ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No, 341.
Zaterdag 15 Februari 1919,
4e Jaargang
EERSTE BLAD.
BHBÖiTÏBLiD Hl. 17 ?ai 1919
bevat het onderstaande rapport van
de ziskenhuiscemmissie, hetwelk
ons belangrijk genoeg voorkomt om
het in zijn geheel op te nemen.
De ziekenhuiscommissie, benoemd
naar aanleiding van het besluit van
den gemeenteraad van 14 Decem
ber HIT, heeft da eer omtrent de
vraag „op welke wjjze in de be
hoefte aan ziekenhuisverpleging in
de gemeente Velsen kan worden
voorzien" het navolgende te rap
porteeren.
De Commissie heeft uit den aard
der zaak haar mandaat aldus opge
vat, dat z$ morst trachten de vraag
te beantwoorden, op welke wijze
in deze behoefte op de beste wijze
kan worden voorzien, niet alleen
thans, maar ook in de eerstvolgende
reeks van jaren. Zjj heeft daarbij
overwogen, dat, hoe dit ook moge
geschieden, de gemeente zich voor
dat doel belangrijke geldelijke offers
zal moeten getroosten, wil zij in
hare verplichtingen tegenover hare
zieken niet te kcrt schieten. Reeds
thans moet het volgens Dr. Woit-
man, een abnormaliteit worden ge
noemd, dat de gemeente Velsen
met een bevolking van ruim 26 )00
inwoners niet beschikt over een
z'tkenhui», naar de eisehen des
Ijj is ingericht, een uitspraak, welke
et»eds meer heteekonis zal krijgen,
aangezien de bevolking zich voort
durend uitbreidt.
Met deze uitbreiding der bevolking
moet derhalve bij het opmaken
van ieder plan in de eerste plaats
rekening worden gehouden.
El's plan, dat vél voor het oogen-
blik, geheel of gedeeltelijk, in de
thans bestaande behoefte voorziet,
maar dat spoedig blijken zal daarin
te kort te schieten, moet naar de
meening der commissie worden af
gekeurd, ook uit fiaaneieele over
wegingen. En het is duideijjk, dat
dit te kort schieten reeds spoedig
het geval zal zijn met elke confes-
sioneele ziekeninrichtiog, dia in deze
gemeente mocht tot stand koaien
Immers een a&ntal zieken zullen
de voorkeur geven aan verpleging
buiten de gemeente, indien zij re
ligieuze bezwaren hebben om ?ich
of hunne naastbestaanien toe te
vertrouwen aan de zorg van ver
plegers, uitsluiten! van een coa-
fessioneele riehting, die niet de
hunne ie. Niet ten onrechte zullen
dezulken den eisch stel en, dat ook
aan hunne behoeften aan zieken
verpleging op deze.fde wijze wordt
voldaan als te beurt is gevallen
aan hunue medeburgers van een
eonfessioneele richting, afwijkende
van die van hen.
M. a. w., wanneer vaa gemeonte-
wege een inrichting van een be
paalde c tnfessioneele richting finar.-
ciöal wordt gesteund, zal het bil
ly k zijn, dat eveneens van gemeen
tewege finaccieelen st^un wordt
verleend aan een analoge inrichting
van een andere confessioneels rich-
tirg.
Wanneer nu aan dien bdiijktn
eisch gevolg wordt gegeven, zal
daarvan het gevolg zijn, dat in deze
gemeente twee wellicht meer par
ticuliere ziekeninrichtingen tot stand
zij a gekomen door financieeltn steun
der gemeente.
Het is denkbaar dat voor do
naaste toekomst aldus op voldoende
wijze aan de behoefte aan zieken-
huisverpltging wordt voldaan. In-
tusschen zal alsdan al spoedig blij
ken dat dit slechts ten deele het
geval is. In een gemeente, die een
uitbeieing der bevolking tegemoet
gaat als de Gemeente Velsen, komt
steeds meer behoefte aan een spe
cialistische behandeling, in de aller
eerste plaats van ehirurgischen aard
Het daarvoor noodige personeel en
materieel eisehen bosten, die dan
gedragen zullen moeten worden door
de beide eonfessiouc-ele inrichtingen,
en wel door leder afzonderlijk, omdat
een combinatie tusschen beide
inrichtingen uit confessioneele over
wegingen is uitgesloten.
Het gevolg hiervan zal zjjn, dat
aan deze behoefte slechts zeer en-
volledig zal worden voldaan of wé',
dat voor ieder der inrichtingen d8
kosten buitengewoon groot zullen
worden, waarvan zonder twjjfel ook
de gemeente de financieel# gevolgen
zal ondervinden, terwijl deze kos
ten veel geringer zouden zijn, in
dien in één inrichting werd bijeen
gebracht, wat thans door twee af
zonderlijke inrichtingen moet worden
verstrekt.
U t een economisch oogpunt moet
derhalve dezo wijze van het voor
zien in de behoefde aan eea zieken-
huisverpleging reeds terstond wor
den afgekeurd.
Maar ook om eeu ande' e zeer ge
wichtige reden aeht de commissie
het niet geoerlsefd, dat het gemeen
tebestuur d9 verantwoordelijkheid
voor de ziekenhuisverplegisg van
zich afwentelt en in hauden geeft
van particuliere vereenigingen of
kerkgenoot«happen. De gemeente
kan wel is waar aan het verleenen
van financieelen steun bepaalde
voorwaarden verbinden, maar baar
invloed op beuw, inrichting en ex
ploitatie zal uit den aard der zaak
Mochts zeer beperkt zijn.
Welke treur ge gevolgen kunnen
sntstaan, indien niet ter tond, bij
het opmaken ran net Bouwplan vol
doende rekening wordt gehouden
met de uitbreiding der bevolking en
met de daaraan evenredig hoogere
eischeD, die aan de behandeling der
zieken moeten worden gesteld, leort
ue ervaring, opgedaan in andere
gemeenten, waar betrekkelijk kort na
de oprichting van een naar een
ondoelmatig p'an gebouwd zieken
huis moest worden overgegaan tot
kostbare w jjzingeD. die daarenboven
nooit de bij den bouw gemaakten
fouten van bygiëaischen aa;d ge
heel kunnen eorrigeeren.
Voor een tal van jaren worden
derhalve in het oorspronkelijke
bouwplan de goede, maar tevens
ook de slechte hoedanigheden van
een z'ek* nhuis vastgelegd en is ver-
betc-ring vaa de laatste in den regel
slechts oovolledig en steeds met
groote kosten te verkrijgt n.
Vandaa', dat een ziekenhuis, ge
heel of gedeeltelijk tot stand ge
bracht op kosten der gemeente,
reeds terstond moet voldoen aan
bepaalde eisehen, dio gesteld moeter.
worden door het gemeentebestuur,
voorgelicht door een deskundige, die
door studie en ervaring op dit gebied
als een autoriteit kan gelden. Ge
schiedt dit niet, dan is, naar de
meaning der commissie 't gemeente
bestuur niet verantwoord, indien na
eenige juen groot© kosten worden
geëischt om hygiënische fouUn good
te maken, d e btf den bouw zijn
begaan of een uitbreiding aan te
brengen, waarop bij het bouwplan
niet is gerekend.
Hieruit volgt, dat de commissie
alleen dan, uit een zuiver hygiënisch
oogpunt vrede zou kunnen hebben
metfinancië olen steun van gemeente
wege aan een particuliere inrich-
tirg indien de beoordeeling od
goedkeuring van het bouwplan door
het gemeentebestuur als eerste eisch
werd gesteld.
Nu echter onder de voorwaarden
door het college van burgemeester
en wethouders genoemd in haar
voorstel betreffende het verleenen
van financ ëelen steun aan de Maria-
stichting, deze eisch niet wordt aan
getroffen, acht de commissie ook
om deze hoogst gewichtige reden
de door burgemeester en wet hou
ders aangegeven wijze om in de
behoefte aan ziekenhuisverpleging
te voorzien, niet aanbevelenswaard
en zeker niet het beste. Zij loopt
groot gevaar op den duurde meest
kostbare en minst hygiënische te
zullen ziin.
Dit betoog klemt te meer, nu
besloten is tot de vestiging van net
Hoogovenbedrijf in de gemeente
Yelsen. Da talrijke fabrieksbevol
king, dio zich dienter. gevolge in daze
gemeente zal vestigen, za! de be
hoefte aan een ziekenbu'sverp'.oging
naar de oischen des tijds nog be-
laugr^k grootsr maken en het is te
verwachten, dat het b' stuur van dat
bsdr yf in het bslang der werklieden
en dus uit een welbegrepen eigen
belang, in ruims mate by zal dra
gen in de kosten van den bouw en de
exploitatie van een ziekenhuis, mfts
fit voldoet aan alle eiachen, die men
aan zulk een inrichting moet stellen.
Een waarborg dat dit inderdaad
het geval zal zijn, mist men tan
eenenmale, indien op de door bur
gemeester en wethouders genoemde
voorwaarden een overeenkomst
wordt ges'oten met do Mariastich-
ting cf met welke vereniging dan
ook.
BeswaroD, analcog aan de ge
noemde, heeft'de commissie niet
minder ten opzichte van de exploi
tatie van een door de gemeente
gesteund particulier ziekenhuis.
Ook hierin wentelt hst gemeente
bestuur de verantwoordelijkheid van
zich af en legt die ia handen van
een vereeniging of kerkgenootschap.
Over de keuze van het behandelend
en verplegend persoueoi hoeft Kot
geen zeggtugsunap, netgeen uit den
aard der zaak tot groote moeilijk
heden aanleiding kan geven bij een
aoo bonte macgdiDg van ingezete
nen, als de gemeente Velsen bevat.
Sn, mocht ook, billijkheidshalve, aan
een tweede, wellicht derde vereeni
ging dezelfde steun worden verleend
als burgemeester eu wethouders
thans willen verleenen aan de Ma-
riastlchling, dan verkrijgt men een
versnippering van krachten, wat
betreft het personeel en het mate
rieel, die verre van economisch en
niet in het belang der zieken is.
Zulk een versnippering is niet be
vorderlijk aau de eventueele vesti
ging van een specialist op het een
of ander gebied en evenmin aan de
aanschaffing van het een of ander
nuttig, maar kostbaar werktuig
voor een bepaalde geneesmethode.
De commissie heeft dan ook ge
meend aan haar mandaat, zooals
zij dit opvat het aangeven van
de beste wijze, waarop in de be
hoïfte van ziekenhuisverpleging kan
worden voorzien slechtste kun
nen voldoen door zich de voorlich
ting to vei schaffen van een specia-
list arts op dat gebied, den heer
Wortman, Hoofd van den gemeen
telyken Geneeskundigen dienst te
Amsterdam, die in overleg met de
commissie de hieraan toegevoegde
voorloopige schets heofc gemaakt
van een ziekenhuis met 100 bedden,
dat, ook voor volgende jaren, vol
doende in de behoefte aan zieken
huisverpleging voorziet eu daaren
boven door bijbouw gemakkelijk
kan worden vergroot.
Zooa's uit het bouwplan blijkt,
is gerekend op de behandeling en
verp'eging van zieken van ver
schillenden aard en wel op zoo
danige wijze, dat voor iedere cate
gorie van zieken voldoende ruimte
beschikkaar is gesteld en aan de
bizondere eisehen van elke categorie
op doelmatige wijze wordt voldaan
Volgens dit plan zal het zieken
huis bevatten32 bedden voor
patiënten lijdende aan interne ziek
ten.
26 bedden voor patiëaten lijdende
aan chirurgische ziekten.
18 bedden voor patiënten lijdende
aan tuberculose.
10 bedden voor zuigelingen.
8 bodden voor patiënten lijdende
aan huid- en geslachtsziakten.
4 bedden voor verloskunde.
Deze cijfers zgn entleerd aan
hetgeen de ervaring heeft geleerd
omtront ziekenhuizen van dezelfden
omvang.
Daarenboven zijn ruimten ge
reserveerd voor bizoudere methoden
van behandeling en voor klinische
onderzoekingen.
Be bouwkosten der inrichting
overeenkomstig hat plan van Dr.
Wortman, zjjn geraamd door den
Directeur van Openbar© Werken en
worden gesahat op f32T.OOO.—be
rekend naar de kosten dor materialen
vóór don oorlog met inbegrip vaa
verlichting en verwarming, echter
zonder inventaris.
De exploitatiekosten zullen naar
schatting bedragen pl.m, f 1.93 der
verpleegdag, eveneens berekend naar
de kosten vóór den oorlog.
De commissie is er zich van be
wust, dat deze uitgaven belang ijk
hooger zijn dan die, welke do ge
meente zou moeten doeD, indien
aan den wensch der Mariastichting
zou worden voldaan, zelfs indien
ook nog aan een tweede vereeniging
df zelfde steun werd verleend.
Zij acht het niet denkbeeldig,
dat uwe raad door de genoemde
cijfers zóólanig wordt afgeschrikt,
dat, mot het oog op den ongunstigen
financieelen toestand der gemeente
oen groota neiging bestaat om over
eenkomstig het voorstel vaa bur
gemeester en wethouders aan do Ma-
riastlchiing een jaarlijksohe subsidie
föOOO.waardoor
aan de behoelto aau zreKeiuiuisver-
plegiug, althans gedeeltelijk, voor
het oogenblik zou zjjn voldaan.
De commissie zou dit echter om
do in dit rapport uiteengezette
redenen zeer betreuren.
Zij blijft van meening, dat de
oprichting van een gemeentezieken
huis overeenkomstig het plan van
Dr. Wortman reeds than3 een
dringende eisch is.
Mochten echter de hooge kosten
een overwegend bezwaar blijken
om reeds thans aan dezen eisch te
voldoen, dan geeft de commissie u
in overweging om:
le te besluiten tot den aankoop
van een terrein, groot pl.m. 4 H.A.,
aan den Zeeweg, dat voorplaatsing
vaa een ziekenhuis bij uitnemend
heid gesctikt is en vermoedelijk
zal kosten 25 k f30.000.
2e. op dit terrein een barak
voor besmettelijke ziekten te plaat
sen volgens het planWortman.
3e. het besluit tot oprichting
van een gemeentelijk ziekenhuis
te handhaven maar den bouw uit
te stellen totdat do fiaaneieele be
zwaren nkt meer van overwegenden
aard zijn.
De ziekenhuiscommissie,
(get) Dr. P. W. ONNEN voorz.
W. LANDEWEERD.
C. GUST OLIE Fz.
P. A. BARENTSEN.
Met uitzondering van punt le
kan ik mij met het rapport ver
eenigen. (get.) J. E. Sluiters.
De ondergeteekende kan zich met
dit rapport niet vereenigen.
(get.) ïr. NETSCHER
Ondergeteekende is vóór steun
aan patt:culiere ziekenhuizen, doch
vereenigt zich met dit rapport om
dat incasa subsidieering beteekent:
uitstel van den bouw van het ge
meentelijk ziekenhuis voor langen
tijd.
(getP. A. BARENTSEN.
Burgemeester en wei houders kun
nen zich met de zienswijze van de
meerderheid der commissie niet
vereenigon. Naar hun oordeel gaan
ie bouw en de exploitatie van een
geheel modern, naar de eisehen van
den tijd ingericht gemeentezieken
huis ver hoven de fiaaneieele kracht
van de gemeente. Het is toeh al
gemeen bekend, dat weinige inrich
tingen in zoo sterke mate beslag
leggen op de geldmiddelen der ge
meente als een eerste-klas zieken
huis.
De bouwkosten zjjn naar de prjj-
zen van vóer dsn oorlog geraamd
op f 127.000.dus thans aanmer
kelijk hooger; hst tekert op de
exploitatie-rekening wordt niet ge
raamd, doch zal, daar vele gegoeden
aan de Haarlemsche ziekenhuizen
de voorkeur zullen blijven geven,
naar alle waarschijnlijkheid geen
gering bedrag jaarlijks uitmaken,
dat niet by benadering kan worden
opgegeven.
Burgemeester en wethouders blij
ven dan ook van meening, dat
voorloopig de oplossing moet worden
gezocht in het geven van subsidie
aan bijzondere ziekenhuizen en her
halen hun voorstel, gedaan in ge
meenteblad no. 310 van 1918.
Aan het bezwaar der commissie,
dat het gemeentebestuur geen in
vloed kan uitoefenen op den bouw
zelve van het ziekenhuis, kan wor
den tegemoet gekomen door een
voorwaarde van die strekking op te
nemendeze kan aan de andere
voorafgaan.
B. ea W. stellen dan ook veor
als de eerste voorwaarde da volgen
de te stellen:
„dat het bouwplan van het zie
kenhuis door den gemeenteraad
wordt goedgekeurd."
VlatlypVina
Nauwelijks is de Spaansche griep
uit onze gemeente geweken of eene
nieuwe ziekte komt onze gezond
heid bedreigen. Het is de vlektf-
phus, die in verschillende plaatsen
van ons land zich snel verbreidt en
waarvan ook in onze onmiddellijke
omgeving, te Haarlem en te Bever
wijk gevallen zijn waargenomen.
Omdat tegen deze gevaarlijke
ziekte (11 v&n de zieken sterft
er aan gemiddeld) met medewerking
van het publiek oneindig veel kan
worden gedaan, aoht do Gezondheids
commissie het noodig eea en ander
van deze ziekte en van de voor
zorgsmaatregelen te vertellen
Waar de ziekte optreedt treft
men haast zender uitzondering de
eeiste gevallen aan bij landloopers
en kermisreizigers, in onzindelijke
slaapplaatsen, in nauwelijks bewoon
bare krotten bij handelaars in lom
pen enz. en in 't algemeen bij
onzindelijke personen. Wordt de
ziekte niet dadelijk herkend, of de
zieke niet afgezonderd gehouden,
dan breidt zij zich snel uit op allen
die met den lijder of met ztjn on
middellijke omgeving in aanraking
komen. Bij personen uit de gegoede
klasse en uit de zindelijke arbeiders
klasse komt zij haast niet voor.
Hieruit leeren wij al dadelijk
twee belangrijke feiten.
le. Dat de ziekte kiemen, niet
zooals bij sommige andere ziekten
zoo maar uit de lucht komen vallen
zonder dat men weet van waar zij
komen of waarheen zij gaan, doch
dat ztj in 't vuil worden gebracht en
zich daarin snel vermenigvuldigen.
2e. Dat zindelijke personen, die
niet met de lijders of hnn onmid
dellijke omgeving in aanraking ko
men deze ziekte haast niet krijgen.
Het is een van de weinige licht
zijden van dezen oorlog geweest,
dat hij onze kennis van de oorza
ken en verspreiding aanzienlijk heeft
verrijkt, zoo zelfs, dat hetmogeljjk
is geworden eene epidemie te voor
komen en de gevallen sterk te be
perken. Men vond bij eene epide
mie in het leger, dat de ziekte
haast alleen voorkwam bjj mannen,
die luizen hadden of die veel in
aanraking kwamen met dezen.
Toen kwam men op het idee de
IJMUIDER COURANT
