ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
vooruitbetaling
No. 70.
Zaterdag 2 Juli 1221
Be Jaargang
Abonnementsprgs i fl.per 8 maanden, fra&co per post f 1.16
voor het Buitenland f 1.46. Abonnementen worden aangenomen
aan ket Bureau en bij de Agenten. Tot plaatsing van adverten-
tifin van Buiten de gemeente VELSEN in dit blad is uitsluitend
gerecktigd ket Advertentiebureau P. F. C. BOELSE, IJMUIBEN.
Advertentie* alt er lp in te zenden WOENSDAG tot 9 uur v.m.
en VRIJBAG tot 4 uur n.na.
Verschijnt Woensdag» m. Zaterdags
Uitgave van de Naassl. V»m. Uitgevers Mg. _,J Asm**»"
ADRES VOOR REDACTIE EN ADMINISTRATIE
N. V. Brukkerg Sinjewel, Willemspiein 11, IJseuide*
Telefoon 163
Dit nummer bestaat
uit 2 bladen
EERSTE BLAD.
Dringend veraoek
om bij verhuizing het oude
en het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bureau
WILLEMSPLEIN 11, op te
geren De Administratie
Kleine advertenties
en familieberichten kosten bij
slechts 15 c e n t per r e g e 1
Vervolg.
Voorts heeft Br. O e r t z opge
merkt, dat de gebogen bordes zeer
veel rustiger over den grond gaan
dau de reekte bordes, omdat de
gebogen borden, om zoo te zeggen,
veel meer eigen stabiliteit kebbei.
Uit bleek trouwens ook al bg de
modelproeven in Ckarlottenburg,
waarbij de reekte borden bg ket
sleepee steeds lickt trillen, terwjjl
de gebogen borden altijd zeer rnstig
sleepten. Dezelfde ondervinding is
trouweiB ook bg ket vliegen op
gedaan.
Voor ket nemen van praetische
proeven op stoomtrawlers, keefc
lir. O a r t z groote gebogen trawl
borden gemaakt. Tengevolge van
minder gunstige weersomstandighe
den, konden, ten tjjde van zijne
lezing, de proeven op de Noordzee
nog niet genomen zgn. Echter zou
de Reederg Schmidt. Cordes
and Harms te Hamburg, zoo
vriendelijk zQï, daartoe een stoom
trawler ter beschikking te stellen.
Juist een dezer dagen ontving ik
van Br. O e r t z een Bchry ven,
waaris hij mededeelde, dat bij reeds
sedert eeaige dagen met deze proe
ven bezig is en dat deze hoewel
htj er nog niet geheel mede gereed
is hebbes bewezen, dat de nieuwe
borden eer. groote toekomst zulieo
hebben.
Bij deze proeven werden eerst,
bjj het gebruik van recht* borden,
de ko-k vas de trawlitjaen, met
behulp van ean eenvoudig meetin
strument vastgesteld, wa*?bjj daa
tegelijkertijd de stoomdruk esa het
aastri osaweïtelingen der machine
gaaoteerd worden. Ditzelfde wordt
bg het gebruik van de gebogsri
borden gedaan, wanrbjjj mes, aas
de hand van den grooterea hoek,
eea beeld va» de grootere net ope
ning kan maken. Daarna laat mm
d*n stoomdruk en ket aantal om
wentelingen zoover terug loopen,
tot bovenbedoelde koek even groot
is ais dia, walk men te voren bg de
rechte borden had. Het verschil
geeft dan natuurlijk den minder
noodigen trekkracht aan.
Het zou natuurlijk ook ket geval
kansen zjjü, dat de gebogen borden
geen, of slechts een niet al teveel
grooteren koek vnn de sleeplijnen
aangaf als de rechte borden. Men
zon daarmede dan een bewijs heb
ben, dat de opening van ket net
door de rechte borden geheel of
b|jna geheel uitgespannen was, want
een reeds geheel uitgespannen net
kan men toch, met den besten
wil van de wereld, niet nog verder
uitspannen! Men kan dan echter,
door ket verminderen van het
machine-vermogen, vaststellen koe-
veel die vermindering zal z|jn zon
der de netwQdts te verkleinen.
Joist deze minder noodige trek
kracht is ket voornaamste gedeelte
van deze nieuwe vinding. Immers
juist hierdoor wordt de rekening
van steenkolen- of olieverbruik veel
kleiner en ook hierdoor wordt ket
mogelijk gemaakt, dat zeilvisschers-
vaartuigeu, zelfs b|j minder wind
kracht nog kunnen trawlen. Inder
daad mjjne keeren, de t|jd sckijjnt
voor reeders van zeilvisscheravaar
tuigen na wei te z|jn aangebroken,
dat ket trawlen niet meer eea
visscherij zal z|jn, waar geld bij
moetl
Een verder groot voordeel van de
gebogen borden is, dat z|j, ook b|j
zeer geringe vaartBnelheid, krachtig
nitsckeeere», terw|jl de rechte bon
den ziek in zoo'n geval n&awelijks
bewegen. Br. O e r t z heeft in dit
opzicat proeven genomen bg een
zóó geringe snelheid van de boot,
waarop ket sturen bijna onmogelijk
was. Bit feit is van buitengewone
beteekenis voor de zeil- en motor
vissehers. Mea zou, met ket oog
op de voor deze vaartuigen te ver
wachten geringe sleepsnelkeid, de
trawlborden es» nog iets grootere
boekt kusaes geven.
Niet tegen te spreken is ket feit,
dat ket maken van gebogen borden
inderdaad meer moeilijkheden mede
brengt dan de rechte borden. Uit
de plaat (ket lichtbeeld) is de
bouw van het gebogen bord
duideigk zichtbaar. Deze bonw is
wanneer eeae bekoorlijke tee-
keniBg ter beschikking is, voor
een goed timmerman in ket alge
meen niet moeilijk. Ais eee gevolg
van het verhoogde arbeidsloon en
ket verlies aan hout door hetweg-
ssgden daarvan, om den veraischten
vorm te verkrijgen, worden de bor
den niet onbeduidend duurder. Met
ket oog hie'op en op zoo eeavoadig
mogelijke reparaties, en m*de met
ket oog op de mogelijkheid, de in
gebruik zijnde rechte borden te
kunnen vervormen, h«eft 9r. Oertz
een .Ersatz" van de gebogen borden
geconstrueerd, waarmede, zoowel
model-sleepproeven, als de proeven
op ds Visscherij Direetieboot, reeds
worden genomen. Deze constructie
is uit de plaat (ket lichtbeeld)
duidelijk.
Bjj de geringe vaarsneiheid vak
2 tot 3 mijl, die ik zookven genoemd
heb, komt ket n.l. niet zoozeer op
de absoluten vorm van de bocht
van ket bord aas, maar meer op
kat navolgen vaa de strekkinge^van.
Iederdaai hsbbes da mode.-slerp-
proeveft een slechts betrekkelijk
weinig minder nuttig effect aaa
gsge»ea als bereikt werd met d^
trawlborden die de juiste kromming
hadden. Be practische proeven aan
boord va» de Direetieboot met dez-
geksikte borden geaomen, hebben
nauwelijks eeoig verschil aange
toond. Deze w$ze van Ësiaensteliiag
zou duarom in eerste isstantie voor
de toakomst gevolgd kuaisenwordeis.
Moeilijkheden om ze zoo te bouwen
ijs hierbij aatuurigk i» geen geval;
ket repareere» is gemakk* gksr dat.
bg de vlakke borden, omdat daarbij
kortere stukken hout noodig zijn.
Be ombouw van vlakke tot ge
knikte bordsi, is zonder meer en
ook in de kleinste werkplaatsen
mogelijk. Bit zal een gewichtige
factor zjj» bg het invoeren van de
nieuwe trawlbord-eonstructie.
Het behandelen en de plaatsing
aan boord van de borden, is vol
komen dezelfde als die van de tot
nog toe gebruikte borden; wijzigin
gen daarvoor aan boord zgn dus
niet noodig.
Verder heeft Br. Oertz nog eeaige
opmerkingen gemaakt betreffende
de afmetingen der borden. Vele der
tot nu toe gebruikte borden z|jn,
in verhouding tot de hoogte, te lang.
Be borden thans in gebruik bg de
middelsoort trawlers, zgn 2.8 M.
hg 1.3 M. hoog. Be lengte is
das 8 Va m*al de hoogte.
Br. O e r t z voert daaromtrent aan,
dat de werking van een schesrvlak
door de leigte slechts zeer weinig
buavlqed wordt, doch dat het is
werkelijkheid veel meer aankomt
op de lengte van de .intredende
zijde", d. i. dus hg de trawlborden,
de hoogte. Men moet daarom die
intredende zgde zoo lang mogeigk
maken.
Om hierbij weer in vergeigking
met de zeilen van een schip terug
te komen, ieder zeem&D weet, dat
een in het voorigk hoog zeil veel
beter trekt dan een laag breod zeil
Zoo zgn de beste vliegers onder
onze vogels die met lange smalle
vleugels, waarbg de zgde, waar de
kracht intreedt, das lang is. Om
zich een begrip te vormen van de
gnustiga werking van vleugels mst
mm lange istree-zijde, vergeigke
men maar eens het geringe vleugel
oppervlak van den albatros, met
het groote gewicht van zijn zware
lichaam. Vcgeis met vleugels, die
minder lang als breed zgn, bestaan
er niet en alle vogels met korte
e« diepe vleugels, zg» slechte zweef-
vogels.
Dit principe op de trawlborden
overbrengend, zon by de eigenaar
dige bedrgfsomstandigheden, onga-
twgfeld tot verkeerde gevolgtrek
kingen aanleiding geven, omdat de
borden bg hst schuiven over d n
bodem der zes, gemakkeigk naar
voren of naar acht-ren zouden
omvallen bg zulkeeh groote hoogt'S.
Toch dient met zich bg het maken
van trawlborden, bovengenoemd
principe steeds vooroogen te houden.
Volgens de meening van Br. Oertz
zou de gewenschte verhouding vac
de lengte tot de hoogte der trawi-
borden as 1.5a 1.6:1 moeten zg»,
ook al omdat men de hoogte der
boorden, met het oog op de hoogte der
galgen aan boord, natuurlgk nier-
ai te groot zal nomen. Van veis
borden echter, w&arbg de opper
vlakte door eene groote lengte
bereikt is, kan mon gerust eea goed
stuk afsagdcB, zonder de werking
te vermnsderfcB, vooral waaneer mes
gebogen of gekaikte borden gebruikt.
Verder disst men ervoor te zorgen,
dat de borden bovenaan van ciet
al te zwaar beslag voorzien worden,
zoodat de ia het water g^worpes
borden op de» grond big ven staan
en niet omvallen. Bit zal n.l. noodig
zgn bg zeil- en motorvisscherc-
v»artuig*a, wavbjj men zich moet
b?gveres, dat het bord ook met
flauwe koelte is dea schee/stand
blijft sUaa en niet via< op dea
grond komt te liggea. Dit staan
va» de borden op dsn bodem, za
met dsn gekoikten of den gsbogsn
vorm, natuurlijk veel beter worden
bereikt, dan bij de vlakke bordes.
Tea slotte .«soge ik opmerfces,
dat de nieuwe trawlbord-c raet- aetie
in alle lande» die de trawlvisse&ery
uitoefeüien, doov pata&tnsme be
seherurid is as dat zg eerst eenigen
t|jd, nadut de verschillende vormen
van uit voering dszvr bordes in de
Noordzee ersstig beproeid zQn, a&u
het algemeen belaog kunnen worden
overgelaten.
Ik hoop en vertrouw, dat U door
deze lezing de overtuiging zult mede
nemen, dat het hier gaat om eene vin-
dlsg, die voor de zeevisseherg van
buitengewoon veel belang is en zeer
zeker waard is doorgezet te worden.
Mst Dr. Oertz hoop ik dan ook va*
harte, dat de keeren uit de practijk
van het visscherg vak, veel nut van
deze nienwe trawlborden zullen
mogen ondervinden!
Het 25-jarig bestaan vnn de
Rtyksvlsschersbaren te IJmnlden.
Ben lstsa Jnli van dit jaar was
het vgfentwintig jaar geleden, dat
de Rgksvisschershaven te IJmuiden
werd geopend, welke opening zonder
eenig officieel ceremonieel plaats
vond. Sedert de opening der haven,
die toen ongeveer driehonderd meter
lang was heeft twee maal een ver
lenging plaats gehad, waarvan de
eerste voltooid werd in 1902 en de
tweede in 1919, waardoor de tegen
woordige haven een lengte heeft
verkregen van ruim 800 Meter. De
breedte van de haven heeft geen
verandering ondergaan. Het eerste
jaar na de opening in 1897 alzoo
kwamen gedurende het geheelc jaar
in de haven 68 stoomtrawlers,
1090 kotters, 493 zeilloggers, 308
bommen, 6981 kustvisschers, 16
stoombeugers, 838 zeilbeugers (sloe
pen) totaal 84 stoomschepen en
9710 zeil vaartuigen met een brnto-
inhoud va» 690507 Kub. Metor. Het
aantal kotters en bommen vermin
derde regelmatig. I* 1911 kwamen
nog slechts 2 bommen in de naven
e<a ia 1919 nog slechts 2 kotters.
Het aantal zeilloggers steeg regel
matig, dat der stoomtrawlers zeer
SHftl. Zoo kwamen in 1915 reeds
4894 stoomtrawlei s ia de haves,
(het hoogst bereikte aastal) en in
1917 ket hoogste aantal zeilloggers
n.l. 4081. Eea niet minder snelle
vlucht nam de toename van de
drgfnetvissehers (harhg visschers).
Ia 1900 kwamen voor het eerst 2
s oomloggers en 23 zeilloggers in
de haven teg-jn in 1919 376 stoom
eu 813 zeilloggers. Het aantal in
de haven binnengeloopan vracht
vaarfcuigea bedroeg iu 1900 6 stoom
schepen en 735 zeilschepen tegen
in 1919 1179 stoomschepen en in
1915 1558 zeilschepen (hoogste
aantallen.) De brntoinhond van alle
in d9 haven binnengekomen stoom-
80 zeilschepen steeg van 609.507
Kub. Meter ia 1897 tot 3.418.914
Kuo. Meter in 1916.
Ia 1899 kwamen i» de haven 31
Eogchehe stoom- en 469Eagels«he
zeilschepen 66 Buitsche stoom en
8 zeilschepen, 15 Bulgische stoom-
en 3 zeilschepen. De Buitsche e»
Bsigische schepen bleven langza
merhand geheel weg terwgi het
aantal Etg^lseie scheptn met
groote sprongen af en toenam. Zoo
kw&mes fcgv. ia 1909 binnen 183
Eagelsche stoom e» 386 zeilschepen
en in 1913 338 stoom- en 46 zeil
schepen.
In 1901 had de eerste aanvoer
va» ëlceskolen te water plaats en
werdes door 275 kolenschepen 29294
ton kolen aangevoerd. D#zo aanvoer
stoeg even groot met de toename
van het aautai Stoom visschers vaar-
fcuigee, en wcröea bgv. in 1915 door
1523 koleuschepsc met een inhoud
va* 246696 Kub Meter aangevoerd
218261 ton Belgische en Buitsche
en 25380 tou Eagelsche en Ameri
kaassche steenkool aasgevoar-d,
totaal 238641 ton.
$e haven biedt sedert de laatste
uitbreiding ruimte om 300 vaar-
tuivas ligplaats te verschaffen. In
1918 wars» gedurende 47 dagen
van 300 tot 350 schepen en 11 dagen
van 351 tot 400 schepen geigkthdig
in de naven; in 1919 gedurende
3 dage» van 300 tot 350 schepen
Deze nitzouderiügsgevallen komm
alleen dan voor als door aauhoudesd
stormweer de zeilvisschersvaartui-
gen worden binnengehouden.
In 1900 behoorden in de haven
thuis 20 stoomtrawlers, 38 kotters.
3 loggers, 1 bom, en 18 kustvisschers
totaal 80 ech pen met 18717 kub.
Meter inhoud, in 1919 107 stoom
trawlers, 48 stoomloggers, 83 zeil
loggers en 88 kustvisscherstotaal
887 schepen met 113138 knb. Meter
inhoud.
Uit deze enkele cgfers blijkt de
groote ontwikkeling, die het haven-
bedrgf ia 25 jaar gekregen heeft,
die zich ook weerspiegelt ia de be
sommingen van de in de haven
aangevoerde ei in de rgksvischhal-
len verkochte viBch, welke steeg
Behoudens eventneele wgzigiug
zal voortaan het Consultatiebureau
geopend zgn op Woensdagmiddag
vae 121/» uur te Velseroord
Wülemsbeekweg B 42.
van 819000 galden in 1900 tot 24
rnUioen in 1919 en 36 5 miilioeu in
1916 (hoogste opbrengst).
Se k&ven is eea vrghavsner
worden coeh bg binnenkomst noch
bg vertrek havengelden geheven;
evenmia worden liggelden betaald.
De kostea vaa de haves komen ton
lasta van het-Staatsvisschershaven-
bedrgf, dat iskomsten heeft uit retri
butie van dan verkoop indenrgks-
vischafslag, waterleiding, erfpachten,
electricitensvoorziening, dokinrich
tlngeu enz. Be exploitatiekosten van
de haven bedroegen in 1919 f 74966
de onderhoudskosten f 31828de
intresten f104891 en de afschrijvin
gen f 16690, Het saldoverlies op de
exploitatie van de haven bedroeg in
1919 f219173.
Voor 1919 werd de kapitaalreke
ning tes behoeve van de havaain
richtiogea tes laste der staatsbe
grooiing vermeerderd met f 513859,
waartegen f 16.690 werd afge
schreven.
Het aspsct rond de haven onder
ging groote verandering in de afge
loopen 25 j*ar. Toen, bg de opening,
aau de ^zuidzgde een duinreeks,
thans een stadcomplex met vier
uime parallellonpendejj straten, in
hoofdzaak gevormd door magazines,
pakhuizen, fabrieken ea reeders
kaatoree. Ds eerstgevestigde reede
rg aan da Zuidzijde was do Maat-
scaappg Doggersb&nk, oadar directie
van den heer Jhr. Tedi:«g van
B-srkhoufcds eersre fabriek was de
Ijsfabriek „IJmuiden" onder directie
van den heer Vuerhard. De rgks-
visshhallen aan de Noordzyde wer
den in 1899, dus drie jaar later i»
dieast gesteld. Voor dien had de
afslag piaats in een door het rgk
g-ibouwde, doeh ia dienst van par
ticulieren zgude houten afslagge-
bouw en de strgd tnsschen den
rgks- en particulieren vischafsiag
zal sog velen in het geheugen
liggen.
Vermelden we nog, dat de oor-
spronkeigke diepte der haven vas
4 Meter fcy de eerst-s uitbreiding is
gebracht op 6 Meter en dat taans
in de haves ligplaats hebben twee
droogdokken voor stoom- en zeil-
vissehersvaartuiges.
N*.ar ons nog va* welwillende
zgde wordt medegedeeld was by de
opening de hserJ. Taat, na venmees-
ter en de heer G. F. Haak, Oader-
kavenme&ster en bestond het dienend
personeel uit 2 haven knechts. T&ans
zijü by de haven in dienst 11?
havenmeester (1e heer J. Carst) 1
2c havenmeester (de heer P. Booe)
2 onderhavenmeesters, 4 Ie haven-
knechte», 6 2e havenknsenten en
aen aantal losse havenknechte*.
Da rijksviiiehhal aan de wests-
ïgkste zgde werd eersr drie j*a?
ha de opening va» de haven in
dienst gesteld. Voordien «ad de
afslag van de aangevoerde visch
plaats in eea honton ïgksafshg, i*
gebruik bg particulieren-reeiers «.1.
de beare* Plastrijdt, A. S. G^o?»
en Kugper en KaLs, bg wlsn ia
dienst waren als afslagers de haaren
R. Tol, J, D. Hegkoop en A. Visser.
De beid* laatste* gingen in 1899
over ia 's Rijksdienst, de heer
H«gkGop als Caef-afslager. Men
deelde ons ook nog mede, dat de
heer Kofoed da eeaige ambtenaar
is, die vanaf da opening der kavea
aog in 'H-RgksdieB8UeIJmuid««is,
thacs echter bg de» rgksvischafslag,
afdeeling boekhouding.
Uit «ie Gemeente»
Gezondheidscommissie.
Be Gezondheidscommissie behan
delde i* hare laatste vergaderisg,
behalve enkele huishoudeigke zaken,
•en aantal woninggebreken en wan
toestanden, van welke de gebrekkige
rioleerisg van den schulpweg bg dea
overgang van de spoorlgs, de fun
damenteel» gebreken van de riolea-
«ieg der Patrimoniumwo»ing«n te
IJDuaiden en de verregaande ver
vuiling van de jbeek, afkomstig van
het Provinciaal Gesticht, vroeger
re«ös herhaalde malen tot gegronde
klachten aanleiding hadden gegeven
e* ook nu weder een punt vast ern
stige overweging uitmaakten omtrent
de te nemen maatregelen tot ver
betering van deze voor de volks
gezondheid zoo schadeigke toe
standen.
Ook ds sloot aan de Jan Gyzen-
vaart, het overbigfsel van de ge
dempte vaart, werd door de commis
sie ia zoodanigen toestand bevonden,
dat zg besloot de aandacht va» het
g' msestebestuur daarop te vestigen.
Voorts werd behandeld bet ver
zoek om advies van B. en W. om
trent coacept-wgzigipgen van de
bonw- en woningverordeniag,waarbg
aan de Commissie tot hare voldoening
bleek, dat in vele opzichten rekening
was gehouden met opmerkingen,
reeds vroeger door haar aan B. ea
W. over deze zaak toegezonden,
zoodat zg thans kon volstaan met
het voorstellen van wgzigingen in
slschts enkele artikelen.
Een pant, door een der genees
kundige leden te,r eprake gebracht,
betrtffend* een doelmatige ver
zorging van kraamvrouwen werd
uitvoerig besproken en voor een
verder onderzoek in handen gesteld
vaa de beide geneeskusdige ltden
der Commissie.
Ten slotte werd van gedackte ge
wisseld over de taak van de» ge-
meenteigken geneeskundige, wiens
instructie nog niet sa» de Commissie
was medegedeeld, hetgeen aanleiding
gaf tot twgfel, of sommige zaken,
de volksgezondheid betreffende, tot
zg* werkkrirg behooren of, evenals
vroeger geschiedde, door de Com-
missle^moet worden behartigd.
Besloten werd hieromtrent eadere
inlichtingen te vragen aan B. en W.
Plaatselijk Nieuws.
IJMUIDEN.
In de Woensdag gebonden
algemeese vergadering van aandeel
houders der N, V. Industrieels Maat-
schsppg „Hera" ie IJmuiden, werden
de balans en de winst- en verlies
rekening over 1920 goedgekeurd en
aan directie en commissarissen
décharge verleend.
Vaa de enmmiesie, bsnoemd in
de jaar'.ggsch» aigemee.»» vergade
ring gehouden op 31 Mei 1920 was
de mededeeling ingekomes, dat er
saar hare meening geen aanleiding
bestond voor de algemeese verga
dering van aa&deelhouders om hare
goedkeuring aan de balans en wisst-
en verliesrekening over 1919 langer
te onthouden, Beze stukken werden
de halve met algemeens stemmen
goedgekeurd e» de d reetie ea com
missarissen gedéekargeerd.
Met het oog op de noodige feser-
veeringen werd geen dividend be
schikbaar gesteld.
De heer H. Zgistra werd metai-
gemeene stemmen als commissaris
herkozen.
Door C. van E. alhier Is hoogsr
beroep aangeteekend tegen het von
nis der Haarleuasche rechtbank,
waarbg hg wegens mishandeling
veroordeeld werd tot 2 maanden
gevangenisstraf.
IJMUIDER COURANT
Ingezonde mededeelingen 40 ets. per regel Advertenties van 11. en m. 6 regels
f 1.—, iedere regel meer 30 ets. Compact gezette advertenties van 11. en m. 5
regels f 1.25, iedere regel meer 25 ets. Kleine advertenties en familieberichten
zoomede vereenigings advertenties nit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbe
taling, van 1 t. en m. 6 regels f0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prezen berekend. Advertenties „adres bur. v. d.
blad" 10 ets. extravoor bezorging van op advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebracht. Bovenstaande regelprjjzen worden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Velsen