ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Bericht aan adverteerders
No. 465
vooruitbetaling
Woensdag 28 April 1920
5® Jaargang
Abonnementsprijs80 ets., per 3 maanden, franco per
post 95 ets., voor het Buitenland f 1.26. Abonnementen
worden aangenomen aan het Bnrean en hij d« Agantsn
Tot plaatsing ran advertentie* ran balten de gemeente
VELSEN in dit blad is uitsluitend gerechtigd hei
Advertentiebureau P. F. C. B O E1S E, IJSUIDSN.
er schijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Kami, Vrnn. Uitgevers M$j. „IJsauiden"
AI*RES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. Brukkerp Sinjewel, Willemspleis 11, IJmuiden
Telefoon 153
ADVERTENTIÏN van 1—A regels f 1Iedere regel
meer 20 ets. Kleine advertentiën en familieberichten
10 ets per regel bij vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deelingen 25 ets. per regel. Advertantiecoctracten
tegen zeer billijk tarief, i.dvorteatita u i t e r i 5j k in
ia "WOKNSMAG ZATERDAG fce»
Wegens de verplichte invoering van den vrijen Zaterdagmiddag
moet onze courant des Zaterdags vroeger klaar zijn en kunnen
wij voor advertenties, later ingezonden dan Vrijdagmiddag
4 uur, geen zekerheid geven, dat deze nog in het nummer
van Zaterdag worden opgenomen, De Administratie
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
Dringend versoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aqn
den looper, doch aan ons bureau
WTLLEMSPLEJN 11, op te
geven. De Administratie.
OFFICIEEL.
Persoonswisseling
in het Burgemeesterschap
van Velsen.
Burgemeester en wethouders van
Velsen maken bekend:
dat de nieuwbenoemde burgemees
ter, de heer R. G. Rtjkens na zijue
installatie in de vergadering van den
gemeenteraad op Dinsdag 4 Mei 1920
voormiddags 101/, uur op dienzelf-
den dag gelegenheid tot kennis
making zal geven aan autoriteiten,
besturen, commissie», corporation
en particulieren, ten gemeestelsu ze
des namiddags van 2 tot 4 uur en
des namiddags 8 unr.
Zij die van de gelegenheid tot
kennismaking wenschen gebruik te
maken worden Hitgecoodigd zica te
doen inschrijven op een lijst, die
vanaf heden ter gemeentesecretarie
is nedergelegd.
Velsen, 21 April 1920.
Burgemeester enWethouders voorn.,
De Burgemeester,
H. ver LOREN VAN THEMA AT.
De Secretaris,
Th. J. WIJNOLDY DANiËLS
Burgemeester en Wethouders vac
Velsen brengen ter kennis, dat een
exemplaar van het ontwarp-dienst
regeling op do Nederl&ndsehe Spoor
wegen, welke ingaat 1 Juli 1920,
ter secretarie der gemeente voor
belanghebbenden is nedergelegd.
Eventueele opmerkingen omtrent
de dienstregeling moeten voor 1 Mei
a.s. aan den Minister van Waterstaat,
worden ingezonden.
Velsen, den 27 April 1920.
Burgemeester enWethouders voorn
de burgemeester,
H. VER LOREN VAN THEM A AT.
de secretaris,
Th. J. WIJNOLDY DANIËLS
Van den Wachttoren.
De eeuw van het
hongerige kind.
Om de bijzondere belangstelling
in het kinderleven en de bloei der
opvoedkunde heeft men wel ge
sproken van de eeuw van het kind.
Aan Z. M. het kind werd alles dienst
baar gemaakthet oude gebod i Eert
uwen Vader en uwe Moeder 1 werd
zelfs omgekeerd, althans aangevuld
met het maanwoord tot de ouders:
Eert uwe kinderen! Zoo is gearbeid
aan een gezonder, gelukkiger, w|jzer
geslachter zou in de toekomst een
iualle opzichten veredeld ras van
menschen komen.
Be oorlog heeft dit edele streven
sterk tegengewerkt. Het onderwas
in de oorlogende landen leed door
tekort aan leerkrachten; menige
schoolmeester moest ook het geweer
opnemen. Scholen moesten soms
wegens den kolenuood gesloten
worden; ziekten verhinderden hef
onderwijs. Een zondvloed van bal
dadigheid eu misdadigheid kwam in
de kinderwereld opzetten. Allerlei
nuttigs vereeuigingen konden slechts
meer met halve kracht in het belang
der kinderen werken. De honger
begon het teere kiuderlichaam uit
te mergelen en dat gaat nog steeds
doo-. In ooit zjjn er zoovele verzwakt»,
bleeke kinderen geweest als tegen
woordig. Geheel centraal Europa
begint een Weenen te worden. Redt
de kinderen! Zoo klinkt in allerlei
talen de dringende noodkreet. Maar
da scherpe degen van den honger
ooort makkelijk door het zwakke
schild der liefdadigheid heen.
Br. Fischer, gemeentelijk genees
heer te Essen beschreef dezer dagen
den toestand der kinderen aldaar
aldus: „Zy zijn slap, vermoeid,
zenuwacfltig en verkeeren, voor zoo
verre zij aiet reeds door tuberculose
aangetast zijn, in een toestand vac
groote bloedarmoede, waardoor z|j
op school dikwijls bewusteloos in
elkaar zakken. Ook vertoonen zich
bij grootero schoolkinderen meer
en meer verschijnselen vaa rachitis
(Engelsche ziekte), welke anders
gewoonijjk in het tweede of derde
levensjaar voorkomt en zich uit in
een ziekelijke weekheid der been
deren".
Dringende bede ooi huip voor de
kinderen komen uit verschillende
Duitsshe steden; vooral ia deindu
striestreken is de toestand heel
kwaad. Een Nederi. Comité te Frank
fort deelt mee, dat daar 1000 kin
deren boven jaar verhongeren eu
port aan, om met alleen te denken
eu te voaleu maar ook te doen in
dit waarschuwende versj^: „Der
Jkagste Weg im ganzen Land ist
der von Kopf und HerzzurHandl
In Boedapest is ia een nuaud 90 pCt.
der in de ziekenhuizen opgenomen
kinderen gestorven Ook b|j een
gunstig verloop dar zi kte ontbreekt
hut aan de taid-ielea ea krachten
tot herstel. Bij ven-chillende laad
boaworgasisati* s in ocs land ;s
verzocht, om een aantal melkkoeien
naar Hongarije te zenden. Er is
weide en gras genoeg en een trein
vol koeien van etizsa rijken vee-
dtapei zou in Boedapest nieuwe
hoop en kracht aan de kinderen
brengen.
Het is moeilijk uit te maken, of
de nood ia Oostenrijk nog grooter
is dan in Hongarije, maar beide
lauden moeten geholpen wo den
Eerst is als een vernielende strcom
het communisme door Hongarije
gegaan, daarna hebben de Roemeniörs
het laad afgestroopt, Hongaarsche
goederentreinen vol met machines
en landbouwwerktuigen staan thans
in Roemen-'8 te verroesten en zijn
grootendeels reeds onbruikbaar ge
worden. De Roemen: Srs hebben zelfs
de brievenbussen u!t Hongarije mee
genomen; alles, wat los en vast
was, hebben de Roemeniërs gestolen.
Tusscben de comifé's voor hulp
verleent» g aan Hongarije en Oosten
rijk bestaat zekere jaloereche con
currentie. Oostenrijk wordt door de
geheele wereld geholpen, zoo roept
het eerste uit. Er zijp. reeds 50000
kinderen uitgezonden en 200000 ton
levensmiddelen heengezonden. Maar
wat doet men voor Hongarije?
Hoe hoog de nood in Boedapest
gestegen is, blflkt uit eenschrflven
van onzen consul-generaal aidaar.
Hij vertelt van een cadettenschool,
waar bijna alle josgens aan Spaan-
sche griep ziek lagen en er was geen
voedsel, laat staan versterkende mid
delen.
Maar ook voor Oostenrijk blijft
bulp dringend ncodig. Volgens Oskar
Sehnabei, dea. directeur vaa feet
Rijnsgraanbarrau in Oostenrijk be
staat Oostenrijk thans grootondeels
uit bergland ea een grootn wereld
stad. De veestapel is in het berg
land sterk ingekrompende troepen
aan het front hebben het beste vae
opgegoten. Oostenrijk telt thans 7
naillioea inwoners en de grond kan
er slechts ruim een millioen voeden.
De naburige staten verkeeren ook
in nood of zij» tegen Oostenrijk
vijandig. Bovendien heeft Oosten-
rijk geen geld, em te koopen. De
heer Ssbnabel raadt af, geld naar
Oostenrijk te zenden. Geldzendingen
zullen de prijzen van verschillende
goederen slechts verhoogen. Oosten
rijk heeft erudiet en grondstoffen:
noodig. Het most kunnen uitvoeren,
om te kansen invoeren. Met kleine
hoeveelheden grondstoffe» zou de
belangrijke kanstEjjverfeeid, de fa
bricage va» fijne leerwaren <n an
dere lix»-artik'-les weer op den been
te he pea zijn. De liefdadigheid heeft
den nood een weinig verlicht maar
meer ook niet; bovenal is genezen
en niet verzasstea noodig.
i^e lust, om de kinderen, die thans
ia meerdere landen vaa Europa in
nood verkeere-n, te helpen, zal ont
waken, ais men zijn eigen kinderen
aanziet en zich hen sens voorstelt
vermagerd en verzwakt, door tuber
culose en rachitis bedreigd, met
hosg*r naar bed gaande es. met hon
ger opstaande. Wat gij wilt, dat
de menschen u zulien' does, doe gij
hua ook desgelijks!
Fl*«tsföMjk Mieuws»
IJMUIBKN.
Met ingang vaa 1 Mei wordt
de ryfcskierk 8e kl. bij de Directe
Belastingen D. van Andel van hier
naar Zaaniana verplaatst.
Voor ket examen vaa stuurman
op zeilzöevi&EchersvjiartuigêB is iu
den Haag geslaagd de heer L. de
Koning van h er.
Naar aanleiding van een ver
zoek van hei Centraal Drackweer-
Comité in de gemeente Velsen heb
ben de reiders van haringschepen
alhier besloten voortaan geen sterke
drank meer mede te geven op de
haringschepen
Naar men oss mededeelt zal
IJmuiiena Mannenkoor, Directeur de
heer N. Goulag, op 7 Mei a.s. een
concert gaven in het Thaiia-Theater
alhier. Medewerking wordt verleend
door den heer L. W. Keereweer,
cello, van Amsterdam, hst bekende
kwartet „Etiphoriia" van Haarlem
ea den heer Langeirdijk, bariton te
Beverwijk.
Door het Mannenkoor zal o. m
gezongen worden „De Deerne" van
F. W. Kool», het concoursnummer
voor den Zangwedstrtjd te Haarlem
VELSEROORD.
Tot Directeur van het Kinder
koor „Uw Koninkrijk Kome", oa
dèrafdeelicg der Chr. Zangvereeni-
ging „Hosaun:." srihier, is benoemd
de heer W. H. Biele te Haarlem,
die verleden week ook benoemd is
tot Directeur der Zangvereeniging.
De heer Jan Booda te Haarlem,
die zelf ontslag vroeg als Directeur
van Hosanna en die toen eervol
ontslag verkreeg als Directeur van
het Kinderkoor, heeft nu naast dit
bestaande Kinderkoor een nieuw
Kinderkoor opgericht.
Over deze onsympathieke daad
ie men ten zeerste ontstemd.
VELSEN
Van het hier aan de papierfa
briek liggend stoomschip Eendracht
Zjju naar de St.-Ed. meldt, de talie-
loopars uit de sioepen door onbe
kenden weg genomen. Bij het uitgaan
kon de diefstal gelukkig cog worde»
ontdekt zoodat voorzorgsmaatregelen
konden worden getroffen. De laffe
daders zullen er wei niet bij nage
dacht hebben, cat het ontbreken
van deze touwen wellicht menschen-
levens ha'ci kunnen kosten ais op
zee de booten voor redding hadden
moeten worden uitgevierd.
Het 10 jarig Zoontje vaa den
heer G. op den Beverwij kei straatweg,
dat achter een wages geloopen had,
is door een juist passeerende auto
gegrepen en vreasciyk verminkt,
Men vreest voor zijn leven.
De heer M. Vader, sedert 20
jaar Directeur der Rijks Normaal
lessen is na een korte ongesteldheid
.piotsel ng overleden.
Bij de St. Cit. no. 50 zyn ge
voegd de statuten der Vereeaiging
St. Viccencius Patronaatcommissie,
gevestigd te Wijker oog.
Zooals gewooalgk feeeft het
bestuur der afdeeliag Kennemerland
van het Centraal Genootschap voor
Kisderberstellissgs- en Vacaatieko-
iofiies ia Februari 1920 cireulaires
aan de hoofden, vaa alle scholen,
zoow i openbare als bijzondere, ge
zonden, om opgave to ontvangen
van de leerlinge», die in de termen
valles om uitgezonden te woidoB
naar eea vaaantie-koloflie. Van 9
scholen, a.l. 7 openbare en 2 bijzon
dere, zijn ingekomen de namen vaa
65 leerlingen, die naar het oordeel
van den schoolarts noodzakelijk weg
moesten.
De geldmiddelen lieten de uit
zending toe van 10 kinderen, zoo
dat 55 arme bleekneusjes moesten
worden teieargesteld. Door loting
werd uitgemaakt, welke kinderen
worden uitgezonden. Plaatsing word
gevraagd van 12 Juni15 Juli in
het Kolor-iehnis te Hselsum, welke
werd toegtsfaas.
Uitvoeringen ten bate van de kas
der afdeeling z(jn nog toegezegd
door IJajuide.es Manneskoor eu door
de Harmonie Concordia. Van de op
brengst daarvan hoopt het bestuur
nog een paar teleurgestelde kinde
ren te kunnea uitzenden.
Wie helpt er mee, om er nog
rarer te kannen uitzenden Giften
kan men zenden of als lid kan
men z eh opgeven b|j Mej. G. J.
Kerbert, Stationsweg, Velsen of aa#
school A te IJmuiden, by Mej. T.
Bus te Wijkeroog of den heer B.
Lavoo te Veiseroord. Men doet dau
een goed werk!
SANTPOORT.
In de plaats van wijlen den
heer H. J. van Runnard is tot
Kerkvoogd der Ned. Herv. Gem
benoemd de heer J. H. Kruseraan
te Santpoort-Station.
Veel tuinders leggen zich a hier
op den verbouw van aardappelen
toe. De lage groentenprijzen zijn
hiervan de oorzaak. Vele tuinen
die vorige jtren voor sn|j- en beerea
boonen bestemd waren, worde» nu
gebruikt voor aardappelenverbouw
Het Hotel „Velseren d".
We lezen in Haarl. Dagblad. Aaa
den voet van de Rolue van Brede-
rode gelegen, was „Velserend" na
tuurlijk de pleisterplaats voor de
bezoekers dier bouwvallen, 't Was
er op Zomer-ZoEdagen ea vooralep
Hemelsvaartdgg ea de beid» P.nkster-
dagen meestal een drukke sering,
dan was er een geroezemoes vau
stemmen een gerikketik vaa vorken
eu messen. De kinderen van de
ga*tm betwistten elkaar schommel
en wip en deden andere sprileijes
in de b|j beboerende stukken land.
De ouderen gesoten van het brok
natuur dat te bewonderen was va»
het hotelletje uit. Nog mooier dan
op die Zou- en Feestdagen was het
natuurlijk op een gewonen weikdag
ais niet te voel sk f opjagende auto's
en tjingelende wielrijders over het
landschap een waas spreidden van
stof en benziuewalm veroorzaakt
door ai die Zoxdag^ohe geneugten.
En nu Maandag is Velserend met
da daarbij gelegen bouwterreinen
verkocht.^ We zijn er maar eens
even op uitgegaan en hebben een
praatje gemaakt met de tegenwoor
dige bewoners-, de familie Van der
Berg van wie echter de heer des
huizes helaas juist rfwezig was.
Maar de huisgeaootesa konden ook
wei iets meedeelen en lieten al
dadelijk aan de achterzyde van ket
perceel een oud poortje zien, dat
het jaartal 1638 draagt. Boven de
denr ziet men nog de kleine, in
lood gevatte ruitjes. De oude tegeltjes
in de tegenwoordige keuken, de
eenigzins geheimzinnige wenteltrap,
dat aües is wel van zeer ouden datum.
De heer van der Berg, die in
December het gebouw aan een Heem
stede-bewoner verkocht heeft die op
zija beurt nu weer perceel, annex
bouwgrovd (groot ongeveer 300.000
Ms) van de sand wl doen, de heer
van der Berg, zyc familie althans,
vertelde ons, dat getracht was het
complex in te richten voor zuster
huis van het »ab|jgeh?g*n Provin
ciaal Ziekenhuis nabij Santpoort,
maar deze plansea moeten afge-
8prosgen zij».
We hebben nieuwsgierig geworden
door het jaartal 1638, er eens op na
geslagen een artikel van J. F. L. de
Balbian Verster ia het November-
anmmer van E sevier van 1917,
waaruit de historiseke waarde van
„Vslserend" wel af te leiden is.
Jofeaa van Overrijn vas Schoter-
boscfe zou dan zoo staat in het
begin van hot artikel te lezen
Velserend in 1638 gebouwd hebben,
maar volgens nadere gegevens ver
kocht op 22 Januari 1624 Anthony
Jacobsz Sel&u|jt, eertijds Schout van
Tetterode de plaats Velserend voor
f2125 aan Jan Claesz. Loo, brouwer
en burgemeester der stad Haarlem;
Burgemeester Loo is eigenaar ge
weest van 1624 tot aan z|jB dood
op 7 October 1660. Be latere eige
naars van Ve'serend z|jn zeer talrjjk,
uit patricische geslachten gag de
hofstede ook nog in burger ijk bezit
over, maar dit staat vast, dat onder
al de eigenaars van Velserend Jan
Ciaesz. Loo de voornaamste is
gewee3t.
't Is na maar te hepen, dat het
vriendelijke hotelletje en de rustige
uitspanningsphats nog lang intact
bl|jven.
De Commissie van Bestuur
van het Provinciaal Ziekenhuis nab|j
Santpoort, feeeft Vrijdagmorgen aan
besteed: de levering gedurende 1
Mei tot 1 Ooi. 1920 van de benoo-
digdo boter, geraamd op 175 K.G.
per week, zoete mslk geraamd op
700 L. per dag, karnemelk geraamd
op 5500 L. per maand.
Ingeschreven werd als volgt:
N.V. Haarl. Melkinrichtiag Be
Sierkau, te Haarlem: boter f 2.48
per K.G volle melk f 0.162 p. L.;
karnemelk f 0 078 p. L.
MelklerichtiBg Yelsen, te Velsen:
boter f 2 48 per K.G.; volle mslk
f 0.1444 p. L.karnemelk f 0.0598
per L.
A. Ho katra, Eaariers: roomboL-r
f 2.48 per K.G.
G. H. Scholtiyo Co. te Amster
dam: boter f 2,40 par K.G.
Uit de Gemeente-
In verband met de Nauona'e
Schietwedstrijden voor Burgerwach
ten is door de Veiser Burgerwacht
in de maaad April een onderlinge
wfdbftiijd gehouden, waarvan de
resultaten zeer gu .stig zijn te noe
men.
Er werd geschoten door oud-mili
tairen groep A, en door by de Bur
gerwacht gsoefenüen, groep B.
Voor elke groep waren 12 prij
zen beschikbaar gesteld. Bovendien
een rozenprijs.
Her. te behalen maximum aantal
punten bedroeg 120,
De prijzen voor groep A werd
gewonnen met resp. 114,109a, 109%
108, 107a, 107b, 106a, 106b, 106%
105, 104» en 104b, die vaa groep
B met resp. 107, 102% 102b, 99a,
99b, 96, 903, 95b, 92, 90a, 90b es»
88 punten.
De rozesprjijs in A werd gewon
nen met 9 rozen, die in B met 6,
©e animo was zeer groot.
Ingezonden.
Buiten TeruiwcordtiijVheid yst, dt Red*et!«
Mijnheer de Redacteur.
Mag ik een plaatsje vragen voor
een paar aanmerkingen op het pas
verschenen concept voor de instruc
tie van den gemeemc-geneeekundige.
Ik zal niet uitvoerig spreken over
den reusaehtigen arbeid, die mea
door ééa persoon wil laten verrich
ten, vermeerderd met een flinke
portie administratieve rompslomp,
noch over het standpunt van B. en
W., dat de wagen eerst moet blij ven
steken, vóór men een paard bijspant.
Daarvoor hebt u geen ruimte genoeg
beschikbaar. Doch wel wil ik u
wijzen op hft geneeskundig toezicht,
dat in het concept op bedenkelijke
wijze in het gedrang komt.
Eigenaardig is het, dat uitvoerig
wordt gezegd, waar hij op letten
moet, terwyi over de maatregelen
weinig wordt gesproken.
Eigenaardig is het eerste, want
de schoolarts weet toch wel wat
van belang is voor de schoolhyg éne.
H|j heeft daarvoor toch zija opleiding
gehad. Ailes wat ia school is of
gebenrt kas van belang zjjn. Het
is overbodig détails te noemen' e*
gevaarlijk, omdat men zoo licht
wat vergeet.
Daarentegen moeten het onder
zoek der kinderen en de maatregelen
uitvoeriger besproken worden, omdat
deze hem in aanraking brengen
met ouders, onderwijzend personeel,
met B. en W. of met het betrokken
schoolbestuur en zeer licht aanleiding
geven tot moeilijkheden. B. en W.
schijnen te verg(-.ten, dat er ouders
zyn, voor wie het recht over hun
kinderen te beschikken, een gods
dienstig beginsel is, terwjjl anderen
het als een natuurrecht beschouwen.
Daar mede had mes tcch zeker wel
rekening mogen houden. Toen het
gemeente schooltoezicht hier werd
ingevoerd, liep de strgd juist over
dit punt en werd eerst ingelegd,
toen de bepaling werd opgenomen
dat de ouders hun kinderen aan het
schooltoezicht mochten onttrekken.
Om na te voorkomen, dat de strijd
opsieuw zou beginnen, is de regeling
zooais de Gezondheidscommissie
voorstelt, noodig. De ouders krijgen
hst recht, hun kinderen aan het
toezicht te onttrekken. Nu bestaat
echter de mogeiykheid, dat zoo 'n
kind een gevaarlijke ziekte heeft,
waardoor anderen kunnen worden
besmet. Deze moeten daartegen
IJMUIDER COURANT
