ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. 351.
Zaterdag 22 Maart 1919.
4e Jaargang
TWEEDE BLAD
AGENDA.
ZATERDAG.
Bioscoop, Cycloop, 8 uur.
ZONDAG.
Bioscoop, Cycloop, 3, 5 ea 8 uur.
Variété-Voorstellingen in Flora,
Velseroord, 2 uur en half acht.
MAANDAG.
Boaz-bank, Kanaalstr. 37, 7—9 u.
Nutsspaarbank,Helmstr. 9,7—9 u.
Bioscoop, Cycloop, 8 uur,
DINSDAG.
Gemeenteraad ten gemeentehuize,
half acht.
Predikbeurten.
Zondag 23 Maart 1919.
IJMUIDEN.
10 uurDs. Creutzberg.
5 uur Ds. Erdman.
10 uur: D3. Drijver vau Haariem.
Geref. Kerk.
10 uur: Ds. B. Meijer v. Irnsum.
5 uurdezelfde.
VELSEROORD.
Castricum.
5 uur: Geen dienst.
10 uur: Ds. D. Tibben, em. pred,
te Haarlem.
5 uur dezelfde.
VELSEN.
5 uurGeen dienst.
WIJKEROOG.
10 uur: Ds. Kok.
5 uurdezelfde.
SANTPOORT.
6l/a uur: Dr. G. A. vau den Bergh
v. Eijsinga. Matth. 27 32.
„De Kruisdrager".
Evangelisatie.
10 uur:
6 uur:
Van den Wachttoren.
De dienstplicht afge
schaft.
Om Duitschlaud weerloos te ma
ken, zullen de geallieerden het ver
oorlooven, slechts een leger van
200000 man vrijwilligers te houöea.
Het is een voorstel van FochEa
geland schijnt dit leger zelf nog te
groot te achten. Indien een groote
mogeheid als Duitschland nog altijd
is, slechts zulk een legertja op de
been mag houden, zullen de andere
staten zich de weelde kunnen ver
oorloven, hun legers aanzienlijk in
te krimpen. Engeland Amerika heb
ben den dienstplicht ingevoerd voor
oorlogstijd en zullen wel tot een
klein legertja van vrijwilligers terug
keeren, zooals ze voor den oorlog
hadden. Frankrijk heeft een groot
gebrek aan mannenvoor het groote
herstellingswerk heeft het alle han
den noodig. Het kan niet langer
millioenen jonge, gezonde mannen
missen voor het leger, waarin ze voor
3 jaar onttrokken worden aan arbeid
in de maatschappij. Maar breken de
machtige staten Engeland, Amerika
en Frankrijk met het stelsel van
groote legers onder dienstplicht, dan
zal de vredesconferentie ook zeker
aan de andere staten der wereld
voorschrijven, zich met kleine legers
van vrijwilligers te vergenoegen.
Het stelsel van dienstplicht is
zeker meer demokratiseh dan dat
van vrijwilligers. By het eerste zijn
alle burgers zonder onderscheid ge
roepen, om de lasten ter, verde
diging vau hun land mee te dragen.
Vrijwilligers gaan gewoonlijk niet
uit vrijen wil onder de wapenen,
maar omdat ze in de maatschappij
geen goede plaats kunnen vinden.
Bij den dienstplicht zijn allen direct
bij den^ oorlog betrokken en is er
minder gevaar dat de regeeringen
roekeloos tot oorlog overgaan. De
diplomaten zullen makkelijker kun
nen beschikken over een leger van
vrijwilligers. Bij dienstplicht krijgt
de oorlog de grootste afmetingen
een oorlog met vrijwilligers blijft
meer beperkt. De oorlogen in de
oudheid grepen ook nooit zoo diep
in het maatschappelpke leven in
als de moderne oorlogen. Er is dus
voor en tegen te zeggen. Een groet
voordeel is het echter, dat afschaf
fing van dienstplicht en invoering
vau het stelsel van vrijwilligers een
flinke stap is in de richting van
ontwapening.
De vredesconferentie zal aan de
verschillerde staten hun legersterk
te voorschrijven en wanneer dit
geschiedt naar verhouding van het
aan Duitschland veroorloofde leger
dan zal het onze niet meer dan
20 000 man tellen. Ook is men dan
van ai de bezwaren voor studie en
maatschappelijk werk af, die de
dienstplicht meebrengt. De vraag is
nu maar, of alle staten zich bij den
Volkerenbond zullen aansluiten en
dus de regelingen der vredtsson-
ferentie zuilen aanvaarden. Men
weet, dat nu ook eindelijk de neu
trale staten gehoord zullen werden.
Zij zullen zich ten slotte wel
moeten neerleggen bij de besluiten
der groote mogendheden, die de
overwinning behaalden en thans het
lot der wereld in handen hebben.
Trouwens afschaffing van den dienst
plicht en beperking onzer leger
macht tot een legertje van vrijwil
ligers zou hier ongetwijfeld bij de
meerderheid instemming ontvangen.
Er is eten, maar hoe
kragen we het
Europa doet thans denken aan
den figuur uit de Grieksche sprook
jeswereld, Tantalos, die dorst en
honger leed en de heerlijkste dran
ken en spijzen voor zich zag, maar
ze verdwenen, zoodra hij zijn han
den er naar uitstrekte.
Vooral in Austraüö en Zuid-Ame-
rika is voedsel genoeg, cm het hon
gerende Europa te verzadigen, maar
hoe krijgen we het? We ontleenen
eenige bij zonderheden aan het week
bericht vau den bekenden Amster-
damschen graanhandelaar Gerhard
Polak. De voorraad tarwe is in
Amerika grooter dan de voorafgaan
de twee jaar, de voorraad haver is
grooter dan ooit, gerst is er tweemaal
zooveel a's het vorige jaar, alleen
de voorraad mais schijnt er minder
goed voor te staan.
Scheepsruimte en sociale toe
standen kunnen het echter onmo
gelijk maken dat wij ons deel van
den overzeeschen overvloed krijgen.
De vrachtprijzen zijn na den oorlog
aanzienlijk gedaald, maar nog veel
hooger dan daarvoor. Voor Engeland
zijn ze zs verminderd met 3/i maar
nog zesmaal hooger dan voor den
oorlog.
De Amerikaansche vrachten zijn
nog het minst gedaald. We hebben
spoedig weer de volle beschikking
over onze geheele handelsvloot
Amerika en Engeland zijn bezig
onze „genomen" schepen terug te
geven. Maar deze scheepsruimte
is voor een deel noodig voor kolen-
vervoer. Zoolang onze kolenaan-
voer door stakingen in Duitschland
belemmerd wordt, moeten we kolen
uit Engeland en Amerika blijven
aanvoeren. De overzeesche aanvoer
wordt gedrukt door groote stakingen
in Amerikaansche havens.
Er zijn dus van verschillende
graansoorten wel voldoende voor
raden en de prijzen zijn niet meer
dan het dubbele van voor den oorlog.
De vrachten zijn bezig te dalen.
De voedseltoestand is ia ons land
gunstiger dan elders. De regeering
beschikt over groote voorraden ge
droogde aardappelen. Voor onzen
veestapel beschikt onze regeering
ook over groote hoeveelheden zeme
len. Uit Argentin eu Eogeland
worden ons ook groote partijen aan
geboden, maar de N.O.T. staat den
invoer daarvan niet toe, zoolang
onze regeering haar voorraden niet
kwijt is.
Over het algemeen wordt de in
voer in ors land vertraagd door
den slakkengang, waarmee de invoer-
consenten door de N.O.T. verleend
worden. Vrees voor voedselnood
bestaat er thans in officieelo kringen
in ons land niet meer. We hebben
bovendien nog een buitenkansje te
verwachten. De mais, doer Z, Afrika
ons cadeau gezondeD, zal tot maï
zena verwerkt worden. Deze zal
verstrekt worden tegen intrekking
van bruinbroodkaarten. Beter pap
dan kuch, vooral ter afwisseling.
Voor onze regeericg is het ook een
meevallertje; ze behoeft minder
toeslag op het bruinbrood te geven;
daarmee worden allicht eenige mil
lioenen bespaard.
Onze graanpos'tie, om in de bui
tengewone tijdsomstandigheden te
spreken, is dus niet kwaad. Over
den vetnood schijnen we ook spoe
dig heen te zullen zijn. De regee
ring durft bet ten minste aaD, de
vetten over een paar weken vrij te
laten. Er is genoeg, als wij ons
deel nu maar krygen ook.
Ons Gasbedrijf.
Zooals bekend is, hebben de gas-
verbruikeis, die een muntmeter
hebbeD, steees 2 cent per Ms méér
betaald, dan den kostprijs. Het gas
kostte vroeger 9 cent per Ms en
men betaalde 10 cent. Dat was
louter voor het gemak van de ad
ministratie. Het gasbedrijf betaalde
dan eens in het jaar het door de
verbruikers te veel betaalde weer
aan hen terug, n.l. in Januari.
Voor beide kanten was dit een
gunstige regeling. Voor het gasbe
drijf was het een aardig voordeeltje,
want de rente van dit teveel be
taalde over een vol jaar zal rog
wel een aardig bedragje vormen.
De verbruikers waren voor 't groot
ste deel ook met dezen maatregel
ingenomen. Immers werd het voor
hun een spaarpotje en mem ge
huismoeder was kort na Nieuwjaar,
wanneer het geld werd uitbetaald,
wat in haar schik, want zij kon er
den hoofdelijken omslag geheel of
gedeeltelyk van betalen.
Het is nu echter reeds bijkans
April en nog steeds is het teveel-
betaalde over 1918 niet uitgekeerd.
Meermalen heeft men ons naar de
oorzaak daarvan gevraagd. Na
informatie aan het gasbedrijf zride
men ons, dat deze cent niet meer
uitbetaald zou worden. Bij de
laatste verhoogiug, door den raad
vastgesteld, was deze cent er bij
inbegrepen.
„Wij zyn zoo vrij, dit te betwis
ten. Er is ons niets van bekend,
dat de raad zulk een besluit heeft
genomen en wij hebben al raads
leden gesproken, die het met ons
eens zijn. De gemeenteraad heeft
verleden jaar besloten den gasprijs
voor gebruik over den muDtmeter
te bepalen op 13 cent per Ml
Waar de muntgasverbruikers 14
cent betalen (zij moeten op ieder
dubbeltje 4 cent bijbetalen), hebben
zij wel degelijk recht op teruggavel
van het teveelbetaalde.
Wij hopen, dat de raad hierover
spoedig een besluit zil nemen. Ea
dat de raad dan tevens zil besluiten
om de prijzen van het gas, gebruikt
boven het als rantsoeD vastgestelde,
te verminderen. Wij kunnen niet
begrijpen, dat een sociaal-democra
tisch wethouder dezen toestand nog
langer wil bestendigen.
Het is erg, zoo zwaar als deze
bepaling op de arbeidersgezinnen
rust. Wij weten van arbeiders, die
f 26 per maand moesten bijbetalen
en waar men soms een stuk huis
raad heeft moeten verkoopsn om
deze schuld te voldoen. Zoo'n arbei
dersgezin betaalde op die manier
f 10 per week aan gas. En nu kun
nen buitenstaanders wel spreken
van verkwiBtiDg, van niet zuinig
zyn enzmaar zij moeten eerst
maar eens weten wat er in een
arbeidersgezin met veel kinderen,
waarvan er 's nachts al naar den
kant te IJmuiden gaan voor hun
werk en waar meermalen per dag
warm eten gekookt moet worden,
al niet komt kijken.
En waar het gasbedrijf groote
winsten heeft gemaakt; in dezen
btnarden tijd, winsten, waarvan
het verlies der waterleiding kon
worden gedekt enz daar vinden
wij het verre van democratisch,
dat deze winsten moeten komen uit
de zakken der arbeiders en vooral
van de groote gezinnen, die hier
het zwaarst dcor werden getroffen.
Aan dezen miserabelen toestand
dieDt de raad zoo spoedig mogelijk
een einde te maken. En laat hij
tevens zorgen dat de muntgasver
bruikers spoedig het door hun teveel
betaalde weder terug krygen.
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Economische Bond. In de laat
ste ledenvergadering werd besloten
het bestuur uit te breiden en is
dit thans als volgt samengesteld
K. H. Tuseniu9, VoorzitterH. G.
Uilenburg,Secretaris; L. Poortenaar,
Penningmeester; C. Klap, D. Deute
kom, Jac. Prins, G. Carst.
Tot leden der propaganda-com
missie werden gekozenK. Dekker
JrC. Gouda, P. H. Boeree, H. G
Vriend, D. Geus.
Op de groslijst voor de gemeen
teraadsverkiezingen werden ge
plaatst K. H' Tusenius, Directeur
N. V. Vereenigde Ijsfabrieken IJmui
den; L. Poortenaar, DirecteurN.V.
IJmuiden Stores IJmuidenMevr.
J. BeersKerrebijn, IJmuiien Mr.
N. H. van Voorts van Beest, Se
cretaris Kamer van Koophandel,
SantpoortP. Pool, Visehhandelaar,
IJmuiden M, G. vau Praag, Manu
facturier, IJmuiden Jhr. J. L. Mock,
Oud-Kapitein der Cavalerie, Sant
poort; H. G. Uilenburg, Makelaar,
IJmuiden.
De definitieve fn vermoedelijk
aangevulde lijst zal in den loop der
volgende week worden vastgesteld.
Inzake de stichting van een
arbitrage-commissie voor geschillen
in het Zeevisscherijbedr., kunnen wij
melden dat zijn aangewezen om
hierover met de Reedersvereeniging
overleg te plegen, door de IJmuider
Federatie de heer A. Blom, door
den Chr. Zeeliedenbond de heer
J. van der Steen, door de R.K.
Organisatie de heer D. Wiegman
en door den Centr. Bond van Tran
sport- en Havenarbeiders de heer
W. J. van Rooy.
Bij de door B. en W. van
Assen gehouden aanbesteding voor
het maken van een verharden weg
van Anreep naar Ekehaar ter lengte
van 2878 M. waren van de 9 in
schrijvers de laagste G. Vreeman
en H. Ruijs alhier met f 26250.
Wij meldden Woensdag dat
door de Ant. Rev. Kiesver. alhier
op de groslijst voor de a.s. raads
verkiezingen 7 namen waren ge
plaatst. Dit moest echter 8 zijn. De
achtste candidaat is de heer P.- A.
Zwaan alhier.
VELSEN.
In de te Utrecht gehouden
jaarvergadering van den Chr. Fa-
brieks- Haven en Trausportarbei-
derstond werd de heer D. Blok Jr.
alhier, als lid van het Hoofdbestuur
herkozen.
De Ant. Rev. Kiesvereeniging
alhier heeft voor de a. s. raadsver
kiezingen op de groslijst geplaatst:
1. F. P. VermeuleD, afir IJmuiden
2. Joh. SliDgs, alhier en 8. Mr. A.
W. Heilema te IJmuiden.
SANTPOORT.
Gevaarlijk. Van de brug over
de Delft langs de Jan Gijzenvaart
naast het gebouw van den R. K.
Volksbond is de leuning aan een
zijde afgeknapt en in het water te
recht gekomeD, betgeen voor het
publiek des avonds gevaar op'.everd.
Geslaagd. Mej. C. C. van Dil
lewijn vaD hier behaalde dezer dagen
haar diploma vaor Stenografie.
Uit de Gemeente
De centrale keuken heeft de
vorige week verstrektMaandag 67,
Woensdag 77 en Zaterdag 61
porties. Totaal 205 porties, tegen
314 de voorgaande week.
Bovendien 276 porties voor de
schoolvoeding, 100 voor de arbeiders
der Mij, Hera en 10 voor de politie
(nachtdienst.)
Voor de tijdelijke betrekking
van Administrateur van het Levens-
middelenhedrijl alhier hebben zich
meer dan 50 sollicitanten aangemelt.
Scheepvaart.
V e 1 s e n. Vertrokken 20 Maart:
Eendracht, st. Drammen, ballast.
IJ m u i d e n. Het Eng. stoom
schip Ludworth arriveerde 15 dezer
van IJmuiden te Cardiff.
Burgerlijke Stand
der gemeente Velsen
van 19 tot en met 21 Maart 1919.
Officiéél.
Openbare Vergadering
1. Ingekomen stnkken en mede-
deelingen.
2. Behandeling van het rapport
der ziekenhuiscommissie en van een
adres der MariastiGhting te Haarlem
om financiëelen steun voor den
bouw van een ziekenhuis.
3. Uitgifte van grond in erfpacht
aan woningbouw vereenigingen (atich-
ringen) en een adres van den ge
meentelijken woningraad inzake
vaststelling van den canon.
IJMUIDER COURANT
V
Ned. Herv. Kerk.
Doopsgez. Gem. efd. Prot.-Bond.
Ned. Herv. Kerk.
10 uur: Ds. A. van Poelgeest vau
Geref. Kerk.
Ned. Herv. Kerk.
10 uur: Ds. Eggink.
Geref. Kerk.
Ned. Herv. Kerk.
10 uur: Geen dienst.
Bevallen: L. Willems—Brede-
rode z.C. Beets—Bier d.J. C. de
Jager—de Bruin d.
Ondertrouwd: J. D. Broers en
G. Goris.
Getrouwd: H. J. te Loo en L.
van der Duin.
Overleden: W. H. Wolterman,
10 mnd. d.v. H. Wolterman en L.
Binkhorst. S. Krap, 69 jaren, echt
genoot van M. Singer.
van den Gemeenteraad van Velsen, op
Dinsdag 25 Maart 1919 des namiddags
71/» uur ten gameentehuize.
AGENDA:
