Umuider Courant
Zaterdag 14 Mei Tweede Blad
Predikbeurten
VOOR ZONBAG A.S.
IJMUEBBN.
Nel. Herv. Kerk.
10 »ur: 1b. Veen, Pred. te Haarlem
aar: Zeodeliagvaa Sterrenburg
Colleete voor de Zesdiig
Geref. Kerk.
10 aar: Bs. Bafflnga.
A aar: Bezelfde.
Doopegcz. Qem. etd. Prol. Bond.
7l/i iur Bs. Rosbergea vaa Uitgeest
VKLSIROOR®.
Ned. Herv. Kerk.
10 aar: Ds. Helders.
Geref. Kerk.
10 aar: Bs. Wissink.
i aar: Bezelfde.
VELSEN.
Ned. Herv. Kerk.
10 aar: Be Eerw. Heer Gasman
vaa Leidea
WIJKEROOG.
d gnnf ld'
Q0"Vli ^WrAe
10 aan Bs. Boerkoel.
aar: Dezelfde.
SANTPOORT.
Ned. Herv. Kerk.
10 aar: Dr. G. A. van des Bergk
vaa Eyainga,
Evangelisatie.
10 aar: Bs. E. Vinke van Alkmaar
Plaatisiyk Nieuws.
IJMUIBEN.
Het wegbrengen vaa schepen.
Donderdagmiddag dienden voor
de Hnnrlemseke resktbank de eerste
naken van IJmaiden, betreffende het
wegbrengen van schepen.
Allereerst stond terecht Ant. Iskes
oud 36 jaar, machinist, wonende te
Veiseroord, thans gedetineerd in het
kuia van bewaring te Haarlem.
Beze steno terecht terzake dat hij
in Januari 1920 op de Noordzee bui
ten de territoriale wateren op eirea
•O mg lea van de kust het stoom
vissehersvaarinig Hsiai DM. 420
epzettelQk heeft doen zinken door
de kinnenboordskraan open te zetten
en zoo dat vaartuig met water te
doen volloopen en dat hg dit ge
daan koelt met het oogmerk om
ziek of de reederg, de Exploitatie
HQ, Be Bogger, ten nadeole vau
den verzekeraar,waarbij ket vaartuig
tegen mijnen verzekeerd was, te
kevoordeelen.
Bekl. Iskes legt een volledige be
kentenis sf. Hij was met denschipper
Ar. Groen, door den reeder J. A.
Koniugatein omgekocht om ket sekip
te doen zinken. Daarbij was d
andere direetenr der raederjj, G. Ck.
Basman, niet tegenwoordig. Voor
ket laten zinken was een bedrag
van f 5000 toegezegd. Daarvan ia
later 11000 uitbetaald, ia twe® ter
mQnea van 1 600 es f 400. De andeve
f 4000 zon uitgekeerd worden, als de
verzekeringspremie uitbetaald was
Mei was overeengekomen dat de
oorzaak van ket zinken geweten zon
worden aan eea ontp.offieg.
Uit de getuigenverklaringen blij kt
dat da Heini voor f 130000 verzekerd
was. De uitbetaling van de «e^zeke
ringssom is geweigerd.
Be Off. vaa j uatitio vraagt of de
verzekeringsmaatschappijen noo t
waarde va» de te varzekereB seaepes
lagingen. Get. Burmaisfcer, proctua
tiekouder, antwoordde ontkennend.
Be verdediger, Mr. L. v- Hoog,
vraagt of kat get. Burmeister bekenc
is, dat de verzekering op dea stoom
trawler Brittania II IJM. 307 welke
ook is gezonken, op verzoek der
assarantiemaatschappij is verhoogd.
Het. zegt dit niet te wetei.
Be Off. van justitie, ket woord
nemende, zegt dat ket aan de ijverige
■asporingen van de politie is mogen
gelnkken de talrijke misdrijven van
ket tot zinken brengen van schepen,
aai 't licht te brengen. Be Off* wflsli
er op dat deze bekl. er toe gekomen
ia door de som, voor hem een groote,
hem door den reeder geboden. Bekl.
heeft aan de verleiding geen weer
stand kannen bieden. Toch, waar
k| de hoofdschuldige is, zal een
bekoorlijke straf moeten worden
opgelegd. Bat bekl. niet zelf op ket
misdrtyf is gekomen, strekt tot ver-
zaekting. Met ket oog hierop en ook
ep eg a slechten gezondheidstoestand
vraagt de Off. vtrooreeeling tot 8
maanden gevangenisstraf.
Be verdediger, Mr. L. Y. Hoog,
sluit zich aan bij ket requisitoir
van ket Op. Ministerie en wjjst er
op dat deze bekl. niet het sekip
heeft doen zinken te* voordeele
van zichzelf. Spr. roept de clementie
van de rechtbank in. Deze bekl.
heeft vele jaren ter vissckerjj
gevaren en pleiter kan verschillende
goede getuigen van kern overleggen.
Be zaken van ket tot zinken brengen
van schepen hebben te IJmaiden
snel om ziek keen gegrepen en
veel ontroering gebracht aldaar, ge
tuige ook de groote belangstelling
vandaar op de tribune. PI. kan
begrijpen dat de rechtbank strenger
tegen bekl. wil optreden, maar
wjjst er op dat niet de vissekers,
maar de reeders kier de grootste
schuldigen zijn.
Hierna stond terecht Arend
Groen 86 jaar schipper op de Heini,
wonende te Sekeveningen. Deze
wordt beschuldigd de bemanning
te hebben gezegd dat een ontploffing
In de machinekamer had plaats gehad
en de bemanning in de reddingboot
te hebben doen gaan, bekl. Iskes
de gelegenheid te geven het mie
drflf te volvoeren.
Bekl. Groen ontkent het hem
ten laste gelegde.
Be President zegt dat dit in
strjjd is met zijn voor den rechter
commissaris afgelegde verklaringen
en dat dit de zaak voor hem niet
beter maakt.
Bekl. Groen zegt wel te hebben
deelgenomen aas ds afspraak met
den reeder, maar heeft tenslotte
geweigerd aan het misdrjjf deel te
nemen.
Bekl. Iskes, als getuige gehoord,
zegt dat Groen er alles van wist
en dat hij de oatplofflog heeft
teweeg gebracst en da kraan heeft
geopend cp sen teeken van dea
schipper.
De Officier vraagt waarom de
schipper van boord is gegaan. Bekl.
zest door dea schrik, Be Off. noemt
bekl. eea schipper van den koudea
grond, hjj had zich van de oorzaak
van het ongeval moeten overtuigen.
Be Off., r< quiritoir nemend, zegt
d&t bekl. zij vroegere verklaringen
heeft herroepen. Volgens den Off.
is bekl. mede schaldis aan het
esisdtijf, bi) fceaft kosrs gezet saa
het ia zicht zijnde aadem schip,
om de bemanning van boord te
brengen. Waar bekl. schipper w«s
en als zoodanig grootere be zorgdheid
had is bekl. medeplichtig aan het
nrsdrgf. Hij het ft er ook geld voor
ontvangen.
Wat ds straf betreft, zegt de
Off. aanvankelijk bekl. ook als
siachtcff ~r te hebbes willen beschou
wen. Be houding van bekl. is niet
syoupathiek, maar Off. wil liever
niet schermen met de houding van
bekl. op een terechtzitting. Maar
waar bekl. schipper is en dus grooier
bevoegdheid heefr, acht de Off. hem
meer verantwoord'lijk ea vraagt
d&arom veroordeel» g tot een jaar
gevaKgeoisstrfif.
Be verd joliger Mr. Bakhuizen v
d, Brisk, zegt zich te refereer»»
aast het oordeel van hot op Mia;s
terie, dat aau de opvarenden van
de schepen niet het odium van
deze misdrijven mag wordea gelegd.
PI. wijst er op dat de toestasd^o
is het vissckerjj bedrijf slecht waren
e» de verleiding voor deze delicten
dus groot. Bekl. Gro-?n w&s nog
maar kort schipper op de Heini,
terwijl Isk*s daar reeds l1/, jaar
op voer en het gesprek over het
wegbrengen van de Heini reeds
lasger gaande was. Bekl. Groen is
daar dus iBgöh&ïtld.
PI. wijst ook op den draag, op
bekl. uitgeoefend als bij 's niet dead,
stond or eea andere schipper klaar
om zijn plaats in te neme».
Tenslotte w|jst pl. er sog op dat
bekl. niet keeft meegedaan hei
misdrijf dit hoogste* s heeft ioege
laten. PJ. zegt dat bekl. door den
Raad voor de Scheep vaa fc ook in
zijn beroep is gestraft en roept de
clementie der rechtbank in.
Ten derde moest terecht staan
J. A. Konissgstei», 41 j*ar, café
houder, reeder e» koopman te IJmui
den.
Deze moat zich verantwoorden
terzake dat hij omstreeks de maand
December 1919 door een beiofte o
door een gift van f 5000 aan A
A. Iskes te doen, heeft uitgelokt
dat deze, varende aan boord van
de Heini, dat vaartuig heeft doen
zinken, met het oogmerk om zich
of de reederg te bevoordeelen.
Bekl. ontkent het hem ten Isste
gelegde. Hjj heeft gezegd da hij'
op de openbare terechtzitting zou
spreken en vraagt of hg dit thans
mag doen.
Be president zegt dan errs: ci
getuigen te znllen hooren.
Bekl. Iskes, als get. gehoord, ver
haalt de feiten nog eens. Be off.
vraagt waarvoor deze beki. de laatste
f 100 keeft gekregen,jof deze ws- ea
om het misdrjjf te ontkennen.
Get. Iskes zegt dat deze f 100
waren gegeven door bekl. Koning
stem om, wanneer schipper Groen
door de mand mocht vallen, hjj
alles liegen zon heeten.
Bekl. Koningstem zegt dat get.
Iskes hem geld heeft afgeperst en
daarvoor is hij gezwicht (gelach bij
het pnbliek).
Mr. Dorhont Mees, een der rech
ters, zegt„Bus daarom was hst
schip voor f 130000 verzekerd".
Op de verklaringen van get. Groen,
zegt bekl. Koningstem nimmer met
dezen getnige over het tot zinken
brengen van d£ Heini te hebben
gesproken.
Be verdediger, Mr. Th. Maller
Massis uit Amsterdam, merkt op
dat de Heini vroeger voor f 150000
was verzekerd.
Get. Sterk, schoenmaker te Vel-
seroord, verklaart .van bekl. Iskes
een bankbiljet van f 100 in betaling
to hebben ontvangen.
Get, van Beek zegt eens met
Iskes op 't kantoor van dsMij „Be
Dogger" te zijn geweest, toe» deze
daar sprak over 't wegbrengen van
schepen. De heer Busmai, mede
directeur, neefc toen «e vingers op
dea mond gelegd.
De verdediger vraagt wat bekl.
Iskes toen heeft gezegd.
Get. van BeekMoet ie soms weg
Alsstu worden «enige getuigen
a décharge gehoord. Allereert de
hesr J. D. Heykoop, procuratiehou
der van do Mg, „De Dogger". Dsz?
zegt dat de Heini in 19i» goed ge
varen heeft.
De Off vraagt welk dividend er
uitgekesrd is over 1919 en wat de
Directie ontving. Get. antwoordt op
beide vragen i „Niets". Op meerdere
vragen zegt get. dat het schip is
asmg^koeht voor f 88000, de om
bouw heeft f 65000 gekost. Het
aa&deeleak&pitaal der Mg. Heini
bedrGeg f 15000.
Mr. Dorhont Mees vraagt of men
in IJmniden niet wist «fat de prijzen
der schepes zeer sterk gedaald
waren.
Get. zegt dat ze iosn niet gedaald
waren.
De verdediger vraagt of get. weet
dat bekl. Koningstem alle belangen
bij de Mij. De Dogger en de Heini
aan anderen heeft overgedragen.
Get. zegt dat dit in Aprii 1920
is geschied.
De tweede getuige h decharge,
L. Groen, reeder te IJmuidar, zegt
op een vraag van den verdediger
de waarde van de Heini, zonder
isvr-ntaris, op f 110,000 te schatte*.
Op eon vrasg va» een dar rechters
t f dit voor 1918 of 1920 geldt, zegt.
get. dat dit ook voor begin 1920
geldt.
Mr. Dorhost Mees zegt wei anders
gehoord te h?bb-.n. 't Is jammer dat
de Isspecteur va* de Belastingen
aset hier is.
Get. A. ds Kosing, walschipper
hij ds Mg. Du Dagger, legt gunstige
verki&rif g sf ten opzichte van
bekl. es zegt niet te gelooven dat
Koningstein tot het misdrjjf heeft
aangespoord.
Gt J. de Waard heeft vroeger
op da Heisi gevaren es zou als
"eApper op de Haini de reis, waarop
het echip wcgoleef, meegemaakt
hebben, als er niet eea klein g-schil
tu^scfeen get. ev Konisgstein was
geweest. Get. zegt dat bekl. Koning
stein vroeger altijd waarschuwde
siet in het snjjaesiveld te gaan
visschen, Get. zegt gaarne op de
Heini te hehbou gevaren.
Get. E den Hejjer, schipper te
Hosselersdjjk, heelt met Iskes ge-
varen en heeft geen gunstignn
indruk van dezen, zoodat hg daarom
van de Heini is gegaas.
Als get. uitgesproken is, zegt
Mr. Dorhont Mees: „Is dat in
alles f"
Be Off. van Justitie zegt dat
ondanks de verklaringen van de
getuigen h decharge deze beklaagde
voor hem de hoofdschuldige bigft.
Deze toch heeft de andere be
klaagden tot misdrjjf sangezet, hg
heeft hen geld geboden om zelf weer
geld te verklagen.
De Off. zegt dat men nn tracht
bek). 7*kes als onbetrouwbaar voor
te stellen. Maar, men mag hem als
Ioh in woorden en ongodsdienstig
voors rlle», in den zin zc-oals wg
dit voor d i rechtbank opvatten, is
b cl. Iskes z aker niet onbetrouwbaar.
Sp- geioofc dat bekl, Iskes zoo
redeneert: ik h»b bekend en zal
straf krijgen, maar zal dan ook alles
vertellen. Bit komt heel veel voor
i>g den man uit het volk.
De off. wgst op de vorklariage*
van get. van Beek, die intusschen
zeer gereserveerd is in zijn uit
latingen, omdat hg geld van ren
der beklaagden heeft aangepakt.
Spr. wgst dan op den fieancieelen
toestand van de Mg. Be Bogger. Bc
aandeelhouders kregen heel geen
uitkeering, de directeuren ontvingen
niets. Spr. gelooft dat uit het tot
zinken brengen van de Heisi gel-
deigk voordeel voor do Mg. De
Dogger zon worden verkregen,
De Off. noemde bekl. des voor-
naamsten dader.
Door zije houding voor den reek*
ter-commissaris feteft hg alle licht
op deze zaak van zgn kant buiten
gesloten. Spr. zegt tot zgn nadeel,
ook al omdat hg 4 maanden pre
ventief in hechtenis heeft grzeten.
De Off. eischte een gevangenisstraf
van 3 jaar (applaus op da publieke
tribune).
Bekl. leest na een schrifteigke
verdediging voor. Daarin spreekt kg
van belagers en vganden enz.
Het verhaal houdt is, dat, geaigen
tijd na het ziake» vaa, de Beioi,
Iskes tegen b&kl. heeft gezegd dat
het schip niet van zelf gezonken
was. AiUen G^oen en va* Beek
wisten er van. Het was alsof bskl.
door den bliksem getrcffe» werd,
daar al verschiiiacde sm«esbcottm
gezoake» warez, waarvan men open
itjk zei dat ze weggebracht waren.
Eu spr. vreesde dat me» h »m daar
ook van zou beschuldigen.
Bekl zegt dat Iskes 14 dagen later
om f 600 vroeg. Hg is toen bang
geworden en heeft ze gegeves.
Bekl. heeft het dan over de ver
houding tusschen patroons e* ar
beiders. D# putrooMS hebben siets
te zeggen. Als bekl. 't over ds
politiek heeft en zagt dat de Ned.
R-igeeriug is 1918 bar g was voo?
Troelstra, zegt de president hem
zieh te bekorte»., anders zal hij
bekl. 't woord ontnemes. „U had
dat schrift ook over kunnen leggen".
Bekl.U zult ket straks hebbes".
President: „Je mag 't asders
aoudea ook".
Bak), vertelt dan verder dat hg
ook verder aan afpersingen van
Iskes bloot stond. Bekl. heeft cog
twee maal geld gegsven.
Dj voorlezing van dit stuk duurde
meer dan een half uur, het was
een verhaal van 23 bladzgden
schrift.
Da verdediger Mr. Muller Massis,
rnerki e op dat formeel op de getui-
geBVtrklarjngen bekl. veroordeeld
kan worden. Maar uit de verklarin
gen van get. den Heysr ee anderen
b g 11 dat wat bekl. Iskes heeft gezegd
»u niet va» 18 karaats goud is.
Beide andere bekl. hebben valsche
scheepsverklaangsn afgelegd, inzake
het verloren gaaa van 'set trawlnet,
waarvan later bleek dat zg het
gekapt hebben.
Pleiter wgst ook op de verkla
ringen der drie schippers, getuigen
a décharge, die niets ten nadsele
van Koningstem wisten te zeggen.
Pleiter zegt dat de reden va»
het zw{jge» van bekl. thans is weg
genomen en de rechtbank zal heb
ben te oordaelen over het verweer
schrift van beklaagde.
Wat de financiëele reden betreft
de reeder Groen heeft verklaard
dat het schip niet te hoog verze
kerd was.
Pl. zegt dat waar ket plan bg
Iskes is oststaan, b8ki. Koniigstein
geen hoofdschuldige kan zgn, maar
hoogstens van medeplichtigheid be
schuldigd kan worden.
Pl. concludeert dat de overtuiging
op de verklaringen der mede-be
schuldigden niet voldoende is om
bekl. Konisgstein te veroordeele*.
Pl. wgst er op dat bekl. zieh door
het feit niet financieel heeft kunnen
bevoordeelen.
Het is in 't belang van bekl. en
zgn gezin dat hg niet zwaar gestraft
wordt, als hg dat wordt, gaat ook
zgn café verloren. Pl. roept de cle
mentie der rechtbank in.
De Off, repliceerende, zegt dat
wat pl. zei, a. 1. dat de twee andere
bekl. een v&lache scheepsverklaring
hebben afgelegd, juist is. Maar wie
maken eigenigk zoo'a seheepsver-
klaring op? vraagt spr. De reeders?
Spr. heefc, 6 A 7 van zulke zaken
met schepen hier loopen.
Nadat de verdediger nog gesproken
heeft worden de nitspraken bepaald
op Maandag 23 Mei.
De zitting duurde van 2 uur tot
,m. half zeven. Er was f-en talrgk
publiek uit IJmuiden en Velaercord.
lie stemming van het publ-vk was
lang niet ten gunste van den derden
beklaagde, den reeder K.
Tgdens de zitting deed zich nog
een incident voor, toen n.l. de hser
Busman, is de getuigenbank geze
ten, oawel werd. In bewusteloozen
toestand moest deze getuige door
twee veldwachters de rechtzaal
worden uitgedragen.
VELSEN.
Concert Hosanna. Bacon-
certea komen au nog los, Woersdag
Hosanna en Boadeidag IJmuidens
Maaneckoor. "Wg wjilea opmerken,
dat dit toch eignaiijk wel te iaat
is. De omstandigheden kuaner. er
naar zgn, maar als een veresragisg
als Hosanna naar ceocoarse» gaat
en ie geeft dan voor 't esn-t een
uitvoering voor de donateurs tegen
Juni, valt dit tegers. I« dfzea tgd
zg» wg liever buiten om te gesiste»
van de natunr.
Er waren wel verontschuldigingen.
De voorzitter, de heer H. Khes,
noemde die is zg» openingswoord.
Be vereenigisg heeft i» kortes tgd
twee dirtcteurea gehad en nn een
derde. Maar verder zullen wg er
maar niet meer van zeggen, want
da« zouden wg de vraag gaan be-
sprekes of een zangvereeniging er
alleen is om naar een concours te
ga tr,', of dat zg er in de eerste
plaats is voor de ingezetenen. Ons
vorig verslag van Hosanna was niet
onverdeeld gnsstig. Men was daar
door wel wat gep queerd, maarwg
gelooven toch dat de feiten ons
wel ia 't geigk hebben gesteld.
Het doet ons dan ook plezier dat
dit verslag in een anderen toon
gesteld kan zg». Thans hebben wg
het koer met bg zonder genoegen
gehoord, ja wg hebben betreurd dat
Hosanna slechts zoo'n klein aandeel
bad in het programma. Het koor
zoig n.l. slechts 4 nummertjes.
Hier was beslist een tekort en
Hosanna moet bedenken dat ze een
volgend maal meer dient te pres-
teeren. Echter, de vier nummert jen,
die gezongen werden, waren alle
even mooi, of beter: het ten nog
mooier dan het ander.
Het koor opende met „O Herder
Isrsöls" van Bordniansky. Hoe innig-
mooi es warm werd dit fgne opus
gezongen; de gedragenheid en de
rust waren als het rytkme van de
zee op mooien zomeravoid, monotoon
e» toch melodieus, vol eeuwige
bekoring.
Het bekende „Wondgedackten"
vaa Fr. Abt werd ook mooi vertolkt,
waartoe de solisten het hunne
bedroegen. Voorts zong het de twee
nummers, waarmede het op het
scours te Amsterdam den len
prgs behaalde. „Vertrouwen" werd
goed gezongen en „Zondagmorgen"
was ook nn weer innig-mooi. Toch
werd het niet zoo subliem gezongen
als in Amsterdam. Vooral in de
twee eerste regels van het tweede
couplet waren vlekjes.
Onze totaal-iodruk is echter dat
Qosaaca geluk te wensehen is met
haar directeur. Moge zg hem nog
lang behouden en mogen we dan
eea volgend maal wat meer van
ket koor zelf hoorei.
Er was veel medewerking, n.l.
vaa de dames C. v. d. Kaay, sopraan,
Jeanae v. d. Rovaart, piano, beiden
te Amsterdam en Mej. C. van Heyst,
orgel, alhier en van de heeren B.
Brouwer en J. Gerhard, beiden tenor
en P. v. d. Rovaart en J. J. v.d.Kaay,
beiden bariton, allen van Amsterdam.
Me], v. d. Kaay heeft een mooi en
vol geluid e» zong Beethoven's „Bie
Ear* Gottes" heerigk zuiver. Voorts
zong zg Jezuslled van Hildack
(waarom stond de titel in 't Hol*
lasd8ch en de tekst in 't Duitseh ?j
Bit lied werd niet zoo mooi als 't
vorige vertolkt, voorts liet de uit
spraak te wensehen over, de g-klank
was o. i. veel te gi en „iek ekren"
zoag zg als „ie sjeren".
De heer Brouwer had o. i. beter
in Amsterdam kunnen bigven.
Zulke solisten hebben wg kier ook
genoeg, zgn zang muntte in niets
uit. „Panis Angelicus" vondel wg
bepaald akelig en 't eindigde alsof
de zanger een graat in ztyn keel
had. „Adorote" was niet veel beter.
