ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No 390.
vooruitbetaling
Woensdag 6 Augustus 1919
4@ Jaargang
Abonnementsprys80 ets., per 8 maanden, franco per
post 95 ets., voor het Buitenland f 1.25. Abonnementen
worden aangenomen aan het Bureau en bil de Agenten
Tot plaatsing van advertentiCn van bulten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd hot
Advertentiebureau P. F. C. R O E L S E, IJMUIDEN.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Naaml. Venn. Uitgevers Mjj. „IJmuiden"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
N. Y. Drukkerij Sinjewel, Willemspleiu 11, IJmuiden
Telefoon 153
ABVERTENTIËN van 15 regels 75 ets. Iedere regel
meer 15 ets. Kleine advertentiën en familieberichten
10 ets per regel bij vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deelingen 25 «tg. per regel. Advertentiecontrasten
tegen zeer billijk tarief, Advertentiën u i t e r 1 ij k in
te zenden WOENSDAG en ZATERDAG tot 9 uur v.m.
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
Dringend verzoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie,
POSTKANTOOR IJMUIDEN.
BUSLICHTINGEN.
Werkdagen:
6 04 11.18 1.20 2.17
4.56 7.49 8.52 uur.
Zon- en Feestdagen
7.20 uur
OFFICIEKLE SPOORWEGDIENST
ingaande 9 JULI
Van IJmuiden naar Haarlem
en Amsterdam
6.44* 6.34* 7.32 8.20 8 53
10.12* 10.44# 11.48 (1.50*) (Zon
dags slechts tot VelseD) 2.47 4.06
5.26 6.18* 8.19 9.22 10.37
Trein 6.18 (Zondags niet) vertrekt'
Zondags w e 1 van V eisen, n.l.
om 6.31. Door naar Velsen ie loopen
kan men van dezen trein gebruik
maken om Haarlem en Amsterdam
te bereiken.
Van Velsen en Santpoort
naar Haarlem en Amsterdam.
Van Velsen
6.47* 7.48* 8 37 9.06 10 27*
12.07 203» 3,00 4 19 5.89
6.31 832 935 10.50
Van Santpoort:
6 56* 8.08* 8.49 10.40* 12.19
2 15* 3.09 4.82 5.51 6 40
8.41 9.44 10.59
Van Amsterdam naar IJmuiden:
5 57* 6.53* 7.33* 8.35 10.—
10.55* 1.25 2 32 8.39 5 09*
5.46 7.42 10.35* 10.45#
Van Haarlem naar IJmuiden:
5.31* 6.80* 7 18 8.06* 9.00
10 31 11.88 1.49 2 57 4 08
5 33* 6 14 8.10 11.00* 11.80#
Van IJmuiden naar Beverwijk,
Uitgeest, Alkmaar en den Helder.
5 44* (aansl. Helder) 6.34*, 7.82,
8,20* (tot Uitgeest), 8 53 (aansl.
Helder), 10.12 (op Zon- en feestdagen
10.44), 11.48* 1.50, 2.47 (aans;.
den Helder), 4,06 6.26* (tot Bever
wijk) 6.18* (aansl. Helder, Zondag
van Velsen om 6.38 tot Alkmaar),
8.19 (aansl. Helder, Zondag slechts
tot Alkmaar) 10.87*.
Niet op Zon- en Feestdagen
2 Alleen op Zon- en feestdagen
Officieel.
Hinderwet.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Velsen brengen ter open
bare kennis dat ter Gemeente
secretarie ter inzage ligt een verzoek
met bijlagen van P. H. Schaap te
Velseroord om vergunning tot op
richting van een smederij en plaat
sing daarin van een smidse voor
twee vuren, benevens een wan, ge
dreven door een electromotor van
0 3 P.K. op het perceel kadastraal
bekend Gemeente Velsen, afdeeling
IJmuiden, Sectie M no. 1393, gelegen
aan de Kalverstraat E 17a.
Op Maandag, 18 Augustus 1819,
des voormiddags te elf uren, zal
ten Gemeentehuize gelegenheid be
staan om bezwaren tegen dit
verzoek in te brengen en deze mon
deling en schriftelijk toe te lichten.
Zoowel de verzoeker als zij, die
bezwaren hebben, kunnen gedurende
drie dagen voor het bovenver
melde tijdstip op de secretarie der
Gemeente kennis nemen van
de ter zake ingekomen schrifturen.
Voorts wordt er aan herinnerd,
dat volgens de bestaande jurispru
dentie niet tot het beroep gerechtigd
zijn zij, die niet overeenkomstig
artikel 7 der Hinderwet voor het
Gemeentebestuur of een of meer
zijner leden zijn verschenen, teneinde
hunne bezwaren mondeling tee
te lichten,
Velsen, den 4?n Aug. 1919.
Burgemeester en Wethouders voor
noemd,
De Burgemeester,
H. VER LOREN VAN THEMAAT.
Be Secretaris,
Th. J. WIJNOLDY DANIËLS.
Steun aan Gedemobiliseerden.
De Burgemeester van Velsen
maakt bekend dat zij, die voor 1
Augustus 1919 zyn gedemobiliseerd
en vallen ouder de steuoregeleling
vaa 1 April31 Juli 1919, zich
voor 10 Augustus a.s. tot het ont
vangen van steun schriftelijk kun
nen wenden tot den seeretails van
de demobilisatie-commissie te IJmui
den.
Aanvragen welke na 10 Augustus
inkomen kunnen niet meer in be
handeling worden genomen.
De vóór 1 Augustus gedemobi
liseerden moeten zich voor het ont
vangen van kleedinggeld tevens
vóór 10 Augustus wenden tot den
secretaris van bovengenoemde com
missie.
Zij, die na 1 Augustus zijn ge
demobiliseerd, moeten zich voor het
ontvangen van steun en kleedirg-
geld wenden tot den Burgemeester.
De Burgemeester voornoemd,
H. VER LOREN VAN THEMAAT.
Van den Wachttoren.
De inlanders zjjn tuig!
Een kennis van ons, die zeker
eens van plan was in Indië de
harten der inlanders te winnen door
vriendelijkheid, laat zich thaiis na
een verbiijf van een jaar of vijf op
Java ia zijn brieven altijd zeer on
vriendelijk over hen uit. Telkens
klachten over het stelen, liegen en
luieren der bruine broeders. Om ons
te bewyze», welk tuig die inlanders
to«h zijn, zond hij ons een heel pak
exemplaren van het Soerabajisch
Handelsblad met een uitvoerige
beschrijving van de Kloetramp en
scherpe uitvallen tegen de inlanders
ever hun wangedrag bij die gelegen
heid.
Vele lange kolommen hebban we
gelezen met verhalen van oog
getuigen over de uitbarsting vaa
onderaardsche kracht en vuur, het
leeggooien van het kratermeer, alsof
het een emmer water was, de ge
weldige modderstroomen, die daar
door alles meeslespsnd en vernielend
in wijden omtrek dood en verderf
hebben aangebracht. Wat bateeke-
nen tegenover die geweldige booze
krachten der natuur de roofzucht
en onbarmhartigheid der inlanders
Politie en soldaten moesten optreden
tegen de slechte elementen, die aan
het plunderen waren geslagen, Toen
het lijk van een dame in het hos
pitaal was gebracht had ze gouden
ringen aan de vingerseen oogenblik
later waren ze verdwenen. De aan
den dood ontkomen inlanders maak
ten van de varwarring gebruik, om
te rampasson (rooven) in de huizen
en op straat. Een hoofdofficier zag,
hoe een dezer ontaarden van een
overleden dame de reeds gezwollen
vingers afkapte, om er de ringen
makkelijker te kunnen afhalen.
Strenge militaire maatregelen moes
ten genomen worden, om onorde
lijkheden en roof tegen te gaan.
De inlanders weigerden ©enigszins
te helpen en moesten door de mili
tairen daartoe gedwongen worden.
De niet-gewonden zaten zich rustig
vol te proppen met rijst, zonder
zich om de os gelukkigen te bekom
meren, van wie enkelen afschuwe
lijke brandwonden hadden. Er was
een vrouw, wier zitvlak totaal af
gebrand was en die men eenvoudig
drie dagen in de modder heeft laten
zitten, totdat da militairen haar
stervende vonden Maar genoeg
van deze ijselijkheden.
Dat de inlanders geen lust hadden
om mee te werken aan het zuiveren
van het terrein en het begraven
der lijken, is begrijpelijk. Wij sparen
den lezers de beschrijving van dit
vreeselyke werk. Lijken, gekookt
en geschonden door den heeten
modderstroom en daarna eenige
dagen blootgesteld aan de tropen
zon Men kon blanken van bruinen
vaak niet meer onderscheiden,
nsuwelfjks de ljjken op den grauwen
moddermassa herkennen. Maar ge
woonweg gemeen noemen wij het,
om gewonden te laten liggen en
lijken te beroovenen verlaten huizen
te plunderen. Dit is inderdaad werk
van tuig. Maar gebeuren zulke dingen
niet evenzeer bij groote rampen
onder de beschaafde menschheid?
Bij eiken brand moet de politie
toezien, dat er niet gestolen wordt
en bij de overstrooming der Zuider
zee was ook krachtig optreden
noodig tegen het bandietendom, dat
onder ons woont.
Hebben de blanken zich bij deze
ramp zoo waardig gedragen Flink
en lofwaardig is zeker het optreden
der soldaten geweestzij hebben
gevochten, maar niet om te dooden,
maar om het leven te redden en
te beschermen. Maar overigens?
Hoe weinig kiesch tegenover al
het leed der slachtoffers is de wijze,
waarop de beschaafde Europeanen
in Indië geld voor hen verzamelen
Te Soerabaja zijn loten verkocht
voor de verloting van een Kloet-
beker. Verschillende liefdadigheids
uitvoeringen zijn beraamd. Zoo is
een vertooning van de... poppenkast
gegeven in de feestzaal eener so-
eieteit; verder was er een soiree
variee.
De vele nieuwsgierigen in de ver
woeste plaatsen waren een greote
last bij de hulpverleening. Maat
regelen moesten genomen worden,
want van heinde en ver kwamen
de toeristeD, belust op het gezicht
van al het leed, voorzien van kodaks
(foto toestelleD), met boterhamman
en limonade. Deze toeristen waren
zeer verontwaardigd, omdat men
hun auto's tegenhield en hen ver
bood verder te rijden.
De vele nieuwsgierigen veroor
zaakten in de verwoeste plaatsen
een stijging der prijzen. Er is ook
Kloet winst! De hotelhouders pasten
de wet van vraag en aanbod toe;
een broodje met worst gold niet
minder dan een gulden. Op alle
mogelijke manieren trachtte men
aan dergelijke onbeschaamde afzet-
terspraktjjken een eind te maken.
Wanneer men de meerdere bescha
ving der blanken in aanmerking
neemt, mag gevraagd worden, of de
blanken zich bij dezen ramp zooveel
beter dan de inlanders gedragen
hebben. Vooral tegenover grocto
rampen komen misdadige elementen
en neigingen vaak naar voren. Over
onwil om te helpen is ook bij
menigen ernstïgen brand en andere
rampen onder ons wel geklaagd. Er
zijn uitzonderingen. Maar ook onder
de inlanders zijn er zeker wel
geweest, die aangepakt hebben en
zich gedragen, zonder dat het wel
licht opgemerkt en door de krant
gemeld werd. De militairen, die zoo
flink optraden, zijn ook niet allen
blanken. En ten 'slotte mogen we
bij ons oordeel niet vergeten, dat
het „Soer. Handelsblad" zieh niet
precies door een, bijzondere weiwil
lenden toon tegen de inlanders
onderscheidt.
Zelfs na de jammerlijke houding
der inlandscbe bevolking in de ver
woeste streken tegenover de getrof
fenen aanvaarden wij het oordeel
niet: De inlanders zijn tuig! Wat
ze dan zqn? Zeker geen engelen,
maar menschen en helaas juist bij
geweldige catastrofen komt het tuig
onder hen op den voorgrond, om
zijn slag te slaan. En juist wanneeer
de handen uit de mouw gestoken
moeten worden, overheaxscht vaak
een soort verlamming es versuffing
en houd men de handen in den
schoot. Vooral by Oosterlingen
schijnt dit veel voor te komen. Zou
overigens niet van inlanders gelden,
wat eens van kinderen: gezegd heeft:
Beschouw en behandel ze als deug
nieten en ze zyn het zeker vooru.
Uit de Gemeente
Van de hand van wethouder
Vermeulen is als gemeenteblad
no. 177, verschenen een nota van
inlichtingen op het rapport van de
Commissie van onderzoek inzake
den woningbouw.
Wjj ontleenen er aan het vol
gende
De heer Vermeulen begint met
er op te wijzen, dat de omstandig
heden waaronder die bouw geschied
de bijzondere maatregelen ten aan
zien van het toezicht op dezen bouw,
noodzakelijk maakten. Daarom werd
gemeend, dat het toezicht van ge:
meentewege iets verder moest gaan;
dan onder normale omstandigheden
het geval is.
Te meer rede was hiervoor, daar
het oordeel van den toenmaligen
chef van deii technischer* dienst
over het werk van een der areki
teeten der beide eerste complexen
woningen voor de woningbouwver-
eenigingen niet onverdeeld gunstig
waren.
Wat nu speciaal den Patrimonium-
bouw aangaat hebben persoonlijke
kwesties de beoordeeling der tech
nische zaken zeer beïnvloed.
Vooral het feit dat de architect
van Patrimonium als no. 3 op de
voordracht voor directeur van Open
bare Werken had gestaan en later
bleek, dat bezoldiging van archi
tect van Patrimonium beter was
dan die van directeur van Openbare
Werken, schijnt bij den laatste
kwaad bloed te hebben gezet en
heeft tot min of meer gespannen
verhoudingen geleid. De verhouding
tusschen het bestuur van Patrimo
nium en haar architect was den
eersten tijd. zeer goed. De voor
zitter van Patrimonium heeft dan
ook den architect met alle kracht
gesteund en krachtig verdedigd, zich
herhaaldelijk scherp beklagende
over de honding die door openbare
werken tegenover den architect
werd aangenomen. Later, in de
tweede helft van 1918, is daarin
verandering gekomen.
De architect, aangezocht door
eenige bestuursleden van Patrimo
nium, em ten behoeve van den
voorzitter van Patrimonium in een
of anderen post van meer-werk een
paar honderd op te nemen, heeft
zulks geweigerd, desh heeft tenslotte
persoonlijk geholpen door een bedrag
beschikbaar te stellen voor den aan
koop van kustvissehersvaartuigen en
aeefc daaraan de overeenkomst ver
bonden, dat de voorzitter van Patri
monium deze zou beheeren om
daarin gedeelteiyk een levenspositie
te vinden. Tengevolge van een
meeniogsverschil over het beheer
der scheepjes is aan de zeer innige
verhouding tussehen voorzitter van
Patrimonium eu den architect een
einde gekomen, terwijl daarentegen
de verhouding tusschen het bestuur
vaa Patrimonium en Openbare
Werken belangrijk beter werd.
De heer Vermeulen meent, dat
by de beoordeeling van hetgeen by
Patrimonium is voorgevallen, met
deze persoonlyke aangelegenheden
rekening dient te worden gehouden.
De bewering in het rapport der
Commissie, dat het onverantwoord
was van B. en W. de benoeming
van den heer Visser tot architect
over den woningbouw Patrimonium
goed te keuren, terwijl er toch door
den directeur van Openbare Werken
zoo ernstig was gewaarschuwd, is
niet juist, wat uit het volgende
duidejyk blij kt. Patrimonium beeft
zelfstandig, zonder dat de wethouder
daarop eenigen invloed heeft uit-
geoefend, den opdracht gegeven aan
den architect in Nov. 1915, terwfll
de directeur van Openbare Werken
November 1916, dus een jaar later,
in dienst van de gemeente Velsen
kwam. Wel is voor 20 Nov. 191#
door den voorzitter van Patrimonium
aan den wethouder gevraagd of er
bezwaren zouden bestaan, wanneer
Patrimonium den heer Visser nam
als architect.
Gezien de ervaringen opgedaan
met den heer Visser by de uitvoe
ring der werken voor de water
leiding enz. kon het college van
B. en W. niet anders dan de be
noeming goed keuren. Dat de plannen
voor den woningbouw Patrimonium
gunstig afstaken by die van andere
bonwvereenigingen bevestigde de
directeur van Openbare Werken in
een rapport van 7 Deeeihber 1916
waarin hy schrijft: .Zooals reeds
gezegd, heeft alieen Patrimonium
txQ volledig haar plannen inge
diend. De overige niet."
Of, als dan later de onbekwaam
heid van den architect was gebleken,
B. en W. by Patrimonium op ver
vanging hadden behooren aan te
dringen, meent de heer Vermeulen
ontkennend te moeten beantwoorden
Toen n.l. by de voorbereiding van
de waterleiding bleek, dat de plannen
van den ingenieur-adviseur der
gemeente slordig afgewerkt waren
en ernstige fouten bevatten, is de
vraag naar voren gebracht of het
niet raadzaam zou zyn met dezen
adviseur te breken en is na rjjp
beraad besloten, dit niet te doen,
doch dnbbele waakzaamheid te be
trachten. Ook by de andere bouw
verenigingen zyn heel wat aan
merkingen gemaakt, doch nimmer
heefc dat geleid tot ontslag van een
architect. Dat de bezwaren tegen
den opdracht aan den heer Visser
gegrond zouden zyn op ervaringen
opgedaan by den houw van school
H mag volgenB den wethouder zeer
raadselachtig genoemd worden, wijl
de bouw van genoemde school heeft
plaats gehad in 1917, terwyi de
benoeming tot arehiteet van Patri
monium geschiedde in 1915.
Overgaande tet het rapport van
den Directeur van Openbare Werken
IJMUIDER COURANT