ORGAAN VOOR DE GEMEENTE VELSEN
No. S2
Woensdag 22 Februari 1922
Verschijnt Woensdags Xaterdap
7e Jaargang
A.b0BL«BCti«tspr58i f 1— pei S mxxnéec, Iixesc per post 36
AbOBseaieuien worde» exngexcme* x»s ket Bureau en b§ de
A geidenTot plaatsing v&b advartentiêt van Buitex de gexoeexte
VELSEN in dit blad is uitsluitend gereektigd ket Advertentie-
bureau P. F. C. ROELSE, IJMUIBEN.
Aóverten* 6» uiterlijk ix te eenéex "WOENS5A0 tot 9 uur v.ar.
en VRITfAG tot 4 uur s.se. -
Uitgave v&e Naxssl. Yma Uitgever» Mtj. „Ummim"
A9RES VOOR REÏACTIE EN ASMINISTRATIE
N. Y. Brukkerfj Sisjewsl, Wiilexaspbie 11, JJmaldea
Tbbfoos 15?
DRINGEND VERZOEK
om bij verhuizing het oude en
het nieuwe adres, NIET aan
den looper, doch aan ons bu
reau WILLEMSPLEIN 11, op te
geven. De Administratie.
Kleine Advertenties
en Familieberichten kosten bij
VOORUITBETALING
slechts 15 Cent per regel.
VOOR ADVERTENTIES
Vrijdags na 4 uur ingezonden
wordt geen plaatsing in het
Zaterdagnummer gegarandeerd
VAN DEN WACHTTOREN.
Oorzaken van armlastigheid.
De Amsteraa'msche Armenraad heeft
een statistiek en overzicht gegeven van
het werk der armenzorg in onze hoofd
stad. Er is ook een hoofdstuk gewijd
aan de oorzaken der armoede. Alle
maal eigen schuld! hoort men tegen
woordig niet dikwijls meer. De mee
ning, dat men niet arm en bedeeld be
hoeft te zijn, als men maar goed oppast,
is even onrechtvaardig als onwaar. Is
dan het kapitalisme de oorzaak der
armoede? De armoe als massaver
schijnsel vindt men vooral in de lan
den, waar het kapitalisme aan het op
komen is. Men kan daarvoor tegen
woordig wijzen naar China en Japan
en de achterlijkste staten van Europa.
Maar bij de wassende invloed der ar
beiders weten zij grooter deel der maat
schappelijke welvaart te veroveren. Er
zijn sociale maar ook persoonlijke oor
zaken der armoede.
Volgens de studie van den Amst. Ar
menraad is armoe gewoonlijk gevolg
van een samenstel van oorzaken. Men
kan niet „de" oorzaak vaststellen. Wel
kan men in de meeste gevallen de
hoofdaanleiding aangeven, die tot be
deeling leidt. Soms komt die aanlei
ding plotseling b.v. een ongeval. Soms
leidt een langzame achteruitgang van
een gezin tot de noodzaak der bedee
ling.
De achtergrond der armlastigheid
wordt vooral gevormd door ouderdom,
lichaamsgebreken, drankmisbruik,
groot kindertal, gebrek aan verant
woordelijkheidsgevoel. Bij de onmid
dellijke oorzaken neemt de werkeloos
heid de eerste plaats in. Voor de rubrie
ken gehuwden eri alleenstaande man
nen geldt dit voor meer dan de helft
der gevallen. Dan volgt als onmiddelij-
ke oorzaak de ziekte. Bij de vrouwen is
vaak de aanleiding de dood van den
man of verlating. Werkeloosheid leid
de slechts in 15% der gevallen bij de
vrouw tot bedeeling.
Verder worden 149 gevallen genoemd
waar drankmisbruik armlastig maak
te en 58 gevallen, die tot gebrek aan
verantwoordelijkheidsgevoel te herlei
den zijn.
Soms werken meerdere factoren sa
men b.v. lichaamsgebreken, groot kin
dertal, verlating door den echtgenoot
en drankmisbruik.
We hebben hier dus wel met een in
gewikkeld vraagstuk te doen, dat men
niet zoo makkelijk kan oplossen, als
de meesten wel meenen. Tot die mees
ten behoort ook het bekende type uit
Reuters werken, die de armoe ver
klaarde uit de pauvreté. Zoo kan men
de kou verklaren uit de vorst!
Boter uit Australië in het boterland.
Het gaat in het groote wereldhuis
houden nog raar toe; precies econo
misch! Ieder land moest zooveel moge
lijk datgene produceeren, waarvoor 't
het meest geschikt is. Duitschland met
zijn vele mijnen en rijkdom aan grond
stoffen is aangewezen, om industrie
land te zijn. Ons land is door zijn lig
ging geschikt voor den doorvoerhandel
en door zijn bodem voor landbouw en
veeteelt. Van ouds zijn we dan ook een
land van kooplui en boeren geweest.
Onze lange kustlijn heeft een deel der
bevolking voor zeevaart en visscherij
geschikt gemaakt. Zoo wordt de arbeid
naar den aard van den boden, de lig
ging, ook den aard der bevolking over
de aarde verdeeld. Vrijhandel bevor
dert zulks en de leuze, die tijdens den
oorlog werd gehoord, dat ieder volk
zooveel mogelijk in eigen behoeften
zal kunnen voorzien, belet zulks. Ook
de protectie werkt de nuttige arbeids
verdeling over de heele wereld tegen.
In dezen tijd v. wereldverwarring zijn
er nog andere factoren, die de doelma
tigheid en zuinigheid in het groote.
huishouden afbreuk doen.
Vlak bij onze grenzen zijn rijke ko
lenmijnen, toch hebben we kolen uit
Amerika, Z. Afrika en zelfs Spitsber
gen aangevoerd. Hier heerscht werke
loosheid onder de typografen en er
worden voor Hollandsche firma's
drukwerken uit Duitschland naar de
cliëntéle hier verzonden. Onze vleesch-
productie is te groot voor binnen-
landsch gebruik en we eten vleesch uit
Argentinië. Maar het zonderlingst is
wel, dat wij hier zuivere boter uit
Australië 30% goedkooper kunnen
krijgen dan onze eigen boter, die ge
heel van export afhangt. In het groot
geheel bezien, is dit alles dwaasheid
beteekent een groot verlies aan ar
beidskracht en kapitaal. Slechts door
grootere eenheid tusschen de volkeren
over de geheele wereld kunnen zulke
dwaasheden voorkomen worden. Men
reist toch niet naar de hoofdstad, om
papier en pennen te koopen, wanneer
vlak naast de deur een boekhandelaar
woont. Papier en pennen zouden zoo te
duur komen, afgezien nog van het tijd
verlies. in het groote wereldhuishou
den zijn zulke (lolligheden echter regel.
Met millioenen gooien!
Zuinig te zijn op de kleintjes is goed.
maar wordt dwaasheid, wanneer men
daarbij de grooten verkwist. Onze re
geering heeft tot nu toe een vrij gema
tigden zin voor bezuiniging getoond,
maar met het vlootontwcrp doet ze,
alsof de millioenen voor het grijpen en
gooien waren. Ze wil ook onze koloniën
verdedigen, maar vergeet daarbij de
kostelijke wijsheid: Als hot niet kan
zooals het moet, dan moet het maar,
zooals het kan.
Wij hebben voor een klein land een
buitengewoon groot koloniaal gebied,
zoo iets, als een olifant in huis. Die
olifant zal in huis alles vertrappen,
wanneer we onze koloniën in voldoen
den staat van verdediging willen stel
len. Dit beoogt het nieuwe vlootont-
werp. Het bedoelt zulks, want deskun
digen erkennen eensgezind, dat dit
doel maar zeer gedeeltelijk bereikt zal
worden.
De Commissie voor Bezuiniging, ge
vormd uit de Ned. Mij voor Nijverheid
en Handel heeft haar ernstige bezwa
ren uiteengezet in een adres aan de
Twede Kamer. Zij wijst erop, dat dit
ontwerp de eerstkomende zes jaar ons
300 millioen zal kosten. Daarbij stijgen
de bedrijfskosten, de nieuwe schepen
en versterkingen zullen onderhouden
moeten worden door een nieuwe van
245 millioen. De verdubbeling van de
verdediging te water brengt daarna
een groote vermeerdering van bedrijfs
kosten mee. Zelfs na deze uitbreiding,
waardoor de uitgaven in totaal over
een half milliard stijgen, krijgt men
slechts een zeer tijdelijke verdediging
van Java. Borneo, Sumatra enz. blijven
onbeschermd.
Het ontwerp komt ons dus minstens
op 363 millioen te staan en geeft een
onvoldoende verdediging. Het gevolg
van deze groote uitgave zal zijn, dat de
waarde van ons geld verminderen zal
en dus de duurte zal blijven, misschien
erger zal worden. De commissie stelt
'vast, dat het ontwerp ons op een uit-
WITTE KRUIS.
Stel niet uit lid te worden van het
Witte Kruis tot dit noodig is. Ziekte
komt onverwachts, het noodlidmaat-
schap kost u dan f 4.
Voor f 1.50 Contributie per jaar dus
3 cent per week is men lid en heeft dan
recht op kostelooze hulp van een dei-
wijkzusters en tevens gebruik van ver-
pleegmateriaal.
Opgave van lidmaatschap gelieve
men te richten aan den Administrateur
den heer J. F. de Liefde, Lagerstraat 14
te Velseroord.
gave van 545 en in werkelijkheid wel
op een 700.800 millioen zal komen t.e
staan.
Bedenkt men daarbij, dat voor die
enorme uitgave Indië slechts gedeelte
lijk en onvoldoende in staat van verde
diging gesteld wordt, dan behoeft men
nog geen voorstander van: Geen man
en geen cent! te zijn, om van een
krankzinnige verkwisting te spreken.
Het ontwerp komt spoedig in behande
ling en het is te hopeij. dat de meerder
heid der Kamer een heel duidelijk oh
krachtig neen zal doen hoor-r,.
PLAATSELIJK NIEUWS.
UMl'IDEN.
Hout-veiling. De tweede en laatste
partij gezaagd hout herkomstig van de
deklading van het gestrand geweest zijnde
Zweeasche Stoomschip Dicido heeft in
openbare veiling opgebracht f 3164.75.
Dinsdagmorgen zijn voor den Com
missaris geleid een tweetal personen, die
in dronkenschap het de politie nogal heel
lastig hebben gemaakt. De een was een
matroos van het stoomschip Noord-Holland,
liggende voor de Papierfabriek te Veisen,
die Maandagmiddag verzet pleegde tegen
de politie op Wijkeroogde ander was
een grondwerker uit Doesburg, J. v. d. W.
genaamd, die hier werkzaam is en veel te
veel aan Bacchus offert. Maandagavond
was hij lastig en is hij opgeborgen en
Dinsdagmorgen is hij al weer in arrest
gesteld.
In het Bestuur van de Woning
stichting „Patrimonium" is in de
plaats van den heer A. Kramer, die be
dankte, gekozen de heer Th. Mulder.
De heer J. Feitsma werd opnieuw ge
kozen als voorzitter. Als secretaris is
opgetreden de heer G. Homburg in de
plaats van den heer II Fidde, die voor
die functie bedankte, doch bestuurslid
blijft.
VELSEROORD.
Chr. Hist. Unie.
Door de afd. der Chr. Hist. Unie was
Vrijdagavond een vergadering belegd
in het lokaal bij de Herv. Kerk, waarin
Ds. A. C. G. den Hertog van Rotterdam
sprak over het onderwerp: „Rijkssub
sidie voor alle Kerkelijke gezindten".
Na opening en een inleidend woord
door den voorztiter, den heer D. Bruvn,
begon Ds. den Hertog met. een verhaal
uit de oude historie, n.l. hoe Franki
sche keizers en vorsten elkaar opvolg
den; zij deden er niets voor, leerden le
zen nog schrijven, stelden zich niet op
de hoogte van de wetten des lands enz.,
daarvoor hadden zij hun „major do
mus". Totdat onder hen Pepijn de Kor
te opstond en tot een dier opvolgende
vorsten zei: „U erken ik niet."
Deze major-domus, Pepijn, stond
sterk: hij wist alles en had alles.
Uit die oude historie kunnen wij een
parallel trekken voor de Kerk. Vanaf
de oudste tijden heeft men ingezien
dat door den Staat voor den openbaren
eeredienst iets moest worden afgezon
derd. 't Was zoo reeds onder Farao;
zoo in de geheele historie van Israël,
waar hun door Mozes, op Gods hevel,
wordt voorgeschreven tienden op te
brengen. Zelfs Christus geeft 't voor
beeld, als Hij in den tempel is en de
dienstknecht hem geld vraagt, laat hij
door z'n Goddelijke kracht, uit een
visch een stater halen en dien afdragen
We zien 't de gansche historie door;
als Keizer Constantijn bekeerd wordt,
laat hij kerken oprichten en de eere
dienst wordt betaald uit de staatskas.
En nu weet ik wel, dat juist mijn tegen
standers met Constantijn aankomen
en zeggen „maar juist in zijn tijd be
moeide de regeering zich met de Ker
kelijke zaken". Dit acht ik ook ver
keerd: maar omdat zulks gebeurd is,
is daarom 't stelsel verkeerd?
Spreker ging verder door en zegt
dat na Constantijn de kerk langzamer
hand verroomscht is, tot dat Luthêr
kwam met zijn stellingen en niet
trachtte een nieuwe kerk te stichten,
maar de oude te verbeteren.
Spreker ging door en memoreert hoe
daarna de kerkegoederen ontstonden;
dat geen predikantsplaats mocht wor
den gesticht, of eerst moesten de mid
delen er zijn; de kerkegoederen ver
meerderden; de waarde werd ontzag
gelijk hoog, tot dat de revolutie met
zijn „Ni Dieu, ni maitre" kwam en met
één pennestreek alle goederen confis
queerde; er werd niets meer uitbetaald
De regeering deed evenals de „major-
domus". Men stelde geestelijke kanto
ren in en huldigde de stelling „gods
dienst is privaat zaak," en een staats
kerk is er niet meer. De kerkegoederen
waren dus vacant en vacante goederen
vervallen aan den Staat. Spreker
noemt dit diefstal en zal dit zoo blij
ven noemen.
Koning Willem I zag 't gedeeltelijk
in en deed recht (met een kleine r); art.
79 der Grondwet kwam; en alle gods
dienstige gezindten kregen subsidie,
wat tot gevolg heeft gehad dat de R.K.
Kerk thans reeds f 350.000.— per jaar"
méér ontvangt dan de Ned. Ilerv. Kerk.
Daarna behandelt spreker den pre
dikantennood en den nood der predi
kanten. Spreker, die zelf in een groote
stad is, heeft in zijn wijk 15.000 Ned.
Herv. zielen en omdat er een vacature
is heeft hij er nog eens 15000 bijgekre-
gen. 't Is moordend, steeds een ontzag
gelijke massa werk te hebben, en er
nimmer door te kunnen komen; dat de
regeering aan deze wantoestanden
geen einde maakt, is onbegrijpelijk.
Voor kunsten en wetenschappen,
voor uit keeringen aan werkloozenkas-
sen voor alles en nog wat is wel geld
aanwezig. Spreker zegt dit niet omdat
hij deze subsidies met leedwezen ziet
uitkeeren, maar omdat de regeering
die nood ziet en voor den ontzettenden
nood in de Nederl. Ilerv. Kerk de oogen
sluit en zegt ,,'t raakt mij niet". Als 't
dan noodig is dat voor vakteekenen en
ik weet niet al wat, roept spreker uit,
millioenen gegeven worden, dan vraag
ik mij af of de prediking van den bijbel
geen cultuur is.
Immers een volk zonder godsdienst
('t bewijs wordt in onze dagen zoo dui
delijk geleverd) is niet te regeeren.
Dat de Chr. regeeringen, die achter
eenvolgens aan 't bewind geweest zijn,
hiervoor niet gezorgd hebben, is vol
gens spreker te wijten aan 't verzet der
Ant. Revolutionairen. Bij 't uittreden
van de Ned. Herv. Kerk zijn bijna alle
belangstellenden meegegaan en wij, de
N. Herv., bleven met de onverschilligen
en armen zitten. Spreker rekent uit, in
verband met de cijfers van de Ned.
Herv. Kerk te Rotterdam, dat 5%
van de Ned. Ilerv. Kerk belangstellend
is. Deze 5% betalen alles; onderhouden
predikanten, groote kerken, zeer vele
armen, in verhouding veel meer dan
de Gereformeerden. De Staat, clie tot
plicht heeft de menschen, die voor 't
algemeen belang werken, te onderhou
den, moet de predikanten, die den men
schen Evangelie brengen, wat veel
hooger is te stellen dan materiëele din
gen in staat stellen een menschwaar-
dig bestaan te hebben. Dat de regeerin
gen hier niet aan willen is, volgens spr.
de schuld der Anti-Rev. Deze spreken
van de zilveren koorden; die zullen Me
kerken binden en de dominé's breide
len. Geloove wie 't wil maar spreker
niet. Of merkt men hiervan iets bij de
R.K., die zooals hiervoren gezegd
reeds i' 350000 meer ontvangen dan de
N. Herv.?
Immers neen
't Amerikaansche stelsel lacht spre
ker ook niet toe; immers dan krijgt
men dat een domné clie niet naar den
zin van verschillende gemeenteleden
preekt, zich in zijn loon bedreigd ziet.
Trouwens het Am. stelsel is daarom
reeds niet voor de Ned. Herv. Kerk te
gebruiken en blijft buiten bespreking,
omdat cle Am. Kerken geen historie
hebben en de Ned. Herv. Kerk, de kerk
van „alle man," haar rechten grondt op
een eeuwenoude historie.
En op grond van die historie én op
grond van de gepleegde diefstal én op
grond van de grondwet komt spreker
tot de conclusie dat subsidie van
staatswege volkomen gemotiveerd ja
een eisch des tijds is.
Na een korte gedaehtenwisseiing met
eenige aanwezigen, werd de vergade
ring door Ds. den Hertog met dank
gebed gesloten.
VELSEN.
Het Ontwerp-Zomerdienstregeliug
voor de Ned. Spoorwegen is verschenen
Wat de lijn HaarlemVeisen betreft,
is ingelascht een nieuwe trein uit Am
sterdam, die om 4.27 vertrekt en in
Bloemendaal, Santpoort en Veisen
stopt. Het bezwaar voor de forensen
aan dezen kant van de duinen, dat er
na de volle en overkropte treinen van
5.07, 5.39 en 5.45 geen trein gaat voor
8.11 blijft ook thans met den nieuwen
zomerdienst zijn volle kracht houden.
De ochtendtreinen van Veisen af zijn
vrijwel onveranderd gebleven, alleen
zijn inplaats van den trein, die om 10.29
uit Veisen vertrekt in de plaats geko
men twee treinen, waarvan de een 10.04
en de andere 10.59 Veisen passeert. Bei
de stoppen in Santpoort en Bloemen
daal.
Inzake het plan tot oprichting
van een gedenksteen op het graf van
den heer I'. Vermeulen kunnen wij
melden dat een vergadering is gehou
den met afgevaardigden van verschil
lende colleges, als Kerkeraden, School-
vereenigingen en Kiesvereenigingen.
Daarop is een commissie benoemd, om
het werk aan te vatten. Deze commis
sie bestaat uit de heeren P. de Raadt te
IJmuiden, E. v. d. Brink te Velseroord
en Ds J. D. Boerkoel te Wijkeroog.
Men rekent op ruime medewerking
ook van de maatschappelijke organisa
ties, waarvan de heer Vermeulen deel
uitmaakte of zijn krachten voor gaf.
SANTPOORT.
Te Amsterdam is geslaagd voor het
examen Nuttige handwerken Mej. Tj.
Bergsma alhier.
Vrijdagmiddag reed den heer Kr.
van hier op de fiets bij Rozenst'ein,
toen er iets tusschen zijn voorwiel
kwam. Hij sloeg daardoor over zijn
stuur heen en kwam zoo ongelukkig te
recht, dat hij een sleutelbeen brak.
Door iemand op de fiets geholpen, wist
hij in dezen toestand nog zijn huis te
bereiken, waarna hij naar het zieken
huis St. Johannes de Deo werd ver
voerd.
Zondagavond gaf de tooneelver-
eeniging „Varia" voor een geheel be
zette zaal een uitvoering in Hotel de
Weyman. Opgevoerd werd „Leen me je
vrouw" en „De Pianostemmer". Een
gezellig bal besloot den avond.
In ons verslag omtrent de feeste
lijke jaarvergadering van de Ned. Ver.
tot Afschaffing van Alcoh. Dranken
verzuimden we nog mee te deelen, dat
in de pauze boeken werden verloot
en.... een heerenpak naar maat. De
stof van dit pak was aanwezig en het
pak zou gratis worden aangemeten en
gemaakt door een coupeur, lid der af-
deeling. Nummer 178 was hier de ge
lukkige.
ij MUIDER
Ingezonde mededeelingen *0 ets. per regel Advertentie* van 11. en m. 6 regelt
f 1.—iedere regel meer Ï0 ete. Compact gezette advertenties van 11. en na.
regels f 1.S5, iedere regel meer S5 ets.Klein* advertenties en familieberichte!;
zoomede vereenigings advertenties uit de gemeente, uitsluitend bij vooruitbe
taling, van 1 t. en m. 5 regels f 0.75, iedere regel meer 15 ets. Bij niet contante
betaling worden de gewone prQzen berekend, Advertenties „adres bur.v.d.
blad" 10 ets. extravoor bezorging van ep advertenties ingekomen brieven
wordt 10 ets. in rekening gebraeht. Bovenstaande regelpr{jzen werden met
5 ets. verhoogd voor advertenties van buiten de gemeente Veleer,
