ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
vooruitbetaling
No 413.
Woensdag 29 October 1919
4e Jaargang
Abonnementsprijs80 ets., per 3 maanden, franco per
post 95 ets., voor het Buitenland f 1.25. Abonnementen
worden aangenomen aan het Bureau en bi) de Agenten
Tot plaatsing van advertentiBn van balten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd het
Advertentlebnrena P. F. C. R O E L S E, IJMUIDEN.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Naanal. Venn. Uitgevers M15. „IJnsniden"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
N. V. Drukkerij Sinjewel, "Willemsplein 11, IJmuiden
Telefoon 153
ADVERTENTIÏN van 15 regels 76 «ts. Iedere regel
meer 16 ets. Kleine advertentiën en familieberichten
10 «ts per regel bij vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deelingen 26 ets. per regel. Advertentiecootracten
tegen zeer billijk tarief. Advertentiën u i t e r 1 5 k in
te zenden WOENSDAG en ZATERDAG tol 9 nur v.m.
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
Dringend verzoek
om bij verhuizing bet oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Bij dit nummmer behoort het
Officieële lUadsverslag
Tan den Wachttoren.
De internationale
handelsbetrekkingen.
Voor zaken wjjkt gewoonlijk
alles. Mercurius is drnk bezig, de
verscheurde internationale handels
betrekkingen weer aaneen te hech
ten. Er is lang genoeg gevoehten
en gehaat; nu moeten de zaken
weer beginnen. Amerika heeft geld
aan Duitschland geleend en wil
dezen eens besten klant weer zien
terug te krijgen. Engelsche kinder-
tjaa zullen straks met speelgoed in
Duitschland gemaakt,pleizier maken
het kan hun niet schelen, dat het
uit het land der Hunnen afkomstig
is, als ze er maar mooi mee kannen
spelen. De Fransehe regeering heeft
den handel den raad gegeven, om
zich het voordeel van goedkoope
waar niet te laten ontgaan door
booze gevoelens tegenover den buur
man over den Rjjn. Nu brengen
Amerik&ansehe en Engelsche koop
lui Duitsche waar in Frankrjjk;
waarom deze overbodige tus3chen-
handel, waardoor de waar maar
duurder wordt De beroemde che
mische industrie van Duitschland
is weer in staat, om als van ouds
aan de wereldvraag te voldoen en
de poging van Engeland en Amerika,
om zelf kleurstoffan en andere
scheikundige producten te maken,
heeft wel veel geld gekost maar
niet veel succes gehad. Het gaat
nog niet vlot en vriendelijk, maar
toch er komt weer handel tussehen
die vo'keren, die kort geleden geen
geld of waren maar slechts kogels
tussehen elkander wisselden.
Wij zijn in deze jaren van crisis
allen economen geworden en deze
wetenschap mag zich verheugen ia
een groot aantal beoefenaars. Het
hoofdstuk over de waarde is echter
den meesten te zwaar. Maar een
ding hebben w{j heel goed begrepen,
dat rijkdom toch nog iets anders is
dan geld. Er is volstrekt geen ge
brek aan geld; er is nooit zooveel
geld geproduceerd als in de oorlogs
jaren. Het papier liet zich in onbe
perkte hoeveelheid omtooveren in
guldens, rijksdaalders enz. Men be
hoefde niet moeizaam goud of zilver
in verre landen uit donkere mijnen
te delven. Men legde maar een klein
vodje papier op de pers en het
regende geld. Onder tussehen werden
de meeste oorlogvoerende landen
armer, naarmate zij meer geld pro
duceerden. Of juister omdat zij ver
armden, moesten zjj steeds meer
geld uit papier fabriceeren. De
armste landen hebben dan ook bet
meeste geld. In Rusland is aooveel
papiergeld als er bladeren aan de
boomen zjjn. De rijkdom wordt niet
door het geld en vooral niet door
bet papiergeld gevormd maar door
i&brieken en machines en mijnen
en vruchtbare landerijen en vee en
treinen en schepen. Hoe meer een
laad verarmt, des te minder kan
men voor zjjn geld krijgen en des
te meer daalt ook de waarde van
het geld. De Mark is thans niet
meer dan een vijfde deel van vroeger
waard. Het gevolg is, dat men tbans
in Duitschland zeer goedkoop kan
leveren aan het buitenland. Handels
reizigers van allerlei nationaliteit
koopen Duitsebland leeg; een nieuw
gevaar dreigt thans voor Duitsch
land. Het krijgt te veel klanten;
zijn voorraden raken uitgeput. Kon
het nu maar elders grondstoffen
koopen en tegenover den uitvoer
invoer stellen. Maar door de geringe
waarde van de Mark moet het
buitengewoon duur inkoopen, terwijl
het in het buitenland nog geen
crediet heeft. De redding van
öuitschland ligt in demogelijkheid,
om zijn invoer te vergrooten. Ameri
ka wil daarbij wel een handje helpen
het belpt daarbij zichzelf, want het
kan op den duur Duitschland als
afnemer niet missen. Engeland be
gint in Duitschland bestellingen te
doeD, mits de producten gemaakt
worden van Engelsche grondstoffen.
Daartoe moet het beginnen met naar
Duitschland uit te voeren. Draadje
na draadje zal zieh zoo het inge
wikkelde net van internationale
handelsbetrekkingen herstellen. Men
ervaart, dat men elkander niet mis
sen kan, dat de wereldhandel een
groot gebeel is en de verschillende
riaties de deelen daarvan. Zoo be
schouwd, blijkt duidelijk de waanzin
van den oorlog? Het is alsof twee
handen van een lichaam elkander
met een mes trachten te verwonden
Na elkander leelijk toegetakeld te
hebben, moeten zg elkaar weer
zoeken, weer samenwerken, hebben
zij elkaar weer noodig. De Csntralen
hangen van de Eatente af, maar de
Entente kan de Centralen niet mis
sen. Dit inzicht begint als een zon
door de zwarte wolken van vijandige
gevoelens heen te breken.
Opvoeder der jeugd ook
buiten de j e u d.
Tussehen tuchteloosheid en mis
dadigheid is grens te trekken. Het
kind, dat niet om tucht geeft zich
tegen tucht verzet vervalt daardoor
licht tot misdidigheid. De toename
van tuchteloosheid is moeilijk onder
cijfers te brengen, maar overal hoort
men de klacht, dat de kinderen het
tegenwoordig wel heel bar maken.
Nu hebben kinderen het door alle
tjjden heen bar gemaakt. Maar de
misdadigheid vaa jeugdige personen
is sterk toegenomen in de laatste
jaren en daarin ligt wel het bewijs,
dat de kinderen thans nog minder
om tucht geven dan vroeger.
Op de algemeene vergadering van
de Tucht Unie verzekerde de voor
zitter, de h8er Otto dan ook, dat de
tuchteloosheid verergerd is en zien-
deroogen toeneemt. Het bekende
geklaag daarover baat nietshet
kwaad moet bestreden worden.
Daarover sprak op deze vergadering
de heer den Hollander, directeur der
strenge school te Amsterdam.
Dat is de school voör de „puikjes"
kinderen, met wie op een gewone
school geen kuis is ts kouden. Ver
moedelijk zullen wel jongens deze
school bezoeken,maar er zjjn ook wel
meisjes, die met bijzondere streng
heid behandeld moeten worden. De
heer den Hollander gaf een groot
aantal maatregelen aan de hand
tegen de tuchteloosheid. Onder
anderen wil hg in de onderwijswet
de bepaling, dat de onderwijzer be
voegd verklaard wordt, om kennis
te semen van het gedrag der kin
deren op straat en die te behan
delen, ai sof zij op school gepleegd
waren. De gemeenteraden mqeten
verder den onderwijzers den pl cht
kannen opleggen, om op dat gedrag
te letten. Ook moeten gemeente
raden verplicht kunnen worden
scholen voor bijzonder lastige en
tuehtelooze kinderen, de zgn. strenge
scholen te bouwen.
Wij zijn overtuigd, dat vele
onderwijzers het met deze voorstel
len oneens zullen zijn. Ze danken
ervoor kinderpolitie te worden. Ze
hebben hun werk op school en niet
daarbuiten. Als de kinderen vrij
zijn, dan willen zij ook vrij zgn.
Deze theorie wordt niet altijd streng
nageleefd. Te vaak is er verband
tussehen het gedrag van het kind
op straat en in de school. De onder
wijzer, die vlak voor de school
verkeerde dingen zier, kan niet best
doen, alsof hij niet zag. Maar overi
gens beperkt menige onderwijzer
zijn werk liefst zooveel mogelijk
binnen de schoolmuren. Zelislnhet
vrije kwartiertje buiten de schoei
laat hij de kinderen hun gang gaan,
ala ze maar "zorgen op tjjd weer
binnen te zQn.
In dit opzicht geven wij de voor
keur aan den oudei wetschen meester
van vroeger tijden, wiens oog overai
meesters oog was, die z'ch min of
meer aansprakelijk voelde voor het
gedrag der kinderen op straat, de
kinderen bestrafte, om wat ze daar
misdreven en ookoor had voor
klachten, over hetgeen buiten school
was voorgevallen. De meester was
toen ook de opvoeder op straat en
dikwijls met even groot succes als
in de school. Aan den meester werd
het meermalen toegeschreven, als
de kinderen weinig reden tot klacht
sn ergernis gaven; zijn gezag had
vaak meer waarde dan de politie
stok. Wij willen niet misverstaan
worden. Onze bedoeling is niet, dat
de onderwijzers op straat zullen
gaan surveilleeren en kinderpolitie
en rechter zullen zQn, datmenheD
aansprakelijk stelt voor elke kapotte
ruit en gestolen appel. Maar wel
zouden wij, meer dan nu op vele
plaatsen geschiedt, willen, dat de
onderwijzers zieh ten allen tijde
en overal opvoeders hunner leer
lingen gevoelden.Op hos menig
schoolplein ontbreekt alle toezicht
van het personeel, hoe zelden ge
bruiken onderwijzers tegenwoordig
hun toch niet gering gezag, om
kinderen terecht te wijzen. Wij
willen de goeden niet tenakomeD;
maar de ouderwetsche meester deed
meer aan bnitenechool3ehe opvoeding
dan de moderne. HQ voelde zich
sterker verantwoordelijk voor het
gedrag zijner kinderen in het open
baar.
Of de onderwijzers bier wel veel
kunnen uitwerken? Wij merkten
daarvan een jaar geleden een tref
fend voorbeeld op. In een plaats
hadden de onderwijzers] op verzoek
van den burgemeester den kinderen
gewezen op hunjjfplieht, welwillend
en vriendelijk te zijn jegens de
Fransehe vluchtelingen. Daar liepen
de kinderen een vreemden niet na
en riepen hun niet na. Dichtbij iQ
een ander dorp was in de school
daarop niet gewezen en werden de
vreemde gasten uitgejouwd en lastig
gevallen. Zoo gelooven wij, dat er
van uit de school een veel grootere
invloed ten goede op de openbare
zedelijkheid der jeugd uitgeoefend
zou kunnen worden, dan nu het
geval is. Hiermee zal men de tuch
teloosheid nog niet uitroeien. De
heer Den Hollander noemde ook
nog andere goede maatregelen op.
Maar het gezag van de school kan
toch wakend, bestraffend en voor
komend buiten de school werken.
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Het bestuur van 't Nutsdepar-
tement alhier beijvert zich dezen
winter z'a leden weer eenige avon
den van beschaafd kunstgenot aan
te bieden.
Zoo vernemen we, dat medio
November eene Multatuli-avond is
te verwachten, terwijl het in de be
doeling ligt het tienjarig bestaan
van het departement in December
a.s. eenigszins feestelijk te herdenken
Verder slaagde het Bestuur in de
samenstelling der Bibliotheek-Com
missie, die dit jaar zal bestaan uit
Mej. T. Gossss, ae hoeren W. H. van
der Meer en G. Vlas, waarvan de
heer Van der Meer als secretaris-
penningmeester zal fungeereri.
Als bestuurs-gedelegeerde is de
heer J. Jansons aan deze commissie
toegevoegd.
Amor in de muziek
tent. In de gistermiddag gehou
den raadsvergadering vroeg de heer
van der Does betere verlichting van
het Koningsplein en het Willems
plein. Onlangs des avonds over het
Willemsplein gaande zeide de heer
v. d. Does gefluister te hooren in
de richting van de muziektent. Hij
ging eens kijken en zag daar inde
tent vrijende paartjes.
Deze mededeeling van den heer
v. d. Does verwekte veel vroolijk-
heid bij de raadsleden.
Een inwoner van den Haag,
die per passagiersboot van Amster
dam naar IJmuiden reisde om familie
leden op de mailboot „Prinses
Juliana" uitgeleide te doen, miste
zoo lezen wij in het Hbld.
nadat hij zich even op dek begeven
had, zijne portefeuille met gelds
waarden en documenten. Het had
de aandacht getrokken, dat te
Buitenhuizen iemand was afgestapt,
die een kaartje had tot Velset, zoo
dat men dadelijk op hem verdenking
had en zjjn signalement aan alle
politiebureaux in den omtrek opgaf.
Na in BeverwQk te zijn aange
houden, werd hij naar IJmuiden
overgebracht, waar hjj bekende den
diefstal gepleegd te hebben. Het
geld had hg zich toegeeigend en de
portefeuille met documenten in een
sloot te Krommenie geworpen. De
portefeuille is inmiddels terugge
vonden. De dader is een kermis
reiziger die op een woonschuit te
Amsterdam verblijf hield.
De Unie-Collecte voor hetChr.
Onderwijs heeft alhier opgebracht
f 442 93.
VELSEROORD.
Maandagavond had in de con
sistorie der Herv. Kerk de tweede
cursusavond plaats vanwege de Chr.
Bestnrenbond, waarin Ds. G. B. Wes
tenburg van Beverwijk sprak over
het Arbeidsvraagstuk. De inleider
gaf weer een keurige uiteenzetting
van dit urgente onderwerp. Jammer
dat de opkomst niet beter was.
De volgende cursusavond heeft
plaats op 17 November te IJmuiden.
Naar wjj vernemen is alhier op
gericht en treedt met 1 Nov. a.s.
in werking de Noordhollandsche On
derlinge Maatschappij van Levens
verzekering.
Als directeur treedt op de heer A.
Vendeloo, voorb. Inspecteur der
Znid-Hollandsche Mjj. van Levens
verzekering te 'aGravenhage. Com
missarissen zjjn de heeren J. Bon
tenbal viscbhandelaar, A .A. Ooster-
wijk, arts en A. de Wit, directeur
van het gasbedrijf, allen alkier, waar
van de heer Bontenbal als voorzit
ter optreedt.
Deze Maatschappij is er een op
coöperatieve grondslag, zoodat de
winst niet wordt uitgekeerd, maar
den rerzekenden ten goede komt.
Wij verblijden onB over den onder
nemingsgeest onzer plaatsgenoten
en wenschen hen zeer veel succes
op hun pogen.
De gisteravond door de Dam-
en Schaakclub Velseroord in haar
clublokaal gehouden simultaan
seance voor dammers mag welge
slaagd heeten.
Er waren 14 personen, die het
tegen den oud-kampioen van Haarlem
en omstreken, den heer J. W. van
Dartelen aandurfden. De heer van
Dartelen won 12 partQen en verloor
er 2, n.l. tegen de heeren Wortman
alhier en P. v. d. Bos te Wjjkeroog.
Voortaan zal er in de consis
torie der Ned. Herv. Kerk des Vrij
dagsavonds van 8—9 uur Bijbel
lezing gehouden worden.
De Chr. Jongelings Vereeni-
ging alhier is ontbonden. Zij schonk
het overschot der kas, f 2.33, aan
het Bouwfonds der Ned. Herv.
Gemeente.
De Unie-collecte ten bate der
Chr. Nat. School alhier heeft alhier
opgebracht f 69.60, waarvan f 55 57
in de Qeref. Kerk en f 14 03 in de
Herv. Kerk; te Velsen f 22.451, te
Santpoort f 11 85*, te Jan Gijzen-
vaart f 38. Totaal f 141.14.
Te Wjjkeroog is de collectie nog
niet gehouden.
Een vuurgloed, zuidoostelijk
van onze plaats, deed Zaterdagavond
menigeen denken dat er brand was.
Wij vernamen dat er bij den jacht
opziener den 0. in de Aloydiale
duinen takken werden verbrand.
VELSEN.
De vorige week Woensdag
werd in Hotel de PrinB deor de
dames Anny van Geelen, zang,
Haarlem, Leny Smit, piano, Velsen,
Francisca Buequet, declamatie,
Haarlem en Bely Boon, viool, IJmui
den, een Kamermuziekavond gege
ven, waarvan de nette opbrengst
ten goede kwam voor het te stick-
tan Witte Kruisgebouw te Vel
seroord.
Mej. Anny van Geelen opende
self met enkele woorden deze uit-
voering, die door een flink publiek
bezocht was. Het is niet de gewoonte
critiek te oefenen op hetgeen
op eene liefdadigheidsnitvoering
ten gehoore gebracht wordt, maar
wjj willen toch enkele dingen
zeggen. Jammer was het, dat de
viool van Mej. Boon dezen avond
niet goed stemde. Ware dat beter
geweest, dan ware ook haar spel
meer tot z{jn rechtgekomen. Want
zij speelde met veel gevoel, al had
kaar aanBlag soms wel krachtiger
kunnen zjjn. Wij wijten dit eehter
ook aan de koude in de zaal.
't Publiek had het kond in de onver
warmde zaal, maar met dedamss
concertgeefsters hadden wij te doen.
WQ hopen dan ook Mej. Boon
nog eens hg gunstiger omstandig
heden te hooren.
Mej. Bucqnet declameerde een
drietal stukjea. Haar voordracht
is uitnemend en beschaafd, maar
1JMUIDER COURANT
