ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Bericht aan adverteerders
De eetiie ra 1920 li IJinln.
vooruitbetaling
Officiéél.
No, 435.
Woensdag 14 Januari 1920
5e Jaargang
Abonnementsprijs80 ets., per S maanden, franco per
post 95 ets., voor ket Buitenland f 1.25. Abonnementen
worden aangenomen aan ket Bnreaa en bjj de Agenten
Tot plaatsing van advertentie» van bulten de gemeente
YBLSEN la dit blad is nitslnltend gerechtigd bet
Advertentiebureau P. F. C. B 0 E L S E, IJMUIDEN,
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Naaml. Venn. Uitgevers Mg. „IJasaides"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
N. Y. Drukkerij Sinjewel, Willemsplein 11, IJmuiden
Telefoon 158
ADVERTENTIÊN van 15 regels 75 ets. Iedere regel
mear 15 ets. Kleine advertentien en familieberichten
10 ets per regel bij vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deeiingen 25 ets. per regel. Advertentieeontraeten
tegen zeer billjjk tarief. Advertentien n i t e r 1 jj k in
te zenden WOENSDAG m ZATERDAG tot 9 nar v.m.
Wegens de verplichte invoering van den vrijen Zaterdagmiddag
moet onze courant des Zaterdags vroeger klaar zijn en kunnen
wij voor advertenties, later ingezonden dan Vrijdagmiddag
4 uur, geen zekerheid geven, dat deze nog in het nummer
van Zaterdag worden opgenomen, De Administratie
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
Dringend verzoek
om bjj verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Communiqué Duurtecommissie
Ia de op Donderdeg j.l, gehouden
vergadering vaa deDuuitecommissie
maakte de aardappelenvooiziening
wederom een punt van bespreking
uit. Van de Regeeringseommissaris
was bericht ingekomen, dat een
partjj kleiaardappelea met name
DE WET groot 38000 K.G. aan de
gemeente is toegewezen. Deze partjj
zal kier worden opgeslagen.
Oaderhandeld wordt nog over een
hoeveelheid RED-STAR van 160 000
K.G., die bestemd zal worden voor
onmiddellijke distributie.
Zij, die van laatstbedoelde aard
appelen een hoeveelheid wensehen
te betrekken van minstens 1 H.L.
(ook reederpn) kannen daarvan
mededeeling doen aan het Levens
middelenbedrjjf, onder opgave van
kwantum en van den kandelaar,
door tusschenkcmat van wien men
do aardappelen wil ontvangen. De
volgende handelaren zijn echter
uitgesloten, deze personen kunnen
dus niet worden opgegeven.
IJmuiden: Joh. Bais.
SantpoortN. Arisz, H. v. Bakel.
Wijkercog: T. Koek, H. Boon, M.
v. d. Steeg, J. Kruijer Sr. B. Ruig. S.
Zonneveld, H. v. Leeuwen, K. Nagel,
A. Zevenbergen, J. Krutjer Jr.
Velseroord F. H. Blok, O. v. Kam
pen, A. E Leijenaar, B. Luikon.
Met een aeskundige ter plaatse
wordt een overeenkomst aangegaan
omtrent lossisg, eventueel opslag
van de aardappelen.
De aardappelen kosten thuisbe
zorgd: bjj afname van minstens 1
H. L. 9Vi cent per K. G. (dus f 6,65
per H. L.) en b|j afname van minder
10 cent per K. G.
De handelaren z|jn verplicht al
hnn aardappelen van de Boort RED-
STAR tegen hoogstens deze prjj zen
te verkoopen.
Een afzonderlijke regeling wordt
getroffen met de consumentenver-
eeniging te Santpoort.
Nog werd besloten te adviseeren
over te gaan tot aankoop van
760 el molton flanel, die aan de in
gezetenen cal worden verstrekt tegen
f0,71 per el. Deze molton-flanel is
zeer geschikt voor ondergoed.
In de vorige week werd gedis
tribueerd.
Te IJmuiden: 358/a el molton,
818 el katoen, SB1/* el flanel, 126 el
keper, 26 paar kousen, 6 dekens.
Te Velseroord: 707* el molton,
165 74 el katoen, 881/, el flanel,
112 el keper, 21 paar kousen, 10
dekenB.
Te "Wperoog: 60 el molton,
>7, elkatoea, 647, el flanel, 487*
el keper, 28 paar kousen, 8 dekens.
TeVelsen: 607* ©1 molton, 647*
el katoen, 547* fl»ael, 26 el keper,
7 paar kousen, 5 dekens.
Te Santpoort: 467* el molton,
1647* el katoen, 467* el flanel,
477* el keper, 7 paar kousen, IQ
dekens.
Aangekomen is een partij Ame-
rikaacsche sehoecen k f 11,26 per
paar. Dese zijn verkrijgbaar te
IJmuiden bij den „IJmuider Bestuur-
dorsbond"Breesaapstraat, en aan het
pakhuis van het Levensmiddelen
bedr|jf.
Hestitutie van Brandstoffen.
Burgemeester en Wethouders van
Veleen maken bekend, dat z|j die
nog in hot bezit zjjn van een kwi
tantie wegens restitutie van brand
stoffen, die onder overlegging van
hun aanslagbiljet in den Hoofde-
lijken Omslag, dienst 1938 neg
kunnen aanbieden ten kaatore van
den gemeente-ontvanger vóór 31
Januari 1920.
Na gemeld t|jdsiip worden geen
kwitantiën meer in ontvangst ge
nomen.
Vels8n, 9 J&anari 1920.
Burgmeester en Wethouders voorn.
De Burgemeester,
H. VER LOREN VAN THEMAAT.
De Secretaris,
TH. J. WIJNOLRY DAN1ÊLS.
nietlangertt.Debloeiendeviaehhsnd6l
van weleer, die een wereldreputatie
had en met groote offers heeft ge-
traeht te behouden; is geknakt. Er
is geen achterland meer voor den
handel. Het stroomend, bruisend
leven in de uitgestrekte viseh-
'ialien gaat thans een slakkengang,
In plaats van voor de distributie
kantoren staat men thans in storm
en regenviagen in de rij voor de
bureaux, waar steua-comité's ge
vestigd zp. Het zijn de oude en
pootige marmen, die uren in de rij
staan, in plaats van de struische
jonge moeders voor een boter-, meel-,
melk- of suikerfeonnetje voor het
gezin en voor de jongeboronen. De
vissehershaven, anders één bonk
leven en rumoer, ligt stil, een beeld
van trieste werkloosheid. De „vrede"
is er. Maar 1920 geeft voor IJmuiden
het troosteloos en schrijnend beeld
van een slagveld na tijdelijke over
winning.
Met een variant op een bekend
volksrijmpje, zon men geneigd zp
uit te roepen:
Gref ons de jaren '16 weer.
Dit is natuurlijk niet in zp al
gemeenheid bedoeld.
Niemand, die nog iets om z|jn
medemensehen in de wereld heeft
gegeven, zal naar de verschrikkin
gen van den wereldoorlog, die in
1916 niet minder dan in andere
jaren gewoed hebben, terugverlan
gen. Doch uit het engere begrip
„IJmuiden" gezien, met het oog op
den vollen buidel, gemerkt 1916 en
met het sehele oog op den platten
beurs, gemerkt 1920, zal onwille
keurig menigeen, ook buiten IJmui
den gezucht hebben: „Ze kunnen
me den vrede en de wapenstilstand
op den koop toe, gestolen krijgen,
want zóó beroerd als 't thans is,
is 't in den oorlog nooit geweest.
Hat jaar 1920 is wel in een somber
kleed in onze plaats aangekomen.
Reederjj en Visehhandel, hart en
longen van ons plaatselijk leven,
geven een te flauwen polsslag om
hoop op een Bpoedig en algeheel
herstel te durven koesteren en met
zorg en bekommernis slaan we het
steeds meer kwijnende leven gade.
IJmuiden zit in de put en diep ook.
De reederpn, die nog steeds met
te benijden durf en missehien ook
met den moed der wanhoop, bet
afgeloopen jaar het bedrijf hebben
gaande gehouden, leggen thans ont
moedigd het hoofd in den schoot,
zuchtend t „Zoo gaat 't, zoo kan 't
Van den Wachttoren.
De gezondheidstoestand
in 1919.
Ons volk beeft minder dan andere
volken door den oorlog geleden fcoeb
heeft ook hier mens-teen de gevolgen
van den wereldcrisis aan den lijve
ondervonden. In zijn Jaaroverzicht
over de volksgezondheid noemt Br.
Ruyseh den toestand onzer volks
gezondheid niet bepaald ongunstig
maar bijzondere zorg en toewijding
blijven toch vereiseht.
Vooral in Nov. '18 was de sterfte
aan den griep c-norm Voor den
oorlog stierven er gemiddeld p< r
jaar 12 a 13 par duizend inwoners;
in de griepmaaud van '18 was dit
e|jfer 42. Vooral in Febr. van dit
jaar kwamen er nog veel griepge
vallen voor en later openbaarden
zich bij velen nog allerlei aandoe
ningen der ademhalingsorganen ten
gevolge van den griep. Na April is
de toestand veel verbeterd in Aug.
was de sterfte nog geen negen per
duizend inwoners. Het totaal-sterf
tecijfer van dit jaar zal niet zooveel
meer verschillen van de cijfers van
de jaren voor den oorlog. Nog veel
te groot is echter de sterfte aan
de drie ziekten, die Dr. Ruyseh
vermijdbaar noemt.
Tuberculose, alkoholisme en sy
philis maken belangrijk meer slacht
offers en noodig is een krachtige
bestrijding van deze drie groote
vijanden der volksgezondheid. Voor
den oorlog nam de sterfte aan tu
berculose langzaam af. Zjj bedroeg
in '14 ongeveer 14 psr 10 000 zielen.
Dit cijfer is echter voortdurend ge
stegen en was in '18 207* Boven
dien zijn <*e sanatoriums overvol
en is er groote toeloop naar de
consultatiebureaux. Hetzelfde ver
schijnsel ziet men ook in het bui
tenland, vooral in dó groote steden.
In Brussel en haar voorsteden
stierven er in '13 1074 en in '18
2859 aan t. b. c.
Vooral de ondervoeding en slechte
woningtoestanden zp aan de uit
breiding dezer ziekte schuld. Er zal
door de overheid geen geld en door
particulieren geen energie en zorg
gespaard mogen worden, om haar
weer terug te dringen. Vooral het
kind moet sterk en weerbaar ge
maakt worden tegen haar aanvallen.
Meermalen is de tuberculose op
lateren leeftijd een gevolg van de
ongezonde omstandigheden, waar
onder de jeugd opgroeit. Ook is de
kindertuberculose betrekkelijk on
schuldig en makkelijk te genezen
Sanatoriums en consultatiebureaux
kunnen vooral veel nat doen ter
waarschuwing, voorkoming en be
strijding der besmetting.
Als tweede vermijdbare ziekte,
dis veel levens en gezondheid ver
woest, noemt Dr. Ruyseh hst al
koholisme. De staat ontvangt groote
baten door de alcoholbelastisg en
moet reeds daarom niet schriel zjjn
met fiaantieelen stenn voor de be-
strping van het alkoholisme. On
noemelijk veel ellende veroorzaakt
de alcohol en dit kost aan de ge
meenschap voortdurend zeer veel.
Men denke alleen maar eens aan
justitie en armenzorg. Ook tegen
dit kwaad werken sau&toriums,
zoo&is Hooghullen en consultatiebu
reaux. Meuige draakzuehtige vindt
in Hooghullen genezing en dient
daarna de volkswelvaart ia plaats
van op haar te teren. Groote sommen
kost menige dronkaard den staat,
die hem voortdurend moet bestraffen
on ten slotte als een arme moet
onderhouden. Be zuinigheid moet
hier de wijsheid niet bedriegen. De
subsidies, door den staat voor drank
bestrijding gegeven, worpen hooge
rente af. Bovendien worden door
de drankbestrijding zedeljjk welzijn,
gezondheid en geluk teruggegeven of
behouden.
Met blijdschap merkte Dr. Rnysch
op, dat er steeds meer belangstelling
komt voor de bestrijding van ge
slachtsziekten, in het bijzonder de
syphilis. De mobilisatie heeft groote
schade gedaan aan de reinheid en
gezondheid van duizenden jonge
mannen en vrouwen. Niet ieder,
die de uniform aantrok, legde het
kleed der kuischheid af. Maar van
ouds woekert de ontucht vooral In
de legers en in den oorlog. De ge
volgen ervan z|jn voor hetilehaam
vaak jarenlang zeer verderfelijk ook
voor vrouw en kroost.
Lang niet ieder, die aan oen „ge
heime ziekte" lijdt, heeft heimeijjk
kwaad gedaan. Da ossehuldigen
lijden met en door de schuldigen.
Het is meer dan tp, dat met ernst
en kracht tegen deze afschuwelijke
ziekten opgetreden wordt. Genees
kundig onderzoek voor het huwelijk
kan ongelukkige huwelijken ten
gevolge van geslachtsziekten voor
komen. Ook hier zouden consulta
tiebureaux voortreffelijk werk kna-
nen doen. Sommigen dringen aan
op verplichte aangifte der besmet
telijke sexueele ziekten, waardoor
de gezonden ertegen beveiligd zou
den worden. Het groote kwaad is,
dat menige lijder voor ieder, ook
voor den geneesheer zjjn ziekte
geheim houdt, waardoor zjjn kans,
om te genezen, kleiner en het ge
vaar, dat bij anderen besmet, groo-
ter wordt. Br. Ruyseh wenscht een
kraohtig ingrpen der overheid;
ïpeljjk toezien is ontoelaatbaar. De
toestand is zelfs op het platteland
veel ernstiger, dan men wel weet.
Er is wel geen grooter tegen
stelling denkbaar dan tusschen
krijgskunst en geneeskunst. De
eerste beoogt zooveel mogelijk te
dooden, de laatste zooveel mogeljjk
in hst leven te houden. Moge de
eerste wetenschap hoe langer hoe
minder noodig zjjn en beoefend
worden en de laatste ons steeds
beter tegen den dood met zijn leger
van ziekten als bondgeaeoten be
schermen!
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Zaterdagavond j.l. nam de
beer J. v. d. Steen afscheid als
voorzitter van de afdeeling „Patri
monium". Bjj deed dit in een har
telijk woord, hierbjj herinnerend
an wat er in de laatste jaren door
Patrimonium werd verricht.
Voorts werd dank gebraGht aan
afdeeling en bestuur voor het ver
trouwen in hem gesteld en voor
de piettigo samenwerking.
Dan nieuw gekozen voorzitter
werd het „welkom" toegeroepen, en
ten slotte aan de Vereeniging des
Heeren zegen toegewenscht.
Namens de leden werd hierna
het woord gevoerd door den heer
T. van Popta, die den scheidende
voorziter zeer waardeerend toesprak.
Da Bestuursverkiezing had tot
uitslag dat herkozen werden E.
Dijkhuizen en J. Visser, en geko
zen J. Feitsma. De laatste werd
vervolgens ook gekozen als voor
zitter. Hjj nam deze benoeming aan.
De Minister van Financiën
maakt bekend dat als kantoor, waar
de Nederlandsche pasmunt, mits
voor niet minder dan vjjftig gulden
voor de zilveren en tien guldeH voor
de nikkelen en bronzen, kan worden
ingewisseld tegen rijksdaalders,
guldens en halve guldens is aan
gewezen het kantoor der Directe
Belastingen alkier.
De kommies 2a bl. bjj de Di
recte Belastingen J. Dieóezik wordt
met ingang van 16 Januari van hier
naar Rotterdam verplaatst.
Zondagmiddag geraakte de
sleepboot Cycloop, die assistentie
verleend had aan het van West-
Indië binnenkomende stoomschip
Crijnssen, inde grootesinisbekneld
tussehon dit Btoomsehip en de kade
muur. Het ongeval liep goed af en
bepaalde zich tot schade aan de
sleepboot.
Zaterdag is aan het Noorder-
strand aangespoeld het lp van
IJsbrand Ros, stoker van de veron
gelukte sleepboot Hercules. In het
geheel zp thans nog slechts 4
Ijjken van opvarenden van de sleep
boot door de zee teruggegeven.
De heer K. H. Tusenius heefc
bedankt als lid van den Raad van
Toezicht op de Boazbank.
Hedenavond geeft het Chris
telijk Fanfarecorps „Wilhelmina",
dir. de keer D. Klut, een concert in de
Gereformeerde Kerk. Het klein Chr.
Mannenkoor „Onder ons" verleent
zp medewerking.
VELSEROORD.
De Januari-collecte voor het
Bouwfonds der Ned. Herv. Gemeente
in de Herv. Kerk heeft f 7.06 op
gebracht.
VELSEN.
Zooals hekend was onze ge
meentebode, de heer W. de Rujjter,
1 Januari j.l. 25 jaar in gemeente
dienst. Wegens uitstedigheid van
den burgemeester is dit feit eerst
Vrjjdag feestelijk herdacht.
Te elf uur Vrpagmorgen was de
raadzaal geheel gevuld. Daar waren
de burgemeester en de wethouders,
de gemeente-secretaris, de heer
Handgraaf, het geheele personeel
van de secretarie, het levensmid-
delenbedrijf, de heer J. C. Vunderink,
secretaris der hnurcommissie, be-
volkingsagenten, boden, [voorts tal
van politiemannen.
De jubilaris, die werd binnen
geleid door Mej. Aar se, nam met
zp vronw voor de bestuurstafel
plaats.
De burgemeester nam daarop het
woord en zeide het een voorrecht
te achten den jubilaris persoonlijk
te mogen gelukwensehen. 25 jaren
in gemeentedienst beteekent heel
IJMUIDER COURANT
Verlos ons van de Vrede Heer!
