogesehool. Het werd hun in het
voor een deel bevrijde België te
benauwd. Zij staan hun Duitschen
steun te verliezen. Als straks de
Belgisehe regeering weer in België
gevestigt is en over gegeel België
zal regeÖren, zal er over de toe
komst van de Gentsshe hoogesehool
beslist worden en is het zeker met
alle streven naar een zelfstandigen
Vlaamsehen staat gedaan. De acti
visten zallen allicht voor volksver
raders, die met den vijand geheuld
hebben, worden gehouden. Menige
activist zal het overal veiliger vin
den dan in zijn eigen land.
Voor de toekomst van België en
de verheffing der Vlamingen is het
echter te hopen, dat de Belgisehe
regeering zal vergeten en vergeven,
wat tijdens den oorlog is geschied
en beginnen zal den Vlamingen
recht te doen. ®e Belgisehe volks
vertegenwoordiger Fr. v. Cauwelaert
zeide dezer dagenHet leger bestaat
voor 85 pCt. uit Vlamingen, die
bereid zijn met hun bloed hun aan
hankelijkheid aan België te bevech
ten, maar ook, om met datzelfde
bloed de vrijheid van Vlaanderen
te bevechten. Hij klaagde, dat het
Vlaamsche volk in zijn geestelijk
bestaan door de Belgische regeering
is verwaarloosd. Slechts een klein,
roerig deel der Vlamingen is ge
durende den oorlog Duitsehgeziad
geworden - verreweg de meesten
bleven Belg en zagen in den Duts
den vijand van hun volk en land.
Het zal daarom verstandige politiek
zijn der Belgische regeering, als ze
na den oorlog zoo spoedig mogelijk
aan de rechtmatige eischen der
Vlamingen tegemoet komt esrdaar
mee de volkseenheid herstelt en
versterkt. De Vlamingen willen ie
overgroote meerderheid Belgen
blijven, maar daarbij ook Vjamin-
gen. Hun ziel en ideaal vindt men
in het strijdlied:
De tijd vernielt de steden,
Gean tronen blijven staan.
Da legerbenden sneven.
Een volk zal niet vergaan.
Em ziekenhuis
ie Ifelsen.
Onder dagteekening van 22 Dog.
1917 kwam bij Burgemeester en
Wethouders in een verzoek van
de overste der Mariastichting te
Haarlem om financiëelen steun voor
den bouw van een ziekenhuis in
de gemeente Velsen. De inhoud van
dit adres werd opgenomen in ge
meenteblad no. 269 van 1917.
Het bestuur der stichting zag
blijkens baar verzoek de steun
gaarne verleend in den vorm van een
renteloos voorschot van f 100.000.
in 75 jaar aflosbaar, of een jaar
lij ksche subsidie van f5000.ge
durende 25 jaar.
Omtrent het adres verzochten
Burgemeester en Wethouders den
3 Januari j.l. het advies van de
ziekenhuiscommissie.
Deze commissie berichtte daarop
onder dagteekening van 11 Febr.
het volgende:
„In vervolg op ons schrijven van
15 Januari j.l. hebben wij de eer
Uw college mede te deelen, dat in
onz« goes missie de vraag naar voren
werd gebracht, of het met hst oog
op mogelijke wenschen van r«li-
gieusen aard van een deel dar be
volking, in verband met flnansiëel-
eeoaomische redenen ook wen-
schelijk zou zijn, bij hot bestuur
der Mariastichting samenwerking te
zoeken voor de opriehiiag van een
gemeenteziekenhuis, waarvan eon
afzonderlijk gedeelte voor uitsluitend
Katholieke verpleging ware te be
stemmen. Bij de mondeling® toe
lichting der nader ingediende stukken
is echter naar a&niaidissg van de
deswege aan den inwoeendsn ge
neesheer gestelde vraag door dezen
gewezen op d© groove daaraan ver
bendtn pr&etiseh® bezwaren, die ook
reeds in onze commissie, voorna
melijk do«r ons geneeskundig lid,
waren genoemd. Tevens werd door
den genoemden inwonenden genees
heer als zijne meaning te kannen
gegeven, dat op bedoelde samen
werking zeker niet zou kunnen
worden gerekend. Teneinde evenwel
hieromtrent absolute zekerheid te
verkrijgen hebben d« voorzitter en
één der leden van enza commissie
over dit pust eene bespreking gehad
met de Moederoverste der Maria
stichting, die met den inwonenden
geneesheer van oordeel was, dat
niet alleen practische doch ook
religieuss overwegingen samenwer
king beletten bij de stichting van
een neutraal gemeenteziekenhuis
Voorts hebben wij overwegen dat
inwilliging van het verzoek der
Mariastichting, zooals het daar ligt,
noodwendig de intrekking van het
raadsbesluit nopens de stichting
vaa eert gemeenteziekenhuis tot ge
volg zal hebben, omdat de gemeente-
fiaanciën naar ous oordeel niet toe
laten eenerzijds een groot renteloos
voorschot of' j aarlij kscfa subsidie te
verleenem, en anderzijds een aan
zienlijk kapitaal te besteden voor
het tot stand brengen van een neu
trale ziekeuinrichting.
Aangezien wij niet kunnen aan
nemen en het ook niet wensehslijk
zouden achten, dat de raad van zijn
eenmaal ingenomen standpunt in
deze zal afwijken, meenen wij Uw
college te moeten adviseeren het
verzoek van het bestuur der Maria
stichting af te wijzen en daarbij
uit te spreken, dat het gemeentebe
stuur de oprichting weuscht van
een neutraal ziekenhuis, opdat jjeen
enkele patiënt van welke richting
ook bezwaar hebben daarin te wor
den verpleegd".
Burgemeester en wethouders von
den aanleiding om den 26 Februari
d. a. v. aan de overste der Maria
stichting het onderstaande mede
te deeieu
„In antwoord op Uw bovenstaand
„schrijven hebben wij de eer U te
„berichten, dat de raad in zijne
„vergadering van 14 December 1917
„het volgende besluit nam
le. „de gemeenteraad besluit in
„principe tot den bouw van een
ziekenhuis en stelt voor de
„uitbreDging van een deskundig
„rapport een crediet van
„f 1000.beschikbaar
2ö. „de gemeenteraad besluit een
„commissie van drie leden uit
„den gemeenteraad te benoe
„men, die in samenwerking met
„de gezondheidscommissie het
„gemeentebestuur rapporteert
„op welke wijze in de behoefte
„van ziekenhuisverpleging in
„de gemeente Velsen kaawor-
„den voorzien."
„In de raadsvergadering van 21
„December 1917 werden tot leden
„der commissie benoemd de heeren
„F. C. J. Netscher, W. Landeweerd
„en J. E. Sluiters.
„Bedoelde commissie heeft zich
„later vereeaigd met een comité
„van 3 leden uit de Gezondheids
commissie, bestaande uit de heeren
„Dr. P. W. Ounen, J. J. Canter
„Cremers en C. G. Olie.
„Uw schrijven werd door ons in
„haodsm dezer gecombineerde eom-
missie gesteld om advies en uit
„haar antwoord is ons gebleken,
„dat overleg tusschen U en haar
„is gepleegd, doch niet tot een gui«-
„stig resultaat heeft geleid.
„In afwachting van het rapport
„en eventueel voorstel der door den
„raad ingestelde commissie, meenen
„wij ons voorloopig van voorstellen
„over deze zaak te moeten onthou
den".
In vervolg op dit schrijven gaven
Burgemeester en Wethouders den
9 Maart j 1. aan de adressante in
overweging zich met een adres van
dezelfde strekking als dat hetwelk
aan dit college is gericht, tot den
gemeenteraad te wenden.
Bedeeld adres werd den 19 Maart
d. a. v. ingediend en in de raadsver
gadering van 9 April 1918 ter tafel
gebracht. De raad besloot het ^tuk
in handen te stellen van Burge
meester en Wethouders om advies.
De ziekenhuiscommissie, wier oor
deel over hst verzoek werd gevraagd,
berichtte den 63 Mei j.l., dat zij
daaromtrent hetzelfde standpunt
ia is am als is neergelegd in haar
schrijven van 11 Februari t.v. Zij
verwees derhalve naar bedoeld ad
vies.
Ofschoon de ziekenhuiscommissie
thans nog niet heeft uitgebracht
haar ingevolge raadsbesluit van 14
Dscember 1917 in te dienen rapport,
op welke wijze ia de behoefte van
ziekenhuisverpleging in de gemeente
Velsen kan worden voorzien, mee
nen burgemeester en wethouders
dat de bouw van een ziekenhuis
als de Mariastiehting beoogt, van
zóóveel belang voor Velsen is, dat
afgescheiden van de eventueele
latere stichting van een gemeente
ziekenhuis op het verzoek om
üaancieëlen steun thans reeds moet
worden ingegaan, vooral daar het
bestuur der Mariastichting tot uit
voering vas zijne plannen tot den
bouw van een klein, modern, doch
voor latere uitbreiding vatbaar
ziekenhuis, voorloopig voor 50 bed
den, zal overgaan zoodra óf het
renteloos voorschot óf de j aarlij k-
sche bijdrage is verleend.
Door het verleenen van de be
trekkelijk geringe jaarlijksche bij
drage van f 5000.uit een finan
cieel oogpunt dezerzijds te verkie
zen boven de verstrekking van het
gevraagde renteloos voorschot, kan
dus de gemeente de totstand
koming van bedoeld ziekenhuis
verwezelijken, zoodat binnenkort
een groot deel der bevolking bij
voorkomende gevallen gelegenheid
zal kunnen vinden om in deze ge
meente te worden verpleegd, een
voordeel waarvan de beteekenis
niet is te onderschatten. Daaren
boven is er uitzicht geopend dat
de gemeente Velsen op dezelfde
voorwaarden als waaronder het
bestuur der Mariastichting mat de
gemeente Haarlem contracteerde,
eea overeenkomst kan sluiten tot
verpleging van gemsantepatiëaten.
Burgemeester ea Wethouders stel
len derhalve den gemeenteraad voor,
vanaf den dag der opening vau
het door het bestuur der Maria-
stiekring in de gemeente Velsen to
bouwen ziekenhuis aan bedoeld
bestuur gedurende 25 jaar eene
jaarlijksche subsidie te verleenen
van if5000.onder voorwaarde:
a. dat de zieksninrichting ruimte
biedt voor de plaatsing van
minstens 50 bedden;
b. dat daaraan zal worden verben
den eene gelegenheid tot ver
pleging van lijders aan besmet
telijke ziekten (waaronder ook
scabies)
c. dat voor zoover de plaatsruimte
zulks toelaat aan de gemeente
Velsen gelegenheid wordt ge
geven om hare patiënten zonder
ondsrssheid van gezindte, hetz-ij
in het ziekenhuis, hetzij in de
barak al naar den aard der
ziekte, te doen verplegen tegen
een door den gemeenteraad goed
te keuren tarief;
d. dat in de ziekeninrichting niet
worden opgenemen patiënten,
lijdende aan krankzinnigheid of
vallende ziekte, gravidas ©n
venerisch© ziekten, als ook zij,
wier verblijf storend zou kunnen
zijn voor andere verpleegden.
In verband met da door andere
adressante uitgesproken wensch 001
in aanmerking te mogsn komen
voor ontvangst vaa de gift door
Z. M. den Keizer van Duitschland
geschoEken, z|j nog opgemerkt, dat
aan den Burgemeester is overge-
gelatsn te beslissen, hoe de gift
vau f 10.000.iu het bijzonder zal
worden aangewend en wie voor
het verkrijgen daarvan in aanmer
king zal komen.
Op het gedeelte van het verzoek,
dat op dit punt betrekking heeft
kan dus door den gemeenteraad
geen beschikking worden genomen,
al heeft de burgemeester intusschen
bepaald dat de som eene bijdrage
zal vormen in de kosten der stich
ting van een ziekenhuis in deze
gemeente.
De commissie van bijstand voor
d9 financiën adviseert gunstig.
We vragen voor deze voor onze
gemeente zoo hoogst belangrijke
aangelegenheid de volle aandacht,
in de hoop, dat deze zaak nu eens
niet zal worden beslist, zonder dat
het publiek daarover èu voldoende
is ingelicht èn opdat achteraf niet
zal blijken, dat onze gemeente een
zeer groot bedrag heeft geschonken
voor een instelling, die van hoe
groot nut ongetwijfeld ook misschien
niet zal beantwoorden aan de eisehen,
die aan een zoo belangrijk instituut
voor onze gemeente gesteld mogen
en moeten worden. Wanneer alzoo
in de naaste toekomst onze gemeente
een Mariastichting zal rijk worden,
i n p 1 a a t s van een gemeentelijk
ziekenhuis, dat zeker door ieder
niet-katholiek den voorkeur zal wor
den gegeven, dan zal onze courant
nimmer het verwijt gedaau mogen
worden, daarop niet het volle licht
te hebben doen schijnen.
Wij stellen voorop, dat indien de
stichting van een gemeentelijk zie
kenhuis niet mogelijk ware of tot
in lengte van jaren moest worden
uitgesteld, de poging van de Haar-
iJMUIDER COURANT
vmaitBtffia&maBBa
In dit schreven werd de constitueering
der commissie bericht en tevens mede
gedeeld, dat de overste der Mariastichting
werd uitgenoodigd nadere inlichtingen te
verstrekken, door inzending van teekenin-
gen, een begrooting van stichtingskosten
en een exploitatierekening, naast verdere
gegevens, die voor een juiste beoordeeling
der aanvrage noodig zouden zijn, en dat
tevens werd verzocht een en ander in een
vergadering der eommissie toe te lichten.
