ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
Bericht aan onze abonne's.
vooruitbetaling
No 482
Zaterdag 26 Juni 1920
Jaargang
Abonnementsprijs: 80 ets., per 8 maanden, franco per
post 95 ets., voor het Buitenland f 1.26. Abonnementen
worden aangenomen aan het Bureau en by 4e Agenten
Tot plaatsing van ad verten tlën van bulten de gemeente
YKLSES in dit blad i* uitsluitend gerechtigd hel
Advertentiebureau P. P. C, R O 11 8 E, ÏJMUIDIJÏ.
Verschijnt Woensdags en Zaterdags
Uitgave van de Naaml. Venn, Uitgevers Mg, „Ilmnidnn"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE:
N. V. Brukberij Sinjewel, Willemspleia 11, IJmuiden
- Telefoon 158
ADVERTENTIlN vaa 1—6 regels f 1.— Iedere regel
meer 20 ets. Kleine advertentiën en familieberichten
10 ets per regel bij vooruitbetaling. Ingezonden mede-
deelingen 26 ets. per regel. Advertentiesontraeten
tegen zeer billijk tarief. Advertentiën u i t e r 1 y k in
te eenden WOENSDAG m ZATERDAG tol 9 «sr v.nt.
Boor de enorm kooge papierpiyzem zijn wij verplicht den abonne-
mentspiijs van ons blad met ingang van het volgende kwartaal met
10 «ent te verhoogen, dus te brengen op f 1.—. per kwartaal plus 5 ets.
jataïso kosten. Waar het slechts gaat om eeu meerdere uitgaaf van
nog geen 2 ets. per week vertrouwen wij dat onze lezers deze nood.
zakelijke verhooging zullen bil ijken.
DE ABMINISTRATIE.
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Dringend verxoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geren. De Administratie.
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 10 cent per regel.
PRIJS VEBkHOOSIHB.
Be administratie van dit blad
heeft noodgedwongen den abonne
mentsprijs moeten verhoogen. De
fabelachtige hooge papierprijzea ia
het a'gf meen, vqu hst courantenpa
pier ia het cgzonder, ontstaan door
net over de geheele wereld h er-
sahende gebrek aan papier, heeft
den papierprjjs tot op eea ongekende
hoogte gebracht.
Koste een vel courantenpapier
voor den oorlog nog geen 1/4 cent,
tkaus moet voor een enkel velletje
ordinair courantenpapier bijna 2 cen
ten wordeu betaald. En dat ge
voegd ujj de tot het dubbele en meer
gestegen arbeidsloon, den tot 8 uur
verkorten arbeidsdag en de ernorm
hooge p. ijzen vau alle andere be
drijf smid delen mak-n de door de
admiaisuatie ingevoerde verhooging
nog zeer gering, vooral als we den
ben aan de veel grootere prijs
stijging van andere artikelen.
Eesige honderden plaatselijkecou
r&nten in ons land hebben den strijd
opgegeven en zijn na een langdurig
fuaneieS! lijden ter ziele gegaan,
wat, wie zal het ontkennen, zeer
jammer is, want evenzeer als de
groote pers zijn de plaatselijke bladen
noodig en vervullen een voor de
groote dagbladen onbereikba'e taak.
?ij, de plaatselijke bladep, houden
zifh in hoofdzaak b.ez g met het
plaatselijk gebeuren, voldoen aan
cje belangstelling voor alles wat er
leeft en streeft in eene gemeente en
kunnen op eea gegeven moment
van het allergrootste nut zjjn.
Het V isscherijb e drijf.
Be toekomst van IJmuiden, welker
haven tot voor den oorlog, de
grootste visseherjjhaveu van het
vaste land van Europa was, vertoont
zich thans in een somber aspect.
Be stoomtrawlcrvloot van ruim 160
schepen, waarvan gedurende den
oorlog bij tusschenpoozen nog een
aanzienlijk deel in de vaart gehou
den kon worden, is bij het intreden
van den vredestoestand nagenoeg
tot algeheel stilliggen gedoemd. Be
verwachting, dat na den oorlog het
stoomtrawlerbedriji weder zou
opleven is deerlijk den bodem
ingeslagen. Erger dan tfjdens en
kort na den corlog is de toestand
in 1920 geworden en binnen af zien-
baren tfjd zal geen enkele stoom
trawler meer voer het bedrjjf worden
Uitgerust. Be schepen worden aller-
wege te koop aangeboden en een
klein gedeelte is reeds voor goed
aan het bedrijf onttrokken en voor
de bniteniandsehe vrachtvaart ver
bouwd. Yan de oorzaken die tot
dezen deplerabelen toestand hebben
geleid z|jn er, die wel en zijn er
die niet of ten deele verholpen
kunnen worden.
Tegen de lage valuta is voor den
exportkandel niets te doen; tegen
het invoerverbod van visch in
Duitsckland, de grootste afnemer
tot heden van de te IJmuiden aan
gevoerde visch, is iets te doen en
tegen de het geheele bedrjjf moor
dende oorzaak, de ongekende prijs
vau de steenkolen, is veel te doen.
Be pogingen der IJmuider reeders
om van o»ze regeering een mildere
kolen pi ijs te bedingen hebben tot
heden g faald. Mochten tegen de
inwilliging van het verzoek ontegen
zeggelijk economische bezwaren
worden aangevoerd, wij meenen,
dat indien een zakelijk toegelicht
verzoek tot de Staten Generaal, om
voor dat doel een crediet beschik
baar te stelen, ware ingediend, het
zeker kaus van aanneming zoude
hebben gehad.
De reederjj en de handel mogen
particuliere bedrijven zijD, het
vissthersnavenbedriJf te IJmuiden
is een Staatsbedrijf, dat in de
exploitatie van de vischhallea de
kosten moet terugvinden van het
havenbedrijf, dat geen balen ople
vert. Be exploitatie van de visch
hallen moet haar winst, behoudens
enkele kleine posten uit huur van
lokalen en kelners en pakhuizen, in
hoofdzaak boeken uit den post
„Retributie" op den visehverkoop,
die twee ten honderd bedraagt. De
öaldowinst op de ixploitatie der
hallen wordt nagenoeg geheel ge
absorbeerd door h-t verli'-s op de
haven- xpbitatie.
Be ixploitatio van de vischhallen
wijst over 1918 n ontvang en uitgaaf
aan een bedrag van ruim vier ion
gouds, waarvoor düü een aanvoer
in dat jaar is noodig geweest van
s twintig millioen gulden visch. Rjj
de sterk verhoogde exploitatiekosten
ea de belangrjjk verhoogde salarissen
zuilen dege cijteis over 1919 en
1920 uitte/aard aanzienlijk hooger
moeten zijn en veilig op 25 tot
80 mill'Qen gerekend moeten worde»
om exploitatie van haven en hallen
te eqaivaleeren.
De totaalomzet in de rijksviseh
hallen btdroeg in de eerste vijf
maanden van dit jaar nog geen vier
millioen gulden en wordt iedere
maand minder. Zelfs al zoude geen
daling over het tweede gedeelte van
1920 plaats vinden, zon de omzet
over 1920 Diet meer bedragen dan
rnim 8 a 9 millioen gulden en zou
de exploitatie op de staatsbedrijven
een verlies opleveren vau ettelijke
tonnen gouds als gevolg vau ver
minderde ontvangst aan retributie
op den visehverkoop. Wil men dus
de retributie opvoeren, dan moet
de aanvoer toenemen. Deze kaa
alleen toenemen door het bedrjjf in
staat te stellen zich te kunnen be
druipen, wat alleen ^cgelijk is bij
een verlaagden prys voor de steen
kolen. Inplaats van te verminderen,
wordt deze steeds hooger en zal door
het Centraal Verrekent antoor te
's-Gravenhgge binnen enkele weken
of dagen van f 69 tot f 70 verhoogd
worden. Dan zal de laatste stoom
trawler de doodssteek ontvangen
en de retributie op den aanvoer
bestaan uit de opbrengsten van
eenige haringschepen en van een
aantal kustvis3ehertjes. Naar we
vernemen worden opnieuw pogingen
aangewend de regeeriDg te bewegen
voor dit bedrjjf een gereduceerden
kolenprijs te bedingen. Wemeenen
boven aangetoond te hebb9n, dat
daarmede niet uitsluitend een par
ticulier bedr|jf gebaat zon zjjn. Het
verlies op het Staatsvissehershavea-
bedr|jf over 1920 zal toch ook nit
de schatkist bijgepast moeten wor
den. En hierbjj hebben we nog niet
gememoreerd, de enorme bedragen,
die aan steun moeten worden uit
gekeerd wegens de onrustbarende
werkeloosheid in het visscherybedrjjf
en aanverwante vakken.
Van den Wachttoren.
Onze stamverwanten in
België.
Er bestaat een duidelijk verband
tussehen de binnen- en bniteniand
sehe politiek van Belg S. Be Belgi
sche regeering heeft de Wielingen
kwestie gaarne aangepikt, gezocht
mogen we wel zeggen, om de
onderhandelingen met onze regee
ring te kunnen af breken. De bedoe
ling is geweest, om het Belgische
zelfgevoel bjj de Vlamingen op te
wekken of te sterken en hun afkeer
v^n een verbond met Frankrijk te
overwinnen. Be Belgische regeering
streeft toch duidelijk naar een zeer
innig samengaan met Frankrijk. Zoo
hoopt ze de scheur, die door d?
Belgische natie loopt en die kaar
feiteljjk in twee min of meer vjjan
dige volkeren verdeelt, te helen
Het zal niet gaan! Be Vlamingen
l.lgven gekast tegen een verbond
met Frankrijk. Het orgaan van den
Vlaamschen Oudstrijder&bosd waar
schuwt er tegen België te maken
tot een kaatsbal ia Frakrjjks han
den, tot e-n bal in het kaatsspel
van Foch. En het Vlaamsche blad
Be Eendracht wjjst op de vriende
lijkheid van Frankrijk, aan België
een rekening te offreeren van 400
millioen franc wegens de kosten
voor de Belgische vluchtelingen,
teiwtjl Nederland z^ja gastvrijheid
niet betaald wil hebben.'Ook heeft
het afbreken der onderhandelingen
de Vlamingen niet kietelig gemaakt
tegen de Nederlanders. Ket Ant-
werpsche blad Be Schelde wil, dat
de betrekkingen met de Noorder
buren niet door het gestook van
enkele onbekookte kwajongens en
politieke vrijschutters bedorven zal
worden. Wjj kunnen met klem onze
eisehen steuns*, zonder daarom een
grof, onyvillig en autokrntisik toontje
aan te slaan",
Niet door politieke mancevres
maar door aan de Vlamingen recht
te doen kan de Belgische regeering
vrede en eenheid stichten onder de
beide volksdeelen. Tjjdens dan oor
log hebben naar onze meening som
mige Vlamingen een groote font be
gaan, door de geschenken uit Duit-
sche hand te ontvangen en toen
zelfs te gaan streven naar de af
scheiding van den Belgischen staat
en het stichten van een zelf
standig Vlaanderen. Onbegrjjpeljjk
daar de Vlamingen zelf zoo bitter
moesten l|jden door den Dpitachen
inval en de leefljke Bijoogmerken
van de gunst#*,, door den vijand
aangeboden hadden moeten doorzien.
toch weer niet geheel onbegrij
pelijk. Be Belgische regeering en de
Walen hebben in het activisme
gemaaid, wat sij door hun onrecht
den Vlamingen aangedaan hadden
gezaaid. Van verzoening wil de re
geering niet weten. Zjj blijft de voor
een deel naar ons land gevluchte
activisten vervolgen. Een groot
aantal hunner is tegen 5 Juli voor
het Assissenhof van Gent gedaagd,
btschuldigd met kwaad opzet s' vlj-
ands politiek of plannen in de hand
te hebben gewerkt, deel te hebben
genomen aan het vervormen door
den vjjana van wettelijke instel
lingen of inrichtingen de getrouw
heid der burgers aan den Koning en
den Staat in oorlogstijd aan het
wankelen te hebben gebracht.
Wat heeft echter voor den oorlog
de regeering gedaan, om die ge
trouwheid te winnen en te stevigenf
Be Vlamingen zijn in alle opzichten
steeds achterafgezet en als een
minderwaardig deel van de natie
behandeld. In enkele geschriften,
die we van een activist kregen,
lezen we, dat de naam Vlaming
vaak als schimpwoord gebruikt wordt
Wie zich lomp en onbeschoft
aanstelt, is een flamin. Trapt gein
do tram iemand op zjjn teenen, dan
kijjgt ge „flamia" naar den kop.
Steekt een Waalsch kleutertje zjja
vingertje in zijn neus dan vermaant
hom zijn zoete mama „petit flamin".
Daze kleinigheden zeggen meer, dan
een lange opsomming van feiten en
cijfers over het politieke en ecoeo
mischo onrecht, waardoor de Vla
mingen steeds achteruitgezet zijn.
Zoo was, zoo is het nog. Er is sinds
den oorlog, ondaiks scaoone beloften,
niets veranderd. Bij dit licht be
schouwd begrijpen we, dat Vlaam
sche studente» het voor de vervolgde
activisten opnemen en den Belgi
schen koning verzocht hebben om
verzoeningsmaatregelen voor poli
tieke misdrijven, gepleegd door
eei lijke en onbaatzuchtige Vlasmscn-
gezisden, die gehandeld hebben
onder dea druk vau taaltoestanden,
waarvan elkeen erkent, dat ze strij
dig zijn met de gelijkheid ia rechte
en feite.
38o Vlamingen denken er niet aan,
er het bijltje b|j neer te leggen. Z|j
zijn ontwaakt en zullen niet weer
irisuffen. Er heeft zich onder hen
zelfs een frontpa'tij gevormd, die
zelfbestuur voor Vlaanderen, zjj het
onder de Belgische vlag, eisskt. Be
strijd voor een Vlaamache hooge-
school te Gent "wordt met kracht
voortgezet. „Verstooten Vlamingen
ia Belg blij vod, willen, wjj niet
meerl" zoo verzekert vele Vlaam
sche vereenigingea,
De gemeenteraad Brussel
moge ai met op ua algemeene
stemmen dea «jjc-eh uitspreken, dat
de QnaiacöS' universiteit haar huidi-
gefe vof5a behoud» en dus Fransch
Wij ve en dat dan maar in een andere
Vlaamsche stad een Vlaamsche
universiteit worde gesticht, de
Vlamingen bijjven voor hun ouden
eisch jjveren en begrijpen de dwaas
heid in het kleine België nog een
hoogeschooltjemeerte gaan stichten.
By het debat hierover beroemde de
burgemeester er zich op, dat geen der
Brusselsche wethouders Vlaamsch
kent. Afstooten, plagen, onderdruk
ken, dat is de manier, om de beide
volksdeelen is België steeds verder
vaa elkaar te verwijderen, in plaats
van ze elkaar te leeren verdragen
en eerbiedigen. Be Vlamingen zullen
echter ervaren, dat ook hun palm
groeit onder den druk.
uitslag dat de heer W. Polderman
Jr. herkozen werd, terw|jl in de
vacature wegens het bedanken van
den heer K. H. Tuseains gekozen
werd de heer J. W. Schröler, can-
didaat-notaris alhier.
De heer J. C. Bunnebier werd als
bestuurslid herkozen.
Daarop bracht de Birecteur, de
heer F. Beenhakker, het fluancieël
verslag uit over 1919. Baaraan ont-
ieenen w|J het volgende.
Het ledental steeg tot 112; het
aantal uitgegeven spaarbankboekjes
nam met 90 toe
in
het laatst uitge-
1919 draagt het
geven boekje
nummer 710.
Be in dit jaar ontvangen spaar
gelden bedragen f 200 769 84*, waar
tegenover staat f 181.478 97 aan
terugbetaalde spaargelden.
De rente op de spaarbankboekjes
gekweekt totaal f 6 927.85 is op de
verschillende rekeningen der inleg
gers als spaargelden bijgeschreven.
Aan voorschotten is in 1919 ver
strekt een bedrag van f 63.537.50
aan terugbetaalde voorschotten is
ontvangen f 40.511,20,
Aan Rekening-courauthouders is
uitbetaald f 168.489.72, terwijl er
ontvangen is I 160.190 51.
Het in dit jaar in Bepot gegeven
kapitaal is groot f 187.444 29onze
opname bedraagt f 186.880.96.
Aan rente van uitbetaalde voor
schotten en Bepositogelden ontvan
gen per saldo een bedrag van
f 11.115.81*.
KaaomzetOntvangsten f 601.290.58;
uitgaven f 601 072 99*; zoodat op
81 December 1919 het kassaldo
f 217.53* bedroeg.
Be Nettowinst bedroeg 2.385.73,
waarvan f 359.67 is afgeschreven
op rekening gebouwen en het restant
ad. f 2 026 06 overgebracht naar
het reservefonds.
Stand der Bank op I Januari 1920.
Rekening met Leden
Rekening met Berden
Voorschotten
Gebouwen,
Meubilair
Assuramtiegelden
Kassa
25 225.26*
88 721.58
73.065.60
14387.50
160.—
86.10
217 53*
Totaal f 201.863.48
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
Be Coëp. Spaar-en Voorschot
bank „Boaz" hield Maandagavond
haar algemeene vergadering in het
gebouw voor Chr. Belangen.
Be heer W. Polderman Jr., voor
zitter van den Raad van Toezicht,
opende de goed bezochte vergadering
en droeg de leiding daarna over aan
den voorzitter van het bestuur, Bs.
H. W. Creutzberg.
Be verkiezing van twee leden vai
den Raad van Toezicht had tot
Spaargelden
Reservefonds
Afschrijv. Gebouwen
194.61351
0 890.30
369.67
Totaal f 201.863.48
De accountant der Bank, de keer
A. de Wit te Velseroord, noemde
de toestand der Bank, na een be
staan vaa 8 jaar, zeer gunstig.
Besloten werd voor de inleggelden
een limiet vast te Btellen van
f 100.000, maar de voorschotten
niet te limiteeren. De rentevoet der
spaargelden werd op 4 procent ge
laten, in de rentevoet en tijdsbe-
paling der voorschotten werd even
eens geen verandering gebracht.
Tot hoekhonder werd benoemd
de heer G. W. Jimmink te Veiseroord.
Mede op de voordracht stonden
de heeren Th. Runia en G. Schouten
alhier.
Be heer Slikkerveer zeide dat de
boeken in orde waren bevonden,
waarop de vergadering werd gesloten.
Uit de Gemeente.
VOOR DEN RAAD.
By schreven van 28 Mei 1920
verzoekt het bestuur der school
vereniging „Uw Koninkrjjk Kome"
te Velsen om toekenning eener ver
goeding over 1919 ten bedrage van
f 1050 voor de jaarwedde van de
onderwijzeres Johanna Bos, die
gedurende dat jaar aan hare bijzon
dere school te Wjjkeroog verbonden
was boven het aantal waarvoor
ingevolge dc artikelen 48 kot en met
48ter der wet tot regeling vaa het
Lager Onderwijs de wedden door
het Rijk worden vergoed.
Uit de overgelegde bescheiden
bljjkt, dat het schoolbestuur, 't welk
met betrekking tot de aanvrage
de vereischte formaliteiten in acht
nam, aanspraak kan makes op de
gevraagde vergoeding.
Op grond daarvan stellen B. en
W. den gemeenteraad voor hst
verzoek in te willigen.
Be aanbouw vau school F te
Wjjkeroog zal met 1 October a.s.
zoover zijn gevorderd, dat de zes
nieuwe lokalen in gebruik zullen
worden genomen.
Uit een desbetr»Kend voorstel van
het hoofd der school bljjkt, dat die
school eene bevolking telt van 258
leerlingen, thans verdeeld over 6
klassen, respectievelijk met 47, 46,
46, 40, 44 en 39 leerliogen.
In verband daarmede en met het
oog op de voortdurende stijging van
het aantel leerlingen is uitbreiding
van het personeel dan ook nood
zakelijk,
B. en W. meenen dat voorloopig
zal kunnen worden volstaan met de
aanstelling ran 2 onderwijzeressen
en 1 onderwijzer.
Zij stellen den gemeenteraad dan
ook voor daartoe te besluiten.
B|j raadsbesluiten van 11 Novem
ber 1919 en 23 December 1919 zijn
kosteloos aan het R|jk overgedragen
de spreekcellen in de hnlptelegraaf-
en telefoonkantoren te Santpoort en
Velseroord.
In het kantoor te Santpoort zijn
thans nog aanwezig een kastje en
een stoel en in het kantoor te
Velseroord twee stoelen en een
telefoocl ssenaartje welke goederen
in eigendom aan de gemeente toe-
behooren.
Het Rjjk is bareid een en ander
tegen taxatiewaarde over te nemen.
Be waardij daarvan is totaal te
schatten op f 30.
In verband hiermede stellen B.
en W. den gemeenteraad voor de
bovengenoemde voorwerpen tegen
eene vergoeding van fSO aan het
R|jk over te drsgen.
Naar aanleiding van een verzoek
der betrokken bijzondere school
besturen om aver 1919 eene beloo
ning te erlaiügen voor onderwijzeres
die gedurende dat jaar onderwijs
gavea buiten de gewone schooltijden
is een onderzoek ingesteld.
Uit de ingewonnen iniormatiën
blijkt, dat aan „de Groen van
Prinstererschool" en „de bijzondere
school aan de Keizer Wilhelmstraat"
te IJmuiden buiten de gewon6
schooltijden onderwijs is gegeven
in rekenen, aardry kskunde, Fransch,:
Engelse», Duitsch en wiskunde,
terwyi behalve aan die scholen aan
de byzondere school „Uw Koninkryk
kome" te Wijkeroog en die aan
den Stationsweg te Velseroord
buiten de gewone sckooltyden
onderwijs is gegeven in de nuttige
handwerken.
Het totaal aantal uren gedurende
welke door iedere(o) onderwyzer(s)
buiten den gewonen BGhooltyd les
werd gegeven is aangeduid in de op
deze zaak betrekking hebbende
stukken.
Volgens circulaire vandenMinis-
ster van Onderwys van 3 November
1919 No. 8899 afd. L. O. A,, kunnen
de jaarwedden der onderwgzers voor
lessen buiten den gewonen school-
tyd alleen worden verhoogd wanneer
hunne werkzaamheden binnen het
leerplan der school vallen, terwgl
ze niet worden verhoogd voor het
geven van onderwy s in vak k (nuttige
handwerken) door onderwyzeressen,
die krachtens hunne aasstelling
verplicht z|)n buiten de gewone
scboolnren onderwys in dat vak te
geven.
In verband met een en ander
IJMUIDER COURANT
errr>A r»v»vxyi 11or am «a
