ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No 471.
Woensdag 19 Mei 1920
5e Jaargang
Officiéél.
Hinderwet.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Velsen, brengen ter open
bare kennis, dat het verzoek van
de irma S. Kuipers en C. v Duiven-
bode te IJmuiden, om op het perceel,
kadastraal bekend Gemeente Velsei,
afdeeling IJmuiden, Seetie I, No. 1059,
plaatselijk bekend Hoeksteeg No. 17
een kuiperij te mogen oprichten
door hen is toegestaan.
Velsen, 19 Mei 1920.
Burgemeester en Wethouders voorn,
de Burgemeester,
RIJKEN8.
de Secretaris,
TH. J. WIJNOLBY DAN1ËLS.
Kennisgeving.
Staat der gemeente-eigendommen.
Burgemeester en Wethouders der
gemeente Velsen brengen ter open
bare kennis, dat een afschrift vau
den staat, van hetgeen naar het
burgerlijk recht eigendom der ge
meente is, tegen betaling der kosten,
ter gemeentesecretarie (IVe afdee-
liug) verkrijgbaar is.
Velsen, 15 Mei 1920.
Burgemeester enWethouders voorn.,
De Burgemeester,
W. LAN DE WEERT 1. b.
De Secretaris,
Th. J. WIJNOLDY DANlSLS
Em (eilii jililsoi.
Hemelvaartsdag wel een bij
zondere dag van dit jaar heeft
de Stoomvaart Maatschappij Neder
land te Amsterdam baar vijftigjarig
bestaan herdacht, met intiem, maar
desniettemin luisterrijk feestbetoon.
Vijftig jaren zQn verloapen, sedert
de „Nederland" werd opgericht.
Vijftig jaren is er hard gewerkt
om haar te maken, tot wat zij thans
is, zoowel op de kantoren als aan
boord, iu de loodsen en op de kade.
Tegenspoed heeft de Maatschappij
gekend evengoed als voorspoed.
Tegenspoed vooral in de eerste
jareo, eomaaercielea tegeespoed en
nautiacben tegenspoed; oovoldoend
kapitaal, onvoldoende Inkomsten,
moei ij ke concurrentie en scheeps
rampen. Waren er toen geen onver
saagde mannen geweest als Prins
Hendrik der Nederlanden en Jan
Bo ssevain beids oprichters en
gedurende vele jaren leiders oer
Maatschappij het is zeer de vraag,
of men die moeilijke aanvangsj^raa
te boven zou zQn gekomen.
Thans haett de Maatschappij
grooten Saantieelen bloei bereikt,
maar de wereld is vol zorgen en
economische moriljjkced n en in de
komende moeilijke jaren zal blaken
hoe nattig en noodig het geweest
is, het streven van Commissarissen
en Directie om naast gestadige
uitbreiding der vloot te zorgen voor
groote reserves, zoowel voor het
eommereieele gedeelte van het be
drijf als voor het materieel en het
personeel.
Voor hot commercieel» gedeelte
voor de concurrentie, die by dan
tegen woo digen enormen aanbouw
aan schepen in de wereld niet kan
uitblijven; voor het materieel voor
afschtgvingen op schepen en eta
blissementen; voor het personeel
ter voldoening aan het steeds dni
delijker sprekende bdwnstzjjn, dat
het talrijke personeel recht heeft
op een behoorlijk pensioen na vol
brachten langdarigen arbeid.
Waar de ontwikkeling van de
scheepvaart te IJmuiden zoo nauw
samenhangt met de gestadige toe
nemende bloei van deze van Euro
peesehe bekendheid en vermaard
heid jubileerende stoom vaartmaat
schappij, daar meonen we onzen
lezers een dienst te bewfaen, door
het een en ander over de stichting
en de ontwikkeling van deze maat
schappij weer te geven.
De Maatschappij „Nederland"
heeft bjj haar gonden jubileum een
gedenkboek deen uitgeven en eeu
heriinoringsmedaille laten slaan in
brons, zilver en goud. Het gedenk
boek is samengesteld door Dr. M. G.
de Boer, Privaatdocent aan do
gemeentelijke universiteit te Am
sterdam en bevat bij een groot
aantal fraaie illustraties van schepen,
havens, kaden en etablissementen,
zoowel hier te lande als in de
koloriëa gevestigd, de uitnemend
geslaagde reproducties van portret
ten van de stichters der Maat
schappij, Z. K. H. Prins Hendrik der
Nederlanden wijlen een broeder
van Koning Willem III en Jan
Boissevan en van den tegenwoor-
digen President Commissaris der
Maatschappij, Jhr. L. P. D. Op ten
Noort. Van het oudste model
passagiers- en vrachtschepen tot de
nieuwste in de vaart en in aanbouw
zijnde geven de illustraties ons de
juiste afbeeldingen. Een praehtvas
een gedenkboek met een schat van
lezenswaardige bijzonderheden over
deze Maatschappij met haar nog
ste ods in dea volksmond genoemde
„Snezbooten".
Van bevriende en geachte zijd©
werd ons toegestaan, nset een
bereidwilligheid, waarvoor wij hier
gaarne onzen harteiyken dank
betuigen, dit fraaie, keurig gellu-
strearde gedenkboek door te bladeren
en den kunstig gedreven gedenk
penning te bewonderen en haar te
vergelijken met de gedenkpenning
by het 25jarig bestaas dar Maat
schappij geslagen. Op die laatste
perming leest mes nog het karak
teristieke „Wie varen wil zij onver
vaard, doch wake voor gevaar". Dat
randschrift vindt men op de nieuwe
penning niet meer.
Jarenlang heeft mes voor het
gevaar niet kunnen, niet wiilen en
niet mogen waken he tt maa het
met onvervaardheid willen en durven
trotseeren. Niet het gewone zee
gevaar; daarvoor is ons zeevarend,
moedig, volk nooit vervaard geweest.
Het gedenkboek geeft zoo'n schat
van bijzon ierheden over d*za Maat
schappij, die al én, die bjj de scheep
vaart en by deze schitterende in
stelling interesse hebben en dat zijn
er duizenden bij duizenden, dat we
onzen lezers een uittreksel uit dat
gedenkwaardig geschrift, dat we
opgetoekesd vonden in üo Telegraaf
van Woensdag 12 dezer niet willen
onthouden, hoe gaarne w° den inhoud
van het boek in zija geheel tot do
keuris van onze lezers h add es willen
bres gen. Over dit vijf ig ja'igjubré
vinden wa o. m. het onderstaande
geschreven.
N "land's welvaart en N ér-
iand's nationale rijkdom werden
m geen ookolo periode van zjjn
geschiedenis op .hut land gsvonle*.
N land's kracht ligt op de zee ets
zoo a s de dichter het zoide, in de
zee heeft het zijn rjjkdom g<Z)chti
Het is wel niet altyd zoo geweest.
Nog niet zoo heel lang geleden,
lagen onze koopvaarders en mail-
stoomers iu eea verlammend af
wachten in de groote havens der
wereld ten anker. Toen werd op
den Oceaan onze driekleur nauwe
lijks meer gezien, de handel kwijnde,
in de dichtbevolkte centra van het
land waaide de Honger rond. Toen
hebben onze mannen ter zee vier
jaren lang zich als helden gedragen,
trotseerend elk gevaar tot heil van
ons land, opdat het onder den druk
der schrikkelijke tijden liet al te
zwaar gebukt zou gaan. In de ruwe
sterke handen van onze stoere
mannen der zee lag ook toen weer
voor een groot deel N érland's
welvaart in de komende jaren. Ea
wanneer wjj dit even hier in weinig
woorden releveeren voor wy ia '6
kort de geschiedenis sshrij ven gaan
van een stoomvaartmaatschappij,
die vijftig jaren lang aan N èdand's
bloei heeft meegewerkt, dan is dat
een stille hnlde, een bescheiden daad
van piëteit voor de gevallen mansen
ter zee in de moeilijkste en droefste
jaren welke ooit onze nationale
scheepvaart heeft gekend. Vdór de
feestklok luidt voor dit maritiem
jubileum, is het gepast de honderden
schepelingen te herdenken vau
Nöderlandsehe stoomers, dia in de
oorlogsjaren den dood in de golven
vonden, die slachtcffer worden van
den barbaarschen dnikbootoorlog,
omdat zij hun laudgenootea niet
wilden laten verhongeren, de indus
trie wilde* voorzien van grondstof
fen, het brood wilden verdi; nen voor
vrouw en kind. In een dier moei
lijkste jaren, in 1915, gingen 8502
NederUndeehe koopvasrdyscbepsn
naar zee. Nauwelijks buiten de zee
gaten kon het schip ten onder gaas,
wie zich aan boord bevond, was
geen uur zijn leven meester. In
achttien maanden tijds waren im
mers 45 koopvaardijschepen onder
Nederlandsche vlag gezonken
Dank zjj de op ffsriogsgezindheid
van opvarenden en reederijen koe
ons vo'k de crisisdagen doorkomen.
Door do koopvaarders z$n oasehat-
ba-0 diensten aan ons land bewezen,
Daarom zy aan de koopvaardij oa
aan de velen, die haar dienden in
de moeilijkste jaren de eerste toast
gewijd by dit gouden feest
Uiteraard is in ov s lage land aao
de zee de veevaart popu'air gebleven
Maar toch zijs er nog tal oozen, die
haar beteekenis oade/schatten voor
de welvaart van bet land. Daarom
is een retrospectieve blik in daze
dagen van haastig leven van belaag
en moet iedere poging worden toe
gejuicht om op breeder schaal het.
voik meer bekend te maken met
de groote waarde van deB factor,
welke de zeevaart vormt ia de
economische ontwikkeling van aan
land. Het, was daarom ook en vooral
een gelukkige gedachte vaa de
directie der jubileereBde maat
schappij ees gedenkboek uit te geven
ter gelegenheid van haar vijftigjarig
bestaan. De samenstelling van dit
gedenkbo k werd toevertrouwd aan
zeer b kwame hauden. Dr. M. G
da Boer, wien dspe taak was op
gedragen, mag op het gebied der
?eschiederis van de Nederlandsche
stoomvaart eea autoriteit vaa on
gewone bftteekems worden genoemd.
Aan een feitenkennis van aanzien
leken omvang paart dr. de Boer
een groote liefde voor zjjn onder
werp, wake uit zyn geschriften
blijkt ea die juist vaa byzoudere
waarde is, omdat zy by anderen
eerst belangstelling, later ook liefde
wekt voor de zeevaart, waaraan
ons volk zoo oneindig veel is ver
plicht. Behalve dat dr de Boor een
serie cursusavonden gaf, waarop hy
de Nederlandsche stoomvaart behan
delde, was hy dazen winter bezig
met de samenstelling van hst ge
denkboek en werkte hy voort aan
wat een standaardwerk belooft te
worden: „De geschiedenis der Am
sterdamsche stoomvaart van den
beginne af". In deze werken komt
eea brok Nedarlandsche historie
vast te li/gen, waarvan de betee
kanis niet mag worden onderschat.
Kennis van deze geschiedenis moet
liefde brengen in het hart van iederen
Nederlander voor da zee en de
zeevaart, omdat zyn land achter
de duinen zijn welvaart eraan dankt.
De eerste jaren der geschiedenis
van de Stoomvaartmaatschappij
„Nederland" zyn veelbewogen.
Forinua is de jonge maatschappij
allesbehalve goed gezind er zy laat
er z'ch weinig aan gelegen ligget,
dat daar ergens iu het Oosten groote
bezittingen liggen, wier snellere
ontwikkeling reeds lang had gewacht
op een betere verbinding met het
moederland.
De zeilvaart, door de Neder
landsche handelmaatschappy be
schermd, had lang het monopolie
behouden en de stoomvaart zag
zieh geplaatst tegenover tw-ërlei
concurrentie. In de eerste plaats,
wat betrof de vrachtvaart, had zij
te eonenrreeren met de zeilschepen
en wat betrof het passagiersvervoer
had zy rekening te houdea met de
overiand-mail. Toen iz 1869 het
Sufizkanaal werd geopend, in een
tydperk, dat de compouad-mschiz*
de vaart economischer maakte, was
het zaak voor de Nederlandsche
ondernemers waakzaam te zyn en
alle zeilen by te zettsn, opdat geen
buitenlaadschs concurrenten terrein
zouden kunnen veroveren op het
Neddrlandsche handelsgebied. Er
bestond inderdaad een oogeablik
gevaar, dat de Indische handel zich
naar andere landen zou verplaatsen.
In '>869 trachtte een Schotsche
scheepsbouwer in samenwerking
met de firma de Vries m Co. een
dienst op Java te openen, wat den
ondernemers eenvoudig voorkwam,
omdat de vaart in India reeds in
Enzelsche handen was. Prins Hen
drik, om steun gevraagd, verklaarde
zieh bereid dezen te verleunen onder
ééa voorwaarde, nameiyk, dat de
zaak eon geheel nationale onder
neming zon worden. Nadat het
noodig was gebleken een pleidooi
te houden voor een stoomvaavtver-
binding met onze koloniën, vorm
den do heerea Boissevain, een zeil-
scfeipreeder, Boelen en Bnng» een
commissie, welke van den Prins
en van dan Koning steun verkreeg,
terwijl de regeering^ een contract
voor goederenvervoer afsloot.
Het is een der zonderlingste grillen
van het lot, w.slke in de geschiedenis
van oaz financieels ondernemingen
z o vaak zyn aan te wyzee, dat
hat maatschappelijk kapitaal voor
do nienw op te richten stoomvaart-
onderneming niet dan na de grootste
inspanning bijeen verkregen koa
worden *bn het doet zonderling aan
te lezen, dat de eerste leenisg eenar
raaatsschappy als de „Nsderland",
waarvan de apndeelen thans in
gouden ïystjcz hangen, op eon totale
mislukking uitliep. Se benoodigde
31/» milJioe» kapitaal konden aas-
vank<iiyk niet verkregen worden,
osadat de zeilschipreeders tegen
werkt*» en ook de scheepsbouwers,
die ontevreden waren over het
bestellen der eerste schepen in
Engeland.
Toen de eerste leening mislukte,
greep de Prins persoo&iyfc ia en
een wa me eampagae in de dag
bladen had bet gevolg, dat by de
wedoropenstelling de leening werd
volteekend. Toen vingen echter de
moeiiykheden en teleurstellingen
eerst goed aan en had de jonge
maatschappij in die jaren niet het
geluk gehad de leiding te hebben
van even eminente financiers als
energieke ondernemers, dan was zy
als zoovele harer latere zusteronder
nemingen des or buitenlandsche con
currenten roemloos doodgedrukt.
Volgens de statuten stonde* aan
het hoofd vyf commissarissen en
een raad van bestuur van tien
leden, van wie drie, de heeren
Boissevai*, Boelen en Vieboff tevens
directeur waren. De heer Boelen
was tevens als chef van de firma
De Vries en Co. cargadoor dar
maatschappij.
Da eerste schepen werden besteld;
als plaats van afvaart werd Ben
Helder gekozen. Lag deze haven al
weinig gunstig voor het vertrek, de
toestand der havens waar de booten
in oaze koloniën moesten arrivoeren,
was veel en veel treuriger. Deze
slechte haventoestanden verbeterden
zich maar zeer geleidelijk het
is toch nanweiyks twee jaar gele
den, dat de booten te Soerabaia
voor het eerst aan de kade konden
meeren en hebben jarenlang hun
nadeelige invloed laten gelden.
(Wordt vervolgd).
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Vorige week is te Haarlem
aanbesteed door den Rijkswaterstaat
het verrichten en onderhonden vau
verfwerk aan de gebouwen e* inrich
tingen, b hoorends tot de Visscbers-
haven alhier. De raming bedroeg
f 8000.
Ingeschreven werd door A. Kui
pers, f 9990, Haarlem; S. Goldsteeu,
f 9597, Haarlem; H. doesburg,
f 9300, Utrecht; L Cisteleyo, f8970,
'sHags; G. Kletter, f8966, Utrecht;
J. de Boer, f8800, Aikmaar; M E.
Hartman, f 7949, VianenH. J.
Nelissen, f 7900, HaarlemJ. Tromp,
f7585, Haarlem; A. E. Wagenaars,
f 7440, 's Hage; L.J.Leiy veld, f6900,
Haarlem; H. Schild en Zr., f6585,
Haarlem.
De heer T. van Popta, hoofd
der Groen van Priasterer School
alhier, is candidaat gestold voorlid
vau het Hoofdbestuur van den Ned.
Bond van Gereformeerde Knapen-
leiders.
De Staatsconraat bevat de
gewy zigdestatuten der N.V. Machine-
en Scbeepasmedery „De Nijverhei!"
alhier.
In de Maandag gebonden ver
gadering va* den Ring Haarlem der
Ned. Herv. Kerk ward door Ds. L W.
JErdman van h>er ingeleid het onder
werp: „De kiaderdeop en ons doop
formulier".
Na de gehouden verkiezing is
het bestuur der Chr. Jonge Mannen
Veraealging alhier thans als volgt
samengesteldJ. R. Huiser, voor
zitter, A Goeman, secretaris, J. vau
Breemen, penningmeester; C. Prins,
vice-voorzitter en H. v. d. Steen,
alg. adjunct.
Het departement IJmuiden van
de Maatschappij tot Nut van 't
Algemeen kwam d.d. 11 Mei j.l.
in eene ledenvergadering by een.
De opkomst had, gezien de belang-
rijkheid van de agenda, beter kannen
zyn, meende da voorzitter in z'n
opeoiagswoord.
Deze functionaris, die ous depar
tement ten raadhnize had vertegen
woordigd op de offieiëele receptie
by de komst van onzen nieuwen
burgemeester, kon ons de groote
belang8t#llisg melden, waarmede
Zijae Edelachtbare kennis had ge
nomen van het departement e* Z'n
sociale werkzaamheden.
Uit de mededeelingen van den
secretaris bleek, dat het ledenaantal
steeds stijgende was en ook de
departementale stichtingen gestadig
in bloei toenamen. Met name de
Spaarbank, zooais we uit het met
keurige zorg bewerkte verslag van
den heer Roza over het laatste
boekjaar v.-rüamett.Niöttegena taande
den druk der tjjjdsn was het aantal
inleggers bolangrjjk toegenomen,
terwyi de in October '19 aange
vangen zittingen te Velseroord mede
redenen tot buitengewone tevreden
heid gaven.
Tot spaarbank-bestnnrsleden zagen
zich met algemeeae stemmen ge
kozen de heeren: L M. Camman,
als commissaris voor IJmuiden
P. Bosman en H. Groen als idem
voor Yelsereord.
Gelet op de belangryke strekking
van de te behandelen punten op de
Algemeen® Vergadering der Ma&t-
schappy te 's Gravenhag* op 26 Mei
e.k. oordeelde de vergadering het
zenden van een afgevaardigde hoogst
weaseheiyk e* ward als zoodanig
met op één na algemeene stemmen
aangewezen de heer J. Jansons met
eventueel Ds. W. Luikinga als plaats
vervanger.
Deze afgevaardigde kreeg mede
in opdracht, zoo mogsiyk, meer in
bijzonderheden naar de regeling van
den accountantsdienst en het onder
linge verband der Nnts-Spaarbanken
een onderzoek in te stellen. Ten
slotte werd in overweging gegeven
te trachten aan de ledenvergade
ringen eenige attractie te verbinden,
met welke wensch het bestmr
toezegde ersstig rekening te willen
headei.
Nadat nog vier leden voor het
hoofdbestuur waren gekozen, werd
gesloten.
VELSEN
In de week van 2—8 Mei is
in onze gemeente één geval van
roodvonk voorgekcmeB.
Nn de stoombootdiecst van
Gebr. Goedkoop overgenomen is
door de Alkmaar Packet tomen er
ook booten vaa deze My. naar
IJmuiden. Sommige dezer boiten
hebben drie dokken en liggen zoo
hoog dat ze niet onder da spoorbrug
alhier door kannen varen. Ze moeien
das, als de brug dicht is, wachten
tot d?ze opengaat, wat de reis dan
niet bespoedigt.
Voor rekening vaa den keer
H. J. Zeemaa, Directeur der Am
bachtsschool, zal aan de Drithuizei
kerkweg een woonhuis worden ge
bonwd.
Hst wordt ©on fcnis in modereea
atyi, n.!. een schip, zooals er wel
te Bergen staan.
Architecten zyn de heeren J. A.
Sneilebracd Jr. en A. Eybiok ta
Amsterdam.
Vry dagavond geraakte van sen
18-jarige arbeider aan de papier
fabriek een hand tusschea twee
wagens bekneld. Ofschoon men den
bestuurder van den motorwagen
waarschuwde, koa d- ze niet dade yk
stoppen.
Do jongen werd door Dr. Barentsen
verbonden en daarna naar een gast
huis in Haarlem vervoerd.
Waarschjjniyk zal z^n hand
moeten worden afgezet.
Da nunaenzangvereesiging
„St. Cecilia" van Velseroord gaf op
15 Mei j.l. haar eerste concert in
het Hotel „De Prins" te Velsin.
Dit koor, dat eerst een half jaar
bestaat, mag met voldoening op deze
uitvoering terug zien.
Be dirseteur, de heer N. J. Arisz,
was zoo wQs geweest, z(fn ksor
slechts een 4 tal nnmmers te laten
zingen, doch d^ze waren da» oek,
behoudens eenige kleine vlekjes,
zeer goed van uitvoering. Het koor
zingt beschaaft en met veel voor
dracht, prachtige diepe bassen heeft
het en goede tenoren. Het beste
werd wel gegeven in het eerste
nummer: „De mine", het laatste
nummer „Bede" was echter ook
goed, jammer, dat alle partyea daar
niet altijd gelijk inzetten. Echter
zal dit koor over eenige tyd onder
de GOEDE mannenkoren gerekend
kannen worden.
De heer Arisz zelf zosg een twee
tal solo's, Hy heeft een mooi warm
geluid van grooten omvang Echter
is zyn uitspraak, vooral van de
kankers, niet altyd even goed. Wy
raden den heer Arisz aan, zich onder
bekwame leiding in de nitspraak te
oefenen, dan zal hy een zanger
worden, waarop Velsen tortseh kan
zyn.
Eene verrassing was ket optreden
van den keer van Heiven uit Wor-
merveer. Deze is een van de weinige
goede tenoren, hy zingt gemakdeiyk
en heeft een goede uitspraak.
Het symphonteorekest „Euphonie"
van Velseroord verleend zyn wel
willende med&werking. Het beste
was van dit cchest wel de eerste
marsch dien het speelde. By de
andere nummers vonden wy ket
koper te zwaar.
Mej. Lery Smit van hier bege
leidde de beide solisten op haar
bekende correcte wijze en ontving
een prachtige bouquet.
Over het geheel genomen een
mooie avond.
De zaal was goed bezet en wy
reepon hot mannenkoor van harte
«en „tet weerziens" toe.
Ook in onzo gemeente doen
de drankbeetrydersorganisaties mee
aan de Blauwe Week. De leiding
is by het Centraal Drankweer-Co-
m'td.
B. en W. gaven toestemming voor
de verkoop van ket blauwe drank-
IJMUIDER COURANT
Naar zes, naar zee 't oog gekeerd;
Al wat er groots was in 't verleden
Al wat gij groots hoept van het heden,
Zij ddar geleerd, vereerd, verweerd
Weer blink dat blad van uw Historie
Van vrfjhe d, geestkracht, welvaart.
glorie.
J. P. HBTB.
Uit iee hebt gjj uw' grond gewrocht,
O Nederland, en wat ome oogen
ln uw lands-douw bewonderen mogen
Uw rijkdom hebt g# in zee gezocht,
Kn uit haar diepe, wilde golven
De reinste parels opgedolven.
Als vlsschersvolk staakt gg in zee
Sn bracht, na itrfjd van tachtig jaren
Als oorlogsschatting van de baren
Kuroop de vrgheid en de vree;
Sn zaagt voor 't dundoek van uw kielen
Sen volk in vreeze en eerbied knielen.
m
